7
t l"'I 40 bai: Ung dt,mg khoa hQC giam Q vimg nong thon Trai v&i 16i suy nghi thong thU'O'ng la moi trU'crng cac vimg nong thon se trong lanh hO'n thanh th!, quan chan nuoi va trQt nam qua tinh dl}ng phan b6n, thu6c trir sa1,1, h6a chat ... ,da tinh 0 nhiem "bua vay" cac vimg nong thon, gay anh hmrng l&n den dO'i song cua ngU'm dan. MuBn moi trU'O'ng nong thon thl}'C Sl}' trong lanh tr& cfin Sl}' chung tay bao cua ca ngU'O'i dan 1§n chinh Bai 1: Dung thuBc trir sau, phan b6n VO tQi V&i gfin 300 ngan hecta cay trBng, m6i nam U'6'C tinh nong dan DBng Nai phai dung hang tram ngan phan h6a hQc va thuBc trir sau. LU'Q'ng phan b6n, thuBc trir sau khi sir dl}ng con phat tan ra khong khi, chay ra cac kenh song suBi gay o cho moi trU'O'ng nong thon. Theo Sa Nang phat tri€n n6ng th6n, toan tinh c6 177,3 ngan hecta cay tr6ng lau nam va tren 122 ngan hecta cay tr6ng hang nam. u€ tang nang suit n6ng dan thu(mg su dl,lng nhi€u phan b6n h6a h9c nhu: NPK, Ian, Kali, cac· phan b6n la ... Tuy theo rung cay tr6ng, luQ'Ilg phan h6a h9c phai dung tu 0,3-4 tftn/hecta/nam. Ngoai ra, phory.g tranh djch cay m6i nam cac nha vu<m ciing phai phun xit 5-12 Ian thu6c trir sau, ca len den 22-24 lan/nam. Khung hoang thuBc trir sau Nhfrng nam gAn day, bi€n d6i khi anh hu6ng tn,rc ti€p d€n cac cay tr6ng tren dja ban tinh khi€n tinh hinh djch phat tri€n nhi€u. u€ phong va ch6ng cho cay tr6ng n6ng dan da phun xjt thu6c trir sau. Trong d6, c6 nhfrng cay tr6ng cho thu cao, n6ng dan thmmg dAu tu luqng phan b6n, thu6c tru sau rit 16n. C\l th€ nhu cay quyt vao thai di€m cay ra hoa, mang trai non c6 khi 1 tuAn phun thu6c 2-3 lfin. Vi th€ s6 lfin phun thu6c cho cay quyt hon 20 lfin/nam. Tuong t\l cay bu6i, thanh long, xoai, tieu tren du6i 10 lfinlnam. Theo cac ky SU nong cac bao thvc tren dja ban tinh thi do thai ti€t nen c6 dt nhi€u sau phat sinh tren cay tr6ng nen nong dan phfin 16n phai dung thu6c trir sau d€ phong va tri Ong Nguyen Due Tri, ftp Cfrm Tan xa Xuan Tan (TX.Long Khanh) cho hay: "Nhfrng nam gfin day, cay sAu rieng rit de bi sau toi phai phun thu6c trir sau, du5ng trai han 1 O lfinlnam d€ phong, tri va giup cay ra hoa k€t trai nang suit cao. N€u kh6ng dung thu6c trir sau, thu6c xu ly cay ra hoa trai thi nang suit rftt thftp". Theo cac nha vuem vao mua mua phun thu6c trir sau xong m'Ua l6n thu6c tr6i h€t sau d6 phai xjt la khong hi€m. Phun thu6c trir sau ngoa1 mui phat tan ra m6i truemg kh6ng khi thi khi mua l6n con bi rua tr6i ngim vao dftt tran ra song su6i. Ong D6 Ng9c Hai, ftp Hung Binh xa Hung Thjnh Trang Born), n6i: "Gia dinh t6i c6 2 hec ta bu6i da xanh va 1 hec ta thanh long rm)t do. Day la cay tr6ng cho

t l'I 4 0 · 2019. 2. 20. · t l"'I 4 0 Lo~t bai: Ung dt,mg khoa hQC d~ giam Q nhi~m vimg nong thon Trai v&i 16i suy nghi thong thU'O'ng la moi trU'crng t~i cac vimg nong thon se

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: t l'I 4 0 · 2019. 2. 20. · t l"'I 4 0 Lo~t bai: Ung dt,mg khoa hQC d~ giam Q nhi~m vimg nong thon Trai v&i 16i suy nghi thong thU'O'ng la moi trU'crng t~i cac vimg nong thon se

t l"'I 4 0 Lo~t bai:

Ung dt,mg khoa hQC d~ giam Q nhi~m vimg nong thon

Trai v&i 16i suy nghi thong thU'O'ng la moi trU'crng t~i cac vimg nong thon se trong lanh hO'n thanh th!, t~p quan chan nuoi va trfi~g trQt tro~g nhi~u nam qua ~o; tinh tr~ng ·~m dl}ng phan b6n, thu6c trir sa1,1, h6a chat ... ,da khie~ tinh tr~ng 0 nhiem "bua vay" cac vimg nong thon, gay anh hmrng l&n den dO'i song cua ngU'm dan. MuBn moi trU'O'ng nong thon thl}'C Sl}' trong lanh tr& ·~i, cfin Sl}' chung tay bao v~ cua ca ngU'O'i dan 1§n chinh quy~n.

Bai 1:

Dung thuBc trir sau, phan b6n VO tQi v~

V&i gfin 300 ngan hecta cay trBng, m6i nam U'6'C tinh nong dan DBng Nai phai dung hang tram ngan t~n phan h6a hQc va thuBc trir sau. LU'Q'ng phan b6n, thuBc trir sau khi sir dl}ng con phat tan ra khong khi, chay ra cac kenh r~ch, song suBi gay o nhi~m cho moi trU'O'ng nong thon.

Theo Sa Nang nghi~p- phat tri€n n6ng th6n, toan tinh c6 177,3 ngan hecta cay tr6ng lau nam va tren 122 ngan hecta cay tr6ng hang nam. u€ tang nang suit n6ng dan thu(mg su dl,lng nhi€u lo~i phan b6n h6a h9c nhu: NPK, Ian, d~m, Kali, cac· lo~i phan b6n la ... Tuy theo rung lo~i cay tr6ng, luQ'Ilg phan h6a h9c phai dung tu 0,3-4 tftn/hecta/nam. Ngoai ra, ~€ phory.g tranh djch b~nh tre~ cay tr6n~ m6i nam cac nha vu<m ciing phai phun xit 5-12 Ian thu6c trir sau, ca bi~t len den 22-24 lan/nam.

Khung hoang thuBc trir sau

Nhfrng nam gAn day, bi€n d6i khi h~u anh hu6ng tn,rc ti€p d€n cac lo~i cay tr6ng tren dja ban tinh khi€n tinh hinh djch b~nh phat tri€n nhi€u. u€ phong va ch6ng b~nh cho cay tr6ng n6ng dan da phun xjt thu6c trir sau. Trong d6, c6 nhfrng lo~i cay tr6ng cho thu nh~p cao, n6ng dan thmmg dAu tu luqng phan b6n, thu6c tru sau b~nh rit 16n. C\l th€ nhu cay quyt vao thai di€m cay ra hoa, mang trai non c6 khi 1 tuAn phun thu6c 2-3 lfin. Vi th€ s6 lfin phun thu6c cho cay quyt hon 20 lfin/nam. Tuong t\l cay bu6i, thanh long, xoai, tieu tren du6i 10 lfinlnam. Theo cac ky SU nong nghi~p t~i cac Tr~ bao v~ thvc v~t tren dja ban tinh thi do thai ti€t nen c6 dt nhi€u lo~i sau b~nh phat sinh tren cay tr6ng nen nong dan phfin 16n phai dung thu6c trir sau d€ phong va tri b~nh.

Ong Nguyen Due Tri, ftp Cfrm Tan xa Xuan Tan (TX.Long Khanh) cho hay: "Nhfrng nam gfin day, cay sAu rieng rit de bi sau b~nh toi phai phun thu6c trir sau, du5ng trai han 1 O lfinlnam d€ phong, tri b~nh va giup cay ra hoa k€t trai d~t nang suit cao. N€u kh6ng dung thu6c trir sau, thu6c xu ly cay ra hoa d~u trai thi nang suit rftt thftp". Theo cac nha vuem vao mua mua phun thu6c trir sau xong g~p m'Ua l6n thu6c tr6i h€t sau d6 l~i phai xjt l~i la chuy~n khong hi€m. Phun thu6c trir sau ngoa1 mui phat tan ra m6i truemg kh6ng khi thi khi g~p mua l6n con bi rua tr6i ngim vao dftt ho~c tran ra song su6i.

