1. TM L O CBBII 11:: KKHHII NNIIMM11..nnhh nngghhaao c l g?- o c l nhng khuynh hng tt trong tm ta, m nhng khuynh hng to nn nhng li ni v hnh vi bn ngoi khin cho mi ngi chungquanh ta c chuyn ha, an vui, li ch.Nh vy, o c l ci tt bn trong nhng c nh gi bng biu hin bn ngoi. Chng ta khng nh li l o c khng phi l hnh vi hay lini bn ngoi. o c ch chi phi hnh vi v li ni bn ngoi. o c lgc ca nhng hnh vi li ni tt p bn ngoi.Mt ni tm trn y o c th lun lun b thc y phi i x t t vimi ngi, phi em an vui li ch cho mi ngi. Nu chng ta khng thymnh xu, nhng khng h b thc y phi c x tt vi mi ngi th hybit rng mnh cha c o c su sc.Khuynh hng v tha c xem l o c v khuynh hng lun khinchng ta quan tm n nhng ngi khc, thm ch cn hn lo cho bn thnmnh. V lc no cng hay quan tm n ngi nn chng ta nhanh chng phthin ra ni kh, nim au, s kh nhc, cn bnh hon ca ngi tm cchgip . C khi chng ta ch gip mt li ni, mt ly nc, mt vin thuc,hoc c khi c mt s tin ln gip ngi qua lc kh khn.Tm khim h c xem l o c v tm l lun thc y ta phi tntrng mi ngi. Sng trn i ai cng cn c tn trng, cn c xem l cgi tr, v th khi ta bit tn trng chn thnh ngi khc cng l em an vuin cho ngi. Nhng mun tn trng ngi th ta ng thy mnh hn ngi,ngha l ta phi thy c mnh nh b km ci.Khuynh hng kn o cng c xem l o c v khuynh hng ny khinta khng khoe khoang i n t cao v ch. Khi ta kn o khng by t tinng, ti sn, thnh cng, cng c ca mnh cng l nhng cho ngi khcc thm gi tr v khng b cnh tranh bi s ni bt ca mnh.Chng ta s i su vo phn tch tng tm l o c nhng bi sau.TT. THCH CHN QUANG 1

2. TM L O C22.. SS tthhcc yy vv ttnnhh ttrrnngg PPhhtt PPhhpp hhiinn ttii::aa)) KKhhooaa hhcc kk tthhuutt hhiinn ii::Th gii hin nay thay i rt nhiu so vi nhng th k trc, nht l sovi thi i ca Pht, bi b tin b ca Khoa hc K thut.Khoa hc k thut lm bin i nhng tin nghi trong cuc sng v do lm thay i c li sng ca con ngi. V d nh ngy xa mun ni chuynvi nhau, ngi ta phi i qua mt qung ng di gp mt. V mt imt nn pht sinh vn ha l nghi giao tip. Ngy nay ngi ta ch cn nhcphone ln l ni chuyn c, rt d dng, v l nghi giao tip b xem thngdn.Ri nhng dng c my mc k diu ra i nh xe hi, tivi, computer, mymay, my dt, my in lm cho i sng ca con ngi c ci thin tt prt nhiu. Hng ha tinh xo hn cng lc cng xut hin lm thu ht s tiuth mua sm ca con ngi. Ngi ta c phi thay i xe, i my c cmy mi vi tnh nng cao hn, mnh hn, p hn Thm ch vi vc quno cng phong ph a dng di do n ni ai cng sm sa d tha.S thnh tu ca Khoa hc k thut qu thuyt phc i vi th gii nn nhiungi pht sinh tm l thc dng, coi trng vt cht, ca ci, k thut khoa hcvt l hn l nhng gi tr tm linh o c ca thnh hin t ngn xa. Hcho rng tm linh o c l ci g huyn hoc m h khng thc t, khnglm cho con ngi an sung mc sng nh Khoa hc K thut lm c.V th h xa ri dn nhng gi tr tinh thn thin v vt cht. Cng v th,th gii ang b mt qun bnh gia i sng vt cht v i sng tinh thn,gia khuynh hng hng th v khuynh hng o c.Khi gi tr o c tinh thn km i tc l con ngi ang i dn vo ti li vau kh m khng bit. l l do ti sao tui tr by gi d ni lon, kiungo v bng bnh v h tip xc rt sm vi K thut hn th h cha ng cah. Ngy xa cha ng ca h cn thi gian tip cn vi truyn thng coitrng o c tinh thn. By gi mi ci ang thay i theo chiu hng xuhn v o c.Ngi xut gia may mn c sng trong mi trng coi trng gi tr o ctinh thn rt cao, khc hn vi mi trng ca tui tr bn ngoi rt l phctp. Mi ngy bo ch u ng ti nhng tin tc v ti phm ma ty, cpTT. THCH CHN QUANG 2 3. TM L O Cgit, c bc m nhng tn tui hnh nh u cn rt tr, thm ch rt nhiutr v thnh nin.Hy nhn s cung nhit qu ng nh in di khi ngi ta theo di bng hiu s mt thng bng trong tm hn con ngi ngy nay nh th no.Chnh v tnh trng mt qun bnh gia i sng tinh thn o c v vt chthng th m ngi t Pht phi thc nhiu hn v l tng tu dngo c xy dng li mt th gii trn y tnh thng yu v o c.Con ngi sng trn i cn rt nhiu th nh tin bc, tnh yu, a v, gianh, con ci, tin nghi, vn vn Nhng trong tt c nhng ci , con ngirt cn o c lm nn tng, lm ct li, lm linh hn. Thiu o c, conngi s lm v tt c. V d mt ngi k s thiu o c s to nn mtcng trnh km cht lng; mt lut s km o c s lch qua k h phplut bnh vc k c ti; mt bc s km o c s ko di bnh n tin;mt vin chc km o c s li dng chc quyn lm kh dnV vy, trong bt c lnh vc no, ngh nghip no, con ngi vn lun luncn o c lm ng vi trch nhim ca mnh. Ngi t Pht honton c u th ng gp vn o c cho x hi v o c l mtthuc tnh ni bt ca Pht Gio. Ngi t Pht, nht l ngi xut gia, phiht lng tu dng ng gp v ng gp rt nhiu cho x hi v nhu cuo c vn ang thiu trm trng ny.V ci th hai x hi cn na l s bnh an ni tm. Hin nay con ngi tasng rt l cng thng v phi u tranh vi sinh k rt mt mi. Ngay c cctr gii tr cng lm ngi ta cng thng na. Ngi no lo sinh k tm mingn ming mc kh ri; nhng ngi chi game in t cng cng thngkhng km v cc tr bn git xo trong ; nhng v trng thuc lc gotht nhy ma in di, nhng trn bng reo h inh i thu m u lbiu hin ca mt th gii bt an cng thng. Nu xut hin thm vi mnkhng b n bom, vi cuc tn cng git chc th s cng thng cn gh gmkhng bit n dng no.Chnh v con ngi sng rt cng thng nn s bnh an ni tm l mt nhu curt ln bn cnh nhu cu v o c. Ai cng bit ngi tu theo o Pht ltm n mc tiu gic ng gii thot, nhng l mc tiu ca c nhn mnh,ca ring ni b o Pht. Ai l Pht t thun thnh th rt qu trng tu s vngh rng nhng v tu s ang tinh tn i trn con ng gii thot v c thhng dn h cng i. Nhng nhng ngi khng theo o Pht th khngquan tm n l tng gii thot . Cng ng x hi trc ht ch quan tmTT. THCH CHN QUANG 3 4. TM L O Cxem o Pht tht s ng gp g cho con ngi, cho th gii. o Phttht s c th ng gp rt nhiu v hai lnh vc m th gii ang rt cn, l o c v s Bnh an ca ni tm.bb)) TTnnhh ttrrnngg oo cc ccaa TTnngg NNii::Rt nhiu ngi khng c tn ngng i khi t cu hi liu nhng tu sPht gio c th em li li ch g cho x hi, hay ch l nhng k n bm.Chng ta khng trch nhng ni hoi nghi trong lng h, v tht s h cng chng kin mt vi trng hp ng ng no .H t vn rng tn em n cng cha ton l tin thit go thit,nhng ch nhn li t cc tu s nhng li cu nguyn m h, nhng li ha hnho huyn cho sau khi cht. H cn thy o Pht c mt ng gp r rng cth hn cho cuc i.Chng ta ha, li ha na, vi cuc i rng chng ta nhng t Pht s thts ng gp mt cch thit thc cho cuc i bng vic gio ha o c vs Bnh an ni tm. l cch o Pht khng nh v tr ca mnh trong xhi. l cch mi ngi thy rng ci li ch m o Pht em n chocuc i tuy v hnh, nhng gi tr tht l ln lao.Chng ta nh hng li con ng m chng ta ang i l, i vi nhngngi trong o Pht th l tng cui cng vn l gii thot gic ng; i vicng ng x hi th l tng ca chng ta l ng gp o c v s bnh anni tm.Nhng nu ngi t Pht mun kh nng em n cho mi ngio c v s Bnh an ni tm th chng ta phi tu v hc rt nhiu. Chng taphi hc k lng li Pht dy, hc thm mt s lun bn ca ch T v sau;ri chng ta phi cn c chu kh thc hnh chuyn ha tm hn mnh trthnh thanh cao thnh thin. Mi mt ngh khi ln phi c so snh ichiu vi gio l l c ph hp hay khng.V d Pht dy mnh lng bao dung. Nu mnh cht thy tm mnh cnim ght b, ch bai, khinh khi ai th phi bit mnh sai. Phi lp tcsa lin, phi sm hi v ngh v ngi vi nim thng yu qu mn lin.V d Pht dy mnh khng tham lam m nhim; nu cht thy trong tmmnh ang thm mun vt cht th gian th phi lp tc b lin, phi sm hiv t dn lng ng tham nh vy na.TT. THCH CHN QUANG 4 5. TM L O CV d Tng Ni sinh hc Pht hc vin phng php Qun t bi, th ngayngy hm , ti hm phi p dng ri tm t thng yu tt c chng sinhlin, khng phi ch hc qua sung ri b. Chng ta phi hc tu, cn viccp bng l h qu t nhin phi n ch khng phi l mc tiu chnh.Vic tu sa m thm m vt v ch c chnh mnh v Pht bit, ngoi rakhng ai bit khen ngi hay khuyn khch. Chnh v vy m ch nhng ai cthin cn su dy, t gic rt cao mi c th t kim sot mnh hng ngy hnggi nh th.Sau mt thi gian di suy yu trong thi Php thuc, cc v tn tc c tmhuyt mnh dn ku gi chn hng Pht gio vo khong u th k 20.Cc ha thng gp rt m cc trng, cc lp dy gio l kinh in nhanh chng c ngi ni tip ra lm vic. V nhu cu cp bch nn khng cthi gian cho cc ha thng truyn t cc yu ch tu hnh. Th l t nnay tr thnh nh l truyn thng, cc trng Pht hc thiu hn phng dintu tp rn luyn. Tng Ni sinh ch chuyn tm nghin cu gio in c vn.Nu mun c thm o hnh, Tng Ni nh phi i tm tu ni khc; hockhng tm c mi trng tu hnh th nh lm ngi tu s ch c hc mkhng c tu. Rt l au lng !Nu khng c c s hng dn tu hnh cn k, Tng Ni d b thiu o lc,khng chng ni s cm d bn ngoi, i khi c x nh ngi phm phutm thng, ri chuc ly s ph phn ca tn c s. V vy, chng ta mongmi t y, cc trng Pht hc phi c chng trnh hng dn thc hnh tutp k lng. Tng Ni phi c thc hnh Thin nh, phi c rn luynoai nghi o c tng cht. Thi gian dnh cho chng trnh tu tp phibng hoc nhiu hn thi gian hc. Ch tu s nhc nh vic tu rt l quantrng.cc)) CChhiiaa rr vv ttnn ::Khuynh hng sng hng th vt cht ca x hi cng xm nhp dn vo isng ngi xut gia.- Th nht l l do khch quan. Khi vt cht v phng tin ca x hi dido th lun lun thm thu t bn ngoi vo trong cha. Mun hay khng gcha cng phi c nhng phng tin my mc mi cho sinh hot.TT. THCH CHN QUANG 5 6. TM L O C- Th hai l l do ch quan. i khi tu s khng km c s ham thch ivi nhng vt dng sang trng mi l tinh xo.Cha th hu ht sng nh vo tn Pht t. Cng c nhiu tn th ngunli kinh t ca cha cng sung tc, cha cng d p ng nhng nhu cu ngycng cao hn.Nhng l ra thay v tu s phi c bn phn gio ha thm nhiu tn mi theoch nguyn sinh ca o Pht, cc cha li c th b tm l tm thm tn cho s sung tc ca cha m thi. Tn mi nu l ngi cha bit otr thnh bit o th rt hay, cn nu l tn c sn ca cha khc ric thuyt phc tr thnh ca cha mnh th mm chia r gia cc cha xut hin.Nhiu c s n cha b ngc nhin v nghe thy ny ni xu thy kia mt ccht nhin lo luyn. H mt nim tin vi v thy b ni xu nh, h cngcng cm thy ng ng v ng thy c ci ming ni xu nhun nhuyn qu.Rt cuc li c s cng lc cng mt nim tin vi qu thy. Tt c ch v tm lb mt bn trong l mun cho tn ng ti cha kia m ch n cha mnhthi. l mt t trng trong Pht gio.Mt ci t khc l nhiu khi c s n cha nhn thy cc tu s i x vi nhauthiu ha i tn trng. H lc no cng knh trng qu thy, v ngh rng quthy phi knh trng thng yu nhau nhiu lm. Nhng c khi h nghe quthy xng h vi nhau ba bi, i x vi nhau hi ht. H rt ngc nhin.C ln chng ti gp mt ngi H Lan tng tu thin n chay hn hai minm. Anh cng tp luyn Thi cc quyn theo khuynh hng ca cc nh sTrung Hoa l vic tu dng ni tm phi c h tr bng vic rn luyn cth. Trong khi ni chuyn v Thin nh o c v lut Nhn qu, anh btcht nhc n mt o s no n rt l ni ting. V ni ting nn ngrt giu c. Anh n ving thm ng v nhn tin hi ng ti sao khng chia scho nhng ngi ngho chung quanh. Chng ta nn nh l n cn rtnhiu ngi ngho.o s tr li rng nhng ngi ngho l do nghip ca h, khng nn canthip vo lm tri i lut Nhn qu. Cu tr li lm anh mt i s quan tmqu trng lut Nhn qu.TT. THCH CHN QUANG 6 7. TM L O CTht ra lut Nhn qu khng phi l ci c chng ta quay lng vi ngingho. M tri li cn khuyn khch chng ta quan tm gip mi nginhiu hn na. Nu khng quan tm gip mi ngi, sau ny chng ta rivo ngho kh s khng ai oi hoi ti chng ta, v cn nhiu nhn qu khcna. Chng ta s kho st dp khc.Ni nh vy nhc nhau rng ngi tu khng nn tch ly ti sn nu mnhc phc sung mn, m nn bit b th san s. cng l cng hnh o ccn bn.dd))NNhhuu ccuu ggiioo hhaa aanngg rrtt llnn::Hin nay nhu cu Pht t cn c gio ha rt l ln, v 2 thnh phn. Mt li vi c mt th gii cha bit v o Pht ; hai l i vi nhng vng t,nhng quc gia tng l x s ca o Pht nhng hin nay ang c duhiu Pht php suy thoi. c bn lnh vng vng trong vic tip cn v gio ha qun chng Pht t,ngi xut gia phi tu dng rt nhiu. Trong nguyn l thm thu ln nhau,tc ng ln nhau, nh hng ln nhau, khi tu s gn gi gio ha c s v ol, t nhin cng d b nh hng tr li i sng th tc ca h. Nu o lckhng vng vng, ngi tu s s em vo tm hn mnh rt nhiu chuynphin toica th gian. Do , hn bao gi ht, tu s Pht gio phi c mtbc chuyn ln trong vic thc hnh tu tp t cn bn o