1ฉบบท 165 มถนายน 2563
ท�มา: รายงานการศกษาเร�องประมาณการคาใชจายสาธารณะดานสขภาพในอก 15 ปขางหนา เสนอสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) เม�อเดอนมนาคม 2561 คณะวจยประกอบดวยดร.ณฐนนท วจตรอกษร นายอลงกรณฉลาดสข นางสาวพมพชนก เก�อรอด นายภทร อภวฒนกล และนางสาวขวญกมลถนดคา
สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ทดอารไอ) ไดเผยแพร “รายงานทดอารไอ” (ชอเดมวา “สมดปกขาวทดอารไอ”) มาตงแตเดอนสงหาคม 2536 โดยคดสรรกลนกรองงานวจยตางๆ มาน�าเสนออยางเรยบงายเพอจดประกายใหเกดการวพากษวจารณ “รายงานทดอารไอ” มโอกาสรบใชสงคมไทยมาตลอด ทงเปนรายสะดวก และปรบมาเปนรายเดอนในระยะตอมา อยางไรกตาม ตงแตฉบบท 118 เปนตนไป “รายงานทด อารไอ” จะมาพบผอานเปนรายสะดวก พรอมทงยงคงน�าเสนอเรองราวตางๆ อยางเรยบงายแบบเปนมตรตอความสนใจใครรของผอานทวไปเชนเดม
บรรณาธการบรหารจรากร ย�งไพบลยวงศกองบรรณาธการวฒนา กาญจนานจบรรณาธการตนฉบบจราภรณ แผลงประพนธออกแบบwrongdes ign
รายงานทดอารไอ ฉบบท� 165 มถนายน 2563
2 รายงานทดอารไอ
สขภาพของประชาชนเปนตวแปรสำาคญท�สงผลตอ
คาใชจายดานสขภาพโดยรวมของประเทศ การดแลสขภาพ
ของประชาชนโดยรฐผานการจดสรรงบประมาณอาจสงผล
ตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ในกรณของ
ประเทศไทย สถานการณคาใชจายดานสขภาพของประเทศ
มแนวโนมเพ�มข�นอยางตอเน�อง ดงน�น การกำาหนดนโยบาย
เก�ยวกบการใชจายดานสขภาพในอนาคตจงเปนเร�องสำาคญ
โดยเฉพาะสถานการณปจจบนท�การเปล�ยนแปลงในเร�อง
ตางๆ โดยเฉพาะเร�องเก�ยวกบสขภาพเปนไปอยางรวดเรว
เชน โครงสรางประชากร เทคโนโลยในการรกษาโรค โรค
ระบาดและแนวโนมดานสขภาพของประชาชน เปนตน การ
วางแผนในระยะส�นอาจไมเหมาะสมกบบรบทท�เปล�ยนแปลง
ไปอยางรวดเรวเชนน� การกำาหนดนโยบายท�มขอมลและการ
ประมาณการคาใชจายดานสขภาพในอนาคตอาจชวยใหการ
วางแผนในระยะยาวเปนไปอยางเหมาะสมมากย�งข�น
การศกษาน�มวตถประสงคหลกเพ�อประมาณการ
คาใชจายดานสขภาพในอนาคตของประเทศไทย โดยอาศย
กรอบแนวคดหลกในการวเคราะหจากการศกษาขององคกร
เพ�อการพฒนาและความรวมมอทางเศรษฐกจ (Organisation
for Economic Co-operation and Development: OECD)
ในป พ.ศ. 25561 ซ�งพจารณาผลกระทบตอคาใชจายดาน
สขภาพจากปจจยสำาคญ 2 กลมดวยกน ไดแก 1) ปจจยดาน
ประชากร เชน โครงสรางอาย และสขภาพของประชากร
เปนตน และ 2) ปจจยดานอ�นๆ เชน รายได เทคโนโลยใน
การรกษา และนโยบายของรฐ เปนตน (รปท� 1) สำาหรบ
การศกษาน� นอกเหนอจากการประมาณการคาใชจายดาน