Ong D6 Ng9c Hai, ftp Hung Binh xa Hung Thjnh (huy~n Trang Born), n6i: "Gia dinh t6i c6 2 hec ta bu6i da xanh va 1 hec ta thanh long rm)t do. Day la lo~i cay tr6ng cho

Page 2: t l'I 4 0 · 2019. 2. 20. · t l"'I 4 0 Lo~t bai: Ung dt,mg khoa hQC d~ giam Q nhi~m vimg nong thon Trai v&i 16i suy nghi thong thU'O'ng la moi trU'crng t~i cac vimg nong thon se

lq_i nhu?n cao nhung ,d§u tu kha n?ng. ~uq!lg t~u6c bao v~ thv~ v?t phai dung cho 2 cay tr6ng nay la han 10 Ian/hecta/nam v6i so ti en xap xi 100 tri~u d6ng/hecta/nam. C6 d§u tu nhu v?y cay m6i cho nang su§t cao. Tuy nhien t6i h?n ch€ anh hu&ng d€n sue kh6e va m6i tru<'Yng bfmg each ch9n nhfrng lo?i thu6c trir b~nh d9 d9c vua phai, tru khi cay bi b~nh th?t n?ng m6i dung dung lo?i thu6c c6 d9 d9c cao". Theo Ct,Ic Bao v~ thvc v?t, c6 han 1.100 lo?i thu6c bao v~ thvc v?t trong danh mt,Ic cho phep luu hanh tren toan qu6c. Nhung v§n con nhfrng lo?i thu6c ngoai danh mt,Ic nh?p khfru trai phep vao Vi~t Nam v§n dang duqc sir 9l,lng va lo?i nay rftt kh6 ki€m soat duqc do doc h?i gay anh hu&ng 16n den thi tru<'Yng thu6c bao v~ thvc v?t.

Yao th<'Yi di~m d9 frm cao v€ nhfrng khu vvc nong than nai c6 cay tr6ng phat tri~n d€ dang giri th§y mui thu6c sau n6ng n?c vi cac nha vu<'Yn dang xit thu6c cho cay. Ba Nguy€n Thi Hoa, xa Phu Xuan (huy~n Tan Phu) n6i: "Nha toi g~n cac r§y tr6ng s~u rieng, c6 nhfrng dqt cac nha vu<'Yn cung phun thu6c trir nftm b~nh mui n6ng n~c giri nhi€u vang vftt ca d§u nen phai d6ng cira ca bu6i ho?c di nai khac d~ trang mui thu6c". Phun xjt qua nhi€u thu6c tru sau anh hu&ng tf\IC tiep va nhi€u nhftt den sue khoe Ia cac nha vu<'Yn, sau d6 m6i den m6i tru<'Yng n6ng than xung quanh.

L~m dl}ng phan b6n h6a hQc

£>~ tang nang suftt cay tr6ng, n6ng dan da dung nhi€u phan h6a hQc d€ thuc cay phat tri~n nhanh. Tuy theo tung lo?i cay tr6ng nen Im;mg phan b6n khac nhau it khoang 0,3-0,4 tftn/hecta/nam, nhi€u 3-4 tftn/hecta/nam. Phan h6a h9c duqc n6ng dan sir dt,Ing nhi€u la ure, Ian, kali, DAP ...

Theo nghien ct'.ru cua T6 chuc Iuang thvc-n6ng nghi~p Lien hi~p qu6c thi hi~u qua sir dt,Ing phan b6n h6a h9c cua Vi~t Nam chi d?t khoang 50%. Nhu v?y luqng phan b6n con l?i dang bi thftt thoat ra m6i tru<'Yng. Lo?i cay tr6ng n6ng dan dang l?m dt,Ing nhi€u phan h6a h9c hi~n nay la thanh long, cay c6 mui.

Hau hh cac nha khoa h(JC trong nuuc ttJu cho rdng, nong nghifp Vift Nam bj suy thoai o nhilm thu ph(lm chinh IQ l(lm df:ing phan bon va thubc bao vf thf!c v(it gay ra. Mubn co nJn nong nghifp an toan, co ad xutit khd.u tr{l'c tilp nong dan phai san xutit theo huung "nong nghifp xanh ", h(ln chi dung thubc trk sau, phan hoa h9c.

Ong £>6 Minh Pht,Ing, §p Hung Binh xa Hung Thjnh (huy~n Trang Born) chia se: "Mu6n cay thanh long ruot d6 cho nang su§t 22-25 t§n!hecta/nam thi sau m6i h'.ra thu ho?ch phai b6 sung phan b6n 1 I§n. Luqng phan h6a h9c dung cho cay thanh long khoang 3-4 tftn/hecta/nam". Tuang t\1, ong Nguy€n Thanh Li€u, ftp 4 xa Hi€u Liem (huy~n Vinh Ciru) n6i: "Toi c6 3 hecta cam, quyt, buai, Iuqng phan h6a hQC phai dung cho lo?i cay

tr6ng nay 3 tftn/hec ta/nam". Trong quy trinh san xuftt thanh long ruot do cho nang suftt cao cua Trung tam Khuyen nong tinh ciing dung 3-4 tftn phan h6a h9c/hecta/nam. Nhi€u nha vucm khac cfing d€u kh~ng djnh, n€u chi b6n toan phan hfru ca cay tr6ng se kh6ng cho nang su§t cao nhu mong mu6n. Vi v?y vi~c dung phan h6a hQc tuy duqc cac nganh chuc nang khuyen cao h?n ch€ nhung cac nha vu<'Yn v§n sir dt,Ing kha nhi€u.

