ค ำน ำ

รายงานวเคราะหสถานการณการจดท าขอมลเชงพนทจงหวด เปนรายงานสถานการณทส านกงานสถตจงหวดพษณโลกไดจดท าขน เพอรวบรวมประมวลขอมลทนาสนใจตางๆ ทเกยวของกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป และวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดดงกลาว ดวยการน าขอมลสารสนเทศมาประกอบการก าหนดผลตภณฑทมศกยภาพ (Product Champion) และหวงโซคณคา (Value Chain) และการวเคราะหความสมพนธระหวางประเดนยทธศาสตรกบตวแปรทส าคญ ทจะน าไปสการก าหนดปจจยสความส าเรจทเหมาะสมดวยขอมลสารสนเทศตามประเดนตางๆ

ส านกงานสถตจงหวดพษณโลก ไดด าเนนการวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดใน 4 ประเดน คอ ประเดนยทธศาสตรท 1ศนยกลางการบรการการคา โลจสตกส และการขนสง ประเดนยทธศาสตรท 2 พฒนากระบวนการผลต การตลาด และการบรหารจดการสนคาเกษตรเชงคณภาพ ประเดนยทธศาสตรท 3 สงเสรมการด าเนนงานดานการทองเทยว ศลปวฒนธรรม กฬา และนนทนาการ และประเดนยทธศาสตรท 4 ศนยกลางดานการศกษา การบรการทางวชาการ ดานสขภาพ และ ICT

โอกาสน ส านกงานสถตจงหวดพษณโลก ขอขอบคณคณะกรรมการสถตระดบจงหวด และหนวยงานตางๆ ทไดอนเคราะหขอมล ซงเปนผลท าใหการวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดส าเรจลลวงไปดวยด และหวงเปนอยางยงวารายงานฉบบนจะเปนประโยชนตอผบรหารในพนท และผสนใจ

1

รายงานวเคราะหสถานการณการจดท าขอมลเชงพนท

จงหวดพษณโลก

ตามแผนพฒนาจงหวดพษณโลก ป พ.ศ. 2558 – 2561 ไดก าหนดวสยทศน เพอก าหนดทศทางการพฒนา ดงน

วสยทศน : เมองบรการเศรษฐกจและสงคมสแยกอนโดจน

เปาประสงค: 1. เปนศนยกลางการบรการการคาโลจสตกสและการขนสง 2. มการบรหารจดการสนคาเกษตร อตสาหกรรมทมคณภาพ/มาตรฐานและปลอดภย 3. เปนศนยกลางดานการทองเทยว ศลปวฒนธรรม กฬา และนนทนาการของภาคเหนอตอนลาง 4. เปนศนยกลางดานการศกษา การบรการทางวชาการดานสขภาพ และ ICT 5. รกษาความสมบรณของระบบนเวศ และอนรกษ ฟนฟ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 6. เปนเมองทมความปลอดภยในชวตและทรพยสนและประชาชนมคณภาพชวตทดอยรวมกน

ประเดนยทธศาสตรจงหวด : ประเดนยทธศาสตรท 1 ศนยกลางการบรการการคา โลจสตกส และการขนสง ประเดนยทธศาสตรท 2 พฒนากระบวนการผลต การตลาด และการบรหารจดการสนคาเกษตรเชงคณภาพ ประเดนยทธศาสตรท 3 สงเสรมการด าเนนงานดานการทองเทยว ศลปวฒนธรรม กฬา และนนทนาการ ประเดนยทธศาสตรท 4 ศนยกลางดานการศกษา การบรการทางวชาการ ดานสขภาพ และ ICT

2

ประเดนยทธศาสตรท 5 อนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม และแหลงน าอยางยงยน ประเดนยทธศาสตรท 6 สงเสรมความเขมแขงทางสงคม และความมนคงตามหลกการบรหารจดการบานเมองทด ขอมลทวไป :

จงหวดพษณโลก อยในเขตพนทภาคเหนอตอนลาง มพนทประมาณ 10,815.854 ตารางกโลเมตร หรอ 6.75 ลานไร คดเปนรอยละ 2.1 ของพนทของทงประเทศ ลกษณะ ภมประเทศของจงหวดทางตอนเหนอและตอนกลางของจงหวดเปนเขตภเขาสง ไดแกพนททางดานตะวนออกของจงหวดพษณโลก มลกษณะเปนเทอกเขาสง แนวกนเขตแดนไทย–ลาว เปนรอยตอของจงหวดพษณโลก เพชรบรณ และเลย เขตทราบลมแมน า ไดแก พนทในบรเวณดานทศเหนอ และดานทศตะวนออก มแมน าสายส าคญไหลผาน คอแมน านาน แมน าแควนอย แมน าเขกหรอแมน าวงทอง จดเดนทางธรรมชาตทส าคญของจงหวดพษณโลก คอมลกษณะพนททมความหลากหลายทางธรรมชาต เนองจากลกษณะพนททางตอนเหนอ ทางตะวนออก และตอนกลางบางสวนเปนเขตภเขาสง ทราบสงและลาดเอยงลงมาทางตอนกลางทางตะวนตก และทางตอนใตจนเปนพนทราบ พนทราบลม ท าใหสามารถประกอบ อาชพเกษตรกรรมไดทกสาขา เชน สาขาปาไม สาขาพช สาขาประมง และสาขาปศสตว โดยเขตทราบลมแมน า ในพนทอ าเภอเมอง อ าเภอพรหมพราม อ าเภอบางกระทม และอ าเภอบางระก า จะเปนแหลงปลกขาว ทส าคญของจงหวดทท ารายไดหลกใหกบจงหวดพษณโลก นอกจากนในพนทเขตอ าเภอบางระก าบรเวณพนทใกลลมน ายมทกปจะเกดปญหาน าทวมซ าซาก ราษฎรไมสามารถปลกพชหรอเลยงสตวได อ าเภอบางระก าจงเปนแหลงรองรบน า ในฤดฝนและเปนแหลงผลตสตวน าธรรมชาตและแหลงเพาะเลยงสตวน าทท ารายไดใหกบประชาชนในพนทได

3

ทศทางการพฒนาตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ไดจดท ายทธศาสตรส าคญ 6 ประเดน ซงใหความส าคญกบการพฒนาทงดานสงคม เศรษฐกจ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในสวนของยทธศาสตรการพฒนาระดบพนทของส านกงานสถตแหงชาตทแบงออกเปน 3 ดาน โดยมรายการขอมลหรอสถตทางการทส าคญจ าเปน ตอการพฒนาพนท 21 สาขา ครอบคลมทงเรองเศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เชนเดยวกน และในสวนของแผนพฒนาจงหวด/กลมจงหวด ทก าหนดประเดนยทธศาสตรการพฒนานน ในกระบวนการจดท าไดมการทบทวนและน าแนวทางของเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 และวาระแหงชาตตางๆ ใชประกอบในการก าหนดทศทางการพฒนาพนทแลวดวย ดงนน การพฒนาขอมลใหมเพยงพอ จงเปนเรองส าคญทจะชวยตอบสนองในการจดท าแผนหรอการก าหนดประเดนยทธศาสตรการพฒนาระดบพนทนนๆ ได

รายงานสถานการณการจดท าขอมลเชงพนท ระดบจ งหวดน เปนรายงานสถานการณทส านกงานสถตจงหวดไดจดท าขนเพอรวบรวมประมวลขอมลทนาสนใจตางๆ ท เกยวของกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป และวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดดงกลาว ดวยการน าขอมลสารสนเทศมาประกอบการก าหนดผลตภณฑทส าคญ และหวงโซคณคา และการวเคราะหความสมพนธระหวางประเดนยทธศาสตรกบตวแปรทส าคญทจะน าไปสการก าหนดปจจยสความส าเรจทเหมาะสมดวยขอมลสารสนเทศ

รายงานน จงแสดงชดขอมลทส าคญ จ าเปนและเพยงพอตอการตดสนใจส าหรบการจดท าแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป รวมทง ขอมลรายละเอยด (Profile) ใน 3 มต คอ เศรษฐกจ สงคม และทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทเชอมโยงยทธศาสตรของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 สยทธศาสตรเชงพนทของจงหวดและกลมจงหวด

