ค ำน ำ

รายงานวเคราะหสถานการณการจดท าขอมลเชงพนทจงหวดน เปนรายงานสถานการณทส านกงานสถตจงหวดสมทรสาคร ไดจดท าขนเพอรวบรวมประมวลขอมล ทนาสนใจตางๆ ทเกยวของกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป และวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดดงกลาว ดวยการน าขอมลสารสนเทศมาประกอบการก าหนดผลตภณฑทมศกยภาพ (Product Champion) และหวงโซมลคา (Value Chain) และการวเคราะหความสมพนธระหวางประเดนยทธศาสตรกบตวแปร ทส าคญ ทจะน าไปสการก าหนดปจจยสความส าเรจทเหมาะสมดวยขอมลสารสนเทศตามประเดนตาง ๆ

ส านกงานสถตจงหวดสมทรสาคร ไดด าเนนการวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวด ใน 3 ประเดน คอ ยทธศาสตรท 1 พฒนาอตสาหกรรม การประมง การเกษตร และกจการตอเนองใหมมาตรฐานสากล ยทธศาสตร ท 4 พฒนาสภาพแวดลอมใหเปนเมองนาอยอาศย ยทธศาสตรท 5 พฒนาสงคมใหเปนเมอง อยดมสข

ในโอกาสน ส านกงานสถตจงหวดสมทรสาคร ขอขอบคณคณะกรรมการสถตระดบจงหวด และหนวยงานตาง ๆ ทไดอนเคราะหขอมล ซงเปนผลท าใหการวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรจงหวดส าเรจลลวงไปดวยด และหวงเปนอยางยงวารายงานฉบบนจะเปนประโยชนตอผบรหารพนท และผสนใจ

1

รายงานวเคราะหสถานการณการจดท าขอมลเชงพนท

จงหวดสมทรสาคร ตามแผนพฒนาจงหวดสมทรสาคร ป พ.ศ. 2558 - 2561 ไดก าหนดวสยทศน

เพอก าหนดทศทางการพฒนา ดงน

วสยทศน : เมองฟนฟสงแวดลอม และพฒนาการผลตสมาตรฐานสากล

ประเดนยทธศาสตรจงหวด : ประเดนยทธศาสตรท 1 พฒนาอตสาหกรรม การประมง การเกษตร และ

กจการตอเนองใหมมาตรฐานสากล ประเดนยทธศาสตรท 2 เปนครวโลกดานอาหารทะเลและการเกษตร ประเดนยทธศาสตรท 3 สงเสรมและพฒนาการทองเท ยวเช งน เวศและ

วฒนธรรม ประเดนยทธศาสตรท 4 พฒนาสภาพแวดลอมใหเปนเมองนาอยอาศย ประเดนยทธศาสตรท 5 พฒนาสงคมใหเปนเมองอยดมสข

เปาประสงค : 1. ผลผลตจากอตสาหกรรม การประมง การเกษตร และกจการตอเนองได

มาตรฐานสากล และมการจดการแรงงานทมประสทธภาพ เพอใหแรงงานสามารถด ารงชวตอยางมความสข

2. สนคาดานอาหารทะเล และการเกษตรสามารถแขงขนทงในระดบภมภาคและนานาชาต

3. ประชาชนมรายไดจากการทองเทยวท เนนความสมดลทางธรรมชาต สงแวดลอม ประวตศาสตรและวฒนธรรม

4. ภาคเครอขายการด าเนนงานดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมภาคประชาชน และเยาวชนในพนทจงหวดสมทรสาครไดรบการพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดรบการฟนฟแบบบรณาการโดยการมสวนรวมพฒนาเมองนาอยสสภาพแวดลอมและคณภาพชวตทด

5. ยกระดบคณภาพชวตของประชาชนและเพมความปลอดภยในชวตและทรพยสนใหเปนเมองอยดมสข

2

ขอมลทวไป จงหวดสมทรสาครมขนาดพนท 872.347 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ

545,216 ไร ครอบคลมพนท 3 อ าเภอ ไดแก อ าเภอเมองสมทรสาคร 492.040 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 307,525 ไร อ าเภอกระทมแบน 135.276 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 84,547 ไร อ าเภอบานแพว 245.031 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 153,144 ไร

จงหวดสมทรสาครแบงเขตการปกครองออกเปน 3 อ าเภอ 40 ต าบล 290 หมบาน มราชการบรหารสวนภมภาค ประกอบดวยสวนราชการประจ าจงหวด จ านวน 32 สวนราชการ 3 อ าเภอ คอ อ าเภอเมองสมทรสาคร อ าเภอกระทมแบน และอ าเภอบานแพว ราชการบรหารสวนกลาง ประกอบดวย 37 สวนราชการ และหนวยงานรฐวสาหกจ 13 หนวยงาน และราชการบรหารสวนทองถน ประกอบดวย องคการบรหารสวนจงหวด 1 แหง เทศบาลนคร 2 แหง เทศบาลเมอง 1 แหง เทศบาลต าบล 9 แหง องคการบรหารสวนต าบล 25 แหง

ตารางท 1 การแบงเขตการปกครองของจงหวดสมทรสาคร ป พ.ศ. 2554

อ าเภอ พนท

(ตร.กม.) จ านวนการแบงเขตการปกครอง ประชากร*

(คน) ต าบล หมบาน เทศบาล อบต. เมองสมทรสาคร 492.040 18 116 5 12 321,147 กระทมแบน 135.276 10 76 4 6 111,365 บานแพว 245.031 12 98 3 7 90,041 รวม 872.347 40 290 12 25 522,553

หมายเหต : จ านวนประชากรป พ.ศ. 2554 ไมรวมประชากรแฝง ทมา : ทท าการปกครองจงหวดสมทรสาคร

3

ภาพรวมภาวะเศรษฐกจจงหวดสมทรสาคร

1) การวเคราะหสถานการณขอมล : ดานเศรษฐกจ

แผนพฒนาจงหวดสมทรสาคร ป พ.ศ. 2558-2561 ไดก าหนดวสยทศน เพอก าหนดทศทางการพฒนา คอ “เมองฟนฟสงแวดลอม และพฒนาการผลตสมาตรฐานสากล” และมเปาประสงค คอ พฒนาอตสาหกรรม การประมง การเกษตร และกจการตอเนองใหมมาตรฐานสากล สนคาดานอาหารทะเล และการเกษตรสามารถแขงขนทงในระดบภมภาคละนานาชาตทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดรบการฟนฟแบบบรณาการโดยการมสวนรวมยกระดบคณภาพชวตของประชาชนและเพมความปลอดภยในชวตและทรพยสนใหเปนเมองอยดมสขโดยประกอบไปดวย 5 ยทธศาสตรทส าคญ

ในประเดนยทธศาสตรท 1 “การพฒนาอตสาหกรรม การประมง ประมงตอเนองและการเกษตรใหมมาตรฐานสากล” เปนประเดนประเดนยทธศาสตรท 1 “พฒนาอตสาหกรรม การประมง การเกษตร และกจการตอเนองใหมมาตรฐานสากล” เปนประเดนยทธศาสตรทใชขอมลสถตทางเศรษฐกจรวมกบสถตดานสงแวดลอม โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “ผลผลตทางการเกษตรมคณภาพและไดมาตรฐาน” ซงม 3 กลยทธทส าคญ และ 6 ตวชวด ก าหนดกงทะเลเปนผลตภณฑทส าคญในประเดนยทธศาสตรท 1