สขภาพในภาพรวมของประเทศแลว คณะวจยไดวเคราะห
ผลกระทบจากโรค (ภาวะการเจบปวย) และอาย (สงคมสงวย)
ท�มผลตอคาใชจายของระบบสวสดการประกนสขภาพท�ง 3
กองทนของรฐ ไดแก ประกนสงคม สวสดการขาราชการ และ
หลกประกนสขภาพถวนหนา
การศกษาแบงออกเปน 4 สวนท�สำาคญ ไดแก สวนท�
ประมาณการคาใชจายสาธารณะดานสขภาพในอก 15 ปขางหนา
1 OECD. (2013). Public spending on health and long-term care: a new set of projections. Retrieved from https://www.oecd.org/eco/growth/Health%20FINAL.pdf
3ฉบบท 165 มถนายน 2563
1 เปนการประมาณการคาใชจายดานสขภาพตามแนวคดของ
OECD ซ�งเน�อหาในสวนน�จะเปนการวเคราะหในภาพรวมวา
ในอก 15 ปขางหนา (พ.ศ. 2576) คาใชจายดานสขภาพของ
ประเทศไทยจะเปนอยางไร โดยใชวธการทางเศรษฐมต สวน
ท� 2 นำาเสนอการเปล�ยนแปลงของคาใชจายดานสขภาพท�
เปนผลมาจากการเปล�ยนแปลงของรายได ผานการวเคราะห
คาความยดหยนของคารกษาพยาบาลตอรายได สวนท� 3
เปนการวเคราะหรายละเอยดเก�ยวกบภาวะการเจบปวยและ
ความสมพนธกบโครงสรางอายท�ชวยจำาแนกความสำาคญของ
โรคตางๆ ในเชงคาใชจายในการรกษาพยาบาล และสวนท� 4
นำาเสนอผลวเคราะหจากโครงสรางอายและโรคท�มผลตอคาใช
จายในแตละกองทนดวยวธการทางเศรษฐมต
การประมาณการคาใชจายดานสขภาพตามกรอบแนวคดของ OECD
การประมาณการคาใชจายดานสขภาพตามกรอบ
แนวคดของ OECD โดยการแสดงผลการวเคราะหการ
เปล�ยนแปลงคาใชจายดานสขภาพของประเทศไทยเม�อ
เปรยบเทยบกบตางประเทศ ตารางท� 1 แสดงอตราการ
เตบโตของคาใชจายรายหวดานสขภาพของประเทศไทย ซ�ง
มคาเฉล�ยตอปเทากบรอยละ 10.3 (รองจากจนและเกาหลใต)
ซ�งนาจะเปนผลจากการเพ�มงบประมาณดานการดแลสขภาพ
ของประชาชนใหเขาถงการรกษาพยาบาลอยางท�วถง เม�อ
จำาแนกอตราการเตบโตออกเปนผลกระทบดานตางๆ พบวา
อตราการเตบโตของคาใชจายดานสขภาพของประเทศไทย
เปนผลมาจากรายไดของประชากร (income effect) มาก
ท�สด อยท�รอยละ 5.1 ตอป รองลงมาเปนผลกระทบจาก
ปจจยอ�นๆ หรอคาคลาดเคล�อน (residual) เชน เทคโนโลย
ในการรกษา และนโยบายของรฐ โดยมคาเฉล�ยรอยละ 4.5
ตอป และสดทายเปนผลจากโครงสรางอาย (age effect) ม
คาเฉล�ยรอยละ 0.7 ตอป ซ�งเปนผลท�ไมสงนกเม�อเทยบกบ
ผลกระทบจากสวนอ�น
ขณะท�ผลการประมาณการคาใชจายดานสขภาพ
โดยรวมของประเทศไทย ซ�งใชขอมลทตยภมท�เกบรวบรวม
จากหนวยงานท�เก�ยวของ การทบทวนวรรณกรรม และการ
สมภาษณผเช�ยวชาญเพ�อใหไดผลการประมาณการคาใชจาย
ดานสขภาพในอก 15 ปขางหนา พบวาคาใชจายดานสขภาพ
ของประเทศไทยอยท�ประมาณ 0.48 ลานลานบาท ในกรณท�
