แผนยทธศาสตร การพฒนาระบบโลจสตกสของไทย ฉบบท 2 (2556-2560)

“การอ านวยความสะดวกทางการคาและ

การจดการโซอปทานเพอความสามารถในการแขงขน”

ค าน า สบเนองจากแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสแหงชาต พ.ศ 2550 -2554 ท ม ง เ น นการ พฒนาภาย ใต ก รอบย ทธศาสตร ท ส าคญ 5 ด าน ได แก ( 1 ) ก า รปร บปร ง ประสทธภาพระบบโลจสตกสในภาคการผลต (2) การเพมประสทธภาพ ระบบขนสงและโลจสตกส (3) การพฒนาธรกจโลจสตกส (4) การปรบปรงสงอ านวยความสะดวกทางการคา และ (5) การพฒนาก าลงคน ขอมล และกลไกการขบเคลอนยทธศาสตรไดสนสดลง ในป2554 และผล การพฒนา สามารถน ากรอบยทธศาสตรไปปฏบตท าใหประสทธภาพในการบรหารจดการระบบ โลจสตกสของประเทศดขนสงผลตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมในภาพรวมซ งหนวยงาน ภาครฐและภาคเอกชนไดเลงเหนถงความส าคญของการวางแผนก าหนดยทธศาสตรการพฒนาเพอ ขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทยในระยะตอไป

คณะกรรมการพฒนาระบบการบรหารจดการขนสงสนคาและบรการของประเทศ (กบส.) ซงมอ านาจและหนาทในการก าหนดแผนยทธศาสตรและหนวยงานหลกทรบผดชอบยทธศาสตร การพฒนาระบบโลจสตกสตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพฒนาระบบการบรหารจดการ ขนสงสนคาและบรการของประเทศพ.ศ.2552 ไดแตงต งคณะท างานจดท าแผนยทธศาสตร การพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศ ฉบบท 2 เมอวนท 29 เมษายน 2554 โดยมเลขาธการ คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเปนประธานคณะท างานรวมกบหนวยงานทง ภาครฐ ภาคเอกชน นกวชาการ และภาคท เกยวของ เพอยกรางทศทางการพฒนาและจดท า รางแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกส พ.ศ. 2556 -2560 เสนอตอคณะกรรมการ กบส. พจารณาใหความเหนชอบ และคณะรฐมนตรมมต เมอวนท 10 กนยายน 2556 เหนชอบ แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศ ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

แผนยทธศาสตรการ พฒนาระบบโลจสตกส ของประเทศฉบบน ให ความส าคญ กบการอ านวยความสะดวกทางการคาและการจดการโซอปทานเพอความสามารถในการแขงขน และการบรณาการระหวางหนวยงานทเกยวของในการขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาระบบ โลจสตกสใหมผลในทางปฏบตทชดเจน ซงมความเกยวของกบหนวยงานทงภาครฐ ภาคเอกชน เปนจ านวนมาก ส านกงานฯ จงเหนควรใหมการจดพมพเอกสารฉบบนขน เพอเผยแพรและ ใชเปนเอกสารประกอบการด าเนนงานขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศ ใหเปนไปในทศทางเดยวกนตอไป

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ตลาคม 2556

สารบญ

หนา

สวนท 1 บทน า

1. ความเชอมโยงของแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย 1 กบแผนยทธศาสตรการพฒนา

2. ประเดนการพฒนาเชงนโยบายของแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบ 2 โลจสตกสของประเทศไทย

3. หลกการของแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย 4

สวนท 2 แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกส ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

เปาหมายของแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย 8

ภารกจท 1 การเสรมสรางความเขมแขงใหกบผประกอบการไทยในการเกบเกยว มลคาเพมจากโซอปทาน (Supply Chain Enhancement)

ยทธศาสตรท 1 เพมขดความสามารถในการบรหารจดการโซอปทาน 9 เพอเพมโอกาสและศกยภาพในการเกบเกยวมลคาเพม จากโซอทาน

ยทธศาสตรท 2 สงเสรมธรกจการคาและบรการในพนทเมองชายแดน 11

ภารกจท 2 การยกระดบประสทธภาพระบบอ านวยความสะดวกทางการคา (Trade Facilitation Enhancement)

ยทธศาสตรท 3 พฒนาบรการขนสงและเครอขายโลจสตกสตาม 12 เสนทางยทธศาสตร

ยทธศาสตรท 4 พฒนาระบบอ านวยความสะดวกทางการคา 14

ยทธศาสตรท 5 สงเสรมการพฒนาบรการและขยายเครอขายของ 15 ผใหบรการโลจสตกส

หนา

ภารกจท 3 การพฒนาปจจยสนบสนน (Capacity Building and Policy Driving Factors)

ยทธศาสตรท 6 ปรบปรงระบบการพฒนาและจดการก าลงคน 16 (Human Resource Development System)

ยทธศาสตรท 7 พฒนาระบบตดตามและประเมนผลเพอการปรบปรง 17 ตนเอง (Monitoring System for Self Improvement) และสรางความเขมแขงใหกบองคกร/เครอขาย ขบเคลอนยทธศาสตร

สวนท 3 แนวทางในการแปลงแผนยทธศาสตรไปสแผนปฏบตการ 18

ภาคผนวก

ก. บทวเคราะห

ข. ดชนหลก (Key Performance Indicators) ชวดความส าเรจของ แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (2556-2560)

ค. มตคณะรฐมนตร วนท 10 กนยายน 2556

สารบญ (ตอ)

บทน า

การจดท าแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556 -2560) ไดมการพจารณาถงแนวทางการพฒนาของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต นโยบายรฐบาล และ ความเชอมโยงกบการกาวเขาสประชาคมอาเซยนในป 2558 ดงน

1. ยทธศาสตรของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559)

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทยฉบบน สอดคลองกบยทธศาสตรการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยนทใหความส าคญกบการพฒนาความสามารถในการแขงขนทมประสทธภาพ เทาเทยม และเปนธรรม โดยการพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกสของประเทศใหเชอมโยงการขนสงทงภายในและระหวางประเทศเพอเพมประสทธภาพและมาตรฐานสสากล และสรางความมนคงดานพลงงาน ดวยการสงเสรมการใชพลงงานสะอาด พฒนาพลงงานทางเลอก และเพมประสทธภาพการใชพลงงานในทกระดบ ปฏรปกฎหมาย และกฎระเบยบตางๆ ทางเศรษฐกจใหเออตอการเพมประสทธภาพการแขงขนและสอดคลองกบกระแสการเปลยนแปลงในสงคมโลก และยทธศาสตรการสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคเพอความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม โดยใหความส าคญกบการพฒนาความเชอมโยงดานการขนสงและระบบโลจสตกสภายใตกรอบความรวมมอในอนภมภาคตางๆ และการพฒนาระบบคมนาคมขนสง ระบบโลจสตกส มาตรฐานการใหบรการและอ านวยความสะดวกบรเวณจดผานแดน ขดความสามารถของบคลากรและผประกอบการ

2. ยทธศาสตรการพฒนาประเทศ (Country Strategy) ของรฐบาล

แผนยทธศาสตรฯสอดคลองกบยทธศาสตรการขบเคลอนของรฐบาลดานการสรางความสามารถในการแขงขนและการพฒนาระบบ โลจสตกส โครงสรางพนฐาน พลงงาน ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เพอท าใหเกดการเชอมโยงทงภายในและตางประเทศ

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

เรองนาร ?

ยทธศาสตรการพฒนาประเทศ (Country Strategy) ของรฐบาล เปนแนวทางการขบเคลอนเพอเพมศกยภาพของประเทศไทยใหมขดความสามารถในการแขงขนทสงขน ลดความเหลอมล า สงเสรมการเตบโตอยางเปนมตรกบสงแวดลอม และประสานใหทกหนวยงานทงภาคราชการ ภาคเอกชน และภาคสงคมตางๆ เขาใจและเขารวมในการพฒนาประเทศ พฒนาบคลากร โดยมเปาหมายไปสอนาคตทมนคง ยงยนและสมดล

3. ยทธศาสตรการเขาสประชาคมอาเซยนป 2558

แผนยทธศาสตรฯ สอดคลองกบแนวทางของยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐานและ

โลจสตกสเพอใหโครงสรางพนฐานมความเชอมโยงและมขดความสามารถในการรองรบการแขงขนของ

ประเทศ พรอมทงมกฎระเบยบทอ านวยความสะดวกการคาและการลงทนและสอดรบกบพนธกรณและ

ขอตกลงอาเซยนการพฒนาทรพยากรมนษยและการเพมศกยภาพของเมองเพอเชอมโยงโอกาสจากอาเซยนใน

ดานอตสาหกรรมทองเทยวบรการและเมองชายแดน

จากการวเคราะหทบทวนสถานการณการพฒนาในระยะทผานมาของแผนพฒนาแผนยทธศาสตร

การพฒนาระบบโลจสตกสแหงชาต พ.ศ. 2550-2554 สามารถวเคราะห สรปประเดนการพฒนาเชงนโยบาย

ของแผนยทธศาสตรฯ ในระยะตอไปของการพฒนาในชวง 5 ปขางหนา โดยปจจบนเปนทยอมรบของ

นกวชาการและวงการธรกจสากลโดยทวไปวา การแขงขนของภาคธรกจในปจจบน ( Competition

Landscape) สวนใหญไดยกระดบจากการแขงขนทระดบหนวยธรกจหรอบรษทเดยวไปสการแขงขนทระดบ

โซอปทาน ผประกอบการทตองการจะสรางหรอรกษาความสามารถในการแขงขนของตนเอง จะไมมองเพยง

แคกจกรรมทด าเนนการภายในหรอโดยบรษทของตนเอง แตจะตองมองไกลไปถงปจจยทสงผลกระทบตอ

กจการของตนเองใหตลอดทงโซอปทาน (Supply Chain) ทงในแงของตนทนปจจยการผลตทรบจากผขาย

(Suppliers) ประสทธภาพการผลตหรอการประกอบการอยางบรณาการ และความสามารถในการตอบสนอง

ความตองการของลกคาของบรษท ตลอดจนลกคาคนสดทายในโซอปทานวาทงหมดเหลานมสวนตอ

การก าหนดความสามารถของธรกจในการสรางและเกบเกยวมลคาเพมทางเศรษฐกจจากโซคณคา (Value

Chain) ของตนเอง

การขบเคลอนเพอพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทยในชวงทผานมาไดมสวนส าคญ ในการสรางความตระหนกดงกลาวในวงกวางใหกบผประกอบการไทยทด าเนนธรกจในระดบประเทศ ระดบภมภาค และระดบโลก ไดตระหนกถงความส าคญและความจ าเปนของการใชการบรหารจดการกจกรรม โลจสตกสทมประสทธภาพมาเปนปจจยในการสรางความไดเปรยบในการแขงขน และบางสวนเรมมองเหนและตระหนกวา การสรางความไดเปรยบในการแขงขนหรอการเพมความสามารถในการสรางหรอดงมลคาเพมทาง

-2-

ประเดนการพฒนาเชงนโยบายของแผนยทธศาสตร การพฒนาระบบโลจสตกส

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

เศรษฐกจจากหวงโซคณคาของตนเอง นน จะตองเกดจากการมสวนรวมมากขนในการบรหารความสมพนธกบผประกอบการอน หรอการควบคมกจกรรมอนๆ ในโซอปทาน

ในมตการมองตลาดเปาหมายของไทยในอนาคต กลาวไดวาการเคลอนตวของกจกรรมทาง

เศรษฐกจโลกมาอยทเอเชยโดยเฉพาะในกลมประเทศเพอนบานรอบประเทศไทยและอาเซยนนน ไดเปดโอกาส

ส าคญใหไทยสามารถวางยทธศาสตรการแขงขนและการพฒนาความเชอมโยงรวมถงการบรหารความสมพนธ

กบประเทศเพอนบาน ในลกษณะทสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจใหเกดกบประเทศไดสงสด ดงนน ประเทศไทย

ควรวางกลมตลาดเปาหมายในชวง 5 ปขางหนา ใหครอบคลมตงแตกลมประเทศในอนภมภาคลมแมน าโขง

(GMS) ขยายไปสภมภาคอาเซยน (ASEAN) และกลม ASEAN+3 (จน เกาหลใต และญปน) และ ASEAN+6

(จน เกาหล ญปน ออสเตรเลย อนเดย และนวซแลนด) ตามล าดบ

ดงนน เพอใหสอดคลองกบเงอนไขของเวทการแขงขน และการเปลยนแปลงของบรบทอน

ทงภายในและภายนอกทเกยวของและเปลยนไปดงกลาว ประเดนการพฒนาระบบโลจสตกสเพอสราง

ความสามารถในการแขงขนของภาคธรกจไทยในชวงตอไป จงตองใหความส าคญกบประเดนเชงนโยบาย

ดงตอไปน

1. การยกระดบความสามารถของผประกอบการในภาคการผลต การคาและบรการ (เกษตร

อตสาหกรรม บรการ และผประกอบการ LSPs) ใหสามารถมบทบาททเขมแขงในโซอปทานของตนเอง

(Competitive Player in Supply Chain)

2. การเพมประสทธผลและประสทธภาพของระบบบรการขนสงและเครอขายโลจสตกสทง

ของภาครฐและเอกชนใหสามารถชวยสนบสนนการเพมขดความสามารถในการแขงขนและอ านวยความ

สะดวกทางการคาใหกบภาคธรกจไทยและในสาขาทมศกยภาพสงส าหรบสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจใหกบ

ประเทศในอนาคต โดยเฉพาะสาขาเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร บรการทองเทยว และบรการสขภาพ

(Responsive Infrastructures and Logistics Network for Trade Facilitation)

3. การกระจายผลประโยชน (Win-Win Solution) และการเตบโตรวมกน (Co-prosperity

and Inclusive Growth) ทงภายในประเทศกบระหวางประเทศในภมภาค บนพนฐานการพฒนาทเปนมตรกบ

สงแวดลอมทงในระดบมหภาค (Climate Friendly) และระดบชมชน (Environmental and Community

Friendlyor Green Society) โดยในระดบระหวางประเทศนนใหรวมถงการกระจายกจกรรมทางเศรษฐกจ

โดยอาศยความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (Comparative Advantage) ของคคาทงในเรองความพรอมของ

-3-

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

บรการพนฐานทางเศรษฐกจ เทคนคการบรหารจดการ ทรพยากรธรรมชาต ทรพยากรแรงงานทมฝมอหรอ

แรงงานตนทนต าทงนเพอสรางและจงใจใหเกดความรวมมอในการพฒนารวมกนในแตละระดบอยางยงยน

4. ความจ าเปนทจะตองปรบปรงเครอขายโซอปทานของธรกจใหสอดคลองกบแนวโนมการ

ปรบโครงสรางโซอปทานของภมภาค ทขณะนผประกอบการทงในระดบบรษทขามชาต ระดบภมภาคและ

ระดบประเทศตางมความตนตวสงมากในการปรบโครงสรางธรกจของตนเองเพอลดความเสยงจากภยพบตท

กอใหเกดการหยดชะงกของ โซอปทาน (Supply chain disruption) เพอตอบสนองตอความไดเปรยบใน

การแขงขนโดยเปรยบเทยบ (Comparative advantage) ทเกดจากความตางศกยของระดบการพฒนาของ

กลมประเทศในภมภาคน รวมทงการเตรยมตวใหพรอมส าหรบการเปดเสรทางการคาการลงทนทเขมขนขน

เนองจากการรวมพนทความรวมมอทางเศรษฐกจประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) เปนหนงเดยวอยางเปน

ทางการในป 2558

5. ความจ าเปนทจะตองจะตองเพมประสทธภาพและประสทธผลของ การน านโยบาย/

ยทธศาสตร/แผนงานโครงการไปสการปฏบตเพอใหเกดผลสมฤทธของ การพฒนาตามแผนงานอยางกาว

กระโดด เพอใหผประกอบการและภาคเศรษฐกจของประเทศไทยไดประโยชนเตมทจากความพรอมและความ

ตนตวทมอยและโอกาสทางเศรษฐกจ (Window of Opportunity) ทเปดกวางขนในขณะน

การพฒนาระบบโลจสตกสและโซอปทานของภาคธรกจไทย เปนภารกจทมลกษณะขาม

กระทรวงขามสาขาแตจ าเปนตองด าเนนการอยางประสานสอดคลองกนในลกษณะบรณาการทงในเชง

เปาหมาย วธการ และชวงเวลา เพอใหเกดผลลพธจากการพฒนาอยางเตมศกยภาพและมความยงยน ตอบ

โจทยการสรางความสามารถในการแขงขนใหกบผประกอบการ ดงนน เพอใหแผนยทธศาสตรฯ ฉบบน

สามารถตอบโจทยการพฒนาทระบไวขางตนและเปนแผนทมพลงในการสงเสรมใหเกดกระบวนการน าแผน

ไปสการปฏบตทมประสทธภาพและมประสทธผล (High Performance Implementation Process) จงเหน

ควรก าหนดเปนหลกการของแผนยทธศาสตรฯ ส าหรบบรณาการทงประเดนเนอหาของแผนฯ และการ

ด าเนนงานในขนปฏบตการของภาคสวนตางๆ ทเกยวของ ดงน

1. แผนยทธศาสตรฯ ฉบบนเนนภารกจเชงยทธศาสตร และความเปนแผนเชงกลยทธ

(Strategic Plan) เพอใหการด าเนนงานซงมพนฐานอยบนขอจ ากดของทรพยากรของแตละภาคสวนสามารถ

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

-4-

หลกการของแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย

บรรลผลส าเรจตามเปาหมายไดอยางแทจรง เตมศกยภาพและสรางผลกระทบไดสง ดงนนจงเนนประเดน

การพฒนาทมความส าคญ โดยใหน าหนกกบแตละประเดนยทธศาสตรไมเทากนในเชงปรมาณแตเนน

ความส าคญในเชงคณภาพทมผลตอการสรางผลกระทบมากกวา

2. การก าหนดภารกจและแนวทางการพฒนาในแตละระดบเนนประเดนการพฒนาทม

การบรณาการของเนองาน (Issue-based) มากกวาการก าหนดตามภารกจของหนวยงานทเปนเอกเทศ

(Function based) เพอใหหนวยงานทเกยวของตระหนกและเหนถงความจ าเปนทจะตองด าเนนการพฒนา

อยางบรณาการและเปนเอกภาพภายใตบทบาทและอ านาจหนาททแตกตางกน ดงนนการก าหนดภาระ

รบผดชอบของหนวยงานจงอาจมลกษณะขามประเดนและขามสาขา (Cross-functional)