“กงทะเล” กงขาวแปซฟก (Litopenaeus vannamei) หรอ Pacific white shrimp หรอท เรยกกนทวไปวา White leg shrimp เปนกงพนเมองในทวปอเมรกาใต พบทวไปบรเวณชายฝงมหาสมทรแปซฟกตะวนออก จากตอนเหนอของประเทศเมกซโกจนถงตอนเหนอของประเทศเปร กงชนดนมการเลยงกนมากในประเทศเอกวาดอร เมกซโกเปร ปานามา ฮอนดรส โคลมเบย และบราซล เนองจาก “กงทะเล” เปนกงทเลยงงาย มการเจรญเตบโตอยางรวดเรว เนองจากพอแมพนธไดรบการพฒนาสายพนธมาเปนเวลา ชานาน ท าใหมการน าเขาไปเลยงในหลายๆ ประเทศ กงชนดนไดมการน าเขามาเลยงในทวปเอเชยครงแรกในประเทศไตหวนป 2539 และตอมาไดน าเขาไปในประเทศจนใน ป 2541

4

ส าหรบประเทศไทยไดมการน า “กงทะเล” กงขาวแปซฟก (Litopenaeus vannamei) เขามาทดลองเลยงในป 2541 แตการทดลองในครงนนไมประสบความส าเรจ ป 2545 - 2546 กรมประมงไดอนญาตใหน าพอแมพนธทปลอดเชอ (Specific Pathogen Free, SPF) จากตางประเทศเขามาทดลองเลยง มระยะเวลาการเพาะเลยง 12 เดอน (มนาคม พ.ศ. 2545 - กมภาพนธ พ.ศ. 2546) พบวา แตผลการทดลองถงแมวาจะประสบปญหา อาทเชน เรองของกงเปนโรค เรองของลกพนธทมคณภาพไมดหลงจากเลยงไปแลว มปญหากงโตชา และมลกษณะผดปกตบางอยางเกดขน กระนนกรมประมงมมาตรการสงเสรมเกษตรกรจงปรบเปลยนมาเลยงกงขาวแทนการเลยงกงกลาด าเพราะการเลยงกงขาวมตนทนทต ากวาอกทงใชระยะเวลาเลยงสนกวากงกลาด า และไดผลผลตมากกวากงกลาด า คอประมาณ 1-2 ตน/ไร และเกษตรกรสามารถขายไดในราคาใกลเคยงกบกงกลาด า

ป 2547 กรมประมง มมาตรการสงเสรมเกษตรกร มการเลยงกงขาวมากขน ในหลายจงหวดในภาคกลางเชนจงหวดราชบร นครปฐม สมทรสาคร ฉะเชงเทรา เปนตน ผลผลตประมาณ 1,000 กโลกรม/ไร ตอมามการขยายตวเลยงกนทวๆ ไป ในภาคตะวนออกเชน จงหวดตราด จนทบร ระยอง และภาคใต ในจงหวดชมพร สราษฎรธาน นครศรธรรมราช ตรง สงขลา เปนตน

ป 2551 การสงออกผลตภณฑกงของไทยมปรมาณ 359,860 ตน มลคา 81,300 ลานบาท ลดลงจากปกอนเลกนอยคดเปนรอยละ 0.21 และ 0.68 ตามล าดบ การสงออกผลตภณฑกงสวนใหญอยในรปกงสดแชเยนแชแขง คดเปนรอยละ 45.19 ของมลคาการสงออกทงหมด รองลงมาไดแก กงปรงแตง และกงแหง ตามล าดบ ตลาดสงออก ทส าคญไดแก สหรฐอเมรกา และญปน

5

แผนภมท 1 รอยละของมลคาการสงออกผลตภณฑกงในตลาดโลก

ทมา : กรมประมง

ป 2553 มรายงานจากกรมประมงวา พบ โรคอเอมเอส หรอโรคกงตายดวนนน เรมระบาดในประเทศสาธารณรฐประชาชนจนและประเทศเวยดนาม

ป 2554 พบวา โรคกงตายดวนนน ไดมการแพรระบาดในประเทศมาเลเซย และประเทศไทย ซงพบวา กงอาการคลายโรคตายดวนในเขตพนทภาคตะวนออก ไดแก จ.จนทบร และ จ.ระยอง โดยโรคนมอาการในระยะแรกของรอบการเลยงชวง 30 วน หลงจากปลอยกงลงบอ บางพนทตายสงถงรอยละ 100

ในการวเคราะหความสมพนธเพอก าหนดหวงโซมลคาและปจจยสความส าเรจทส าคญ พบวา ตนทนการผลต จ านวนเกษตรกรทปลกกงทะเลเพอการสงออก ปรมาณ กงทะเลทมการรบรองมาตรฐาน และปรมาณกงทะเลทสงออก เปนตวแปรทส าคญในการเลอกหวงโซมลคา จงมการก าหนดสมการความสมพนธกงทะเลดงน

Y “กงทะเล” = X1 + X2 + X3 + X4 + … + Xn โดย X1= ตนทนการผลตกงทะเล

X2= จ านวนเกษตรกรทเพาะเลยงกงทะเลเพอการสงออก X3= ปรมาณกงทะเลทมการรบรองมาตรฐาน X4= ปรมาณกงทะเลทสงออก

Xn= ตวแปรอนๆ อาจจะเปนปจจยแวดลอมภายในหรอปจจยแวดลอมภายนอกอนๆทจะเขามากระทบท าใหผลตภณฑกงเกดผลกระทบหรอการเปลยนแปลงอนได

21.43%

11.58%

7.06%

5.64%9.10%

45.20%

สหรฐอเมรกา จน อนเดย เอกาวดอร อนโดเนเซย ประเทศอนๆ

6

แผนภมท 2 การวเคราะหความสมพนธของขอมลทมแนวโนมแปรผนตามกน: เนอทการเพาะเลยงกง และผลผลตกงทะเล ระหวางป พ.ศ. 2551 – 2554

ดวยปรมาณขอมลทมอย ท าใหก าหนดสมการความพนธไดเพยงสมการเนอทเพาะเลยงกง (ไร) และสมการผลผลตกง (ตน) เปนการอธบายแนวโนมการเปลยนแปลงตามกนระหวางเนอทเพาะเลยง และผลผลต ทมแนวโนมแปรผนตามกน โดย สมการผลผลตกงทงจงหวด y = 73.2x + 12,470 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวก 73.2 และมคา R² หรอความสามารถในการอธบายการเปลยนแปลงผลผลตดวยสมการเชงเสนท 0.000 ในขณะทสมการเนอทเพาะเลยงสตวน า y = 2913x + 11,304 มคาสมประสทธของสมการ มคาเปนบวก 2,913 ซงมคาเปนบวกเชนเดยวกบสมการผลผลตกงทงจงหวด ดวยคา R² = 0.793 คาสมประสทธการตดสนใจหรอ R² ในการศกษาความสมพนธแสดงดงแผนภมท 2 พบวา R² ของเนอทเพาะเลยงกง เทากบ 0.793 และ R² ของผลผลตกงทะเลเทากบ 0.000 นนคอ มลคาเศรษฐกจทางดานเกษตร (ตวแปร Y) มความสมพนธกบจ านวนเนอทเพาะเลยงกงมากกวาผลผลตกง

y = 2913.8x + 11304R² = 0.7936

y = 73.2x + 12470R² = 0.0006

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

2551 2552 2553 2554

เนอท กงทกประเภท เชงเสน (เนอท) เชงเสน (กงทกประเภท)

