Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
13
2การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชน ในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255414
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชน ในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช1
ศศเพญ พวงสายใจ2
วชร พฤกษกานนท2
พรทพย เธยรธรวทย2
สขม พนธณรงค3
พมลพรรณ บญยะเสนา3
1 บทความนเปนสวนหนงของงานวจยเรอง การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชน การนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช สนบสนนโดยสำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต2 รองศาสตราจารยคณะเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม3 ศนยวจยและพฒนาเศรษฐกจชมชนคณะเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม
บทคดยอ
ตถประสงคหลกในการวจย ประการแรกเพอวดระดบความรและความเขาใจปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของประชาชนในอาชพตางๆ ไดแก ประชาชนทวไป ประชาชนในภาคเกษตรประชาชนในภาคบรการประชาชนในภาคอตสาหกรรมและประชาชนในภาคราชการ
ในหลกการ3หวงคอความพอประมาณความมเหตมผลและการมภมคมกนและ2เงอนไขคอการมความรและคณธรรมประการทสองเพอศกษาการนำาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชของประชาชน ในมตดานตางๆ5 ดาน คอ ดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานวฒนธรรม ดาน สงแวดลอมและดานการเรยนรแบบมประสทธภาพและประสทธผลวธการศกษาไดใชแบบสอบถามสมภาษณประชาชนจำานวน5,111คนและใชการสมภาษณเชงลกในประชาชนทใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการดำารงชวตเปนกรณศกษา จำานวน13 ตวอยาง ผลการศกษา ในดานความรและความเขาใจปรชญาเศรษฐกจพอเพยงพบวาประชาชนในแทบทกอาชพมความเขาใจในหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอยในระดบมากยกเวนประชาชนในภาคเกษตรมความเขาใจในระดบปานกลาง แตมความเขาใจผดในหลกการอยหลายเรองอาทเชนคดวาเปนปรชญาทใชกบคนยากจนเปนเรองเกยวกบเศรษฐกจเทานนมไดรวมดานสงคมวฒนธรรมและสงแวดลอมเปนตนการศกษาการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในมตตางๆกลาวคอดานเศรษฐกจคอการมรายไดเพยงพอกบรายจายและมเหลอเกบ ดานสงคมคอการมสวนรวมในกจกรรมของสงคมและการปฏบตตนในการอยรวมกนในสงคมดานวฒนธรรมคอการปฏบตตนตามวฒนธรรมไทยทดงามดานสงแวดลอม
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
15
คอการปฏบตตนในเรองการกำาจดของเสยและดานการอนรกษพลงงาน และดานการเรยนรแบบมประสทธภาพและประสทธผลคอการแสวงหาความรเพอเพมพนประสทธภาพของตนเอง ผลการศกษาพบวาประชาชนทวไปนำามาประยกตใชในระดบมากในทกมตประชาชนในภาคเกษตรและภาคบรการนำามาประยกตใชในระดบปานกลางโดยนำามาใชมากในมตดานสงคมเชนเดยวกนสำาหรบเจาของหรอผบรหารภาคอตสาหกรรมนำามาประยกตใชในระดบปานกลางโดยนำามาใชมากในมตดานสงแวดลอมสวนลกจางภาคอตสาหกรรมนำามาประยกตใชในระดบปานกลางและประชาชน ในภาคราชการ นำามาประยกตใชในระดบมาก โดยนำามาใชมากในมตดานสงคมเชนเดยวกน นอกจากนนยงพบวาการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชนนมความสมพนธระดบความร ความเขาใจในหลกการปรชญาเศรษฐกจพอเพยงโดยผทมความเขาใจมากจะนำามาประยกตใชมากสวนผทเขาใจนอยกจะนำามาใชนอย
คำ�สำ�คญ :ประเมนผล,ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง,การประยกต
ABSTRACT This research has two main objectives. First is to measure the level of knowledge and understandingaboutsufficiencyeconomyphilosophyofpeople ingeneralpublic, agricultural,service,industrialandgovernmentsectorsparticularlyinthethreeprinciplesof moderation reasonableness and self-immunity and the two conditions of knowledge andmoralfoundations.Secondistodiscerntheeffectivenessandefficiencyineconomic,social,cultural,environmentalandknowledgedimensionsofpeoplewhoapplysufficiencyeconomyphilosophyintheirreallife.Forresearchmethodology,atotal5,111personswereinterviewed through questionnaire format for information for this study. Thirteen samples of sufficiency economy followers were identified for in-depth interview as case study of good practices. This study found that most of all people had a high level of knowledge and understanding about sufficiency economy philosophy except people in agricultural sector who had a moderate level of knowledge. They misunderstood some concepts for example they though that this philosophy is suitable for poor people and concern only economic dimension not cultural or social dimensions. On the application of sufficiency economy philosophyinreallife,thisstudydigestsinto5dimensionsofeconomic,social,cultural,environmentalandknowledgedimensions.Economicdimensionconcernsaboutincome,expenditure,andsaving.Socialdimensionconcernsabouttheparticipationincommunityactivities and the coexistence in the society. Cultural dimension concerns about doing daily live in Thai culture way. Environmental dimension concerns about waste product and energy saving. Knowledge dimension concerns about seeking for new knowledge to
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255416
improve their productivity. It was found that the social dimension was followed to a large extent in the general public sector and to a moderate extent in agricultural and service sector,theenvironmentalaspectwasappliedtoamoderateextentamongtheownersoradministrators in industrial sector and the social aspect was used to a moderate extent among employees in industrial sector while to a large extent in the government sector. It thus becomes evident that the level of understanding and the extent of actualization of sufficiency economy principles vary in the same direction which implied that the greater the understanding the larger extent of application.
Keyword:Evaluation,Sufficiencyeconomyphilosophy,Application
1. บทนำา เศรษฐกจพอเพยงเพอชมชนพงพาตนเองเปนปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงพระราชทานและชแนะแนวทางในการดำาเนนชวตแกพสกนกรชาวไทยโดยเฉพาะอยางยงเมอภายหลงเกดวกฤตปญหาดานเศรษฐกจในป2540 พระองคทรงพระราชทานแนวทางแกไขเพอใหประชาชนชาวไทยรอดพนจากปญหาดงกลาว และสามารถดำารงชวตไดอยางไมเดอดรอน โดยทรงเนนยำาเรองความเปนอยอยางพอเพยงประมาณตนตามฐานะ ตามอตภาพ ทำากจกรรมทเหมาะสมกบตวเอง และสามารถพงพาตนเองไดโดยสามารถดำาเนนชวตอยในสงคมหรอชมชนไดอยางมความสข โดยยดหลกทางสายกลางคำาวาความพอเพยงนนหมายถงความพรอมทจะจดการกบผลกระทบทเกดขนจากทงภายนอกและภายใน ระบบเศรษฐกจแบบพอเพยงยงสามารถมองไดวาเปนปรชญาในการดำารงชวตใหมความสขทจำาเปนตองใชทงความรความเขาใจผนวกกบคณธรรมในการดำาเนนชวตเศรษฐกจพอเพยงไมใชเพยงการประหยดแตเปนการดำาเนนชวตอยางชาญฉลาดและสามารถอยได แมในสภาพทมการแขงขน และการไหลบาของโลกาภวฒนนำาสความสมดล มนคง และยงยนของชวตเศรษฐกจและสงคม
เศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาของการดำารงชวตและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบตงแตระดบครอบครว ระดบชมชนจนถงระดบประเทศโดยเฉพาะการพฒนาและบรหารประเทศ ใหดำาเนนไปในทางสายกลาง ทงนการปฏบตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนนจะตองอาศยความรความเขาใจในหลกการของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงอยางแทจรงแตปญหาทเกดขนกคอประชาชนจะรจกแตคำาวาเศรษฐกจพอเพยงเทานนแตไมทราบในหลกการของเศรษฐกจพอเพยงตลอดจนการนำามาประยกตใชในชวตประจำาวน
ดงนนการศกษาในครงนจะเปนการศกษาเพอวดระดบความรและความเขาใจปรชญาเศรษฐกจ พอเพยงของประชาชนวามมากนอยเพยงใด และจากระดบความรและความเขาใจนนประชาชน
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
17
ไดนำาไปประยกตใชในมตตางๆ ในชวตประจำาวนมากนอยเพยงใดในมตดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานวฒนธรรมดานสงแวดลอมและดานการเรยนรอยางมประสทธภาพและประสทธผล
2. วตถประสงค 1) เพอวดระดบความรความเขาใจเรองปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของประชาชนในภาคอาชพตางๆ2) เพอศกษาถงการนำาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชของประชาชนในมตดานตางๆ คอ ดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานวฒนธรรม ดานสงแวดลอม และดานการเรยนรอยางม ประสทธภาพและประสทธผล3) เพอศกษาจากกรณศกษาของผทนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการดำาเนนชวต
3. กรอบแนวคด ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาทชแนะแนวทางการดำารงอยและปฏบตตนในทางทควรจะเปนโดยมพนฐานมาจากวถชวตดงเดมของสงคมไทยสามารถนำามาประยกตใชไดตลอดเวลามองโลกเชงระบบทมลกษณะพลวตร มงเนนการรอดพนจากภยและวกฤตเพอความมนคงและความยงยนของการพฒนา
คณะทำางานกลมงานพฒนากรอบแนวคดทางทฤษฎเศรษฐศาสตรเกยวกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไดใหความหมายของความพอเพยงวาจะตองประกอบดวย3คณลกษณะคอความพอประมาณ ความมเหตผล และการมภมคมกนในตวทด เพอเตรยมตวพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตางๆทจะเกดขนอนไดแก1) คว�มพอประม�ณ (Moderation)
หมายถงความพอด(dynamicoptimum)ทไมมากเกนไปและไมนอยเกนไปในมตตางๆของการกระทำา3ตวอยางเชนกจกรรมทางเศรษฐกจเชนการผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณเพอนำาไปสความสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลง
2) คว�มมเหตผล (Reasonableness)หมายถงการตดสนใจเกยวกบระดบของความพอประมาณในมตตางๆนนจะตองเปนไปอยางมเหตผลโดยพจารณาจากเหตปจจยและขอมลทเกยวของตลอดจนผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระทำานนๆอยางรอบคอบ
3) ก�รมภมคมกนในตวทดพอสมควร (Self-immunity)เพอเตรยมตวพรอมรบผลกระทบทคาดวาจะเกดขนจากการเปลยนแปลงดานตางๆเนองจากเศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาทมองโลกเชงระบบทมลกษณะพลวตรดงไดกลาวแลวขางตนการกระทำาทจะสามารถเรยกไดวา พอเพยง(systematicanddynamicoptimum) นน
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255418
จงมใชแตจะคำานงถงเหตการณและผลในปจจบนเทานนแตจำาเปนทจะตองคำานงถงความเปนไปไดของสถานการณตางๆ
เงอนไขการตดสนใจในการประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจใหอยในระดบพอเพยงนนตองอาศยทงเงอนไขความรและเงอนไขคณธรรมกลาวคอ1) เงอนไขคว�มร ประกอบดวยความรอบรเกยวกบวชาการตางๆอยางรอบดานความรอบทจะ นำาความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกนเพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงใน การนำาแผนไปใชใหเกดผลในทางปฏบต2) เงอนไขคณธรรมทจะตองเสรมสร�งประกอบดวยดานจตใจทตระหนกในคณธรรมและความ ซอสตย สจรต และมความอดทน มความเพยร ใชสตปญญาและในระดบปฏบตรอบคอบ ในการดำาเนนชวต
ความพอเพยงตามความหมายของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนนหมายถงการทจะใหเราดำารงชวต อยดวย ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจำาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทด พอสมควรตอผลกระทบใดๆอนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายในเปนปรชญาทสอนใหเราดำารงอยดวยสตมเหตมผลรจกตวเองรจกพอประมาณสรางภมคมกนใหกบตวเองใหดำาเนนชวตอยในทางสายกลางความพอเพยงไมใชเปนเรองของเศรษฐกจพอเพยงอยางเดยวหากหมายถงความพอเพยงในการนำาไปใชในทกๆดานทกๆเรองทกๆสายอาชพ4
4 เอกสารประกอบการปาฐกถาพเศษเรอง“หลกการทรงงานในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว”โดยฯพณฯองคมนตรศาสตราจารยเกยรตคณนพ.เกษม วฒนชยวนท25มถนายน2551ณคณะเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม
รปท 1 การดำาเนนชว�ตอยางมความสขตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง การดำาเนนชว�ตอยางมความสขตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
ทางสายกลางในการดำาเนนชวตและการทำาหนาท
รางกายสมบรณแขงแรงไมเปนโรคไมพการ
ความสมดลคนครอบครวชมชนสงแวดลอมการผลตการบรโภค
อยรวมกนดวยดครอบครวอบอนสงคมยตธรรมเสมอภาคมสงแวดลอมเออตอสขภาพ
พอประมาณมเหตผลไมฟมเฟอย
ประหยดมเศรษฐกจและปจจยพอเพยง
ระบบภมคมกนมทกษะแกปญหาพรอมรบการเปลยนแปลงและผลกระทบ
ดำาเนนชวตพฤตกรรมไมเสยงตอการเกดโรครวมปองกนอบตภยเชอมโยงทกสวนสสมดล
รเทาทนโลกมความอดทนมสตปญญา/ภมปญญามคณธรรม
คดเชงบวกเมตตาไมเหนแกตวเสยสละมความสขในวถไทยเปนคนด
สขภาพทดและคณภาพชวตทดและมความสข
ก�รดำ�เนนชวตอย�งสมดลต�มปรชญ�เศรษฐกจพอเพยง
สขภาวะสมบรณทงทางกายใจสงคม สขภาวะทางจตวญญาณ
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
19
หากมองจากมมของชมชนคนรากหญาสามารถสรปไดวาความพอเพยงพอประมาณคอ“มาตรฐานชวต”ของผคนไมใชเพยงรายไดขนตำากวาขดความยากจนแตทำาใหคน“อยอยางมศกดศรและมกน ตลอดชวต”มสงตอบสนองความจำาเปนขนพนฐานพงตนเองไดพงพาอาศยกนไดความมเหตมผล คอ การพฒนาแบบททำาใหเราอยได คนอนอยได การพฒนาแบบนไมไดปฏเสธเทคโนโลย ไมไดปฏเสธการผลตเพอขายในตลาดหรอการสงออกแตทำาอยางมเหตผลการมภมคมกนทดคอ การสรางระบบเศรษฐกจทองถนทพงตนเองเปนระบบทเกดจากการเรยนรจากขอมลทองถนขอมลภายนอกมแผนแมบทชมชนแผนยทธศาสตรและแผนการทำางานทสรางระบบและเชอมระบบเลกๆตางๆเขาดวยกนระบบการผลตระบบการบรโภคระบบการออมระบบสวสดการระบบสขภาพระบบสงแวดลอมระบบวสาหกจชมชน(เสรพงศพศ,2549)
หากกลาวถงความพอเพยงในฐานอาชพเกษตรกรรม เสนห จามรก ไดใหความเหนวา การทำา เกษตรกรรมสามารถทำาไดทระดบใหพออยพอกน โดยมกระบวนการเรยนรยกระดบสการทำา การเกษตรแบบยงยน มไรนาระดบครวเรอนเปนหนวยพนฐานทกระจายออกไปเปนเครอขาย กวางขวางยงขนตามลำาดบ และพฒนาใหมบทบาทรอบดานมากขน เปนชองทางสงเสรมใหพฒนาตนเองเปนอสระจากกลไกตลาดภายใตอำานาจกำากบและควบคมจากภายนอก เศรษฐกจพอเพยง จงไมใชระบบทแปลกแยกหรอสวนกระแสสจธรรมแหงความจรง หากแตเปนสวนหนงของความพยายามถวงดลอำานาจตลาด ปลดเปลองทางจตสำานกและกระบวนทศน ฟนวฒนธรรมการเรยนรเปลยนแนวคดและทศทางการพฒนาไปสการพงตนเองและพฒนาตนเองของคนในชาต
สวนการประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในฐานอาชพภาคอตสาหกรรมสามารถทำาไดโดยการเลอกใชเทคโนโลยทเหมาะสม นนคอ เทคโนโลยทมราคาไมแพง แตถกหลกวชาการใชทรพยากรทกชนดอยางประหยด และมประสทธภาพสงสด เนนการจางงานเปนหลก โดยไมนำาเทคโนโลย มาทดแทนแรงงานยกเวนในกรณทกอใหเกดความเสยหายแกผลตภณฑมขนาดการผลตทเหมาะสม สอดคลองกบความสามารถในการบรหารจดการ รวมทงบรหารจดการดวยความ ไมโลภจนเกนไป ไมเนนกำาไรระยะสนเปนหลกและตองซอสตยสจรตในการประกอบการไมเอารดเอาเปรยบผบรโภคไมเอารดเอาเปรยบแรงงานหรอลกคาตลอดจนไมเอารดเอาเปรยบผจำาหนายวตถดบมงเนนการบรหาร จดการทมการกระจายความเสยงเปนอยางด โดยสรางหรอพฒนาผลตภณฑใหมความหลากหลายพรอมตอการปรบเปลยนรปแบบผลผลตไดงาย ภายใตความเสยงตำา โดยเฉพาะอยางยงไมกอหน จนเกนขดความสามารถในการบรหารจดการเนนการใชวตถดบภายในทองถนและการตอบสนองตลาดภายในทองถนภมภาคตลาดภายในประเทศและตลาดตางประเทศตามลำาดบ(อภชยพนธเสน และคณะ,2546)ทงนอาจกลาวสรปไดวาการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชจกทำาใหมนษยสามารถดำารงอยและปฏบตตนอยในสงคมไทยไดอยางกาวทนตอยคโลกาภวฒนเกดความกาวหนาไปพรอมกบความสมดลและพรอมรบตอการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวางเกดความพอเพยงสำาหรบทกคนจตใจพอเพยงสงแวดลอมพอเพยงชมชนเขมแขงพอเพยงปญญาพอเพยงอยบนพนฐานวฒนธรรมพอเพยงมความมนคงพอเพยงเมอทกอยางพอเพยงยอมเกดความสมดลและความสมดลจะนำาไปสความปกตและยงยน(ประเวศวะส,2547)
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255420
4. แบบจำาลองทใชในการศกษา
ในการศกษาถงความรความเขาใจเรองปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ตลอดจนการประยกตใชหลกเศรษฐกจพอเพยงของประชาชนในภาคตางๆมแบบจำาลองในการศกษาดงน
จากแบบจำาลองใชแนวคดของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงวดความเขาใจของประชาชนประกอบไปดวยความรจกพอประมาณคอความพอดไมนอยเกนไปและไมมากเกนไปโดยไมเบยดเบยนตนเองและผอนความมเหตผลคอการตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนนจะตองเปนไปอยางมเหตผลโดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของ ตลอดจนคำานงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระทำานนๆอยางรอบคอบการมภมคมกนคอการเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตางๆทจะเกดขน โดยคำานงถงความเปนไปไดของสถานการณตางๆทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกลภายใตเงอนไขของการมความรและมหลกคณธรรมสวนปจจยกำาหนดทางตรงทใชวดวาประชาชนไดนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชในชวตประจำาวนมากนอยเพยงใดนนประกอบไปดวยการใชชวตในมตตางๆ ไดแก มตดานเศรษฐกจ มตดานสงคมมตคานวฒนธรรมมตดาน
รปท 2 แบบจำาลองทใชในการศกษา
ปรชญ�เศรษฐกจพอเพยงหลกการพอประมาณมเหตผลมภมคมกนเงอนไขความรคณธรรม
มตดานเศรษฐกจ มตดานวฒนธรรมมตดานสงคม มตดานสงแวดลอม มตดานการเรยนรแบบมประสทธภาพและประสทธผล
ก�รนำ�ปรชญ�เศรษฐกจพอเพยงม�ประยกตใชของประช�ชนในมตต�งๆ
คว�มร คว�มเข�ใจเรองปรชญ�เศรษฐกจพอเพยงของประช�ชน
มการประยกตใชในระดบนอย
มการประยกตใชในระดบปานกลาง
มการประยกตใชในระดบมาก
มความรความเขาใจในระดบนอย
มความรความเขาใจในระดบปานกลาง
มความรความเขาใจในระดบมาก
คว�มสขในชวต
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
21
สงแวดลอม และ มตดานการเรยนรแบบมประสทธภาพและประสทธผล ซงปจจยเหลานจะสงผล ตอความสขในชวต ความอยเยนเปนสข และความยงยนของบคคลนน นอกจากนนแลว การทบคคลนนจะมการนำาแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชกขนอยกบวาบคคลผนนเปนใคร มระดบการศกษาอยางไรระดบอายเทาใดประกอบอาชพอะไรและมรายไดเทาใดปจจยตางๆเหลานจะสงผลตอระดบความสขเชนหากบคคลดำารงชวตภายใตหลกเศรษฐกจพอเพยงจะสงผลใหเกดประสทธภาพในการทำางานเกดการดำารงชวตอยางสมดลและสงผลตอระดบรายไดททำาใหมระดบความสขมากกวาบคคลทดำารงชวตอยางไมรจกพอประมาณไมมเหตผลไมยดหลกเศรษฐกจ พอเพยงสงผลใหการดำารงชวตไมมความสมดลการทำางานไมมประสทธภาพระดบความสมพนธในครอบครวตำาสขภาพกาย/ใจตำาสงผลใหมระดบความสขตำาเปนตน
5. ว�ธการศกษา
5.1 การวดองคความรและความเขาใจปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
การวดองคความรและความเขาใจปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของประชาชนในภาคประชาชน ภาคเกษตรภาคบรการภาคอตสาหกรรมภาคอตสาหกรรมและในหลกการ3หวงคอความพอประมาณความมเหตมผลการมภมคมกนและ2เงอนไขคอการมความรและคณธรรมวดโดย ใชคำาถามจำานวน20 คำาถาม ซงเปนคำาถามทใหผตอบตดสนใจวาเปนคำาตอบทถกหรอผดตามหลกเศรษฐกจพอเพยง จากนน นบจำานวนขอทตอบถกมาใหระดบความรความเขาใจในแตละมต ดงตารางท1โดยวดระดบความเขาใจเปน3ระดบคอไมมความรความเขาใจมความรความเขาใจระดบนอยมความรความเขาใจระดบปานกลางมความรความเขาใจระดบมากและใหคะแนนแตละระดบเปน0,1,2และ3คะแนนตามลำาดบจากนนนำาขอมลจากคำาตอบของกลมตวอยางนำามาหาคาเฉลยและแปลความหมายตามเกณฑดงน •มความรความเขาใจระดบนอย คอ มคาเฉลย0.0-0.9 •มความรความเขาใจระดบปานกลาง คอ มคาเฉลย1.0-1.9 •มความรความเขาใจระดบมาก คอ มคาเฉลย2.0-3.0
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255422
5.2 การนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชของประชาชน
การศกษาการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชของประชาชน โดยการสมภาษณกลมประชาชนทเปนกลมตวอยางดวยแบบสมภาษณและการสมภาษณเชงลกในมตตางๆ5มตไดแกมตดานเศรษฐกจสงคมวฒนธรรมสงแวดลอมและการเรยนรอยางมประสทธภาพและประสทธผลมวธการศกษาและประเมนผลการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชตามตารางท2ดงนมตดานเศรษฐกจ ตงคำาถามเกยวกบรายได รายจาย และหนสนของครวเรอน แลวนำามาคำานวณหาสดสวนเงนออมตอรายไดและกำาหนดระดบการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชไว3ระดบไดแก •ระดบนอย คอ มเงนออมนอยกวารอยละ30ของรายได •ระดบปานกลาง คอ มเงนออมคดเปนรอยละ31-60ของรายได •ระดบมาก คอ มเงนออมคดเปนรอยละ61-100ของรายได
สวนมตดานสงคมวฒนธรรมสงแวดลอมและการเรยนรแบบมประสทธภาพและประสทธผลไดตงคำาถามในแตละมตรวม32ตวชวดโดยสอบถามประชาชนวาไดมการปฏบตในแตละตวชวดหรอไมแลวกำาหนดระดบการนำามาใชเปน4ระดบคอระดบมากระดบปานกลางระดบนอยและไมมการประยกตใชและใหคะแนนในแตละระดบเทากบ3,2,1และ0ตามลำาดบจากนนนำาขอมลทไดมาหาคาเฉลยเพอประเมนระดบการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชตามเกณฑดงตอไปน
ตารางท 1 เกณฑการวดองคความรและความเขาใจปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
ประเดนก�รวด จำ�นวนคำ�ถ�มระดบคว�มรคว�มเข�ใจ
ไมม ระดบนอย ระดบป�นกล�ง ระดบม�ก
1)ความรเบองตน 4ขอ ตอบคำาถามถก0ขอ
ตอบคำาถามถก1ขอ
ตอบคำาถามถก2-3ขอ
ตอบคำาถามถก4ขอ
2)ความพอประมาณ 5ขอ ตอบคำาถามถก0ขอ
ตอบคำาถามถก1ขอ
ตอบคำาถามถก2-3ขอ
ตอบคำาถามถก4-5ขอ
3)ความมเหตมผล 4ขอ ตอบคำาถามถก0ขอ
ตอบคำาถามถก1ขอ
ตอบคำาถามถก2-3ขอ
ตอบคำาถามถก4ขอ
4)การมภมคมกน 5ขอ ตอบคำาถามถก0ขอ
ตอบคำาถามถก1ขอ
ตอบคำาถามถก2-3ขอ
ตอบคำาถามถก4-5ขอ
5)ความรและคณธรรม 2ขอ ตอบคำาถามถก0ขอ
ตอบคำาถามถก0ขอ
ตอบคำาถามถก1ขอ
ตอบคำาถามถก2ขอ
รวม3หวง2เงอนไข 20ขอ ตอบคำาถามถก0ขอ
ตอบคำาถามถก1-6ขอ
ตอบคำาถามถก7-13ขอ
ตอบคำาถามถก14-20ขอ
ระดบคะแนน 0คะแนน 1คะแนน 2คะแนน 3คะแนนคาเฉลย คาเฉลย0.0-0.9 คาเฉลย1.0-1.9 คาเฉลย2.0-3.0ระดบคว�มรคว�มเข�ใจ ระดบนอย ระดบป�นกล�ง ระดบม�ก
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
23
•มการประยกตใชระดบนอย คอ มคาเฉลย0.0-0.9 •มการประยกตใชระดบปานกลาง คอ มคาเฉลย1.0-1.9 •มการประยกตใชระดบมาก คอ มคาเฉลย2.0-3.0