Ong Nguy~n Cong Tu, Ph6 chi ct,Ic tru&ng Chi ct,Ic Tr6ng tr9t- bao v~ thvc v?t tinh, cho hay: "Hang nam, chi ct,Ic d€u ph6i hqp v6i cac dja phuang t6 chuc nhi€u 16p t?p hu§n cho n6ng dan v€ san xu§t an toan. Trong d6 khuyen cao n6ng dan b6n phan h6a h9c can d6i d~ giam thftt thoat ra ngoai lam dftt chai c~n, 6 nhi€m m6i tru<'Yng. C6 nhfrng h(> thvc

Page 3: t l'I 4 0 · 2019. 2. 20. · t l"'I 4 0 Lo~t bai: Ung dt,mg khoa hQC d~ giam Q nhi~m vimg nong thon Trai v&i 16i suy nghi thong thU'O'ng la moi trU'crng t~i cac vimg nong thon se

hi~n t6t, nhung ci:ing c6 nhfrng h(> v§n con dung ~hi€u phan h6a hQc". So ~6i bin~ quan chung ca nu6c luqng phan h6a hQc nong dan Dong N ai dung cho cay trong thap ban nhung v§n con nhi€u. Tren tung lo?i cay tr6ng nong dan v§n l?m dt,mg phan h6a hQc va it dung phan hfru ca nhu: lua, mia, buoi, cam, quyt, thanh long ...

Lam m(>t phep tinh nhanh v6i g~n 300 ngan hecta cay tr6ng thi m6i nam nong dan trong tinh se phai dung tren 140 ngan tftn phan h6a hQc. Nhu v~y luqng phan b6n chua hftp th\! bet dang thftt thoat ra moi truemg len den hang chl,lc ngan tftn. Gia phan h6a h9c tren th! truang ure, kali tu 6,5-7 ,5 ngan d6nglkg, DAP 10,5-11 ngan d6nglkg neu 11;\m dl,lng phan h6a hQc m6i nam nong dan D6ng Nai se mftt vai tram ty d6ng. Ben c?nh d6 con gay ra cac h~ ll,ly: gia thanh san phftm bi dfty cao, moi twang dftt, nu6c bi 6 nhi~m. Theo Vi~n Khoa hQc nong nghi~p Vi~t Nam, each day 20 nam 1 hecta cay tr6ng chi dung tren 100 kg phan h6a hQc/nam nhung hi~n da tang len 600 kg/hecta/nam. M6i nam Vi~t Nam su dl,lng tren 10 tri~u tftn phan b6n cac lo?i va c6 hang tri~u tftn dang thftt thoat ra moi truemg.

. . Phun thuoc tri b~nh cho cay tieu a xii Song Trau, huy~n Trang Born.

Bai 2:

v§n kha vi o nhi~m chan nuoi, rac

So v6'i nhfrng nam trll'6'c, o nhi~m tir chan nuoi cua tinh da giam nhll'ng chit thai tir chan nuoi v§n con phat tan mui, lam o nhi~m song su6i. Ben canh d6, th6i quen VITT rac bira bai ciing Iam anh hmmg 16'n d~n moi trmmg. .

Theo Sa Tai nguyen- moi twang, tren dia ban tinh hi~n c6 166 ca sa chan nu6i 16n thu(>c quy ~6 danh gia tac d(>ng mo~ truang va 46 ngan ca sa nho le. v 6i quy mo chan nuoi dung dau ca mr6c nen luqng chat thai chan nu6i phat sinh c6 anh hu6ng 16n den moi truang.

Page 4: t l'I 4 0 · 2019. 2. 20. · t l"'I 4 0 Lo~t bai: Ung dt,mg khoa hQC d~ giam Q nhi~m vimg nong thon Trai v&i 16i suy nghi thong thU'O'ng la moi trU'crng t~i cac vimg nong thon se

6 nhi~m tir chan nuoi

Hi~n B6ng Nai c6 t6ng dan heo l&n nh§t ca nu6c v6i 2,24 tri~u con nen lm;mg ch§t thai tu chan nuoi kha 16n dang la ganh n?ng cho moi tru0ng cua tinh. Du tinh da dt m?nh tay trong vi~c xu ly cac trang tr?i chan nuoi gay o nhi€m nhung vi1n chua giai quy€t h€t.

