704
ravnev

Imam Gazali - Ilahi Nizam_text.pdf

Embed Size (px)

Citation preview

gulanr.
Hak
sahibi,
Dünyann
sonunun
Sabr, Rzâ, Kanâat
Îmân-Nifak 547
610
 
çal-
p
olduumuz ve 7'den 70'e
herkesin anlayabilecei bir ifâde
câhil madrabazlarn
kayd, hadis
Fakat artk
kendisini tasavvuf
Tûs'a çekildi
ve orada
yât geçirdi.
ileri gelenleri-
terkeder.
Hz. Davud —Allah'-
iaret eder:
Rablerin'-
-den
korkarak,
ne
emrolunurlarsa
onu
göz
kor.
Bir
ara
bu
olunca bir yerde konaklanr ve herkes
yatar.
Bu
arada
Teklifini kabul edeceini sanan erkek, sevinçle
gi-
der,
Acaba
bu
saat-
Bu ar soruya erkek,
kor
kutunun.»
an
dinledii
za-
man
tirirdi.
<

de cehenneme girmez.
29
Allah
buyurur:
yevî
hevâ
habercisidir. Ki-
göstermedik-
çe
tadn bulamaz.
öyle
emir
verir:

etini
çevirecek
ve
günah-
eytan, ancak
hayallerle aldatmasn Çünkü
vermedi.
Mâlik
dopdo
lu
tutarsa
maneviyat
elbette
yollarmz
gösteririz.
üphesiz
Yakup sordu:
ten
dütü.
3
Haram ve
yüce Allah
olmalsn
Baka
birisi
ayn
detten zevk almak
duyar. Namaz brakarak,
ve
üçün-

defa
Nite-
kim
Rabb'mz
buyurur:
Burada Allah'
sene daha yakt siyah
Ey Muhammed, seni
dünya
dalarndan
birinin
üstüne
sokulup
da
sonra
dünyaya
getirilseydi,
yeryüzündeki
bütün
insanlar
onun
Cebrâil
aleyhisselâm
cevap
verdi:
altadr. Bir
kapdan dier
kapya yetmi
senelik mesâfe
eye
hakkyle
mazlar.
62
sapk yolla
etmedikçe
o
aza-
bn
cek
diye
bardm.
yetierek meseleyi an-
Resulü için
sadaka olarak
nim
gibi
ke-
sin
bir
hüküm
verilemez.
Fakat
demek-
tir.
Allah'n
lur.
de
ana
saat
ve fuzulî
netime
uymakla ..
Nitekim
Resûlullah
sallallahü
aleyhi
bir topluluu hitaben öyle
huzurun-
da
bulunduunu
kabul
lunda olanlara
Eer
yüz
çevirirlerse
ederek
ta
(Pey-
kendisine
RABN
Allah buyurur:
ve
erbâbna
vermenizi,
insanlar
arasnda
hükmettiiniz
zaman
ada-
letle
ha-
kikaten,
ne
güzel
öüt
veriyor.
üphesiz
Allah,
sözleri-
nizi,
hükümlerinizi
ise âzanm
içinde
kusurlu
ise,
Allah
doru
nz? (Bakara
Sûresi, âyet:
nalklardan vazgeçireceksiniz.
hamet ..
çinizden
bir köy
Resûiullah
buyurdular:
hâiz
yüz
bin
O'na
gö-
nül
verecekler.
Hurilerden
herhangi
zâlim
kii
tarafndan
katledilen
adam
Katledilmese
ve
gda-
arzulan kuvvetlendirir.
lâm hikâyesini
artk
bu
durumda
sellem
buyururlar
ki:
erri
fakat
bir
meleklerin O'nu ziyaret etmekte
doru
yol
daha
dattm.
kindir.
da
kendi
lara kin ve
karlar. Bununla beraber bu hareketlerinin günah ol-
duunu ve tevbe istifar etmek gerektiini bilmezler.
SÛ-
ken görürsen bil ki,
çkmasna se
onlara kar yardm
günah-
larn
unutmaz.
Nitekim
denir
ki:
Ey
Ey âsi, ko
geldi.
alyorum.
korkuyorum,
ey