c, tin dn lnnhng cng phu thin nh cao hn.Mt s tht m chng ta phi nhn nhn l cch lm vic, cch tu ca ngixut gia trong o Pht l cha , c v cn th ng. Chng ta hy nhnkhp nhng vng t, nhng quc gia tng mt thi l qu hng ca Phtgio, nhng khi Hi gio t chn n l Pht gio t t bin mt. n l idin cho s tnh ny. ng l Hi gio dng n bo lc chm git tu s,p ph cha chin, nhng r rng cng ti mnh thiu mt ci g nn micam chu cho Hi gio ln t qu ng nh vy. Mt vit Nam c Trn Th quyt on, Trn Quc Tun tr dng, c v s nhn ti vi nn tng v hchng mnh khuyn khch cc vua Trn vn hin lnh trong Thin hcphi quyt ch chng li s xm lng d di ca qun Mng c. V chinthng oai hng. Vit nam lm c, nhng nhiu ni khng lm c vPht gio phi chp nhn lui bc.TT. THCH CHN QUANG 7 8. TM L O Cn thi vua A dc hu ht theo o Pht, by gi ch cn khong 3 phntrm. Ni 3 phn trm l nh cng lao ca mt s Pht t li lc nhAmbedkar vn ng phc hng o Pht gn y. Trc t ngi n bitg v o Pht.Trong thi cn i, Indonesia tng l mt vng quc Pht gio. Khi cc nhkho c v tnh i vo rng su pht hin mt ci thp ca o Pht lnnht th gii, tn l Bondogour (?) V vy chng ta bit rng o Pht mt thi cc thnh ti . Nhng by gi th ton b ngi Indonesia u lHi gio.C mt thi gian Malaysia cng rt thnh v o Pht, nhng t khi c Higio th Pht gio yu dn. By gi th chnh ph Malaysia mc nhin xemMalaysia l quc gia Hi gio.Ni chung l Hi gio n u th Pht gio bin mt ti .Nht bn cng vy, cng tng c o Pht l quc gio. Nhng tc phm vThin ca Nht ni ting c th gii. Vy m ngy nay o Pht ti Nht cngrt yu. Nhng ngi cha cc k hng v ch l ni tham quan, hu nh khngc thuyt php. Thanh nin Nht ngy nay t ai bit g v o Pht. H angbt cht li sng hng th thc dng ca Ty phng, tuy rng s gio dcnhn cch o c trong nh trng ca Nht tt hn Ty phng. Th ringi dn Nht i tm s b p cho i sng tm linh ca h bng cch gianhp vo nhng gio phi nguy him. Nh va ri chng ta nghe bo ch ngti v gio phi Aum Shirikyu, mt gio phi vay mn uy tn v gio l oPht, i i vo hot ng khng b th hi c trong ng ngm git hinhiu ngi.Chnh v tu s o Pht khng lm g c nn cc gio phi t c khc mi c chi ni ln. Chng ta phi nhn li v mnh trc .Hn quc cng vy, cng ging nh Nht bn, ang ua i li sng hngth thc dng ca Ty phng v t quan tm n o Pht. Bc Hn th hunh khng cn Pht gio do chnh sch khng ch ti a ca chnh quyn.Va ri ti hi ngh Pht gio Tokyo, 1997, cc v lnh o Pht gio khpni u ln ting bo ng v s suy yu ca Pht gio trn th gii. V vy,chng ta phi hiu rng chnh nhng ngi t Pht, c ti gia ln xut gia,TT. THCH CHN QUANG 8 9. TM L O C thiu st, th ng, khng nng n, khng cng quyt nn Pht giomi c tnh cnh ny.Chng ta hay b lng khng gia hai thi :Mt l cng mun lm li ch g cho chng sinh; hai l mun tu gii thotnhanh chng.- i vi vic mun lm li ch cho chng sinh th chng ta khng c ngli phng hng r rng; chng ta khng c s hp tc rng ri trn ton thgii. Mi ngy chng ta qu tht c pht nguyn chng sinh, v ch ngli ngang . t ai suy ngh thm l phi lm g thit thc hiu qu cho linguyn hng ngy .- i vi khuynh hng mun tin tu gii thot th c xem l mt hnh nhp trong o Pht. Nhiu v i vo hang su ni thm, hoc ng ca cckhng tip xc vi ai, chuyn tm tu tp. Nhng hy coi chng ! Tht ra chnhng ai tm hon ton v tha mi xng ng nhp tht chuyn tu. Nu tmcha hon ton v tha, cha c rn luyn s hy sinh phng s th vic nhptht khng tip duyn li chnh l c hi cho tm ch k pht trin d di hnlc trc. y qu l mt nghch l k l, nhng c tht.Cng mt mnh trong tht vng, cng tinh tn nim Pht hoc ta thin, thtm ch k cng c cng c. l l do ti sao chng ta gp nhiu ngisau khi nhp tht th c v kiu mn v nng ny hn. Nu cha c tm v thacao th chng ta cng tinh tn cng xa ri s gii thot, v lc chng tach lo cho chnh mnh. y l mt nghch l rt kh vt qua.o Pht ca th k 21 ny phi l mt o Pht ca nhng ngi rt thit thavi l tng gii thot, ng thi cng ht lng vi s nghip sinh. Ngi t Pht phi trn lng thng yu mi ngi, t nhng huynh chungquanh mnh cho ti tt c mi ngi trn Tri t, nht l nhng ngi chabit Pht Php. Ch nhng ngi c tm lng nh vy mi xng ng votrong tht vng.Nhu cu lm vic sp ti rt l ln, i hi t Pht phi tch cc hn rtnhiu, cng nh phi c o lc vng vng hn rt nhiu em c Phtphp n cho ngi nhng khng b ngi em nhim th gian vo tr li.Mt biu hin th ng ca ngi t Pht t trc ti gi l c s khng loPht ha gia nh.TT. THCH CHN QUANG 9 10. TM L O CRt nhiu gia nh o Pht c cha m theo o nhng con khng theo, anh chtheo o nhng em khng theo, v theo o nhng chng khng theoChng ta bit o Pht ri mc k ngi chung quanh, ai bit hay cha bitcng c. Cha m ti cha hc o, b mc con ci hc nh trng hay bn b tt xu g khng cn.Ci li ngi c s khng bit lo Pht ha gia nh l r rng l li ca ngitu s. Chnh v tu s khng ngh n iu , khng nhc Pht t iu ,khng hng dn cch thc lm iu , nn o Pht thiu hn cng c Phtha gia nh. By gi chnh l lc phi sa cha thiu st .Cha m phi c nhc rng mi sng phi bt buc con tr ln ly Pht, cbi nguyn cu bui sng dnh cho tr, hun tp cho tr thin php t thuu th.TThh ttii ssaaoo pphhii bbtt bbuucc??Bi v con tr cn nh nn khng bit iu g ng iu g sai, iu g nn lmiu g khng nn lm. Ngay c vic n trng hc vn ha cng vy, nucha m khng bt buc th chng c tr em no chu i hc u. Vy vic hco c v Pht php cng quan trng khng km cho cuc i, nhn cch vtm hn tr, ti sao chng ta khng bt buc? n lc, bn cnh yu t t gic, o Pht phi thm yu t cng bch stu hc i vi mt s trng hp.Mun cho o Pht mnh, chng ta phi bit pht huy u th t gic c sntrong o Pht nh, cn phi khai thc tip yu t cng bch na. Nhngmun lm c iu th Tng Ni phi mnh m nng n cng quyt hnrt nhiu. Chnh s mnh m ca Tng Ni truyn sang cho Pht t v ngiPht t s sc mnh Pht ha gia nh. Tng Ni m th th chc chnPht t cng s xao nhng trch nhim. Mt o Pht yu ui, li do Tng Nitrc ht. V vy Tng Ni hm nay phi tch cc, va khng nh l tng giithot, va sng ngi l tng sinh.Chng ta hy nhn sang cc tn gio bn, tr va sinh ra l c nh thcm v ra ti lm tn d a b chng bit t gip g. Ln ln lp gianh phi vo nh th lm l, ngha l bo m ngi phi ngu cng phitheo o. Nu ly ngi ngoi em v cng c cng vi Cha. Rt nhiu gianh o Pht l ng cho con ci theo Kit gio qua con ng hn nhn nhTT. THCH CHN QUANG 10 11. TM L O Cth m khng hiu mnh lt vo ng chin lc ca tn gio bn. Thy conci thng nhau qu ri cng xui theo m khng h c mt iu kin cngbng hn cho truyn thng o gio ca gia nh. cng l mt s thiucnh gic, th ng, v i khi nhu nhc trong o Pht.Cng chnh s nhu nhc m khi Hi gio t chn ti u th Pht giobng b nhau di tn ti . By gi phi thay i li tt c. Qu thy c philm l cu phc cho con ca Pht t khi mi sinh; phi lm l khai tm khi contr n tui i hc; phi lm l quy y khi tr bit nhn thc; lm l ci khichng lp gia nh; v lm l tang, l cu siu khi ngi qua i. Ni chungcha phi qun l Pht t v gia nh t khi mi sinh cho ti khi mt i. Quthy c phi cc hn, phi vt v hn nh th. Ngi Pht t phi gn b ci mnh vi cha nh th.V chnh v Tng Ni phi c trch nhim nhiu hn i vi Pht t nn phign gi hn, v, cng rt d b th tc ha hn. lm c vic m khng bth tc ha nh vy, buc Tng Ni phi tu dng rt nhiu.ee)) BBnn ll ddoo llnn ccaa vviicc ttuu ddnngg oo cc::- Th nht, v th gii hm nay ang mt qun bnh gia i sng vt cht vi sng tinh thn, gia hng th v o c, nn trch nhim ca ngi t Pht l phi tu dng o c su dy lm qun bnh li mi iu chothi i.- Th hai, l to li nim tin cho Pht t. Tng Ni l ch da ca Pht t.Nhng Pht t da vo Tng Ni ci g nu khng phi l o c? Khng bitTng Ni c c o hay cha, nhng yu cu trc ht l Tng Ni phi c oc ci . D cha c o cao siu, nhng nu Tng Ni c o c th cnggip cho Pht t yn tm nng ta. Mt vi Tng Ni xem o c l khngquan trng bng nhng cng phu tu tp tm linh cao siu khc, nn khng chutu dng o c su dy, cui cng lm Pht t ht hng.Ti nghip cho Pht t nu l chng kin cnh ngi xut gia lc c vinhau. Tu s khng th che du khuyt im ca mnh mi v tip xc lu ngyri ngi ta cng pht hin. Ch cn cch l bn thn mnh rng tu dng oc chn tht.- Th ba, l to li ni lc gi gn tm hn mnh khng b nhim khi gn gigio ha Pht t. y ngoi o c su dy, Tng Ni cn phi c kinhTT. THCH CHN QUANG 11 12. TM L O Cnghim Thin qun. Nht l trong thi gian ti Tng Ni phi lm vic rtnhiu.- Th t, l to li nn tng tu hnh cho chnh mnh. o c l nn tng quantrng cho qu trnh tu hnh, cho c gii nh tu. V o c cng l biu hinp v sau khi chng ta tu hnh vin mn.33.. SSoo ssnnhh vvii GGiiii lluuttaa)) mmcc ccnn:: mc cn th o c cao hn Gii lut. V sao?Bi v o c l ci tt trong tm, trong khi Gii lut ch l s ngn cmbn ngoi. Gii lut ngn cm nhng sai lm hnh vi v li ni, nh cmgit hi, cm trm cp, cm ni di vn vn cn o c gi gn tm tathot khi s c c, s tham lam, s gian trC nhng trng hp hnh vi bn ngoi l phm gii nhng ni tm bn trongl c o c. Mt ngi s ly i dp p ca ngi s huynh, mkhng hi xin php, em cho mt ngi ngho, v bit rng ngi s huynhca mnh tm rt tt. Hnh vi ly khng hi xin l vi phm gii lut, nhngng c l gip ngi ngho, v cng bit chc s huynh mnh s hoan h, nnc xem l ph hp vi o c.Mt cu chuyn ni ting trong Gp nht ct , c hai s huynh s cngi trn mt con ng snh ly. C l hai v qun o cng lam l nn nhvy m li snh lun. n mt on, cht hai v thy mt c gi mc kimonoc v qu tc ng loay hoay bn ng khng dm bng qua v s lm yphc. Lc trn ng cng khng c ai khc c th gip c gi. Ngi s bc li bo:- Ny c b, ta gip cho.Ri ng b cao c gi ln, a qua bn kia l ng, t xung, sau tip tci vi s huynh mnh. Th l ngi s huynh lm mt ngu, lm l khng thmni chuyn na. S c hi g cng khng thm p. n mt kh lu cnggn v n cha, s huynh mi trch:TT. THCH CHN QUANG 12 13. TM L O C- Chng ta l tu s khng c php ng chm n ph n, ti sao s lmnh th?- Ha ha, em b c ta li ri, s huynh cn mang ti y sao !Nghe cu chuyn trn ta thy ngi s kh t ti, d chm ngi n mtm khng dnh. Xt v gii lut th phm, nhng xt v o c th khngsao v l vic lm v tha gip ngi vi tm v nhim. Chng ta vn khmphc ngi s mi khi nghe k cu chuyn trn. (Tuy nhin d c khmphc, tu s cng khng nn bt cht i ngoi ng kim ph n bng quang.)bb)) mmcc ssuu tthh:: mc su th Gii lut cao hn o c. V sao?Bi v trong Gii lut c mt gii quan trng l gii dm. Hay cn gi l idc, ni theo ngn ng ca o c. i dc l bn nng t nhin ca conngi, m h ci g l bn nng th rt mnh. Gi gii dm tc l chng li bnnng ca mnh. i dc l lng thng yu c khuynh hng tnh giao vingi khc phi- by gi phi thay i nh ngha m rng qua cc trnghp luyn i cng gii tnh.i dc l bn nng t nhin, cho nn ht th h ny n th khc con ngi cphi ly v ly chng sinh con ci. Cha m thy con mnh ln ri m khngc b l bt u lo, s con mnh .Ngay c c Pht ca chng ta cng phi th hin c gia nh ri mi i tu.Nh vy m ngi sau bt mc cm v i dc c th tin tu gii thot.Chng ta cng thy c rt nhiu ngi c s ti gia sng i sng v chngbnh thng, nhng rt hin lnh o c. H khng lm iu g tri vi ol, ch l c yu thng v chng con ci. l trng hp c o c nhngkhng vt qua c i dc.V vy chng ta ni, i vi vn i dc th Gii lut cao hn o c, vthng c bn nng i dc l mt kh nng ln, rt kh lm.Trng hp mt tu s khng phm gii, cng ng ngh l mnh thng cbn nng i dc. ch l v mnh cn phc lm Tng, c gi trong honcnh tt. Ch nu lc no rt vo mi trng d di, ta s thy c s yuTT. THCH CHN QUANG 13 14. TM L O Cui ca mnh. Lc m vng lng th mi gi l vt qua c ln mt.Ln mt thi ch cha bo m ln hai ln baVVyy cchhnngg ttaa ss ggii ggiiii ii ddcc bbnngg ccii gg??D nhin l bng ch. Chng ta dng ch gi tm mnh khng ham thch,khng m nhim, khng vng bn. Nhng c mt ch st nh th thli i hi chng ta phi c cng c rt ln. ch pht sinh t cng c thrt bn, c v nh nhng, v khng lm tng trng kiu mn. Cn ai khngbit ch rng c sc khi ch cho mnh th kiu mn nng ny s pht sinh.Rt nguy him v ch l con dao hai li. ch v bn ng l anh em sinhi, ci ny khi th ci kia cng khi theo. giai on cao hn th tu s dng sc thin nh gi tm trong sch. Tuynhin kt qu thin nh cng bt ngun t cng c su xa khc. Nhiu ngicho rng c gi gn Chnh nim thanh tnh th tm t ti v nhim, t nhinkhng b nhim i dc. H ni ng, nhng khng chc n. V khi dngChnh nim gi tm v nhim, ta khng tn sc nhiu, ging nh khngcn n ch vy. Lu ngy ch b cn lt m khng