3. การพฒนาของภาครฐในชวงทผานมาและแนวโนมในอนาคตจะตองค านงถงคณคาท

ส งคมท ง ในระดบสากลและระดบประเทศใหความส าคญมากขน คอการสร างส งคมท อน รกษ

ทรพยากรธรรมชาตและเปนมตรกบสงแวดลอม (Green Society) ความตนตวในเรองการอนรกษพลงงาน

การมชวตอยางมคณภาพ และการใหคณคาความเปนมนษยกบคนทกระดบ ทงหมดนเปนคานยมทจะตอง

ค านงถงในการก าหนดแนวทางการพฒนาระบบโลจสตกสและโซอปทานของประเทศไทยในชวงตอไป

4. เปนทปรากฏชดวาการพฒนาในชวงทผานมากลไกของภาครฐซงถกผกมดดวย กฏระเบยบตางๆ ท าใหมระบบการบรหารจดการทไมสนบสนนความคดรเรม และการแบกรบภาระความเสยงในการแกไขปญหาทตองการบทบาทผน าทเขมแขง ปญหาหลายอยางทเปนอปสรรคตอการสรางความสามารถในการแขงขนใหกบภาคเอกชน จงทบซอน สะสม และแกไขยากข นจนสงผลกระทบใหเกด การจดสรรทรพยากรเพอแกไขปญหาทบดเบยวขาดประสทธผล และขาดประสทธภาพไปทงระบบ ดงนน เพอปรบแนวทางการขบเคลอนกระบวนการพฒนาระบบโลจสตกสและโซอปทานของประเทศใหมประสทธภาพประสทธผล และตอบสนองตอความจ าเปนของภาคธรกจทจ าเปนตองทนกบสถานการณทมพลวตการแขงขนสง จงควรเปดโอกาสใหภาคเอกชนในฐานะผใชบรการเขามามบทบาทมากขนในกระบวนการพฒนาตงแตขนตอนการก าหนดเปาหมายการพฒนา แนวทางการพฒนา การน าแผนงาน/โครงการไปสการปฏบต และการตดตามประเมนผลสมฤทธทเกดจากการพฒนา

-5-

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

-6-

คค

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย

ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

“การอ านวยความสะดวกทางการคาและการจดการโซอปทานเพอความสามารถในการแขงขน”

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556 -2560) “การอ านวยความสะดวกทางการคาและการจดการโซ อปทานเพอความสามารถในการแขงขน ” มองคประกอบหลกคอ

3 เปาหมายแหงความส าเรจ หรอ สามเหลยมแหงความส าเรจ (Triangle of Achievements)

3 ภารกจ คอ การสรางความเขมแขงใหกบผประกอบการไทยในโซอปทาน (Supply Chain Enhancement) การยกระดบประสทธภาพระบบอ านวยความสะดวกทางการคา (Trade Facilitation Enhancement) แ ละก า ร พ ฒน าป จ จ ย ส น บ สน น ( Capacity Building and Policy Driving Mechanism)

7 ประเดนยทธศาสตรและ 21 กลยทธ โดยมรายละเอยดดงตอไปน

-7-

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

การวางเปาหมายแหงความส าเรจของแผนยทธศาสตร ประกอบดวย 3 เปาหมายแหงความส าเรจ หรอสามเหลยมแหงความส าเรจ (Triangle of Achievements) ดงน

1) ต าแหนงทางยทธศาสตร (Strategic Position) ประเทศไทยควรวางบทบาทตนเองเปนศนยกลางธรกรรมการคาและบรการของกลมประเทศลมแมน าโขงและเปนประตการคาส ตลาดเอเชย (Trade and Service Hub of GMS, and Gateway to Asia) เพอใหสอดคลองกบศกยภาพและหลกความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (Comparative advantage) และน าไปสความรวมมอและการเตบโตทยงยนรวมกนในภมภาค

2) เปาประสงคเชงยทธศาสตร (Strategic Objectives) ประกอบดวย 3 สวนคอ (1) การเพมประสทธภาพและความสามารถในการตอบสนองลกคาของระบบโลจสตกส (Logistics Efficiency and Responsiveness) ทงในระดบสถานประกอบการระดบกลไกและกระบวนการอ านวยความสะดวกทางการคาของประเทศ (2) การสรางความเขมแขงและมลคาเพมใหกบธรกจไทยในโซอปทาน (Value Creation) และ (3) การเตบโตทชวยลดความเหลอมลาทางเศรษฐกจทงในระดบประเทศและระดบภมภาค (Regional Inclusive Growth)

3) ผลสมฤทธสดทาย (Ultimate Goal) การสรางขดความสามารถในการแขงขนของภาคธรกจและการสรางความเตบโตทางเศรษฐกจรวมกนบนพนฐานของการมภาคธรกจทเขมแขงมการกระจายโอกาสทางเศรษฐกจ รวมถงการค านงถงคณคาทสงคมตองการทงเรองของการอนรกษทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และพลงงาน การมชวตอยางมคณภาพ และการใหคณคาความเปนมนษยกบคนทกระดบ ทายทสดจะกอใหเกดผลลพธทบรณาการไปสการยกระดบคณภาพชวตของประชาชนรวมกนอยางยงยนในภมภาค (Competitiveness, Co-prosperity, Sustainability, and Quality of Life)

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

-8-

เปาหมายของแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย

เพอเพมโอกาสและศกยภาพในการเกบเกยวมลคาเพมจากโซอทานมกลยทธหลก ประกอบดวย

กลยทธท 1 สงเสรมบทบาทของเกษตรกรและผประกอบการเกษตรในโซอปทานสนคาเกษตร

และอาหารจากตนน าถงปลายน า (From Farms to Forks) ดวยการ

1) พฒนาทกษะการบรหารจดการโลจสตกสในระดบฟารมใหกบกลมและสถาบนเกษตรกร เพอลดตนทนในกระบวนการและเพมศกยภาพใหเกษตรกรในการเขารวมจดการและเกบเกยวมลคาเพมจากโซอปทานของตนเองมากขน

2) สงเสรมการพฒนาสถาบนเกษตรกรใหท าหนาทเปนกลไกการจดการธรกจ (Business Arm) ใหกบเกษตรกร เพอสนบสนนกจการจดหาวตถดบ/ปจจยการผลต การใชทรพยากรการผลตรวม การเพมขดความสามารถในการเขาถงแหลงทน การควบคมคณภาพผลผลตการรวบรวม การจดการดานตลาด การซอขาย และการกระจายหรอจดสงผลผลตใหถงมอผซอปลายทาง ตลอดจนรวมมอระหวางสถาบนเกษตรและผประกอบการอตสาหกรรมในโซอปทานเพอสรางมลคาเพมใหกบสนคาเกษตรของผประกอบการไทยตลอดโซอปทาน

กลยทธท 2 เพมขดความสามารถในการบรหารจดการโซ อปทานใหกบผประกอบการ

อตสาหกรรมไทยและธรกจบรการทมศกยภาพสง ดวยการ

1) สรางความเปนมออาชพดานการจดการโลจสตกสใหกบภาคอตสาหกรรมโดยการสงเสรม "Best Practices" การใชเครองมอประเมนและพฒนาประสทธภาพ

-9-

ภารกจ ประเดนยทธศาสตร และกลยทธการพฒนา

ภารกจท 1 การเสรมสรางความเขมแขงใหกบผประกอบการไทยในการเกบ เกยวมลคาเพมจากโซอปทาน (Supply Chain Enhancement)

ยทธศาสตรท 1 เพมขดความสามารถในการบรหารจดการโซอปทาน

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

การด าเนนงานทงในระดบองคกรและระดบโซอปทานส าหรบสถานประกอบการในแตละอตสาหกรรมรายสาขาพฒนาบคลากรทงในดานความรและทกษะทงระดบบรหารจดการและระดบปฏบตการใหไดมาตรฐานสากล สนบสนนการพฒนาระบบงานมาตรฐาน และการประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศและนวตกรรมในการปรบปรงประสทธภาพกระบวนการท างาน รวมทงสนบสนนการใชบรการจากผใหบรการบคคลทสาม (LSPs) ทไดมาตรฐานมออาชพ

2) สงเสรมใหเกดความรวมมอระหวางหนวยธรกจในโซอปทานของสนคาอตสาหกรรมตงแตตนน าจนถงผบร โภค เ พอยกระดบความสามารถใน การแข งขนร วมกนตลอดโซ อปทาน เชนการรณรงค ใหประชาชนและผประกอบการมความตนตวตอการบงคบใช “พ.ร.บ.ความรบผดตอความเสยหายทเกดจากสนคาทไมปลอดภย พ.ศ.2551” เพอใหเปนแรงกระตนกลบไปสผประกอบการผลตทงปลายน า กลางน า และตนน าใหมความรวมมอกนปรบปรงและควบคมคณภาพสนคาใหดยงขนการสงเสรม Best Practice Guidelines ส าหรบการสรางความรวมมอในโซอปทาน เพอผประกอบการไทยจะไดเรยนรและเขาใจบทเรยนจากผประกอบการอนและแนวปฏบตทเปนมาตรฐานสากล

3) สนบสนนการสรางปจจยเออเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของ โซอปทานในอตสาหกรรมเปาหมาย โดยการสรางความเขมแขงใหกบภาคใน โซอปทาน

4) สงเสรมการประยกตใชวธการบรหารจดการโลจสตกสและโซอปทานทมประสทธภาพในสาขาบรการทมศกยภาพสงโดยเฉพาะสาขาบรการทองเทยว และบรการสขภาพ เพอรองรบการเตบโตของนกทองเทยวและการเพมความสามารถในการแขงขนและสรางมลคาเพมจากบรการสขภาพไดมาตรฐานระดบโลก

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

-10-

ประเภทธรกจและกจกรรมทางเศรษฐกจในพนทเมองชายแดนทมการตดตอกบประเทศเพอนบานเปนกลไกส าคญท าใหการเชอมโยงทางการคากบประเทศเพอนบานมการกระจายผลประโยชนอยางเปนธรรม (win-win) ชวยลดความเหลอมล าทางเศรษฐกจ (Inclusive Growth) ระหวางกลมประเทศใน GMS (Greater Mekong Subregion) และเอเชย โดยมกลยทธหลก 4 ประการคอ

กลยทธท 1 สงเสรมการลงทนพฒนาพนทการคาและบรการในเขตเมองทหางจากพนทชายแดน

ประมาณ 30-50 กโลเมตร เพอรองรบการขยายตวทางการคาบรเวณชายแดน โดยพฒนา

กจกรรมทางเศรษฐกจทสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนในประเทศ

เพอนบาน ไดแก ผลตสนคาอปโภคบรโภคทมคณภาพด บรการโลจสตกสบรการสขภาพ

บรการฝกอบรม และบรการการศกษาขนสง

กลยทธท 2 พฒนาจดผานแดนถาวร/ชวคราว/จดผอนปรนทมศกยภาพทางการคาใหเปนดานถาวรทไดมาตรฐานสากล (Standardize CIQ) แยกจดตรวจการผานแดนของคนและสนคาออกจากกน เพอสรางชองทางการคาทถกกฎหมายบรเวณชายแดน กระตนใหเกดการเชอมโยงความสมพนธทางการคาในโซอปทานของภมภาคทย งยน โดยอาศยหลกการ พนฐานความได เปรยบเช ง เปรยบเทยบ ( Comparative Advantage) ท าให เกดผลลพธการพฒนาท ได รบผลประโยชนรวมกน ( Co-prosperity) รวมทงจดตง "หนวยงานสงเสรมการคาและโลจสตกส" ทจดผานแดน ท าหนาทรวบรวมองคความร จดท าคมอสงเสรมการคาและระเบยบพธการและกระบวนการคาการขนสงทดานชายแดนกบแตละประเทศเพอนบาน อยางไรกตาม การเปดดานถาวรดงกลาวจะตองพจารณาใหสอดคลองกบความพรอมของสถานการณในพนท รวมท งสนบสนนการพฒนาดานถาวรของประเทศเ พอนบานให ไดมาตรฐานสากลเชนเดยวกน

กลยทธท 3 สนบสนนการขยายฐานการผลตและโซอปทานของธรกจไปยงเมองชายแดนของ

ประเทศเพอนบาน เพอสนบสนนการพฒนาเศรษฐกจ อาชพ และยกระดบก าลงซอ

ของประเทศเพอนบานและใชประโยชนจากตนทนของโซอปทานทลดลงเนองจาก

คาจางแรงงานทต ากวาและไดรบสทธประโยชน GSP

-11-

ยทธศาสตรท 2 สงเสรมธรกจการคาและบรการในพนทเมองชายแดน

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

กลยทธท 4 สนบสนนการพฒนาทาเรอและนคมอตสาหกรรมทวาย เพอขยายฐานการผลตของไทย

เขาไปเปนสวนประกอบหลกของโซอปทานของภมภาคและเพมขดความสามารถใน

การแขงขนของอตสาหกรรมปลายน าในประเทศ โดยภาครฐเขาไปมบทบาทในการรวม

วางแผนการพฒนาและจดตงองคกรรวม (Consortium) เพอขบเคลอนการพฒนา และ

สนบสนนภาคเอกชนไทยเปนผลงทนหรอรวมลงทนในการผลตหรอใหบรการใน

นคมอตสาหกรรมทวาย ในขณะเดยวกนเหนควรสนบสนนการพฒนาบรการพนฐาน

ทางเศรษฐกจเชอมโยงเสนทางสทวายอยางเปนขนตอนเพอใหสอดคลองกบแนวโนม

การลงทนการคาทจะเกดขนในอนาคต

โดยใหความส าคญกบการเพมประสทธภาพบรการขนสงหรอเครอขายโลจสตกสทเชอมโยงตลอดทง

ตนทางและปลายทางของเสนทางโลจสตกสทมการขนสงสนคาและจราจรหนาแนน โดยปรบลดเสนทางทขาดหาย

(Missing Link) หรอคอขวด (Bottle neck) ในเสนทางขนสงหลก และเสนทางส ารองรองรบการหยดชะงกของ

โซอปทานจากปจจยเสยงตางๆ ในการขนสงสนคาความปลอดภยและการอ านวยความสะดวกในระหวางการขนสง

รวมทงสนบสนนใหมการเปลยนแปลงรปแบบการขนสงไปส รปแบบการขนสงทประหยดพลงงาน

เปนมตรกบสงแวดลอมและสอดคลองกบความตองการของภาคธรกจ โดยมกลยทธหลก 4 ประการคอ

กลยทธท 1 เพมขดความสามารถและความปลอดภยของการขนสงสนคาทางบกสประต

การคาหลก โดยการพฒนารถไฟทางคบนเสนทางขนสงหนาแนน การพฒนาระบบ

ใหบรการขนสงทางรางบรการยกขนตในบรเวณทาเรอแหลมฉบง และปรบปรง

ประสทธภาพบรการขนสงทางรถไฟดวยการจดหาหวรถจกร/แครใหเพยงพอกบความ

ตองการเพมบทบาทภาคเอกชนเขามสวนรวมในการใหบรการ ตลอดจนการปรบปรง

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

-12-

ภารกจท 2 การยกระดบประสทธภาพระบบอ านวยความสะดวกทางการคา

(Trade Facilitation Enhancement)

ยทธศาสตรท 3 พฒนาบรการขนสงและเครอขายโลจสตกสตามเสนทาง

ถนนสายหลกทเชอมโยงแหลงผลตไปสประตการคาและการพฒนาคนขบรถบรรทกให

ไดมาตรฐานประสทธภาพและความปลอดภย

กลยทธท 2 สงเสรมการเปลยนรปแบบการขนสงไปสทางล าน า ( Inland Waterway) และ

พฒนาระบบทาเรอหลกและบรการเรอชายฝงเพอการประหยดพลงงาน ดวย

การศกษาวเคราะหความเหมาะสมการพฒนาเขอนยกระดบในแมน าเจาพระยา และ

สนบสนนการพฒนาล าน าสาขาเชอมโยงเสนทางหลก รวมทงปรบปรงทาเรอเดมหรอ

พฒนาทาเรอใหมเพอเปนทาเรอเฉพาะส าหรบเรอชายฝงและก าหนดอตราคาบรการ

หนาทาใหจงใจใหเอกชนมาใชบรการ ตลอดจนสนบสนนใหมการพฒนาทาเรอชายฝง

ทะเลตะวนตก (Feeder Port) เพอเปนทางเลอกในการเปลยนรปแบบการขนสงสนคา

ทออกจากภาคใตไปสทาเรอสงคโปร

กลยทธท 3 ขยายความสามารถและพฒนาบทบาทของสนามบนสวรรณภมใหเปนประตการคา

ทสามารถสรางมลคาเพม (Value Creation Facility) ใหกบธรกจการคาระหวาง

ประเทศ สงเสรมแผนการลงทนในระยะ 2 ระยะ 3 และ ปรบปรงบรการอ านวย

ความสะดวก และธรกจใหบรการทเกยวของกบกจกรรมโลจสตกสในบรเวณสนามบน

โดยเฉพาะบรการเขตปลอดอากร (Cargo Free Zone: CFZ) ใหมกระบวนการทงาย

เปนอตโนมต รวมทงสรางมลคาเพมทแทจรงใหกบธรกจ

กลยทธท 4 สงเสรมใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการพฒนาเครอขายและเขตอตสาหกรรม

บรการเชอมโยงการขนสงสนคาหลายรปแบบและอตสาหกรรมใหบรการโลจสตกส

(Freight Village and Logistics Park) เพอใหการกอสรางบรการพนฐานตรงกบ

ความตองการของภาคเอกชนและธรรมชาตของการด าเนนธรกจนนๆ อาท การให

เอกชนเปนผลงทนศนยกระจายสนคา (DC) จดพกรถบรรทก ลานตเปลา ลานบรรจ

สนคา การใหผประกอบการเขามามสวนรวมในการวางแผนและออกแบบการกอสราง

ทาเรอหรอบรการอนๆ รวมทงเปดโอกาสใหมการพฒนาศนยบรการเปลยนถายรป

แบบการขนสงทด าเนนการโดยภาคเอกชน และสงเสรมใหภาคเอกชนมสวนรวมใน

การจดท าแผนเสนทางส ารองการขนสงสนคารองรบการหยดชะงกของโซอปทานจาก

ปจจยเสยงตางๆ ในกรณฉกเฉน

-13-

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

โดยเรงรดด าเนนการพฒนาระบบ National Single Window (NSW) อยางตอเนองจนไดระบบ

สมบรณและมระบบการบรหารจดการทชดเจนรองรบโดยมกลยทธหลก 3 ประการคอ

กลยทธท 1 เรงรดการพฒนาและขยายการเชอมโยง NSW ท เกยวกบธรกรรมเอกสาร

อเลกทรอนกสของภาครฐ (Regulatory NSW) ไปสกลมผประกอบการขนสงผานทา

(Port Community System) และสงเสรมการพฒนาระบบ NSW และ e-Logistics

ในประเทศเพอนบาน ทงทาเรอ ทาอากาศยาน และดานชายแดนเพอเพมประสทธภาพ

การขนสงระหวางประเทศดวยการเชอมโยงระบบเอกสารอเลกทรอนกสระหวาง

ผเกยวของในกลมการขนสง (e-Freight) ทงทเกยวกบสนคาและบคลากรผใหบรการ ผาน

แดนกบระบบ NSW รวมถงการผลกดนใหหนวยงานภาครฐทใหบรการทเกยวของกบการ

น าเขา-สงออก มการปรบปรงกระบวนการท างาน (Back-office Reprocess) ใหม

ประสทธภาพและอ านวยความสะดวกใหกบผประกอบการอยางบรณาการ ทง G2G

B2G และ B2B ตลอดจนเพอเตรยมความพรอมการเชอมโยงเปนระบบ ASEAN Single

Window โดยการใหความชวยเหลอทางวชาการและการแลกเปลยนประสบการณกบ

ประเทศเพอนบาน

กลยทธท 2 ด าเนนการจดตงองคกรก ากบบรหารการจดการระบบ NSW (Business Model) ทม

ประสทธภาพ เพอใหระบบ NSW มรปแบบการบรหารธรกจ (Business Model)

