Epstein-Barr virus Epstein-Barr virus diagnosisdiagnosis

stud.med. Hrund Þórhallsdóttirstud.med. Hrund Þórhallsdóttir

Janúar 2005Janúar 2005

EBVEBV

Epstein og Barr 1964Epstein og Barr 1964

Herpesvírus (HHV 4)Herpesvírus (HHV 4)

Þvermál 180umÞvermál 180um

dsDNA, 175 kbp, dsDNA, 175 kbp, umlukið nucleocapsidumlukið nucleocapsid

EBVEBV

Einn algengasti vírus í heimi, >90% fullorðinna með Einn algengasti vírus í heimi, >90% fullorðinna með mótefnimótefni

Smitast með munnvatni. Smitandi í allt að 18 mánuði Smitast með munnvatni. Smitandi í allt að 18 mánuði eftir smiteftir smit

Smit hjá unglingum og yngri fullorðnum leiðir til Smit hjá unglingum og yngri fullorðnum leiðir til Infectious Mononucleosis í 35-50% tilfellaInfectious Mononucleosis í 35-50% tilfella

Oftast lítil eða engin einkenni hjá börnumOftast lítil eða engin einkenni hjá börnum

Sjúkdómar af völdum EBV algengir hjá Sjúkdómar af völdum EBV algengir hjá ónæmisbældum einstaklingumónæmisbældum einstaklingum

SmitSmit

EBV ræðst á B-lymphocýta & epithel EBV ræðst á B-lymphocýta & epithel frumurfrumur

GreiningGreining

Klínísk einkenniKlínísk einkenni

Monospot/Heterophile antibodies. Monospot/Heterophile antibodies.

Hematology: Hematology: – Status, deilitalning og lifrarprófStatus, deilitalning og lifrarpróf

Serum EBV specific antibodiesSerum EBV specific antibodies– Geta sagt til um hvort viðkomandi sé Geta sagt til um hvort viðkomandi sé

sýktur, hafi áður fengið sýkingu, eða sýktur, hafi áður fengið sýkingu, eða reactivationreactivation

Mononucleosis, Mononucleosis, einkjörnungasótteinkjörnungasótt

Klínísk einkenniKlínísk einkenni

Önnur einkenni: •Splenomegali 50%•Hepatomegali 10%•Útbrot•CNS

Útbrot, amoxicillínÚtbrot, amoxicillín

MonospotMonospot

Paul-Bunnell mótefni Paul-Bunnell mótefni

Akút fasiAkút fasi

Innan 4 viknaInnan 4 vikna

Hátt specificitetHátt specificitet

Lágt sensitivitet, 10-15% falsk-negLágt sensitivitet, 10-15% falsk-neg

Neg. í 50% tilfella hjá börnum <5 áraNeg. í 50% tilfella hjá börnum <5 ára

HematologyHematology

Status og diff.:Status og diff.:Lymphocytosis > 50%Lymphocytosis > 50%– Atýpískir lymphocýtar > 10%Atýpískir lymphocýtar > 10%

Sjást einnig í:Sjást einnig í:– CMVCMV– Rubella Rubella – HepatitisHepatitis– ToxoplasmosisToxoplasmosis

Lifrarpróf:Lifrarpróf:Hækkað GGTHækkað GGT

normal ->normal ->

Serum mótefnamælingSerum mótefnamæling

Hægt að mæla ákveðin EBV mótefni:Hægt að mæla ákveðin EBV mótefni:

– Viral Capsid Antigen (VCA)Viral Capsid Antigen (VCA)IgM – VCA IgM – VCA

IgG – VCAIgG – VCA

– Epstein Barr Nuclear Antigen (EBNA)Epstein Barr Nuclear Antigen (EBNA)

– (Early Antigen)(Early Antigen)

Viral Capsid AntigenViral Capsid Antigen

IgM og IgG mótefni gegn VCAIgM og IgG mótefni gegn VCA

Akút fasaAkút fasa

IgM VCA besta próf fyrir akút IM. IgM VCA besta próf fyrir akút IM. Hverfur á 4-6 vikumHverfur á 4-6 vikum

IgG VCA. Toppar á viku 2-4. Til IgG VCA. Toppar á viku 2-4. Til staðar ævilangt. Marker fyrir staðar ævilangt. Marker fyrir yfirstaðna sýkinguyfirstaðna sýkingu

EBNAEBNA

2- 4 mán eftir sýkingu2- 4 mán eftir sýkingu

Til staðar ævilangtTil staðar ævilangt

Þróun mótefnaÞróun mótefna

NálgunNálgunGrunur um IM

Monospot

pos neg

IM greining staðfest Mótefnamæling

Pos --> IM neg

Leita að annarri orsök

Leita að annarri orsök

Takk fyrir !!Takk fyrir !!