7

จงหวดสมทรสาครมมลคาผลตภณฑมวลรวมทงจงหวด ในป 2554 จ านวน 315,381 ลานบาท รายไดสวนใหญขนอยกบสาขาอตสาหกรรมรอยละ 71.01 รองลงมาไดแก สาขาสาขาการขายสง การขายปลก การซอมแซมยานยนต จกรยานยนตของใชสวนบคคลและของใชในครวเรอนรอยละ 11.78 อนดบสามไดแกสาขาประมง รอยละ 4.39อนดบถดมาสาขาไฟฟา ประปา และโรงแยกกาซ รอยละ 2.61 ล าดบหาสาขาบรการดานอสงหารมทรพย การใหเชาและบรการทางธรกจรอยละ 1.91 (รายละเอยด ตารางท 2) และประชากรมรายไดตอหว 541,155 บาท/คน/ป สงเปนอนดบท 2 ของประเทศ ตารางท 2 ผลตภณฑมวลรวม ณ ราคาประจ าป (ลานบาท) ป พ.ศ. 2550 - 2554

สาขาการผลต 2550r 2551r 2552r 2553p 2554p ภาคเกษตร 13,268 14,889 13,498 15,749 15,829 สาขาเกษตรกรรมการลาสตวและการปาไม

2,575 2,693 2,708 2,368 1,979

สาขาประมง 10,693 12,196 10,789 13,381 13,850 ภาคนอกเกษตร 237,002 255,089 251,930 289,387 299,552 สาขาเหมองแรและเหมองหน 424 355 608 631 465 สาขาอตสาหกรรม 174,879 190,232 185,946 216,486 223,938 สาขาไฟฟา ประปา และโรงแยกกาซ

7,199 6,728 7,858 8,306 8,247

สาขากอสราง 5,493 4,115 3,686 4,914 4,610 สาขาการขายสง การขายปลก การซอมแซมยานยนต จกรยานยนตของใชสวนบคคลและของใชในครวเรอน

29,254 31,962 31,304 35,484 37,165

สาขาโรงแรมและภตตาคาร 498 524 525 575 579 สาขาการขนสง สถานทเกบสนคาและการคมนาคม

3,982 4,193 4,192 4,001 4,452

8

ตารางท 2 ผลตภณฑมวลรวม ณ ราคาประจ าป (ลานบาท) ป พ.ศ. 2550 – 2554 (ตอ)

สาขาการผลต 2550r 2551r 2552r 2553p 2554p สาขาตวกลางทางการเงน 3,804 3,953 4,066 4,160 4,730 สาขาบรการดานอสงหารมทรพย การใหเชาฯ

4,760 4,469 4,794 5,738 6,026

สาขาการบรหารราชการและการปองกนประเทศ ฯ

1,990 3,607 3,803 3,613 3,742

สาขาการศกษา 1,563 1,606 1,628 1,673 1,525 สาขาการบรการดานสขภาพฯ 1,898 1,978 2,224 2,533 2,773 สาขาการใหบรการดานชมชน สงคมและบรการสวนบคคลอนๆ

1,217 1,322 1,239 1,225 1,250

สาขาลกจางในครวเรอนสวนบคคล

40 47 57 47 49

ผลตภณฑมวลรวมจงหวด (Gross Provincial Product)

250,270 269,978 265,427 305,135 315,381

ผลตภณฑมวลรวมจงหวด ตอหว (บาท)

447,817 477,172 451,982 527,128 541,155

จ านวนประชากร (1,000 คน)

559 566 587 579 583

ทมา : ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ขอมล ณ มถนายน 2554 หมายเหต : P หมายถง preliminary หรอคารายปทไดจากการประมวลผลขอมลเบองตนทอาจมการ

เปลยนแปลงแกไขใน ภายหลง หากไดรบขอมลพนฐานทครบถวนมากขน r หมายถง revised หรอการปรบปรงขอมลยอนหลง

9

จากมลคาผลตภณฑมวลรวมของจงหวด (GPP) พบวา ในภาคเกษตรสาขาประมงมมลคาสงทสด พรอมทงวสยทศนและประเดนยทธศาสตรการพฒนาของจงหวด (ประเดนยทธศาสตรท 1) ทใหความส าคญกบ “ผลผลตจากการประมง ประมงตอเนองและการเกษตรไดมาตรฐานสากล” ซงเชอมโยงกบภาคการเกษตรส านกงานสถตจงหวดสมทรสาครไดน าขอมลมลคาเพมสาขาประมงทรวบรวมและเผยแพรโดยส านกงานคลงจงหวด (แสดงดงตารางท 2) มาวเคราะหขอมลเพอคดเลอกหาผลตภณฑทมศกยภาพของจงหวดสมทรสาครดวยการวเคราะห BCG Matrix โดยมเกณฑในการพจารณา 2 เกณฑ ไดแก

- สวนแบงตลาดเชงเปรยบเทยบ (Relative Market Share) เปนการเปรยบเทยบกบคแขงวาสวนแบงตลาดของผลตภณฑเปนกเทาเมอเทยบกบมลคารวมทงตลาดโดยมสตรการค านวณ คอ

สวนแบงการตลาดเมอเทยบกบคแขง (Relative Market Shares)

= มลคาของผลตภณฑ มลคารวมทงตลาด

- อตราการเตบโตของตลาดสนคา (Market Growth Rate) คอ อตราการขยายตวของตลาดสนคาท งตลาดไมใชของกจการใดกจการหนง เพราะเกณฑท ใชน เพอตองการดวาตลาดสนคานนๆ มความนาสนใจมากนอยเพยงใด

อตราการเตบโตของผลตภณฑ (Market Growth Rate %) = มลคาตลาดของผลตภณฑ ปปจจบน - มลคาตลาดของผลตภณฑ ปทผานมา มลคาตลาดของผลตภณฑปทผานมา

มาค านวณเพอก าหนดต าแหนงของผลตภณฑ ซงเมอค านวณผานสตรของ

BCG Model และสามารถวางต าแหนงของผลตภณฑลงในแผนภาพ BCG Matrix ทแบงออกเปน 4 สวน ไดแก 1) Question Mark 2) Star 3) Cash Cow และ 4) Dog ซงผลจากการค านวณจะไดต าแหนงผลตภณฑดงแผนภมท 3

10

ตารางท 3 : มลคาเพม ภาคเกษตรสาขาประมง ของจงหวดสมทรสาคร

สาขาประมง ราคาประจ าป

(ลานบาท) โครงสราง(%) 2552 2553 2552 2553

การประมง 3,787.56 3,768.80 100.00 100.00 การประมงน าลก และประมงชายฝง ผลการวเคราะห

2,970.90 2,820.41 78.44 74.84

การท าฟารมเลยงปลา 9.93 15.08 0.26 0.40 การท าฟารมเลยงกง 217.47 330.48 5.74 8.77 การท าฟารมเลยงหอย 192.48 109.90 5.08 2.92 การประมงอนๆ ซงมไดจด ประเภทไวในทอน

394.29 488.58 10.41 12.96

การท าฟารมปทะเล 2.49 4.36 0.07 0.12 ทมา: ส านกงานคลงจงหวดสมทรสาคร

ตารางท 4 : มลคาเพม ภาคเกษตรสาขาประมง ของจงหวดสมทรสาคร

สาขาประมง ราคาคงท (ปฐาน 2550)