ทเหมาะสมและสามารถอ านวยความสะดวกใหกบผประกอบการน าเขา-สงออกและม

ความเปนธรรมกบทกฝายทเกยวของ

กลยทธท 3 ผลกดนการออกกฎหมาย อาท พระราชกฤษฎกาการท าธรกรรมทางอเลกทรอนกสผาน

ระบบ NSW และพระราชบญญตสงอ านวยความสะดวกขามแดน เพออ านวย

ความสะดวกในการน าเขา-สงออกและการขนสงสนคาขามแดนไดอยางถกตองตาม

กฎหมายและเปนทยอมรบของผเกยวของ

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

-14-

ยทธศาสตรท 4 พฒนาระบบอ านวยความสะดวกทางการคา

การขยายเครอขายของผใหบรการโลจสตกสเขาไปในตลาดทมศกยภาพ โดยมกลยทธหลก 3

ประการคอ

กลยทธท 1 สงเสรม Best Practice และการยกระดบผใหบรการโลจสตกสแบบตางๆ ใหได

การรบรองคณภาพระดบมาตรฐานสากล (International Certificates) เชน การได

การรบรอง AEO (Authorized Economic Operators) ส าหรบ Customs Brokers

เปนตน เพอพฒนาความเปนมออาชพใหกบบคลากรและผประกอบการธรกจ

ผใหบรการโลจสตกส

กลยทธท 2 สนบสนนใหมการจดตงศนยใหค าปรกษานกลงทนไทย (Business Consulting

Unit) ในประเทศภมภาคอาเซยน เพอใหค าแนะน านกลงทน โดยสงเสรมและพฒนา

บทบาทบคลากรและหนวยงานภาครฐในตางประเทศใหท าหนาทเปน Intelligence

Unit เพอสนบสนนขอมลดานกฎหมาย จดท าฐานขอมลรายชอนกธรกจและบรษทใน

ตางประเทศเพออ านวยความสะดวกในการตดตอท าธรกจในประเทศนนๆ

(Approved List) รวมทงรวบรวมขอมลสถตตางๆทจะเปนประโยชนของการท าธรกจ

กบประเทศตางๆ

กลยทธท 3 สงเสรมกจกรรมสนบสนนการขยายเครอขายของผใหบรการโลจสตกสไทย (LSPs)

โดยการสรางพนธมตรทางการคาระหวาง LSPs ดวยกน และระหวาง LSPs กบ

เจาของสนคาหรอผสงออก รวมทงจดหาบรการสนบสนนโดยเฉพาะบรการประกนภย

ส าหรบการขนสงสนคาขามแดน

-15-

ยทธศาสตรท 5 สงเสรมการพฒนาบรการและขยายเครอขายของผใหบรการโลจสตกส

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

เพอสนบสนนการสรางความเปนมออาชพโดยมกลยทธหลก 3 ประการคอ

กลยทธท 1 สนบสนนการปรบปรงการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความตองการของ

ภาคธรกจและแนวโนมการบรหารจดการทเปนมตรกบสงแวดลอม โดยการ

สนบสนนระบบการเรยนการสอนแบบกรณศกษา สหกจศกษา และทวภาค รวมทง

สงเสรมงานวจยเชงประยกตเพอการจดการโลจสตกสและโซอปทาน

กลยทธท 2 การพฒนาบคลากรทางธรกจส าหรบการคาชายแดน เพอใหมความรและทกษะใน

การด าเนนธรกจและการคาทสอดคลองกบลกษณะเฉพาะของการคาชายแดนใน

อนภมภาคลมแมน าโขง (GMS) และอาเซยน

กลยทธท 3 ผลกดนใหมการพฒนาและยกระดบมาตรฐานวชาชพใหกบบคลากรในสาขา

โลจสตกส โดยเฉพาะเรงพฒนามาตรฐานฝมอแรงงานและเสนทางอาชพของพนกงาน

ขบรถบรรทกและพนกงานระดบปฏบตการของสาขาโลจสตกสอนๆเพอจงใจให

แรงงานไหลเขามาท างานในอาชพน และมแรงจงใจในการยกระดบการปฏบตงานใหม

คณภาพและประสทธภาพมากขนอยางตอเนอง มศกดศรในอาชพและคณภาพชวต

และสขภาวะทด

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

-16-

ภารกจท 3 การพฒนาปจจยสนบสนน (Capacity Building and Policy

Driving Factors)

ยทธศาสตรท 6 ปรบปรงระบบการพฒนาและจดการก าลงคน (Human

Resource Development System)

กลยทธท 1 พฒนาระบบตวชวดประสทธภาพและประสทธผล (Strategic KPI) การใหบรการ

ของหนวยงานภาครฐและระบบการตดตามและรายงานผลการด าเนนงานตามแผน

อยางสม าเสมอและตอเนอง โดยใหภาคเอกชนในฐานะผใชบรการหรอผไดรบ

ผลกระทบโดยตรงเขามามสวนรวม เพอใหระบบและกลไกการใหบรการของภาครฐม

การปรบปรงพฒนาอยางตอเนองสอดคลองกบความตองการของภาคธรกจ และ

กระตนใหเกดการปรบปรงประสทธภาพและประสทธผลการด าเนนงานของหนวยงาน

ทเกยวของ

กลยทธท 2 สรางความเขมแขงใหกบองคกร/เครอขายขบเคลอนยทธศาสตร (Center for

Continuity) ประกอบดวย

1) จดตงหนวยปฏบตงานภายใต สศช. ในฐานะหนวยงานกลาง ทดแลรบผดชอบโดยตรงในการขบเคลอนการพฒนาใหเปนไปตามแผนยทธศาสตรและรบผดชอบหลกในการพฒนาระบบตดตามประเมนผลสนบสนนให ม การรวมกลมหรอจดตงกลมวชาชพของภาคเอกชน เพอเปนตวแทนภาคเอกชนกลมตางๆ ใหเขามามสวนรวมก าหนดทศทางการพฒนาระบบโลจสตกสและ โซอปทานของประเทศไทยอยางมประสทธภาพ

2) สนบสนนใหมการถายโอนภารกจการน าและขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสและโซอปทานของประเทศจากองคกรภาครฐไปสองคกรภาคเอกชนใน 10 ป โดยด าเนนการวางแผนและก าหนดแนวทางการถายโอนภารกจรวมกบภาคภาคเอกชนเพอใหแนวทางการพฒนาสามารถตอบสนองความตองการสรางขดความสามารถในการแขงขนของภาคเอกชนไดทนกบสถานการณและอยางมประสทธภาพ

-17-

ยทธศาสตรท 7 พฒนาระบบตดตามและประเมนผลเพอการปรบปรงตนเอง (Monitoring System for Self Improvement) และสรางความเขมแขงใหกบองคกร/เครอขายขบเคลอนยทธศาสตร

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

3) เพมประสทธภาพการบรหารจดการระบบขนสงทกรปแบบอยางบรณาการ ใหมการแบงสวนงานระดบนโยบาย การก ากบดแล และการปฏบตงานทชดเจน ดวยการเรงผลกดนการออก พระราชบญญตบรหารการขนสง พ.ศ. ... ใหมผลบงคบใชโดยเรว พฒนากลไกบรหาร/จดการทท าหนาทบรณาการงานและแผนลงทนทคาบเกยวหลายหนวยงานเพอแกปญหาการบรหารจดการของสงอ านวยความสะดวกทส าคญ เชน สถานขนสง ไอซด เขตปลอดอากร เปนตน

การแปลงแผนไปสการปฏบตจะใหความส าคญและสอดคลองกบแนวทางการพฒนาดงกลาว ดวยการก าหนดใหส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเปนหนวยงานหลก ในการบรณาการรวมกบหนวยงานรบผดชอบในระดบปฏบตการ เพอก าหนดแผนงาน/โครงการสนบสนนพฒนาขบเคลอนยทธศาสตรโลจสตกส และก าหนดตวชวดทชดเจนสามารถวดผลการด าเนนการตามแผนและการตดตามประเมนผลการด าเนนการตามแผนยทธศาสตรฯ เพอวดผลสมฤทธของแผนเปนระยะ และสามารถปรบแผนยทธศาสตรฯ ใหมความเหมาะสมสอดคลองส าหรบการเปลยนแปลงในการพฒนาขบเคลอนระบบ โลจสตกสของประเทศในระยะตอไป ดงน

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

-18-

แนวทางในการแปลงแผนยทธศาสตรไปสแผนปฏบตการ

ภารกจ / ยทธศาสตร / กลยทธ หนวยงานหลก หนวยงานสนบสนน

1. การเสรมสรางความเขมแขงใหกบผประกอบการไทยในการเกบเกยวมลคาเพมจากโซอปทาน

1.1 เพมขดความสามารถในการบรหารจดการโซอปทาน

สงเสรมบทบาทของเกษตรกรและผประกอบการเกษตรในโซอปทานสนคาเกษตรและอาหารจากตนน าถงปลายน า

กระทรวงเกษตรและสหกรณ

กระทรวงพาณชย/กระทรวงคมนาคม/ กระทรวงมหาดไทย/กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย/ ภาคเอกชน

1.1.2 เพมขดความสามารถในการบรหารจดการโซอปทานใหกบผประกอบการอตสาหกรรมไทยและธรกจบรการทมศกยภาพสง

กระทรวงอตสาหกรรม

กระทรวงพาณชย/กระทรวงการคลง/กระทรวงคมนาคม/กระทรวงมหาดไทย/กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย/ภาคเอกชน

1.2 สงเสรมธรกจการคาและบรการในพนทเมองชายแดน กระทรวงการคลง กระทรวงพาณชย/กระทรวงการตางประเทศ/ กระทรวงคมนาคม/กระทรวงมหาดไทย/กระทรวงกลาโหม/กระทรวงอตสาหกรรม/ กระทรวงเกษตรและสหกรณ/กระทรวงสาธารณสข/ส านกงานสภาความมนคงแหงชาต/ส านกงานต ารวจแหงชาต/ภาคเอกชน

1.2.1 สงเสรมการลงทนพฒนาพนทการคาและบรการในเขตเมองทหางจากพนทชายแดนประมาณ 30-50 กโลเมตร

1.2.2 พฒนาจดผานแดนถาวร/ชวคราว/จดผอนปรนทมศกยภาพทางการคาใหเปนดานถาวรทไดมาตรฐานสากล แยกจดตรวจการผานแดนของคนและสนคาออกจากกน

1.2.3 สนบสนนการขยายฐานการผลตและโซอปทานของธรกจไปยงเมองชายแดนของประเทศเพอนบาน

1.2.4 สนบสนนการพฒนาทาเรอและนคมอตสาหกรรมทวาย

-19-

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

ภารกจ / ยทธศาสตร / กลยทธ หนวยงานหลก หนวยงานสนบสนน

2. การยกระดบประสทธภาพระบบอ านวยความสะดวกทางการคา

2.1 พฒนาบรการขนสงและเครอขายโลจสตกสตามเสนทางยทธศาสตร

กระทรวงคมนาคม กระทรวงการคลง/กระทรวงอตสาหกรรม/กระทรวงพาณชย/กระทรวงมหาดไทย/ภาคเอกชน

2.1.1 เพมขดความสามารถและความปลอดภยของการขนสงสนคาทางบกสประตการคาหลก

2.1.2 สงเสรมการเปลยนรปแบบการขนสงไปสทางล าน าและบรการเรอชายฝงเพอการประหยดพลงงาน

2.1.3 การขยายความสามารถและพฒนาบทบาทของสนามบนสวรรณภมใหเปนประตการคาทสามารถสรางมลคาเพมใหกบธรกจการคาระหวางประเทศ

2.1.4 สงเสรมใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการพฒนา Freight Village & Logistics Park

2.2 พฒนาระบบอ านวยความสะดวกทางการคา

2.2.1 เรงรดการพฒนาและขยายการเชอมโยง NSW ทเกยวกบธรกรรมเอกสารอเลกทรอนกสของภาครฐ (Regulatory NSW) ไปสกลมผประกอบการขนสงผานทา (Port Community System) และสงเสรมการพฒนาระบบ NSW และ e-Logistics ในประเทศเพอนบาน

กระทรวงการคลง กระทรวงเทคโนโลยและการสอสาร/กระทรวงพาณชย/กระทรวงอตสาหกรรม/กระทรวงเกษตรและสหกรณ/กระทรวงคมนาคม/กระทรวงพลงงาน/กระทรวงมหาดไทย/กระทรวง วทยาศาสตรและเทคโนโลย/กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม/กระทรวงสาธารณสข/กระทรวงวฒนธรรม/ กระทรวงกลาโหม/กระทรวงการตางประเทศ/กสทช./ภาคเอกชน

2.2.2 ด าเนนการจดตงองคกรก ากบบรหารการจดการระบบ NSW ทมประสทธภาพ

2.2.3 ผลกดนการออกกฎหมาย

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

-20-

ภารกจ / ยทธศาสตร / กลยทธ หนวยงานหลก หนวยงานสนบสนน

2.3 สงเสรมการพฒนาบรการและขยายเครอขายของผใหบรการโลจสตกส

กระทรวงพาณชย/กระทรวงอตสาหกรรม

กระทรวงการคลง/กระทรวงการตางประเทศ/กระทรวงคมนาคม/กระทรวงเทคโนโลยและการสอสาร/ภาคเอกชน

2.3.1 สงเสรม Best practice และการยกระดบผใหบรการโลจสตกสแบบตางๆ ใหไดการรบรองคณภาพระดบมาตรฐานสากล

2.3.2 สนบสนนใหมการจดตงศนยใหค าปรกษานกลงทนไทย (Business Consulting Unit) ในประเทศภมภาคอาเซยน

2.3.3 สงเสรมกจกรรมสนบสนนการขยายเครอขายของผใหบรการโลจสตกสไทย

3. การพฒนาปจจยสนบสนน

3.1 ปรบปรงระบบการพฒนาและจดการก าลงคน กระทรวงแรงงาน/กระทรวงศกษาธการ

กระทรวงคมนาคม/กระทรวงมหาดไทย/กระทรวงการตางประเทศ/กระทรวงเทคโนโลยและการสอสาร/ สมาคมไทยโลจสตกสและการผลต/ สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย/สภาหอการคาแหงประเทศไทย/สภา ผสงสนคาทางเรอแหงประเทศไทย

3.1.1 สนบสนนการปรบปรงการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความตองการของภาคธรกจและแนวโนมการบรหารจดการทเปนมตรกบสงแวดลอม

3.1.2 การพฒนาบคลากรทางธรกจส าหรบการคาชายแดน

3.1.3 ผลกดนใหมการพฒนาและยกระดบมาตรฐานวชาชพใหกบบคคลากรในสาขาโลจสตกส

3.2 พฒนาระบบตดตาม/ประเมนผลเพอการปรบปรงตนเองและสรางความเขมแขงใหกบองคกร/เครอขายขบเคลอนยทธศาสตร

สศช. สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย/สภาหอการคาแหงประเทศไทย/สภา ผสงสนคาทางเรอแหงประเทศไทย

3.2.1 พฒนาระบบตวชวดประสทธภาพและประสทธผล (Strategic KPI) และระบบการตดตามและรายงานผลการด าเนนงาน

3.2.2 สรางความเขมแขงใหกบองคกร/เครอขายขบเคลอนยทธศาสตร (Center for continuity)

-21-

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (พ.ศ. 2556-2560)

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก.

ภาคผนวก ก. บทวเคราะห

1. กรอบแนวคดการจดท าแผนพฒนายทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของ ประเทศไทย ฉบบท 2

1.1 นยาม

1.1.1 การบรหารจดการโลจสตกส (Logistics Management) ในวงวชาการ ค าจ ากดความของค าวา โลจสตกสมดวยกนหลายระดบ แตโดยทวไปเปนค านยามในระดบธรกจ เนนความหมายของค าวา การบรหารจดการโลจสตกส หรอการบรหารการรบ-สง และดแลสนคาและบรการเปนส าคญ โดยค าจ ากดความทไดรบการยอมรบมากทสดในระดบสากล คอนยามของ Council of Logistics Management ซงกลาววา

ส าหรบค าจ ากดความในระดบมหภาคของค าวา ระบบโลจสตกส (Macro Logistics System Framework) ธนาคารเ พอการพฒนาเอเชย (ADB) ใหค านยามไว ใน ลกษณะขององคประกอบส าคญของระบบโลจสตกสในกรอบการพฒนาของประเทศ ในอนภมภาคลมแมน าโขง (GMS) ประกอบดวย โครงสรางพนฐาน (Infrastructure) กรอบกลไกดานสถาบนและกฎระเบยบ ( Institutional Framework) กลมผคา และผผลต (Traders/Manufacturers) และกลมผใหบรการ (Service Providers)

1.1.2 การบรหารจดการโซอปทาน (Supply Chain Management) เนองดวยบรบท การเปดเสรทางการคาและกระจายกจกรรมการผลตของธรกจตางๆ ทงในระดบโลกและระดบภมภาคซงธรกจไทยก าลงเผชญอยในปจจบน ตองอาศยความไดเปรยบในการ

การบรหารจดการโลจสตกสหมายถง กระบวนการท างานตางๆทเกยวของกบการวางแผน การด าเนนการ และการควบคมการท างานขององคกร รวมทงการบรหารจดการขอมลและธรกรรมทางการเงนทเกยวของ ใหเกดการเคลอนยาย การจดเกบ การรวบรวม การกระจายสนคา วตถดบ ชนสวนประกอบ และการบรการ ใหมประสทธภาพ และประสทธผลสงสด โดยค านงถงความตองการและความพงพอใจของลกคาเปนส าคญ

-1-

แขงขนของธรกจไมเพยงมาจากการเพมผลตภาพภายในบรษทของตนเอง แตยงรวมถงการสรางความสมพนธในรปแบบความรวมมอกบผเลนคนอนในโซอปทานของตนเองดวย จงเปนทมาของการขยายขอบเขตความส าคญของแนวคดเรองการจดการระบบ โลจสตกสไปยงการบรหารจดการโซอปทาน (Supply Chain Management) โดยหนวยงาน Supply Chain Council ไดใหนยามไววา

ทงน ในปจจบนถอวาการบรหารจดการโลจสตกสเปนกระบวนการยอยหนงในการ จดการสนคาและบรการตลอดสายของโซอปทาน (Supply Chain Management)

1.1.3 ดงนน กรอบยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสและโซอปทานของประเทศไทย จงก าหนดใหครอบคลมไปถ งการพฒนาโซ อปทานของประเทศท งส วนท อยภายในประเทศและเชอมโยงไปสตางประเทศ โดยมนยามจากมมมองของการขบเคลอนนโยบาย ดงน