ตารางท 2 เกณฑการวดการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช
ประเดนก�รวด จำ�นวนคำ�ถ�มก�รนำ�ปรชญ�เศรษฐกจพอเพยงม�ประยกตใช
ไมม ระดบนอย ระดบป�นกล�ง ระดบม�ก1)มตดานเศรษฐกจ 1ขอ ไมมเงนออม มเงนออมนอยกวา
รอยละ30ของรายได
มเงนออมรอยละ31-60ของรายได
มเงนออมรอยละ61-100ของรายได
2)มตดานสงคม 7ขอ ประยกตใช0ขอ ประยกตใช1-2ขอ
ประยกตใช3-5ขอ
ประยกตใช6-7ขอ
3)มตดานวฒนธรรม 5ขอ ประยกตใช0ขอ ประยกตใช1ขอ
ประยกตใช2-3ขอ
ประยกตใช4-5ขอ
4)มตดานสงแวดลอม 13ขอ ประยกตใช0ขอ ประยกตใช1-4ขอ
ประยกตใช5-9ขอ
ประยกตใช10-13ขอ
5)มตดานการเรยนรฯ 7ขอ ประยกตใช0ขอ ประยกตใช1-2ขอ
ประยกตใช3-5ขอ
ประยกตใช6-7ขอ
รวม5มต 33ขอ ประยกตใช0ขอ ประยกตใช1-11ขอ
ประยกตใช12-22ขอ
ประยกตใช23-33ขอ
ระดบคะแนน 0คะแนน 1คะแนน 2คะแนน 3คะแนนคาเฉลย คาเฉลย0.0-0.9 คาเฉลย1.0-1.9 คาเฉลย2.0-3.0ระดบก�รประยกตใช ระดบนอย ระดบป�นกล�ง ระดบม�ก
5.3 ศกษาจากกรณศกษาของผทนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการดำาเนนชว�ต
การศกษาเชงลกของผทนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการดำาเนนชวตประจำาวนโดยการสมภาษณเชงลก(In-depthinterview)กรณศกษา(GoodPractice)ซงจะทำาใหทราบถงรปแบบและเครองมอสำาคญตอการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช
6. กลมตวอยาง
กลมตวอยางทใชในการศกษาประกอบไปดวย1) ประชาชนภาคสวนตางๆ คอภาคประชาชนทวไป ภาคเกษตร ภาคบรการ ภาคอตสาหกรรม และภาคราชการในทกภมภาคของประเทศ และกระจายสมตวอยางในจงหวดของภาคตางๆ 5 ภาค ไดแก ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคตะวนออก และภาคใต จำานวนภาคละ2จงหวดๆละ500ตวอยางซงเปนตวอยางของจงหวดขนาดใหญและขนาด เลกของแตละภาครวมทงสน10จงหวดจำานวน5,000ตวอยาง
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255424
2) กรณศกษาจากกรณศกษาทประกอบอาชพในภาคตางๆทมการนำาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาประยกตใชจำานวน13ตวอยางทวประเทศโดยทำาการสมภาษณเชงลก
7. เครองมอทใชในการดำาเนนการว�จย
1) ใชแบบสมภาษณสำาหรบกลมตวอยางภาคประชาชนภาคสวนตางๆ โดยจำาแนกตาม ภาคประชาชนภาคเกษตรภาคบรการภาคอตสาหกรรมภาคอตสาหกรรมและภาคราชการ ในทกภมภาคของประเทศจำานวน5,000ตวอยาง2) ใชแบบสมภาษณเชงลกสำาหรบกรณศกษาจากภาคสวนตางๆทมการนำาหลกปรชญาเศรษฐกจ พอเพยงมาประยกตใชจำานวน13กรณศกษา
8. การว�เคราะหขอมล
1) การวเคราะหขอมลใชสถตเชงพรรณนาประกอบการแปลผลโดยใชคาเฉลยคาความถและรอยละ 2) การทดสอบความสมพนธของความเขาใจและการประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ในชวตประจำาวนโดยใชสถตไคสแควร(Chi-square:λ2)
9. ผลการว�จย
9.1 ขอมลพนฐาน
ในการศกษาความรและความเขาใจปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จากการสมภาษณประชาชนภาคสวนตางๆคอภาคประชาชนทวไปภาคเกษตรภาคบรการภาคอตสาหกรรมภาคอตสาหกรรมและภาคราชการในทกภมภาคของประเทศไดแกภาคเหนอภาคกลางภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคตะวนออกและภาคใตภาคละ2จงหวดรวม10จงหวดจำานวน5,111ตวอยาง(ตารางท3)
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
25
ขอมลพนฐานของกลมตวอยางจำาแนกตามภาคประชาชนภาคเกษตรภาคบรการภาคอตสาหกรรมภาคอตสาหกรรมและภาคราชการสรปไดดงน(ตารางผนวกท1-2)
ก. ขอมลพนฐ�นของประช�ชนในภ�คประช�ชน (ทวไป) ในกลมประชาชนทวไปพบวาสวนใหญกลมตวอยางภาคประชาชน(ทวไป)เปนนกเรยนและนกศกษาสวนใหญมอาย21-40ปรองลงมาคอผวางงานและผสงอายซงมอายตงแต60ปขนไปคดเปน รอยละ50.9,29.6และ19.5ตามลำาดบสวนใหญเปนเพศหญงคดเปน รอยละ60.7สวนใหญมการศกษาระดบปรญญาตรหรอประกาศนยบตรวชาชพชนสง(ปวส.)รองลงมาคอระดบมธยมศกษาหรอประกาศนยบตรวชาชพ(ปวช.)และระดบประถมศกษาคดเปนรอยละ40.8,31.1และ21.9ตามลำาดบสวนใหญมรายไดนอยกวา10,000บาท ตอเดอนสวนใหญมรายจายนอยกวา10,000บาทตอเดอนคดเปนรอยละ72.0
ข. ขอมลพนฐ�นของประช�ชนในภ�คเกษตรในกลมประชาชนทประกอบอาชพทางการเกษตรพบวาสวนใหญทำานารองลงมาคอทำาสวน และรบจางทางการเกษตรซงไมมแปลงเกษตรเปนของตนเองคดเปนรอยละ42.9,29.7และ9.2ตามลำาดบสวนใหญเปนเพศชายคดเปนรอยละ55.2มอาย41-60ปคดเปนรอยละ52.4สวนใหญจบการศกษาระดบประถมศกษารองลงมาคอระดบมธยมศกษาหรอประกาศนยบตรวชาชพ(ปวช.)และไมไดเรยนหนงสอเลยคดเปนรอยละ65.2,22.9และ6.3ตามลำาดบ สวนใหญ มรายได นอยกวา10,000 บาทตอเดอนคดเปนรอยละ52.4 สวนใหญมรายจาย นอยกวา10,000บาทตอเดอนคดเปนรอยละ77.2
ตารางท 3 กลมตวอยางหนวย:คน
ภ�ค จงหวด ประช�ชนในภ�ค
ประช�ชนทวไป
ประช�ชนในภ�คเกษตร
ประช�ชนในภ�คบรก�ร
ประช�ชนในภ�ค
อตส�หกรรม
ประช�ชนในภ�คร�ชก�ร
รวม
เจ�ของ ลกจ�งเหนอ เชยงใหม 91 85 88 21 72 97 454
แพร 109 106 106 31 73 101 526กลาง อยธยา 109 110 110 30 80 98 550
อางทอง 109 112 90 29 59 72 501ตะวนออกเฉยงเหนอ
อดรธาน 110 110 110 30 80 110 537เลย 110 110 110 30 80 103 513
ตะวนออก จนทบร 47 84 89 31 71 104 426ฉะเชงเทรา 110 110 96 31 66 105 518
ใต สราษฎรธาน 110 110 105 30 80 110 545พทลง 110 110 110 30 72 109 541
รวม 1,015 1,047 1,014 293 733 1,009 5,111
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255426
ค. ขอมลพนฐ�นของประช�ชนในภ�คบรก�รประชาชนในกลมทประกอบอาชพในภาคบรการ พบวา สวนใหญมอาชพคาขายอาหารและเครองดมคดเปนรอยละ30.1 เปนเพศหญง คดเปนรอยละ50.5 และเพศชาย รอยละ49.5สวนใหญมอาย21-40ปคดเปนรอยละ66.5สวนใหญมการศกษาระดบมธยมศกษา หรอประกาศนยบตรวชาชพ(ปวช.)รองลงมาคอระดบปรญญาตรหรอประกาศนยบตรวชาชพชนสง(ปวส.)และประถมศกษาคดเปนรอยละ40.4,33.6และ21.8ตามลำาดบสวนใหญมรายได นอยกวา10,000 บาทตอเดอน คดเปนรอยละ36.5 สวนใหญมรายจายนอยกวา10,000บาทตอเดอนคดเปนรอยละ45.3
ง. ขอมลพนฐ�นของประช�ชนในภ�คอตส�หกรรม1) ประชาชนในภาคอตสาหกรรมทเปนเจาของกจการพบวา สวนใหญเปนเจาของหรอผบรหาร ในอตสาหกรรมครอบครวรองลงมาคออตสาหกรรมขนาดยอมและอตสาหกรรมขนาดกลาง กบขนาดใหญเทากนคดเปนรอยละ53.9,33.1และ6.5เทากนตามลำาดบเปนเพศหญง คดเปนรอยละ60.4สวนใหญมอาย41-60ปคดเปนรอยละ51.9สวนใหญมการศกษาระดบ ปรญญาตรหรอประกาศนยบตรวชาชพชนสง(ปวส.)คดเปนรอยละ36.92) ประชาชนในภาคอตสาหกรรมทเปนลกจางพบวาสวนใหญเปนลกจางในอตสาหกรรมขนาดยอม รองลงมาคออตสาหกรรมครอบครวและอตสาหกรรมขนาดใหญคดเปนรอยละ47.1,20.2 และ18.7ตามลำาดบสวนใหญมอาย21-40ปคดเปนรอยละ73.9สวนใหญมการศกษา ระดบมธยมศกษาหรอประกาศนยบตรวชาชพ(ปวช.)คดเปนรอยละ41.6สวนใหญมรายได นอยกวา10,000บาทตอเดอนคดเปนรอยละ59.1สวนใหญมรายจายนอยกวา10,000บาท ตอเดอนคดเปนรอยละ78.8
จ. ขอมลพนฐ�นของประช�ชนในภ�คร�ชก�รในกลมประชาชนททำางานในหนวยงานราชการพบวาสวนใหญเปนภาคราชการในหนวยงานสวนทองถนรองลงมาคอสถานศกษาและสำานกงานจงหวดกบหนวยงานรฐวสาหกจเทากนคดเปนรอยละ34.8,30.1และ10.2เทากนตามลำาดบเปนเพศหญงคดเปนรอยละ58.0และเพศชายรอยละ42.0สวนใหญมอาย21-40ปรองลงมาคออาย41-60ปคดเปนรอยละ53.5และ46.1ตามลำาดบสวนใหญมการศกษาระดบปรญญาตรหรอประกาศนยบตรวชาชพชนสง(ปวส.)คดเปนรอยละ77.8สวนใหญมรายได10,001-20,000บาทตอเดอนคดเปนรอยละ27.0สวนใหญมรายจาย10,001-20,000บาทตอเดอนคดเปนรอยละ40.4
9.2 ความรและความเขาใจปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของประชาชน
การวดองคความรและความเขาใจปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของประชาชนวดโดยใชคำาถามจำานวน20คำาถามซงเปนคำาถามทใหผตอบตดสนใจวาเปนคำาตอบทถกหรอผดตามหลกเศรษฐกจพอเพยงโดยใหผตอบตอบวาใชไมใชดงน
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
27
คว�มรเบองตนเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง ใชคำ�ถ�มจำ�นวน 4 คำ�ถ�ม ดงน1) เศรษฐกจพอเพยงเหมาะกบคนจนรายไดนอยและเกษตรกรใชหรอไม2) ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงสามารถประยกตใชไดทงในระดบครอบครวชมชนประเทศใชหรอไม 3) ความพอเพยงเปนเรองของเศรษฐกจเทานน มไดรวมถงสงคม วฒนธรรม สงแวดลอมและ ความรใชหรอไม4) แนวคดเศรษฐกจพอเพยงไมมรปแบบการนำาไปใช/หลกปฏบตทแนนอนตายตวใชหรอไม
คว�มพอประม�ณ ใชคำ�ถ�มจำ�นวน 5 คำ�ถ�ม ดงน1) เศรษฐกจพอเพยงเปนการดำาเนนไปในทางสายกลางใชหรอไม2) เศรษฐกจพอเพยงสามารถมของหรหราไดมมากไดแตตองไมเบยดเบยนผอนใชหรอไม3) เศรษฐกจพอเพยงตองพอดพอเหมาะตามอตภาพไมมาก/นอยเกนไปใชหรอไม4) การนำาทรพยากรธรรมชาตมาผลตใหไดสนคามากทสด เพอจำาหนาย ใหมรายไดสงสด เปนแนวทางเศรษฐกจพอเพยงใชหรอไม5) การเพมการใชจายเพอใหชวตสะดวกสบายเปนแนวทางตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใชหรอไม
คว�มมเหตมผล ใชคำ�ถ�มจำ�นวน 4 คำ�ถ�ม ดงน1) ทฤษฎใหมเปนตวอยางของการปฏบตเรองเศรษฐกจพอเพยงใชหรอไม2) เศรษฐกจพอเพยงสามารถกเงนเพอลงทนได หากวเคราะหเหตและผลแลว มความคมคากบ การลงทนใชหรอไม3) การแกไขปญหาโดยรปจจยทเกยวของกบปญหาจะชวยลดความเสยงตามแนวปรชญาเศรษฐกจ พอเพยงใชหรอไม4) การแกไขปญหาโดยคำานงถงสาเหตและแกไขปญหาแบบกาวกระโดด โดยคดถงผลกระทบ เฉพาะทจะเกดกบตนเองเปนแนวทางตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใชหรอไม
ก�รมภมคมกน ใชคำ�ถ�มจำ�นวน 5 คำ�ถ�ม ดงน1) การวางแผนระยะยาวถอวาเปนภมคมกนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงใชหรอไม2) ตางคนตางอยเปนภมคมกนทางสงคมตามแนวเศรษฐกจพอเพยงใชหรอไม3) การมเงนออม ประกนความเสยงในอนาคต ถอเปนภมคมกนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง ใชหรอไม4) การทำาลายทรพยากรธรรมชาตถอวาเปนการทำาใหภมคมกนบกพรองใชหรอไม5) ความมนคงในวฒนธรรมไทยและเชดชวฒนธรรมทองถนถอวาเปนภมคมกนดานวฒนธรรม ทแขงแรงใชหรอไม
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255428
คว�มรและคณธรรม ใชคำ�ถ�มจำ�นวน 2 คำ�ถ�ม ดงน1) แนวคดเศรษฐกจพอเพยงเปนวถการดำาเนนชวตทใชคณธรรมนำาความรใชหรอไม2) การททกคนตางคนตางพยายามทำาความคดเหนของตนใหถกตองเทยงธรรมมนคงในเหตในผล และพฒนาองคความรเปนแนวคดตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใชหรอไม
ผลก�รศกษ�คว�มรและคว�มเข�ใจปรชญ�เศรษฐกจพอเพยง พบว� (ต�ร�งท 4) 1) ประช�ชนในภ�คประช�ชนทวไปนนพบวาสวนใหญมความเขาใจในหลกปรชญาเศรษฐกจ พอเพยงในระดบมากโดยเฉพาะในดานหลกการมภมคมกนมากทสดแตเขาใจในหลกดานความ มเหตมผลนอยทสด2) ประช�ชนในภ�คเกษตร พบวา สวนใหญ มความเขาใจปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ในระดบ ปานกลาง โดยมความเขาใจดานหลกการมภมคมกนและเงอนไขการมความรและคณธรรม มากทสด โดยเฉพาะในกลมเกษตรกรทประกอบอาชพทำาสวน ในพนทภาคใต มอายตำากวา 20 ป และมการศกษาสงกวาปรญญาตร ในทางตรงกนขามประชาชนในภาคเกษตรมความ เขาใจดานความรเบองตนนอยทสด โดยเปนกลมเกษตรกรทประกอบอาชพทำานากงในพนท ภาคกลางมอายมากกวา60ปขนไปและไมไดเรยนหนงสอ3) ประช�ชนในภ�คบรก�รพบวาสวนใหญมความเขาใจหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในระดบมาก โดยมความเขาใจดานหลกการมภมคมกนมากทสดโดยเฉพาะในกลมทประกอบอาชพบรการ ดานการเงน ในพนทภาคเหนอ มอายระหวาง21-40ป และมการศกษาสงกวาปรญญาตร ในทางตรงกนขามประชาชนในกลมนมความเขาใจดานการมเหตมผลนอยทสด โดยเปนกลม ประชาชนทประกอบอาชพบรการดานความบนเทงในพนทภาคใตมอายมากกวา60ปขนไป และไมไดเรยนหนงสอ4) ประช�ชนในภ�คอตส�หกรรมซงแบงการศกษาเปน2กลมคอเจาของหรอผบรหารและ ลกจาง พบวาเจาของหรอผบรหารม สวนใหญ มความเขาใจหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ในระดบมากโดยมความเขาใจดานหลกการมภมคมกนมากทสด โดยเฉพาะเปนกลมเจาของ หรอผบรหารในพนทภาคใตและมการศกษาสงกวาปรญญาตรในทางตรงกนขามเจาของหรอ ผบรหาร มความเขาใจดานความรเบองตนและหลกการมเหตมผลนอยทสด โดยเฉพาะเปน กลมเจาของหรอผบรหารภาคอตสาหกรรมในพนทภาคเหนอและไมไดเรยนหนงสอสวนใน กลมลกจางภาคอตสาหกรรมพบวาสวนใหญมความเขาใจในระดบมากโดยมความเขาใจดาน หลกการมภมคมกนมากทสด โดยเฉพาะกลมลกจางภาคอตสาหกรรมครอบครว ในพนท ภาคตะวนออกมอายระหวาง21-40ปการศกษาระดบปรญญาตรหรอประกาศนยบตรวชาชพ ชนสง(ปวส.) ในทางตรงขามลกจางภาคอตสาหกรรมมความเขาใจดานการมเหตมผลนอย ทสดซงเปนลกจางภาคอตสาหกรรมขนาดยอมในพนทภาคเหนออายตงแต41ปขนไปและ ไมไดเรยนหนงสอ
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
29
5) ประช�ชนในภ�คร�ชก�รพบวาสวนใหญมความเขาใจในระดบมากโดยมความเขาใจดานหลกการ มภมคมกนมากทสดโดยเฉพาะในหนวยงานประเภทสำานกงานจงหวดและหนวยงานรฐวสาหกจ ในพนทภาคตะวนออก
ตารางท 4 คาเฉลยระดบความร ความเขาใจในหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงหนวย:คะแนน
ร�ยก�ร ประช�ชนในภ�ค
ประช�ชนทวไป
ประช�ชนในภ�คเกษตร
ประช�ชนในภ�คบรก�ร
ประช�ชนในภ�ค
อตส�หกรรม
ประช�ชนในภ�คร�ชก�ร
ค�เฉลย แปลผล
เจ�ของ ลกจ�งความรเบองตน 1.8 1.5 2.0 2.0 1.9 1.8 1.8 ปานกลางพอประมาณ 2.1 1.8 2.3 2.2 2.1 2.3 2.1 มากมเหตผล 1.7 1.7 1.9 2.0 1.8 2.0 1.9 ปานกลางมภมคมกน 2.3 2.1 2.5 2.5 2.4 2.4 2.4 มากความรและคณธรรม 2.2 2.1 2.4 2.4 2.3 2.2 2.3 มากรวมทงหลก3หวง2เงอนไข
2.0 1.8 2.2 2.2 2.1 2.1 2.1 มาก
แปลผลตามกลมอาชพ มาก ปานกลาง มาก มาก มาก มาก มากทมา:จากการศกษา
หมายเหต: กำาหนดเกณฑคาเฉลยในการแปลความหมายไว3ระดบดงน มความรความเขาใจระดบนอย คอ มคาเฉลย0.0-0.9 มความรความเขาใจระดบปานกลาง คอ มคาเฉลย1.0-1.9 มความรความเขาใจระดบมาก คอ มคาเฉลย2.0-3.0
กราฟท 1 คาเฉลยระดบความร ความเขาใจในหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
3
2.5
2
1.5
1
0.5
0ประชาชน
ความรเบองตน พอประมาณ มเหตผล มภมคมกน ความรและคณธรรม 3หวง2เงอนไข
เกษตร บรการ เจาของอตสาหกรรม ลกจางอตสาหกรรม ราชการ เฉลย
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255430
9.3 การนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช
การวดการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชของประชาชนตามมตการประยกตใช5มตไดแก มตดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานวฒนธรรม ดานสงแวดลอม และดานการเรยนรอยางมประสทธภาพและประสทธผลวดโดยใชคำาถามดงน1) มตด�นเศรษฐกจตงคำาถามเกยวกบรายไดรายจายและหนสนของครวเรอนแลวนำามาคำานวณ หาสดสวนเงนออมตอรายไดและกำาหนดระดบการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช ไว4ระดบตามวธการศกษาทกำาหนดไว
2) มตด�นสงคมตงคำาถามในมตดานสงคมจำานวน7คำาถามเพอใหผตอบตอบวาไดมการปฏบต ในแตละคำาถามมากนอยอยางไรดงน 2.1) การปฏบตตนในการมสวนรวมในกจกรรมตางๆของสงคม4คำาถาม 1)การเขารวมในกจกรรมตางๆทชมชน/สงคม/ททำางานจดขนตามโอกาส 2)การรวมลงแรงในการจดกจกรรทชมชน/ สงคม/ททำางาน จดขนทงทไมมสวน เกยวของดวยความสมครใจ 3)การรวมลงแรงในการจดกจกรรมของชมชน/สงคม/ททำางานเนองจากมสถานภาพ เปนสมาชกกลมตางๆในชมชน/สงคม/ททำางาน 4)การบรจาคเงนและ/หรอสงของเพอการกศล 2.2) การปฏบตตนในการอยรวมกนทางสงคม3คำาถาม 1)การมวถประชาธปไตย เชน การใชสทธออกเสยงในการเลอกตงทงระดบทองถน และประเทศ 2)การปฏบตตนตามกฎระเบยบทางจราจรเชนไมขบรถฝาไฟแดงการสวมหมวกนรภย 3)การเขาแถวเรยงลำาดบกอน–หลงในการเขารบบรการตางๆ