(ลานบาท) อตราการขยายตว (%) 2552 2553 2551 2552 2553

การประมง 3,661.45 3,764.08 -4.38 2.80 -0.79 การประมงน าลก และประมงชายฝง ผลการวเคราะห

2,754.63 2,706.06 -1.15 -1.32 -1.24

การท าฟารมเลยงปลา 6.44 11.12 0.09 0.13 0.11 การท าฟารมเลยงกง 244.48 504.88 -9.00 7.11 -0.95 การท าฟารมเลยงหอย 235.42 95.49 3.37 -3.82 -0.23 การประมงอนๆ ซงมไดจดประเภทไวในทอน

417.80 442.87 2.30 0.68 1.49

การท าฟารมปทะเล 2.68 3.67 0.02 0.03 0.03 ทมา: ส านกงานคลงจงหวดสมทรสาคร

11

ตารางท 5 : ผลการค านวณสวนแบงตลาด และอตราการเตบโตผลตภณฑเกษตรท โดดเดนของจงหวดสมทรสาคร

ผลตภณฑเกษตร ทโดดเดน

สวนแบงการตลาด เมอเทยบกบคแขง

(Relative Market Shares)

อตราการเตบโต ของผลตภณฑ

(Market Growth Rate %) การประมงทะเลพาณชย (น าลก) 77.77 -1.24 การท าฟารมเลยงปลาน ากรอย 0.25 0.11 การท าฟารมเลยงกงทะเล 8.65 -0.95 การท าฟารมเลยงหอยทะเล 3.32 -0.23 การเพาะเลยงสตวน าจด 9.94 1.49 การท าฟารมปทะเล 0.08 0.03

ทมา : ของส านกงานสถตจงหวดสมทรสาคร

แผนภาพท 3 : การวเคราะห BCG Matrix ของผลตภณฑการเกษตรทส าคญของจงหวด สมทรสาคร

ทมา : ผลการวเคราะหของส านกงานสถตจงหวดสมทรสาคร

-2.0

-1.0

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

0.010.020.030.040.050.060.070.080.0

การประมงทะเลพาณชย (น าลก) การท าฟารมเลยงปลาน ากรอย การท าฟารมเลยงกงทะเลการท าฟารมเลยงหอยทะเล การเพาะเลยงสตวน าจด การท าฟารมปทะเล

12

การจดท าชดขอมลสถตและสารสนเทศเพอสนบสนนการตดสนใจของผบรหารระดบพนท

จากนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณไดวางกรอบการด าเนนงานใหกรมประมงก าหนดเขตสงเสรมและพฒนา และควบคมการเพาะเลยงกงใหมความยงยน ทงในมตดานเศรษฐกจ สงแวดลอม และการควบคมโรคระบาด ซงการก าหนดพนทการเลยงนอกจะสามารถบรหารจดการเพอใหการเพาะเลยงกงทะเลเกดความยงยน นน ท าให “กงทะเล” ของจงหวดสมทรสาครไดถกก าหนดเปนเขตดานเศรษฐกจเพอบรหารจดการในรปแบบเครอขาย Cluster อตสาหกรรมกง เพอใหเกดความเหมาะสมในการบรหารจดการเปน Cluster และบรหารจดการดาน Logistic เพอลดตนทน และพฒนามาตรฐานฟารม ความเขมแขงของเกษตรกร และเพมศกยภาพในการแขงขน โดยแตละ Cluster จะตองม Port ในการสงออกทมความรวดเรว คอ Port สงออกทางทะเล คอทาเรอน าลก และโรงงานแปรรปเพอการสงออกโดยในปจจบนพนทท าการเกษตร 456,483 ไร ประกอบดวยพนทส าหรบการเพาะเลยงกงหรอเลยงกงทะเล จ านวน 373 ไร คดเปนรอยละ 81.8 ของเนอทเพาะเลยงทงหมด ความเชอมโยงตอแผนพฒนาเศรษฐกจและยทธศาสตรจงหวด แผนพฒนาเศรษฐกจและ สงคมแหงชาตฉบบท 11

ยทธศาสตร 3 การสรางสมดลและความมนคงของอาหารและพลงงาน

ยทธศาสตรกลมจงหวด ประเดนยทธศาสตรท 1 การสรางตนทนทางทรพยากรเพอการลงทน ยทธศาสตรจงหวด ประเดนยทธศาสตรท 1 การพฒนาอตสาหกรรมการประมง

การเกษตร และกจกรรมตอเนองใหมมาตรฐานสากล

จงหวดสมทรสาครก าหนดต าแหนงการพฒนา (Positioning) ใน 3 ประเดน

คอ ภาคการเกษตร สาขาการประมง และการแปรรปสตวน า และผลตภณฑอาหาร อาหารทะเล และภาคการเกษตร สาขาการเกษตรกรรม การลาสตว การปาไม ไมยนตน ไมผล อาทเชน มะมวง พทรา และล าไย เปนตน

13

ประเดนยทธศาสตรท 1 “พฒนาอตสาหกรรม การประมง การเกษตร และกจการตอเนองใหมมาตรฐานสากล” เปนประเดนยทธศาสตรทใชขอมลสถตทางเศรษฐกจรวมกบสถตดานสงแวดลอม ซงม 3 กลยทธทส าคญ และ 6 ตวชวด ก าหนดกงทะเลเปนผลตภณฑทส าคญในประเดนยทธศาสตร

กลยทธทส าคญของยทธศาสตรท 1 ประกอบไปดวย 1. พฒนามาตรฐานการผลตของทกภาคการผลตอยา งครบวงจรตงแต

ตนน าจนถงปลายน าใหไดมาตรฐานสากล และเพมศกยภาพการจดการแรงงาน ทงเชงปรมาณและคณภาพ

2. เพมประสทธภาพการผลตโดยการพฒนากระบวนการผลตเพอลดตนทนการผลตของทกภาคการผลต

3. เพมศกยภาพในดานการผลตภาคอตสาหกรรมเขาสระบบมาตรฐาน

ในขณะทตวชวดในประเดนยทธศาสตรท 1 ของจงหวดสมทรสาคร มการระบการด าเนนการในภาคการประมง ทเปนผลตภณฑดาวเดนของจงหวด และเปนผลตภณฑ ทท าเงน (Cash Cows) ของจงหวด ทงน ตวชวดของประเดนประกอบไปดวย

1. ผลตภณฑการประมงและการเกษตรไดรบการรบรองมาตรฐานสากลทก าหนดไวในแตละประเภทภายใน 4 ป และสามารถรกษามาตรฐานนน ตลอดจนมการพฒนาใหทนกบการเปลยนแปลงมาตรฐานไวไดทกป (ในเลมแผนพฒนาสถต)

2. ผลตภณฑจงหวด (GPP) ภาคการประมงเพมขน (ในเลมแผนพฒนาสถต) 3. ผลตภณฑจงหวด (GPP) ภาคการเกษตรเพมขน (ในเลมแผนพฒนาสถต) 4. รอยละของเกษตรกรเปาหมายทผานการประเมนความพรอมของจงหวดท

เขาสกระบวนการ GAP (ตวชวดขอ 4 ในเลมแผนพฒนาสถต) 5. รอยละของผประกอบการฟารมเพาะเลยงสตวน าทไดรบรองมาตรฐานการ