ใชคาความยดหยนของรายไดตอคารกษาพยาบาลเทากบ 0.8
และจะมคาประมาณ 0.63 ลานลานบาทในกรณท�คาความ
ยดหยนของรายไดตอคารกษาพยาบาลเทากบ 1.0 อยางไร
รปท� 1 กรอบแนวคดการประมาณคาใชจายดานสขภาพของ OECD
ท�มา: OECD (2013)
4 รายงานทดอารไอ
กตาม ภายใตขอสมมตท�ประเทศไทยเขาสสงคมสงวย คาใช
จายดงกลาวอาจเพ�มข�นไปถง 1.4 ลานลานบาทในกรณท�คา
ความยดหยนเทากบ 0.8 และ 1.8 ลานลานบาทหากคาความ
ยดหยนเทากบ 1.0
การประมาณการคาใชจายดานสขภาพในสวนน�ได
นำาผลการประมาณการภายใตกรอบแนวคดของ OECD มา
วเคราะหเพ�มเตมโดยกำาหนดฉากทศนสถานการณสขภาพใน
มตตางๆ ฉากทศนแรกแสดงใหเหนผลการเปล�ยนแปลงคา
ใชจายดานสขภาพจากโครงสรางประชากรเพยงอยางเดยว
ฉากทศนท�สองแสดงใหเหนผลการประมาณการคาใชจาย
ดานสขภาพในอนาคตท�เกดข�นโดยท�ภาครฐไมมนโยบายการ
ควบคมคาใชจายดานสขภาพ สวนฉากทศนท�สามนำาเสนอ
ผลการประมาณการในกรณท�ภาครฐควบคมคาใชจายดาน
สขภาพผานนโยบายตางๆ เชน นโยบายการดแลผปวยระยะ
สดทายแบบประคบประคอง (palliative care) และนโยบายสง
เสรมและปองกนโรค (health promotion) เปนตน
ผลการประมาณการในฉากทศนท� 1 จากแบบ
จำาลองประชากรรวมคาใชจายดานสขภาพมแนวโนมเพ�ม
ข�นเพยงเลกนอยจาก 162.78 พนลานบาทในป พ.ศ. 2560
เปน 163.11 พนลานบาทในป พ.ศ. 2575 เน�องจากจำานวน
ประชากรรวมของประเทศมแนวโนมลดลงในอนาคต แตก
ตางจากแบบจำาลองสงคมสงวยท�ประชากรวยสงอายมสดสวน
ตารางท� 1: การเปรยบเทยบอตราการเตบโตของคาใชจายดานสขภาพจำาแนกรายประเทศ
ท�มา: 1 คำำานวณโดยคำณะผ�วจย 2 จากงานวจยของ OECD (2013). Public spending on health and long-term care: a new set of projections. Retrieved from https://
www.oecd.org/eco/growth/Health%20FINAL.pdf 3 ในการคำำานวณผลกระทบจากโคำรงสร�างอายของไทย คำณะผ�วจยใช�วธการทางเศรษฐมตวเคำราะหข�อมลคำาใช�จายด�านสขภาพชวงป พ.ศ. 2554-2558
ของสำานกงานประกนสงคำม
หมายเหต: * กรณคำาคำวามยดหยนของรายได�ตอการรกษาพยาบาล = 0.8
** กรณคำาคำวามยดหยนของรายได�ตอการรกษาพยาบาล = 1.0
5ฉบบท 165 มถนายน 2563
เพ�มข�นอยางตอเน�องซ�งสงผลตอการเพ�มข�นของคาใชจาย
ดานสขภาพจาก 244.02 พนลานบาทในป พ.ศ. 2560 เปน
461.18 พนลานบาท ในป พ.ศ. 2575 ผลการประมาณการจาก
ฉากทศนท� 2 ใหผลการประมาณการสงท�สดจากการกำาหนด
ฉากทศนท�งแบบจำาลองประชากรรวม (ในป พ.ศ. 2560 มคา
ใชจายดานสขภาพ 345.38 พนลานบาทเพ�มข�นเปน 620.11
พนลานบาท ในป พ.ศ.2575) และแบบจำาลองสงคมสงวย (ม