hay bit. n khi gpth thch nng th khng c ch dng na, rt l nguy him. V vy cphi dng n quyt tm gi gii, dng n ch gi gii, m ch li docng c to thnh, nn s rt nh nhng thanh thn.Cng c rt l quan trng m ngi tu phi bit gy to sut i. Nh ccng c nn khi chng ta tinh tn trng bn ngoi thy vn nh nhng nhmy nh gi, d bn trong rt quyt lit mnh m. Ai khng c cng cm rng sc s b nng n bc bi, ngi ngoi s thy kh chu khi n gn.Chng ta s ni thm nhng bi sau.Trc gi chng ta nghe ni ba mn v lu hc l gii nh tu. Chng ta ccm gic rng gii giai on thp. Nhng tht ra gii giai on kh cao.Mun gi Gii phi c ch; mun c ch phi c cng c; mun c cngc phi c o c.C o c ta mi ham thch lm nhng iu cng c; c Cng c ta mipht khi c ch mt cch t nhin; c ch ri ta mi gi c Gii. Vvy Gii lut vn mt giai on cao trong tin trnh tu tp.44.. oo cc vv ss lliinn hh vvii Thhiinn nnhh::TT. THCH CHN QUANG 14 15. TM L O Caa)) cc PPhhtt ll bbiiuu ttnngg rrcc rr ccaa TThhiinn nnhh::c Pht c o bng con ng Thin nh. Sau khi c o, Pht cngta thin u n sut i. iu quan trng l Pht dy tt c t cng tinhtn thin nh. By gi chng ta cng th Pht trong t th kit gi thin nh.Ni n o Pht, tt c th gii u hiu ngay l ni n Thin nh. NhngPht t Ty phng nghin cu v o Pht thng quan tm n mc nhp thin ca Tng Ni, ch t hi han v gio l v h c c th vin skinh sch o Pht mun tm hiu lc no cng c.Thin nh l ni chung cho tt c cc phng php tu tp nhip tm thanhtnh. T s thanh tnh ny, hnh gi nhm n mc tiu v ng, gic ng, giithot. Hai iu kin mt php mn c xem l Thin nh trong o Phtl:- Nhip tm thanh tnh- Mc tiu v ng, gic ng, gii thot.V th nhng php mn nh nim Pht, tr ch, qun hi th, qun bt nhu c s ch nhip tm thanh tnh. l tha mn yu cu th nht. Nuhnh gi li tip tc xc nh lp trng hng v mc tiu v ng, gic ng,gii thot na th c th xem php mn cng l Thin nh c, khng cnphn bit.Ngi t Pht, nht l ngi xut gia, phi tinh tn ta thin tp nh. Mingy chng ta phi c vi ln ngi kit gi nhip tm. Hai ba mi nm saunhn li i tu mnh thy c gi tr v l c mt qung thi gian mnh vt vchin u vi vng tng phin no tht s ch khng phi tu nhn nh quangy. Mi khi ta bt chn ln ta c ngi nhip tm, l giy pht ta lmngi t Pht tht s c gi tr. Khng bit chng ta c nhip tm thnhcng cha, nhng s chin u m thn vt v vi chnh mnh l mt cng laong khen ngi.C cu chuyn c ln Pht i gp mt t kheo rt tinh tn tu hnh. V t kheonh l v hi Pht:- Bch Th tn, con tu nh vy chng no c o?- Ba kip sau ng s c o. Pht p.TT. THCH CHN QUANG 15 16. TM L O CNghe vy v t kheo khc rng ln ti thn ti sao tinh tn nh vy m ti 3kip na mi c o. i thm na gp mt t kheo khc hi Pht chng noc o. Pht ch cy me bn ng bo:- ng c thy cy me khng?- Bch Th tn, con c thy.- ng c thy l me khng?- Tri qua s kip bng l me ng mi c o.Nghe vy v t kheo vui mng hn h nh l t n Pht. Ngay chthin ri hoa cng dng v lin.V ny c ch Thin ri hoa cng dng v vt qua nim thi gian.Ch cn bit rng mnh s c o ngha l trong hin ti mnh tu ngng. V ny ch s mnh sai ch khng s cc kh lu di. Tm nim qutht ng cho chng ta nh l cung knh.bb)) TThhiinn nnhh vv oo cc hh ttnngg::o c l ci tt trong tm to thnh v s hnh vi li ni bn ngoi khinmi ngi chung quanh ta c an vui ch li v chuyn ha.Khi ngi chung quanh c li ch ngha l ta c phc. Phc c ckhi ta em li li ch cho tha nhn, l nh ngha cn bn. Nu ta rt tt,nhng cha lm g c li cho ai th vn cha c phc. Nguyn tc l nh vy.C phc cha hn l c c; c c cha hn l c phc. V d c mt quanchc a phng mun xy mt ci cu cho dn, ch v ng mun ly thnhtch vi cp trn ch hon ton chng thng dn thng gi g c. V chnhm n li ch c nhn nn ng khng c gi l c c. Nhng vic lmca ng r rng lm li cho dn, nn chc chn ng s c phc.Ngc li, c nhng ngi hin lnh nhng th ng, chng lm g gip ai,nn tuy c c nhng chng c phc.TT. THCH CHN QUANG 16 17. TM L O CHoc nh c nhng Pht t i cha, cng t bng tri, b vo thng phcsng t tin, ri qu xung th thm cu th chuyn cho gia nh mnhc giu c, con ci thi u d lm bing hc bi, mt mnh p nht xmvn vn Li cu nguyn khng c yu t o c. l l do ti sao tathy nhiu ngi i cha lu m khng c o c bi v nhng li cunguyn nh th ch lm tng thm ch k m thi. Khi tm ch k tng thngi ny t nhin cng nng ny hn, tham lam hn, d gy g hn. V lmnhng ngi khc nghi ng chuyn i cha l tt.V vy sau ny ngi Pht t n cha nn c hng dn li cch cunguyn sao cho tng trng c o c, tm v tha.Nh c o c nn ta c phc; nh c phc nn ta nhip tm trong thinnh d dng. Phc c to ra t o c th gi l cng c- va c cnglao, va c o c. Ti sao Phc h tr cho Thin nh? Ai tu Thin u los v trng thi tht nim, mt chnh nim, b vng tng dn i t vn nysang vn khc. Khi th tm c v sng t bit c vng tng r rng,khng b vng tng gt; khi th tm m mt b vng tng che mt. V um tm c sng t, cng nh v u m tm b che m? Chnh do nghip m thm chi phi. Nu hnh gi c phc sung mn, t nhin tm thngxuyn d tnh gic; nu hnh gi t phc, t nhin tm hay b qun v chytheo vng tng.o c cng trc tip nh hng n sc tnh gic, cha cn qua trung gianca phc. Nu tm rt tt, t nhin tm cng yn tnh, v o c lun thucv phe tnh lng. Nu tm c nhiu nim bt thin, t nhin tm cng xaong, v bt thin thuc v phe xao ng.Da vo tiu chun ny, ta cng c th nh gi ngi no c v nhit tnht t, nhng nu lng xng qu, coi chng ngi ny cha tht tt, v lngxng thuc v phe bt thin.Ngc li, Thin nh cng h tr cho o c. Tm yn tnh cng gip ta dthy c sai lm ca mnh. Ging nh trong mt lp hc, ai cng ngi, tnhin c ngi ng ln, ngi d b nhn thy trc ht. Ging nh trongmt ni tm yn tnh, t nhin c nim bt thin khi ln, nim d dng btr tu nhn thy lin. V d khi nhn thy chic xe ca ai i mi p qu, tacht ng tm mun c mt chic ging nh th. Nhng v tm ta yn tnhquen ri nn ta lp tc pht hin ra l nim tham. Bit l tham nn thi,khng mun na, b.TT. THCH CHN QUANG 17 18. TM L O CKhi sc nh su, nhng khuynh hng bt thin rt su tip tc b tr tu phthin v ha gii ht. Gi tr ca Thin chnh l tr dit c nhng khuynhhng bt thin tim tng trong ni tm su kn lp thnh mt nhn ccho c siu tuyt. Tht l v ch nu mt ngi tuyn b c thin nh mo c khng h c ci thin. o c phi l biu hin ca Thin nh.o c v Thin ging nhau im c hai u nhn vo ni tm, quan st nitm.Khc nhau gia o c v Thin chnh l:- o c nhn vo ni tm nh gi ng hay sai, thin hay c.- Thin nhn vo ni tm nh gi tnh hay ng, an hay lon. t mnh nh gi li lm ca mnh tht l iu khng d cht no. Phi lngi rt chn thnh, can m, tr tu mi t cho mnh c li. Hu ht conngi u m thn bnh vc cho mnh. t ai dm nhn li v mnh. Nhngngi tht s c l tng tu hnh phi t mnh ph phn mnh trc ch ngi ai ph phn mnh. Ngi ngoi ph phn mnh l mun ri. Chnh mnhphi ph phn mnh trc.Chng ta phi nghim khc tm li ca mnh sut hai ba mi nm nh vy thmi tm bt c li, c th tm lm thy dy cho ngi khc c ri, c thrn dy ngi khc c ri. Cn nu cha thy li ca mnh, c hay trchmc ngi khc, ti s cng lc cng nng. Ai thy li mnh thng xuyn sc thnh thn yu mn. Ai thy li ngi thng xuyn s c ma qu yumn.n khi tm thun thin ri, t nhin chng ta s chuyn qua dng cng caThin lc no khng hay. Lc chng ta ch cn quan st xem tm angng hay tnh. V th l vng tng s tt dn vo nh.Mt c s hi:- Ti sao con tu hoi m tm khng thanh tnh?Tng p:- Anh hy thanh lc t tng cho n khi thun thin th ci nh gn mtbn.Con ng ny tuy nghe n gin nhng rt cn bn vng chc.TT. THCH CHN QUANG 18 19. TM L O CCCyy oo PPhhttS tu hnh trong o Pht ging nh mt ci cy, c r ci, r bng, thn gcto, nhiu cnh nhnh, v s l, hoa, v cui cng l qu.R ci tng trng cho tm hnh cn bn nht l lng tn knh Pht. H quca lng tn knh Pht l lm pht sinh l tng tu hnh gii thot mnh mtrong tm chng ta. Cng tn knh Pht chng no th l tng tu hnh cngmnh chng ny.Nhng r bng tng trng cho nhng tm hnh o c. y chnh l nidung mn hc ny. Chng ta s ln lt trin khai sau.Thn cy tng trng cho phc mnh tch ly c nh cng qu lm li chcho mi ngi. Thn cng to tc l cy cng khe. Phc cng nhiu th cuci tu hnh cng vng vng.Nhiu cnh nhnh tng trng cho nhiu php mn tu hnh. o Pht cnhiu php mn tu hnh. Chng ta leo nhnh no cng nm trong cy oPht. Ch s mnh leo ln qua nhnh ca cy khc thnh ra tu theo ngoi o.Tnh , Thin, Mt, Gio qun Thin thai, Hoa nghim, Php hoa, Lngnghim vn vn g cng l o Pht, min l ta c lng tn knh Pht, c tmhnh o c, c phc.V s l tng trng cho v s oai nghi t hnh tot ra bn ngoi bin thnhphong cch ca ngi tu theo o Pht. D mc t bt c cnh no, l vnging ht nhau. D tu theo bt c php mn no, phong cch oai nghi vn lunlun ging nhau. Ngi tu ng o Pht u c phong cch ging nhau nhim m, t tn, hin lnh, vui v, chn thnh, gin d Nu phong cchkhng ging nhau th coi chng chng ta tu sai ng li ca Pht dy.Hoa tng trng cho nh lc thnh tu c. Cui cng th ngi t Phtphi c kh nng nhip tm vo nh, v l ng i ch yu ca o Pht.nh c tm l kt qu ca nhiu cng hnh trc , ca nhiu ngy thngvt v ta thin dng cng. Nhng phi i ti ch ny. Khng th khc hnc.Qu tng trng cho tr tu chng c. Tr tu ny khng phi l nhng hiubit suy lun sng to bnh thng ca con ngi. l kh nng cm ngTT. THCH CHN QUANG 19 20. TM L O Cph trm siu phm ca Thnh. Tr tu ny bo v v thnh vnh vin thotkhi sai lm nhim, v l kh nng thu sut mi iu trong php gii.Qua hnh tng cy o Pht va ri, chng ta thy vn chia r php mntrong o Pht ch l s hiu lm, lm phn ha Pht gio. Cnh nhnh th cth ring, nhng gc chung, r chung, thn chung, l ging, hoa ging, quging. Php mn c th ring, nhng l tng chung, o c chung, phcchung, phong cch ging, nh ging, tu ging. Nh vy vn l o Pht vinhau nh anh em mt nh.Ch s khi nhn li, chng ta sai khc nhau v l tng, v phong cch, th coichng mnh khng phi chung mt o Pht.BBII 22:: HHIIUU VV TTNN KKNNHH PPHHTT11.. Tnn kknnhh PPhhtt ll ccnngg hhnnhh ccnn bbnn::Hiu v Tn knh Pht l o c cn bn ca mi o c khc. Tuy nhinhu nh chng ta b qun, xem thng, v khng thy ht tm quan trng catm hnh v cng c bit ny. Mi ngy chng ta vn l Pht, khng t thnhiu, nhng s l vi tm hi ht dn theo ngy thng. V vy chng ta khngt c nhng cng c vi diu t vic l ly .Tn knh Pht l cng c cn bn sinh ra mi cng c khc, l tm hnh cnbn sinh ra mi tm hnh khc. L t Pht, nht l ngi xut gia, chng tacng mong c dng lp ni mnh v lng tm hnh tt p chnh cuci mnh c an lc v t cch lm li ch cho chng sanh. Nhng vTT. THCH CHN QUANG 20 21. TM L O Clng tm hnh khng th thnh tu nu thiu tm hnh ban u l tn knhPht.V d chng ta mun tm mnh trn y lng T bi thng yu tt c chngsinh v chng ta bit lng thng yu chng sinh l mt l tng p, p nhmt nh trng rm m tt c thnh nhn u ngi ca, tt c th gian u nngta. Chng ta sut i hng ti, phn u nhng mong t c l tng Tbi . Nhng hu nh ai cng nhn ra rng d c gng nhiu m tm T bichng ta vn pht trin rt t. Chp ng t ngn i lun cn tr khng cho tathng yu mi ngi mt cch d dng. Chng ta khng tm thng yuhuynh chung quanh mnh, vn cn nhng phin no gin hn trch mc chbai ln nhau mi.Th chng ta thiu sc mnh g khin mnh khng pht trin c lng Tbi nh th?Chng ta thiu cng hnh Tn knh Pht !Hoc v d nh hnh nhn nhc cng l mt tm l o c quan trng cangi tu hnh. l tm bnh thn bt ng i vi nhng nghch cnh, sxc phm, s tri . Nhiu khi chng ta bun bc, gin hn, au kh v miiu trong cuc sng ri phi by t thi gay gt, cu knh, hm hc,nng ny khin cho ngi ngoi nhn vo nh gi l thiu o lc. Nht lngi xut gia th s bnh thn trc nghch cnh cn quan trng hn rtnhiu. Nhng chng ta thiu sc mnh tinh thn no khin chng ta yuui khng cn vng vng.Chng ta thiu cng hnh Tn knh Pht !Ngi xa c ni Knh thy mi c lm thy, th y cng vy, chngta c tn knh Pht th chng ta mi dn dn t c nhng c tnh ca Phtni tm ca mnh. Chng ta c tn knh mt bc Thnh no th chng tami thnh tu mt phn cc tnh cht ca bc Thnh . D nhin chng ta chthnh tu mt phn thi v khng th no b c vi cng c tu hnh tnhiu kip ca v .C mt cu chuyn p v ngha ny. i v chng ngho gp mt vAlahn c dung mo rt p. H pht tm cng dng v Alahn mt sp vi thay th tm y rch ri t ti ca ngi sau nhiu ngy thng n c trongTT. THCH CHN QUANG 21 22. TM L O Cthm sn cng cc. V Alahn bc vo bi rm khoc ln tm y mi vbc ra vi dng v ng b bi phn. Ngi v but ming ni :- Xin cho chng con c d vo qu v nh Ngi chng !V