Ong D?ng Minh Due, Giam dcSc Sa Tai nguyen- moi truerng cho bi€t: "Tu d§u nam d€n nay, Sa da ti€n hanh ki€m tra d6i v6i 3 7 ca sa chan nuoi l&n c6 danh gia tac d()ng moi truang do tinh qu~m ly tinh d€n cu6i nam 2017 chua hoan thanh xay dl,fng h~ th6ng xu ly nu6c thai. K€t qua con han 1 O ca sa chua xay dl,fng h~ th6ng xu ly nu6c thai. Sa da d8 xu§t xu ly nghiem theo guy dinh hi~n hanh". Cung theo ong Due o nhi€m chan nuoi dang la v§n de kha buc xuc va tinh dang t~p trung xu ly. Tuy nhien v6i cac h9 chan nu6i nh6 le thi vi~c xa thai gay o nhi€m vi1n r§t kh6 ki€m soat.

Ba Le Thi Phuang, xa Gia Tan 1 (huy~n Th6ng Nhfit), n6i: "Vung nay chan nuoi heo nhi8u nen luc nao cling n?ng mui hoi cua phan heo. Nhfrng con su6i d8u d§y chiit thai chan nuoi d6 ra r§t o nhi€m". Do phan anh cua nhi8u nguai dan, d§u thang 5-2018, Ph6 chu tich HBND tinh Nguy€n Ngoc Tufin da di ki€m tra tinh hinh o nhi€m t?i su6i Reo xa Gia Tan 1. Day la con su6i chay qua 5 xa r6i d6 vao h6 Tri An va nu6c thai chan nuoi xa ra su6i gay o nhi€m nhi€u nam. Ong Tuiin yeu c§u: "Huy~n Th6ng Nhiit va nhfrng nai c6 chan nuoi phat tri€n phai ra soat l?i cac tr?i chan nuoi nh6 le do huy~n quan ly. Xu ly nghiem nhfrng truang hqp xa thai gay o nhi€m vi D6ng Nai a thm;mg ngu6n song D6ng Nai nen vi~c bao v~ moi truerng ngu6n nu6c song d?t Jen hang d§u". Su6i Reo do?n g§n d6 vao h6 Tri An c6 thac su6i Reo dt dvp c6 th€ phat tri€n thanh khu du lich sinh thai, tinh da c6 guy ho?ch phat tri€n du l!ch, nhung n€u vi1n de nu6c thai chan nuoi d6 ra gay o nhi€m n?ng thi khong doanh nghi~p nao dam m?o hi€m d§u tu.

Theo Chi C(tC Biio vf moi truilng, Nhiing vung c6 chan nuoi heo phat nhi:rng trang tn;ii chiin nuoi co danh tri€n thu()c dia ban huy~n Xuan L()c, Cllm gia tac d9ng moi truirng do tinh quiin My, Th6ng Nhiit, Trang Bom, ... ph§n 16n /y dJu dU'(J'C siit ch(lt vifc biio vf moi nguai dan d8u phan anh tinh tr?ng 0 nhi€m truilng. Nhi:rng cO' sit vi ph<Jm bi xii' mui, nu6c song, su6i o nhi€m. Khao sat t?i ph{lt himh chinh din 300-400 tr if u nhfrng khu VlJC tren h§u h€t nu6c su6i d8u dJngllfm va khong khiic phlJ-c se bi bi o nhi€m n?ng do ch§t thai ru chan nuoi dinh chi ho{lt d9ng. Hifn tinh yeu cliu heo. Nhi8u nai nguai dan khong dam liiy cac dia phll'O'ng ra soat /{Ii 2.500 trang nu6c tlr su6i tu6i cho cay tr6ng vi ng?i tr{li chiin nuoi heo do huyfn danh gia ngu6n nu6c 6 nhi~m cay se c~€t. "Nam tac d9ng moi truirng di co bifn phap tru6c vung nay kh6n kho vi suoi bi nu6c quiin /y ch(lt khong cho xii tluii gay 0 thai nuoi heo tu cac trang tr?i d6 ra. Vung nhilm. nay hi€m nu6c ng§m nen dan phai dung

nu6c su6i t~m, sinh ho?t nen ba con rfit buc xuc. Hi~n tinh tr?ng o nhi€m da giam nhung vi1n con lam anh hu&ng d€n dai s6ng, san xufit cua nhi€u bacon"- ong Ngo Van Cho, §p 2 xa Xuan Hoa (huy~n Xuan L9c) n6i.