คาใชจายดานสขภาพ 526.50 พนลานบาทในป พ.ศ. 2560
เพ�มเปน 1,825.08 พนลานบาท ในป พ.ศ. 2575) เน�องจาก
ไมมนโยบายควบคมคาใชจายดานสขภาพจงสงผลใหอตรา
การเตบโตของคาใชจายเพ�มข�นสง สำาหรบการประมาณการ
ในฉากทศนท� 3 นำาเสนอผลจากการกำาหนดนโยบายสำาหรบ
ควบคมคาใชจายดานสขภาพเพ�อแสดงใหเหนภาพของคา
ใชจายดานสขภาพในอนาคต ผลการประมาณการยงมแนว
โนมเพ�มข�นแตนอยกวากรณท�ไมมนโยบายควบคมคาใชจาย
ดานสขภาพ ผลการประมาณการในฉากทศนน�สำาหรบแบบ
จำาลองประชากรรวมในป พ.ศ. 2560 มคาใชจายดานสขภาพ
341.36 พนลานบาทเพ�มข�นเปน 453.62 พนลานบาทในป
พ.ศ.2575 ในขณะท�แบบจำาลองสงคมสงวยมคาใชจายดาน
สขภาพ 523.07 พนลานบาทเพ�มข�นเปน 1,319.15 พนลาน
บาท ในป พ.ศ. 2575 (รปท� 2) อยางไรกตาม การกำาหนด
ฉากทศนในสวนน�เปนเพยงการฉายภาพคาใชจายดาน
สขภาพในอนาคตใหชดเจนมากข�นจากการประมาณการตาม
กรอบแนวคดของ OECD
ผลการวเคราะหขางตนและการกำาหนดฉากทศน
ตางๆ แสดงใหเหนวาภาครฐจำาเปนตองมนโยบายท�ชดเจน
เก�ยวกบสขภาพของผสงอาย การท�ประชากรมรายไดเพ�มข�น
แลวหนไปใชบรการดานสขภาพภาคเอกชนเพ�มข�นน�นไมสง
ผลดตอความย�งยนของสวสดการของภาครฐเทาใดนก ขณะ
ท�กลมผสงอายท�เพ�มข�นกสงแรงกดดนตอภาระคาใชจายดาน
สขภาพท�เพ�มข�นอยางตอเน�องเชนกน โดยเฉพาะกลมผสง
อายท�ไมสามารถไปใชบรการของภาคเอกชนได นอกจากน�น
ภาครฐควรมนโยบายและมาตรการท�ออกมาเพ�อควบคมคา
ใชจายดานสขภาพในกลมผสงวยท�งในสวนของการสงเสรม
รปท� 2 แสดงผลการประมาณการคาใชจายดานสขภาพจากการกำาหนดฉากทศน ป 2560-2575 กรณคาความยดหยนของรายไดตอคารกษาพยาบาลเทากบ 0.8 (หนวย: พนลานบาท)
ท�มา: คำณะผ�วจย
6 รายงานทดอารไอ
และปองกน ตลอดจนการบรรเทา ไมวาจะเปนนโยบายการ
สงเสรมและปองกนสขภาพท�มอยเดมหรอนโยบายการรกษา
แบบประคบประคอง รวมถงการบรรเทาอาการเจบปวยผาน
วธการและเทคโนโลยใหมๆ
คาความยดหยนของคารกษาพยาบาลตอรายได
การวเคราะหคาความยดหยนของคารกษาพยาบาล
ตอรายไดของประเทศไทยในสวนน�วเคราะหโดยใชขอมลจรง
โดยมวตถประสงคเพ�อพจารณาการเปล�ยนแปลงของคาใช
จายท�เกดข�นหากรายไดของประเทศหรอประชากรในประเทศ
เปล�ยนแปลงไป ผลการวเคราะหแบงเปน 2 ระดบคอ ระดบท�
1 เปนการคำานวณคาความยดหยนในระดบรวมของประเทศ
ซ�งพบวาเม�อใชขอมลรวม ไดคาความยดหยนเทากบ 0.85
ตางจากผลการประมาณคาความยดหยนแบบตอหวท�มคา
3.54 ซ�งนบวาสงมาก จากคาความยดหยนท�สงดงกลาวคง
ตองพจารณาตอไปในระดบกองทนสขภาพท�งสามกองทน
วามบรการใดบางท�จดเปนบรการท�เกนความจำาเปนหรอไมม