3) มตด�นวฒนธรรมตงคำาถามในมตดานวฒนธรรมจำานวน5คำาถามเพอใหผตอบตอบวาไดม การปฏบตในแตละคำาถามมากนอยอยางไรดงน 1)ประกอบอาหารรบประทานเอง 2)การทำางานฝมอเชนเยบปกถกรอยการรอยมาลยการจกสานการทอผา 3)เขารวมทำาบญในวนสำาคญทางศาสนา 4)แตงกายตามประเพณทองถน 5)รวมการละเลนพนบานไทยในโอกาสตางๆ
4) มตด�นสงแวดลอมตงคำาถามในมตดานสงแวดลอมจำานวน13คำาถามเพอใหผตอบตอบวา ไดมการปฏบตในแตละคำาถามมากนอยอยางไรดงน ด�นก�รจดก�รของเสย จำ�นวน 5 คำ�ถ�ม 1)การบำาบดของเสยในครวเรอนเพอกรองของเสยกอนปลอยทงจากครวเรอน
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
31
2)คดแยกขยะเชนขยะเปยกขยะแหงขยะรไซเคล 3)นำาขยะทสามารถรไซเคลไดไปจำาหนายหรอนำากลบมาใชใหม 4)ไมเผาขยะจากครวเรอนหรอใบไมหญา 5)นำาวสดทชำารดมาซอมแซมเพอนำากลบมาใชใหมเชนโตะเกาอ ด�นก�รอนรกษพลงง�น จำ�นวน 8 คำ�ถ�ม 1)ไมเสยบปลกโทรทศนหรออปกรณเครองใชไฟฟาทงไว 2)ไมปลกตนไมหรอนำากระถางปลกตนไมมาไวในหองทมเครองปรบอากาศ 3)ไมนำากระตกนำารอนตงไวในหองทมเครองปรบอากาศ 4)ปรบอณหภมเครองปรบอากาศท25องศาเซลเซยส 5)ปดเครองปรบอากาศหรอพดลมเมอตองออกจากหองเกนกวา1ชวโมง 6)วางโทรทศนไวในจดทมการถายเทอากาศไดดและตงหางจากผนงหรอมลอยางนอย10ซม. 7)ใชบรการรถสาธารณะ 8)เมอเสยบปลกเตารดจะรดผาเสรจในคราวเดยว
5) มตด�นก�รเรยนรแบบมประสทธภ�พและประสทธผล ตงคำาถามในมตดานการเรยนรแบบม ประสทธภาพและประสทธผลจำานวน7คำาถามเพอใหผตอบตอบวาไดมการปฏบตในแตละ คำาถามมากนอยอยางไรดงน 1)การอบรมหลกสตรตางๆเพอพฒนาความรความสามารถ 2)ใชบรการหองสมดเพออานหนงสอวชาการทสนใจ 3)ซอหนงสอวชาการตามรานหนงสอ 4)สบคนขอมลวชาการทสนใจทางอนเตอรเนต 5)เรยนรจากการปฏบตจรงและประเมนผลของการปฏบต 6)แลกเปลยนประสบการณการเรยนรตางๆระหวางชมชน/พนท/หนวยงาน 7)ขอคำาปรกษาคำาแนะนำาดานตางๆจากผเชยวชาญในเรองทสนใจ
ผลก�รศกษ�สรปไดว� (ต�ร�งท 5)1) ประช�ชนทวไป พบวา สวนใหญนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในระดบมาก โดยนำามาประยกตใชในมตดานสงคมมากทสดโดยเฉพาะในกลมประชาชนในพนทภาคกลาง มการศกษาสงกวาปรญญาตร ในทางตรงกนขามภาคประชาชนมการประยกตใชในมตดาน การเรยนรแบบมประสทธภาพและประสทธผลนอยทสด โดยเฉพาะในกลมประชาชนในพนท ภาคเหนอมการศกษาระดบประถมศกษา2) ประช�ชนในภ�คเกษตรพบวาสวนใหญนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในระดบ ปานกลาง โดยนำามาประยกตใชในมตดานสงคมมากทสด โดยเฉพาะในกลมเกษตรกรท ประกอบอาชพทำาสวนในพนทภาคเหนอในทางตรงกนขามเกษตรกรมการประยกตใชในมต ดานการเรยนรแบบมประสทธภาพและประสทธผลนอยทสด โดยเฉพาะในกลมเกษตรกรท ประกอบอาชพรบจางทางการเกษตรและไมมแปลงเกษตรเปนของตนเองในพนทภาคใต
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255432
3) ประช�ชนในภ�คบรก�ร พบวาสวนใหญนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในระดบ ปานกลาง โดยนำามาประยกตใชในมตดานสงคมมากทสด โดยเฉพาะในกลมกลมทประกอบ อาชพบรการดานความบนเทง ในพนทภาคเหนอ และมการศกษาสงกวาปรญญาตร ในทาง ตรงกนขามมการประยกตใชในมตดานการเรยนรแบบมประสทธภาพและประสทธผลนอยทสด โดยเปนกลมภาคบรการทประกอบอาชพบรการคมนาคมในพนทภาคใตและไมไดเรยนหนงสอ4) ประช�ชนในภ�คอตส�หกรรมพบวาเจาของหรอผบรหารภาคสวนใหญนำาปรชญาเศรษฐกจ พอเพยงมาประยกตใชในระดบปานกลางโดยนำามาประยกตใชในมตดานสงแวดลอมมากทสด โดยเฉพาะในกลมเจาของหรอผบรหารภาคอตสาหกรรมขนาดกลางในพนทภาคเหนอในทาง ตรงกนขามเจาของหรอผบรหารภาคอตสาหกรรม มการประยกตใชในมตดานเศรษฐกจ นอยทสด โดยเฉพาะในกลมเจาของหรอผบรหารภาคอตสาหกรรมขนาดกลาง ในพนทภาค ตะวนออก สวนลกจางภาคอตสาหกรรม พบวา สวนใหญนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาประยกตใชในระดบปานกลางโดยนำามาประยกตใชในมตดานสงคมมากทสดโดยเฉพาะ ในกลมลกจางภาคอตสาหกรรมขนาดกลางในพนทภาคเหนออายมากกวา60ปขนไปมการ ศกษาระดบประถมศกษา ในทางตรงขาม ลกจางภาคอตสาหกรรม มการประยกตใชในมต ดานการเรยนรแบบมประสทธภาพและประสทธผลนอยทสด โดยเปนกลมลกจางภาค อตสาหกรรมขนาดยอมในพนทภาคตะวนออกเฉยงเหนออายตำากวา20ปและมการศกษา สงกวาปรญญาตร5) ประช�ชนในภ�คร�ชก�ร พบวา สวนใหญนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชใน ระดบมากโดยนำามาประยกตใชในมตดานสงคมมากทสดโดยเฉพาะขาราชการในหนวยงาน ประเภทสถานศกษา ในพนทภาคเหนอ ในทางตรงกนขามขาราชการมการประยกตใชในมต ดานเศรษฐกจนอยทสดโดยเฉพาะขาราชการในหนวยงานประเภทสำานกงานจงหวดในพนท ภาคเหนอ
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
33
ตารางท 5 คาคะแนนเฉลยระดบการนำาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชจำาแนกตามมตหนวย:คะแนน
มต ประช�ชนในภ�ค
ประช�ชนทวไป
ประช�ชนในภ�คเกษตร
ประช�ชนในภ�คบรก�ร
ประช�ชนในภ�ค
อตส�หกรรม
ประช�ชนในภ�คร�ชก�ร
ค�เฉลย แปลผล
เจ�ของ ลกจ�งเศรษฐกจ 2.0 1.9 1.7 1.4 1.8 2.0 2.0 มากสงคม 2.4 2.4 2.4 2.2 2.3 2.6 2.6 มากวฒนธรรม 2.0 2.1 1.9 1.5 1.8 2.1 2.1 มากสงแวดลอม 1.9 1.8 2.1 2.3 1.9 2.2 2.0 มากการเรยนร 1.7 1.3 1.5 1.8 1.5 2.1 1.7 ปานกลางรวม5มต 2.0 1.9 1.9 1.8 1.9 2.2 2.0 มาก
มาก ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง มาก มากทมา:จากการศกษา
หมายเหต: กำาหนดเกณฑคาเฉลยในการแปลความหมายไว3ระดบดงน มการประยกตใชระดบนอย คอ มคาเฉลย0.0-0.9 มการประยกตใชระดบปานกลาง คอ มคาเฉลย1.0-1.9 มการประยกตใชระดบมาก คอ มคาเฉลย2.0-3.0
กราพท 2 คะแนนเฉลยระดบการนำาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชจำาแนกตามมต
3
2.5
2
1.5
1
0.5
0ประชาชน
เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม สงแวดลอม การเรยนร รวม5มต
เกษตร บรการ เจาของอตสาหกรรม ลกจางอตสาหกรรม ราชการ เฉลย
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255434
9.4 ความสมพนธของความรความเขาใจหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและการประยกตใชในชว�ต
ประจำาวน
จากการทดสอบความสมพนธของความเขาใจและการประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในชวตประจำาวนโดยใชสถตไคสแควร(Chi-square:λ2)ดวยวธสเปยรสนพบวาในประชากร(ทกภาคสวน) ผทนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในชวตประจำาวน จะมความเขาใจตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอยในระดบมากและผทนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในชวตประจำาวนนอยจะมความเขาใจตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในระดบนอยโดยความสมพนธจะมนยสำาคญทางสถตมากทสดในกลมตวอยางภาคเกษตรรองลงมาคอภาคบรการภาคประชาชนลกจางภาคอตสาหกรรมนายจางภาคอตสาหกรรมและภาคราชการตามลำาดบ(ตารางท6)
ตารางท 6 จำานวนตวอยางจำาแนกตามระดบความเขาใจ และการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในชว�ตประจำาวน (ตอ)
หนวย:คน
อ�ชพ ระดบก�รนำ�ม� ประยกตใช
ระดบคว�มเข�ใจ รวม λ2(Sig.)นอย ป�นกล�ง ม�ก
ภาคประชาชน นอย 53 66 37 156 26.246(34.0) (42.3) (23.7) (100.0) (0.000)
ปานกลาง 106 215 244 565(18.8) (38.1) (43.2) (100.0)