Genç:
kadar
ora-
da
âyetiyle medhetmitir:
dk. Buçün
insanlara yakndr, cehenneme uzaktr.
uzaktr, insanlardan uzaktr,
ve
kii,
4
ve
gösteri
katmadan
bu
maln
Allah
menfaati için onlara
bu
menfaatler
husûsunda
cimrilik
ki

leri
ve
alr:
as-
la
lara:
Hâdisenin
buradan
adam
li
kat o, ne teselli kabul ediyor, ne de
sabrediyordu.
Bu-
Dedi ki:
ol-
mayan
(yani
(kötü huylarnz iyi
huya çevirin) ey
ha-
bulunu-
yordu.
O
ler
ki:
hava-
Lût
kavminden
komusuna
kibirlenen
cennet
kokusu
duymaz.
t. Bhlas
gence bunun
Ben Rah-
böldüm.
danma
dan
akrabalk

de
mee
he-
sabn
za-
mannda
Bir
gün
biliyor musun?»
öldükten sonra dostlarn
dim.
pey
gamberimiz,
lurlar
ve
bir
maaraya
snrlar.
Fakat

bo-
zaman
yoktur.
3
oullarna
nefsine uya-
âhiret
hayatn
Bu
öyledir:
kndan,
sar
kii de
bu sükûtunu tefek-
lar âhirette birer kötü amel
(günah) olarak
zil olan âyet,
o gün Alla-
rolunacak
birisi
var
mdr?
Ölümü
rolunur. Çünkü
ise
kiiyi
dünya
hayat olacak.
nevi hediyedir.
buyurdular
ki:
rak
buyu-
rurlar:
hâle
lar,
beraberce
ölümden,
kyametten
a baladm.
öyle dedi:
olasn
itmedin
yüksek de-
yük-
selinir.
da
udur:
süprüntü-
lükte
de
onun
srtna
kadnlar
bir nes-
boynundan
yakalayversin.
ri-
vayet
yokettiinden veya
ya-
zk
Hz.
na ne
çirilen
namazdan sonra
Peygamberin etrafna
böyle bir sebeple öl-
vahiy
ile
diye
yolundan çkanlara itâat etmemiz
bi
Nimetlere
ve
alardk »
Hz.
îsâ
se
oldu:
fi-
il
ve
peygamberimizin devesini
n
eyi
yapmyorsunuz?
malna

veniyor
Allah
elbet kupkuru
ki
uyup
ta
ken-
dini
sermayesi HEVÂY-t
maln
et. O
almaa kal-
(dünya
kârl
olursun.
ylarna
hazrlk
yapar.
le.
Birisi
Hz.
Ali'ye,

On-
da
shhatli
üpheli
toplanr.
Hangisi
ne
derece
edemeyeceklerine
ne
silinir.
benzerler. Biri
ne derece
için dünya ha-
sap
da
dünyaya
geldiin
yöneldin.
Sen
kiinin
çaltn
görmedim.
gün, gece
ölür. Doan domasaycu
eceli-
diden
hazrladklarnn
faydas
bakasma
dokunacak.
Bir:
harcar, Allah yolunda cihad eder ve haramlardan
kaçnr. Bununla beraber kyâmet günü
Allann
hu-
ilememi
maruz kal-
yardmc
günah-
takip eden
Bir'e derler
KAN'dan
ibarettir.
Birisi:
zaktr.
Size
ona
bakar,
gönüller
lah böyle bir
mutlaka
aldatc
dün-
muhârebeye
üzerinde
yaayan-
lar
kâh
çarptrr. Sö-

günlük
dünyalk
peindedirler.
Peygamberimin
böyle
olarak
çalp-çaba-
olan
kimsenin
kanaatkar
olmas,
ihtiyaç
miktar
Zi-
ayrlm
ol-
sor-
du:
et-
öyle buyurdu-
nidada bulunmasn:
ha
hayrldr.
Bir
ehl-i
ol-
sa
ondan
ey
nedir,
hü-
mül
Aln açktr,
hiç kimseye
minnet etmez.
Allah ondan
fazla, ne de
drldm
yflanma »
avcya öyle seslenir:
her biri
hayfla-
yaparm ve zul-
anlatr:
kurtar,
atee
Allah ondan râz olsun,
musun
halkla
muamele-
de
derler
ki:
.
(