จดการฟารม GAP เพมขน

14

การวเคราะหสถานการณ“กงทะเลมาตรฐาน” ตามประเดนยทธศาสตรท 1

แผนภมท 3 ตนทนการผลตกงจ าแนกตามพนธ ป พ.ศ. 2554 -2556

แนวโนมการเลยงกงของจงหวดสมทรสาครในอนาคต จากแผนภมท 4 ซงขอมลใชประกอบการวเคราะหจากตนทนการผลตกงโดยรวมเพมขนในชวง 3 ปทผานมา โดยในป 2555 เพมขนจากป 2554 รอยละ 49.4 และป 2556 เพมขนจากป 2555 รอยละ 33.2 อยางไรกด เมอพจารณาเปนสายพนธ พบวา ตนทนในการผลตกงแตละชนดเพมขน โดยเฉพาะตนทนกงขาวสงอยางตอเนองเฉลยรอยละ 64.9 ตอป สาเหตเนองจากราคาน ามนและราคาอาหารกงทเพมขน ขณะเดยวกนกงกลาด า ตนทนเพมสงขนมาในป 2555 กวา 5 เทาดวยปจจยเดยวกน แตลดลงในป 2556 รอยละ 23 เนองจากเกษตรกรลดปรมาณการเลยงเนองจากกงมปญหามโรคและตายจงหนไปเลยงกงขาว และกงแซบวย ในป 2555 ลดลงจากป 2554 (รอยละ 58) แตเพมขนในป 2556 (รอยละ 4) ทงนมขอสงเกตวาจ านวนฟารมกงทะเลและกงกามทไดมาตรฐาน GAP มแนวโนมลดลงอกทงในป 2556 จ านวนฟารม และเนอทในการเลยงกงลดลงจากป 2554 เพราะสาเหตจากตนทนทเพมขนอยางตอเนองจนผเลยงรายยอยตองเลกกจการ

อยางไรกตาม เนองจากยงขาดขอมลปรมาณการผลตและมลคาการจ าหนายกงจ าแนกตามพนธทงในและตางประเทศ ท าใหการวเคราะหประสทธภาพการผลต และแนวโนมการจ าหนายทงในและตางประเทศยงไมสามารถด าเนนการได นอกจากนขอมล สวนใหญท ตองการเนนไปทการยกระดบมาตรฐานยงไมมการจดเกบท เพยงพอตอการวเคราะห

กงขาว, 69.8 กงขาว, 81.6

กงขาว, 173.7กงแชบวย, 62.6 กงแชบวย, 26.1

กงแชบวย, 37.0

กงกลาด า, 19.2กงกลาด า, 118.8

กงกลาด า, 91.2

0

50

100

150

200

250

300

350

2554 2555 2556

(บาท : กก.)

15

ขอเสนอแนะ ควรพฒนาการจดเกบขอมล เพอใหสามารถตดตามและวเคราะหสถานการณการผลตและจ าหนายกงเพอยกระดบคณภาพมาตรฐานไดตามประเดนยทธศาสตรท 1 “พฒนาอตสาหกรรม การประมง การเกษตร และกจการตอเนองใหมมาตรฐานสากล”

16

2) การวเคราะหสถานการณขอมล : ดานสงคม

จงหวดสมทรสาครในป 2556 มประชากรทงสน 521,669 เปนชาย 252,173 คน (รอยละ 48.34) หญง 269,496 คน (รอยละ 51.66) คนแบงเขตการปกครองออกเปน 3 อ าเภอ 40 ต าบล 290 หมบาน 62 ชมชน ดานการปกครองสวนทองถนประกอบดวย 1 องคการบรหารสวนจงหวด 11 เทศบาล 26 องคการบรหารสวนต าบล พนททมประชากรมากทสด คอ อ าเภอเมองสมทรสาคร มประชากรทงสน 263,469 คน รองลงมาเปนอ าเภอกระทมแบน 163,055 คน

ผอยในวยท างานหรออาย 15 ปขนไปจ านวน 462,013 คน เปนผอยในก าลงแรงงาน 358,552 คน หรอรอยละ 77.61 ของประชากรทมอาย 15 ปขนไป และผไมอยในก าลงแรงงาน 103,460 คน (รอยละ 22.39) ในกลมผมงานท าทงหมด 356,379 คน เปน ผท างานในภาคเกษตรรวม 21,562 คน (คดเปนรอยละ 6.05 ของผมงานท าทงหมด) ในขณะทนอกภาคเกษตรนนมผท างานทงสน 344,841 คน (รอยละ 93.95 ของผมงานท าทงหมด) โดยสาขาอตสาหกรรมทมผท างานมากทสด 5 อนดบแรก ไดแก สาขาการผลต โดยมผท างานรวมทงสน 194,300 คน (รอยละ 54.52 ของจ านวนผมงานท าทงหมด) รองลงมาไดแกสาขาขายสง ขายปลก การซอมแซมยานยนต รถจกรยานยนตฯ 57,806 คน (รอยละ 16.22) สาขาโรงแรมและภตตาคาร 23,188 คน (รอยละ 6.51 ) สาขาเกษตรกรรม การปาไม และ การประมง 21,562 คน (รอยละ 6.05) และสาขากอสราง 13,563 คน (รอยละ 3.81) ตามล าดบแรงงานสวนใหญมการศกษาในระดบประถมศกษาจ านวน 92,968 คน (รอยละ 22.74 ของจ านวนผมงานท าทงหมด) รองลงมาไดแก แรงงานทมการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนจ านวน 71,248 คน (รอยละ 17.43) ระดบต ากวาประถมการศกษาจ านวน 69,975 คน (รอยละ 17.12) ระดบไมมการศกษาจ านวน 58,820 คน (รอยละ 14.39) และระดบมธยมตอนปลาย 47,328 คน (รอยละ 11.58) ตามล าดบ

จากผลการส ารวจการพฒนาขดความสามารถของประชากรของจงหวดสมทรสาคร ระหวางเดอน ธนวาคม 2556 – กมภาพนธ 2557 จากประชากรทอยในก าลงแรงงานของจงหวดสมทรสาครประมาณ 480,000 คน พบวา ประมาณ 12,911 คน หรอคดเปนรอยละ 2.9 ของประชากรทอยในก าลงแรงงานของจงหวดสมทรสาคร ตองการพฒนาขดความสามารถ (ตารางท 5)

17

ตารางท 5 รอยละของประชากรในก าลงแรงงานจ าแนกตามความตองการและ ไมตองการพฒนาขดความสามารถ ระหวางเดอนธนวาคม ป พ.ศ. 2556 – กมภาพนธ ป พ.ศ. 2557

พฒนาขดความสามารถ รวม ไมตองการ ตองการ ก าลงแรงงานรวม 100 97.1 2.9 1. ก าลงแรงงานปจจบน 100 97.1 2.9 1.1 ผมงานท า 99.4 96.5 2.9 - ท างาน 99.2 96.4 2.9 - ไมท างานแตมงานประจ า 0.2 - - 1.2 ผวางงาน 0.6 0.5 0.1 - หางานท า 0.2 - - - ไมหางานท า/พรอมทจะท างาน 0.4 0.3 0.1 2. ก าลงแรงงานทรอฤดกาล - - - ผไมอยในก าลงแรงงาน 20.0 19.6 0.5 1. ท างานบาน 4.4 4.1 0.3 2. เรยนหนงสอ 3.6 - - 3. ยงเดก ชรา/ไมสามารถท างานได 7.5 - - 4. อนๆ 4.5 4.3 0.2