การจดการโซ อปทาน หมายถงการบรหารแบบเชงกลยทธทค านงถง ความเกยวเนอง หรอความสมพนธกนแบบบรณาการของหนวยงานหรอแผนก ภายในองคกรและคคาทเกยวของไมวาจะเปนลกคาหรอซพพลายเออรใน โซอปทาน โดยมจดประสงคทจะน าสงสนคาหรอบรการตามความตองการ ของผบรโภคใหดทสด ไมวาจะเปนในเรองของเวลา ราคา หรอคณภาพ โดยจะบรหารจดการในเรองของขอมลทเกยวของกบการด าเนนการขององคกร และคคาอยางมประสทธภาพและประสทธผล ขจดความลาชาในการท าธรกรรม ตางๆ รวมถงการขจดปญหาในการสงหรอรบมอบสนคาและบรการทมผล มาจากระบบการจดการดานการเงนทไมมประสทธภาพ โดยอาจกลาวไดวาเปน การบรหารจดการตงแตตนน าหรอแหลงวตถดบในการผลตชนสวนตางๆ ปอน เขาโรงงานจนถงปลายน าหรอมอผบรโภค

-2-

กรอบแนวคดการวเคราะหสถานการณ

กรอบแนวคดทเปนมมมอง (Approach) ส าหรบการวเคราะหสถานการณเพอการจดท า แผนยทธศาสตรฯ ฉบบน มลกษณะเปนการวเคราะหภารกจผานประเดนการพฒนา ( Issues based) มากกวาการพจารณาแยกเปนรายสาขา ซงจะท าใหมการวเคราะหอยางเปนระบบครบวงจรไปจนถงลกคาปลายทางและผลการใหบรการทเปนขอมลยอนกลบมาสระบบในภาพรวม รวมทงมการพจารณาน าผลการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศในชวงทผานมา และการเปลยนแปลงบรบททงภายในและภายนอกประเทศทคาดวาจะสงผลกระทบตอผทเกยวของกบกระบวนการโลจสตกสและโซอปทาน (Logistics and Supply Chain Community) ของประเทศไทย เพอก าหนดประเดนการพฒนาและหลกการของแผนยทธศาสตรฯ ในการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทยในระยะตอไป

End Customers

Domestic Customer

Foreign Suppliers

Domestic Suppliers Real

SectorsInbound Outbound

Gatew

ay

Gatew

ay

Information Flow

Goods Flow

Natio

nal S

upply

ch

ain

Trad

e Fac

ilitati

on

Syste

m

LSPs

Transport Service and Logistics Network

Rule & Regulation

Customs procedure

LSPs

Customs procedure

Human Resources

Information & IT

Driving Mechanism Supp

orting

Fa

ctors

Thail

and L

ogist

ics an

d sup

ply C

hain

Comm

unity

Performance System/report

Performance System/report

ยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสและโซอปทานของประเทศไทย หมายถ ง ยทธศาสตรท เก ยวของกบการพฒนาปจจยต างๆ ท งท เปน โครงสรางพนฐานทางกายภาพ ระบบการผลต การบรการและธรกจของ ภาคเอกชน ขอก าหนดเชงองคกร สถาบน กฎหมายและระเบยบปฏบต รวมท งกระบวนการใหบรการส ง เสรมและก ากบดแลของหน วยงาน ภาครฐทเกยวของ เพอสนบสนนใหกระบวนการเคลอนยาย การจดเกบ การรวบรวม การกระจายสนคา วตถดบ ชนสวนประกอบ และการบรการ และการด า เนนธ รก จของผ ประกอบการมประสทธภาพ ตอบสนอง ความตองการของลกคา สรางความไดเปรยบในการแขงขนดวยการลดตนทน เพมผลตภาพ และสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจใหกบประเทศในทสด

-3-

2 ผลการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศในชวงทผานมา

การด าเนนงานตามแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสแหงชาต พ.ศ. 2550 -2554 โดยหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนทเกยวของ สามารถสรปผลการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศในประเดนทส าคญ ดงน (1) ประสทธภาพระบบโลจสตกสของประเทศในภาพรวม (2) ระบบ โลจสตกสในภาคการผลตการคาและบรการ (3) ระบบอ านวยความสะดวกทางการคาของประเทศ และ (4) การสรางปจจยสนบสนนเพอการขบเคลอนยทธศาสตร

2.1 ระบบโลจสตกสของประเทศในภาพรวมมประสทธภาพดขน โดยมประเดนการพฒนาทพจารณาไดจาก

2.1.1 ตนทนโลจสตกสของไทยมแนวโนมลดลงตามล าดบ จากรอยละ 17 ของ มลคาผลตภณฑมวลรวมในประเทศหรอ GDP ในป 2550 ลดลงเปนรอยละ 14.7 ของ GDP ในป 2554 (ทมา สศช.) ในขณะทภาคธรกจไทยมความตนตวและตระหนกถงความส าคญของการพฒนาระบบโลจสตกสภายในองคกร มการด าเนนการจดการสนคาคงคลงและบรหารตนทนการขนสงสนคาภายในองคกรใหมประสทธภาพสงขน ชวยเพมประสทธภาพการจดการโลจสตกสใหผประกอบการในภาคอตสาหกรรมไดอยางมนยส าคญ คอ เฉลยรอยละ 15.0 ทงมตดานตนทน เวลา และความสามารถในการตอบสนองลกคา (ทมา ส านกโลจสตกส กพร.)

2.1.2 มลคาเพมทางเศรษฐกจของธรกจใหบรการโลจสตกสภายในประเทศสงขนอยางตอเนองจากประมาณ 2.7 แสนลานบาทในป 2550 เปน 3.1 แสนลานบาท ในป 2554 หรอคดเปนสดสวนประมาณรอยละ 3.0 ของ GDP และกอใหเกดการจางงานประมาณ 3.5 ลานต าแหนง (ขอมลเฉลยระหวางป 2543-2553 ทมา สศช.)

2.1.3 อยางไรกด ความสามารถในการแขงขนดานโลจสตกสของไทยยงพฒนาคอนขางลาชาเมอเปรยบเทยบกบตางประเทศในภมภาคเอเชย จากดชนตวชวดประสทธภาพ ดานโลจสตกส (Logistics Performance Index: LPI) ของธนาคารโลกในป 2555 พบวาประเทศไทยถกจดใหอยทอนดบ 38 (คะแนน 3.07 จากคะแนนเตม 5.00) ขณะทประเทศสงคโปรอยอนดบท 1 (คะแนน 4.13) มาเลเซยอยอนดบท 29 (คะแนน 3.49) และเวยดนามอยอนดบท 53 (คะแนน 3.0) ทงน มตทมอนดบดชนความสามารถดาน โลจสตกสนอยกวาประเทศมาเลเซย และสงคโปร สวนใหญเปนมตทเกยวของกบ ‘บรการ’ ของทงภาครฐและเอกชน (Service Level) ในการอ านวยความสะดวกทางการคา ไดแก (1) พธการศลกากร (2) สมรรถนะของผ ใหบรการโลจสตกส

-4-

ภายในประเทศ (3) โครงสรางพนฐานดานการขนสงและเทคโนโลยสารสนเทศ และ (4) ระบบการตดตามและตรวจสอบสนคา

ทมา ธนาคารโลก

2.2 ระบบโลจสตกสในภาคการผลต การคา และบรการ

ในชวงทผานมา ภาคอตสาหกรรมสามารถเพมประสทธภาพการบรหารจดการระบบโลจสตกสภายในองคกรไดมากขนและสรางผลกระทบในวงกวาง อยางไรกตาม ภาคเกษตรยงขาดองคความรดานการจดการระบบโลจสตกสและโซอปทานส าหรบสนคาเกษตร ท าใหเกดความสญเสยในระบบและมตนทนสง รวมทงเกษตรกรยงด าเนนการและเกบเกยวมลคาเพมในโซอปทานไดนอย ขณะทขาดระบบโลจสตกสทมประสทธภาพเพอสนบสนน และอ านวยความสะดวกใหกบภาคการคาและบรการซงมแนวโนมขยายตวเพมขนโดยเฉพาะการคาชายแดนการทองเทยว และบรการสขภาพ ดงน

2.2.1 การปรบปรงประสทธภาพระบบโลจสตกสในภาคเกษตร: ยงด าเนนการไดจ ากดและเกบเกยวมลคาเพมในโซอปทานไดนอย แมวาภาคการเกษตรและเกษตรอตสาหกรรม (Agro-based Sector) ของไทยมบทบาทตอเศรษฐกจสง ทงสดสวนการจางงานสงกวารอยละ 40 และมลคาการสงออกทเตบโตเฉลยรอยละ 13 ตอป (ในชวงป 2550-2554) แตความสามารถในการสรางมลคาเพมและการเตบโตของภาคเกษตรยงคอนขางต าและเตบโตนอย สะทอนจากตวเลข GDP ของภาคเกษตรทขยายตวเฉลยนอยกวารอยละ 2 ตอปในชวง 2550-2554 เนองจากมสาเหตส าคญดงน

ตารางเปรยบเทยบดชนความสามารถดานโลจสตกส (LPI) ของประเทศในภมภาคเอเชย ป 2555

-5-

(1) เกษตรกรสวนใหญยงขาดองคความร ความเขาใจและทกษะทเพยงพอส าหรบ การบรหารจดการกจกรรมโลจสตกสภายในฟารมใหมประสทธภาพ ท าใหม ภาระตนทนและความเสยหายของผลผลตมากกวาทควรจะเปน คดเปนสดสวน ความสญเสยในภาคเกษตรกวารอยละ 30 ของผลผลตทงหมด (ทมา วช./สกว.) อกทงโครงการอบรมเพอสรางความรความเขาใจดงกลาวใหกบเกษตรกรยงอยในวงจ ากด เนองจากกจกรรมสงเสรมของภาครฐสวนใหญเนนเรองการเพมผลตภาพของกระบวนการผลตมากกวาการเพมประสทธภาพการบรหารจดการ โลจสตกสโดยการลงทนของรฐทเกยวกบระบบโลจสตกสของภาคเกษตรโดยเฉพาะในภมภาคเกอบทงหมดมกเปนการกอสรางและปรบปรงถนนทเปนเสนทางขนสงผลผลตเกษตรจากแหลงผลตเชอมโยงกบเสนทางหลก ใหสามารถเชอมตอไปสตลาดคาสงหรอผซอปลายทาง

(2) การจ ากดบทบาทของตนเองอยเฉพาะในขนตอนการผลตท าใหเกษตรกรไทยสามารถเกบเกยวมลคาเพมทางเศรษฐกจไดเฉลยเพยงรอยละ 25 ของมลคาเพมทงหมดในโซคณคา (Value chain) เนองจากเกษตรกรสวนใหญขาดทกษะและองคความรในเชงธรกจเพอจดการกจกรรมตอเนองในโซอปทานตงแตขนตอนกอนการผลต ( Inbound Logistics) คอ การวางแผนจดหาวตถดบ/ปจจยการผลตจนถงขนตอนการเกบเกยว รวบรวม และกระจายสนคาจนถงลกคาปลายทาง (Outbound Logistics) ซงปจจบนผคาปลกหรอผสงออกเปนผควบคมและจดการรบผลผลตจากเกษตรกรโดยตรงและจดจ าหนายเอง จงท าใหมลคาเพมของสนคาเกษตรทอยในขนตอนเหลานไมตกอยกบมอของเกษตรกร รวมถงกจกรรมการควบคมและรบรองคณภาพใหสม าเสมอทงในเชงปรมาณและคณภาพตามมาตรฐานอาหารปลอดภยทตองใชองคความรและเทคนคขนสง ซงหากเกษตรกรด าเนนการโดยล าพงจะมภาระดานตนทนทสงจนไมเกดแรงจงใจในการด าเนนการ ในขณะทหากมการรวมตวด าเนนการจะสามารถประหยดการลงทนและสรางมลคาเพมใหกบสนคาไดอกและมความยงยนมากกวา

2.2.2 การปรบปรงประสทธภาพการจดการโลจสตกสในภาคอตสาหกรรม: มการปรบปรงประสทธภาพระบบโลจสตกสภายในองคกรเพมมากขนแตการสรางความรวมมอใน โซอปทานยงเกดขนนอย จงยงมความจ าเปนตองมการด าเนนการอยางตอเนองเพอ

-6-

สรางผลกระทบในวงกวาง โดยผลสมฤทธของการด าเนนงานในชวงทผานมาสรปไดดงน (ทมา ส านกโลจสตกส กพร.)

(1) ชวยใหผประกอบการทเขารวมโครงการใหค าปรกษาเชงลกกวา 600 ราย เพมประสทธภาพการบรหารจดการระบบโลจสตกสภายในองคกรอยางเปนระบบ มการจดการขอมลและใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศในการจดการโลจสตกส เชนBarcode, RFID, ERP เ ป นต น สามารถลดต นท น โลจ สต กส ใ นสถานประกอบการโดยเฉพาะอยางยงตนทนการถอสนคาคงคลงไดเฉลยประมาณรอยละ 18 คดเปนมลคาประมาณ 3,300 ลานบาท (ขอมล ณ ป 2550 ตนทนการถอครองสนคาคงคลงของภาคอตสาหกรรมมมลคาประมาณ 257,000 ลานบาท หรอเปนสดสวนสงถงรอยละ 3 ของ GDP)

(2) น า ร อ งการ ใช ร ะบบ“การจ ดการรถขนส งส นค าและการขนส ง เท ย วกลบ” (Backhaul) ดวยการจดท าระบบเชอมโยงขอมลรถเทยวเปลาและค าขอใชขอมลรถเทยวเปลา โดยในระยะเรมตนมสมาชก 70 ราย ในกรงเทพมหานคร ภาคเหนอ และตะวนออกเฉยงเหนอ สามารถลดระยะทางการวงเทยวเปลาไดมากกวา 1,000 กโลเมตร ภายใน 1 เดอน และจะขยายสภาคใตและภมภาคอนๆ ตอไป

(3) ตวอยางผลส าเรจของการด าเนนงาน อาท บรษท โกลดสตาร เมทล จ ากดผเขารวมโครงการเพมประสทธภาพการจดการโลจสตกส ด าเนนการพฒนาใน 2 กจกรรม ไดแก 1) การลดตนทนการจดเกบวตถดบคงคลงดวยการบรหารจดการซพพลายเออรภายในประเทศในการสงมอบวตถดบ ท าใหสามารถลดวตถดบคงคลงเหลอ 300 ตนซงเพยงพอกบการใชในกระบวนการผลต 7 วน และประหยดพนทเกบกองรอยละ 43 คดเปนมลคารวม 17.7 ลานบาท 2) การลดสนคา คงคลงและลดตนทนน าเขาวตถดบดวยการลดสนคาคงคลงน าเขาจากตางประเทศ จาก 2 ครงตอเดอนเปน 4 ครงตอเดอน หลงจากค านวณดอกเบยทลดลงกบคาธรรมเนยมศลกากรทเพมขน สรปวาสามารถลดคาใชจายได 18,316 บาทตอเดอน และสามารถลดพนทจดเกบสนคาคงคลง คาใชจายพนกงาน รวมทงลดปรมาณการจดเกบสนคาคงคลง โดยการพฒนาทง 2 กจกรรมดงกลาวสามารถลดตนทนเปนเงนกวา 20 ลานบาทตอป

-7-

(4) ความรวมมอในระดบโซอปทานตงแตปลายน าถงตนน ายงไมมผลส าเรจเปนรปธรรม ในชวงทผานมาไดมการพยายามกระตนใหเกดความรวมมอระหวางผ ประกอบการในระดบ โซ อปทาน ท ง โดยการจดอบรมพนกงานและผประกอบการในการจดการในระดบโซอปทาน การสรางมาตรฐานตางๆทงทเกยวกบขอมลและอปกรณหรอเครองมอทใชในกจกรรมโลจสตกส รวมทงการสรางโอกาสใหผประกอบการภายในโซอปทานได มโอกาสสรางความสมพนธเชงธรกจดวยกน แตยงไมมผลสมฤทธทชดเจนทแสดงใหเหนถงการสรางความมประสทธภาพรวมกนในระดบโซอปทาน ดงนนจงตองมการเพมมาตรการเพอกระตนใหเกดความรวมมออยางแทจรงและอยางมความรบผดชอบตอการตอบสนองความตองการของผบรโภคซงเปนขอตอสดทายของโซอปทานนนๆ

2.2.3 ระบบโลจสตกสเพอสนบสนนภาคการคาและบรการ : ยงมขอจ ากดโดยเฉพาะ การคาชายแดนและบรการทองเทยว แตเรมแสดงใหเหนศกยภาพในสาขา บรการสขภาพ

(1) การคาชายแดนมการเตบโตอยางตอเนอง แตสงอ านวยความสะดวกบรเวณชายแดนไมไดรบการออกแบบใหมการใชงานทเหมาะสมและเพยงพอตอการใชบรการในปจจบน ท าใหเกดความแออด คบคง และการจราจรตดขดเปนอปสรรคตอการขนสงสนคาและการอ านวยความสะดวกแกนกทองเทยวโดยเฉพาะบรเวณดานทมศกยภาพสงในอนาคตทจะพฒนาเปนประตการคาเพอรองรบการขนสงขามแดนและผานแดน เชน ดานแมสอด ดานหนองคาย ดานอรญประเทศ ดานสะเดา และดานปาดงเบซาร เปนตน (ทมา สนข. กระทรวงคมนาคม) นอกจากน ปรมาณการคาบรเวณชายแดนกวาครงอยนอกระบบท าใหยากตอการก ากบดแลและเปนอปสรรคตอการขยายการลงทนของนกธรกจใน วงกวาง

(2) ระบบโลจสตกสเพอสนบสนนบรการทองเทยวมการปรบปรงอยางตอเนองแตยงไมเพยงพอ ในชวงทผานมาไดมการด าเนนโครงการท เกยวกบระบบ โลจสตกส เ พอส ง เสรมการทองเทยวคอ การปรบปรงทาอากาศยานใน ภมภาค การพฒนาเสนทางคมนาคมเขาสแหลงทองเทยวส าคญในแตละ จงหวดและเชอมโยงระหวางจงหวด การจดท าปายบอกทางเขาสแหลง ทองเทยว และการจดท าสอเพอใหขอมลแหลงทองเทยวหรอบรการคมนาคม

-8-

เขาสแหลงทองเทยว อยางไรกตามเนองจากมนกทองเทยวทงในประเทศและจากตางประเทศมปรมาณเพมมากขนทกป ระบบบรการตางๆเหลาน ยงไมเพยงพอทงในเชงคณภาพและปรมาณ โดยมประเดนทมขอเสนอแนะจากนกทองเทยวมากทสด (ทมา จากการลงส ารวจพนทและสอบถามจากนกทองเทยวตางประเทศ) คอ ความแออดและมาตรฐานการบรการททาอากาศยานสวรรณภมและทาอากาศยานภมภาคในเมองทองเทยว ซงเหนวาควรมการปรบปรงมาตรฐานดานคณภาพในเรองความสะอาด การบรการ และความปลอดภยของระบบขนสงสาธารณะทจะอ านวยความสะดวกการเดนทางทองเทยวไปยงสถานททองเทยวส าคญ ทงภายในเขตเมองและระหวางเมอง รวมถงการมขอมลทดเกยวกบสถานททองเทยว ณ แหลงทองเทยว