Alahn mm ci ha kh v kh cho quay i. Ngi bit mnh chngAlahn nhng i v chng kia khng bit. D th no th li nguyn cngs thnh tu trong i v lai.Khng ng khi ngi mm ci th dung mo cng p hn na. Khi ngi i rith ngi v khen mi:- Tri i, ngi p nh mt ti t !Ngi chng gt u ng .Nhiu kip tri qua n khi Pht Thch Ca xut hin th i v chng kia cngti sinh sau khng lu. Ngi v sinh trong gia nh gnh ht nn lm n tit i ht t vng ny sang vng khc. Ngi chng m c o ht nn trn nhi theo. H c vi nhau mt mn con. Ngi chng thng b ni xa ni gnl v tch s v tht s anh khng bit biu din nh v. T i, anh hc trnhdin v cng tr thnh ti t.Mt ln ang biu din u quay trn cy so cao 20 thc, anh cht nhn thyc Pht t xa i n vi oai nghi trm hng rc r nn anh gi bt ng ngm Ngi. Pht cng thy nhn duyn ca anh chn mui, nn hng vanh c mt bi k vi ni dung xem cuc i cng l mt tr xic m ngitr phi bit thot ra. Anh chng o ngay v bay xung nh l Ngi.Ngi chng xut gia, v ngi v cng xut gia theo ri cng chng olun, ng nh li nguyn kip xa m h mong mun. D nhin ta cngbit l h cng phi tng c nhiu kip tu hnh tht s ch khng phi chdo nhn duyn cng dng sp vi.Cu chuyn trn cho chng ta mt minh ha sinh ng v s thnh tu nhngtnh cht ging nh v thnh m mnh tn knh.V vt hn tt c nhng v thnh khc, c Pht l v thnh tuyt i caton v tr vi v s nhng c tnh cao c tuyt vi. Chng ta t ln Ngilng Tn knh l chng ta gieo vo tm mnh ht ging ca nhng thnhTT. THCH CHN QUANG 22 23. TM L O Ctnh tuyt i. Ngy no chng ta cng s thnh tu dn dn nhng tnhcht cao p ca Pht.NNhhnn cccchh cc nnnngg ccaaooKt qu ban u d nhn thy t hnh Tn knh Pht l nhn cch chng ta tt c nng cao ln. Nu ngy xa chng ta th tho, vt chc, vi vng,nhn vn khng su sc th sau mt thi gian l knh Pht, ta s thy mnhim m chng chc li, trng c v kh knh hn.T cch oai nghi khng phi do gng gng lm b ra v m c, m thts do nhn qu to thnh mt cch t nhin. Ngi khng c cng c, d clm b ra v ng hong oan trang mt thi gian ri cng bc l bn chtkm ci.Ngi c t cch tht s, d trc m ng hay trong phng vng cngkhng khi ra mt c ch sai lm lm mt oai nghi. Lc no ngi ny cnggi oai nghi ng hong p cho d khng ai nhn thy, chnh tm h tbit kim sot ly tng ng tc ca mnh mt cch nh nhng k lng.Do cng c l knh Pht m trong su thm, tm ta c sc mnh v c tr tubiu l ra thnh nhn cch khin mi ngi n trng. Cng chnh tr tu nygip ta pht hin ra li lm tim tng ca mnh. Tht vy, ngi no l Phtmt thi gian u bt u thy ra c li lm m trc y t mnh khngnhn thy. C khi ngi khc ch cho m mnh cng khng cng nhn. By ginh cng c l Pht m t mnh hiu rng l li. Khi bit li ri th li ang ht dn.V d trc y chng ta sng ch k ch lo cho mnh, by gi chn thnh lPht mt thi gian, cht chng ta thy ra tng c ch nh, tng ngh nh noc mang theo tm ch k. V vy chng ta t bit phi thay i ch khng th nh vy mi. cchh vvii ddiiuu xxuutt hhiinnK n mt loi ch vi diu xut hin gip chng ta vt qua nghch cnh,vt qua cm d.Chng ta phn bit hai loi ch, mt loi khi ln t bn ng, v mt loikhi ln t ch. ch khi ln t bn ng l do gng gng m c, rng scTT. THCH CHN QUANG 23 24. TM L O Cm c. Loi ny cng khi ln chng no th cng lm tng trng ng chpkiu mn chng ny.Cn loi ch khi ln t cng c th va mnh lit va nh nhng, nhngrt hiu qu.V d nh c ngi ni iu g lm chng ta bun. Chng ta thy ngi bit tum bun th khng hay nn mun b. Nhng nu chng ta ch n thun rngm thi s thy mt mi m ni bun vn c eo ng hoi. Cn nu chng tac cng c th ngay khi mun ht bun, quyt nh dng li ni bun, th tnhin bn trong c mt sc mnh g , rt l, tiu dit ni bun lin. ch l con dao hai li l vy, s lm tng bn ng nu thiu cng c.Ri trong sut cuc i tu hnh chng ta s gp khng bit bao nhiu l nghchcnh cay ng. Nu khng c ch, chng ta s chn nn b cuc gia ng.Nu c ch, chng ta s chu ng tin bc. Ri chng ta cng s idin vi bit bao nhiu cm d mi gi. Nu khng c ch, chng ta cng sdng li hng th. ch cn thit nh th, nhng phi l loi ch n tcng c th mi khng b hu qu ph tai hi l lm pht trin bn ng.V vy, chng ta phi khn ngoan bit l knh Pht to cho mnh mt nntng cng c vng chc nhm gip cho i tu ca mnh an n hn.QQuuyy yy PPhhttBc u n vi o Pht ai cng lm l Quy y Tam Bo, cn bn l quy yPht. Quy y Pht ngha l nguyn trn i tn th Pht, trn i xin lm conca Pht, trn i em thn tm ny dng ln cng dng Pht, trn i sngtrong Gio php ca Pht. ngha quy y rt ln m a phn chng ta khnghiu ht v i khi xem thng, hoc hiu khc ngha i.Trc ht ta phi xc nh rng Pht l ng Chnh Gic vi s gic ng tithng, m i biu c th nht chnh l c Pht Thch Ca c tht trong tronglch s. Chng ta l nhng chng sinh si m trm lun, nay c duyn lnh gpc Pht Php nn nguyn em trn cuc i i theo Pht. l nghachun mc rt c bn, rt bnh thng, v rt chnh xc.Nu chng ta hiu theo cch thc dch tng ch l Quy l tr v, Y l nngta, th s thy rt hi ht nh nhng. l l do ti sao nhiu Pht t d dngb o khi gp duyn hn nhn, khi i ra nc khc sinh sng.TT. THCH CHN QUANG 24 25. TM L O CNgy xa mt ngi ti gia gp Pht qu xung pht nguyn: Con xin sut iQuy y Th Tn, Quy Y Php, Quy y Ch Tng.H ni vi tt c quyt tm v s chn thnh v lc trc mt h l cPht cao siu v i.By gi qu thy c lm l Quy y cho Pht t c khi khng gieo c volng Pht t nim xc ng su xa ci bui ban u vo o. Ngi Pht tkhng c may mn nh cc c s thi c Pht l c c cm xc mnhlit vi o. Sau ny c mt s Pht t t gn b vi cha, lp gia nh vingi o Kit hay o Hi lin b o lm l ci theo h. Cc o kiabt buc nghim khc tn phi lm l ci ti gio ng ca h, cng cngha l buc ngi phi ngu phi theo o. y l mt cch dng phngtin hn nhn a ngi vo o rt hiu qu. V ngun cung cp thm tn cho cc tn gio bn chnh l o Pht ca chng ta v chng ta khnggip cho ngi Pht t c lng knh tin Pht tuyt i.By gi l lc phi iu chnh li, phi gip cho Pht t hiu ngha thingling ca vic Quy y Pht l trn i thit tha sng theo gio php ca Pht mkhng g c th lung lay c.Chng ta hy cnh gic v ngha quy y Pht l quy y t tnh v khng ngvi ngha cn bn chun mc vn cn thit cho i sng tm linh tu hnh.Nu ni quy y Pht l quy y t tnh th c ai thy c t tnh ca mnh rasao m quy y u.Hi Pht u, ta bn ch vo trong tm mnh. Hi tm u, ta nh ch trnu hoc trong tim, hoc di bng. Nhng ci g ang n cha trong tm ta?Trong tm ta lun lun ang tn ti mt bn ng cc k nguy him. Bn ng b mt chi phi ton b ngh hnh vi ca ta, thng khin tm ta khi lnv s phin no, tham lam, sn hn Chng ta cha bao gi chng c vng, ch tng tng c mt ci t tnh cao siu no trong tm tn th,v tnh tn th lm bn ng. Ngay c mt s v c nh, thy tm rngrang sng t cng cha phi l thot hn ng chp. Ch nhng ai thnh tuc tam minh lc thng nh Pht mi c xem l chm dt chp ng. Cnhin ti d ta c c mt s kt qu trong ni tm thin nh g i na vncha ht c chp ng. V vy, chng ta phi khn ngoan cnh gic v nitm ang cn cha ng bn ng ny hn l tn th ci tm c cht t an nTT. THCH CHN QUANG 25 26. TM L O C. Ko khng, tm kiu mn s tng trng nhanh chng lm tan v o cca mnh.C cu chuyn v khch tng t phng xa n ving cha qu, cng vi vtng bn t m o vui v. Khch ni qua lnh vc t tnh. Ch thc mchi:- Thy ni t tnh ni chnh mnh, vy thy i t trn v y th t tnh ci theo chng? Ri thy gi t y v ni tr li th t tnh c theothy v khng?Khch im lng khng p. Ch hi tip:- Nu t tnh theo thy i ti i lui nh vy th khng phi l bt ng. Cnnu t tnh l bt ng th khng theo thy i ti i lui nh th; v nu khngtheo thy i ti i lui th t tnh khng phi ni thy, m l ch khc.Chng ta s thy rng ci i ti i lui theo mnh c l l bn ng th ng hn.Cn th tnh tuyt i th ph trm khng gian v thi gian, vt qua nimv khng gian v thi gian.Nu chng ta chp nhn ngha quy y t tnh th rt d ri vo tnh trng tnth bn ng v lm cho tm kiu mn xut hin. M tm kiu mn l tai haca ngi tu.V d nh mt ngi mi vo cha xut gia, ngoi s ph m ngi ny phiknh th nhu thun cn c nhiu s huynh tu trc mnh. V vy ngi nyphi vng li c cha, phi vui v nghe li ry la dy bo ca c cha. y lthi gian p nht ca cuc i i tu v nh nhu thun vng li ht mi nginn bn ng c dit tr dn dn. Thi gian ny cng ko di nhiu nm thphc ngi ny cng ln. iu bt hnh xut hin khi s ph nhn thm t mi, ngha l ngi ny bt u ln chc s huynh, bt u c s dybo sai khin. Khi c ngi nghe li sai bo ca mnh th bn ng ca nginy ang thc dy, phc s gim dn dn. Nu cng c nhiu s th bnng cng nhanh chng pht trin hn.Chng ta thy nhiu khi mnh cha bit v ng l g, ch c hnh nhu thunvng li m bn ng gim rt nhiu, cng c c dng lp rt nhiu.Cng c trong thi gian ban u c khi gip ta i qua c mt i tuhnh yn n. Cn khi bt u c s , hoc khi c t th ngi ny phigi tm v ng bng nhng php tu chuyn su hn. Nu khng th a v lnch l mi trng thun li cho bn ng ln mnh hn m thi.TT. THCH CHN QUANG 26 27. TM L O CKhi quy y Pht, chng ta tht s tn knh Pht; l mt i tng bn ngoi,mt v thnh siu tuyt khng c mt s h nh trong nhn cch. Chng tamay mn hn cc tn ca tn gio khc khi v gio ch ca chng ta c mtthnh tnh tuyt i nh th. V tht l bt hnh nu by gi chng ta bngnhin quay li tn th quy y bn ng ca mnh, gi l t tnh, ri xemthng mi ngi, xem thng c Pht v B tt. C cho rng bt c ci g bn ngoi mnh u l v ngha, m Pht B tt cng l ngoi, nn chng tah hng vi ch Thnh. Phc chng ta s sp khng lu!V vy chng ta khng nn b ngha Quy y Pht tr thnh quy y t tnh. Hnna, mt t Pht m khng hiu Pht, khng tn knh Pht th rt ng bnghi ng v o c. D ngi ny c trnh by o l cao siu nh th no,nhng nu h thiu lng tn knh Pht th chng ta khoan cho l ngi tt.Phi c lng tn knh Pht lm nn tng trc khi chng ta xy dng tipnhng cng hnh khc trong Pht Php.TTnn kknnhh PPhhtt nnhhiiuu cchhnngg nnoo,, oo qquu ccaaoo cchhnngg nnyyChng ta hy xem hnh nh mt chic my bay gi cho s tu tin o qu.u tin chic my bay chy chm, ri nhanh dn, nhanh dn, cho n khi ntng tc tht nhanh ct ln cao khi mt t.Khi n bay ln cao ri th p xung khng phi d; cng phi h tht khoxung ng bng vi tc tht ln, ri gim dn, gim dn cho n khingng hn.Mt chic xe la cng vy, khi chy nhanh ri m mun dng li cngkhng d, phi gim vn tc c my trm mt mi dng hn c.Chng ta cng vy, chng ta tn knh Pht, sng mt i v tha thng yumun loi, khim h kn o. l chic my bay ang chy ly . Rinhng tm l o c ln dn, ln dn cho n khi mnh ct cnh lncao th gi l chng ta chng c o qu Tuhon, gi l vo dng thnh nhp lu. Ngi chng o qu Tuhon c Pht n chng l vnh vinkhng cn a vo 3 c o ca a ngc, ng qu, sc sinh. S d nh vy vci mnh ngi ny khng cn b ri tr li trong sai lm ti li.Ca 3 c o vnh vin ng li vi v ny. Ri n mt kip no chanh chc, ngi s phi chng c o qu Nit bn. C thuyt cho rngTT. THCH CHN QUANG 27 28. TM L O Cv Tuhon s ti sinh by ln ri mi chng Nit bn; nhng tht ra khngchc nh th.Tng t vi nhng chng sinh sng vi tm c c, ch k, khng tn trngthn thnh. H cng ang to thnh mt ci i v a x. Khi i sng btthin nh th mnh th h s a vo c o khng c ngy tr ln. Trcht h s xung a ngc. Thot kip a ngc, h s lm qu i; thot kipqu i, h s lm sc sinh. Nhng v trc y h c nhiu c tm nn h slm mt loi c th n tht sng. Ri do git hi cc cm th khc n thtnn h khng cn c c hi ti sinh lm mt loi kh hn, ch a dnthnh su b nh nhoi. Khi lm su b ri th ci chuyn tr li lm ngil dng nh khng th xy ra na. Rt l ng thng!Chng ta phi tch ly lng tn knh Pht ct cnh ln bu tri cng cbao la th mi khng s lui st. My bay m cha ct cnh th c th dng lid dng, lng tn knh Pht m cha vt bc th o tm c th thoi chuyncng d dng nh vy. Khi no chng ta chng c qu v Tuhon mi cth tm yn tm l i vi Pht php khng cn quay bc.Nu lng tn knh Pht ca chng ta t n tuyt i th chng ta chc chn c ci nhn ca qu v Alahn. Nhng nh th no l lng tn knh Pht tn tuyt i?y l ch khng dng ngn ng din t c, ch tm ta t bit m thi.Nu ai mi ngy qu xung trc Pht vi trn lng thit tha tn knh ntuyt i, cm thy thn tm ny, mng sng ny u dng ln Pht, tng ngh u theo Pht, th ngi ny v sau s chng thnh o qu v lng vbin.Mi ngi u c tng l Pht nhng tht ra tm knh Pht khng ging nhau,phn ng theo nghi thc chung bn ngoi ch trong tm rt hi ht. Nu lPht hi ht qu th kh c phc tu tin lu di v sau.MMuunn kknnhh PPhhtt pphhii hhiiuu PPhhttMun tn knh pht, chng ta phi hiu Pht, phi hiu Pht rt l su sc.Chng ta khng th