Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Kırım Kongo Kanamalı Ateşi HastalığıHastalığı

TCTCAnkara ValiliğiAnkara Valiliği

İl Sağlık Müdürlüğü İl Sağlık Müdürlüğü

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi HastalığıKırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı

İsmail el Cürcani (1045-1137)

(Kitab-ı Harzemşah)

TarihçeTarihçe KKKA ilk kez 12. yy.da Tacikistan’da tanımlanmış “Kara böceklerle taşınan kara hastalık”

1944 -1945 yıllarında Kırım’da Sovyet askerleri arasında ateş ve kanamayla seyreden salgına Kırım Hemorajik Ateşi adı verilmiş

1956 yılında Zaire’de benzer tablodaki enfeksiyon etkenine Kongo Virüsü adı verilmiş

1969 yılında her iki etkenin aynı virüs  olduğu belirlenerek Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi olarak hastalık yeniden adlandırılmış

Dünya’da Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Dünya’da Kırım Kongo Kanamalı Ateşi “KKKA” Hastalığı“KKKA” Hastalığı

Türkiye’deTürkiye’de Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Kırım Kongo Kanamalı Ateşi “KKKA” Hastalığı“KKKA” Hastalığı

2002 yılının ilkbahar ve yaz aylarında, Tokat ve çevresinde özellikle kırsal kesimde yaşayanlarda ateş ve kanama ile seyreden salgın şeklinde dikkati çekti Sağlık Bakanlığının yaptığı çalışmalar sonucunda Ağustos 2003’te hastalığın KKKA Hastalığı olduğu belirlenmiştir. Hastalık her yıl Mart-Kasım ayları arasında görülmekte olup Temmuz-Ağustos aylarında pik yapmaktadır.

Bulaş YollarıBulaş Yolları

Enfekte kenenin insana tutunması Kenenin ezilmesi Viremik dönemdeki enfekte hayvanın kan ve dokuları ile temasKKKA Hastalığı tanısı almış hastanın kan ve vücut sıvıları

Riskli temastan sonra 14 gün içinde; Riskli temastan sonra 14 gün içinde; (Kene çıkarılmasından sonra 1-10 gün, riskli temastan sonra ise 3-14 gün)(Kene çıkarılmasından sonra 1-10 gün, riskli temastan sonra ise 3-14 gün)

ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, kırıklık, halsizlik, belirgin iştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrısı ishal gibi şikayetlerle sağlık kuruluşlarına başvuran hastaların şüpheli/olası vaka tanımına göre KKKA Hastalığı ön tanısıyla hastaneye yatışı yapılmaktadır.

KKKA Hastalığının laboratuar bulguları KKKA Hastalığının laboratuar bulguları nelerdir?nelerdir?

trombositopenilökopeni anemitransaminazlarda yükselmehiperbilirübinemiaPTZ uzaması alkalen fosfatazda yükselme

KKKA Hastalığının kesin tanısı nasıl konur?KKKA Hastalığının kesin tanısı nasıl konur?

Hastalığın spesifik tanısı; Ülkemizde tanıda Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Viroloji laboratuvarında ELISA ile IgMIgM ve IgG antikorlarının aranması ve PCRPCR ile RNA aranması yöntemleri kullanılmaktadır.  

KKKA Hastalığının tedavisi nasıldır?KKKA Hastalığının tedavisi nasıldır? 1- Etkene yönelik tedavi: Ribavirinin in-vitro olarak KKKA virüsüne etkili olduğunun gösterilmesi üzerine KKKA hastalığının tedavisinde de kullanılmıştır. Ribavirinin etkinliği ile ilgili kontrollü çalışma yoktur. Ülkemizde yapılan çok merkezli bir çalışmada oral ribavirin kullanan hastalarla kullanmayan hastalar karşılaştırıldığında oral ribavirinin mortalite üzerine etkisinin olmadığı görülmüştür.

KKKA Hastalığının tedavisi nasıldır?KKKA Hastalığının tedavisi nasıldır?

2- Destek tedavisi: Bu gün için tedavinin esasını destek tedavisi oluşturmaktadır.