มาก 42 72 86 200(21.0) (36.0) (43.0) (100.0)
รวม 201 353 367 921(21.8) (38.3) (39.8) (100.0)
ภาคเกษตร นอย 122 77 25 224 100.094(54.5) (34.4) (11.2) (100.0) (0.000)
ปานกลาง 196 286 191 673(29.1) (42.5) (28.4) (100.0)
มาก 17 55 67 139(12.2) (39.6) (48.2) (100.0)
รวม 335 418 283 1,036(32.3) (40.3) (27.3) (100.0)
ภาคบรการ นอย 30 52 41 123 55.618(24.4) (42.3) (33.3) (100.0) (0.00)
ปานกลาง 103 228 382 713(14.4) (32.0) (53.6) (100.0)
มาก 1 43 115 159(0.6) (27.0) (72.3) (100.0)
รวม 134 323 538 995(13.5) (32.5) (54.1) (100.0)
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
35
9.5 กรณศกษา ทมการนำาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช
จากการสมภาษณเชงลกกลมกรณศกษา จำานวน13 ทาน ถงการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาประยกตใชสรปไดวาครชบ ยอดแกวปราชญดานเศรษฐศาสตรชมชนบานนำาขาวจงหวดสงขลาผรเรมแนวคดการออม ทรพยทตองมสวสดการชมชนเพอนำามาชวยสงคมจนเกดกลมสจจะออมทรพยวนละบาทคณพอประยงค รณรงค ปราชญชาวบานชมชนไมเรยงจงหวดนครศรธรรมราชผจดตงศนยศกษา และพฒนาชมชนไมเรยงขนเพอถายทอดความรประสบการณชวตและการพลกผนมาดำาเนน ชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใหแกชาวบานในชมชนคณแมทองด โพธยอง ปราชญชาวบาน สตรนกพฒนาคนแรกของหมบานดอนแกว อำาเภอสารภ จงหวดเชยงใหม และแกนนำาจดตงศนยเรยนรสานสมพนธเพอการพฒนาเศรษฐกจพอเพยง เพอถายทอดความรโดยการเรยนรและปฏบตจรง
ตารางท 6 จำานวนตวอยางจำาแนกตามระดบความเขาใจ และการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในชว�ตประจำาวน (ตอ)
หนวย:คน
อ�ชพ ระดบก�รนำ�ม� ประยกตใช
ระดบคว�มเข�ใจ รวม λ2(Sig.)นอย ป�นกล�ง ม�ก
เจาของ/ผบรหารภาคอตสาหกรรม
นอย 30 83 56 169 16.362(17.8) (49.1) (33.1) (100.0) (0.003)
ปานกลาง 51 187 185 423(12.1) (44.2) (43.7) (100.0)
มาก 24 36 58 118(20.3) (30.5) (49.2) (100.0)
รวม 105 306 299 710(14.8) (43.1) (42.1) (100.0)
ลกจางภาคอตสาหกรรม
นอย 9 30 15 54 19.045(16.7) (55.6) (27.8) (100.0) (0.001)
ปานกลาง 9 54 94 157(5.7) (34.4) (59.9) (100.0)
มาก 5 33 44 82(6.1) (40.2) (53.7) (100.0)
รวม 23 117 153 293(7.8) (39.9) (52.2) (100.0)
ภาคราชการ นอย 1 16 19 36 9.354(2.8) (44.4) (52.8) (100.0) (0.053)
ปานกลาง 48 273 198 519(9.2) (52.6) (38.2) (100.0)
มาก 21 229 156 406(5.2) (56.4) (38.4) (100.0)
รวม 70 518 373 961(7.3) (53.9) (38.8) (100.0)
ทมา:จากการศกษาหมายเหต:λ20.05(4)=0.711
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255436
คณพอคำ�เดอง ภ�ษ ปราชญชาวบานผนำาโรงเรยนชมชนอสานจงหวดบรรมยกลมอนรกษสงแวดลอมอ�ชพท�งเลอกบ�นทพไทย หมบานทมอ อำาเภอปราสาท จงหวดสรนทร เปนการรวมกลมกนของคนในชมชนเพอทำาการเกษตรอนทรยเปนหลกอ�จ�รยววฒน ศลยกำ�ธรประธานมลนธกสกรรมธรรมชาตมาบเอองจงหวดชลบรผซงพลกผน ชวตตนเองจากอาชพรบราชการมาเปนเกษตรกรโดยการนำาแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาใชในการเกษตรและจดตงศนยมลนธกสกรรมธรรมชาตมาบเอองซงเปนการเกษตรแบบ ครบวงจรศนยฝกอบรมความรเรองเกษตรกรไรสารพษและเศรษฐกจพอเพยงรศ.นพ.สภ� ลมพ�ณชยก�รอดตอาจารยประจำาของคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลศรราชปจจบน เปดคลนกรกษาผปวยเจาของสมญานาม“คณหมอ5บาท”ฟ�รมโชคชยธรกจฟารมเพอการทองเทยวเชงเกษตรวส�หกจชมชนโครงการบานทอฝนบานแมตำาตำาบลนำาแวนอำาเภอเชยงคำาจงหวดพะเยาเสนทาง อาชพสรางรายไดอยางมคณธรรมโรงเรยนบ�นนำ�เทยงล�นเต หนองเมก อำาเภอประจกษศลปาคม จงหวดอดรธาน เปนโรงเรยน อนรกษกระบอ(ควายไทย)และโรงเรยนสอนไถนาแหงแรกในประเทศไทยสถ�บนก�รเงนชมชนและกองทนสวสดก�รชมชนตำ�บลหนองส�หร�ย สถาบนการเงนชมชน ทสามารถแกไขปญหาหนสนและจดสวสดการชมชนไดอยางทวถงและสงเสรมใหคนทำาความด เปนหลกคำาประกนตนเองศนยบรก�รวช�ก�รด�นพชและปจจยก�รผลตสรนทร เปนหนวยงานระดบจงหวดทเปนตวอยางดาน การใชสอยพนทใหเกดประโยชนทางการเกษตรอยางสมบรณแบบคลงจงหวดสรนทร เปนหนวยงานภาคราชการทนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการบรหาร จดการหนวยงานอยางรอบดานทงดานพนกงานและสำานกงาน
9.6 เครองมอสำาคญตอการตอการปฏบตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
จากการศกษาพบเครองมอสำาคญตอการปฏบตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยงดงน
ด�นวฒนธรรม •สงเสรมการอนรกษฟนฟวฒนธรรม•ปรบพนฐานจตใจโดยมกจกรรมสรางจตสาธารณะ•มกระบวนการสงเสรมใหคนทำาความด
ด�นก�รเรยนร•ถายทอดความรโดยปราชญภมปญญาทองถน•ชาวบานสชาวบานและสถานศกษา
ด�นเศรษฐกจ •ทำาบญชครวเรอน•วางแผนการใชจาย•มสวสดการเพอการดำารงชพเหมาะสม•สรางคานยมในการดำาเนนชวต
ด�นสงคม •มการรวมกลมสรางเครอขาย•มกระบวนการสรางความ เขมแขงใหชมชน•มผนำาทมศกยภาพ มตวอยางความสำาเรจ
ด�นสงแวดลอม •มแนวคด“ชมชนพงตนเอง”•มมาตรการหรอนโยบาย การปฏบตของชมชนจรงจง•สนบสนนแนวคด “เกษตรทฤษฎใหม”
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
37
10. บทสรปสงคนพบจากงานว�จย
1) ดานความเขาใจปรชญาเศรษฐกจพอเพยงพบวาประชาชนในทกอาชพมความเขาใจในหลก ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอยในระดบมากยกเวนประชาชนในกลมอาชพเกษตรกร ทมระดบ ความเขาใจในระดบปานกลาง
2) ประชาชนสวนใหญยงมความเขาใจผดในหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกลาวคอมกจะเขาใจวา • ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาทเหมาะกบคนยากจนมรายไดนอยและเกษตรกร • ความพอเพยงเปนเรองของเศรษฐกจเทานนมไดรวมถงสงคมวฒนธรรมสงแวดลอมและ ความร • แนวคดเศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาทมแนวทางการแกไขปญหาโดยคำานงถงสาเหตและ แกไขปญหาแบบกาวกระโดดโดยคดถงผลกระทบเฉพาะทจะเกดกบตวเอง • ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมรปแบบการนำาไปใชหรอหลกปฏบตทแนนอนตายตว • ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไมสามารถใหมของหรหราหรอมมากได • การเพมการใชจายเพอใหชวตสะดวกสบายเปนแนวทางตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง • การนำาทรพยากรธรรมชาตมาผลตใหไดสนคามากทสด เพอจำาหนายใหมรายไดสงสดเปน แนวทางเศรษฐกจพอเพยง
3) ดานความเขาใจและการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชพบวาประชาชนในภาคกลาง และภาคตะวนออกเฉยงเหนอเปนภมภาคทเขาใจและนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช นอยทสดและกลมประชาชนทเปนเจาของหรอผบรหารภาคอตสาหกรรมกบททำางานดานการ ปกครองเชนศาลทหารตำารวจเปนผทเขาใจและนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช นอยทสด
4) ดานการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในมตตางๆ • มต“ดานวฒนธรรม”พบวาประชาชนสวนใหญมการประยกตใชในชวตประจำาวนนอยทสด ในประเดนการธำารงไวซงวฒนธรรมประเพณอนดงามเชนการเขาวดฟงเทศน-ธรรม ทำาบญใสบาตรและการแตงกายตามประเพณทองถนและการละเลนพนบานไทยในโอกาสตางๆ • มต“ดานสงแวดลอม”มการประยกตใชในชวตประจำาวนนอยทสดในประเดนการอนรกษ พลงงาน เชนการเปดเครองปรบอากาศในอณหภมทไมเหมาะสม เชนตำากวา25องศา เซลเซยสและการไมใชบรการรถสาธารณะ • มต“ดานการเรยนรแบบมประสทธภาพและประสทธผล”มการประยกตใชในชวตประจำาวน นอยทสดในดานการเรยนรดวยตนเองอาทเชนการอบรมหลกสตรตางๆเพอพฒนาความร ความสามารถการใชบรการหองสมดเพออานหนงสอวชาการทสนใจการซอหนงสอวชาการ ตามรานหนงสอการสบคนขอมลวชาการทสนใจทางอนเทอรเนตการเรยนรจากการปฏบตจรง และประเมนผลของการปฏบตฯลฯ
