BAHAGI NG PANANALITAInihanda ni:

Glaiza Bugarin BSEd –Filipino 2

Mga Layunin:• Naisa-isa ang mga bahagi ng Pananalita.• Naipaliwanag ang bawat pahagi ng

pananalita.• Nakapaglahad ng mga kaukulang

halimbawa sa bawat bahagi ng pananalita.

• Nakabuo ng mga pangungusap na ginagamit ang mga bahagi ng pananalita, gamit ang katutubong Wika.

Sampung Bahagi ng Pananalita

• Pangngalan• Panghalip• Pandiwa• Pangatnig• Pang-ukol

• Pang-abay• Pang-uri• Pang-angkop• Pantukoy• Pangawil

Pangngalan

PangngalanMga salitang pantawag sa tao,

bagay, hayop, lunan at kaganapan.

Uri ng Pangngalan•Pantangi

–tiyak na ngalan.•Pambalana

–di tiyak na ngalan.

Uri ng Pambalana•Basal –pangngalang hindi nahahawakan

ngunit nararamdaman.•Tahas –pangngalang nakikita at

nahahawakan.•Lansak –nagsasaad sa kaisahan sa

karamihan o kabuuan.

Kaanyuan ng Pangngalan

•Payak•Maylapi•Tambalan

1. Ganap2. Di-ganap/Malatambalan

Kaukulan ng Pangngalan•Palagyo –kung ang pangngalan ang

simuno.

•Palayon –ang pangngalan ang nagiging layon ng pang-ukol.

•Paari –nagsasad ng pag-aari.

Gamit sa Pangungusap

•Simuno –ang pangngalan ang paksa sa pangungusap.

• Panaguri –kung ang pangngalan ay nasa bagahing panag-uri. Ang simuno at kaganapang pansimuno ay tumutukoy sa iisang tao,bagay,lugar, o pangyayari.

•Tuwirang Layon –kung ang pangngalan ang tumatanggap ng kilos. Sumasagot ito sa tanong na ano.

•Di-tuwirang Layon –kung ang pangngalan ang pinaglalaan ng kilos. Sumasagot ito sa tanong ng kanino. Pantawag –Ito ay ginagamit na panawag sa pangungusap.

Panghalip

Panghalip Bahagi ng pananalita na

inahahalili sa pangngalan ng tao, bagay, hayop, pook o kaganapan.

Uri ng Panghalip•Panao –inihalili sa ngalan ng tao.

•Pananong –ginagamit sa pagtatanong.

•Pamatlig –ginagamit sa pagtuturo ng bagay.

•Panaklaw –sumasaklaw sa dami o bilang.

Kakanyahan ng Panghalip

•Isahan –kapag tumutukoy sa isang tao o bagay.

•Maramihan –kapag ang tinutukoy naman ay maramihan ng tao o bagay.

Kaukulan ng Panghalip•Palagyo –ito ang simuno ng

pangungusap.

•Palayon –ito ang nagiging layon ng pang-ukol.

•Paari –nagsasaad ng pag-aari.

Pandiwa

PandiwaBahagi ng pananlita na

nagsasaad ng kilos o gawa.

Uri ng Pandiwa•Pandiwang may Banghay

– ito ang mga pandiwang nagkakaroon ng aspeto.•Pandiwang walang Banghay

– ito ang mga pandiwang walang aspeto.

Aspeto ng Pandiwa

•Imperpektebo –ito ay nagsasad ng kilos na ginawawa pa lamang.

•Perpektibo –nagsasaad ng kilos na tapos ng ginawa.

•Komtemplatibo –nagsasaad ng kilos na gagawin pa lamang.

Pukos ng Pandiwa

• Pukos Tagaganap –ito ay nagtuturo na ang tagaganap ang paksa sa pangungusap. Ginagamitan ng ponemang (um, ma, mang, nag nakapag, maki at magpa). Sumasagot sa tanong na “sino”.

•Pokus sa Layon –ito ay nagtuturo na ang layon ang paksa ng pangungusap. Ginagamitan ng ponemang ( i, in-hin, an-han, ma, paki, ipa, at pa). Sumasagot sa tanong na "ano?".

•Pukos sa Ganapan –ito ay nagsasaad ng lugar na pinangyarihan ng kilos ang paksa ng pangungusap. Gumagamit sa ponemang (pag-an, an-han, pag-an-han, mapag-an-han, ma-an-han, paki-an-han).

•Pukos sa Taga tangap –ito ay nagsasaad na ang pinaglaanan ng kilos ang pokus ng pangungusap. Gumagamit ng ponemang (ipag, i, ipang, ma+i, ma+i+pag, i+pagka). Sumasagot sa tanong na "para kanino?

•Pukos sa Gamit –kapag ang gamit, bagay o kasangkapan ay ang paksa ng pangungusap upang maisagawa ang pandiwa. May ponemang ( ipang at maipang).

•Pokus Sanhi –ang sanhi ng pangyayri ang pukos ng pangungusap. May ponemang ( ika). Sumasagot sa tanong na “bakit”.

•Pukos sa Direksyon –ang patutunguhan ng kilos ng pandiwa ang paksa ng pangungsap. (an-han, in-hin).

Pangatnig

Pangatnig Ito ay nahagi ng pananalita na nag-

ugnay sa isang salita, parirala, sugnay, at pangungusap sa kapwa nito.

Uri ng Pangatnig• Pamukod –ginagamit sa pagbukod o

pagtatangi, gaya ng (o, ni, maging, at man).

• Panubali –nagsasabi ito ng pag-aalinlangan, gaya ng ( kung, kapag, pag, sakali, disin sana)

• Paninsay –kapag sinasalungat ng unang bahagi ng pangungusap ang ikalawang bahagi nito. Gaya ng (ngunit, datapwat, subalit, bagaman, samantala, kahiman, kahit)

• Pananhi –nagbibigay ito ng dahilan o katuwiran para sa pagkaganap ng kilos. Ang mga ito ay (dahil sa, sanhi sa, sapagkat, mangyari)

•Panapos –nagsasabi ito ng nalalapit na katapusan ng pagsasalita, gaya ng (upang, sa lahat ng ito, sa di-kawasa, sa wakas, at sa bagay na ito)

•Panlinaw –ginagamit ito upang ipaliwanag ang bahagi o kabuuan ng isang banggit. (kung gayun, kaya)

•Panimbang –ginagamit sa paghahayag ng karagdagang impormasyon at kaisipan, gaya ng (at - saka, pati, kaya, anupa’t)

•Pamanggit –gumagaya o nagsasabi lamang ng iba, tulad ng (daw, raw, sa ganang akin/iyo, di umano)

•Panulad –tumutulad ng mga pangyayari o gawa, tulad ng (kung sino…siyang, kung ano…siya rin, kung gaano…siya rin)

Pang-ukol

Pang-ukolIto ay isang salita o mga salitang

ginagamit na kasama ng isang pangngalan o panghalip upang makabuo ng parirala at upang iugnay ang pangngalan o panghalip sa salitangbinigyan ng turing ng parirala.(sa, ng , para sa, ukol kay, tungkol sa)

Salamaters Kadayaw …