ดานเศรษฐกจ ประกอบดานรายการสถต 11 สาขา คอ สาขาบญชประชาชาต สาขาเกษตรและประมง สาขาอตสาหกรรม สาขาพลงงาน สาขาการคาและราคา สาขาขนสงและโลจสตกส สาขาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สาขาการทองเทยวและการกฬา สาขาการเงน การธนาคารและประกนภย สาขาการคลง และสาขาวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม

4

ดานสงคม ประกอบดวยรายการสถต 9 สาขา คอ สาขาประชากรศาสตร ประชากรและเคหะ สาขาแรงงาน สาขาการศกษา สาขาศาสนาศลปะ วฒนธรรม สาขาสขภาพ สาขาสวสดการสงคม สาขาหญงและชาย สาขารายไดและรายจายของครวเรอน และสาขายตธรรม ความมนคงการเมองและการปกครอง

ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ประกอบดวยรายการสถต 1 สาขา คอ สาขาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

5

ภาพรวมภาวะเศรษฐกจจงหวดพษณโลก

1. การวเคราะหสถานการณขอมล : ดานเศรษฐกจ

จงหวดพษณโลก ตงอยในเขตภาคเหนอตอนลางของประเทศหางจากกรงเทพฯ 377 กโลเมตร มอาณาเขตตดตอกบจงหวดส าคญ 6 จงหวด คอ อตรดตถ เลย เพชรบรณ พจตร ก าแพงเพชร และสโขทย มจดเดนทางธรรมชาตทหลากหลายเนองจากลกษณะพนททางตอนเหนอ ทางตะวนออก และตอนกลางบางสวนเปนเขตภเขาสง ทราบสงและลาดเอยงลงมาทางตอนกลาง ทางตะวนตก และทางตอนใตจนเปนพนทราบ พนทราบลม ท าใหสามารถประกอบอาชพเกษตรกรรมไดทกสาขา เชน สาขาปาไม สาขาพช สาขาประมง และสาขาปศสตว โดยมพนทถอครองทางการเกษตร ประมาณ 3,057,730 ไร คดเปนรอยละ 45.23 จากเนอททงหมด 6,795,909 ไร มจ านวนครวเรอนเกษตรกร 71,953 ครวเรอน จ านวนครวเรอนนอกภาคเกษตร 224,854 ครวเรอน คดเปนรอยละ 24.24 และรอยละ 75.76 ของจ านวนครวเรอนประชากรทงจงหวด โดยในภาคเกษตรสามารถสรางรายไดใหกบจงหวดพษณโลกสงสดจากขอมลผลตภณฑมวลรวมจงหวดพษณ โลก (GPP) ป 2555 ภาคเกษตรสรางมลคาเพม 24,665 ลานบาท คดเปนรอยละ 28.80 จากมลคาเพมทงจงหวด 85,645 ลานบาท ประกอบกบสภาพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตก าหนดใหจงหวดรอบๆ 5 จงหวด คอ ตาก สโขทย อตรดตถ เพชรบรณ และพษณโลก เปนกลมจงหวดทเปนพนทเขตเศรษฐกจเฉพาะและพนทเขตเศรษฐกจพเศษ และใหจงหวดพษณโลกเปนพนทเมองหลกเพอการพฒนาธรกจการคา โดยมมตคณะรฐมนตรเมอวนท 29 กรกฎาคม 2540 ไดก าหนดใหจงหวดพษณโลก และกลมจงหวดทง 5 จงหวดดงกลาว เปนพนทพฒนา “สแยกอนโดจน” ใหจงหวดใชการบรหารงานแบบบรณาการโดยมผวาราชการจงหวดเปนผบรหารสงสดของจงหวด Chief Executive Officer (CEO)

โดยจงหวดพษณ โลก ไดก าหนดวสยทศนจงหวด/กลมจงหวด และยทธศาสตรการพฒนาจงหวดและยทธศาสตรการพฒนากล มจงหวดเปนกรอบทศทางการพฒนา ซงยทธศาสตรจงหวด/กลมจงหวดดงกลาวจะสอดคลองกบยทธศาสตรประเทศ ดงตารางท 1

6

ตารางท 1 กรอบทศทางการพฒนาประเทศ กลมจงหวด และจงหวดพษณโลก

ประเทศ

กลมจงหวด

(ตาก สโขทย อตรดตถ เพชรบรณ พษณโลก)

จงหวดพษณโลก

วสยทศน : ประเทศไทยมขดความสามารถในการแขงขน คนไทยอยดกนด มความเสมอภาคและเปนธรรม

วสยทศน : ศนยกลางการบรการสแยกอนโดจน

วสยทศน : เมองบรการเศรษฐกจและสงคมสแยกอนโดจน

ประเดนยทธศาสตร

1. การเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศเพอหลดพนจากประเทศรายไดปานกลาง

ประเดนยทธศาสตร

1. พฒนากระบวนการผลต การบรหารจดการ การตลาดสนคาเกษตรและสนคาชมชน

ประเดนยทธศาสตร

1. ศนยกลางการบรการการคา โลจสตกส และการขนสง

2. การลดความเหลอมล า 2. พฒนาโครงขายการคา การลงทน การบรการ เครอขายคมนาคมขนสง สแยกอนโดจนและอาเซยน

2. พฒนากระบวนการผลต การตลาด และการบรหารจดการสนคาเกษตรเชงคณภาพ

3. การเตบโตทเปนมตรตอสงแวดลอม

3. พฒนาการทองเทยวเชงนเวศ ประวตศาสตร วฒนธรรม กฬาและสขภาพ

3. สงเสรมการด าเนนงานดานการทองเทยว ศลปวฒนธรรม กฬา และนนทนาการของภาคเหนอตอนลาง

4. การสรางความสมดลและปรบระบบบรหารจดการภาครฐ

4. บรหารจดการทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมอยางยงยน

4. ศนยกลางดานการศกษา การบรการทางวชาการดานสขภาพ และ ICT

7

ประเทศ

กลมจงหวด

(ตาก สโขทย อตรดตถ เพชรบรณ พษณโลก)

จงหวดพษณโลก

5. อนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม และแหลงน าอยางยงยน

6. สงเสรมความเขมแขงทางสงคม และความมนคงตามหลกการบรหารจดการบานเมองทด

ทมา : ส านกงานจงหวดพษณโลก

จากตารางท 1 ประเดนยทธศาสตรของประเทศ ขอท 1 “การเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ เพอหลดพนจากประเทศรายไดปานกลาง” ประเดนหนงทส าคญในยทธศาสตรขอน คอ การเพมขดความสามารถในการแขงขนดานการเกษตร สอดคลองกบยทธศาสตรกลมจงหวด ขอท 1 “พฒนากระบวนการผลตการบรหารจดการ การตลาดสนคาเกษตรและสนคาชมชน” และสอดคลองกบประเดนยทธศาสตรจงหวด ขอท 2 “พฒนากระบวนการผลต การตลาด และการบรหารจดการสนคาเกษตรเชงคณภาพ” ไดก าหนดตวชวดใหเพมขดความสามารถในการแขงขน ภาคเกษตร ใหมอตราการขยายตว GPP เพมขนรอยละ 2.28 ตอป ซงขาวเปนผลตภณฑหลกทส าคญ

ส าหรบสถานการณขาวกระทรวงเกษตรและสหกรณโดยส านกงานเศรษฐกจการเกษตร รายงานวาในป 2556

8

สถานการณขาวโลก การผลตขาวโลก ผลผลตขาวของโลกชวงป 2551/52 – 2555/56 มแนวโนมเพมขนจาก 448.70 ลานตน ขาวสาร (667.70 ลานตนขาวเปลอก) เปน 468.99 ลานตนขาวสาร (699.20 ลานตนขาวเปลอก) หรอเพมขน รอยละ 1.45 ตอป ในป 2555/56 มเนอทเกบเกยว 982.50 ลานไร ผลผลต 468.99 ลานตนขาวสาร (699.20 ลานตนขาวเปลอก) ผลผลตตอไร 712 กโลกรม เมอเทยบกบป 2554/55 มเนอทเกบเกยว 995.19 ลานไร ผลผลต 465.83 ลานตนขาวสาร (694.50 ลานตนขาวเปลอก) ผลผลตตอไร 698 กโลกรม เนอทเกบเกยวลดลง คดเปนรอยละ 1.27 ผลผลต และผลผลตตอไรเพมขนคดเปนรอยละ 0.68 และรอยละ 2.01 ตามล าดบ โดยประเทศทมผลผลตเพมขน เชน บงคลาเทศ บราซล กมพชา อนโดนเซย เวยดนามและสหรฐอเมรกา สวนประเทศทมผลผลตลดลง เชน เมยนมาร อนเดย ไนจเรย ปากสถาน ฟลปปนส และไทย

