47
GÜNEŞ ENERJİSİ Barış DURAK Elektrik Mühendisi

GÜNEŞ ENERJİSİ

Embed Size (px)

DESCRIPTION

GÜNEŞ ENERJİSİ. Barış DURAK Elektrik Mühendisi. İÇERİK. ✓ Güneş Enerjisi ✓ Güneş Enerjisi Sistemleri ✓ Isıl (Termal) Sistemler ✓ Fotovoltaik Sistemler ✓ Türkiye’de Güneş Enerjisi ✓ Örnek Uygulama ✓ Güneş Enerjisinin Çevresel Etkileri ✓ Güneş Enerjisi Mevzuatı. GÜNEŞ?. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

GNE ENERJS

GNE ENERJSBar DURAK Elektrik Mhendisi1

ERK Gne Enerjisi Gne Enerjisi Sistemleri Isl (Termal) Sistemler Fotovoltaik Sistemler Trkiyede Gne Enerjisi rnek Uygulama Gne Enerjisinin evresel Etkileri Gne Enerjisi Mevzuat

GNE? Dnyaya yaklak 150 milyon km uzaklkta

ap dnyann apnn 109 kat (1.4 milyon km)

Yzey scakl 5500 C; ekirdek scakl 15,6 milyon C

erdii maddeler;Hidrojen(Ktlesinin %74n,hacminin % 92 sini),Helyum (Ktlesinin %24n,hacminin % 7sini), Fe, Ni, O, Si, S, Mg vs..

Gne enerjisi, gnein ekirdeinde yer alan fzyon sreci ile aa kan ma enerjisidir ve gneteki hidrojen gaznn helyuma dnmesi eklindeki fzyon srecinden kaynaklanr

Gne nmnn tamam yeryzne ulamaz, %30 kadar dnya atmosferi tarafndan geriye yanstlr ve %20si hava krede sourulur

Gne nmnn %50si atmosferi geerek dnya yzeyine ular. Bu enerji ile Dnyann scakl ykselir ve yeryznde yaam mmkn olur GNE ENERJ SSTEMLER

Termal(Isl) Fotovoltaik(Gne Pili)

TERMAL (ISIL) SSTEMLER Dk Scaklk Sistemleri

Dzlemsel Gne KollektrleriVakumlu Gne KollektrleriSu Artma Sistemleri-Gne Havuzlar-Gne Ocaklar-rn Kurutma ve Seralar Younlatrc Sistemler

-Parabolik Oluk Sistemler-Parabolik anak Sistemler-Merkezi Alc Sistemler

Dzlemsel Gne Kollektrleri Gne nm nce bir yatay dzlem tarafndan yutulur. Sonra da bir akkana aktarlarak i enerjisi aktarlr. Enerjinin artyla scakl artan su kullanma verilir

Vakumlu Gne Kollektrleri

Vakumlu cam borular ve gerekirse absorban yzeyine gelen enerjiyi artrmak iin metal ya da cam yanstclar kullanlr

Gne HavuzlarYaklak 5-6 metre derinlikteki suyla kapl havuzun siyah renkli zemini, gne nmn yakalayarak 90C scaklkta scak su eldesinde kullanlr

Su Artma Sistemleri

Bu sistemler esas olarak s bir havuzdan ibarettir. Havuzun zerine eimli effaf-cam yzeyler kapatlr. Havuzda buharlaan su bu kapaklar zerinde younlaarak toplanrlar

Gne Ocaklaranak eklinde ya da kutu eklinde, ii yanstc maddelerle kaplanm gne ocaklarnda odakta s toplanarak yemek piirmede kullanlr. Bu yntem, Hindistan, in gibi bir ka lkede yaygn olarak kullanlmaktadr

Seralar Gne enerjisinin tarm alanndaki uygulamalardr

Younlatrc Sistemler Gne enerjisi uygulamalarnda dzlemsel gne kollektr sistemlerinin yan sra daha yksek scaklklara ulamak iin younlatrc kollektr sistemleri kullanlmaktadr

Bu tr kollektrlerde gne enerjisi, yanstc veya n krc yzeyler yardm ile dorusal ya da noktasal olarak younlatrlabilir

Parabolik Oluk Kollektrler Dorusal younlatrc termal sistemlerin en yaygndr

Kolektrler, kesiti parabolik olan younlatrc dizilerden oluurBu sistemler younlatrma yaptklar iin daha yksek scakla ulaabilirler. (350-400C)

Parabolik Oluk Kollektrler

350 MW gcndeki imdiki Kramer&Junction eski Luz International santralleri(Kaliforniya)

Parabolik anak Kollektrler ki eksende gnei takip ederek, srekli olarak gnei odaklama blgesine younlatrrlar

Termal enerji, odaklama blgesinden uygun bir alma svs ile alnarak, termodinamik bir dolama gnderilebilir ya da odak blgesine monte edilen bir Stirling makine yardm ile elektrik enerjisine evrilebilir

Parabolik anak Gne Isl Elektrik Santral (spanya)Parabolik anak Kollektrler

Merkezi Alc SistemlerTek tek odaklama yapan ve heliostat ad verilen aynalardan oluan bir alan, gne enerjisini, alc denen bir kule zerine monte edilmi s eanjrne yanstr ve younlatrr