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255438
11. ขอเสนอแนะ
การสงเสรมและขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยงจำาเปนตองพฒนาทกๆดานไปพรอมกนทงการสรางความเขาใจและการสงเสรมการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในระดบครอบครวชมชนและประเทศโดยมตวชวดทเหมาะสมกบทกภาคสวนซงมขอเสนอแนะดงน
1) สรางความเขาใจในหลกการเศรษฐกจพอเพยงปจจบนคนไทยสวนใหญมวถชวตแบบทนนยม และยงไมตระหนกถงการนำาเศรษฐกจพอเพยงมาใชมากนก สวนหนงเกดจากความเขาใจใน แนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอยางไมถกตองวธการหนงทจะทำาใหประชาชนไดเขาใจถง แนวคดนคอการสรางความเขาใจอยางถกตองใหตรงกนโดยมวธการสงเสรมความเขาใจ ทขนอยกบบรบทของแตละบคคลแตละสถานทและสถานการณโดยเรมตนจากการกระตนให แตละคน/กลม/ชมชน/องคกรไดรจกตนเองใสใจสงรอบตวมากขนคำานงถงความสมดลทง ระบบ(กำาลงคนเศรษฐกจสงแวดลอมวฒนธรรมและศกยภาพทตนมอย)กลาวอกนยหนง สามารถนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาปฏบตไดจรง
2) แนวทางการสงเสรมการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชซงถอวาเปนแนวทางทจก ทำาใหเกดความสมดลได ทงในแงของมตเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม สงแวดลอม รวมทง กระบวนการสรางการเรยนรแบบมประสทธภาพและประสทธผล ซงวธการสรางความสมดล การสรางภมคมกนเพอเปนการขบเคลอนในระดบนโยบายสรปไดวา • การสรางตวชวด ตองมการวจยเพอสรางดชนชวดทชดเจนเกยวกบหลกปรชญาเศรษฐกจ พอเพยงและการประยกตใชในชวตประจำาวนสำาหรบประชาชนในแตละสาขาอาชพ • การสรางความสมดลตองศกษาเปนกรณเพราะความสมดลของแตละคนแตละสถานท แตละสถานการณ ยอมมความแตกตางกน การสรางความสมดล สามารถทำาไดโดยการ ศกษาเมตรกซของชมชนเพอจกไดทราบถงสงทสงคมชมชนยงไมมหรอขาดตกบกพรอง และนำามาพฒนาวธการสรางความสมดลรวมถงแนวทางแกไขปญหาไดอยางตรงสาเหต • การสรางความพอเพยงและภมคมกน จกตองเหมาะสมกบแตละบคคล เชนเดยวกบการ สรางความสมดลยกตวอยางเชน ก.ความพอเพยง“สำาหรบอตสาหกรรมหรอธรกจ”หมายถง“การลงทนทไมเกนตว”โดย พจารณาไดจากอตราสวนประสทธภาพ ของการลงทนภาคอตสาหกรรม อยางเหมาะ สมกบแตละธรกจ ข.ความพอเพยง“สำาหรบชมชนหรอครอบครว”คอหาวธการสงเสรมใหประชาชนเรยนร เรองการมรายไดทสมดลกบรายจายและออมเงนซงเปนวธการหนงในการบรหารความ เสยงทด
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
39
ค.ความพอเพยง “ระดบประเทศ” เปนหนาทของรฐบาล ทตองตระหนกและพยายาม คนหาหนทางทจกนำาพาประเทศใหดำารงอยไดและทนตอผลกระทบทเกดขน อยางม ภมคมกนทแขงแรงมนโยบายการพฒนาประเทศอยางชดเจนและเปนรปธรรมรวมถง การมกฎหมายทเปนธรรมมาสนบสนนนโยบายเหลานนอยางจรงจง
3) การพฒนาองคความรแกประชากร(ทกภาคสวน)นนภาครฐควรมนโยบายแผนการสงเสรม และพฒนาการเรยนรทเขาถงประชากร(ทกภาคสวน)ทชดเจนและตอเนอง
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255440
เอกสารอางอง
กลมพฒนากรอบแนวคดทางทฤษฎเศรษฐศาสตรปรชญาเศรษฐกจพอเพยง.2546.กรอบแนวคด ท�งทฤษฎเศรษฐศ�สตร ปรชญ�เศรษฐกจพอเพยง.(ม.ป.ท.)เกษมวฒนชย.2551.สรปก�รป�ฐกถ�พเศษ เรองหลกก�รทรงง�นในพระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหว. เชยงใหม:คณะเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม.ทรงศกด ศรบญจตต และคณะ.2550. ก�รประเมนผลเปรยบเทยบในมตต�งๆ ของประช�ชน ในก�รนำ�ปรชญ�เศรษฐกจพอเพยงม�ประยกตใช: ร�ยง�นฉบบสมบรณ.กรงเทพฯ:สำานกงาน คณะกรรมการวจยแหงชาต.สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. คณะอนกรรมการขบเคลอน เศรษฐกจพอเพยง.2548.เศรษฐกจพอเพยงคออะไร.พมพครงท2.กรงเทพฯ:สำานกงาน.อภชยพนธเสน.2550.สงเคร�ะหองคคว�มรเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง.พมพครงท3.กรงเทพฯ: สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
41
ตารางผนวกท 1 ขอมลสถานภาพ / อาชพ / ขนาดอตสาหกรรม ของกลมตวอยางประชาชน
สถ�นภ�พ / อ�ชพ / ขน�ดอตส�หกรรม รอยละประช�ชนในภ�คประช�ชนทวไป
นกเรยน/นกศกษา 50.9ผสงอาย(อาย60ปขนไป) 19.5ผวางงาน 29.6รวม 100.0
ประช�ชนในภ�คเกษตร
ทำานา 42.9ทำาสวน 29.7ทำาไร 6.0เลยงสตว 5.5ทำานากง 3.6รบจางทางการเกษตรและมแปลงเกษตรของตนเอง 3.1รบจางทางการเกษตรและไมมแปลงเกษตรของตนเอง 9.2รวม 100.0
ประช�ชนในภ�คบรก�ร
ธรกจทองเทยว 15.7บรการใหคำาแนะนำา/ปรกษา 16.7บรการคมนาคม 17.5บรการดานการเงน 7.8บรการดานสขภาพ 9.2บรการเครองดม/อาหาร 30.1บรการดานความบนเทง 3.2รวม 100.0
ประช�ชนในภ�คอตส�หกรรมเจ�ของ
อตสาหกรรมในครอบครว 53.9อตสาหกรรมขนาดยอม 33.1อตสาหกรรมขนาดกลาง 6.5อตสาหกรรมขนาดใหญ 6.5รวม 100.0ลกจ�ง
อตสาหกรรมในครอบครว 20.2อตสาหกรรมขนาดยอม 47.1อตสาหกรรมขนาดกลาง 14.1อตสาหกรรมขนาดใหญ 18.7รวม 100.0
ภาคผนวก
วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม15.01 มกราคม-มถนายน 255442
ตารางผนวกท 1 ขอมลสถานภาพ / อาชพ / ขนาดอตสาหกรรม ของกลมตวอยางประชาชน (ตอ)
สถ�นภ�พ / อ�ชพ / ขน�ดอตส�หกรรม รอยละประช�ชนในภ�คร�ชก�ร
สำานกงานจงหวด 10.2สถานศกษา 30.1ปกครองไดแกศาลทหารตำารวจ 7.8สวนทองถน 34.8รฐวสาหกจ 10.2กรมทางหลวงทดนจงหวดขนสงจงหวด 6.8รวม 100.0
ทมา:จากการศกษา
การประเมนผลเปรยบเทยบในมตตางๆ ของประชาชนในการนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชCMU. JOURNAL OF ECONOMICS
43
ตารางผนวกท 2 ขอมลทวไปของกลมตวอยางประชาชน
ขอมลทวไป ประช�ชนในภ�ค
ประช�ชนทวไป
ประช�ชนในภ�คเกษตร
ประช�ชนในภ�คบรก�ร
ประช�ชนในภ�ค
อตส�หกรรม
ประช�ชนในภ�คร�ชก�ร
เจ�ของ ลกจ�งรอยละ รอยละ รอยละ รอยละ รอยละ รอยละ
เพศหญง 60.7 44.8 50.5 60.4 52.4 58.0ชาย 39.3 55.2 49.5 39.6 47.6 42.0รวม 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
อ�ยตำากวา20ป 31.7 0.3 1.2 0.7 4.8 0.021-40ป 40.0 31.4 66.5 41.3 73.9 53.541-60ป 10.6 52.4 30.4 51.9 19.5 46.1มากกวา60ปขนไป 17.6 15.9 2.0 6.1 1.8 0.4รวม 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
ก�รศกษ�ไมไดเรยนหนงสอ 5.4 6.3 1.8 0.7 1.9 0.0ประถมศกษา 21.9 65.2 21.8 34.1 23.3 1.2มธยมศกษา/ปวช. 31.1 22.9 40.4 25.9 41.6 8.9ปรญญาตร/ปวส. 40.8 5.4 33.6 36.9 32.9 77.8สงกวาปรญญาตร 0.8 0.1 2.4 2.4 0.3 12.1รวม 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
ร�ยไดตอเดอนของครวเรอนนอยกวา10,000บาท 46.1 52.4 35.9 0.0 59.1 11.410,001-20,000บาท 22.9 21.1 26.0 0.0 25.4 27.020,001-30,000บาท 14.5 7.6 17.4 0.0 7.7 24.630,001-40,000บาท 5.9 3.7 9.5 0.0 3.0 13.640,001-50,000บาท 4.5 4.0 4.7 0.0 2.1 8.6มากกวา50,000บาทขนไป 6.1 11.3 6.6 0.0 2.6 14.9รวม 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
ร�ยจ�ยตอเดอนของครวเรอนนอยกวา10,000บาท 72.0 77.2 45.3 0.0 78.8 32.110,001-20,000บาท 18.8 17.4 35.0 0.0 14.8 40.420,001-30,000บาท 6.2 1.8 13.3 0.0 3.5 16.030,001-40,000บาท 1.7 1.5 3.7 0.0 1.4 5.640,001-50,000บาท 0.9 0.8 1.0 0.0 0.7 2.2มากกวา50,000บาทขนไป 0.4 1.2 1.8 0.0 0.8 3.7รวม 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
ทมา:จากการศกษา