Vfin con VITT rac bira bai

Page 5: t l'I 4 0 · 2019. 2. 20. · t l"'I 4 0 Lo~t bai: Ung dt,mg khoa hQC d~ giam Q nhi~m vimg nong thon Trai v&i 16i suy nghi thong thU'O'ng la moi trU'crng t~i cac vimg nong thon se

Hi~n nay, tinh tn,mg xa rac bua bai a vung nong th on vfrn con k~a nhi€u, gay m§~ my quan va o nhi~m. Yao mua mua, rac sinh ho?t, rac thai trong san xuat nong nghi~p do xu6ng song su6i lam ach tach dong chay gay ng~p h,it c9c b(>.

Ba Tnln Thi Lan, xa C~m Duong (huy~n Long Thanh), cho bi€t: "Tuy each ngay c6 nguoi di thu rac sinh ho?t nhung vfrn c6 nhCi'ng nguoi dan mang rac ra vlrt tr(>m (J ven cac duang Ian, bai d§t tr6ng ho~c song, su6i.Khi mua Ian rac theo nu6c troi ra duang r§t bAn va chay dfry cac su6i" . Sau nhfrng con mua l6n, nhi€u con su6i, kenh r?ch, muong thoat nu6c dfry rac khong con la chuy~n l?. C6 nhfrng gia dinh s6ng gftn su6i khi mua 16n phai ra v6t rac n€u khong rac can dong chay nu6c dang len gay ng?p khu V\fc Ian c?n.

"Tru6c day, con su6i nay nu6c trong veo gia dinh toi thuang I§y tu6i cho cay c6i xung quanh nhung vai nam tr& l?i day ch§t thai chan nuoi, rac d6 ng?p su6i nen nu6c luc nao cfing den ngom va hoi khong ai dam dung. v ao nhfrng ngay mua 16n rac troi dfty long su6i qua nhung khuc th~t khong thoat duqc d€nh !en gay ng?p gia dinh toi phai ra v6t rac len"- ba Nguy~n Thj Thu, fip D(>c L~p xa Giang Di€n (huy~n Trang Born) bay to. T?i cac khu V\fC nong thon hi~n d€u c6 xe thu rac 1-3 ngay/lftn va s6 ti€n phai n(>p cho thu gom, xu ly rac chi tren 20 ngan d6ng/h9, song c6 nhung nguoi dan vfrn gifr th6i quen mang rac quang raven duang, ven su6i gay anh hu&ng l6n d€n moi truang vung nong thon.

Ben qmh d6, nhi€u bai trung chuy€n rac t?i cac dja phmmg con d€ l(> thien nen khi xe rac chua kip d€n thu gom mui hoi phat tan khi€n nguai dan kha buc xuc.

Dong mrac su6i Cong An den ngom, d~c quanh vi chfrt thai tu cac tq1i nuoi heo a xa Hung Thinh (huy~n Trang Born) d6 ra. Anh: G.An

Bai 3: D~ bao v~ moi trm:mg vimg nong thon

Moi truerng la 1 tieu chi quan trQng trong xay dl}'ng nong thon mm, tinh da dua ra cac giai phap san xufit nong nghi~p an toan h~n ch~ dung phan b6n h6a hQc, thuBc bao v~ thl}'C v~t gay h~i cho moi truerng, chan nuoi theo mo hinh khep kin. Moi trU'Crng nong thon ,theri gian qua da dU'Q'C cai thi~n, nhU'Ilg muBn trO' len xanh, S~Ch, d~p doi hoi c(}ng dong cung chung sll'c.

Theo UBND tinh, D6ng Nai d~ng dfrn dftu ca nu6c v€ _()hong trao xay d\fng nong thon m6i nen moi truong nong thon rat duqc chu tn~mg. T?i nhieu xa da hinh thanh nhfrng

Page 6: t l'I 4 0 · 2019. 2. 20. · t l"'I 4 0 Lo~t bai: Ung dt,mg khoa hQC d~ giam Q nhi~m vimg nong thon Trai v&i 16i suy nghi thong thU'O'ng la moi trU'crng t~i cac vimg nong thon se

con du6ng, khu dan CU sang, xanh, S?Ch, dyp va la di@m d€n hQC t?p Cua nhi€u dja phuemg tren ca nu&~. Tuy, nhien v§n con nhfrng h?n ch€ trong san xufit nang nghi~p , th6i quen cua nguai dan can khac phl)C.