การสงออก ในป 2555/56 การสงออกขาวโลกมปรมาณ 38.33 ลานตนขาวสาร ป 2554/55 การสงออกขาวมปรมาณ 39.13 ลานตนขาวสาร ซงจะเหนวา ป 2555/56 มการสงออกขาวลดลงรอยละ 2.04 โดยประเทศทสงออกเพมขน เชน ออสเตรเลย เมยนมาร กมพชา จน อยปต และสหรฐอเมรกา สวนประเทศทสงออกลดลง เชน บราซล อนเดย ปากสถาน และเวยดนาม จากแผนภมท 1 ในป 2555/56 กระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกา รายงานวาอนเดยสงออกขาวไดมากเปนอนดบ 1 ของโลก มปรมาณสงออก 10.00 ลานตนขาวสาร คดเปนสวนแบงการตลาดรอยละ 26.09 ของการสงออกขาวโลก รองลงมา ไดแก เวยดนาม ปรมาณสงออก 7.40 ลานตนขาวสาร มสวนแบงการตลาด รอยละ 19.31 ของการสงออกขาวโลก เนองจากทง 2 ประเทศมสตอกขาวคอนขางมากจงขายขาวในราคาต าเพอระบายสตอกทมอย ส าหรบไทยสงออกไดเปนอนดบ 3 มปรมาณสงออก 7.00 ลานตนขาวสาร มสวนแบงการตลาดรอยละ 18.26 ของการสงออกขาวโลก

9

แผนภมท 1 สดสวนการสงออกขาวสารในตลาดโลก

ทมา : ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร

สถานการณขาวไทย การผลต 1) ขาวนาป ในป 2555/56 มเนอทเพาะปลก 64.35 ลานไร ผลผลต 26.60 ลานตนขาวเปลอก ผลผลตตอไร 413 กโลกรม เทยบกบป 2554/55 มเนอทเพาะปลก 65.30 ลานไร ผลผลต 25.87 ลานตนขาวเปลอก ผลผลตตอไร 396 กโลกรม เนอทเพาะปลกลดลงรอยละ 1.45 เนองจากเกษตรกรบางสวนในภาคเหนอตอนลาง และภาคกลาง เขาโครงการพนทรบน านอง ซงเพาะปลกขาวใหเรวขนจากเดมปลกเดอนพฤษภาคมเปนเดอนเมษายนแทน สวนเกษตรกรบางสวนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอปรบเปลยนไปปลกออยโรงงาน และเกษตรกรบางสวนในภาคใตปรบเปลยนไปปลกปาลมน ามนและยางพารา 2) ขาวนาปรง ในป 2556 มเนอท เพาะปลก 16.07 ลานไร ผลผลต 10.74 ลานตนขาวเปลอก ผลผลตตอไร 669 กโลกรม เมอเทยบกบป 2555 มเนอทเพาะปลก 18.10 ลานไร ผลผลต 12.24 ลานตน ผลผลตตอไร 676 กโลกรม เนอทเพาะปลก ผลผลตและผลผลตตอไร ลดลง รอยละ 11.22 รอยละ 12.25 และรอยละ 1.04 ตามล าดบ เนอท

บราซล1.96%

อนดบท 1อนเดย

26.09%

ปากสถาน7.83%

อรกวย2.35%

อนดบท 2เวยดนาม19.31%

สหรฐฯ8.87%

อนดบท 3ไทย

18.26%

ประเทศอนๆ15.33%

10

เพาะปลกลดลง เนองจากปรมาณน าในเขอนขนาดใหญทงประเทศมปรมาณนอยกวา ป 2555 กรมชลประทานประกาศใหเกษตรกรงดการปลกขาวนาปรงในบางพนท รวมทงการสงเสรมใหไปปลกพชอนทใชน านอยกวาแทน เชน ขาวโพดเลยงสตวและถวเหลอง ส าหรบผลผลตตอไรลดลง เนองจากอากาศรอน แลง และปรมาณน ามไมเพยงพอ ซงสงผลกระทบตอการเจรญเตบโตของขาว

การสงออก ในป 2556 มปรมาณและมลคาการสงออกขาว 6.65 ลานตนขาวสาร คดเปนมลคา 139,000 ลานบาท เมอเทยบกบป 2555 ทสงออกได 6.73 ลานตนขาวสาร คดเปนมลคา 142,976 ลานบาท ปรมาณและมลคาลดลงคดเปนรอยละ 1.19 และ รอยละ 2.78 ตามล าดบ เนองจากราคาสงออกขาวไทยอยในเกณฑสงกวาเมอเทยบกบประเทศคแขง เชน อนเดย และเวยดนาม เฉลยประมาณ 100-160 เหรยญสหรฐตอตน สงผลใหผน าเขาบางสวนปรบเปลยนไปน าขาวจากประเทศคแขงทมราคาต ากวาแทน

สถานการณขาวจงหวดพษณโลก จากตารางท 2 จะเหนวาการผลตขาวในจงหวดพษณโลก ในป 2556 มเนอทเพาะปลกโดยรวมทงขาวนาปและนาปรง จ านวน 2,384,976 ไร เปนอนดบท 2 ของภาคเหนอ เปนอนดบท 10 ของประเทศ มผลผลตท งขาวนาปและนาปรง 1,515,856 ตน เปนอนดบท 2 ของภาคเหนอ และเปนล าดบท 3 ของประเทศ โดยมรายละเอยดดงน 1) ขาวนาป ในป 2556 มเนอท เพาะปลก 1,521,274 ไร ผลผลต 919,209 ตนขาวเปลอก ผลผลตตอไร 604 กโลกรม คดเปนมลคา 9,337 ลานบาท เทยบกบป 2555 มเนอทเพาะปลก 1,489,693 ไร ผลผลต 912,405 ตนขาวเปลอก ผลผลตตอไร 612 กโลกรม คดเปนมลคา 9,209 ลานบาท เนอทเพาะปลก ผลผลต มลคาเพมขน รอยละ 2.12 รอยละ 0.75 และ รอยละ 1.39 ตามล าดบ ส าหรบผลผลตตอไรลดลง รอยละ 1.35

11

2) ขาวนาปรง ในป 2556 ม เนอท เพาะปลก 863,702 ไร ผลผลต 596,647 ตนขาวเปลอก ผลผลตตอไร 691 กโลกรม คดเปนมลคา 5,901 ลานบาท เทยบกบป 2555 มเนอทเพาะปลก 1,127,850 ไร ผลผลต 765,079 ตนขาวเปลอก ผลผลตตอไร 678 กโลกรม เนอทเพาะปลก ผลผลตมลคาลดลง รอยละ 23.42 รอยละ 22.01 และรอยละ 24.55 ตามล าดบ ส าหรบผลผลตตอไรเพมขน รอยละ 1.86

ตารางท 2 ผลผลตขาวจงหวดพษณโลก

รายการ ป 2550 ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555 ป 2556 เปรยบเทยบ

ผลตาง (รอยละ)

ขาวนาป - เนอทปลก (ไร)

1,235,775 1,150,487 1,187,980 1,466,632 1,768,692 1,489,693 1,521,274 2.12

- ผลผลต (ตน)

650,163 611,847 607,551 754,584 713,971 912,405 919,209 0.75

- ผลผลตตอไร (กก.)

526 532 511 515 404 612 604 - 1.35

- มลคา (ลานบาท)

4,123 5,275 4,761 5,391 6,559 9,209 9,337 1.39

ขาวนาปรง - เนอทปลก (ไร)

768,082 791,132 912,825 997,249 1,436,319 1,127,850 863,702 - 23.42

- ผลผลต (ตน)

536,040 520,523 524,285 623,470 1,001,796 765,079 596,647 - 22.01

- ผลผลตตอไร (กก.)