ทมา : การส ารวจการพฒนาขดความสามารถของประชากรจงหวดสมทรสาคร

เมอพจารณาถงระดบการศกษาของผทตองการพฒนาขดความสามารถ พบวา สวนใหญเปนผมระดบการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนตน คดเปนรอยละ 44.4 รองลงมาเปนระดบประถมศกษา คดเปนรอยละ 32.8 ระดบอดมศกษา คดเปนรอยละ 12.5 จงหวดสมทรสาครเปนเมองอตสาหกรรมแรงงานซงสวนใหญเปนแรงงานทไมตองใชฝมอแรงงาน วฒการศกษาจงไมสงมาก (แผนภมท 5)

> > > > > > > > > > > > > > >

18

แผนภมท 5 รอยละของประชากรทมความตองการและไมตองการพฒนาขดความสามารถจ าแนกตามระดบการศกษา ระหวางเดอนธนวาคม ป พ.ศ. 2556 – กมภาพนธ ป พ.ศ. 2557

ทมา : ส านกงานสถตจงหวดสมทรสาคร

เมอพจารณาอตราการจางงานเฉพาะในสวนภาคอตสาหกรรมการผลต โดยค านวณจากจ านวนผมงานท าในภาคอตสาหกรรมการผลตเปรยบเทยบกบจ านวนผมงานท าทงหมด พบวา อตราการจางงานในอตสาหกรรมการผลตในไตรมาส 4 ป 2556 มอตรารอยละ 54.22 ซงมสดสวนลดลงรอยละ 1.26 จากไตรมาส 3 ทมอตรารอยละ 54.91 เมอเทยบกบ ไตรมาสเดยวกนของปทผานมา พบวา มสดสวนลดลงรอยละ 4.46 จากไตรมาส 4 ป 2555 ทมอตรารอยละ 56.75

ดงนน ควรด าเนนการพฒนาผใชแรงงานในรปแบบตางๆ ไดแก การฝกเตรยมเขาท างาน เปนการฝกอาชพใหกลมแรงงานใหมหรอผถกเลกจาง วางงาน ทประสงคเขาสตลาดแรงงานใหมความร ทกษะฝมอ การฝกยกระดบฝมอแรงงาน และการฝกเสรมทกษะ เปนการฝกอาชพใหแรงงานทท างานอยแลวหรอถกเลกจางเพอเพมความร ทกษะและฝมอเฉพาะดานใหทนกบเทคโนโลยรวมสมย สรางโอกาสการมงานท า ขณะเดยวกนเปนการพฒนาทกษะใหสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน

19

แผนภมท 6 อตราการจางงานในอตสาหกรรมการผลตจงหวดสมทรสาคร ป พ.ศ. 2555 - 2556

ทมา : การส ารวจการพฒนาขดความสามารถของประชากรจงหวดสมทรสาคร ส านกงานสถตจงหวดสมทรสาคร

แผนภมท 7 การวเคราะหความสมพนธของขอมลทมแนวโนมแปรผนตามกน : จ านวนครงในการจด อบรมเพอพฒนาและจ านวนแรงงานทจ าเปนทไดรบการอบรม ระหวางป พ.ศ. 2554 – 2556

20

จากขอมลจ านวนครงในการจดอบรมเพอพฒนาและจ านวนแรงงานทจ าเปนทไดรบการอบรม สามารถก าหนดสมการความสมพนธเพออธบายแนวโนมการเปลยนแปลง ระหวางจ านวนครงในการจดอบรมเพอพฒนาและจ านวนแรงงานทจ าเปนทไดรบการอบรมทมแนวโนมแปรผนตามกน โดยสมการจ านวนครงในการจดอบรมเพอพฒนา y = 32.5x + 187 สมประสทธของสมการมคาเปนบวก 32.5 และมคา R2 = 0.1919 ในขณะทสมการของจ านวนแรงงานทจ าเปนท ไดรบการอบรม y = 648.5x + 3746.3 สมประสทธของสมการมคา เปนบวก 648.5 เชนเดยวกบสมการสมาชกในแตละกลมภาคเครอขาย และมคา R2 = 0.1929

คาสมประสทธการตดสนใจหรอ R2 ในการศกษาความสมพนธการพฒนาทกษะใหสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงานดงแผนภมการวเคราะหความสมพนธ พบวา R2 ของจ านวนครงในการจดอบรมเพอพฒนา เทากบ 0.1919 และ R2 ของจ านวนแรงงานทจ าเปนทไดรบการอบรมเทากบ 0.1929 นนคอ คณภาพชวตและครอบครว ตวแปร Y มความสมพนธกบจ านวนครงในการจดอบรมเพอพฒนา มากกวาจ านวนแรงงานทจ าเปนทไดรบการอบรม

ส าหรบทศทางการพฒนาตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ไดจดท ายทธศาสตรส าคญ 6 ประเดน ซงใหความส าคญกบการพฒนาทงดานสงคม เศรษฐกจ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในสวนของยทธศาสตรการพฒนาพนทส านกงานสถตแหงชาตแบงเปน 3 ดาน โดยมรายการขอมลหรอสถตทส าคญจ าเปนตอการพฒนาพนท 21 สาขา ครอบคลมทงเรองสงคม เศรษฐกจ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เชนเดยวกน และในสวนของแผนพฒนาจงหวด/กลมจงหวด ทก าหนดประเดนยทธศาสตรการพฒนานน ในกระบวนการจดท าไดมการทบทวนและน าแนวทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 และวาระแหงชาตตางๆ ใชประกอบในการก าหนดทศทางการพฒนาพนทแลวดวย ดงนน การพฒนาขอมลใหมเพยงพอจงเปนเรองส าคญทจะชวยตอบสนองในการจดท าแผนหรอก าหนดประเดนยทธศาสตรการพฒนาพนทระดบนนๆ ได

21

รายงานสถานการณการจดท าขอมลเชงพนทระดบจงหวดดานสงคมน เปนการรวบรวมขอมลทนาสนใจ ตางๆ ท เกยวของกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป (พ.ศ. 2558 – 2561) และวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดในประเดนท เกยวของกบสงคม ดวยการน าขอมลสารสนเทศมาประกอบการก าหนดผลตภณฑทส าคญ และหวงโซคณคา และการวเคราะหความสมพนธระหวางประเดนยทธศาสตรและตวแปรทส าคญ ทจะน าไปสปจจยสความส าเรจทเหมาะสมดวยขอมลสารสนเทศ ในยทธศาสตรท 7 มประเดนทส าคญดานสงคม คอ พฒนาทรพยากรมนษยใหเตมตามศกยภาพและสรางสงคมใฝคณธรรม ซงใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดสงดานแวดลอม จ านวน 22 ชดขอมล เปนขอมลทมการจดเกบปกต 14 ชดขอมล และเปนขอมลทมการพฒนา 8 ชดขอมล ซงมหนวยงานทรบผดชอบ คอ ส านกงานจดหางานจงหวด ต ารวจภธรจงหวด ส านกงานพระพทธศาสนา ศนยพฒนาฝมอแรงงานจงหวด และส านกงานสถตจงหวด

22

3) การวเคราะหสถานการณขอมล : ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

เมอพจารณาปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนในป 2555 – 2557 พบวา ปรมาณขยะรวมและปรมาณตกคางมแนวโนมสงขน โดยป 2557 จงหวดสมทรสาครมปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนทงหมด 850.90 ตนตอวน เกบขนได 784.71 ตนตอวน มขยะตกคางมากถงประมาณ 66.19 ตนตอวน

ตารางท 6 ปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนในจงหวดสมทรสาคร ป พ.ศ. 2552 - 2557

ปรมาณขยะมลฝอย (ตน/วน)

ป 2552-2554 ป 2555 ป 2556 ป 2557 จ านวน

(ตน/วน) จ านวน (ตน/วน)

จ านวน (ตน/วน)

จ านวน (ตน/วน)

ปรมาณขยะมลฝอยรวม 523 740.43 665.39 850.90 ทเกบขนได - - 604.18 787.71 ทตกคาง - - 61.21 63.19

ทมา : ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดสมทรสาคร หมายเหต : ไมมขอมลการจดเกบ

ตารางท 7 คาดการณปรมาณขยะมลฝอย ป พ.ศ. 2555 - 2556

พ.ศ.