trn lng knh Pht nu cha hiu Pht. Mun hiu Phtth chng ta phi:- Bit kh r v cuc i siu vit phi thng ca PhtTT. THCH CHN QUANG 28 29. TM L O C- Bit nhiu v nhng li dy thing ling cao qu ca Pht- Bit nhiu chi tit v cuc i gio ha k v ca Pht- Tinh tn tu chng cm nhn gi tr mu nhim ca Pht Php.Trc ht l phi bit nhiu v cuc i ca Pht vi nhng cng hnh cao c,vi nhng chi tit nho nh nhng cm ng l thng. Hu ht chng ta cc qua mt s sch vit v s Pht, nhng nu khng c tr tu chng ta skhng c cm xc nhu m ch c nh c truyn tiu thuyt. C khi l dongi vit khng din t c ht nhng iu hay trong cuc i Pht, nhngcng c khi l do ngi c khng nhn ra nhng iu hay trong . Nu ctr tu chng ta s nhn ra s v i ca Pht t nhng on din t n gin.V d trong kinh i gio gii Lahula, Mt ln Pht cng vi Lahula i khtthc bui sng. l mt hnh nh p ca 2 cha con vng t tr thnh 2thy tr cng nhau t nhng bc chn vn du trn cc no ng nhn th gio ha. Pht thy c duyn n. ang i na chng, cht Pht dngchn, ri quay li nhn Lahula vi ci nhn ca con voi cha. Pht thuyt phpcho Lahula nghe v ngha v thng v v ng.Ch c on ngn ni v ci nhn ca con voi cha c th lm chng ta xcng. Cu ni tuy ngn nhng hm cha trong c mt ni tm an nh vngvng v mnh mng ca Pht, v ch c mt ni tm nh th mi hin ra nhmt nh th. Chng ta thy rng Pht c oai nghi p , trm hng trong tngc ch nh nht nh nh mt chng hn. Ni c Pht, tng ci nhc tay ctchn u trn y uy lc, trm tnh, p thu ht chinh phc mi ngi. Chcn nhn c Pht ngi yn, chng sinh cng b thuyt phc l lng v thn uyv hnh t kim thn Pht ta mnh ra chung quanh.Mi c ng ca Pht nh gi trn trong v lng gii thot, v lng bnhan, v lng tr tu. l ba ngn oai nghi tm mun t hnh ca Pht v chi Btt. Mt v Pht nh th th lu lu trn Tri t mi xut hin mt ln,rt l him hoi. Cn cc v Thnh bnh thng, Alahn, thin s th thnhthong chng ta vn thy c xut hin.Nm 12 tui, lc cn l thi t, Pht theo vua cha Sudodana ra ng lm lH in vo u ma trng la. Trong lc mi ngi ang vui chi, Thi tlng l n gc cy ngi thin. Ngi nhanh chng nhp vo S thin v ngiTT. THCH CHN QUANG 29 30. TM L O Cqun thi gian. n khi vua cha sc nh cho ngi i tm th thy Thi t vnngi trong bng cy. Nhn tng cy, vua cha ly lm l v thy nhng cnh lca cy nh ang c ko nhau v mt tri tip tc che mt cho Thi t.Chng ta hiu rng mun nhp c S thin th trc phi thun thcChnh nim tnh gic, c ngha l tm khng bao gi xao lng trong php mntu hnh. Mun thnh tu chnh nim tnh gic th trc tm phi thunthin. Mun tm thun thin th chng ta phi b ra nm mi nm thanh lcni tm mnh trong tng ngh nho nh khng cho mt t tng sai lm notn ti. Nhng mun t b nhng ngh sai lm bt thin th trc ht chngta phi can m t nh gi chnh mnh, t bit l nhng ngh sai lm.Hu ht con ngi vn lun cho ngh mnh l ng; t ai t cho rng mnh suy ngh sai; v cng l l do t ai l ngi tu hnh chn chnh. Ngi tuhnh chn chnh phi l ngi nhn ra c ngh sai lm ca mnh t trdit, v ngh trong tm mnh c ai thy nhc nh gim u.Sau khi thanh lc ni tm n mc thun thin ri chng ta mi chuyn sanggiai on kim sot tm ng hay tnh. l bc sang giai on tu tp chnhnim tnh gic. Tu tp chnh nhim n mc khng bao gi b xao lng nath mi c th chng c S thin. Chng ta hiu rng S thin khng dthnh tu. Nhiu ngi vo tu, vi v mun nhip tm m khng i qua giaion thanh lc ni tm thun thin, cng c mt t yn tnh. Nhngkhng bao lu tm s dy ng tr li v ci yn tnh khng c cn bn cani tm thun thin.Th m khi cn b Pht thnh tu s thin d dng, cho thy cng c Phtt qu kh rt ln.Chng ta cng cn hiu thm rng chng c S thin tc l khng cn dngcng na, tm t ng gi ly chnh n trong yn tnh. Mt a b 12 tui mvo c S thin khng cn dng cng na th tht l v i.Ngay nh vic Thi t mnh m t gi cung vng in ngc v p con ngoan xut gia tm o l iu khng d lm. Hy tng tng chng ta tronghon cnh tng t s thy rng chng ta khng can m dt b nh th.Nhng g em cho chng ta lc th u khin chng ta chp th gi gn. Mtcu khen ngi cng lm chng ta c i khng bung ni hung h l ti snquyn uy.TT. THCH CHN QUANG 30 31. TM L O Cn gin nh nu chng ta c mi lng vng, chng ta khng gan d b ra3 lng lm vic thin; nu c cng ch ly ra chng vi trm ngn, chkhng dm rng ri b th.a v quyn lc l ni m nh kht khao ca v s ngi trn trn gian ny.H cc kh bit bao nhiu ginh ly chc tc, i khi phi dng nnhng th on hn chim ly. Cn Pht t b mt cch nh nhngdt khot. Ci thi t b nh nhng dt khot l c mt sc mnh phithng ca lng kht khao chn l. Ch c l tng phi thng mi khin taxem nh nhng gi tr trn gian khc.t trng hp chng ta lm mt ch tch phng l mnh b khng ni,phi nm np gi gn v s ngi khc ot ly.Ri trong cuc i, nht l i vi ngi ti gia, tnh yu l ci g rt ln laoquan trng. Ai c mt ngi v p cng yu qu gi gn nh gi vngngc. Nht l khi l mt ngi yu p ngi p nt, gii gin, du dng,m ang, nhn hu, chung thy, oan chnh th khng ai nh lng b i tuc. Cng nng Yashodara l ngi ph n nh th, vy m Pht cng quaylng ra i tm mt chn l cao c cho nhn loi.Ri nhng thng ngy lang thang t khu rng ny qua thung lng kia tmthy hc o, n khi thc hnh kh hnh khc lit m trn th gian ny chaai lm ni. D nhin chng ta cng phi lu n yu t ni lc phi thngca Pht do luyn tp kh cng (yoga) khi cn trong hong cung tr giprt nhiu cho Pht trong giai on tu hnh cc kh.Ri t tr tu v bin v lng, Pht ni ln nhng bi Php v gi, ging nhv s ngc ng li cho nn vn ha ca nhn loi. By gi chng ta c tigii g cng ch l lp li, m rng thm, gii thch r hn ch khng scm ra c mt h thng l thuyt tu tp v i nh th. Cng v sau th cc nhtr thc trn th gii cng ca ngi o Pht l hay nht so vi cc tn giokhc. Nhiu tn gio b lc hu khi khoa hc tin b; nhng o Pht thngc li, cng sng t khi khoa hc tin b. Ngi ta cng khm phc cPht khi thy rng hn 2000 nm trc m c mt ngi trn hnh tinh ny ni c nhng iu chun xc cao siu nh th.Ri nh gio l T v lng tm, l lng t bi thng yu tt c chng sinhkhng cn gii hn, ch c ni ln bi Pht m thi. Khng mt gio chno khp c ng Ty kim c ni ln c lng thng yu tuyt i nhTT. THCH CHN QUANG 31 32. TM L O Cth. T xa n gi cng c nhiu v Thnh ca cc tn gio ku gi conngi tu tp o c nhn i, nhng u c gii hn no . Jesus ca Kitdy yu c k th; Khng T khuyn khch lng nhn t trong phm vi conngi. Mahomet gii hn tnh thng trong phm vi tn Hi gio cquyn git ngi ngoi gio(!)Ch c c Pht mi dy v mt lng t bi khng cn gii hn, ph trm munloi vn vt, ph trm c v tr mnh mng, lan c vo th gii siu hnh mmt ngi khng trng thy c.Trong mt tin thn Pht lm vua ni ting nhn t thng dn. V thng dnqu nn ngi b nhc im l khng dnh nhiu kh nng cho vic xy dngqun i quc phng ln mnh. Do thm ca nc lng ging bo v cho vuaca h iu . ng vua lng ging cht khi tm tham, bn khi binh qua nh chim. B tt (tin thn Pht) suy ngh rng v vua lng ging cng rtgii tr dn, cng thng dn v bit lm cho dn tnh n nh sung sng.tnc ca ng ta hnh lut r rng. ng ta c cai tr dn mnh th dn cngsng ch chng hi g. Cn by gi m nh nhau th mu sng xng nikh s cho bit bao gia nh.Ngh vy Btt ra lnh binh s khng c chng , phn Ngi trn i mt.V vua kia vo tn hong cung m khng gp bt c s phn khng no, sau st nhp hai quc gia thnh mt v cai tr n tha. ng ta ch s Btt dy binhchng li nn ra lnh truy n ngi.Btt trn trong rng ni n ni qun o rch t ti. Mt ln ni ba rng ngigp mt ngi Blamn hi ng v kinh tm v vua c l ngi cu xingip cho hon cnh kh s cng cc ca ng.n khi bit ngi trc mt ng chnh l v vua ni ting nhn t th ngkhc v tuyt vng. Btt suy ngh mt lt ri bo ng ta nn bt ngi em nps c trng thng. V Ngi thuyt phc qu nn cui cng Blamn ng tri Ngi em np. V vua mi mng r ban thng cho Blamn xong hi vl do no bt c Ngi. Ngi Blamn k li cu chuyn. V vua mi sngs kinh ngc. Tht ra ng ta cng l ngi tt, ch v cn tham thi. n khibit c lng tt phi thng ca Btt, ng b cm ha mnh m. ng bnkt tnh anh em vi Btt, tr li quc gia v sng ha bnh vi nhau.Trong nhiu kip Pht lun lun sng hon ton v tha nh th.TT. THCH CHN QUANG 32 33. TM L O CBy gi chng ta th tu tp lng t bi ri s thy kh khn nh th no. C khichng ta tu qua vi thng ri m vn cha tht s thng yu c nhnghuynh chung quanh mnh. i khi huynh b bnh m m ta vn th qun lng. Vi ngi no c duyn kip trc th chng ta d khi lngthng mn; cn ai khng c duyn th ta rt kh thng, ch ng ni nthng yu tt c chng sinh. Tht l huyn hoc. Sau ny tu tin hn mtcht, c lng t bi hn mt cht, ta nhn li nhng nm thng hi ht trc v s thy hi hn v mnh khng lng thng yu vi nhng ngi gngi vi mnh, m thi gian th qua i, khng cn c hi sng chung vinhau c th chuc li na. Nh vy ri chng ta mi ci u knh phc Pht thng yu chng sinh mt cch trn y, d dng v bao la nh vy.Pht dy nhiu v lng T bi nh th v nhiu v Thnh t c anlnh t tm hn thng yu nh th. Chng ta hm nay cng s nguyn lngtu tp theo lng T bi Pht dy.Chng ta cn phi hiu v ngha Thnh o ca Pht thy s v i nhth no. No gi chng ta ch hiu trn ngn t rng Pht c o, Pht gicng, Pht gii thot, Pht c thn thng nhng cng ch l nghe trn ngn tch cha cm nhn su xa nhng ngha . V khng hiu nhiu v tmchng ca Pht nn lng tn knh Pht ca ta cng hi ht t oi. D nhin chac o nh Pht th khng ai c th hiu c Pht, nhng chng ta cng cth nh thin cn v tr tu cm nhn c s v i ca tm chng .Tht ra trc khi Thnh o Pht cng c sc nh rt su. Ngi nhanhchng chng c v s hu x nh vi v thy u tin l Alra Klma; richng phi tng phi phi tng x nh vi v thy th hai l UddakaRamaputta. Hai v thy u khm phc Pht v u ng mi Ngi cngnhn trch nhim lnh o chng vi h. Nhng vi tr tu ca mt v Phtsp thnh, Ngi m h nhn ra rng cn mt ci g cha tha ng, chart ro ni s chng ny.Pht hi hai v o s v vn Bn ng. Ni mc nh Bn ng cnhay ht? Nu Bn ng ht th ai bit c rng mnh ang nhp nh? Nucn Bn ng th cha phi tht s gii thot.Hai v o s by gi u khng th tr li vn nn su sc ny, v nh nhnGotama cho ra i.TT. THCH CHN QUANG 33 34. TM L O CSau ny Thnh o, Pht gii quyt vn ny thu o, v mc tiu Vng tr thnh im son chi li trong gio l o Pht. Sau ny chng ta s cduyn o su v gio l v ng k diu .Pht tm v mt khu rng gn th trn Uruvela thc hnh kh hnh trong cc. Nhng g c Pht v sau k li tht l kinh khng i vi chng ta.Ngi n rt t, mi ngy vi ht u, vi ht m. Ngi th nhn th.Nhng cm gic au n hnh h Ngi cc k khc lit. Mt tim lc b mtno , c l va do phc qu kh, va do ni lc tp luyn kh cng, duytr mng sng ca Ngi. Nhiu ngi by t nghi ng ti sao Pht c th chung s suy dinh dng cng cc sut nhiu nm nh vy m khng cht.Trn i vn c nhiu chuyn l lng phi thng m ta khng th gii thch htc, trong , chuyn Pht khng cht cng l mt huyn thoi c tht nhth. Hin nay cng c nhiu ngi c kh nng c bit m ta vn nghe boch ng ti.Cui cng Pht cng phi t b kh hnh v thy r l v ch.S d Pht phi i qua kh hnh cng cc ri t b, th nht l cu tr lihng hn cho khuynh hng ng thi c xem kh hnh l cao qu hn cccng hnh khc; th hai l trnh cho t Pht v sau b p lc phi sng cckh qu ng khng cn thit.Pht quay li tm s gic ng bng thin nh. Ngi dng thc phm tr li c sc khe ri dn n lc vo thin nh. Chng ta khng xng ng bnv cng phu thin nh ca Pht v chng ta lm sao chng t iu g hiuc tm chng ca Pht! y chng ta nu v tn vinh Pht m din t cctng bc thin nh cng ch l da vo kinh in v lun gii ca cc vThnh nhn ngy xa.Pht tri c lt ch ngi di gc cy m ngy nay ta gi l cy B. Ngingi theo th kit gi hoa sen, v bt u nhp li cc mc thin trc kia Ngi chng. Trc ht l s thin.S thin l mc thin chng c u tin. Ni mc thin ny, tm t nggi ly chnh n trong nh. Min l hnh gi ng tc xut nh th tm ct ng sng t, thanh tnh, rng rang. Nhng nim t v o l vn cn xuthin, nhng s t ng b sc tnh gic ca tm tr dit. Hnh gi khng cnphi lm g c. C duy tr lu di S thin cng vi nhng cng c khctrong i sng, hnh gi s nhp Nh thin.TT. THCH CHN QUANG 34 35. TM L O CNh thin tt hn vng tng, tm t ti ph trm tri t, c mt s thnthng va phi, kin gii lanh li, i khi cho mnh chng c chn ngtheo quan nim ca Yoga n gio.Tam thin l c mt th gii khc hn. Ngi chng Tam thin thnh tu thnthng qung i, thy c th gii lm bng cht liu ca tm ch khng cn lvt cht nh trc na. St g t cng u lm bng tm nh nhng ngh. ngh v vn vt u l tm nh nhau. V vy ngi chng tam thin cth iu khin vt cht