ผลตอการรกษาพยาบาลโดยตรง สำาหรบผลการวเคราะหใน
ระดบท� 2 เปนการคำานวณคาความยดหยนในระดบบคคล
พบวากลมบคคลท�มรายไดในระดบตำ�ามกมคาความยดหยน
ตำ�า หมายความวาการรกษาพยาบาลอาจเปนบรการท�จำาเปน
สำาหรบคนกลมน� ขณะท�กลมคนในระดบรายไดท�สงข�นจะมคา
ความยดหยนท�เพ�มมากข�น ยกเวนกลมคนท�มระดบรายไดสง
ท�สดท�พบวาคาความยดหยนลดลง เปนไปไดวากลมคนท�ม
รายไดในระดบสงน�อาจไมเปล�ยนแปลงคาใชจายในการรกษา
พยาบาลมากนกเม�อรายไดสงข�นหรออาจเปนกลมท�คาใชจาย
ในการรกษาพยาบาลไดรบการครอบคลมดวยประกนสขภาพ
สวนตวหรอจากสถานท�ทำางานท�ใหสวสดการเพ�มเตม
ภาวะการเจบปวยกบสถานการณสงคมสงวยของไทย
การวเคราะหแนวโนมดานสขภาพของคนไทยเปน
ปจจยสำาคญประการหน�งตอการประมาณการคาใชจายดาน
สขภาพของประเทศในอนาคต ผลการวเคราะหพบวาโรคท�
ประชากรไทยปวยสงสด 5 อนดบแรก ไดแก โรคอวน โรค
ความดนโลหตสง โรคโลหตจาง โรคขออกเสบ และโรคเบา
หวาน ตามลำาดบ เม�อผนวกกบปจจยโครงสรางอายพบวาโรค
เหลาน�มกเกดกบผสงอาย ซ�งสงคมสงวยอยางประเทศไทย
อาจตองเผชญแรงกดดนดานคาใชจายในการรกษาพยาบาล
7ฉบบท 165 มถนายน 2563
อยางหลกเล�ยงไมได อยางไรกตาม เม�อพจารณาภาวะการ
เจบปวยในกองทนประกนสขภาพท�ง 3 กองทนพบวาภาวะ
การเจบปวยหรอลกษณะโรคเปนไปในทศทางเดยวกน แตก
ตางกนแคสดสวนการเจบปวยและคาใชจายเฉล�ยในการ
รกษาของแตละกองทน บางโรคมคาใชจายเฉล�ยระหวาง
กองทนใกลเคยงกน เชน โรคเก�ยวกบระบบไหลเวยนโลหต
ขณะท�บางโรคมคาใชจายแตกตางกนอยางมาก เชน โรค
เบาหวาน สาเหตนาจะมาจากวธการรกษา จำานวนวนท�เขา
รบการรกษา ยาท�ใชรกษา การวเคราะหโรค กระบวนการ
รกษาพยาบาล และสทธท�ใหแกผปวยจากแตละกองทนท�
แตกตางกน
การวเคราะหผลกระทบจากโรคและอายตอคาใชจายดานสขภาพจาก 3 กองทน
ในการวเคราะหผลกระทบจากโรคและอายตอคา
ใชจายดานสขภาพจาก 3 กองทนดวยวธการทางเศรษฐมต
ซ�งจำาแนกเปนปจจยท�เก�ยวกบโครงสรางอายและปจจยท�
ไมเก�ยวกบโครงสรางอาย (กลมโรคท�ปวย และดชนราคาผ
บรโภค) ผลจากการวเคราะหขอมลคาใชจายดานการรกษา
พยาบาลจาก 3 กองทนสรปไดวาในกลมผสงอายน�น โรคไม
ตดตอเร�อรงเปนปจจยท�สงผลตอการเปล�ยนแปลงคาใชจาย
ในการรกษาพยาบาลอยางมาก โดยกลมโรคท�สงผลตอคา
ใชจายมากท�สดคอกลมโรคระบบไหลเวยนโลหต รองลงมา
คอโรคเบาหวาน และโรคเร�อรงของระบบหายใจ ตามลำาดบ
กลาวโดยสรป การเขาสสงคมสงวยของประเทศไทย
สงผลตอแรงกดดนเก�ยวกบคาใชจายดานสขภาพของ
ประเทศอยางหลกเล�ยงไมได แมประเทศหรอประชาชนใน
ประเทศจะมรายไดท�เพ�มข�น แตคาใชจายดานสขภาพ (ท�ง