(3) การรเรมปรบปรงระบบจดการโลจสตกสในโรงพยาบาลและโซอปทานของ ยา เวชภณฑและเครองมอแพทย ซงมมลคาการตลาดสงถง 600,000 ลานบาทตอป ชวยยกระดบประสทธภาพการใหบรการสขภาพและสรางความสามารถในการแขงขนใหกบธรกจบรการสขภาพของประเทศอยางม นยส าคญ โดยในระยะ 3 ปทผานมา พบวา มโอกาสลดคาใชจายดานสขภาพ

เฉพาะทเกดจากการใชยาและเวชภณฑลงประมาณ 15,000 - 31,000 ลานบาทหรอคดเปนรอยละ 10-25 ตอป (ทมา โครงการมหาวทยาลยวจยแหงชาต มหาวทยาลยมหดล และส านกงานกองทนสนบสนนการวจย) ซงแสดงใหเหนวาหากมการพฒนาระบบโลจสตกสและการจดการโซอปทานของระบบบรการสขภาพอยางจรงจงและตอเนอง อตสาหกรรมสาขาบรการสขภาพของประเทศไทยจะมโอกาสและศกยภาพสงมากในการสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจเขาสประเทศ ทงในแงของการลดตนทน คาใชจายในการด าเนนงานเพมรายไดจากการใหบรการสขภาพรวมถงการสรางมลคาเพมใหกบอตสาหกรรมบรการแวดลอมอนๆ เชนผใหบรการโลจสตกส (3PL/4PL) โรงแรม อาหาร ทองเทยว เปนตน

2.3 ระบบการอ านวยความสะดวกทางการคา ในชวงทผานมา การพฒนาระบบอ านวยความสะดวกทางการคาใหความส าคญกบการลงทนโครงสรางพนฐานดานการขนสงและเครอขายโลจสตกส ระบบอ านวยความสะดวกทางการคา ณ ประตการคา (Gateway) รวมทงสรางความเขมแขงของธรกจใหบรการโลจสตกส (LSPs) สรปไดดงน

2.3.1 การพฒนาบรการขนสงและเครอขายโลจสตกส พบวาโครงขายโครงสรางพนฐาน ดานการขนสงมความครอบคลมและเชอมโยงพนทตางๆ เพอรองรบการขนสงสนคา

-9-

ภายในประเทศ และระหวางประเทศไดมากขน นอกจากนการสนบสนนโครงการลงทนเพอสรางความเชอมโยงรวมกบประเทศเพอนบานไดปรากฏผลเปนรปธรรมอยางชดเจนในชวงทศวรรษทผานมา โดยเฉพาะในกรอบความรวมมอระหวางประเทศในอนภมภาคลมแมน าโขง (GMS) ทมการผลกดนโครงการดานขนสงและโลจสตกสตามแนวระเบยงเศรษฐกจ เชอมโยงภมภาคตางๆของไทย โดยสรปสถานภาพการพฒนาระบบขนสง ทางบก (การขนสงทางถนนและทางราง) การขนสงทางน า (การขนสงทางน าชายฝงและล าน า) การขนสงทางอากาศ และระบบขนสงตอเนองหลายรปแบบ ไดดงน

(1) ถนน: ยงเปนรปแบบการขนสงหลก

(1.1) ประเทศไทยมการขนสงทางถนนเปนหลกและมการเปลยนแปลงสดสวนคอนขางนอย คอจากรอยละ 83 ในป 2550 เปนรอยละ 82 ในป 2554 เนองจากมขอจ ากดของการพฒนารปแบบการขนสงทางเลอกอนๆ อาท ระบบรางและบรการขนสงสนคาทางรถไฟ รวมถงบรการเรอชายฝงทหนวยงานรฐไมสามารถผลกดนใหเหนผลเปนรปธรรมมากนกในชวง 5 ปทผานมา (ทมา กระทรวงคมนาคม)

(1.2) ประเดนปญหาส าคญทยงไมไดรบการแกไข ไดแก

ปญหาการจราจรแออด ณ บรเวณพนทรอบประตการคาหลก โดยเฉพาะทาเรอแหลมฉบงและพนทปรมณฑล มสภาพถนนทช ารดเสอมสภาพ ขาดสงอ านวยความสะดวกและระบบบรหารจดการบรเวณททาเรอและดานชายแดนทมประสทธภาพ เชน ถนนรอบพนทไอซดลาดกระบง บรเวณประตทางเขาทาเรอแหลมฉบง ดานการคาบรเวณชายแดน โดยเฉพาะดานสะเดาประสบปญหาการจราจรแออดอยางรนแรง

เสนทางถนนเชอมไปสประตการคาและดานชายแดนทส าคญ มการใชงานเตมขดความสามารถ เสอมสภาพ และไมสามารถ ใหรถบรรทกวงผานไดตลอดเวลา เชน เสนทางหมายเลข 24 ชวงบรรมย (ประโคนชย-นางรอง)-สรนทร-ศรสะเกษ เปนถนน 2 เลน แตมปรมาณการขนสงสนคาคอนขางมาก ท าใหรถตดยาวเปนระยะทาง 4-5 กโลเมตร สวนเสนทางหลกบางชวงผานจงหวดกาญจนบร และบรเวณสะพานขามแมน าเมยชวงแมสอด–เมยวด

-10-

หามรถบรรทกผานและขนสะพาน กอใหเกดความไมสะดวกตอการขนสงสนคา เปนตน

ความปลอดภยและอบตเหตบนถนนยงปรากฏใหเหนเปนระยะๆ สงผลกระทบตอคณภาพชวตของประชาชนในภาพรวมโดยรายงาน การพฒนามนษย (Human Development Report) ของ UNDP พบวา อบตเหตทางถนนเปน 1 ใน 3 สาเหตหลกทท าใหคนไทยเสยชวตมากทสดและจากสถตคดอบตเหตจราจรของส านกงานต ารวจแหงชาต พบวาในป 2552 กอใหเกดความสญเสยประมาณ 2 แสน ลานบาท โดยรอยละ 6 เปนอบตเหตทเกดกบรถบรรทกขนาดใหญ (6 ลอ 10 ลอ) กวา 5,000 ราย หรอ 14 รายตอวน สาเหตมาจากการขบขดวยความเรวเกนกวาก าหนดและผขบขหลบใน

(2) ระบบราง: ยงมการเปลยนมาใชนอยและมแนวโนมลดลง

(2.1) สดสวนการขนสงสนคาทางรางอยในปรมาณต าเพยงรอยละ 2 เมอเปรยบเทยบกบประเทศพฒนาแลวทมสดสวนการใชการขนสงระบบรางอยระหวางรอยละ 5 ถง 15 โดยสนคาปจจบนทมการขนสงทางรางสงสด 3 อนดบแรก ไดแก ตคอนเทนเนอร ปโตรเลยม ซเมนต ในขณะทสนคาทมน าหนกมากชนดอนๆ อาท ขาว ยางพารา ปย หรอ เหลก มการขนสงในระบบรางเลกนอย

(2.2) ประเดนปญหาส าคญ ไดแก

ความลาชาของการปรบปรงระบบบรหารจดการภายในของการรถไฟแหงประเทศไทย (รฟท.) ท าใหไมสามารถพฒนาระบบขนสงทางรางไดตามแผนงาน สงผลใหเกดความไมตอเนองในการปรบปรงคณภาพของโครงขาย และความไมเพยงพอของหวรถจกร แครบรรทก และเครองมออปกรณการขนสง เมอประกอบกบการใหบรการทไมสามารถจดสงสนคาไดตามก าหนดเวลาทแนนอน สม าเสมอ จนเปนทเชอถอไดของภาคธรกจท าใหทผานมาการขนสงสนคาทางรางไมไดรบความนยมเทาทควร เพราะความไมแนนอนในเรองเวลาการจดสงท าใหภาคเอกชนไมสามารถบรหารจดการการขนสงสนคาได

-11-

ปญหา โค รงข า ย รถ ไฟ เช อม โ ยงปร ะต ก า รค า ท ย ง ใ ช ง าน ไมเตมประสทธภาพ การขนสงสนคาทางรถไฟทเชอมโยงแหลงผลตส าคญในภาพรวมยงมปญหาทงในดานสภาพและขดความสามารถของทาง ความพอเพยงของหวรถจกร และต าแหนงทตงของศนยรวบรวมและกระจายสนคา โดยเฉพาะกรณการขนสงตคอนเทนเนอรระหวางไอซด ลาดกระบงกบทาเรอแหลมฉบงใชการขนสงทางถนนเปนหลกถงรอยละ 73 ขณะทใชการขนสงทางรถไฟเพยงรอยละ 27 แมวารถไฟทางคชวงฉะเชงเทรา-ศรราชา-แหลมฉบงจะเปดใหบรการ แตความถในการเดนรถมเพยง 30 ขบวนตอวน เนองจาก รฟท. มปญหาขาดแคลนหวรถจกรทมความพรอมในการใหบรการทเพยงพอกบความตองการเดนทางของผ โดยสารและการขนสงสนคาทางราง จงจ าเปนตองใหความส าคญกบการใหบรการผโดยสารเปนล าดบแรกกอน ประกอบกบการยกตสนคาขน-ลงรถไฟททาเรอแหลมฉบงใชระยะเวลาในการด าเนนการคอนขางนาน เนองจากผประกอบการทาเทยบเรอจะใหความส าคญกบการบรหารจดการประสทธภาพของตสนคาหนาทากอน

(3) ทางน าชายฝง: ยงขาดสงอ านวยความสะดวกส าหรบการขนสงสนคาทางน าชายฝงและตนทนคาบรการไมจงใจเพยงพอ

(3.1) ปรมาณความตองการขนสงสนคาทางน าชายฝงเพมขนอยางรวดเรว โดยเฉพาะในชวงป 2553-2555 จาก 1.65 แสนทอย ในป 2553 เพมเปน 2.26 แสนทอย ในป 2554 หรอเพมขนเกอบเทาตว และคาดวาจะเพมขนเปนกวา 3 แสนทอยในป 2555 สาเหตส าคญคอ ปญหาน าทวมครงใหญทผานมาท าใหไมสามารถขนสงสนคาทางบกได บรษทตางๆ จงหนมาใชการขนสงทางน าเปนทางเลอกและเปนเสนทางขนสงสนบสนนมากขน ดงนน การขนสงทางเรอชายฝงจงมบทบาทส าคญในการเปนทางเลอกการขนสงไปยงบรเวณทาเรอแหลมฉบงในกรณฉกเฉน

(3.2) ภาคเอกชนมความพยายามในการพฒนาบรการอยางตอเนอง ปจจบน มผใหบรการเรอชายฝงไมมากนก อาท SC Group NYS แมกลองโลจสตกสและ BMT Pacific LTD โดยสดสวนของปรมาณตสนคาทใชบรการเรอ

-12-

ชายฝงสวนใหญเปนทาเรอแมน าเจาพระยาและสมทรปราการ (รอยละ 75) รองลงมาคอ ทาเรอสราษฏรธาน (รอยละ 22) ทาเรอซพในแมน าปาสก (รอยละ 2) และทาเรอในแมน าแมกลอง (รอยละ 1) ซงผประกอบการเรอชายฝงไดมการพฒนาเรอขนสงล าเลยงตดเครองยนต (Motor Barge)ในการขนถายล าเลยงสนคาและตสนคาภายในประเทศ ระหวางทาเรอแหลมฉบงและทาเรอล าน าเพอความสะดวกรวดเรวและยงสามารถลดคาใชจายเมอเปรยบเทยบกบการขนสงทางรถบรรทก (โดย motor barge สามารถบรรจตคอนเทนเนอรขนาด 20 ฟตไดมากถง 90 ต และใชเวลาเดนทางระหวางทาเพยงเทยวละ 6 ชงโมง ทมา BMT Pacific LTD) ทงนจากการสมภาษณความเหนจากผใหบรการเรอชายฝงพบวา หากสามารถผลกดนการขนสงตสนคาจ านวน 700,000 ทอย ไปใชบรการขนสงทางน าชายฝง จะสงผลใหปรมาณรถหวลากทวงบนถนนและเขาทาเรอแหลมฉบงลดลงรอยละ 5 -10 ชวยประหยดการใชน ามน และคาซอมบ ารงถนนลดมลภาวะ และเพมการจางงานในกจการทาเรอไดอยางมนยส าคญ

(3.3) ประเดนปญหาส าคญ ทท าใหการเปลยนรปแบบมาใชการขนสงทางเรอชายฝงขยายตวคอนขางชา ไดแก

การขาดแคลนทาเรอชายฝงรองรบเปนการเฉพาะและขาดสงอ านวยความสะดวกในการขนสง ณ ทาเรอแหลมฉบง เปนผลเนองจากเงอนไขการใหสมปทานทาเรอ A ททาเรอแหลมฉบง ปจจบนความสามารถในการใหบรการเรอชายฝงมเพยงรอยละ 50 เดนเรอไดประมาณ 2-3 รอบตอสปดาห และไมสามารถท ารอบไดมากขน เนองจากทาเรอแหลมฉบงและทาเรอกรงเทพไมมทาเทยบเรอชายฝงเพอรองรบเปนการเฉพาะ หากสามารถแกปญหาใหเรอท ารอบไดเพมขนเปน 4-5 รอบตอสปดาห คาดวาจะชวยใหบรการขนสงทางเรอชายฝงเพมขนถง 400,000-500,000 ทอยตอป ในป 2556 (ตวเลขประมาณการไมรวมตสนคาทมาจากสราษฏรธาน ประจวบครขนธ สงขลา และมาบตาพด ทมา บรษท NYS)

โครงสรางตนทนคาบรการขนสงสนคาทางน าชายฝงเปนอปสรรคตอการสงเสรมใหมการใชเพมขน เนองจากลกษณะการขนสงทางน าชายฝงมความแตกตางจากการขนสงทางเรอระหวางประเทศ แตตองเสยคาใชจาย ณ ทาเรอแหลมฉบงในอตราเดยวกนบวกสวนเพมคา

-13-

ภาระขนยายตสนคาบรเวณทาทมอตราสงกวารปแบบอน สงผลใหผสงออกหรอผใชบรการเรอชายฝงมคาใชจายสงขน จงไมสามารถแขงขนกบทางเลอกการขนสงแบบอนได ทงน ปจจบนคาใชจายในการขนสงทางเรอชายฝงสงกวาการขนสงทางรถไฟถง 1,705 บาท/ต 20 ฟต และ 2,035 บาท/ต 40 ฟต (ขอมล ณ ธนวาคม 2555 ทมา บรษทNYS)

(4) ทางล าน าในประเทศ: มความตองการใชเพมมากขนแตมขอจ ากดหลายประการ

(4.1) สดสวนการขนสงทางแมน าอยทรอยละ 9.3 ในป 2554 โดยเสนทางล าน าทส าคญ ไดแก แมน าเจาพระยา แมน าปาสก แมน าแมกลอง แมน าทาจน และแมน าบางปะกง ซงกวารอยละ 99 ของการขนสงสนคาทางล าน าทงหมดอยบนแมน าเจาพระยา (ระยะการเดนเรอ 170 กโลเมตร) และแมน าปาสก (ระยะการเดนเรอ 47 กโลเมตร) โดยมสนคา 3 อนดบแรกทขนสงทางล าน า ไดแก หน ดน ทราย (รอยละ 28) ซเมนต (รอยละ 21) และถานหน (รอยละ 18) โดยมทาเรอล าน าของภาคเอกชนทส าคญ 2 แหงในจงหวดพระนครศรอยธยา

(4.2) ประเดนปญหาส าคญ ไดแก

ความคบคงของทาเรอ พนททมปรมาณสนคาเขา-ออก สงสด 5ล าดบแรก ไดแก (1) อ.นครหลวง (2) อ.ปาโมก (3) อ.ทาเรอ (4) อ.บางไทร และ (5) จ.ปทมธาน โดยในบางจดมเรอจอดซอนกน 2 ล า ทงสองฝงแมน า สวนหนงเนองจากมทนจอดเรอไมเพยงพอ ซงปจจบนยงขาดกลไกการจดระเบยบการจอดเรออยางเหมาะสมเพอบรหารจดการขนถายสนคาใหมประสทธภาพและลดระยะเวลาการจอดเรอใหสนลง ซงในบางชวงเวลาท าใหเกดความไมสะดวกและเสยเวลาในการสญจรของเรอบรรทกสนคา

อปสรรคการเดนเรอจากรองน าตนเขน เชน แมน าเจาพระยา มรองน าตนเขน (ระดบน าในฤดแลงเพยง 1.75 เมตร) และมหวรอใตน าในบรเวณ อ.ปาโมก จ. อางทอง ไปจนถง จ. นครสวรรค การเดนเรอสนคาจงท าไดถง อ.ปาโมก จ. อางทอง เทานน สวนแมน าปาสกมรองน าตนเขนบรเวณประตน าพระรามหกทรอยตอ อ.ทาเรอ จ.อยธยา กบอ.เสาไห จ.สระบร (ระดบน าในฤดแลงเพยง 3.00 เมตร) ท าใหการเดนเรอสนคาท าไดถง อ.ทาเรอ จ.อยธยาเทานน

-14-

ความสงของสะพาน สะพานหลายแหงมชองลอดใตสะพานสงนอยกวาความสงของเรอเบา (7 เมตร) จงตองถวงน าเพอใหสามารถลอดใตสะพานได โดยเฉพาะในฤดน าหลากท าใหใชเวลาการขนสงมากขน

(5) ทางอากาศ: บรการทสนามบนสวรรณภมยงไมสามารถอ านวยความสะดวกผประกอบการไดอยางมประสทธภาพ

(5.1) ป 2551 สนามบนสวรรณภมไดเปดใหบรการเขตปลอดอากร (Cargo Free Zone: CFZ) ซงเปนกจกรรมทชวยใหผประกอบการลดตนทนสงออกโดยการใชสทธประโยชนในพนทเขตปลอดอากร แตผลการด าเนนงานทผานมาปรากฏวาการประกอบกจกรรมและการขนสงสนคาในเขต CFZ ทสนามบนสวรรณภมยงไมสามารถท าไดอยางเตมศกยภาพ โดยมปรมาณการขนสงสนคาในปจจบนอยท 1.2 ลานตนตอป จากศกยภาพการขนสงสนคา 3 ลานตนตอป (และสามารถขยายไดสงสด 6.4 ลานตนตอป) เนองจากยงขาดการวางบทบาท ขนตอนอ านวยความสะดวกและมาตรการสงเสรมของ CFZ เพอใหมผประกอบการเขามาใชประโยชนจากพนทบรเวณ CFZ ในสนามบนสวรรณภมไดอยางแทจรง

(5.2) ขอจ ากดของสนามบนสวรรณภมเปนอปสรรคตอการเดนทางของนกทองเทยว สภาพปญหาสวนใหญของการขนสงทางอากาศในปจจบนของประเทศไทยเปนปญหาดานประสทธภาพการใหบรการททาอากาศยานเปนหลก โดยปญหาความแออดของสนามบนสวรรณภมถอเปนปญหาเรงดวน โดยในป 2554 มปรมาณผโดยสารผานสนามบนประมาณ 47.9 ลานคนขณะทสนามบนสวรรณภมไดรบการออกแบบใหมขดความสามารถในการรองรบผ โดยสารเพยง 45 ลานคนตอป ท าใหเกดความไมสะดวกแกผโดยสารในหลายประการ เชน ความลาชาในขนตอนตรวจคนเขาเมอง ความลาชาของการล าเลยงกระเปาผโดยสาร ทางวงทมอยเพยงสองทางวงจ ากดปรมาณจราจรทางอากาศ และพนทของสถานผโดยสารไมสามารถรองรบปรมาณผโดยสารไดอยางมประสทธภาพ เปนตน