Trombositopeni tedavisinde trombosit replasmanı, aPTZ uzamasına yönelik olarak taze donmuş plazma replasmanı, anemiye yönelik tam kan veya eritrosit süspansiyonu verilmesi, böbrek yetmezliği gelişirse hemodiyaliz, elektrolit dengesinin korunması, gerektiğinde mekanik ventilasyon gibi destek tedavisi yapılmaktadır. Ayrıca hastaların ağrılarına ve ateşinin düşürülmesi varsa ajitasyona yönelik semptomatik tedavi gerekebilir.

KKKA Hastalığında ölüm oranı KKKA Hastalığında ölüm oranı nasıldır?nasıldır?

KKKA hastalığının ölüm oranı yaklaşık %5-10 civarındadır.

KKKA Hastalığına karşı aşı varmıdır?KKKA Hastalığına karşı aşı varmıdır?

KKKA hastalığına karşı aşı çalışmaları sürdürülmektedir.

Ortalama yıllık insidans: 3.37 / 100.000 kişiOrtalama yıllık insidans: 3.37 / 100.000 kişi

15

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Vakalarının (pozitif) ve Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Vakalarının (pozitif) ve Ölümlerinin Yıllara Göre Dağılımı, Ölümlerinin Yıllara Göre Dağılımı, TürkiyeTürkiye

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Vaka 150 249 266 438 717 1315

Ölüm 6 13 13 27 33 63

2002-03 2004 2005 2006 2007 2008

ANKARAANKARA

Ankara’da DurumAnkara’da Durum

Ankara İlinde bulunan hastanelerde 2003 yılından itibaren KKKA Hastalığı ön tanısıyla yatış yapılmakta olup, vakaların her yıl arttığı gözlemlenmektedir. 2004 yılından itibaren sürveyans yapılmaktadır. Ankara İlinde hastaneye yatırılan olası vakaların %62,6’sı İl dışından sevk edilen hastalar olup, 2008 yılında İl içiİl içi vakalar toplamın vakalar toplamın %37.4%37.4’ünü ’ünü oluşturmaktadır.oluşturmaktadır.

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Vakalarının ve Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Vakalarının ve Ölümlerinin Yıllara Göre Dağılımı, Ölümlerinin Yıllara Göre Dağılımı, AnkaraAnkara

Ankara’da Tedavi Gören Vakaların Hastanelere Göre DağılımıAnkara’da Tedavi Gören Vakaların Hastanelere Göre Dağılımı

Değişkenler Yıllar

Hastaneler

2006 2007 2008

n % n % n %

Numune EAH 124 55,1 185 55,2 219 33,8

Ankara EAH 20 8,9 66 19,7 133 20,6

Dışkapı EAH 18 8 30 9 74 11,4

Atatürk EAH 8 3,6 11 3,3 66 10,2

Sami Ulus ÇH EAH 27 12 18 5,4 35 5,4

Dışkapı Çocuk EAH 6 2,7 7 2,1 28 4,3

AÜ Tıp Fak. İbn-i Sina H 5 2,2 0  0  27 4,2

GÜ Tıp Fak. H 12 5,3 9 2,7 17 2,6

Keçiören EAH 0   0 2 0,6 17 2,6

AÜ Tıp Fak. Cebeci H 1 0,4 1 0,3 7 1,1

Fatih Ü Tıp Fak. H 0   0 3 0,9 6 0,9

Hacettepe Ü Tıp Fak. H 3 1,3 1 0,3 5 0,8

Onkoloji EAH 0 0  0 0  5 0,8

Etlik İht. EAH 0 0 0  0  2 0,3

T.Yüksek İhtisas EAH 0 0  0 0  1 0,2

ZTB EAH 0 0 0  0  1 0,2

Etlik ZH EAH 1 0,4 0   0 0   0

Diğer 0  0  2  0,6 4 0,8

Toplam 225 100 335 100 647 100

Ankara’da Tedavi Gören Vakaların Hastanelere Göre Dağılımı- 2008Ankara’da Tedavi Gören Vakaların Hastanelere Göre Dağılımı- 2008