อ.เมอง อ.กระทมแบน อ.บานแพว จ.สมทรสาคร

ประชากร ปรมาณ

ขยะ ประชากร

ปรมาณขยะ

ประชากร ปรมาณ

ขยะ ประชากร

ปรมาณขยะ

คน (ตน/วน) คน (ตน/วน) คน (ตน/วน) คน (ตน/วน) 2555 419,551 449 276,885 296 102,562 110 798,999 855 2556 429,008 459 283,289 303 104,129 111 816,426 874 2557 438,764 469 289,897 310 105,736 113 834,397 893 2558 448,827 480 296,715 317 107,385 115 852,927 913 2559 459,206 491 303,749 325 109,075 117 872,030 933 2560 469,909 503 311,005 333 110,808 119 891,721 954 2561 480,977 515 318,509 341 112,595 120 912,082 976 2562 492,362 527 326,232 349 114,417 122 933,011 998 2563 504,074 539 334,181 358 116,272 124 954,527 1,021 2564 516,123 552 342,363 366 118,163 126 976,649 1,045

ทมา : ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดสมทรสาคร

23

จากขอมลการคาดการณปรมาณประชาการตามทะเบยนราษฎร และการคาดการณปรมาณประชากรแฝง โดยประมาณการณจากประชากรตามทะเบยนราษฎร พ.ศ. 2555 เปนปเรมตน และประชากรแฝง โดยคดอตราการผลตขยะมลฝอยท 1.07 กโลกรม ตอวนตอคน คาดวาในป 2564 จะมปรมาณขยะมลฝอยประมาณ 1,045 ตนตอวน ซงจะเปนปญหาขยะตกคางท เพมขนอยางตอเนองถาขาดระบบการบรหารจดการท ดและมประสทธภาพ

ตารางท 8 : องคประกอบขยะมลฝอยทเกดขนในจงหวดสมทรสาคร องคประกอบขยะ

มลฝอย ปรมาณ (คดรอยละ โดยน าหนก )

ทน.สมทรสาคร ทม.กระทมแบน ทต.บานแพว เศษอาหาร ผก/ผลไม 45.72 47.06 35.48 กระดาษ 8.57 20.59 24.20 ใบไม - - 8.87 โฟม 1.07 5.88 - พลาสตก 24.29 26.47 26.61 ยางหนง 1.43 - 1.21 ผา 3.57 - 1.21 แกว 14.28 - - โลหะ 1.07 - 2.42 รวม 100 100 100 ความหนาแนน (ตน ลบม.)

0.28 0.4 0.1

ทมา : ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดสมทรสาคร

24

ตารางท 9 : ระบบการก าจดขยะมลฝอยในจงหวดสมทรสาคร

เทศบาล

ปรมาณขยะมลฝอย ทเกดขน

(ตน/วน)*1

ปรมาณขยะมลฝอย

ทขนเกบได (ตน/วน)

ปรมาณขยะตกคาง

(ตน/วน) วธการก าจด

ทน.สมทรสาคร 125 110 15 ฝงในหลมและเผาในพนท 20 ไร

ทต.บางปลา 9 9 0 จางเอกชนก าจดในพนท อ.เมองสมทรสาคร

ทม.กระทมแบน 45 45 0 ฝงกลบแบบถกหลกสขาภบาลในพนท 10 ไร

ทม.ออมนอย 170 150 20 จางเอกชนก าจดในพนท อ.เมองสมทรสาคร

ทต.บานแพว 5 5 0 ฝงในหลมและเผาในพนท 20 ไร

ทต.หลกหา 38 25 23 ทต.เกษตรพฒนา 1.99 1.99 0 รวมในเขตเทศบาล 393.99 345.99 48 นอกเขตเทศบาล 129.01 - - รวมทงหมด 523

ทมา : ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดสมทรสาคร

จากอตราการเพมปรมาณของขยะมลฝอยชมชนทมปจจยเกยวของหลายประการ เชน ลกษณะภมศาสตร สภาพเศรษฐกจและสงคม จ านวนประชากร สงผลใหปรมาณขยะมลฝอยของจงหวดสมทรสาครมปรมาณเพมขนอยางตอเนอง รวมทงยงประสบปญหาขยะมลฝอยทเปนอนตราย เชน หลอดไฟฟา แบตเตอร เมอชมชนน าไปรวมกบขยะทวไปอาจกอใหเกดอนตรายและผลกระทบตอสงแวดลอม

25

ในขณะทประสทธภาพการจดการขยะมลฝอยทงในดานการเกบขนและการก าจดขยะมลฝอยยงไมมประสทธภาพเพยงพอท าใหเกดขยะมลฝอยตกคางในชมชน เปนสาเหตใหเกดปญหาดานสาธารณสข โดยองคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง ตางด าเนนการการจดการขยะมลฝอยในรปแบบตางกนไป และบางแหงประชาชนยงด าเนนการเอง โดยการเผาและเทกองทง โดยไมมการฝงกลบอยางถกตองตามหลกสขาภบาล ซงสงผลกระทบตอคณภาพชวตและสงแวดลอมและยงพบวาองคกรปกครองสวนทองถน สวนใหญในจงหวดสมทรสาคร จะน าขยะไปก าจดในสถานทก าจดขยะของเอกชน หรอน าไปก าจดทจงหวดใกลเคยง ซงไมสามารถประมาณการไดวาสถานทก าจดขยะดงกลาวจะสามารถรองรบปรมาณขยะไดอกนานเพยงใด ประกอบกบสถานทก าจดขยะของภาครฐในจงหวดสมทรสาครทมอยบางแหงยงไมสามารถเปดด าเนนการได เนองจากไดรบการคดคานจากประชาชน บางแหงไดรบงบประมาณสนบสนนในการกอสรางแตกอสรางไมไดเนองจากประชาชนในพนทไมยอมรบ นอกจากนสถานทก าจดขยะของภาครฐและเอกชนหลายแหง ยงด าเนนการไมถกตองตามหลกวชาการตลอดจนการวางแผนเสนทางการขนสงขยะอาจยง ไมมประสทธภาพเพยงพอ อกทงยงประชาชนสวนใหญยงไมมการคดแยกและใชประโยชนจากขยะมลฝอย จงท าใหมขยะทตองก าจดในปรมาณมาก และสญเสยขยะทสามารถน ามาใชประโยชนไดอยางสญเปลา

แนวทางแกไข ตองมการเรงรดใหมการบรหารจดการขยะมลฝอยจากชมชนอยางถกตอง โดยมงเนนการลดขยะมลฝอยตงแตตนทางใหมากกวาการแกปญหาปลายทาง โดยสรางองคความรสรางความเขาใจใหกบชมชนเกยวการก าจดขยะอยางถกตองและตองมโครงการรองรบการด าเนนการจดการทครอบคลมทกดาน