(6) การผลกดนการพฒนาระบบขนสงตอเนองหลายรปแบบยงไมประสบผลส าเรจเทาทควร เนองจาก

-15-

(6.1) ทศทางการพฒนาของระบบการขนสงแตละรปแบบยงคงแยกสวน ขนอยกบเปาหมายของหนวยงานทรบผดชอบ โดยไมมการมองปญหาหรอวางแผนเชอมโยงอยางบรณาการ ขาดการวางแผนหลกเพอเชอมโยงรปแบบการขนสงตางๆ ทางถนน ทางราง ทางน า และทางอากาศใหสอดประสานรบชวงการขนสงระหวางกนอยางมประสทธภาพ ตลอดจนขาดรปแบบในการบรหารจดการเชงธรกจ (Business Model) เพอใชประโยชนสงสดจากโครงสรางพนฐานเพอเชอมโยงเปนระบบขนสงตอเนองหลายรปแบบ

(6.2) สงอ านวยความสะดวก ณ จดเชอมตอของการใหบรการระหวางรปแบบการขนสงยงขาดประสทธภาพ เชน ไอซดลาดกระบง (ระหวางถนนกบรถไฟเพอเขาทาเรอแหลมฉบง) เสนทางเชอมปาโมก นครหลวง และสถานรถไฟชมทางบานภาช (ระหวางรถไฟกบล าน า) รวมทงยงไมมมาตรการทชดเจนเพอจงใจผประกอบการใหเปลยนมาใชบรการขนสงทางน าและทางรางเพมขน อกทงการคดอตราคาบรการขนสงในปจจบนท าใหการขนสงทางเลอกเพอประหยดพลงงานไมสามารถแขงขนกบการขนสงทางถนนได

(7) การปรบเปลยนรปแบบการใชพลงงานทางเลอก (Fuel Shift) มความคบหนาไปแลวอยางเหนไดชด แตยงไมเพยงพอกบความตองการของภาคธรกจและประชาชนผใชบรการโดยสามารถผลกดนใหผประกอบการเปลยนมาใชรถบรรทกแบบ NGV เพมขนจาก 148 คนในป 2549 เปน 14,836 คนในป 2554 แตนบวายงเปนสดสวนทคอนขางต าเพยงรอยละ 8.16 ของทงหมดเมอเปรยบเทยบกบจ านวนรถบรรทกทใชพลงงานประเภทอนๆ รวมทงการลงทนในสถาน NGV ยงไมเพยงพอบนเสนทางหลกทวประเทศ

2.3.2 ระบบอ านวยความสะดวก ณ ประตการคา (Gateway)

ในป 2556 ธนาคารโลกจดใหประเทศไทยมระบบอ านวยความสะดวกทางการคา(Trading across border) ทมประสทธภาพเปนอนดบท 20 ของโลกจาก 184 ประเทศซงเปนอนดบทดขนมาก เมอเทยบกบป 2551 ทประเทศไทยอยอนดบท 50 เนองจากการลดจ านวนเอกสารทจ าเปนส าหรบการสงออกจาก 7 ฉบบเหลอ 5 ฉบบ ระยะเวลาส าหรบสงออกจาก 17 วนเหลอ 14 วนและคาใชจายจาก 615 เหรยญสหรฐอเมรกาตอตสนคาเหลอ585 เหรยญสหรฐอเมรกาตอตสนคา อยางไรกตามเมอพจารณาในชวง 5 ป

-16-

(2552-2556) ทผานมา พบวาอนดบของประเทศไทยมอนดบลดลงจากอนดบท 10 และ 12 ในป 2552-2554 เปนอนดบท 20 ในป 2555-2556 แมวาจะมการปรบปรงระบบอ านวยความสะดวกดวยการพฒนาระบบ NSW มาระยะหนงแลว แตยงไมสามารถบรณาการระบบNSW ใหชวยลดจ านวนเอกสารและคาใชจายในกระบวนการน าเขาและสงออกไดอยางมประสทธภาพ ทงนผลการด าเนนการและประเดนปญหาของการพฒนาระบบ NSW ของประเทศในชวงทผานมา สรปไดดงน

(1) การพฒนาระบบ NSW และระบบเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานก ากบซงเปน ผใหบรการออกใบอนญาต/ใบรบรองน าเขา-สงออกมความคบหนาคอนขางมากโดยมหนวยงานทเชอมโยงขอมลอยางเปนทางการกบระบบ NSW แลว 11 หนวยงาน มหนวยงานทอยระหวางทดสอบระบบเชอมโยงขอมลกบระบบ NSW จ านวน 9 หนวยงาน และอยระหวางด าเนนโครงการน ารอง ASEAN Single Window เชอมโยงขอมลใบขนสนคาของอาเซยน และใบรบรองแหลงก าเนดสนคาของอาเซยนและปจจบนมการสงผานขอมลเฉลยเดอนละ 6 ลานเอกสารอเลกทรอนกสเพมขนจากเฉลยเดอนละ 4 ลานเอกสารอเลกทรอนกสในป 2551 (ทมา กรมศลกากร ขอมล ณ กนยายน 2555)

(2) ประเดนปญหาส าคญ ไดแก

การปรบปรงระบบหรอกระบวนการภายในหนวยงาน (Back-office Re-process) ของหนวยงานท เ ก ยวของย ง ไ ม มความคบหน ามากนก เนองจากหนวยงานทเกยวของขาดความเขาใจเกยวกบการปรบปรงกฎหมาย และระเบยบขอบงคบของหนวยงานราชการเพอใหสามารถปรบเปลยน กระบวนการ (Reprocess) ใหบรการออกใบรบรอง/ใบอนญาตทางอเลกทรอนกส

-17-

(Trading across border) 2555 2556

108 50 10 12 20 20 9 7 5 5 5 5 52. 24 17 14 14 14 14 848 615 625 625 625 585 12 9 5 5 5 5 5 22 14 13 13 13 13 1 042 786 795 795 750 750

(Trading Across Border) – 6

Trading across Borders 2013

ไดประกอบกบขาดการผลกดนอยางจรงจงจากระดบนโยบายหรอระดบบรหารจงกลายเปนภารกจทมล าดบความส าคญต า

ทผานมา ไดมการปรบปรงคณภาพการใหบรการ ณ ทาเรอแหลมฉบง ท า เ ร อกร ง เ ทพ สนามบ นส ว ร รณภ ม และด านชายแดนท ส า ค ญ ใหมประสทธภาพเพมมากขน โดยการประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศ (เชน e-Gate, e-Toll, และ e-Customs และ One-Stop Service) อยางไรกตาม การตดตงระบบดงกลาวยงไมบรรลผลลพธตามทวางแผนไว เพราะ ขาดความตอเนองในการพฒนาและการบรหารการเปลยนแปลง อกทงยงขาดการบรหารจดการระบบอ านวยความสะดวกทมประสทธภาพ จงยงมความแออดบรเวณประตการคาหลกสงผลใหระดบความสามารถในการแขงขนดานการอ านวยความสะดวกทางการคาของไทยลดลงอยางตอเนอง เมอเปรยบเทยบกบตางประเทศ จากอนดบท 10 ในป 2552 เปนอนดบท 20 ข อ ง โ ล ก ใ น ป 2 5 5 6 เ น อ ง จ า ก ป ร ะ เ ท ศ อ น ๆ เ ช น เ ก า ห ล ใ ต สหรฐอาหรบเอมเรตสและประเทศในแถบสแกนดเนเวยสามารถพฒนาระบบอ านวยความสะดวกทางการคาระหวางประเทศไดรวดเรวกวา

ทมา: ดร.สมนก ครโต สถาบนไอโนวา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร: รายงานการศกษาเสนอ UNESCAP 2012 - UN NExT Single Window Planning and Implementation Guide.

-18-

(3) เสนทางการพฒนาระบบ NSW ของประเทศเพอการอ านวยความสะดวกทประตการคาหลกยงไมเชอมโยงไปถงกจกรรมทตองมการแลกเปลยนขอมลอเลกทรอนกสระหวางผใหบรการโลจสตกส (LSPs) ท เกยวของในการเคลอนยายสนคาผานทา (ทาเรอและสนามบน) ซงครอบคลมการท าธรกรรมระหวาง B2G และ B2B แมวาจะมการประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอใหบรการททาเรอ ไดแก e-Gate e-Toll และ e-customs และบรการ One Stop Service รวมทงแนวคดการเปดใหบรการดาน 24 ชวโมง เมอเปรยบเทยบกบประเทศสงคโปรทมความสามารถในการแขงขนดานการอ านวยความสะดวกทางการคาเปนอนดบ 1 เนองจากทผานมากรมศลกากรและสวนราชการตางๆ ทเกยวของเรงด าเนนการในสวนทเกยวของกบระบบ NSW ทเชอมโยงระหวางรฐ (G2G) เทานน ยงไมมแผนงานหรอแผนแมบทการพฒนาระบบ NSW อยางบรณาการทชดเจนและสามารถบรรลเปาหมายในการเชอมโยงระบบ ASEAN Single Window ในป 2558

2.3.3 การสรางความเขมแขงของธรกจใหบรการโลจสตกส (LSPs) แมวาประเทศไทยจะมจ านวน LSPs เพมขนอยางตอเนองรวมทง LSPs ไทยไดมการเรมขยายบรการและตลาดไปยงประเทศอนๆ ในภมภาคมากขนเมอเทยบกบชวงทผานมา ยกตวอยางผใหบรการ LSPs ของไทยทสามารถขยายบรการไปในภมภาค สรางพนธมตรธรกจ และตงสาขาในตางประเทศเพมขน อาท บรษท Overland Transport บรษท SCG Logistics บรษท V-serve และ บมจ. Thai Beverage แตระดบความสามารถในการแขงขนของ LSPs ไทยไมไดเพมขนตาม

(1) ทผานมาไดมการด าเนนการพฒนา LSPs อยางตอเนองดวยการใหความรและฝกอบรมแกผประกอบการประมาณ 150 รายตอป สรางเครอขายการใหบรการแบบเบดเสรจในรปแบบการรวมมอเชงพนธมตรระหวางผประกอบการไทยดวยกน และระหวางผใหบรการโลจสตกสไทยกบผใหบรการโลจสตกสตางประเทศ รวมทงใหความชวยเหลอทางการเงน/ใหสนเชอเพอเสรมสภาพคลองกบธรกจ LSPs ทเปนSMEs จ านวน 5,000 ลานบาท

(2) ปญหาอปสรรคทส าคญ ไดแก

เม อ เปร ยบเทยบกบ LSPs ตางชาตพบว าศกยภาพและคณภาพ ในการใหบรการของธรกจ LSPs ของไทยอยในระดบจ ากดและเปนการ

-19-

ใหบรการในกจกรรมทมไดสรางมลคาเพมสงนก เชน บรการขนสงเพยงดานเดยว เนองจากสวนใหญเปน SMEs ทขาดการรวมตว ขาดนวตกรรมดานเทคโนโลยสารสนเทศเพอชวยจดการระบบขอมลทเปนสากล และเขาถงแหลงเงนทนไดยาก ท าใหลกษณะการใหบรการของผประกอบการไทยไมครบวงจร (Integrated Logistics Service) และคาดวาจะเผชญกบสภาวะการแขงขนทรนแรงเพมมากขนภายหลงการเปดเสรภาคบรการในสาขาขนสงและโลจสตกสภายใตบรบทของ AEC ทจะเรมตงแตป 2556 เปนตนไป

ธรกจผใหบรการขนสงยงประสบปญหาภาวะขาดแคลนพนกงาน ขบรถบรรทก สงผลใหมจ านวนรถบรรทกทตองจอดทงไวอยางนอย รอยละ 20 ของจ านวนรถทงหมด (ขอมล ณ เดอนธนวาคม 2555 ทมา จากการส ารวจผประกอบการขนสงดวยรถบรรทก) และท ารอบขนสงสนคาไดนอยลงไมทนกบความตองการของลกคา เนองจากบรษทขาดคนขบรถบรรทกทอยในสภาพพรอมขบ

2.4 การพฒนาปจจยสนบสนนการขบเคลอนยทธศาสตร ไดแก ระบบขอมล ก าลงคนดานโลจสตกสและกลไกการขบเคลอนยทธศาสตร สรปสถานภาพการพฒนาแตละปจจยไดดงน

2.4.1 ระบบขอมล มความคบหนาในการพฒนาระบบขอมลดานโลจสตกสทงในระดบประเทศ รายสาขาการผลต และระดบสถานประกอบการ ตามล าดบ แตยงไมเพยงพอตอการน าไปใชประโยชนดานการตดตามประเมนผลและยกระดบคณภาพการบรการ โลจสตกสไดอยางแทจรง

(1) ทผานมา สศช. ไดจดท าตวเลขตนทนโลจสตกสตอ GDP รายงานโลจสตกสประเทศไทยเปนประจ าทกปตงแตป 2551 จดท า Fact Sheet และรายงานความกาวหนาการด าเนนงานตามแผนยทธศาสตรฯ รวมถงส านกงานสถตแหงชาตทไดเรมจดเกบขอมลการเคลอนยายสนคาของประเทศ (Commodity Flow) และส ารวจประสทธภาพดานโลจสตกสของภาคธรกจการคา ในระดบภาคการผลตไดเรมจดท าตวเลขตนทนโลจสตกสตอยอดขาย และตวชวดประสทธภาพดานโลจสตกส (LPI) ในป 2553 เพอน ามาใชประเมนตนเองเปรยบเทยบกบคาเฉลยในแตละกลมอตสาหกรรมเปาหมาย (ทมา ส านกโลจสตกส กพร.) รวมทงไดเผยแพรองคความรในการค านวณตนทนโลจสตกสใหกบผประกอบการระดบ SMEs ซงท าใหเกดความตนตวในการพฒนาระบบขอมลของตนเองมากขนในระดบหนง

-20-

(2) ประเดนปญหาทส าคญ ไดแก ขอมลยงมไมครบถวนเพยงพอทจะน าไปใชประโยชนในการตดตามประเมนผลประสทธภาพของบรการดานโลจสตกสไดอยางมประสทธผล โดยเฉพาะบรการตามประตการคาทส าคญ และการรายงานผลไมสามารถด าเนนการไดอยางตอเนอง เนองจาก สศช. ขาดแคลนบคลากรส าหรบพฒนาระบบขอมลและตวชวด รวมทงด าเนนการตดตามประเมนผลอยางใกลชด

2.4.2 ก าลงคนดานโลจสตกส ในระยะทผานมาหนวยงานภาครฐไดฝกอบรมและใหความรแกบคลากรดานโลจสตกสทงในสถานประกอบการและผใหบรการโลจสตกสมาอยางตอเนอง โดยมผผานการฝกอบรมแลวเฉลยกวาปละ 10,000 คน (ในชวง 5 ปทผานมามบคลากรทไดรบการฝกอบรมรวมกวา 65,000 คน) มการจดประชมและสมมนาเฉลยเดอนละ 20 คร ง แตในภาพรวมการพฒนาก าลงคนดานโลจสตกสยง มงเนนเชงปรมาณ มากกวาคณภาพ และขาดความตอเนองของการด าเนนงานในหนวยงานรฐหรอสถาบนการศกษาทเกยวของ โดยมสถานภาพและปญหาอปสรรคในการพฒนาก าลงคนดานโลจสตกส ดงน

(1) มจ านวนสถาบนการศกษาทเปดใหมการเรยนการสอนและอบรมสาขาวชาดาน โลจสตกสในระดบอาชวะและอดมศกษาเพมขนอยางตอเนอง จากเดมในป 2547 ทมเพยง 2 แหง ไดแก จฬาลงกรณมหาวทยาลย และมหาวทยาลยเทคโนโลย พระจอมเกลาธนบร สามารถเพมเปน 71 แหง และสถาบนอาชวศกษาจ านวน 32 แหงในป 2554 แตคณภาพของนกศกษาทจบมายงไมถงระดบความคาดหวงของผประกอบการ และนกศกษาทจบใหมสวนใหญยงตองใชเวลาทดลองงานนานกวา 3-6 เดอน กอนทจะสามารถท างานไดจรง

(2) การด าเนนการพฒนาหลกสตรการเรยนการสอน โดยส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาไดประกาศมาตรฐานหลกสตรสาขาโลจสตกสมาตงแตป 2552 แตยงไมมสถาบนอดมศกษาใดเรมด าเนนการ นอกจากนกรมพฒนาฝมอแรงงานอยระหวางการจดท ารางมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตดานโลจสตกส จ านวน 4 สาขาอาชพ ไดแก (1) ผปฏบตการคลงสนคา (2) ผควบคมสนคาคงคลง (3) นกบรหารการขนสงสนคาทางถนน และ (4) ผควบคมรถยกสนคาขนาดไมเกน 10 ตน รวมทงไดจดการประกวดแนวคดดาน green logistics ตอเนองทกป สงเสรมหลกสตรอบรมทไดมาตรฐานสากลจากตางประเทศ เชน CSCMP LQSP เปนตน ส าหรบการรเรมสงเสรมรปแบบการเรยนแบบสหกจศกษา และจดท าและใชกรณศกษาเปนเครองมอการเรยนการสอนดานโลจสตกสซงขณะนยงขาดความตอเนองในการผลกดนใหด าเนนการไดในทางปฏบต

-21-

(3) การพฒนานกวจยและก าลงคนดานวชาการชวงทผานมา ท าใหประเทศไทยมก าลงนกวชาการและองคความรทเขมแขงเขามาสนบสนนการจดท านโยบายและขบเคลอนการพฒนาระบบโลจสตกส อยางไรกตาม การเผยแพรและประยกตใชผลงานวจยเพอการน าไปใชประโยชนในภาคธรกจและเพอสนบสนนการก าหนดนโยบายของภาครฐยงอยในวงจ ากด จงจ าเปนตองมการพฒนาอยางตอเนอง

(4) ภาวะขาดแคลนแรงงานทมคณภาพและสามารถปฏบตงานไดจรง เชน แรงงานทมความสามารถดาน Freight forwarders/Customs brokers/Ship agents และผเชยวชาญดานกฎระเบยบและขนตอนน าเขาสนคาไปในประเทศในอาเซยน รวมทงพนกงานขบรถบรรทก เปนตน

(4.1) ในระดบกลาง ขาดแคลนบคลากรดานโลจสตกสทมคณภาพและตรงตามความตองการของภาคธรกจ โดยเฉพาะก าลงคนทมความรทกษะ มคณภาพและมความสามารถในการเปนหวหนางาน และวางแผนอยางเปนระบบและอยางมออาชพ