HASTANE OLASI VAKA SONUCU GELEN

SONUCU GELMEYEN

POZİTİF NEGATİF EX

Numune EAH 219 214 5 125 89 11

Dışkapı EAH 74 71 3 50 21 9

Sami Ulus Çocuk EAH 35 35   15 20  

Atatürk EAH 66 65 1 36 29 1

Ankara EAH 133 127 6 69 58 5

Dışkapı EAH Çocuk 28 27 1 12 15  

Keçiören EAH 17 17   6 11  

Etlik İhtisas EAH 2 2     2  

AÜ Tıp Fak. H. (İbn-i Sina) 27 24 3 12 12 1

AÜ Tıp Fak. H.(Cebeci) 7 7   2 5  

HÜ Tıp Fak. H 5 5     5 1

GÜ Tıp Fak. H 17 16 1 5 11  

GATA 2 1 1 1    

Onkoloji EAH 5 5   1 4  

T.Y.İhtisas EAH. 1 1     1 1

ZTB Kadın Hast. EAH 1 1     1  

Fatih Tıp Fak. H 6 2 4 1 1  

Polatlı DH 1 1     1 1

Özel Akay H. 1 1     1  

TOPLAM 647 622 25 335 287 30

HASTANE OLASI VAKA

SONUCU GELEN

SONUCU GELMEYEN POZİTİF NEGATİF EX

ANKARA 242 232 10 67 165 8ÇORUM 94 93 1 66 27 4

KASTAMONU 81 76 5 55 21 2

YOZGAT 61 58 3 44 14 3

ÇANKIRI 56 53 3 38 15 1

KARABÜK 45 44 1 39 5 7

BOLU 16 15 1 11 4 2

TOKAT 7 7   4 3 1

BARTIN 3 3   2 1  

KIRIKKALE 5 5   1 4  

KIRŞEHİR 3 3     3  

ESKİŞEHİR 3 3   1 2 1

DİĞER 31 30 1  7  23 1 

TOPLAM 647 622 25 335 287 30

Ankara’da Tedavi Gören Vakaların İllere Göre Dağılımı- 2008Ankara’da Tedavi Gören Vakaların İllere Göre Dağılımı- 2008

Ankara İli Ankara İli KesinKesin KKKA Vakaları KKKA Vakalarınınnın Kene Kene TutunduğuTutunduğu İlçelere Göre Dağılımı-İlçelere Göre Dağılımı- 2008 2008

İLÇELERKesin Vaka

Sayısı Ölüm

Kızılcahamam 18 1

Çubuk 6 1

Nallıhan 2 1

Çamlıdere 2

Kalecik 2

Şereflikoçhisar 3

Akyurt 1

Toplam 34 3

İlimizde Enfeksiyon Hastalıkları Klinikleriİlimizde Enfeksiyon Hastalıkları Klinikleri

2008 yılı içerisinde Ankara İline İl içi ve İl dışı tespit edilip tedavi amaçlı gelen vakalara hizmet veren 13 hastanenin enfeksiyon servisi yatak sayısı 237 ve KKKA hastalığı için ayrılan yatak sayısı 97’dir.

KKKA hastalığına yaklaşımda;KKKA hastalığına yaklaşımda;

Çalışmaların Sağlık Bakanlığının konu ile ilgili genelgeleri doğrultusunda yürütülmesiSağlık personeline ve halka yönelik eğitimlerin sürekliliğinin sağlanmasıAfiş, broşür ve kene kovucu/öldürücü %0.5 Permetrin spreylerin düzenli olarak halka ulaşmasının sağlanmasıFilyasyon çalışmalarına ve gerekli bilgilendirmelere özen gösterilmesiHasta nakil ve yatış işlemlerinin ivedilikle sağlanması

önem arz etmektedir.önem arz etmektedir.

Yapılan Çalışmalar- 2009Yapılan Çalışmalar- 2009Eğitici Eğitimi (5 gün) 43 sağlık personeliBirinci Basamak Sağlık Kuruluşlarında Çalışan Hekimlere Yönelik Konferans

Yapılan Çalışmalar- 2009Yapılan Çalışmalar- 2009

Hane Ziyaretleri

İLÇE ADI ZİYARET EDİLEN YERLEŞİM YERİ SAYISI

TOPLAM HANE SAYISI

YERLEŞİM YERİ NÜFUSU

AKYURT 2 562 2.449

ÇUBUK 37 15.159 71.053

ÇAMLIDERE 8 139 422

ELMADAĞ 4 201 703

K.HAMAM 24 686 1.721

NALLIHAN 4 163 403

KALECİK 8 348 1.562

Ş.KOÇHİSAR 5 186 535

TOPLAM 92 17.444 78.848

SAĞLIKLI GÜNLER SAĞLIKLI GÜNLER DİLEĞİYLEDİLEĞİYLE