San xu§t an toan

Sa Nang nghi~p- phat tri€n nong than gifr vai tro chu d?o trong vi~c quan ly, chuy@n giao khoa hQC ky thu?t cho nguai dan a@ San xufit an toc'.m, giup nong nghi~p phat tri@n b€n vfrng va hu&ng c1€n n€n nong nghi~p S?Ch. Hi~n nganh nong nghi~p c6 d§y du cac guy trinh san xufit an toan cho h§u h€t cac lo?i cay tr6ng c6 di~n tf ch l&n tren dia ban tinh. Nhi€u mo hinh chan nuai, tr6ng tr9t S?Ch, than thi~n v&i moi trubng OUQ'C hu&ng d§n d@ nong dan h9c h6i, nhan r<)ng. Th€ nhung di~n tich cay tr6ng c6 chfrng chi VietGAP, Globa!GAP chua nhi€u chi€m vai ph§n tram trong t6ng di~n tich cay tr6ng cua toan tinh.

Giam a6c Sa Nan& nghi~p- phat tri€n nang than H.uynh Th~nh Vinh, cho bi€t: "Nganh nang nghi~p da de ra m<)t so giai phap tr9ng tam de phat trien nang nghi~p theo hu&ng b€n vllng trong d6 t?p trung tuyen truy€n nang cao nh?n thuc d@ nguai dan d6ng tinh ap dvng cac bi~n phap san xufit an toan g6p ph§n nang cao chfit luqng nong san, thgc phfim va bao v~ moi trubng vung nong thon". Hi~n toan tinh c6 3.350 trang tr?i chan nuoi va trong c16 556 trang tr?i duqc dp chfrng nh?n an toan djch b~nh. Nhfrng trang tr?i duqc cfip chfrng nh?n tren d€u ap dµng cac quy trinh san xufit S?Ch, than thi~n v&i mai trubng. D6ng Nai c6 lqi th€ la chan nuoi theo hinh thuc trang tr?i t?p trung ngay cang phat tri€n chi€m tren 70% nen vi~c ki€m soat 6 nhi€m thu?n lqi hem so v6i chan nu6i nh6 le.

Tren linh V\IC tr6ng trQt, tinh t?p hufin hinh thanh cac Hqp tac xa, t6 hqp tac, cau l?C be) san xufit an toan, S?ch cung frng san ph<lm cho chq d§u m6i thgc ph<lm D§u Giay va cac doanh nghi~p trong va ngoai tinh. D€n thai di€m nay toan tinh c6 33 ngan hecta cay tr6ng I~p d~t h~ th6ng tuoi ti€t ki~m va b6n phan qua duang 6ng. Ap d\mg guy trinh nay cac nha vubn giam dugc Juqng phan b6n h6a h9c bi thfit thoat, ti€t ki~m duqc ngu6n nu&c ngQt. Ben C?nh d6, c6 mo hinh trf>f!g rau, cay an trai, cay cang nghi~p the,o hu6ng S?Ch ?a giapl mia luqng phan h6a h9c, thuoc bao v~ thgc v?t nhung nang suat chat luqng cay trong van OUQ'C nang len.

Ong Phan Van Minh, chu trang tr?i quyt dubng hem 3 hecta a xa Phu Ly (huy~n Vlnh Cl'.ru) cho hay: "Yuan quyt cua tai chi dung phan b6n hfru ca vi sinh va thu6c sinh h9c chi phi giam 30-40% so v&i dung phan h6a h9c va thu6c trir sau nhung nang sufit d?t 50 tfinlhecta/nam nen trir chi phi tai v~n lai 600- 700 tri~u d6ng/hecta/nam". TS.Vo Mai, Ph6 chu tjch H<)i lam vubn Vi~t Nam luu y: "N6ng san cua Vi~t Nam mu6n dung vfrng a thi trubng trong nu6c va xufit kh<iu phai san xufit theo hu6ng S?ch h?n ch€ dung phan h6a h9c thu6c bao v~ thgc v?t va dam bao thai gian each ly". San xufit nang nghi~p S?ch se dem l?i nhfrng lqi ich 16n la gifr duqc thi tru6ng n<)i dja, xufit khdu d€ dang va bao v~ mai trubng vung nang thon trong lanh.

Cac nganh cimg vao CUQC

Bao v~ mai trubng vung nong than la m<)t trong nhfrng tieu chi quan trc,mg d@ xet hoan thanh nang than m6i. Do d6, cac sa nganh, doan th@ d€u tham gia tuyen truy€n, v?n d<)ng nguai dan cung thgc hi~n.