(4.2) ในระดบปฏบตการ ขาดแคลนพนกงานขบรถบรรทก ซงเปนกลมคนทมจ านวนมากทสดในธรกจโลจสตกส (ประมาณ 200,000 คน) แตขาดแคลนพนกงานขบรถเฉลยรอยละ 20 จากการส ารวจขอมลของผประกอบการเอกชนพบวา ปจจบนสดสวนพนกงานขบรถตอรถบรรทกอยท 0.7 คนตอคน โดยมสาเหตส าคญจากเสนทางอาชพของการเปนพนกงานขบรถบรรทกทไมจงใจใหเขามาท างานและพฒนาตนเอง รวมทงพนกงานขบรถบรรทกมงไปขบรถประเภทอนทมฐานะทางสงคม (Social Status) ไมแตกตางกนมากนกแตมความรบผดชอบและความเสยงตอการเกดอบตเหตและการถกจบกมนอยกวา เชน รถตและรถมอเตอรไซดรบจาง (ทมา จากการสมภาษณประธานสมาพนธผประกอบการขนสงดวยรถบรรทกแหงประเทศไทย)

2.4.3 กลไกการขบเคลอนแมวาจะมการก าหนดกลไกเพอขบเคลอนแผนยทธศาสตรฯ สการปฏบต ทงในระดบนโยบายและระดบปฏบต แตยงประสบปญหาขาดการท างาน อยางบรณาการ

(1) กลไกขบเคลอนยทธศาสตรฯ ในปจจบน ระดบนโยบายด าเนนการผานกลไกคณะกรรมการพฒนาระบบการบรหารจดการขนสงสนคาและบรการของประเทศ (กบส.) และคณะอนกรรมการ 3 คณะ ไดแก คณะอนกรรมการพฒนาระบบ

-22-

โลจสตกสอตสาหกรรม คณะอนกรรมการพฒนาระบบโลจสตกสการเกษตร และคณะอนกรรมการการเชอมโยงขอมลแบบบรณาการส าหรบการน าเขาการสงออก และโลจสตกส ในขณะทระดบการน านโยบายไปสการปฏบต หนวยงานภาครฐทเกยวของไดมการจดตงส านกและกลมงานเพอรบผดชอบภารกจดานโลจสตกสโดยเฉพาะ อาท กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย กระทรวงเกษตรและสหกรณ นอกจากน ภาคเอกชนไดจดตงคณะกรรมการและคณะท างานเพอขบเคลอนภารกจงานดานโลจสตกสท งสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สภาหอการคาแหงประเทศไทย และสภาผสงสนคาทางเรอแหงประเทศไทย

(2) ปญหาอปสรรคส าคญของการขบเคลอนยทธศาสตร ดงน

การขบเคลอนโครงการของหนวยงานจากกระทรวง/กรมบางสวนยงไมบรณาการกบแผนยทธศาสตร/แผนงานใหญ เนองจากขดความสามารถทจ ากดของหนวยงานทท าหนาทบรณาการหลกและกระบวนการพจารณาอนมตงบประมาณทแยกสวนไมมลกษณะบรณาการแผนงาน/โครงการ

ขดความสามารถในการตดตามและประเมนผลการด าเนนยทธศาสตรยงมขอจ ากดในหลายมต ไดแก (1) ก าลงบคลากรในหนวยงานตดตามประเมนผลกลาง (2) งบประมาณในการด าเนนงาน และ (3) เครองมอและระบบขอมลทใชในการตดตามประเมนผล ท าใหไมสามารถตดตามและประเมนผลผลผลตและผลลพธของการพฒนาไดอยางเปนระบบ ครบถวนและตอเนอง จงไมสามารถใหขอมลและจดท าเปนขอเสนอเพอการปรบปรงประสทธภาพการใหบรการตางๆ โดยทนทและตอเนอง

3 การเปลยนแปลงของบรบท

การพฒนาระบบโลจสตกสและโซอปทานเพอสนบสนนการเพมขดความสามารถในการแขงขนของธรกจไทยในชวงตอไป นอกจากค านงถงสถานภาพ ศกยภาพและปญหาในปจจบน ยงตองค านงถง การเปลยนแปลงของบรบทการพฒนาทเกดขนทงภายในประเทศและภายนอกประเทศ ทงในระดบโลกและระดบภมภาค ดงน

3.1 บรบทภายในประเทศ

3.1.1 การหยดชะงกของโซ อปทาน (Supply Chain Disruption) จากปจจยเส ยงภายในประเทศ สรางความตระหนกใหผประกอบการไทยตองค านงถงแผนบรหารจดการของธรกจและเสนทางการขนสงและโลจสตกสในกรณฉกเฉนมากขน ในชวง

-23-

4-5 ปทผานมา ประเทศไทยไดประสบปญหาการหยดชะงกของธรกจทงดานการผลตและการน าสงสนคาหรอ Supply Chain Disruption หลายครงทงจากกรณความขดแยงและความไมสงบทางการเมอง การเกดอทกภยครงรายแรงทสดในป 2554 สงผลใหภาครฐและเอกชนไทยเกดการเรยนรในการปรบตวเพอความอยรอดทางธรกจ อาท กรณทหลายบรษทในนคมอตสาหกรรมไดกอสรางก าแพงกนน าสงกวา 5 -7 เมตร และบางสวนยายทตงโรงงานไปยงภาคตะวนออก (จ.ชลบร จ.ระยอง และ จ.ปราจนบร) ในขณะเดยวกน ภาคเอกชนมความตนตวในการเตรยมความพรอมเพอรบมอกบความเสยงจากสถานการณฉกเฉนเพมขน มแนวคดจดท าแผนส ารองหรอ Contingency plan or sce-nario planning และการเตรยมเสนทางการขนสงและโลจสตกสส ารองในกรณฉกเฉน เชน การใชการขนสงทางน าชายฝงแทนการขนสงทางบก เปนตน

3.1.2 ประเทศไทยมการพฒนาความเชอมโยงทางการคากบประเทศเพอนบานเพมขน ในหลายมต สรางโอกาสใหมทางเศรษฐกจใหเกดขนในจงหวดตามแนวชายแดน ทกภมภาค เนองจากลกษณะภมประเทศของไทยมพรมแดนตดตอกบประเทศเพอนบาน 4 ประเทศ ไดแก เมยนมาร ลาว กมพชา และมาเลเซย เปนระยะทางตามแนวชายแดนรวม 5,640 กโลเมตร และมจงหวดทสามารถตดตอกบประเทศเพอนบาน จ านวน 30 จงหวด โดยทผานมามพฒนาการทางเศรษฐกจทส าคญ ดงน

(1) ปรมาณการคาชายแดนเพมขนอยางรวดเรวในชวง 4-5 ป ทผานมา มลคาการคาชายแดนและปรมาณการคากบประเทศเพอนบานมแนวโนมเพมขน โดยในป 2554 สดสวนการสงออกสนคาผานการคาชายแดนตอการสงออกสนคาระหวางประเทศไทยกบประเทศเพอนบานสงถงรอยละ 93 มมลคาการคาชายแดนรวมกวา 9 แสนลานบาท และมอตราการขยายตวเพมสงขนอยางรวดเรวเฉลยรอยละ 16.9 ตอป ทงน ประเทศไทยมมลคาการคาชายแดนกบมาเลเซยสงสด (รอยละ 65) รองลงมาคอ สหภาพเมยนมาร (รอยละ 18) สปป. ลาว (รอยละ 11) และกมพชา (รอยละ 7) ซงประเทศไทยมดลการคาชายแดนเกนดลกบประเทศเพอนบานทกประเทศยกเวนสหภาพเมยนมาร โดยมมลคาการคาชายแดนเกนดลสทธรวม 1.95 แสนลานบาท

(2) โครงขายเชอมโยงทางกายภาพเพมขน ประเทศไทยใหความชวยเหลอทางเทคนคและทางการเงนในการกอสรางสะพานมตรภาพไทย -ลาว 4 แหง ไดแก 1) หนองคาย-เวยงจนทร 2) มกดาหาร-สะหวนนะเขต 3) เชยงของ-หวยทราย และ 4) นครพนม-ค ามวน อยางไรกตาม ยงมความจ าเปนตองเรงพฒนาโครงสรางพนฐานในชวงเสนทางทขาดหายไป (Missing links) หรอมลกษณะเปนคอขวด

-24-

(Bottlenecks) ทงทางถนนและรถไฟ อาท เสนทางรถไฟสายอรญประเทศ-ปอยเปต ระยะ 6 กโลเมตร เสนทางถนนและรถไฟเชอมโยงกาญจนบร -ทวาย ระยะ 230 กโลเมตร เสนทางรถไฟทานาแลง-เวยงจนทน ระยะ 9 กโลเมตร และเสนทางภด-ปากลาย ระยะ 28 กโลเมตร เพออ านวยความสะดวกส าหรบการคา การลงทน และการทองเทยวระหวางไทยและประเทศเพอนบาน ซงจะชวยสงเสรมผใหบรการขนสงและโลจสตกสของไทยสามารถขยายการใหบรการไปสตลาดภมภาค

(3) ขดความสามารถของสงอ านวยความสะดวกและระบบอ านวยความสะดวกทางการคาและการขนสงบรเวณดานพรมแดนเพมขน โดยเรมมการด าเนนการจดระบบพนทบรเวณดานพรมแดนทงขยายเพมเตมพนทและจดตงดานพรมแดนแหงใหมในบรเวณทเหมาะสม เพออ านวยความสะดวกทางการคาและกจกรรมทางเศรษฐกจบรเวณชายแดนซงมแนวโนมเพมสงขนอยางตอเนอง อาท แผนการขยายพนทดานสะเดา การเปดจดผานแดนถาวรแหงใหม ณ อรญประเทศ -ปอยเปต การกอสรางดานบานประกอบ-ดเรยนบหรง (รฐเกดะห) ดานบเกะตา (สะพานมตรภาพเชอม นราธวาส-รฐกลนตน) และดานตากใบ (แมน าโกลก-ดานตมปด รฐกลนตน) และเตรยมความพรอมในการพฒนาดานบานฮวก จ.พะเยา – เมองคอบ รวมทงผลกดนใหประเทศเพอนบานยกระดบดานใหทดเทยมกบประเทศไทย โดยเฉพาะอยางยงดานของ สปป.ลาว เชน ดานภด-ปากลาย และดานบานฮวก - เมองคอบ เปนตนบรณาการการใหบรการของหนวยงาน CIQ ไวภายในอาคารเดยวกนและจดระบบขนตอนพธการผานแดนใหเปนไปตามล าดบ ตลอดจนท าการทดลองแลกเปลยนสทธจราจรระหวางไทย-ลาว-เวยดนามตามความตกลงการขนสงขามพรมแดน (CBTA) รวมกบประเทศเพอนบานบนเสนทาง EWEC เพออนญาตใหรถบรรทกสนคาจากทง3 ประเทศ สามารถวงผานพรมแดนของแตละประเทศไดอยางสะดวกและรวดเรว

3.1.3 ภาคธรกจไทยมความตนตวสงตอแนวโนมการเปดตลาดของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC)แตยงมขอจ ากดดานองคความรเชงลกในการเขาถงตลาดเหลานน การรณรงคและสมมนาเรอง AEC ทผานมาท าใหภาคธรกจไทยมองเหนโอกาสทางธรกจใหมๆจากการรวมตวเปนตลาดและฐานการผลตเดยวกนของประเทศในอาเซยน ซงเอกชนหลายรายตนตวและเตรยมความพรอมธรกจของตนเองในระดบหนง ขณะทหลายรายวางแผนทจะขยายฐานธรกจออกไปสประเทศเพอนบาน อยางไรกตาม การขยายธรกจ ใหสอดรบกบสถานการณ AEC ด งกล าวยงมขอจ ากดอยมาก เนองจากผประกอบการไทยขาดองคความรและการเขาถงขอมลและความรททนสมยเกยวกบภาวะเศรษฐกจ กฎระเบยบและเงอนไขทเกยวของกบการลงทนและการท าธรกจในแตละ

-25-

ประเทศ รวมทงแหลงวตถดบ ชองทางการจดจ าหนาย พฤตกรรมผบรโภค รสนยม และคแขงในตลาดของประเทศเพอนบาน ท าใหไมสามารถขยายฐานหรอสรางความรวมมอทางการคากบผประกอบการของประเทศเพอนบานไดมากเทาทควร

3.1.4 ความรนแรงของสถานการณขาดแคลนแรงงานภายในประเทศและแนวโนมคาจางแรงงานทสงขนในทกสาขาของกจกรรมโลจสตกสผลกดนใหเกดการโยกยายหนวยธรกจการผลตและบรการไปสพนทตางจงหวด พนทชายแดนหรอประเทศเพอนบานทเขาถงแรงงานไดสะดวก ในระดบปฏบตการ แรงงานทขาดแคลนมากทสดคอ พนกงานขบรถบรรทก ซงผประกอบการบางรายตองลดจ านวนเทยวขนเพราะขาดพนกงานขบรถ (สดสวนรถบรรทกทไมไดใชงานเนองจากขาดแคลนพนกงานขบรถอยทประมาณรอยละ 20-30 ของปรมาณรถทงหมด) ขณะเดยวกนการปรบขนคาแรงเปน 300 บาท เทากนทวประเทศอาจท าใหแนวโนมขาดแคลนแรงงานระดบปฏบตการในเขตกรงเทพและปรมณฑลหรอเมองใหญมความรนแรงขน เพราะคาดวาจะท าใหเกดการเคลอนยายแรงงานกลบถนฐานในสวนหนง และท าใหเกดแรงกดดนใหสถานประกอบการปรบกระบวนการผลตเพอลดก าลงคน และหาแนวทางโยกยายกจกรรมการผลต(Relocation) ไปสพนททสามารถเขาถงแรงงานไดสะดวก ซงอาจจะอยในบรเวณตางจงหวดหรอในประเทศเพอนบาน ส าหรบระดบแรงงานมฝมอททยอยเขาสตลาดแรงงานมกจะมขอรองเรยนจากผประกอบการวานกศกษาทจบใหมขาดทกษะในการปฏบตงานในกจกรรมหรอบรการดานโลจสตกสทสอดคลองกบสภาพธรกจจรง และ/หรอขาดแคลนพนกงานระดบมออาชพ

3.1.5 การเตบโตของเมองทไมมการวางแผนและการจดการอยางเปนระบบเรมเปนขอจ ากดตอการเคลอนยายสนคาทมประสทธภาพ ปจจบนกวาครงหนงของประชากรทวโลกอาศยในพนทเมองใหญ ซงคาดวาจะเพมขนเกนกวารอยละ 60 ในป 2573 (ทมา Kyoto University) ประกอบกบการตระหนกถงผลกระทบดานสงแวดลอมของการขนสงสนคาในเขตเมองทเพมขนไปพรอมกบความแออดและความหนาแนนของประชากร รวมถงความตองการพฒนาเมองอยางยงยนและการรวมมอในการจราจรและโลจสตกสทไดรบความสนใจเพมขน สงผลใหมความจ าเปนตองมระบบขนสงสนคาและโลจสตกสทมประสทธภาพและประสทธผลมากขน เพอใหสามารถเคลอนยายสนคาไดอยางตอเนอง เปนมตรตอสงแวดลอมและยงยน ดงนน หากขาดการวางแผนและจดการอยางเหมาะสมกจะเปนอปสรรคตอการมระบบโลจสตกสในพนท เมองใหญ (City logistics) ทมประสทธภาพในอนาคต

-26-

3.2 บรบทภายนอกประเทศ

การปรบตวเขาสเศรษฐกจโลกแบบหลายศนยกลางในชวงทศวรรษทผานมา ท าใหภมภาคเอเชย ทวความส าคญเพมขน โดยเฉพาะกลมประเทศอตสาหกรรมใหม อาท ฮองกง เกาหล สงคโปร ไตหวน และกลมประเทศอาเซยน ทมบทบาทเปนศนยกลางการผลตสนคาอตสาหกรรมโลก โดยมปจจยสนบสนนทส าคญ ไดแก ความสมพนธทใกลชดกนระหวางผประกอบการทอยในโซการผลตภายในภมภาคเดยวกนและตนทนการผลตทต า ขณะเดยวกนนโยบายการเปดประเทศของจน รสเซย พลวตการขยายตวของบราซลและอนเดย การเพมขนของชนชนกลางในภมภาคเอเชยท าใหตลาดเอเชยมก าลงซอเพมสงขนอยางรวดเรวเกดโอกาสทางเศรษฐกจทนาลงทนส าหรบธรกจไทย

3.2.1 ศนยกลางกจกรรมการคาของโลกไดยายจากตลาดเดม (ยโรป อเมรกา และญปน) ไปสตลาดใหม (GMS จน และเอเชย) เนองจากประเทศในเอเชยมการเปดเสรทางการคามากขน และมก าลงซอของชนชนกลางเพมสงขน ในขณะทกลมตลาดเดมเผชญภาวะเศรษฐกจตกต า

(1) การเปลยนขวทางเศรษฐกจมายงประเทศในเอเชยซงยงมโอกาสขยายตวของระบบเศรษฐกจพรอมกบก าลงซอของชนชนกลางอยมาก กลายเปนโอกาสในการเขาถงตลาดการคาใหมของประเทศไทย ในชวงทศวรรษทผานมา เกอบครงหนงของการคาระหวางประเทศของไทยกระจกตวในตลาดเอเชย ไดแก อาเซยน จน และญปน ขณะทกวารอยละ 30 เรมกระจายไปสตลาดใหมอนๆ เชน ออสเตรเลย แอฟรกาใต หรอกลมประเทศอาหรบในตะวนออกกลาง เชน ซาอดอาระเบย และสหรฐอาหรบเอมเรตส ซงมแนวโนมเตบโตขนอยางตอเนอง ตรงขามกบสดสวนการคาระหวางไทยกบตลาดคคาดงเดมอยางสหรฐอเมรกาและสหภาพยโรป ทมสดสวนลดลงจากรอยละ 35 ในป 2545 เหลอประมาณรอยละ 20 ในป 2554

(2) การรกตลาดของประเทศมหาอ านาจเพอเชอมโยงโครงสรางพนฐานกบกลมประเทศอนภมภาคลมแมน าโขง (GMS) และอาเซยน โดยเฉพาะจนพยายามเปดพนทเศรษฐกจของตนเองดานมณฑลยนนานและกวางสเชอมโยงออกสกลมประเทศ GMS ผานทางบกทงรถไฟธรรมดา รถไฟความเรวสง และถนน รวมทงเสนทางทางน าผานแมน าโขง โดยใชการสนบสนนทางการเงนแบบใหเปลาในการพฒนาโครงสรางพนฐานจ านวนมาก รวมทงมการลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษตางๆ ในลาว เมยนมาร และเวยดนาม สวนญปนใหความสนใจรวมพฒนาในกรอบความรวมมอลมแมน าโขง -ญปน (Mekong-Japan) รวมทงเขามาสนบสนนการด าเนนโครงการพฒนาขนาดใหญ

-27-

ในสหภาพเมยนมาร เชน โครงการเขตเศรษฐกจพเศษตละวา เปนตน ส าหรบสหรฐอเมรกาไดเสนอกรอบความรวมมอระหวางสหรฐอเมรกาและประเทศลมแมน าโขงตอนใต ซงปรากฏการณทงหมดนเปนเครองบงชใหเหนวาศนยกลางกจกรรมการลงทนของโลกในอนาคตจะเกดขนในภมภาครอบขางทประเทศไทยมบทบาทส าคญ