698 658 574 625 697 678 691 1.86

- มลคา (ลานบาท)

3,675 4,743 3,636 4,175 8,863 7,821 5,901 - 24.55

ขาวรวม - เนอทปลก (ไร)

2,003,857 1,941,619 2,100,805 2,463,881 3,205,011 2,617,543 2,384,976 - 8.88

- ผลผลต (ตน)

1,186,203 1,132,370 1,131,836 1,378,054 1,715,767 1,677,484 1,515,856 - 9.64

- ผลผลตตอไร (กก.)

592 583 539 559 535 641 636 - 0.82

- มลคา (ลานบาท)

7,798 10,018 8,397 9,566 15,422 17,030 15,238 - 10.52

ทมา : ส านกงานเศรษฐกจการเกษตรเขต 2 ส านกงานคลงจงหวดพษณโลก

12

แนวโนมขาวจงหวดพษณโลก

1) ขาวนาป จากแผนภมท 2 และ 3 จะเหนไดวา ระหวางป 2550 – 2556 มแนวโนมเนอทเพาะปลก ผลผลต และมลคาเพมขน โดยมเนอทเพาะปลกเพมขน จาก 1,235,775 ไร เปน 1,521,274 ไร ผลผลตเพมขนจาก 650,163 ตน เปน 919,209 ตน และมลคาเพมขนจาก 4,123 ลานบาท เปน 9,337 ลานบาท

ทมา : ส านกงานเศรษฐกจการเกษตรเขต 2 ส านกงานคลงจงหวดพษณโลก

1,235,775 1,150,487 1,187,980

1,466,632 1,768,692 1,489,693 1,521,274 650,163 611,847 607,551

754,584 713,971 912,405 919,209

- 100,000 200,000 300,000 400,000 500,000 600,000 700,000 800,000 900,000 1,000,000

- 200,000 400,000 600,000 800,000

1,000,000 1,200,000 1,400,000 1,600,000 1,800,000 2,000,000

ป 2550 ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555 ป 2556

เนอทปลก (ไร) ผลผลต (ตน)

แผนภมท 2 เนอทเพาะปลกและผลผลตขาวนาปจงหวดพษณโลกระหวางป 2550 - 2556

เนอทปลก (ไร) ผลผลต (ตน)

4,123

5,275 4,761 5,391

6,559

9,209 9,337

-

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

ป 2550 ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555 ป 2556

ลานบาท

แผนภมท 3 มลคาผลผลตขาวนาปจงหวดพษณโลก ระหวางป 2550 - 2556

มลคา (ลานบาท)

13

2) ขาวนาปรง จากแผนภมท 4 และ 5 จะเหนไดวา ระหวางป 2550 – 2556 มแนวโนมเนอทเพาะปลก ผลผลต และมลคา เพมขน โดยมเนอทเพาะปลกเพมขน จาก 768,082 ไร เปน 863,702 ไร ผลผลตเพมขน จาก 536,040 ตน เปน 596,647 ตน และมลคาเพมขน จาก 3,675 ลานบาท เปน 5,901 ลานบาท

ทมา : ส านกงานเศรษฐกจการเกษตรเขต 2 ส านกงานคลงจงหวดพษณโลก

768,082 791,132 912,825 997,249

1,436,319

1,127,850 863,702

536,040 520,523 524,285 623,470

1,001,796

765,079

596,647

-

200,000

400,000

600,000

800,000

1,000,000

1,200,000

-

200,000

400,000

600,000

800,000

1,000,000

1,200,000

1,400,000

1,600,000

ป 2550 ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555 ป 2556

เนอทปลก (ไร) ผลผลต (ตน)

แผนภมท 4 เนอทเพาะปลกและผลผลตขาวนาปรง จงหวดพษณโลกระหวางป 2550 - 2556

เนอทปลก (ไร) ผลผลต (ตน)

3,675

4,743

3,636 4,175

8,863 7,821

5,901

- 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,000 7,000 8,000 9,000

10,000

ป 2550 ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555 ป 2556

ลานบาท

แผนภมท 5 มลคาผลผลตขาวนาปรง จงหวดพษณโลกระหวางป 2550 - 2556

มลคา (ลานบาท)

14

3) ขาวนาป และนาปรง จากแผนภมท 6 และ 7 จะเหนไดวา ระหวางป 2550 – 2556 มแนวโนมเนอทเพาะปลก ผลผลต และมลคาเพมขน โดยมเนอทเพาะปลกเพมขน จาก 2,003,857 ไร เปน 2,384,976 ไร ผลผลตเพมขน จาก 1,186,203 ตน เปน 1,515,856 ตน และมลคาเพมขน จาก 7,798 ลานบาท เปน 15,238 ลานบาท

ทมา : ส านกงานเศรษฐกจการเกษตรเขต 2 ส านกงานคลงจงหวดพษณโลก

2,003,857 1,941,619 2,100,805 2,463,881

3,205,011 2,617,543

2,384,976 1,186,203

1,132,370 1,131,836

1,378,054

1,715,767 1,677,484

1,515,856

- 200,000 400,000 600,000 800,000 1,000,000 1,200,000 1,400,000 1,600,000 1,800,000 2,000,000

-

500,000

1,000,000

1,500,000

2,000,000

2,500,000

3,000,000

3,500,000

ป 2550 ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555 ป 2556

ผลผลต (ตน)เนอทปลก (ไร)

แผนภมท 6 เนอทเพาะปลกและผลผลตขาวจงหวดพษณโลก (รวมขาวนาปและขาวนาปรง)

ระหวางป 2550 - 2556

เนอทปลก (ไร) ผลผลต (ตน)

7,798

10,018

8,397

9,566

15,422

17,030

15,238

- 2,000 4,000 6,000 8,000

10,000 12,000 14,000 16,000 18,000

ป 2550 ป 2551 ป 2552 ป 2553 ป 2554 ป 2555 ป 2556

ลานบาท

แผนภมท 7 มลคาผลผลตขาวจงหวดพษณโลก (รวมขาวนาปและขาวนาปรง)ระหวางป 2550 - 2556

มลคา (ลานบาท)

15

ในการว เคราะหความสมพนธ เพ อก าหนดหวงโซมลค าและปจจยสความส าเรจทส าคญ พบวาตนทนการผลต เนอทเพาะปลกขาว และผลผลตขาว เปนตวแปรทส าคญในการเลอกหวงโซมลคา จงมการก าหนดความสมพนธขาว ดงน

สมการความสมพนธผลตภณฑทมศกยภาพ : ขาว

Y “ขาว” X1 + X2 + X3 มลคาผลตภณฑขาว

ตนทนการผลตขาว

เนอทเพาะปลกขาว

ผลผลตขาว

ดวยปรมาณขอมลทมอย ท าใหการก าหนดสมการความสมพนธได สมการตนทนการผลตขาว (ลานบาท) สมการเนอทเพาะปลกขาว (ไร) และสมการผลผลตขาว(ตน) เปนการอธบายแนวโนม การเปลยนแปลงตามกนระหวาง ตนทนการผลต เนอทเพาะปลก และผลผลต ทมแนวโนมแปรผนตามกน โดยสมการตนทนการผลตขาว y = 477.05x + 2859 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวก 477.05 และมคา R2 หรอความสามารถในการอธบายการเปลยนแปลงตนทนการผลตดวยสมการเชงเสนท 0.5301 สมการเนอทเพาะปลกขาว y = 128550.39x + 1874040.14 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวก 128550.39 และมคา R2 = 0.4005 และสมการผลผลตขาว y = 95111.36x + 1010636 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวก 95111.36 ซงมคาเปนบวกเชนเดยวกบ สมการตนทนการผลตขาว และสมการเนอทเพาะปลกดวยคา R2 = 0.6678

คาสมประสทธการตดสนใจหรอ R2 ในการศกษาความสมพนธของขาว แสดงดงแผนภมท 8 พบวา R2 ของตนทนการผลตขาว เทากบ 0.5301 R2 ของเนอทเพาะปลก เทากบ 0.4005 และ R2 ของผลผลตขาว เทากบ 0.6678 นนคอ มลคาเศรษฐกจทางดานเกษตร (ตวแปร Y) มความสมพนธกบผลผลตขาว มากกวา จ านวนตนทนการผลตขาวและจ านวนตนทนการผลตขาวมความสมพนธมากกวาเนอทเพาะปลกขาว