Ba Hoang Thi Bfch H~ng, Chu tich H<)i Nang dan tinh, cho bi€t: "Trong thai gian qua H<)i Nang dan cac cfip thu6ng xuyen n6ng ghep chuemg trinh bao v~ moi trubng nong

Page 7: t l'I 4 0 · 2019. 2. 20. · t l"'I 4 0 Lo~t bai: Ung dt,mg khoa hQC d~ giam Q nhi~m vimg nong thon Trai v&i 16i suy nghi thong thU'O'ng la moi trU'crng t~i cac vimg nong thon se

thon vao cac CUQC h9p, t~p hufin d€ nang cao y thfrc cho cac h()i vien. T?i nhi€u canh d6ng, H()i da ph6i hqp v6i nhung cong ty san xufit kinh doanh thu6c bao v~ th\fc v~t d~t nhung thung thu gom chai IQ, bich dlJng thu6c va dinh ky thu gom dem di tieu huy h?n ch€ xa ra moi tnrang". Ngoai ra, H()i v~n d()ng nong dan frng d\lng cac mo hinh san xufit an toan, thu gom rac t?i nai cong c()ng, khong xa rac btra bai ... Tuy tinh tr?ng o nhi€m moi truang trong chan nuoi, tr6ng trQt v§n con gay buc xuc a m()t vai nai nhung v€ ca ban moi truang nong than duqc cai thi~n nhi€u.

Theo Sa Tai nguyen- moi truang, giua nam 2017, UBND

tinh da chi d?o cac dja phuang

trong tinh tri€n khai nhfrng guy

dinh v€ thu gom, v~n chuy€n va xu ly bao g6i thu6c bao v~ th\fc v~t sau su d\lng. D6ng thai, xay dlJng

k€ ho?ch thu gom, tuyen truy€n, hu6ng d§n cac h() dan thu gom bao

g6i thu6c bao v~ th\fc v~t d€ ky

hqp d6ng v6i dan vi v~n chuy€n va Xlr ly. Do d6, vi~c xa bao g6i thu6c

bao v~ tn,rc ti€p ra moi truang da giam hiin.

ti€p t\JC nhan r()ng cac mo hinh nay".

Theo Chu tjch Uy ban MTTQ Vi~t Nam tinh Huynh Van Tai, chuang trinh bao v~ moi truang va (mg ph6 v6i bi€n d6i khi h~u duqc MTTQ cfip tinh, huy~n, xa I6ng ghep tri€n khai d€n nguai dan, cac t6 chuc ton giao, tin ngu5ng. Qua cac cu()c v~n d()ng nguai dan da tham gia xay d\fng cac tuy€n duang sang­xanh-S?Ch-d~p, g~n v6i phong trao "Toan dan bao v~ moi truang". C\l th€ t?i xa Bao Quang (TX. Long Khanh) va m()t s6 xa huy~n Xuan L()c da hinh thanh cac con duang trai nh\fa, be­tong, 2 ben tr6ng hoa trong S?Ch va d~p. Ong Nguy€n Due Th?nh, Ph6 bi thu thuang tn,rc Thi uy Long Khanh cho bi€t: "Thi xa da hinh thanh duqc nhfrng con duang sang, xanh, S?ch d~p a m()t s6 xa, nhung khu vuan ki€u mfru duqc m()t s6 lanh d?o trung uang khen t~ng khong kem gi cac vung nong thon chau Au. Long Khanh dang

Ph6 chu tjch UBND tinh Vo Van Chanh, nh~ djnh: "Mai truang nong than a E>6ng Naida duqc cai thi~n t6t han, nhung v§n chua duqc nhu mong mu6n. Tinh tr?ng 6 nhi€m trong chan nuoi, su dl,lng nhi€u thu6c bao v~ th\fc v~t v§n con di€n ra". Cung theo ong Chanh mu6n moi truang nong than thlJc S\f trong lanh, chinh guy€n dia phuang lam t6t cong tac guan ly' nguai dan chfip hanh nghiem cac guy djnh v€ bao v~ moi truang trong chan nuoi, tr6ng tr9t b~ng each ap d\lng nhung quy trinh san xuAt S?Ch, theo hu6ng hfru CO'

Slr dl,lng cac lo?i phan b6n, thucSc bao V~ thlJC V~t it gay h?i cho moi truang. Bao v~ moi truang nong thon d6i tuqng duqc thl,l hu&ng nhi€u nhAt la nhung nguoi

dan scSng t?i vung nong thon. Vi th€, khi nguai dan d6ng long cung thlJC hi~n cac bi~n phap bao v~ moi truang truang trong san xufit, thay d6i th6i quen khong vlrt rac bira bai thi moi truang nong thon ch~c ch~n se trong lanh han.