(3) การพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทยในชวงตอไป จงจ าเปนตองปรบทศทางยทธศาสตรใหเนนความเชอมโยงเสนทางไปสประเทศเพอนบานในภมภาคมากขน สงเสรมการพฒนาเครอขายบรการและเสนทางการคา (Trade Lane)ใหครอบคลมไปสกลมประเทศคคาใหมนอกเหนอจากตลาดอาเซยน โดยเฉพาะกลมประเทศในเอเชยตะวนออกกลาง และแอฟรกาใต เพอใหสอดคลองกบทศทางการกระจายตวของตลาดการคาใหมของไทย

3.2.2 แนวโนมเศรษฐกจประเทศเพอนบานของไทยเตบโตในอตราสงและเปนตลาดทสนคาไทยไดรบความนยมเปนอยางด เหนไดจากคาดการณอตราการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศเพอนบานตงแตป 2550-2560 อยในอตราทสงประมาณรอยละ 5-8 ตอปเทยบกบคาเฉลยของโลกทอยประมาณรอยละ 1 -2 ตอป (ทมา IMFและ World Economic outlook April 2012)โดยคาดวา สปป. ลาว จะมอตราการเตบโตของเศรษฐกจสงสดเฉลยประมาณรอยละ 5.7-8.4 ตอป (ประชากร 6.2 ลานคน) รองลงมาไดแก กมพชา อยท

ประมาณรอยละ 6.0-7.7 ตอป (ประชากร 14.1 ลานคน) มาเลเซย อยทประมาณรอยละ

4.4-7.2 ตอป (ประชากร 28.4 ลานคน) และเมยนมาร อยทประมาณ 5.1 -6.5 ตอป (ประชากร 47.9 ลานคน) ในขณะเดยวกน สนคาไทยไดรบความนยมจากกลมประเทศเพอนบานเหลานเปนอยางมากโดยเฉพาะสนคาจ าพวกอปโภคบรโภค เนองจากระยะทางทใกลในการขนสง คณภาพของสนคาทไดมาตรฐานเมอเปรยบเทยบกบสนคาภายในประเทศหรอสนคาจากประเทศจน คานยมในการบรโภคของประชาชนซงไดรบอทธพลผานทางสอและรายการโทรทศนของไทย และจากประสบการณของแรงงานตางดาวทเคยเขามาท างานในไทย จงกลายเปนโอกาสทางการตลาดขนาดใหญส าหรบธรกจของไทย

3.2.3 ความรวมมอระหวางประเทศเพอผลกดนใหเกดพนทนคมอตสาหกรรมและทาเรอแหงใหมของภมภาคททวายกอใหเกดโอกาสส าหรบการปรบโครงสรางของโซอปทานในภมภาค

-28-

(1) การพฒนาโครงการทวายเปนฐานอตสาหกรรมตนน า โดยเฉพาะอตสาหกรรมเหลกและเหลกกลา น ามนดบและกาซธรรมชาต จะท าใหผประกอบการไทยไดรบประโยชนเพราะท าใหอตสาหกรรมกลางน า และปลายน าทอยในประเทศไทยสามารถเขาถงแหลงวตถดบทอยใกลกวาเดม

(2) ทาเรอทวายจะชวยเปดเสนทางการคา (Trade lane) ไปยงตลาดฝงตะวนตกของประเทศไทยและอาเซยน ไดแก เอเชยใต ตะวนออกกลาง ยโรป และแอฟรกา โดยไมตองผานชองแคบมะละกา ซงจะชวยลดตนทนและระยะเวลาการขนสง ท าใหผประกอบการไทยมความสามารถในการแขงขนทางธรกจมากยงขน ซงผลการศกษาของญปนเบองตน พบวา การขนสงระหวางกทม. และเมองเชนไน ประเทศอนเดย เดมผานสงคโปรตองใชเวลาทงสน 6 วน หากมทาเรอทวายจะใชเวลาลดลงเหลอ 3 วน และการขนสงระหวาง กทม. กบยโรปจะใชเวลาลดลงประมาณ 7 วน

(3) การพฒนาพนทเศรษฐกจใหมตามแนวชายแดนฝงตะวนตก เพอสนบสนนและรองรบโครงการทวายฯ สามารถชวยขยายความเจรญดานโครงสรางพนฐาน การพฒนาอตสาหกรรม การคา การลงทนตลอดเสนทางเศรษฐกจ รวมทงเพมการจางงาน จากกจกรรมทใชวตถดบจากประเทศเพอนบานในพนทเศรษฐกจชายแดนของไทย และเปนเครองมอในการสรางความมนคงระดบพนท โดยมจงหวดกาญจนบรเปนแกนหลกทงหมดนจะเปดโอกาสใหภาคเอกชนไทยสามารถขยายบรการโลจสตกสในภมภาคไดงายขน

(4) อยางไรกตาม จากการคาดการณของผเชยวชาญทงทเปนนกวางแผน นกวชาการจากมหาวทยาลย และนกธรกจในสายปฏบตการตางมความเหนตรงกนวา แมวาการพฒนาโครงการทวาย จะมเงอนไขทเหมาะสมแตคาดวาโครงการจะเสรจสมบรณและ สามารถเปดด าเนนการทาเรอและนคมอตสาหกรรมไดอยางมประสทธภาพจะใชเวลาประมาณ 5-10 ป ดงนน จงเปนโอกาสส าหรบประเทศไทยในการพฒนาเสนทางเชอมโยงทจ าเปนส าหรบการปอนวตถดบและวสดกอสรางเพอสงเสรมการกอสรางทจะเกดขน

3.2.4 การลดความเหลอมล าทางเศรษฐกจระหวางกลมประเทศในอนภมภาคลมแมน าโขง (GMS) จะเปนเปาหมายการพฒนาในอนาคตทส าคญของกลมประเทศในอนภมภาคซงจะเปนการเปดโอกาสใหผประกอบการไทยสามารถขยายฐานภาคการคาและบรการททนสมยเขามาใหบรการกบลกคาและผบรโภคในประเทศเพอนบานทมก าลงซอสงขนได ในขณะน ทศทางการคาและโลจสตกสระหวางกลมประเทศเพอนบานในภมภาคจะม

-29-

บรการพนฐานทางเศรษฐกจในหลายดาน แตมทรพยากรธรรมชาตและแรงงานราคาถกกวาเปนจ านวนมาก ในขณะเดยวกนนโยบายของรฐบาลในแตละประเทศกตองการสรางอาชพและเพมรายไดใหกบประชาชนในพนทชายแดนเพอกระตนเศรษฐกจและยกระดบฐานะทางเศรษฐกจของประชาชนโดยอาศยโอกาสจากการคากบประเทศไทย ซงทงหมดนกลายเปนเงอนไขทางการคาทรฐบาลและผประกอบการไทยตองค านงถง เพอก าหนดต าแหนงทางยทธศาสตรของการพฒนาตนเองใหเหมาะสมจากความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ (Comparative advantage) ของแตละประเทศเพอกอใหเกดผลประโยชนรวมกน (Win-Win Situation) และลดความเหลอมล าทางเศรษฐกจระหวางกลมประเทศในลมแมน าโขงไดพรอมกน ส าหรบประเทศไทยสามารถเปนศนยกลางการคาและบรการ โดยเฉพาะในสาขาโลจสตกส บรการสขภาพ ทองเทยว และบรการการศกษาขนสง ขณะทประเทศเพอนบานสามารถท าหนาทเปนแหลงผลตอนๆทสามารถใชประโยชนจากแรงงานราคาถกและสทธประโยชนทางการคาตางๆ (GSP)

-30-

ภาคผนวก ข. ดชนหล ก (Key performance indicators) ช ว ดความส า เ ร จของแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศไทย ฉบบท 2 (2556-2560)

เนองจากขอจ ากดของขอมล การก าหนดดชนชวดความส าเรจของแผนยทธศาสตรฯ จงเนนก าหนดดชนหลกทส าคญเพอเปนการชน าเบองตน โดยในอนาคตจ าเปนตองมการพฒนาตวชวดเพมเตมเพอใหสามารถวดผลส าเรจไดครบทกมตทส าคญทงในระดบประเทศ สาขาเศรษฐกจและระดบธรกจ โดยมชดตวชวดหลก ดงน

ตารางดชนชวดความส าเรจของแผนยทธศาสตรฯ

-1-

ภาคผนวก ข.

ตา

รางด

ชนชว

ดควา

มส าเร

จของ

แผนย

ทธศา

สตรฯ

ประเด

นควา

มส าเร

จตาม

ภารก

จ ดช

นชวด

ความ

ส าเรจ

สถาน

ะปจจ

บน (2

556)

ตว

ชวด

และค

าเปาห

มาย

(256

0)

1 กา

รพฒน

าระบ

บโลจ

สตกส

ภาพ

รวม

(1) ต

นทนโ

ลจสต

กสตอ

GDP

รอยล

ะ 14

.2 ป

2555

e (2

) มลค

าเพมข

องธร

กจให

บรกา

รโลจ

สตกส

ภายใ

นประ

เทศ

3.1 แ

สนลา

นบาท

ณ ป

255

4

(1)

ตนทน

โลจส

ตกสต

อ GD

P ภา

ยในป

256

0 ไม

เกนร

อยละ

12

(2)

มลคา

เพมท

างเศ

รษฐก

จของ

ธรกจ

ใหบร

การโ

ลจสต

กสภา

ยในป

ระเท

ศ

เพมข

นเปน

3.5

แสนล

านบา

ท ใน

ป 25

60

2 กา

รสรา

งควา

มเขม

แขงใ

หกบ

ผประ

กอบก

ารไท

ยในโ

ซอปท

าน (S

uppl

y Ch

ain E

n-ha

ncem

ent)

(1) ต

นทนโ

ลจสต

กสตอ

ยอดข

ายขอ

งอตส

าหกร

รมเป

าหมา

ย (2

) ตนท

นสนค

าคงค

ลงขอ

งอตส

าหกร

รมเป

าหมา

ย (1

) ตนท

นโลจ

สตกส

ตอยอ

ดขาย

ของก

ลมอต

สาหก

รรมเ

ปาหม

ายลด

ลง

(หรอ

ตนทน

การเค

ลอนย

ายสน

คาตล

อดโซ

อปทา

นของ

กลมเ

ปาหม

ายลด

ลง)

(2) ค

วามส

ามาร

ถในก

ารตอ

บสนอ

งควา

มตอง

การล

กคา

(สะด

วก รว

ดเรว

ตร

งตาม

ความ

ตองก

าร) ข

องกล

มอตส

าหกร

รมเป

าหมา

ยเพม

สงขน

(3

) มสถ

าบนเ

กษตร

กรทไ

ดท าห

นาทเ

ปนกล

ไกเช

งธรก

จ (B

usin

ess A

rm)

ใหกบ

เกษต

รกรอ

ยางย

งยนเ

พมขน

(4

) มลค

าการ

คา ณ

ประ

ตการ

คาฝง

ตะวน

ตกแล

ะดาน

ชายแ

ดน

ในตล

าดคค

าเปาห

มายเ

พมมา

กขน

3 กา

รยกร

ะดบป

ระสท

ธภาพ

ระบบ

อ านว

ยควา

มสะด

วกทา

งการ

คา (T

rade

Fac

ilitat

ion

Enha

ncem

ent)

การป

รบปร

งสงอ

านวย

ความ

สะดว

กทาง

การค

า (1

) Tra

ding

Acr

oss B

orde

r Ind

icato

r อยอ

นดบ

20

(2) ป

ระสท

ธภาพ

การบ

รการ

และก

ารก า

กบขอ

งหนว

ยงาน

ภา

ครฐท

ทาเรอ

และ

ทาอา

กาศย

าน โด

ย

Ti

me

Rele

ase

Stud

y (T

RS) ข

อง W

CO

การป

รบปร

งสงอ

านวย

ความ

สะดว

กทาง

การค

า (1

) Tra

ding

Acr

oss B

orde

r Ind

icato

r อยอ

นดบท

ดขนท

กป

(2) T

ime

Rele

ase

Stud

y (T

RS) อ

ยในอ

นดบท

ดขนท

กป

(3) ส

ามาร

ถเชอ

มโยง

ระบบ

(e-F

reigh

t) กบ

ระบบ

NSW

ไดภา

ยในป

255

9 แล

ะสาม

ารถด

าเนนธ

รกรร

มทาง

อเลก

ทรอน

กสผา

นระบ

บ NS

W

ไดอย

างบร

ณาก

ารภา

ยในป

256

0 (4

) ระย

ะเวลา

ทใชใ

นการ

ขนสง

สนคา

สงออ

ก-น า

เขา

หรอถ

ายล า

ลดลง

ณ

ประต

การค

าหลก

และ

ดานก

ารคา

ชายแ

ดน

-2-

-3- ปร

ะเดนค

วามส

าเรจต

ามภา

รกจ

ดชนช

วดคว

ามส า

เรจ

สถาน

ะปจจ

บน (2

556)

ตว

ชวด

และค

าเปาห

มาย

(256

0)

การเพ

มประ

สทธภ

าพระ

บบขน

สงแล

ะโลจ

สตกส

(1

) สดส

วนกา

รขนส

งสนค

าภาย

ในปร

ะเทศ

การพ

ฒนาบ

รการ

ขนสง

และเ

ครอข

ายโล

จสตก

สตาม

เสนท

างยท

ธศาส

ตร

(1) อ

ตราค

วามแ

ออดข

องผใ

ชบรก

ารลด

ลง ณ

ประ

ตการ

คาหล

ก เช

น ดา

นศลก

ากรส

ะเดา

และด

านศล

กากร

อรญ

ประเท

ศ เป

นตน

(2) ป

รมาณ

/มลค

าการ

ขนสง

สนคา

ณ ป

ระตก

ารคา

หลกเ

พมขน

(3

) สดส

วนกา

รขนส

งล าน

าเพมข

นเปน

รอยล

ะ 10

แล

ะสดส

วนกา

รขนส

งทาง

น าชา

ยฝงเพ

มเปน

รอยล

ะ 6

ภายใ

นป 2

560

การพ

ฒนาธ

รกจโ

ลจสต

กส

(1) น

วนผใ

หบรก

ารโล

จสตก

สทจด

ทะเบ

ยนใน

ประเท

ศไทย

(ร

าย)

การพ

ฒนาบ

รการ

และข

ยายเ

ครอข

ายขอ

งผให

บรกา

รโลจ

สตกส

(1

) จ าน

วนธร

กจผใ

หบรก

ารโล

จสตก

สทสา

มารถ

ใหบร

การ (

หรอม

เครอ

ขายก

ารให

บรกา

ร)

ในปร

ะเทศเ

พอนบ

านแล

ะในภ

มภาค

อาเซ

ยนเพ

มมาก

ขน

(2) จ

านวน

ผประ

กอบก

ารโล

จสตก

สทได

Rel

ated

Log

istics

wor

ld-re

cogn

ized

Ce

rtific

ates

เพมม

ากขน

(คณ

ภาพแ

ละมา

ตรฐา

นของ

ผใหบ

รการ

โลจส

ตกสด

ขน)

กา

รพฒน

าปจจ

ย สน

บสนน

(Cap

acity

Bu

ildin

g an

d Po

licy

Drivi

ng F

acto

rs)

การพ

ฒนาก

าลงค

น (1

) จ าน

วนสถ

าบนก

ารศก

ษาทม

หลกส

ตรดา

นโลจ

สตกส

แล

ะจ าน

วนนก

ศกษา

ทจบ(

อดมศ

กษา/

อาชว

ศกษา

) (2

) บคล

ากรผ

ฝกสอ

น/อา

จารย

ทมศ

กยภา

พ แล

ะมคว

ามเช

ยวชา

ญดา

นโลจ

สตกส

ในระ

ดบใน

สากล

(3

) บคล

ากรด

านโล

จสตก

สทได

รบกา

รฝกอ

บรม

ระบบ

ขอมล

(1

) ระด

บประ

เทศ

(ตนท

นโลจ

สตกส

ตอ G

DP)

(2) ร

ะดบส

าขาก

ารผล

ต (ต

นทนโ

ลจสต

กสตอ

ยอดข

าย

ของอ

ตสาห

กรรม

เปาห

มาย)

กล

ไกกา

รขบเ

คลอน

ยทธศ

าสตร

(1

) กบส

. (คก

ก. 2

4 คน

ผแท

นภาค

เอกช

น 4

คน)

(2) ค

ณะอ

นกรร

มการ

ภายใ

ต กบ

ส.

(3) น

ก/กล

มงาน

โลจส

ตกสภ

ายใต

สวนร

าชกา

รทเก

ยวขอ

ง

การพ

ฒนาก

าลงค

น (1

) พนก

งานข

บรถบ

รรทก

ทไดร

บการ

พฒนา

ทกษะ

ฝ มอแ

รงงา

นผาน

สถาบ

นหรอ

หล

กสตร

ฝกอบ

รมทไ

ดมาต

รฐาน

เฉลย

ป ละ

10,00

0 คน

(2

) อบร

มบคล

ากรด

านกา

รจดก

ารโล

จสตก

สและ

โซอป

ทาน

โดยเ

ฉพาะ

ในระ

ดบหว

หนาง

าน (S

uper

visor

) แล

ะระด

บปฏบ

ตการ

ตามห

ลกสต

รมาต

รฐาน

เฉลย

ป ละ

5,000

คน

(3) ม

การก

าหนด

มาตร

ฐานว

ชาชพ

มา

ตรฐา

นฝ มอ

แรงง

านดา

นโลจ

สตกส

และเส

นทาง

อาชพ

ของบ

คลาก

รหลก

ทชดเ

จน

ระบบ

ตดตา

มและ

ประเม

นผลเ

พอกา

รปรบ

ปรงต

นเอง

(1

) มระ

บบฐา

นขอม

ลเพอ

การบ

รหาร

จดกา

รโลจ

สตกส

ของป

ระเท

ศทเช

อมโย

ง เป

นเคร

อขาย

ทงใน

ระดบ

มหภา

คและ

จลภา

ค (2

) มระ

บบตด

ตามป

ระเม

นผลก

ารพฒ

นาระ

บบโล

จสตก

สทงใ

นระด

บมหภ

าคแล

ะจลภ

าค

องคก

ร/เค

รอขา

ยขบเ

คลอน

ยทธศ

าสตร

(1

) มผล

การศ

กษาแ

นวทา

งการ

จดตง

กลไก

การข

บเคล

อนโด

ยภาค

เอกช

นในอ

นาคต

-4-

ข.

แผนท

ความ

เชอม

โยงข

องวต

ถประ

สงคก

บประ

เดนย

ทธศา

สตร/

กลยท

ธ (E

nd-m

eans

Map

ping

) หมา

ยเหต

£ กล

ยทธท

ตอบ

Stra

tegic

Obj

ectiv

es ท

ง 3 ด

าน

ภาคผนวก ค.

-1-

ภาคผนวก ค. มตคณะรฐมนตร วนท 10 กนยายน 2556

-2-

http://www.nesdb.go.th

ส านกงานคณะกรรมการพมนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

962 ถนนกรงเกษม เขตปอมปราบฯ กรงเทพฯ 10100