16

ทมา : ส านกงานเศรษฐกจการเกษตรเขต 2 ส านกงานคลงจงหวดพษณโลก

ผลตภณฑมวลรวมจงหวดพษณ โลก ในป พ.ศ.2553 มผลตภณฑ ภาคการเกษตรทส าคญของจงหวด ประกอบไปดวย ขาว ขาวโพดเลยงสตว ยางพารา มนส าปะหลง ออยโรงงาน มะมวง โค ไข และสกรขน ทงนจากการวเคราะห BCG Matrix ของจงหวดพษณโลก พบวา ไมมผลตภณฑทเปนดาวเดน (Star) ผลตภณฑท ท าเงน (Cash Cows) ประกอบไปดวย ขาว ยางพารา มนส าปะหลง ขาวโพดลยงสตว มะมวง ไข และโค ผลตภณฑทมปญหา (Question Mark) ไดแก ออยโรงงาน สบปะรด ไก และสกร และผลตภณฑทตกต า (Dogs) คอ แพะ

R² = 0.5301y = 477.05x + 2859

R² = 0.4005y = 128550.39x + 1874040.14

R² = 0.6678y = 95111.36x + 1010636.00

-

500,000

1,000,000

1,500,000

2,000,000

2,500,000

3,000,000

3,500,000

2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556

แผนภมท 8 ความสมพนธของขอมลทมแนวโนมแปรผนตามกน: ตนทนการผลตขาว เนอทเพาะปลกขาว และผลผลตขาว ระหวางป 2550 - 2556

ตนทน (ลานบาท)

เนอทปลก(ไร)

ผลผลต (ตน)

เชงเสน (ตนทน (ลานบาท))

เชงเสน (เนอทปลก(ไร))

เชงเสน (ผลผลต (ตน))

17

จงหวดพษณโลก ก าหนดต าแหนงการพฒนา (Positioning) ใน 3 ประเดน คอ แหลงผลตเกษตร ปลอดสารอาหารปลอดภย การทองเทยวและบรการ และศนยกลางการบรการการคา โลจสตกสและการขนสง โดยในประเดนยทธศาสตรท 2 “พฒนากระบวนการผลต การตลาด และการบรหารจดการสนคาเกษตรเชงคณภาพ” เปนประเดนยทธศาสตรทใชขอมลสถตทางเศรษฐกจรวมกบสถตดานสงแวดลอม โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “มการบรหารจดการสนคาเกษตรอตสาหกรรม ทมคณภาพ และปลอดภย” ซงม 5 กลยทธทส าคญ และ 3 ตวชวด ก าหนดขาวเปนผลตภณฑทส าคญในประเดนยทธศาสตร กลยทธทส าคญของยทธศาสตรท 2 ประกอบดวย 1. บรหารจดการสนคาเกษตรใหมคณภาพมาตรฐานปลอดภยเชอมโยงการตลาดและการแปรรป 2. เพมประสทธภาพการบรหารจดการองคกรเกษตรกรและเกษตรกร ในรปแบบ Green Economy และ Zero waste agriculture โดยการใชวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม 3. บรหารจดการทรพยากรทางการเกษตรอยางมประสทธภาพและยงยน 4. พฒนาโครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวกเพอการเกษตร 5. เพมขดความสามารถของ SMEs และสนคา OTOP สสากล โดยใชทนวฒนธรรมและภมปญญาในทองถน

18

ตวชวดในประเดนยทธศาสตรท 2 ของจงหวด มการระบการด าเนนการ ในขาวทเปนผลตภณฑทท าเงน (Cash Cows) ของจงหวด ทงน ตวชวดของประเดน ประกอบดวย 1. อตราการขยายตวของ GPP ภาคเกษตรเพมขน รอยละ 2.28 2. แปลง/ฟารม เปาหมายทไดรบรองการผลต ปละ 400 ไร 3. อตสาหกรรมเกษตรแปรรปไดการรบรองมาตรฐาน เชน GMP HACCP ฯลฯ อยางนอยรอยละ 20 (รอยละ 5/ป)

ประเดนยทธศาสตรท 1 ศนยกลางการบรการการคา โลจสตกสและการขนสงเปนประเดนยทธศาสตรการพฒนาดานเศรษฐกจ โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “เปนศนยกลางการบรการ การคาโลจสตกสและการขนสง” ซงม 5 กลยทธทส าคญ และ 2 ตวชวด และสามารถสรปแผนภาพหวงโซคณคา (Value Chain : VC) และปจจยสความส าเรจ (Critical Success Factors : CSF) ของจงหวดพษณโลก

แผนภาพท 1 หวงโซคณคา การเปนศนยกลางการบรการการคา โลจสตกสและ การขนสงของภาคเหนอตอนลาง

19

ในยทธศาสตรท 2 พฒนากระบวนการผลต การตลาด และการบรหารจดการสนคาเกษตรเชงคณภาพ มผลตภณฑทส าคญ คอ การเพมประสทธภาพการผลต ขาวปลอดภย และการบรหารจดการเชงคณภาพ และมการใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานเศรษฐกจประกอบไปดวย 3 สาขาทส าคญ คอ สาขาเกษตร สาขาบญชประชาชาต สาขาอตสาหกรรม ซงมขอมลทตองจดเกบจ านวน 48 ชด โดยชดขอมลทมการจดเกบปกต ชดขอมลทตองมการพฒนา และชดขอมลทตองจดเกบเพมเตม อยในระหวางการด าเนนงานจดเกบจากหนวยงานท เกยวของ โดยมหนวยงานทรบผดชอบทส าคญ คอ ส านกงานเกษตรและสหกรณจงหวด ส านกงานเกษตรจงหวด ส านกงานการคาภายในจงหวด และสามารถสรปหวงโซคณคา (Value Chain: VC) และปจจยสความส าเรจ (Critical Success Factors: CSF) ของจงหวด ไดดงน แผนภาพท 2 หวงโซคณคา การเพมประสทธภาพการผลตขาวปลอดภย และ การบรหารจดการเชงคณภาพ

20

ประเดนยทธศาสตรท 3 สงเสรมการด าเนนงานดานการทองเทยว ศลปวฒนธรรม กฬา และนนทนาการของภาคเหนอตอนลาง เปนประเดนยทธศาสตรการพฒนาดานเศรษฐกจ โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “เปนศนยกลางดานการทองเทยว ศลปวฒนธรรม กฬา และนนทนาการของภาคเหนอตอนลาง” มประเดนยทธศาสตรทส าคญ/ผลตภณฑทส าคญ คอ การสงเสรมและพฒนาการทองเทยว เชงธรรมชาตและวฒนธรรม และมการใชรายงานสถตทางการระดบจงหวด ดานเศรษฐกจและดานสงคมโดยดานเศรษฐกจ ประกอบไปดวย 2 สาขาทส าคญ คอ สาขาการทองเทยวและการกฬา สาขาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ซงมขอมล ทตองจดเกบจ านวน 42 ชด และดานสงคม ประกอบไปดวย 1 สาขาทส าคญ คอ สาขาศาสนาศลปะ วฒนธรรม ซงมขอมลทตองจดเกบจ านวน 9 ชด โดยชดขอมลทมการจดเกบปกต ชดขอมลทตองมการพฒนา และชดขอมลทตองจดเกบเพมเตมทงดานเศรษฐกจและสงคมอยในระหวางการด าเนนงานจดเกบจากหนวยงานทเกยวของ โดยมหนวยงานทรบผดชอบทส าคญ คอ ส านกงานทองเทยวและกฬาจงหวด ส านกงานวฒนธรรมจงหวด การทองเทยวแหงประเทศไทยส านกงานพษณโลก ส านกงานพฒนาชมชนจงหวด และสามารถสรปหวงโซคณคา (Value Chain : VC) และปจจย สความส าเรจ (Critical Success Factors : CSF) ของจงหวด ไดดงน