bng ngh, c th i xuyn qua tng vch nh khngkh. Cn chng ta c bt cht xem bc tng ny l tm th ch u u st trnch khng th i xuyn qua c.T thin l tn cng ca tm thc. Ni t thin ny, Pht khi tc nh liv lng kip qu kh ca mnh, thnh tu tc mng minh. Ngi cng tc quan st s lu chuyn ca chng sinh qua cc no lun hi theo nghip duynthin c, thnh tu thin nhn minh. Ngi bng nh tn cng gc v minh,ng chp su thm nht thnh tu lu tn minh. Ngi tr thnh mt ngGic Ng ca th gii sau nhiu thi i khng c mt c Pht no xuthin.Ni cnh gii chng ng nit bn tuyt i ny, khng gian v bin dng nhch l mt im, nhng u vn l y khng ln ln vi nhau. V d Trit v sao Ha cch nhau 60 ngy bay; nhng vi ci nhn ca Pht th hai ch ch l mt, nhng vn khng ln ln vi nhau.Thi gian v tn cng nh ch l mt im ni Nit bn ny, d vn khng lnln vi nhau. V d thi im cch y 5 ngn nm vn minh Ai cp vi bygi cng nh l ng thi, d vn khng ln ln vi nhau.Thin s Mt n ni mt thin ng rt th v v nim ny rng: Ai cngbit mt git nc gieo vo h to, my ai bit c i dng gieo vo gitnc.Chng ta gng go trnh by mt phn no cm nhn c tm chng vi ca Pht, thy ci nh b tm thng ca mnh. Nu Pht l mt idng, mnh cha l mt git nc; nu Pht l ngn cao sn, mnh cha lht bi nh. V vy lng tn knh Pht bao nhiu cng khng .C mt ch c s l gio vin cp 3 ph thng trung hc, ma h rnh ri nngi cha qu vng v cng qu tu hnh. Sau ny gp mt tu s khc, chTT. THCH CHN QUANG 35 36. TM L O Cthan rng v thy tr tr ti ngi cha qu khng tinh tn tu hnh bng chv t khi c ch, thy thng xuyn ch cng phu bi sm mt mnh.Ngi tu s kia bnh vc chng ch rng ti v qu thy tu t nh tng kinh lyPht nhiu qu ri nn by gi ngh ngi cht nh c sao u.Tht ra chnh l nhc im ca ngi xut gia, v khng lng tn knhPht nn t cho rng l Pht by nhiu nm l ri. D cho chng ta c lPht mun ngn kip cng khng tn vinh ht c thnh tnh v i ca Pht.Chnh v khng hiu c thnh tnh cao siu v i ca Pht m ta khngpht tm thit tha l bi Pht tht nhiu. Nu khng l bi cung knh Phtthng xuyn tha thit, phc tu hnh ca chng ta s cn dn. Ngi xut giam ht phc th s b hon tc. Cn gi c mu o tu, cn c ngi qutrng v cn phc; nu ht phc th mi chuyn chm dt.iiuu gg llmm cchhoo cchhnngg ttaa hhtt pphhcc??Lc mi vo cha cng qu tu hnh, chng ta tch ly phc bng cch tntrng s trng, nhu thun huynh , sing nng cng qu, tinh cn l bi.Nh nhiu cng hnh m chng ta tng trng c phc duyn tu hnh,gii lp bc ln. Nhng ngy no m nhng cng hnh yu dn, nghal khng cn s trng cho ta tn knh, khng cn s huynh cho ta nhu thun,khng sing lm cc vic cng c Pht s, th vi vic l bi knh Pht,thm vo l hng th sung sng, thch c cung knh, kiu cng t ivn vn th phc xa ang t t cn dn.Ngy no m phc lm tng ht th chng ta b hon tc. Trc khihon tc ngi ny bng nhin cm thy khng cn a thch i sng xut gia, ngh ri b i sng xut gia khi ln trc.Ging nh Ch Thin ci tri khi sp b ht phc ci tri sinh xung cingi cng c nhng du hiu hin ra nh vng hoa trang sc b ho, hngthm ni ngi ht, ho quang ni thn mt, thn cm nghe bnh, c bit lcm thy chn thin gii, mun i v mt ni khc. Chnh ngh chn thingii thc y v mt th mng ci tri v sinh v ci ngi.Ngi xut gia cng vy, khi phc lm Tng sp ht, sp sa hon tc, tnhin trong lng cm thy chn lm ngi xut gia. Trc kia khi phc cnth thy mu o ny thing ling, d cht cng bo v mu o ny ti cng, dcht cng s mang mu o ny m cht. n khi phc lm Tng ht th lingh khc, cho rng ngi thng hiu o l th u chp g mu o, tcTT. THCH CHN QUANG 36 37. TM L O Chay co trc cng vy thi, n mn n chay cng vy thi. Th l tr thnh cs hi no khng hay.Ngi nh th d trong tm c cho rng mnh t ti theo Chn tm Pht tnhvn khng hnh khng tng, khng ti khng lui, nhng trn hnh thc thngi ny ht phc lm Tng. By gi ngi ny c bng bnh ci rngphc ti cng l khng th lp tc mc thm mt li nng na l bi bcNhn qu! Ti bi bc Nhn qu th d a lm sc sinh.V vy chng ta hy sing nng l knh Pht, chng ta hy hiu rng tm Phtlun lun ph trm che ch chng ta trong tng giy tng pht. Mi ngychng ta l Mi Phng Pht, nhng ng ngh l Pht rt xa trong miphng ci nc no . Ngay khi ta hng tm tn knh Pht th lp tc scm ng xut hin tn trong su thm ca tm hn ta, trong tng hi thca ta. Ngay khi chng ta thnh tm cu nguyn th lun lun c Pht giah. D nhin s gia h ca Pht cng tng thch vi Nghip duyn ca chngta. Nu chng ta cu c qu bo tin bc th kh v cn phi l thuc Nhnqu ca mnh, nhng nu cu Pht gia h dng lp o c, c c higip ngi, lm vic t thin th rt d t c.V d nh chng ta cm thy tm mnh thiu t bi; hy l Pht v cu s gia hth t nhin tm t bi d xut hin hn. Hoc khi ta ch thnh lm mt Pht sli ch cho mi ngi nhng gp tr ngi; hy l Pht cu nguyn v ta s thys gia hca Pht gip mnh vt qua kh khn.Chng ta hy thy mt cch xc quyt rng cuc i ca mnh, thn tm camnh xin cng dng Pht, l thuc v Pht. Hy thy rng tng bc i, tng ngh, tng li ni ny l ca Pht, t nay khng c g l ca mnh ht. Nu ait c iu ny th duyn phc i vi Pht Php l bt thoi chuyn.a s chng ta vn cn hi ht, t c cm nhn c Pht lun hin din bncnh mnh trong tng pht giy cca cuc sng. S n lc ca bn thn l iulnh gy nhn, nhng chp vo bn thn hon ton cng l kiu mn. Phibit rng s cm ng ca Pht lun ph trm cho chng ta.22.. Thhcc hhnnhh ll kknnhh PPhhtt::aa)) LL PPhhtt::TT. THCH CHN QUANG 37 38. TM L O CNi dung no ri cng phi biu hin ra hnh thc; tm lng no ri cng phibiu l ra hnh ng. Cng vy, lng tn knh Pht phi c by t bngcng hnh l knh mi ngy. Hnh l knh Pht phi c duy tr sut i sutkip, v s to thnh cng c cho chng ta ht kip ny sang kip khc.Mi ngy chng ta nn c thi l Pht c nhn. V sao? Bi v, khi l Phtchung vi i chng ta d b phn tm do phi ha theo mi ngi trongli tng v c ng nn khng dn ht tm thnh. Cn khi l Pht mt mnh,khng bn tm v nghi thc, chng ta d dng dn ht tm thnh tn knhPht v lng v bin. Cng c th nhiu ngi cng ly chung trong chnhin rng, nhng mnh ai ny ly, khng bn tm ha theo nhau, dnh trntm thnh. Cn khi vo kha tng nim chung th vn theo chng l tngnh thng.Ngay c c s cng phi c thi l Pht mi ngy tng trng phc duyn.C s cng phi sing nng l Pht ch khng c coi thng. Nh c s cngphi thit tr bn Pht ni m mnh c th l ly c; ch ng bn th trn ca bung i ra vo pha di. Gc th Pht phi tng i tch ri visinh hot hoc tip khch vic th cng c trang nghim v vic l bic thanh tnh. Khng nn ch thp nhang ri g chung vi ting l coi nhxong bn phn.Chng nhng ngi c s bit tu m cn phi cng bch con mnh cng tutheo gieo duyn vi Pht Php cho n. Ti sao chng ta phi bt buc conci mnh tu theo? V con tr khng h t bit iu g ng iu g sai. Ngay cnh vic hc vn ha khi n tui i hc cng vy, nu cho con tr t gicth chc chn chng a tr no chu n trng. Cha m cng phi d ngt,rn e, cng bch ri mi a tr n trng c.Pht Php cng vy, nu khng bt buc th con tr cng chng bit o cnhn qu l g. V s l ci ti ca cha m khng ht trch nhim i vicon ci. Sau ny ln ln chng h hng th cha m cng phi chu ti mtphn. Do mt gia nh o Pht gng mu phi c n np cht ch chkhng lng lo c .Khi l Pht vi li tn thn cng hnh no, chng ta dn dn s thnh tu cnghnh .Ni c th lung layNhng Ngi l bt ngTT. THCH CHN QUANG 38 39. TM L O CTm bnh an ca NgiCn hn c h khngRt nh nhim su mun tn cng tuyt iNam m Bn s Thch Ca Mu Ni Pht (1 ly)C ch thnh l bi nh vy t nhin mt thi gian sau tm chng ta tr nnbt ng vng vng trc ngoi cnh. Ca ngi Pht iu g, ta s thnh tuiu ni chnh mnh. Nhiu gia nh c s cng nhau l ly nh vy ricng thy c nhiu iu tt p xy n cho h. l nhng kt qu phngoi mc tiu chnh l thnh tu c hnh.C nhng a tr vn l hc sinh km, nhng sau mt thi gian chuyn cnly Pht nh th bng tr nn hc sinh kh hn, lm ton lm vn d dng hnkhin cho cha m rt vui mng. Chng cng bt nghch ngm quy ph lmcho cha m vui mng hn mong i. Ch Pht qu tht rt nhim mu, rt tbi. Ch v chng ta khng lng tn knh, khng lm trn bn phn nnkhng nhn c nhng iu tt p. Nu chng ta sing nng ly Pht thiu tt lnh chc chn s n vi chng ta.Khi ly Pht chng ta nn pht nhng li nguyn km theo ch ng lysung. V d, nu thy mnh km tinh tn, hay vin vo c ny c kia b mtthi ngi thin, chng ta nn ly Pht pht nguyn cu tinh tn: Xin cho conc dng mnh tinh tn, d gp kh khn tr ngi cng khng bao gi thitm, d trong hon cnh no con vn sing nng tu tp thnh tu c oqu. Ri mt thi gian sau t nhin ta tinh tn r rt khng ng. Chng ta phtnguyn chng 3 nm nh vy th li nguyn tr thnh xng thnh ty,thnh chng t cho nhiu kip v sau. Sau ta khng pht li nguyn na pht qua li nguyn khc, nhng li nguyn tinh tn vn tn ti mi khnght.Tr mt trng hp xy ra lm chng ta mt thin nhn tinh tn l sau nychng ta c ch bai ai khng tinh tn, ch vi lng khinh ght thiu t bi thci nhn tinh tn ca ta mi t t mt dn. Ch ai ci g, chng ta s ging nhth.TThh tthh pphhtt nnhhnngg llii nngguuyynn kkhhcc ll llmm ssaaoo?? l do c tu hnh chng ta mi pht hin ra nhng nhc im cn tn tini chnh mnh. Nu khng chu kh tu hnh, chng ta chng thy mnh c liTT. THCH CHN QUANG 39 40. TM L O Clm g c. Cng tinh tn tu hnh, chng ta s cng thy ra nhiu li m trcy mnh khng thy.V d nh mt hm chng ta cht pht hin ra mnh thiu lng t bi nn phtnguyn t bi: con nguyn tri lng thng yu n tt c chng sinh, k c kon th; xin cho con thng yu c nhng ngi ti li, nhng ngi xcphm n con C cu nguyn nh vy mi th khong 3 nm sau chng ta tnhin s tr nn ngi rt t i. C nhng ngi trc kia ta ght, by gikhng ght na; c nhng ngi trc kia ta khinh, by gi khng khinh na.By gi vi lng t bi, chng ta nhn nhng ngi thiu phc hay thiu nhncch bng con mt khc, khng kht khe hp hi nh trc na. Chng ta bitnhng ngi cng gy nghip khng lnh nn by gi km gi tr nhth, d b ngi khc khinh thng. Nhng nh c lng t bi, chng ta vnthot khi ci nghip ca h vn thng h.Mt ngi n ng ngho kh n xin cm n lc qu thy ang n cm. Cthy bc mnh v bit ngi n ng ny km nhn cch, b tha ru ch nnlm vo hon cnh ngy nay. Mt thy khc vn bo ch iu xi cm chong, v quay li bo cc thy khc rng: Mnh tu cha th s c nhiu chngsinh n lm phin mnh lm. Nhng d sao th cng phi rng bnh tnh mthng h.Tht ra ngi thiu phc th th no cng c nhc im ny n. Nukhng c nhc im th khng thiu phc. Nhiu on cu tr y lo cacc cha n tng qu cho nhng ng bo ngho, than rng c nhng ngi nhn qu ri nhng vn tm cch i vng li nhn thm lm thiu phnca ngi khc. Chng ta phi hiu nhng iu m ng bao gi khitm ght h.Mun thng c nhng ngi gian ngi xu th tm t bi phi ln lm, mmun tm t bi ln th chng ta phi l knh Pht, ca ngi lng t bi ca Pht.Chng con sng yn vuiTrong t bi ca NgiNgp trn nh khng khTrm ph khp mun loiTh tha v lngBao la v gn giNgi cao c thing lingNgi bao la vi viTT. THCH CHN QUANG 40 41. TM L O CM chng con nh bTm thng v ti liTht ra lng t bi khng phi d khi. Chng ta phi nng vo cng c, sgia h v uy lc ca Pht mi c th khi ln tm t bi ln. Chng ta va chnthnh pht nguyn, va ch thnh l knh Pht th tm t bi s dn dn xuthin. Mt v Btt cng phi tri qua rt nhiu kip hun tp i nguyn chkhng phi vi ba mi nm c th thnh tu c.Trong sut i tu hnh, mt ngi phi pht dn dn rt nhiu li nguyn. Mts li nguyn c pht qua vi ba nm, n khi thm su ri t nhin nhngtm nguyn khc li hin ra c pht tip. Nhng li nguyn chnh ls nh hng cho s tu hnh ca chng ta trong v lng kip sp ti.bb)) KKhhii ttaa tthhiinn::Khi bt chn ln ngi Thin cng vy, trc ht chng ta chp tay tc tmnguyn tn knh Pht v lng v bin. K n cu Pht gi gn cho mnh ing n mc tiu v ng.Chng ta ni thm mt cht v mc tiu v ng ny. Ai tu thin cng mongnhip c tm vo nh. Nhng tm c nh ri, ht vng tng ri, v nimri vn cn l si nh v ci nh khng c nh hng. Khi c nh, tmngi ny rt rng rang sng t; nhng vn b gi l si nh v thiu nhhng. Ti sao? Ti v nu khng c nh hng r rt v mc tiu v ng,nh lc s t nhin lm pht sinh thn thng, kin gii. Lc hnh gi mthm t cho mnh ti gii hn ngi. Tuy c nh m tm kiu mn vn phttrin, v cn pht trin mnh hn c ngi thng. Ri chnh s kiu mn thiqu ny li lm pht sinh nhng quan im k cc sai lm ni tip, khin hnhgi tr thnh t lc no khng hay.Nu ngy no chng ta tu thin v nhip c tm vo an nh rng rangsng t, ri c nm gi, an tr trong ci trng thi mi th vn b gi l sinh v khng bit hng v mc tiu v ng. Chng ta phi