alr ve
Zeyneb,
«Ne-
onu kesti,
koydu, öptü ve öyie dedi:


terlerinin saa ve sola uçuacan düünmekten ga-
fil olma. nsanlar kyamet günü SUAL'den sonra
frka
olurlar:
1
bunlar toplar,
Yüzleri,
dö-
Peygamberimiz,
ham
dindendir.
Kn
bni Mâlik anlatr:
atee » denir. Daldrlr,
hafifletsin
Bekçiler
derler:
bir
çibay
cehennem ehline musallat edilir, üzerlerine kkrtlr.
Onlar sokmakdan
lar.
nakletti-
zuda
de
bunun
zekâtm
edâ
etmezse
kyâmet
ylan
ekline
getirilir.
ettikleri
Göklerin
ve
iitilir.
Gene
299
hiç
mahluk
geçemez.
sinde benden
haberdar olurlar.
ettiim zaman ona
uzak
tuttum.
yaklatrmay
ahlâk esaslarna
uyanlar, kalbini
benim zikrimden
ve onu benim
Susad za
man susuzluunu
üpheli bir durum
313
etmedi.
Sonra
namaza
gene a-
seni
elbet ibret
geldik.
Allah'n selâm onun
Süleyman; kulara, insanlara,
cinlere ve hayvanlara
kibir
bulunsayd
onu yere bat-
bir elbise
elbisesini uzatan

ve
sanki
sen
amellerinle
ca
gördü. Parmayle
gördü, dedi
nun
?^
 4
'J
'j\
uzamalar-k-
salmalardr.
332
âyet: 191).
anlatr:
Nuru beyaz'dr,
âyeti
der ki:
dediler
ki:
veya
pamuk
Allah'a
rüyasnda
görse,
bundan
meden
ayrlmaz.
o
347
ayaklarn geri
snrm »
de-
di.
Daha
inin
Götürün
Peygam-
berin
kimdir?
O,
cevap
verir:
bir kere
ler onu kabrine
risi
versin
der
ki:
bu ylanlarn ve akreplerin says, kibir,
riyâ, hased,
yatarken
Allah'
hatrlayp
anarlar.
ann
(Ni-
ân
yüce
olan
rak
Allah'
uymasnlar
lisini
örter.
da-
ha
ederse Allah
AHD
vardr.
Bu
be
vakti
edâ
etmeyen
Mes'ud anlatr:
nndan da
birini affetmesin
ona cevaben:
delerini eksiksiz olarak
376
eye im-
o
377
ölürse Al-
lah onu
Baz âlimler
derler ki:
mazsa
Hâmân'a
ciktirirler.
hiç
latr:
«Fakat
bugün
ben
rüyâ
gördüm.»
Bir
tarafm
ne
krmzs suyu vard.
olursa
kurtulur.
na
kymalar»
tam olarak
m? Eer
varsa bu
zaman kendisine:
NAMAZ
Ar'a
yükselir
ve
isen,
Allah
da
öylece
seni
çürük
lar arasnda zikretti.
oüyle
deai:
391
buyururlar:
lemekten
masun
tuttu ..
Bu
ses
kvlcmlar)
«kaleler
ve
a
günde
d
ört
yüz
defa
onun
Ter-
kimsenin kendisini
olacak eyleri ilemez  >
«Hiç
midir?»
(Mu-
29).
(Muvat-
azab,
ve
irindir »
(Sâd
Sûresi,
âyet:
57)
«Sâde
bir
kaynar
su,
bir
de

Varlm
kudret
ki orada Al-
retinin azametinden ve
man
s Abbas Ben
be-
Heyhat, heyhat ..
Onlarn
Allah korkusunun fazileti,
NEFS ve
onunla hâsl
olur. Nitekim
hakknda
bir
Bu-
nun
üzerine
adam,
«Demek
sen,
die-
iyi kiiler
Adam
rahibe
var-
d.
Seleften bazlar der
korku yüzünden yuvasnda
bîr
nidâc
5
ki:
Allah,
olu
Reid
—Henüz
bugüne
sebeplerden dolay—
Bize
düen,
Alllah'm Resulü buyurdular:
kyâ-
tutmutu.
beni
kemâle
yemek»
zemmedildi»
3
kalkarlar.
Azlar
ZULMEN yiyenlerdir.
seferinde
anlatt:
Mîrâc
geldi
Allah
yannda
ondan
da
Çayrldrlar.
kalblerine nazar
en
karlar.
kuvvetiyle
gelse hür
bir in-
dr.
vermesi için Allah'a
edersen her hak
sâhibine hakkm veririm.
lir oldu.
hakkyla
75,
77).
yecek insanoluna
saltanat
vermiti.
Fa-
tarak sorar:
kimdir?
Zülkarneyn:

ki bir lokma sadaka, Uhud Da kadar olur.
Kur'an'da,
bu
almakta olan
der:
kimsenin kalbi-
muhtaç
olmuyorsun.
kurtar.
Geni-
lah'n
meleklerle doldurdu.
gök
ayan
olacak
ekilde
man
kabul

derecesindedir. Eer
namaz klarken
ile
bu

si,
âyet:
238).
Dokuzuncusu:
Fatiha
sûresini
zemmil Sûresi,

de
verirken gözleri
dir.
Peygamberimiz
rar ele almakta
sihatlann
tin ahvâlinden gayri eyler
dir.
CEHENNEM'in

her bölgede
ten yetmi bin
kök, her kökte
Beni
götürmelerine
«Fakir olduuna
vazi-
felerden,
et-
men,
7
eye
onun
da
der
ki:
musallat
edilir.
Onlar
iddetle
vücutlarn
de
hidâyet ve-
Abbâs der ki:
li
kata
ulaamaz,
ihtimâli bulu-
hareket etmektir.
brahim îbni
nefsin he-
varlk
içinde
bulundu-
u
halde
ter-
Yahya
bni
Resûlü,
ashâbmdan
bir
toplulua
hitaben
için iki
cennet vardr.
O halde
iki cennette iki akar
ili
r
renklerden
müteekkil
üzerine olsun, Re-
cevab
verdiler:
namazdan
üstün
tuttu
pk
5kfi
'JÛ
kendilerinden
honut
yoktur.
rahmet hep
gösteririz.»
Resûlullah
buyurdular: .
sabrlla-
r
sever.
ihti-
yaçtan
dolay
âile
Ken-
din
bir kök yapar.
onun
için
zinetlenmesin.
sanlar
gelsin
de
o
onun
ayplarn bilince ise
BRNC
mücâhedede onun irâd ve ikazlarna
uymaktr. te
MÜRD ile
budur.
gösterhv
Bu
zamanda
bu
öy-
le
dedi:
dururmusunuz. Biri
mak

tebesinin
bunca
yüksekliine
ne
Arkada, dost ve. ahbaplar arasnda birbirine
dalkavuk-
luk
leri
hükümdar
yapar.
544
halde Allah, iyi
Ba-
mak niyetiyle tekrar yattm. Bir türlü uyuyamadm.
Kalktm. Oturdum. Huzursuzdum.
ni
bana
mtm.
Allah'n Resûlü öyle
Ebi Müleyke
çkt geldi. Ye-
ni abdest almt.
nasl
oruç
tutmu
olabilir?
ettii
bir
hak-
o
kelime
ile
Hüreyre rivayet

kiz zümre sende
mi
bir
adama
gamberimize
öyle
dedi:
verdii
giderebilir. Çünkü
ondan
önce
ka her eyle
ile
tedâ^
vi
edilir.
eytann
her
söyleyen kimse,
565
et-
mektir.
tir. Esas
ey
zâü
rarlar:
gün
öy
le
dedi:
bir
fiili
ilemem.
ce-
sularndan içiyor, zincirler
sâlih
ilemek
isterim »
îbni Dînâr
Rahmet etsin Allah
bakar.
169)..
ler
benim
onun içindekiler üzerinde
ve
îtînâ
iir okuyorlar. Mânâsn
bundan
gurubun ibâdetleri de vardr,
günahlar kefesinde-
larn karmndan meydana gelen
ta-
mamen
bakalarnn
mal
kefeyi
mi,
onu
def-
terine
kaydeder.
Fakat
iledii
günde
Çünkü onun
fklara... verilecek iddetli cezalara hiç aldr etmez.
Bu hâl, srf
lini böyle hezeyanlardan menederdi.
namazdan sonra
sadaka ver
o
kal-
mi?
Adam
gece namaz
Ömer'in rivayet
sa-
bah
ile
3
onun etrafnda do-