แผนภาพท 3 หวงโซคณคา การสงเสรมและพฒนาการทองเทยวเชงธรรมชาต และวฒนธรรม

21

ประเดนยทธศาสตรท 4 ศนยกลางดานการศกษา การบรการทางวชาการ ดานสขภาพ และเทคโนโลยสารสนเทศ เปนประเดนยทธศาสตรการพฒนาดานสงคม โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “เปนศนยกลางดานการศกษาการบรการทางวชาการดานสขภาพ และเทคโนโลยสารสนเทศ” มประเดนยทธศาสตรทส าคญ/ผลตภณฑทส าคญ คอ เปนศนยกลางดานการบรการสาธารณสขของภาคเหนอตอนลาง และมการใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานสงคม ประกอบไปดวย 1 สาขา ทส าคญ คอ สาขาสขภาพ ซงมขอมลทตองจดเกบจ านวน 40 ชด โดยชดขอมลทมการจดเกบปกต ชดขอมลทตองมการพฒนา และชดขอมลทตองจดเกบเพมเตม อยในระหวางการด าเนนงานจดเกบจากหนวยงานทเกยวของ โดยมหนวยงานทรบผดชอบทส าคญ คอ ส านกงานสาธารณสขจงหวดพษณโลก และสามารถสรปหวงโซคณคา (Value Chain : VC) และปจจยส ความส าเรจ (Critical Success Factors : CSF) ของจงหวด ไดดงน

แผนภาพท 4 หวงโซคณคา การเปนศนยกลางดานการบรการสาธารณสขของ ภาคเหนอตอนลาง

22

ประเดนยทธศาสตรท 5 อนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมและ แหลงน าอยางยงยน เปนประเดนยทธศาสตรการพฒนาดานสงแวดลอม โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “อนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมและแหลงน าอยางยงยน” มประเดนยทธศาสตรทส าคญ/ผลตภณฑทส าคญ คอ พฒนาแหลงน าและบรหารจดการน าอยางเปนระบบ เพอปองกนปญหาภยแลงและอทกภย และมการใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ประกอบ ไปดวย 1 สาขาทส าคญ คอ สาขาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงมขอมลทตองจดเกบจ านวน 47 ชด โดยชดขอมลทมการจดเกบปกต ชดขอมลทตองมการพฒนา และชดขอมลทตองจดเกบเพมเตม อยในระหวางการด าเนนงานจดเกบจากหนวยงานท เกยวของ โดยมหนวยงานทรบผดชอบทส าคญ คอ ส านกชลประทานท 3 ส านกบรหารพนทอนรกษท 11 ส านกจดการทรพยากรปาไมท 4 ส านกงานปองกนและบรรเทา สาธารณภยจงหวด และส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวด และสามารถสรปหวงโซคณคา (Value Chain : VC) และปจจยสความส าเรจ (Critical Success Factors : CSF) ของจงหวด ไดดงน

แผนภาพท 5 หวงโซคณคา การพฒนาแหลงน าและบรหารจดการน าอยางเปนระบบ เพอปองกนปญหาภยแลงและอทกภย

23

ประเดนยทธศาสตรท 6 สงเสรมความเขมแขงทางสงคมและความมนคง ตามหลกการบรหารจดการบานเมองทด เปนประเดนยทธศาสตรการพฒนาดานสงคม โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “สงเสรมความเขมแขงสงคมและความมนคงตามหลกการบรหารจดการบานเมองทด” ในยทธศาสตรท 6 มประเดนยทธศาสตร ทส าคญ/ผลตภณฑทส าคญ คอ พฒนาศกยภาพ ดแล และคมครองพทกษสทธผดอยโอกาส และมการใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานสงคม ประกอบไปดวย 4 สาขาทส าคญ คอ สาขาประชากรศาสตร สาขาแรงงาน สาขาสวสดการสงคม สาขารายไดและรายจายของครวเรอน ซงมขอมลทตองจดเกบจ านวน 52 ชด โดยชดขอมลทมการจดเกบปกต ชดขอมลทตองมการพฒนา และชดขอมลทตองจดเกบเพมเตม อยในระหวางการด าเนนงานจดเกบจากหนวยงานทเกยวของ โดยมหนวยงานทรบผดชอบ ทส าคญ คอ ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด ส านกงานแรงงานจงหวด สถาบนพฒนาฝมอแรงงานภาค 9 ส านกงานพฒนาชมชนจงหวด ส านกงานสวสดการและคมครองแรงงานจงหวด และสามารถสรปหวงโซคณคา (Value Chain : VC) และปจจยสความส าเรจ (Critical Success Factors : CSF) ของจงหวด ไดดงน

แผนภาพท 6 หวงโซคณคา การพฒนาศกยภาพ ดแล และคมครองพทกษสทธผดอย โอกาส

24

2. การวเคราะหสถานการณขอมล : ดานสงคม

ตามนโยบายของทานผวาราชการจงหวดพษณโลก (นายระพ ผองบพกจ) เกยวกบการชวยเหลอผดอยโอกาสของจงหวดพษณโลก ไดก าหนดแนวทางการชวยเหลอประชาชนไว 4 กลม ดงน 1. กลมผพการ และผสงอายทถกทอดทง ไมมผดแล 2. กลมเดกถกทอดทงอยในความอปการะของผดแลทมฐานะยากจน 3. กลมทมอาการทางจต ประสาท ทตองไดรบการดแลและรกษาจากแพทย 4. กลมทมปญหาสงคมอน ๆ ไดแก มปญหาสขภาพ ปญหาเศรษฐกจ การตกงาน ซงมความซบซอน ท าใหเกดผลกระทบตอการยงชพ

ตารางท 1 ตวชวดจงหวดพษณโลก ป พ.ศ. 2556

ทมา: แผนพฒนาจงหวดพษณโลก 4 ป (พ.ศ. 2558-2561)

25

แผนภมท 1 แสดงตวชวดของจงหวดพษณโลก (ดานสงคม Inclusive Growth) ดานปญหาสขภาพของประชาชนในจงหวดพษณโลก

ทมา: แผนพฒนาจงหวดพษณโลก 4 ป (พ.ศ. 2558-2561)

จงหวดพษณโลกไดเลงเหนปญหาดานสขภาพของประชาชน จงไดก าหนดยทธศาสตรในการแกปญหา ซงสอดคลองกบกลยทธสงเสรมสนบสนนการเปนศนยกลางบรการสขภาพเพอใหประชาชนมสขภาพแขงแรงสมบรณ (Healthy Province)

ทงน กลยทธ/แนวทางการพฒนาฯ สอดคลองกบหวงโซคณคา (Value Chain : VC) และปจจยสความส าเรจ (Critical Success Factors : CSF) ดงแผนภาพท 7

26

แผนภาพท 7 หวงโซคณคา การเปนศนยกลางดานการบรการสาธารณสขของภาคเหนอตอนลาง

ในการวเคราะหความสมพนธเพอก าหนดและปจจยสความส าเรจทส าคญ พบวา จ านวนผปวยโรคเบาหวาน และ จ านวนผปวยโรคความดน เปนตวแปรทส าคญในการเลอกหวงโซคณคา จงมการก าหนดสมการความสมพนธ ดงน

Y = X1 + X2 จ านวนผปวยทไดรบการคดกรองโรคเบาหวานและความดนลดลง

จ านวนผปวยโรคเบาหวาน

จ านวนผปวยโรคความดน

โลหต

จากแผนภมท 8 จะเหนไดวา โรคเบาหวานมแนวโนมสงขน จากสมการ Y = 7,150+513.4X และคาสมประสทธการตดสนใจ เทากบ 0.8961 และโรคความดนโลหตมแนวโนมสงขน จากสมการ Y=11,089+749X และคาสมประสทธการตดสนใจ เทากบ 0.6644 ซงโรคเบาหวานจะเปนปญหาสขภาพส าหรบประชาชนมากกวา โรคความดนโลหต ดไดจากคาสมประสทธการตดสนใจของโรคเบาหวานทมคามากกวาโรคความดนโลหต

27

แผนภมท 2 แสดงแนวโนมจ านวนผปวยโรคเบาหวานและผปวยโรคความดนโลหต

ในยทธศาสตรท 4 มประเดนยทธศาสตรทส าคญ คอ เปนศนยกลาง ดานการศกษา การบรการทางวชาการ ดานสขภาพ และ ICT และมการใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานสงคม ประกอบไปดวย 1 สาขาทส าคญ คอ สาขาสขภาพ ซงมขอมลทตองจดเกบจ านวน 37 ชด โดยชดขอมลทมการจดเกบปกต 21 ชด และชดขอมลทตองจดเกบเพมเตม 6 ชด โดยมหน วยงานทรบผดชอบทส าคญ คอ ส านกงานสาธารณสขจงหวดพษณโลก