hiu rng d mtngi c chng c i nh phi phi tng c thn thng i xuyn qua vchvn cn bn ng. Bn ng cn th mt trong hai trng hp c th xy ra, hocv ny tch ly tip cng hnh chng tip dit tn nh chm dt honton chp ng, hoc v ny t mn kiu mn lc no thoi a tr li.V vy, trnh sai lm ng tic, d ang an tr trong nh, chng ta phibit bn ng cha ht, chng ta vn phi nhm n mc tiu v ng. nh viTT. THCH CHN QUANG 41 42. TM L O Cmc tiu v ng, l chnh nh. V chnh nh th chc chn s a n giithot.Chng ta cng phi cn thn vi quan im t tn vinh ci tm an nh, rngrang sng t l cao siu, l ng vi Pht, l t tnh vn vn, v nh vy vtnh tn vinh lun bn ng nm n np trong . V bn ng s pht trin.Chng ta nn nh rng bn ng n np rt su kn, nim tng khng cn mbn ng vn cn. Phi ht sc cn thn khng c ch quan.Khi ngi thin, ta phi xc nh mc tiu v ng r rng, phi cu Pht gia hcho ta i ng hng v ng nh th.cc)) TTrroonngg mmii ccnngg vviicc::C 2 cc oan m ngi tu chn chnh phi trnh. Mt l ch cho t sc mnhl , ri i dn n ch quan kiu mn; hai l lc no cng cu xin l thucvo thn thnh m khng bit n lc tinh cn, ri i dn vo m tn bc nhc.Trung o ng ngha l va n lc bn thn nhng vn khim h nng nhcng c ca Pht. V trung o th lun lun em li kt qu tt p. Khi nlc lm vic thin, chng ta cng cn phi bit cu nguyn s gia h ca Pht,phi nh n tm t bi ca Pht. ng ngh mnh lm iu tt ri cho mnh ltt v ai cng phi lo cho mnh. l ngh kiu mn v sai lm.Ngi ngoi o cu xin Thn Thnh c hng qu, v d nh cu cgiu sang, t, may mn. Cn ngi t Pht cu nguyn Pht gia h chomnh gieo nhn, v d nh cu cho c c hi gip ngi, p ng, khuyn bo ngi kh bo y l ch khc nhau gia ngi tin Thn Thnhm khng tin Nhn qu, vi ngi tin Pht v tin Nhn qu.Nh bnh thng mt v ging s trc khi ln php ta phi thm cu nguynPht gia h. Nhng tht ra nh vy cng l mun ri. Phi cu nguyn Pht giah ngay khi son bi; nh vy cng cn mun, phi cu nguyn Pht gia h tkhi nhn thy Pht Php cha hng thnh, lc mi bt u bit tu. Chng taphi cu Pht gia h cho mnh ging ng Pht chng sinh c li ch.dd)) NNgguuyynn ggii ggnn vv pphhtt ttrriinn PPhhtt PPhhpp::V tn knh Pht, chng ta phi pht li nguyn quan trng l bo tn v phttrin Pht Php. Chng ta ni n o Pht ang b yu th, hoc b luibc trc cc tn gio khc, hoc b lu m trc s tin b ca khoa hc.TT. THCH CHN QUANG 42 43. TM L O CHm nay chng ta khng cho tnh trng ko di na. Chng ta phi sao cho o Pht c phc hng tr li, mnh m li, lan trn tr li, phi lmsao nhiu ngi bit c Chnh php.Chng ta khng nh o Pht l chn l, l li ch v lng cho chng sinhth chng ta khng c quyn th ng cho o Pht suy yu, m ngc li,chng ta phi n lc bng mi cch lm cho mi ngi bit ti Pht Php, lmcho Pht Php n vi mi ngi.Chnh s nhu nhc th ng ca qu Thy C ly lan sang cc Pht t khincho Pht t cng ch bit lo tu hnh cho bn thn mnh m khng h lo gioha c nh cng theo Pht. Cng c Pht ha gia nh ca c s rt l yu.Mt ngi bit o thng khng mnh m khin mi ngi trong gia nhbit o theo. S nhu nhc th ng phi c hiu l xut pht t quThy C. C mi ngi th ng mt cht l Pht Php suy tn. Thi by gi khng c php tn ti na.Trong thi i mi ny, ngi tu s phi va tinh tn hnh thin tu tp chochnh mnh, va n lc gio ha chng sinh. C hai cng hnh u phi cthc hin nhit thnh nh nhau, khng c thin lch bn no, cng nhbkhng c li nhc c hai.Chng ta cng hay nghe ca ngi s thc hnh thin nh trong c tch canhng n s du mnh trong rng su ni thm hay khp ca mt mnh trongam vng. Nhng hnh nh qu tht ng knh, v ch c mt ni tm rt bnhan mi chu ng c ci c n vy ph. Nhng chng ta hiu lm chorng h l tu theo o Pht th phi trnh mi ngi yn mt mnh.Tht ra Pht hay cc thin s ca ngi cc n s c c l tn vinh kh nngthin nh ca v t c mc lng su thng c cm gicc c ch khng phi Pht v cc thin s ch trng mt o Pht trn trnhcuc i. Chng ta phi hiu rng lut Nhn qu chi phi mi iu ht sccng bng v k lng. Khi mt mnh, lo cho bn thn mnh, khng bn tmlo cho ai th ng nhin chng ta s khng c phc, khng to thm cphc mi, cng c ngha l mt phc t t. l l do ti sao c nhiu v nhp tht 20 nm ra ri tm hnh tm thnghn hi mi vo tht, i sng cng kh khn cht vt hn, tm linh cngchng c g kh quan, i khi cn km hn ngy trc. Ch v ngi nh vykhng c phc tch ly i trc nhiu, i ny khng kho lo to thmTT. THCH CHN QUANG 43 44. TM L O Cphc m li trn trong tht vng hng th s dng cng nui nng cangi trong thi gian qu di, nn cui cng phc cn!Tm linh c th tin c l do s ng gp quan trng ca phc, bn cnhnhiu yu t khc nh tinh tn, phng php vn vn Hiu c iu nychng ta phi va sing tu va lo lm li ch chng sinh. Hai iu s h trnhau rt k diu. Chng ta c tng vic gy to cng c khin chng ta bntm v bt an kh nhip tm. Khng ng rng cng bn tm lm phc chngno th khi ngi thin tm li yn nhiu hn chng ny.Nu chng ta ch lo tu m khng lo gip ngi th khng c phc tin xa.Nu chng ta ch lo gip ngi m khng lo tu th s khng c o lc ngx mi iu, nht l khi gp rc ri nghch cnh. V vy, mun tu gii th philo gio ha chng sinh; mun gio ha chng sinh th cng phi lo tu cho gii.Th k ti nhn loi cnh tranh kinh khng. Mi gi tr l thuyt u b em rai chiu so snh ln nhau xem ci no hp l nht. V vy ngi tPht phi n lc nhiu hn bao gi ht pht huy Pht Php. Chng ta phixt trong 24 gi ca mt ngy chng ta lm v tu nh th no, gi no tu, gino gip ngi; c gi no b b trng lng qun hay khng. Nu c gi b btrng l ta c ti vi Pht Php .Nghip duyn cho chng ta cuc i vi nhng thng ngy rng di nh th ta s dng tht ng. Nu b trng thi gian, chng ta cng s mang tiging nh chng ta ph phm bt cm vo thng rc, hay ph phm xb qun o lnh ln cho vui. Ph phm cm o th sau ny chng ta mc qubo l khng c cm n o mc; ph phm thi gian th sau ny chng ta mcqu bo l khng c thi gian na, ngha l khng c quyn sng lu na.Ngi bit qu thi gian th ngay c lc mt mi nm ngh cng lng l nhiptm ch khng suy ngh vn v by b. Cn khi khe khon th ngi dy btchn ngi thin; bung chn x thin ra th i lm vic cho i chng, tha sS trng, php gip huynh . C nhng huynh c thy cho php ira ngoi lm vic sm th mnh cha cng tm cch h tr ngm ngm Pht s ca huynh thun li hn.Vic n ung cng khng c coi thng, phi tng i cht c sckhe lm vic o. n ung thiu thn khin cho thn th yu ui cng l cli vi Pht Php. Chng ta cn mt thn th khe mnh tu hnh v lo choPht Php mai sau.TT. THCH CHN QUANG 44 45. TM L O CMong sao 20 nm sau, mi ngi chng ta u gp phn lm cho Pht Phpn vi rt nhiu ngi trn Tri t ny.33.. DDuu hhiiuu ccaa ccnngg cc::Sau mt thi gian di chu kh l knh Pht, chc chn chng ta s thy xuthin nhiu du hiu tt lnh ca cng c. Tuy nhin, chng ta ch nn ch n mt du hiu thuc v o c, l tr tu thy c li ca mnh.TTii ssaaoo ttrr ttuu tthhyy cc llii ll ccnngg cc??T trc n gi chng ta t nhn ra li ca mnh, thng t cho mnh l ng,thng t bnh vc ngh v vic lm ca mnh. Chnh v khng thy cci sai ca mnh nn chng ta gy rt nhiu nghip bt thin m khng haybit. Hnh phc ln ca ngi hiu o l thy c li ca mnh dng li.Cc v c c ni, Btt s nhn, chng sinh s qu. Btt c tr tu nntrnh sai lm ngay t u; cn chng sinh phi i khi qu bo hin ra kh smi bit s.Nh cng c l Pht nn chng ta mi ngy trnh xa dn lm li v nhncch cao vi ln r rt.V d khi trng thy mt huynh phm li, nu nh trc y th chng ta smng ngi mt trn nn thn; nhng by gi c tr tu, chng ta nhanhchng thy nh vy l khng hay, phi ni mt cch khc, cng nghim khc,nhng t bi, v gi c phong cch ng hong ca mnh.Cn v s iu hay khc trong cuc sng m khi c cng c v tr tu, chngta s thy c tng cht iu sai v ng trong tng ng t k tc. S tinht gip chng ta rt nhiu trong cuc i tu hnh, v cc k c bit l sgip chng ta trong vic thuyt php sinh. Mt bi php hay l bi phptinh t, k lng, cn k, thc t, d p dng, mi l bt ng. Mi l khngphi v chng ta nu ra vn mi, m v chng ta pht hin ra nhng iu sukn du trong nhng vn rt c.Chc chn khng c ai hon ton ng khi cha chng o rt ro. Ch cPht mi tht s khng c mt cht s h nh nh Pht tuyn b: Khngmt chng sinh no t ci tri n sc sinh c th tm thy li ca Nh Lai.TT. THCH CHN QUANG 45 46. TM L O CCn nhng v Thnh, nhng thin s u vn cn cha thng sut htchuyn ca Tam gii. V vy, nu chng ta tu lu m thy mnh hnh nhkhng c li lm g c, th xin tha rng chng ta ang thiu cng c trmtrng.Nu chng ta sing nng ly Pht th c tng ngy tri qua, chng ta li phthin c nhng li mi ca mnh. Su nm sau nhn li by gi chng ta sngc nhin v sao by gi mnh sai lm nhiu nh vy. Ngay c mt ging sgii cng s pht hin ra trc y mnh ging cha hay lm, nu ging s c ly Pht u n. V d nhin khi bit nh vy th s ging hay hn na.Kt thc bi ny, chng ta chp tay nguyn cu cho tt c chng sinh u bittn knh Pht ch thnh c cng c ban u cho vic thot kh v sau.BBII 33:: TTMM TT11..nnhh nngghhaaTm t, hay thng c gi chung l t bi, l tnh thng khng iu kin,khng i hi phi c p tr tr li.Tht s th ch bi c ngha l thng xt khi thy chng sinh au kh. Ch khino c thng yu ai, ta mi thy xt xa khi ngi au kh. Bi l du hiuchng minh c s hin hu ca t nn chng ta hay ghp chung thnh t bi.Nhng nu cn thn th ta ch dng ch t cho ng bi bn ch ngha.V tm t l tnh thng khng iu kin nn cng khng hn cuc ni mt st ngi m lung c khuynh hng tri rng v tn. hiu r hn v tm t,ta nn so snh vi tm luyn i ca th gian.Tm luyn i cng l tnh thng yu ca chng sinh ny vi chng sinh kia,nhng bt buc phi c mt trong nhng iu kin sau y:- Th nht, do duyn nghip n ngha i trc to thnh. Chng ta thngngi no v trong kip trc ta c n c duyn vi ngi . V d nh giacha m v con ci vi nhau cng l duyn n qua li mi to thnh. Trong ,TT. THCH CHN QUANG 46 47. TM L O Ccha m mc n ngi con no nhiu s cm thy thng yu ngi con hn. Trong s nhng bn b huynh m ta gp g trong cuc i cng vy,khng phi ai ta cng c thin cm u nh nhau m l ngi th ta thngnhiu, ngi th ta thng t. l v duyn gia mi ngi vi chng takhng ng.n ngha i trc s to thnh tnh thng yu i ny rt r rt. V d nh tachu n ai nhiu t kip trc v ngi u i ta, gip ta nhiu. iny gp li, t nhin ta thy thng mn ngi mt cch khng gii thchc v c mun gip n cn. Ngi kia th thy bnh thn v h thi n chkhng chu n. Chng ta chu n th c b mt tnh cm thc y trong tm phi mun lm cho ngi vui. Cho nn ta thy rng tnh cm th gian ch lh o, ch l trung gian lm cht xc tc chng sinh tr n ln nhau chkhng c tht. Tnh thng yu th gian rt mong manh, n tr ht ri ththng yu cng ht. Khi thng nhau, ta c tng tnh thng s bnvng lu di, nhng ri th ri cuc i l, nhng cuc tnh chia xa, i lcvo nhng pha khng ng vTnh thng yu nam n l i biu mnh lit nht cho loi tnh thng thgian ny. Tnh yu nam n l mnh lit nht nn cng ch k nht. Trc htkhi yu, ai cng ngh rng tnh yu em li cho ta hnh phc v cm xc catnh yu rt chy bng. Xa nay khng bit bao nhiu th, vn, nhc, tranh,tng ca ngi tnh yu. Tnh yu nam n v sng tc ngh thut gn nh btkh phn ly v nhng cm xc tnh yu gip ngh s cm hng sng tc.Nhng n khi tnh yu tan v th ngi ta mi bit l au kh nht. V sao,bi v bn cht ca tnh yu l ch k nht nn n cng gy ra au kh nht.Trit gia Schopenhauer ni: Ch c nhng trit gia mi c th sng hnh phctrong hn nhn, nhng tic rng mt trit gia tht s th khng chu ly v.Cuc sng gia nh rt phc tp, v chng i hi s sn sc n cn tng litng t. Yu cu ca tnh yu rt cao nn hu ht khng ai p ng c y. Ch c nhng ngi rt thng minh v rt o c mi p ng ni. Ngiva thng minh va o c , Schopenhauer gi l trit gia.Ngi ta gp nhau ri c tnh cm vi nhau, ri thch nhau g ch khngtht l c tnh yu. Tnh yu tht s rt mnh v i hi s ng x kho lo c bn vng lu di, km ch s ch k ca mnh li. S ch k trong tnhyu rt d di m bc l r nht l s ghen tung. Khi ghen tung, ngi ta cth nh, git, tt acid mn c c. V ch k nn ngi ta cng i hiln nhau, tri buc ln nhau, ghen tung vi nhau, hnh h ln nhau.TT. THCH CHN QUANG 47 48. TM L O C sng m m hnh phc trong gia nh phi l nhng trit gia thng minh vo c. Nhng nh Schopenhauer ni, trit gia th khng chu ly v. aphn ngi ta sng khng hnh phc trong hn nhn. Trong mt cuc thm d kin, nhiu c gi lc u ngao ngn v cuc sng hn nhn qua camnh. Tnh yu qu tht l mt ci g h o mong manh!.Giai on u tui cn xun, do bn nng ca tui tr nn ngi ta bng bthm h v tng rng tnh yu l hnh phc nn tm n vi nhau vi hy vngrng cuc i cn li bn nhau s trn y hnh phc. Nhng khi n vinhau c ri th nhng chui ngy cn li t t ch l hnh h, l ni kh,gin hn, bt mn cho nhau .Ngi c phc xut gia l ngi thot c cnh ngc t tr hnh ca hnhphc hn nhn. Tnh yu v hnh phc hn nhn lm tng dn s ch k tronglng con ngi. V ch k, ngi ta li lm kh nhau. Do , mun cho hnnhn bt i phin toi rc ri, ngi ta nn bt i s ch k i hi ln nhaum nn cng c chung mt mc ch cao c no hng v. V d nhnu hai v chng cng c chung lng mn m Pht Php th t nhin s thym m nh nhng hn. Nhiu cp v chng tm li c s hn gn khi chai cng tm n vi Pht Php.Hnh phc ch n t lng v tha ch khng n t s ch k. Khi n vi PhtPhp, hai ngi cng tu tp tm v tha v t nhin mi chuyn tt p dn.Tnh thng yu l h qu ca n ngha i trc. Tnh yu nam n l biuhin r nt nht cho iu ny.Khi gp g thng mn ngi no, ch bi v chng ta c duyn n i trc.n khi tr xong n c, tnh yu cng bin mt m khng ai bit ti sao.Ngay nh cc tu s cng vy, c cc tn u i qu mn, cng ng nghrng bi v mnh c u im no nh ging hay, o cao c trng, hayngoi hnh kh knh. Tt c cng v c duyn n n ngha kip trc vi nhau.Nu n ngha su dy th gn b vi nhau bn cht; nu n ngha t th s vmt l do lng nhch no xa nhau.Hiu c iu ny, chng ta bnh thn trc thng ght ca cuc i, v nkhng tht, ch l duyn n i trc. iu m ta phi bn tm chnh l ktduyn lnh vi mi ngi cng tin tu.TT. THCH CHN QUANG 48 49. TM L O C- Th hai, chng ta thng v huyt thng, nh cha m, anh ch em Ni lhuyt thng, tht ra cng l duyn ca nhng i xa by gi mi thnh gianh rut tht. Tnh gia nh c kt thnh do nhng thng ngy chung sng n lo lng tng tr nhau m thnh. Nu sng chung trong mt gia nhm khng lo lng cho nhau th tnh ngha cng khng c.