ส าหรบประเดนยทธศาสตรท 4 พฒนาสภาพแวดลอมใหเปนเมองนาอย ก าหนดตวชวด 9 ตวชวด คอ

1. คลองเปาหมายไดรบการตดตงถงจลนทรยปรบปรงคณภาพน า 2. จดตงศนยธนาคารขยะรไซเคลชมชน/โรงเรยน 3. พนทปลกปาชายเลนเพมขน

26

4. อาสาสมครดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมภาครฐ ประชาชน และเยาวชนไดรบการพฒนาศกยภาพ

5. จ านวนทเพมขนของสวนสาธารณะในพนทจงหวดสมทรสาคร 6. ระดบความส าเรจของการตรวจสอบเรองรองเรยน และสงการตามขอเทจจรง

ทเกดขน 7. จ านวนทเพมขนของตนไมในสถานประกอบการ 8. รอยละทเพมขนของคดทสามารถจบกมผกระท าผดได 9. รอยละของประชาชนทไดรบการแกไขปญหาความเดอดรอน

กลยทธและแนวทางแกไขปญหา 3 กลยทธ (ในแผนพฒนาสถต) คอ 1. พฒนาศกยภาพผผลต ผประกอบการสนคา OTOP สมาตรฐานสากล 2. ฟนฟธรรมชาตและสงแวดลอม 3. พฒนาสภาพแวดลอมและโครงสรางพนฐานในจงหวด

ดงนน ปญหาขยะมลฝอยจงหวดสมทรสาครสอดคลองกบประเดนยทธศาสตรท 4 พฒนาสภาพแวดลอมใหเปนเมองนาอยอาศย ตามแผนพฒนาจงหวดสมทรสาคร พ.ศ. (พ.ศ. 2558 – 2561)

โดยกลยทธ/แนวทางการพฒนา สอดคลองกบหวงโซคณคา (Value Chain) และปจจยสความส าเรจ ดงแผนภาพ

27

แผนภาพท 1 หวงโซคณคา การจดการสงแวดลอมและสภาพแวดลอม ประเดนยทธศาสตรท 4 พฒนาสภาพแวดลอมใหเปนเมองนาอย

ในการวเคราะหความสมพนธเพอก าหนดหวงโซคณคาและปจจยสความส าเรจ พบวา จ านวนสมาชกในแตละกลมภาคเครอขาย จ านวนกลมภาคเครอขาย และจ านวนครงในการจดกจกรรมสงเสรมในการพฒนาฯในแตละกลมภาคเครอขาย เปนตวแปรส าคญในการเลอกหวงโซคณคา จงมการก าหนดสมการความสมพนธดานการรณรงคลดปญหาขยะในพนท ดงน

สมการความสมพนธประเดนส าคญ การจดการสงแวดลอมและสภาพแวดลอม Y “การจดการสงแวดลอมและสภาพแวดลอม”

X1 + X2 + X3

การจดการสงแวดลอมและสภาพแวดลอม

จ านวนสมาชกในแตละกลมภาคเครอขาย

จ านวนครงในการจดกจกรรมสงเสรมในการพฒนาฯในแตละกลมภาคเครอขาย

จ านวนกลมภาคเครอขาย

ฟนฟและอนรกษการบรหาร จดการทรพยากรธรรมชาต

สงเสรมการมสวนรวม ในการ

บรหารจดการ ทรพยากรธรรมชาต

พฒนาสภาพแวดลอม

CSF 1 ฟนฟ/อนรกษทรพยากรธรรมชาตใหมความสมบรณมากขน

CSF 2 สงเสรมการจดตงภาคเครอขายการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตของจงหวด CSF 3 ประสานความรวมมอในการพฒนาฐานขอมลทรพยากรธรรมชาตทเปนระบบ และมมาตรฐานและเขาถงไดงาย

CSF 4 การรณรงคลดปญหาขยะในพนท

28

แผนภมท 8 การวเคราะหความสมพนธของขอมลทมแนวโนมแปรผนตามกน: จ านวนสมาชกในแตละกลมภาคเครอขายและจ านวนครงในการจดกจกรรมสงเสรมในการพฒนาฯในแตละกลมภาคเครอขาย ระหวางป

พ.ศ. 2554 - 2557

จากขอมลสมาชกในแตละกลมภาคเครอขายและจ านวนครงในการจดกจกรรมสงเสรมในการพฒนาฯ ในกลมภาคเครอขาย สามารถก าหนดสมการความสมพนธ เพออธบายแนวโนมการเปลยนแปลงระหวางจ านวนสมาชกในแตละกลมภาคเครอขายและจ านวนครงในการจดกจกรรมสงเสรมในการพฒนาฯ ในกลมภาคเครอขายทมแนวโนมแปรผนตามกน โดยสมการจ านวนสมาชกในแตละกลมภาค เครอขาย y = 86x + 482.5 สมประสทธของสมการมคาเปนบวก 86 และมคา R2= 0.8796 ในขณะทสมการของจ านวนครงในการจดกจกรรมสงเสรมในการพฒนาฯ ในกลมภาคเครอขาย y = 0.7x + 2.5สมประสทธของสมการมคาเปนบวก 0.7 เชนเดยวกบสมการสมาชกในแตละกลมภาคเครอขาย และมคา R2= 0.8909

คาสมประสทธการตดสนใจหรอ R2 ในการศกษาความสมพนธการรณรงค ลดปญหาขยะในพนทดงแผนภมการวเคราะหความสมพนธ พบวา R2 ของจ านวนสมาชกในแตละกลมภาคเครอขาย เทากบ 0.8796 และ R2ของจ านวนครงในการจดกจกรรมสงเสรมในการพฒนาฯ ในกลมภาคเครอขาย เทากบ 0.8909 นนคอ การรณรงคลดปญหาขยะในพนท ตวแปร Y มความสมพนธกบจ านวนสมาชกในแตละกลมภาคเครอขายมากกวาจ านวนครงในการจดกจกรรมสงเสรมในการพฒนาฯ ในกลมภาคเครอขาย

y = 0.7x + 2.5R² = 0.8909

y = 86x + 482.5R² = 0.8796

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

2554 2555 2556 2557

จ านวนครงในการจดกจกรรมสงเสรมในการพฒนา

สมาชกในแตละกลมภาคเครอขาย

เชงเสน (จ านวนครงในการจดกจกรรมสงเสรมในการพฒนา)

เชงเสน (สมาชกในแตละกลมภาคเครอขาย )

29

รายงานสถานการณการจดท าขอมลเชงพนทระดบจงหวดดานสงแวดลอมน เปนการรวบรวมขอมลทนาสนใจตางๆ ทเกยวของกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป และวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดในประเดนทเกยวของกบสงแวดลอม ดวยการน าขอมลสารสนเทศมาประกอบการก าหนดผลตภณฑ ทส าคญ และหวงโซคณคา และการวเคราะหความสมพนธระหวางประเดนยทธศาสตรและตวแปรทส าคญ ทจะน าไปสปจจยสความส าเรจท เหมาะสมดวยข อมลสารสนเทศ ในยทธศาสตรท 4 มประเดนทส าคญดานสงแวดลอม คอ พฒนาสภาพแวดลอมใหเปนเมองนาอยอาศย ซงใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานสงดานแวดลอม จ านวน 7 ชดขอมล เปนขอมลทมการจดเกบปกต 5 ชดขอมล และเปนขอมลทมการพฒนา 2 ชดขอมล ซงมหนวยงานทรบผดชอบ คอ ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดสมทรสาครและองคกรปกครองสวนทองถน