จากขางตนปญหาสขภาพดงกลาวสงผลกระทบตอคณภาพชวตของประชาชน จงหวดควรสนบสนนแผนงาน/โครงการ และงบประมาณเพอแกไขปญหา ใหลดลงโดยบรณาการหนวยงานทเกยวของด าเนนการ ซงจะสงผลใหตวช วดผานเกณฑทก าหนด

28

3. การวเคราะหสถานการณขอมล : ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

จงหวดพษณโลก ตงอยในเขตภาคเหนอตอนลางของประเทศ มลกษณะภมประเทศของจงหวดทางตอนเหนอและตอนกลางของจงหวด เปนเขตภเขาสง ไดแกพนททางดานตะวนออกของจงหวดมลกษณะเปนเทอกเขาสง แนวกนเขตแดนไทย – ลาว เขตทราบลมแมน า ไดแก พนทบรเวณดานทศเหนอและทศตะวนออก มแมน าสายส าคญไหลผาน คอ แมน านาน แมน าแควนอย แมน าเขกหรอแมน าวงทอง มจดเดนทางธรรมชาตทหลากหลายเนองจากลกษณะพนททางตอนเหนอ ทางตะวนออก และตอนกลางบางสวนเปนเขตภเขาสง ท ราบสงและลาดเอยงลงมาทางตอนกลาง ทางตะวนตก และทางตอนใตจนเปนพนทราบ พนทราบลม ท าใหสามารถประกอบอาชพเกษตรกรรมไดทกสาขา เชน สาขาปาไม สาขาพช สาขาประมง และสาขาปศสตว โดยเขตทราบลมแมน าในพนทอ าเภอเมอง อ าเภอพรหมพราม อ าเภอบางกระทม และอ าเภอบางระก า จะเปนแหลงปลกขาวทส าคญของจงหวดทท ารายไดหลกใหกบจงหวดพษณโลก นอกจากนในพนทเขตอ าเภอบางระก าบรเวณพนทใกลลมน ายมทกปจะเกดปญหาน าทวมซ าซาก ในชวงฤดแลงจงหวดพษณโลกจะประสบปญหาภยแลง ซงจงหวดใหความส าคญในเรองการบรหารจดการน าเพอปองกนปญหาภยแลง เปนประเดนส าคญ

ประเดนยทธศาสตรของประเทศ ขอท 3 “การเตบโตท เปนมตรตอสงแวดลอม” ประเดนหนงทส าคญในยทธศาสตรขอน คอ การจดการทรพยากรธรรมชาตและการบรหารจดการน าสอดคลองกบประเดนยทธศาสตรจงหวดขอท 5 “อนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม และแหลงน าอยางยงยน” ไดก าหนดตวชวด มแหลงน าชวยเหลอเกษตรกรเพมขน ซงมประเดนยทธศาสตรทส าคญ คอ พฒนาแหลงน าและบรหารจดการน าอยางเปนระบบ เพอปองกนปญหาภยแลง

29

สถานการณภยแลงจงหวดพษณโลก ภยแลงในจงหวดพษณโลกมผลกระทบโดยตรงกบการเกษตรและแหลงน า เนองจากประชาชนประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนสวนใหญ ภยแลงจงสงผลเสยหายตอกจกรรมทางการเกษตร เชน พนดนขาดความชมชน พชขาดน า พชชะงกการเจรญเตบโต ผลผลตทไดมคณภาพต า รวมถงปรมาณลดลง สวนใหญภยแลงทมผลตอการเกษตร รวมถงผลกระทบดานตาง ๆ ดงน 1. ดานเศรษฐกจ สนเปลองและสญเสยผลผลตดานเกษตร ปศสตว ปาไม การประมง เศรษฐกจทวไป เชน โรงงานผลตเสยหาย การวางงาน สญเสยอตสาหกรรมการทองเทยว พลงงานอตสาหกรรมขนสง 2. ดานสงแวดลอม สงผลกระทบตอสตวตาง ๆ ท าใหขาดแคลนน า เกดโรคกบสตว สญเสยความหลากหลายพนธ ท าใหระดบและปรมาณน าลดลง พนท ชมน าลดลง ความเคมของน าเปลยนแปลง ระดบน า ในดนเปลยนแปลง คณภาพน าเปลยนแปลง ไฟปาเพมขน สงผลตอคณภาพอากาศและสญเสยทศนยภาพ เปนตน 3. ดานสงคม เกดผลกระทบในดานสขภาพอนามย เกดความขดแยงในการใชน าและการจดการคณภาพชวตลดลง

ตารางท 2 จ านวนครวเรอนและหมบานทประสบภยแลง จ าแนกเปนรายอ าเภอ

อ าเภอ จ านวนหมบานทงหมด

จ านวนครวเรอนและหมบานทประสบภยแลง ป 2554 ป 2555 ป 2556

ครวเรอน หมบาน ครวเรอน หมบาน ครวเรอน หมบาน เมองพษณโลก 173 3,100 173 13,252 173 47 4 นครไทย 145 463 145 860 145 3,276 94 ชาตตระการ 72 2,000 72 1,150 72 9 72 บางระก า 142 2,500 142 750 52 1,768 30 บางกระทม 87 3,500 44 459 20 1,292 33 พรหมพราม 123 15,000 123 350 69 977 35 วดโบสถ 61 1,000 61 235 37 138 23 วงทอง 168 3,420 168 17,802 101 4 20 เนนมะปราง 77 4,500 77 1,680 77 - 1 รวม 1,048 35,483 1,005 37,149 746 7,511 312 ทมา : ส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดพษณโลก

30

แนวโนมภยแลงจงหวดพษณโลก

จากแผนภมท 3 จะเหนไดวา ระหวางป 2553 – 2554 หมบานทไดรบผลกระทบจากภยแลงมแนวโนมสงขน และหมบานทไดรบผลกระทบจะเกดขนอยางซ าซากตอเนองเปนประจ าทกป ท าใหจงหวดพษณโลกตองด าเนนการแกไขเพอบรรเทาความเดอนรอนของประชาชนในพนททไดรบความเสยหาย ประกอบกบจงหวดไดก าหนดจดยนทางยทธศาสตร (Positioning) ของจงหวดวาเปน “เมองเกษตรปลอดภยผลตอาหารปลอดภย” ควบคไปกบการพฒนาจงหวดใหเปนเมองศนยกลางการบรการ สแยกอนโดจนตามวสยทศนของจงหวด ดงนน จงหวดจงไดวเคราะหสรปปญหา ความตองการของประชาชนในจงหวด อนจะสงผลกระทบตอความเดอนรอนดานภยแลง ตอบสนอง Positioning และวสยทศนของจงหวด และจะสามารถสรางขดความสามารถในการแขงขนดานตางๆ ใหกบจงหวดไดอกทางหนง

จงหวดไดด าเนนการพฒนาแหลงน าธรรมชาตและแหลงน าสาธารณะ เพอใหเปนแกมลงขนาดใหญโดยใชทดนสาธารณประโยชน เพอกกเกบน าไวใชในฤดแลง มาโดยตลอด ประกอบกบมโครงการพระราชด ารเกดขน คอ โครงการเขอนแควนอยบ ารงแดน อนเนองมาจากพระราชด าร (ครอบคลม 4 อ าเภอ คอ อ าเภอเมองพษณโลก อ าเภอวดโบสถ อ าเภอพรหมพราม และอ าเภอวงทองจากทงหมด 9 อ าเภอ) ซงจากแผนภมท 1 จะเหนวา ในป 2555 -2556 ท าใหสถานการณภยแลงลดลง แตยงมพนททยงประสบปญหาภยแลงอยประมาณ รอยละ 30 ซงตองไดรบการแกไขเพอบรรเทาความเดอดรอนของประชาชน

31

ทมา : ส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดพษณโลก

จากแผนภมท 3 – 8 จะเหนวา ปรมาตรเกบกกน าจะขนอยกบปรมาณน าฝน ทกกเกบไวเปนตนทนของการใชน าในแตละป ซงจะสงผลตอการบรหารจดการน าไวใชประโยชนในชวงฤดแลง