- Th ba, chng ta thng v ngi kia em n cho ta cm gic hnh phc.Mt ln trong lc vui a, vua Pasenadi hi hong hu Malika:- i khanh thng ai nht?- D nhin thn thip thng hong thng nht trn i.Vua ang vui thch th hong hu li ni tip:- Nhng nu hong thng cho php ni tht m ng gin th thn thip xinni li cho ng hn.- C ni tht.- Tht ra thn thip thng thn thip nht.- Sao k vy, mnh m thng mnh?- l s tht, trn cuc i ny, ngi ta ch thng chnh mnh. Nu cthng ai cng ch v ngi mang li hnh phc cho mnh. Cng vy, vhong thng em cho thip vinh quang, giu sang, hnh phc nn thip miyu hong thng. Ch nu hong thng l k n my th thn thip u cthng.Vua nghe cng c l nhng thy ph phng k cc qu nn n c Pht hili. Pht xc nhn li ca hong hu Malika l chnh xc, thc ra, con ngich thng chnh mnh.Trn cuc i ny, khng c tnh thng yu chn tht, ngi ta ch thng aiv ngi em li hnh phc cho mnh.V d mnh thng mt huynh no v cm thy ngi c th tt c vi mnh. Sau ny mnh thng mtngi Pht t no v thy rng ngi Pht t ng h mn. Bn cht caTT. THCH CHN QUANG 49 50. TM L O Ctnh thng ch l nh vy. Ri v chng cng vy, khi no ngi chng cmthy ngi v em li ngun hnh phc cho mnh l tt. n lc no thy vmnh gi xu th ngi chng s bt u lc lng ,i tm nhng c gi khc.Tnh thng yu th gian l vy, khng thing ling, cho nn chng ta ngbao gi hy vng mt ci g trong tnh cm th gian.Ngi t Pht sut i i tm lng t bi l chnh v i tm mt tnh thngvt ln trn ci thng tnh ca cuc i. Tnh thng khng ch k,thing ling hn, cao c hn.- Th t, chng ta thng ai v ngi c u im c bit ni bt gianhiu ngi. Chng ta mun chim hu c c cm gic mnh cng cbit theo. y l quy lut tm l bnh thng. V d nh nhng c gi ngquang hoa hu lin tr thnh i tng theo ui ca nhiu ngi n ng. Rinhng ngi sao ca nhc, ngi sao sn khu in nh cng l mc tiu cho bitbao ngi nhm n. C ln mt ca s nhc rock Nht cht, lp tc c 3 cgi t t cht theo. Khi nghe tin din vin Thnh Long ly v, mt c gi cngt t lin.S hm m cung nhit n gn nh in lon ca qun chng i vi ccngi sao cng l mt th bnh hon ca tm l. Tm l cng phin toi chk v y xao ng. Hin nay trn th gii cha quan tm cha tr bnh honny, m ngc li, nhiu hnh thc qung co cn thc y s cung nhit cao hn. Nhng on phim chiu rng khn gi ang qu tay nhy nht kchng theo bi ht ca mt ca s. Nhiu tr em xem l iu hay nn ni nhaubt cht. Th gii nh l ang ri tung ln.Chng ta bit rng tm t ngc vi tm luyn i nn khng b duyn nghipthc y, khng c tm ch k to nn, khng c s ham mun pht sinh.Chnh v khng c g thc y to thnh nn Tm T rt kh xut hin. Tmluyn i trn ngp trn ci i ny v c c nhiu iu kin h tr. Cn TmT rt c n, khng c g tr gip c.Ch nhng ngi cc k o c, cc k tr tu, cc k kht khao chn l mii tm loi tnh thng khng iu kin nh th. Ngay c nhiu ngi l tPht m cn th vi vic hun tu lng t, hung h nhng ngi cha baogi nghe n t v lng tm !Tnh thng bao la rng ln l gi tr cn bn ca cc tn gio. Tn gio nokhng ni n tnh thng rng ln th khng phi l tn gio chn chnh.TT. THCH CHN QUANG 50 51. TM L O CNhng mi tn gio vn c i cht khc nhau khi ni v loi tnh thng ny.Hi gio ku gi thng yu gia nhng ngi ng o vi nhau, v chophp git ngi ngoi o. Kit gio theo li Jsus thng c k th ca mnh.Khng t cng cao lng Nhn. Ch c Pht mi ni v mt lng T Bithng yu tt c chng sinh, n tn c cy chim th.Tnh thng rng ln m o Pht nhm n gn nh tuyt i. c Pht t c tnh thng nh th. Cn nhng ai tu theo Pht cng s phi i theohng , v mt tnh thng ph trm tuyt i n tt c mun loi, k cc cy.Ni theo logic, tnh luyn i thuc v tm ch k; lng t bi thuc v tm vtha. ch k thuc v chp ng; v tha thuc v v ng.Chp ng sinh ra ch k v luyn i; v ng sinh ra v tha v t bi.V c chp ng nn ta c ch k. Nu tu tp v ng ta s c t bi. Cng tutp t bi th chng ta cng gn vi v ng; cng tu tp v ng, chng ta cngthnh tu t bi. V vy mt v Alahn chng t v ng hon ton cng lthnh tu tm t bi v hn. l mt logic ht sc cht ch v khng th o ngc. Ai hiu rng mt vAlahn cha c lng t, ngi l t kin, v c th a a ngc.C mt thi gian khi gio l Bc tng pht trin mnh min Bc n ,nhiu ngi ngh rng Alahn cha c lng i bi nh Btt. Quan im nn c iu chnh li cho ng vi li Pht dy, v ng vi logic hc hini.T bi v v ng l mt, ci ny h tr ci kia, ci ny l bng phn chiu caci kia. Nu ta tu tp v ng m cha thy lng t bi xut hin tc l chac v ng. Nu ta tu t bi m cha nh ng chp tc l t bi cha c mt.Chng ta tu tp t bi tc l cng i trn con ng n v ng, ging nhthin nh. V vy ngi tu tp thin nh m khng tu km theo t bi thkhng c kt qu ln trong thin nh c. Tm t bi tr gip cho thin tinnhanh hn. Pht dy rng ai i tn cng con ng ca t bi cng thnh tugii thot (Kinh T, Tng Chi).Ngc li, chnh nh cng khi m lng t bi. Chng ta nhn mnh chchnh nh, v nu tuy c sc nh m khng chnh, lng t bi cng khng mTT. THCH CHN QUANG 51 52. TM L O Cra. Khi tm ta vo c mt cht nh th lng t bi cng m ra thm mtcht. V d bnh thng chng ta nhn mi ngi chung quanh mt cch hhng. Nhng lc no m tm ta lng yn rng rang, t nhin ta nhn mingi vi tm thng yu nh nhng lp tc. Khi tm yn lng, t nhin tm lan ra, bao ph rng ri n mi ngi mi vt chung quanh, n c c cysng ni. Tnh thng cng theo trm ly mun loi. l l do ti sao mt v Thnh yu c c cy mt cch t nhin l vy.Chng ta cha bng cc v thnh, nhng nu tm c cht thin nh cng khintnh thng bt u c mt.C ngi ni: mt thin s lun lun l mt ngh s, nhng mt ngh s thkhng phi l thin s.S d mt thin s lun l mt ngh s v v c tnh thng rng ln, cmc n c t tri cy c, c th bin thnh cm hng sng tc ra nhng bith tuyt p. Cc ngi cng c mt i sng phng khong nh nhng rthay. Cn ngh s c nhiu tnh cm lng mn lai lng, rt khc vi tnh thngrng ln ca thin s. Li sng ca ngh s cng phng tng ch khng phiphng khong. Nhng sc thi tuy na n gn nhau nhng khc nhau. Ngingh s i theo hng cm tnh nn n gn ch k dn dn. Ch khi no h itheo Pht Php thanh lc nhng cm tnh xao ng v phng tng th i hmi bt kh.Tn gio no cng cao tnh thng rng ln, nh ch trong o Pht mi ccon ng i rt r, l qun t bi, kt hp vi thin nh ph tr ng chp, rit bi xut hin. c Pht v cc v Alahn chng c v ng tuyt i ri thlng t bi ph trm c v tr.Lng t bi ca Pht lun lun ph trm chng ta trong tng giy tng pht.Chng ta khng cm nhn c v cnh ca lng mnh ng kn qu. Chng tang ca lng bi v s ch k, chp trc, xao ng, v gh gm nht chnhl chp ng nn khng bit c mnh lun lun sng trong tnh thng caPht. Chng ta hy nghe bi tng qun tng khi tng kinh theo nghi thc Bctng ca Vit Nam v Trung Hoa:Nng l, s l tnh khng tchCm ng o giao nan t nghTT. THCH CHN QUANG 52 53. TM L O CNng l l ngi qu ly, tc l t Pht chng ta; s l l ngi c ly,tc l Pht. C hai u cng mt bn cht huyn ha h v. Tuy l h vnhng khng phi l hon ton khng c g, m tt c vn vn hnh theo lutNghip bo cng bng. Pht chng t c v ng tch lng. Nu chng tacng thm nhp ngha l v ng , t nhin s cm ng k diu s hin by,chng ta s cm nhn c tnh thng ca Pht ang trm ph m p chngta cng nh mi chng sinh khc. Ngc li, nu chp ng, ch k, xao ng,t ng ring mt gc tri, t khp ca tm hn li, chng ta s khng cmnhn c tnh thng ca Pht cho chng ta.V nh chng ta ngi nhn nhau, nu mi ngi bn tm chy theo ci xaong ca mnh, chp gi bn ng ca mnh, chng ta s khng c c nimthng cm qu mn nhau, s cm nghe ngn cch xa l vi nhau. Ngc linu mi ngi lng tm yn tnh, bung b bt ng chp ca mnh, t nhin snghe gn gi thng cm qu mn nhau hn.c Pht chng t v ng hon ton nn lng t bi ca Ngi ph trm n ttc chng sinh. Nhng v phn chng ta, nu chng ta chp ng, khng thy cita ny l h o, ng ca lng ca mnh li, chng ta s khng thy c tnhthng yu ca Pht hin din ni mnh tng gi tng pht.Trong cun T truyn H Vn nin ph, ngi H Vn c thut mt ln bbnh, ngi thy mnh ln ci tri u sut nghe Pht Di Lc thuyt php.Trong hi chng cc k ng o , Ngi gp li nhiu v cao tng lc trc,k c thy ca ngi l ha thng Knh Dung. Ni chung l nhng v tu hnhchn chnh khi mt u ln ci tri u sut.Ha thng Knh Dung ch Ngi ngi vo mt ci ta cn trng, bn cnh tngi Anan. iu l l ngi Anan t thi c Pht by gi vn cn theo ph PhtDi Lc trn cung tri u sut.Cht Pht Di Lc dng ging ch ngi H Vn bo: Con cn nghip, phiquay v.Ngi H Vn tha: Con nghip nng nn khng mun v na. Con mun y hc php.Pht Di Lc ni: Khng, con phi v v cn nhiu vic phi lm. Ri Pht DiLc gii thch thm cho Ngi hiu.TT. THCH CHN QUANG 53 54. TM L O CCu chuyn trn lm chng ta cm ng v lng thng yu ca ch PhtBtt i vi chng sinh. Cch ni chuyn ca Pht Di Lc biu l mt lng tbi nhng cng rt nghim khc, v khng b st chng sinh no.Chng ta l t Pht cng phi hc theo tm t bi ca Pht, d cha ththnh tu hon ton. Mi ngy ta phi tu tp sao cho lng thng yu chngsinh cng lc cng lan rng; mi ngy ta phi tu sao cho tnh thng ring tgim bt dn dn. Trong cuc sng ng l chng ta c duyn vi mi ngikhc nhau khin cho ta thng hay thng ngi ny nhiu hn ngi kia.By gi tu tp t bi, chng ta c gng ng thin v qu ng. Trng hpngi xut gia trong i chng cng ng cng phi cn thn khng nn ktthn ring vi vi ba ngi, phi tri lng chan ha chung n vi tt c huynh. Cng li duyn xa trnh kt thn ring l c mt s km ch ln cho lng t bi c c hi pht trin.Nh th Goethe c cu ni ni ting: ng trc mt b c v i, ti ciu; nhng ng trc mt tri tim v i, ti qu xung.Goethe i din cho c nhn loi by t mt nguyn l, l i vi tinng ln, ngi ta s rt n phc; nhng ngi ta ch tht s tn knh, ngngm, thng qu i vi ngi c tm lng thng yu rng ln. Thi quxung ni ln mc b khut phc vn ln so vi ci u. Tht vy, ngtrc ngi m ta bit r l khoan dung lng, ta cm thy c th em ccuc i mnh nng ta, bc theo, dng hin.Ngi t Pht, nht l ngi xut gia, cng phi tu lm sao tr thnhsui ngun yu thng cho mi ngi chung quanh, tr thnh cy cao bng ccho chng sinh nng ta. Ngi th gian mt mi v th phin toi khau, nn mun tm ch da tinh thn cho khuy kha. Bn phn ca ngi t Pht l lm vi i ni kh ca cuc i ny bng tnh thng yu bao la nhli Pht dy. n vi ngi c tm lng nhn i, ai cng cm thy ti mt dchu.iu chng ta cn phi chun b tinh thn trc l vic tu tp tm t bi s rtvt v ch khng phi nhn ri d chu. V d mt iu rt nh l phi chukh nghe chng sinh k l ni nim ring t au kh h c nh lng vmun xin mt li khuyn t ngi khch quan bn ngoi. Nhiu khi nhngchuyn rt chn nh chuyn tnh cm thng ght gia ngi ny ngi kia,chuyn ngi ny ni xu, ngi kia phn trn. Hn na l h bit chng ta clng t i lng. Trong nhng trng hp nh vy, chng ta phi qun bnTT. THCH CHN QUANG 54 55. TM L O Cthn mnh c s ng cm vi h; ri chng ta dng o