Solar I Merkezi Alc Gne Isl Elektrik Santral (spanya)Merkezi Alc Sistemler

FOTOVOLTAK SSTEMLER (GNE PLLER)

Gne pilleri, yzeylerine gelen gne n dorudan elektrik enerjisine dntren yariletken maddelerdir. Bu enerji evriminde herhangi hareketli para bulunmaz. Yzeyleri kare ya da dikdrtgen eklinde biimlendirilen gne pillerinin alanlar genellikle 100 cm2 civarnda, kalnlklar ise 0,2-0,4 mm arasndadr

GNE PLLER

Gne pili bir yar iletken dzenektir. ounluk yk tayclar elektronlardan oluan N tipi ile ounluk yk tayclar oyuklardan oluan P tipi yar iletken yan yana getirilir. Ik enerjisi bu birleme noktasna drlrse d devreden bir akm geebilmektedirFOTOVOLTAK SSTEM ETLER

On-Grid ( ebekeye Paralel ): Gleri birka kW ile MWlara kadar kabilen sistemlerdir.Daha ok binalarda kk gl sistemler olarak karmza kmaktadr.Ayrca rettii enerjiyi satan santraller de rnek verilebilir

- Off-Grid ( ebekeden Bamsz ): Elektrik enerjisinin verilemedii da evleri,haberleme cihazlar,iftlik gibi yerlerin enerji ihtiyacn karlamada kullanlabilir

Off-Grid ( ebekeden Bamsz )

On-Grid ( ebekeye Paralel)

Krsal radyo, telsiz ve telefon sistemlerinde,Hava gzlem istasyonlarnda,Bina ii ya da d aydnlatmada,Da evleri ya da yerleim yerlerinden uzaktaki evlerdeTV, radyo, buzdolab gibi elektrikli aygtlarn altrlmasnda,Tarmsal sulama ya da ev kullanm amacyla su pompajndaOrman gzetleme kulelerinde,Deniz fenerlerinde,lkyardm, alarm ve gvenlik sistemlerinde,Deprem ve hava gzlem istasyonlarnda,Oto yol iaretlerinin aydnlatmasnda,Gvenlik maksatl aydnlatmalarda ve reklam panolarnda

GNE PLLERNN UYGULAMA ALANLARITRKYEDE GNE ENERJSKesin rakamlar olmamakla beraber Trkiyedeki kurulu gcn 3.5MW - 4MW olduu tahmin ediliyor

Trkiyenin gne enerjisi potansiyeli yaklak 380 milyar kW olmasna ramen bu potansiyelin yzde 1'inden dahi yararlanmyor

1000 kWn altndaki sistemler EPDK lisansndan muaf

retim tesislerinin toplam kurulu gc 600 MW' dan fazla olamaz

TRKYENN GNE ENERJS HARTASIRNEK UYGULAMA

DYARBAKIR GNE EV PROJESTeknik Bilgiler Her biri 162 watlk, toplam 3.88 kw kurulu gce ulaan 24 adet PV gne paneli

16 adet 12 volt 100 amper akler

Toplam maliyet 170.000 TL (Sponsorlar tarafndan karland)

Gne Piiricisi ( i bkey parabolik )

GNE FIRINI

Gne Enerjisinin evresel EtkileriGne enerji teknolojileri konvansiyonel enerji kaynaklar ile kyaslandklarnda evresel avantajlara sahiptir.Bu avantajlar;

-Hava emisyonlarnn yokluu-letme srasnda atk rn yokluu-Zehirli gaz emisyonlarnn olmamas -Elektrik ebekesi iletim hatlarnn azalmasdrISIL(TERMAL) SSTEM KAYNAKLI ETKLER

Alan Kullanm Byk lekli sistemlerde alan kullanmndan dolay habitat kayb ve ekosistemin deimesi sz konusu olabilir

Rutin ve Kazasal Kirlilik Boaltm Sv ierisindeki tehlikeli maddelerin rutin sv deiiminden ve kazasal olarak sv kaaklarndan meydana gelebilecek tehlike

Grsel EtkilerMimari kaygyla deil de rastgele oluturulan sistemlerden kaynaklanan grsel etkiler

Gne Pillerinden Kaynaklanan EtkilerAlan Kullanm

Rutin ve Kazasal Kirlilik Boaltm

Grsel Etkiler

Grlt Kirlilii

Doal Kaynaklarn Kullanm

Atk YnetimiTrkiyede Gne Enerjisi MevzuatYEKResmi Gazete Tarihi : 18/05/2005Son Dzenleme 29.12.2010 Yenilenebilir enerji kaynak alanlarnn korunmas, bu kaynaklardan elde edilen elektrik enerjisinin belgelendirilmesi ve bu kaynaklarn kullanmna ilikin usul ve esaslar kapsar 31/12/2013 tarihine kadar iletim sistemine balanacak YEK Belgeli gne enerjisine dayal retim tesislerinin toplam kurulu gc 600 MW' dan fazla olamaz. 31/12/2013 tarihinden sonra iletim sistemine balanacak YEK Belgeli gne enerjisine dayal retim tesislerinin toplam kurulu gcn belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir nceleme ve denetim EPDK tarafndan yaplr