fakat
kendim
yapmazdm.
er'den
sakndrrdm,
fakat
onu
ne
KELB'e
de suyu
ederek— bu-
yoksula
verir,
gafil ile gafil olmas ve laubali ile laubali olmas
doru
deildir.
onun ölümü
«EHÎDLER MÜH-
onun
ölümü
«EHÎDLER
MÜHRÜ»
müsta-
ni
erme nimetini kaybeder,
biri
say-
yücesi olan
haline
bilmi-
akra-
Ayrca,
Fakat bu,
sanlara
unutmaldr. Kendisine
iyilik yaplana
açlr .
On-
lara
aslâ
aleyhis-
selâma
için,
müslüman
olmayana
da
bir
komuluk
ettin, demektir.
Allah ondan
~
vüyor,
sa, sen
bir daha
iaret etti.
kadn bereket
Ojj
u

lerde
bulunurdu
hâli
müs-
tesna
gusül
edinceye
kadar
623:
kabul
çkiden
lekler
ediyoruz ..
624

hammedi» dedi.
ladm.
hammed» dedi.
rahim'dir. Selâm
ba güzel oul, iyi
Peygamber » dedi. Sonra «Sdre-i
Cehennem
Cum'a
vab yazar. Onu kabir fitnesinden korur.
o
63S
kadnlarn erkeklere
634
be-
lâlara
sabr
bir sûretle
Nitekim
peygamberimi-
mukabelede
bu-
dedi
ki:
lâm,
elerinin
de
öyle
der:
kullarndan muayyen
mesi için izin vermesini
dn aaya
sâdesini istedi. Resûlullah gene,
bu-
Eskiden sâliha müslüman
hanmlar böyleydi. Er-
evlenmek
istemiti.
Fakat
Ahmed,
kendisi

daha iyi
Nikâ-

ye)
benzemektedir.
servetini israf
etmemesi, onu
bozulmasndan
olmadan verirse günah
ona, sevab da
souma-
sn,
tiksinmesin ..
o
646
YOLUNDA CtHAD EDEN
NZ?
kavmim^
be-
ben
burada
klmasn-
dan
elerine
çekilmelerine
müm-
kün
olur.
eytanm
vesveselerinin
hücumuna
urayan
helâk eder. Onun
o
«5&
için zndklarn icad
mâm Mâlik ark dinlemeyi kesinlikle yasaklar
ve meselâ
öyle der:
lâzmdr.
îmam A'zam
kiilerin ark
-yi mubah
saydklarn naklederek
b-
çoklar
Ebû
Tâlip
Mekkî
sözlerine
mazlard.
Allah'n
berimizin
ahlâkna
medin
maz. Merduttur.
ki mutlaka
yoktur ki Allah
ona öyle tapmaktadrlar
ki adeta o,
sizi,
gecesi
gündü-

gibi
Kimin ki himmet ve
ve
bu-
lam
kii,
irinle
ve
domuz
olan bir toplulua rasgeldiler. Buyurdular
ki:
dürmek üzere bir

yannda ark
Veya
mubahtr.
Harpte
orduyu
harekete
geçirmek
için
çalman
âletler
gibi.
o
663
unu oruçlu
azgn,
vazgeç
Daha
sonra
der
ki:
(Bu
ve
aczinizi
Buyurdular:
girer.
O
kii
öldüü
zaman
kabrine ge-
ameller kadar Allah yannda
dört kii
verilir, ikincisi

re günü
Sebebini sordu.
Biz de
günde
Ay'n, ve
urad. O,
isterse
verir.
Ebû
gelmiti.
Fa
kat
Âie anlatr:
ile
kendisini
ykamamz
lad.
ehid-
leri
dua etti.
ve
sanlar (tebea)
balk
bir
dehet
nuamyordu.
girdi, dedi
erefini ar-
Kimisi birbirine dütüler. Kimisinin akllar durdu.
Kimisi
de
nakalanlardan, Hz. Osman dili tutulanlardand.
Bu
srada,
sö-