ในระดบปจเจกบคคลและระดบประเทศ) กเพ�มข�นตามไป
ดวย นอกจากน� ภาวะการเจบปวยจากโรคตดตอไมเร�อรงยง
เปนปจจยสำาคญท�สงผลตอคาใชจายดานสขภาพโดยรวมของ
ประเทศ สถานการณการเจบปวยและแรงกดดนตอคาใชจาย
ดานสขภาพน�สงผลตอกองทนประกนสขภาพท�ง 3 กองทน
อยางไมมขอยกเวน
ตารางท� 2 แสดงผลการประมาณการคาใชจายการ
รกษาพยาบาลของกองทนประกนสขภาพท�ง 3 กองทน โดย
ใชขอมลป 2559 เปนปฐาน
ผลการศกษาแสดงใหเหนชดเจนวาคาใชจายดาน
สขภาพของประเทศไทยมแนวโนมเพ�มมากข�น และจะเปน
ภาระของรฐบาลและประชาชนตอไปในอนาคต ดงน�น การ
พฒนาและกำาหนดนโยบายท�เก�ยวของอาจชวยบรรเทาภาระ
8 รายงานทดอารไอ
ดงกลาวไดบาง คณะผวจยมขอเสนอแนะดงตอไปน�
1) รฐบาลโดยหนวยงานท�เก�ยวของ อาท สำานกงาน
ประกนสงคม กรมบญชกลาง สำานกงานหลกประกนสขภาพ
แหงชาต และสำานกสารสนเทศบรการสขภาพ ควรพจารณา
หาแนวทางท�จะทำาใหแนวคด ขอสมมตและวธการใหไดมาซ�ง
ขอมลคาใชจายดานสขภาพจากหนวยงานตางๆ โดยเฉพาะ
สถานบรการท� มมาตรฐานเดยวกนและสามารถเปรยบเทยบ
กนได ซ�งขอมลท�เปรยบเทยบกนไดน�อาจชวยใหการประมาณ
การคาใชจายดานสขภาพเปนไปอยางถกตองและแมนยำาย�ง
ข�น ขณะท�การวเคราะหเชงลกในประเดนอ�นกอาจทำาไดงาย
ข�นอกดวย
2. รฐบาลควรมนโยบายและมาตรการท�ชดเจนเก�ยว
กบการรกษาพยาบาลผสงอาย ผลการศกษาแสดงใหเหนแลว
วาการเขาสสงคมสงวยของประเทศไทยสงผลทำาใหคาใชจาย
สาธารณะดานสขภาพเพ�มข�นอยางชดเจน ปจจบน รฐยงไมม
นโยบายและมาตรการท�จะจดการกบเร�องน�โดยตรง นโยบาย
และมาตรการท�ออกมาควรรวมประเดนเร�องการสงเสรมสข
ภาพและปองกนโรคในกลมผสงอาย (ท�งท�ปวยและไมปวย)
ดวย เชน การกำาหนดนโยบายและมาตรการท�ชดเจนเก�ยว
กบการรกษาพยาบาลแบบประคบประคองและการดแลผปวย
ระยะสดทาย และ
3) รฐบาลควรกำาหนดมาตรการปองกนและแผนการ
ควบคมโรค โดยเฉพาะในกลมโรคไมตดตอเร�อรงเน�องจากโรค
เหลาน�สวนใหญมสาเหตจากพฤตกรรมการใชชวตประจำาวน
ซ�งสามารถปองกนและบรรเทาได อาท การออกนโยบายและ
มาตรการท�เปดโอกาสใหแนวทางในการสงเสรมสขภาพและ
ปองกนโรค และการบรรเทาโรคแบบใหมๆ เปนทางเลอกให
แกผปวยและผมความเส�ยงท�จะปวย
นอกจากน�น ยงมประเดนสำาคญอกประการหน�งท�จะ
ชวยใหผลการประมาณการและการวเคราะหคาใชจายดาน
สขภาพของไทยในอก 15 ปขางหนาถกตองและแมนยำามาก
ย�งข�น น�นคอ การคนควา พฒนา และปรบปรงแบบจำาลอง
อยางตอเน�องและสมำ�าเสมอเม�อมขอมลใหมเขามาไมวาจะ
จากรฐบาลหรอหนวยงานท�เก�ยวของกตาม
ตารางท� 2: ผลการประมาณการคาใชจายการรกษาพยาบาลของ 3 กองทนป พ.ศ. 2559-2575 หนวย: พนล�านบาท
ท�มา: คำณะผ�วจย