I Sayl Cetvel (29/12/2010 tarihli ve 6094 sayl Kanunun hkmdr.)Yenilenebilir Enerji Kaynana Dayal retim Tesis TipiUygulanacak Fiyatlar (ABD Dolar cent/kWh)a. Hidroelektrik retim tesisi7,3b. Rzgar enerjisine dayal retim tesisi7,3c. Jeotermal enerjisine dayal retim tesisi10,5d. Biyoktleye dayal retim tesisi (p gaz dahil)13,3e. Gne enerjisine dayal retim tesisi13,318/5/2005 tarihinden 31/12/2015 tarihine kadar iletmeye girmi veya girecek tesisler iin 10 yl sreliTesis TipiYurt inde Gerekleen malatYerli Katk lavesi(ABD Dolar cent/kWh)C- Fotovoltaik gne

enerjisine

dayal retim tesisi1- PV panel entegrasyonu ve gne yapsal mekanii imalat0,82- PV modlleri1,33- PV modln oluturan hcreler3,54- nvertr0,65- PV modl zerine gne nn odaklayan malzeme0,5D- Younlatrlm gne enerjisine dayal retim Tesisi1- Radyasyon toplama tp2,42- Yanstc yzey levhas0,63- Gne takip sistemi0,64- Is enerjisi depolama sisteminin mekanik aksam1,35- Kulede gne nn toplayarak buhar retim sisteminin mekanik aksam2,46- Stirling motoru1,37- Panel entegrasyonu ve gne paneli yapsal mekanii0,6Elektrik Piyasas Lisans YnetmeliiResmi Gazete Tarihi: 04.08.2002

Bu Ynetmelik; halen piyasada faaliyet gsteren veya gsterecek tzel kiilerin, elektrik retimi, iletimi, datm, toptan sat, perakende sat, perakende sat hizmeti, ithalat ve ihracat faaliyetlerini gsterebilmek iin almak zorunda olduklar lisanslarda yer almas gereken hkmler, lisans verilmesine, lisanslarn tadiline, yenilenmesine, sona ermesine ve iptaline ilikin usul ve esaslar ile lisans sahibi tzel kiilerin hak ve ykmllklerini kapsar

Gne enerjisine dayal her bir retim tesisi bavurusunun kurulu gc 50 MW geemez

31/12/2013 tarihine kadar iletim sistemine balanacak YEK Belgeli gne enerjisine dayal retim tesislerinin toplam kurulu gc 600 MWdan fazla olamazElektrik Piyasasnda Lisanssz Elektrik retimi Ynetmelii Resmi Gazete Tarihi: 02.10.2013 6446 sayl Elektrik Piyasas Kanununun 14 nc maddesi erevesinde kurulmas ngrlen retim tesislerinin sisteme balanmasna ilikin teknik usul ve esaslar ile bu retim tesislerinin kurulmasna ilikin bavuru yaplmasna ve bavurularn deerlendirilmesi Balant in Yaplmas Gerekenler

Lisans Muafiyetine Sahip Olanlar

htiya Fazlas Enerjinin Satlmas Gne Enerjisine Dayal Elektrik retim Tesisleri Hakknda Ynetmelik Bu Ynetmelik, 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayl Yenilenebilir Enerji Kaynaklarnn Elektrik Enerjisi retimi Amal Kullanmna ilikin Kanunun 6. maddesine dayanlarak hazrlanmtr

Standartlar ve test yntemleri; Gne enerjisine dayal elektrik retim miktarlarnn denetimi yntemini belirlemektedirGne Enerjisi Tevik FiyatlarTrkiyeFotovoltaik enerjisine dayal 13.3 Dolar sent/kWhYounlatrlm gne enerjisine dayal 13.3 Dolar sent/kWhAlmanya 2009 yl itibariyle fotovoltaik sistemler iin 0,3194 Euro/kWhspanya 2009 yl itibariyle 0.32 Euro/kWhFransaFransa Anakarasnda 0,32823 Euro/kWh, Korsika gibi adalarda 0,42 Euro/kWhKanadaSolar fotovoltaik iin 0,42 Kanada Dolar / kWh

KAYNAKLAR:[1] VARINCA B.,Kemal,VARANK,G., "Gne Kaynakl Farkl Enerji retim Sistemlerinde evresel Etkilerin Kyaslanmas ve zm nerileri", Gne Enerjisi Sempozyumu ve Sergisi[2] http://www.eie.gov.tr/turkce/YEK/gunes/yogunlastiricilar.html[3]KARAMANAV,M. "Gne Enerjisi ve Gne Pilleri",Sakarya niversitesi Fen Bilimleri Enstits,Yksek Lisans Tezi,2007[4] http://www.eie.gov.tr/[5] ITIROLU, Ahmet, Gne Enerjisinden Yararlanarak Elektrik retimi, Makale, Mhendis ve Makine, Cilt: 41, Say: 485.

Teekkrler..