แผนภมท 4 ปรมาตรเกบกกน า ป 2552

3

32

แผนภมท 5 ปรมาตรเกบกกน า ป 2553

แผนภมท 6 ปรมาตรเกบกกน า ป 2554

33

แผนภมท 7 ปรมาตรเกบกกน า ป 2555

แผนภมท 8 ปรมาตรเกบกกน า ป 2556

34

ในการวเคราะหความสมพนธเพอก าหนดและปจจยสความส าเรจทส าคญ พบวา ปรมาตรน าทเกบกก เปนตวแปรทส าคญในการเลอกหวงโซมลคา จากผลการศกษาความสมพนธพบวาปรมาตรเกบกกน าสงผลตอจ านวนหมบานทไดรบผลกระทบภยแลง สามารถเขยนสมการความสมพนธการพฒนาแหลงน าและบรหารจดการน าอยางเปนระบบ เพอปองกนปญหาภยแลง ดงน

สมการความสมพนธประเดนส าคญ “พฒนาแหลงน าและบรหารจดการน าอยางเปนระบบ เพอปองกนปญหาภยแลง”

Y = X “จ านวนหมบานทไดรบผลกระทบภยแลง” ปรมาตรเกบกกน าสงสด

𝑅2 จากแผนภมท 9 แสดงใหเหนวาเสนแนวโนมของจ านวนหมบานทไดรบผลกระทบภยแลงมแนวโนมลดลง ซงไดสมการดงน Y = 1340.5 - 230.5X และมคาสมประสทธการตดสนใจหรอ เทากบ 0.8417

9

35

𝑅2 จากแผนภมท 8 แสดงใหเหนวาเสนแนวโนมของปรมาตรเกบกกน าสงสด ซงไดสมการดงน Y = 613.5 + 61.5X และมคาสมประสทธการตดสนใจหรอ เทากบ 0.2676

แผนภมท 10 ปรมาตรเกบน าสงสด

แผนภมท 11 แสดงความสมพนธระหวางจ านวนหมบานทไดรบผลกระทบภยแลงกบปรมาตรเกบกกน าสงสด

36

จากแผนภมท 11 แสดงใหเหนวาความสมพนธของจ านวนหมบานทไดรบผลกระทบภยแลง กบปรมาตรเกบกกน าสงสด มความแปรผกผนกนหรอมทศทาง ตรงกนขาม นนคอ เมอดความความสมพนธระหวาง เสนแนวโนมจ านวนหมบานทไดรบผลกระทบภยแลงมแนวโนมลดลงอยางมาก ซงผกผนสวนทางกบเสนแนวโนมของปรมาตรเกบกกน าทมแนวโนมคอยๆเพมขน

จงหวดพษณโลก ก าหนดต าแหนงการพฒนา (Positioning) ใน 3 ประเดน คอ แหลงผลตเกษตร ปลอดสารอาหารปลอดภย การทองเทยวและบรการ และศนยกลางการบรการการคา โลจสตกสและการขนสงโดยในประเดนยทธศาสตรท 5 “อนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม และแหลงน าอยางยงยน” เปนประเดนยทธศาสตรท ใชขอมลสถตดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ “รกษาความสมบรณของระบบนเวศและอนรกษ ฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม” ซงม 3 ตวชวด และ 6 กลยทธทส าคญ ดงน

ตวชวดในประเดนยทธศาสตรท 5 ของจงหวด ประกอบดวย 1. พนทปาเพมขนรอยละ 12 (รอยละ 3/ป) 2. มแหลงน าชวยเหลอเกษตรกรเพมขน ปละ 30 แหง 3. ประชาชนมการน าขยะกลบมาใชประโยชนรอยละ 20 (รอยละ 5/ป)

กลยทธทส าคญของยทธศาสตรท 5 ประกอบดวย 1. สรางการมสวนรวมของทกภาคสวนในการอนรกษ ปองกนฟนฟ ทรพยากร

ธรรมชาตสงแวดลอม และแหลงน า อยางยงยน 2. อนรกษ และพฒนาแหลงน าธรรมชาตเพอการอปโภค บรโภค และน าเพอ

การเกษตรอยางเพยงพอและปองกนปญหาภยแลงและอทกภยในพนท 3. พฒนาแหลงน าและบรหารจดการน าอยางเปนระบบ 4. ปองกนและลดมลพษ ณ แหลงก าเนด

5. สงเสรมการอนรกษและฟนฟสงแวดลอม ศลปกรรมเมองเกาและศาสนสถาน ทส าคญของจงหวด

6. สงเสรมและสนบสนนดานการบรหารจดการพลงงานและการใชเทคโนโลยพลงงานทางเลอกในพนทเพอสรางความมนคงดานพลงงาน

37

ทงน กลยทธ/แนวทางการพฒนาฯสอดคลองกบหวงโซมลคา (Value Chain : VC) และปจจยสความส าเรจ(Critical Success Factors : CSF) ดงแผนภาพท 8

ทศทางการพฒนาตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ไดจดท ายทธศาสตรส าคญ 6 ประเดน ซงใหความส าคญกบการพฒนาทงดานสงคม เศรษฐกจ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในสวนของยทธศาสตรการพฒนาระดบพนทของส านกงานสถตแหงชาตทแบงออกเปน 3 ดาน โดยมรายการขอมลหรอสถตทางการทส าคญจ าเปน ตอการพฒนาพนท 21 สาขา ครอบคลมทงเรอง เศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เชนเดยวกน และในสวนของแผนพฒนาจงหวด /กลมจงหวด ทก าหนดประเดนยทธศาสตรการพฒนานน ในกระบวนการจดท าไดมการทบทวนและน าแนวทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 และวาระแหงชาตตางๆ ใชประกอบในการก าหนดทศทางการพฒนาพนทแลวดวย ดงนน การพฒนาขอมลใหมเพยงพอ จงเปนเรองส าคญทจะชวยตอบสนองในการจดท าแผนหรอการก าหนดประเดนยทธศาสตรการพฒนาระดบพนทนนๆ ได

38

รายงานสถานการณการจดท าขอมลเชงพนทระดบจงหวดดานสงคมน เปนรายงานสถานการณท ส านกงานสถตจงหวดไดจดท าขนเพอรวบรวมประมวลขอมล ทนาสนใจตางๆ ทเกยวของกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป (ป 2558 – 2561) และวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวด ในประเดนท เกยวของกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดวยการน าขอมลสารสนเทศมาประกอบการก าหนดผลตภณฑทส าคญ และหวงโซคณคา และการวเคราะหความสมพนธระหวางประเดนยทธศาสตรกบตวแปรทส าคญ ทจะน าไปสการก าหนดปจจยสความส าเรจทเหมาะสมดวยขอมลสารสนเทศ

ในยทธศาสตรท 5 มประเดนยทธศาสตรทส าคญ คอ พฒนาแหลงน าและบรหารจดการน าอยางเปนระบบ เพอปองกนปญหาภยแลง และมการใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ประกอบไปดวย 1 สาขาทส าคญ คอ สาขาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงมขอมลทตองจดเกบจ านวน 44 ชด โดยชดขอมลทมการจดเกบปกต 13 ชด ขอมลทตองมการพฒนา 8 ชด และ ชดขอมลทตองจดเกบเพมเตม 23 ชด โดยมหนวยงานทรบผดชอบทส าคญ คอ ส านกชลประทานท 3 ส านกบรหารพนทอนรกษท 11 ส านกจดการทรพยากรปาไมท 4 ส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวด และส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวด

จากการศกษาขางตนจะเหนวาปรมาณการเกบกกสงผลกระทบตอภยแลงและพนทความเสยหายของภาคเกษตรซงเปนพนทสวนใหญของจงหวด และนาเพอการอปโภคบรโภค จงหวดไดเลงเหนความสาคญของปญหาดงกลาว จงมแผนงานโครงการทงระยะสนและระยะยาวเพอบรหารจดการนาอยางเปนระบบ อกทงมการตดตามและรายงานสถานการณใหกบผวาราชการจงหวดมาโดยตลอด จงนบวาปญหาดงกลาวเปนปญหาทตองแกไขใหกบประชาชนทไดรบความเดอนรอนเปนประจาทกป และอยางตอเนอง