Yönetim ve İletişimYönetim ve İletişimYönetimin önemli işlevlerinden birini de Yönetimin önemli işlevlerinden birini de

“iletişim” oluşturmaktadır.“iletişim” oluşturmaktadır.İletişimin etkin ve hızlı olabilmesi için; İletişimin etkin ve hızlı olabilmesi için;

iletilmeye çalışılan fikir, düşünce, istek, soru iletilmeye çalışılan fikir, düşünce, istek, soru vb. iletinin alıcılara “düşünüldüğü” ve vb. iletinin alıcılara “düşünüldüğü” ve “istenildiği” nitelikte aktarılması “istenildiği” nitelikte aktarılması gerekmektedir.gerekmektedir.

İletişim;İletişim;Yazılı,Yazılı,Sözlü, Sözlü, Sembolle,Sembolle,İşaretle yapılmaktadır.İşaretle yapılmaktadır.

““İşe dilden başlarım. Çünkü dil düzensiz İşe dilden başlarım. Çünkü dil düzensiz olursa, sözler düşünceyi anlatamaz, olursa, sözler düşünceyi anlatamaz, düşünce anlatılamazsa yapılması gereken düşünce anlatılamazsa yapılması gereken şeyler doğru yapılamaz. Görevler gereği şeyler doğru yapılamaz. Görevler gereği gibi yapılamazsa adetler ve kültür bozulur, gibi yapılamazsa adetler ve kültür bozulur, adetler ve kültür bozulursa, adalet yanlış adetler ve kültür bozulursa, adalet yanlış yola sapar, adalet yoldan çıkarsa şaşkınlık yola sapar, adalet yoldan çıkarsa şaşkınlık içine düşen halk ne yapacağını, işin nereye içine düşen halk ne yapacağını, işin nereye varacağını bilemez. İşte bunun için hiçbir varacağını bilemez. İşte bunun için hiçbir şey dil kadar önemli değildir.” Konfüçyüz şey dil kadar önemli değildir.” Konfüçyüz

İletişimin ögeleri;İletişimin ögeleri; Kaynak- bilgi-kanal- alıcı- gei bildirim.Kaynak- bilgi-kanal- alıcı- gei bildirim. Söyleme – yaz,Söyleme – yaz, ““Yaptığını Yaz, Yazdığını Yap”Yaptığını Yaz, Yazdığını Yap” Sözlü iletişim;Sözlü iletişim; 1. Düşünsel doku: “ Akıllı insan düşündüğü 1. Düşünsel doku: “ Akıllı insan düşündüğü

her şeyi söylemez, ama söyleyeceği her şeyi her şeyi söylemez, ama söyleyeceği her şeyi düşünerek söyler”. “İki düşün bir söyle”. düşünerek söyler”. “İki düşün bir söyle”. Zihinsel birikim; eğitim, deneyim ve görgü ile Zihinsel birikim; eğitim, deneyim ve görgü ile beslenir. beslenir.

2. Dilsel doku: Seçilen sözcüklerin yerli 2. Dilsel doku: Seçilen sözcüklerin yerli yerinde kullanımı, anlamı tam belirten yerinde kullanımı, anlamı tam belirten sözcüklerin seçimi önemlidir. İyi sözcüklerin seçimi önemlidir. İyi konuşmak için sözcük hazinesi zengin konuşmak için sözcük hazinesi zengin olmalıdır.olmalıdır.

3.Fiziksel doku: Konuşmaya büyük ölçüde 3.Fiziksel doku: Konuşmaya büyük ölçüde destek sağlar. Bunlar jestler, mimikler, el- destek sağlar. Bunlar jestler, mimikler, el- kol hareketleri, ses tonu, sesin alçalıp kol hareketleri, ses tonu, sesin alçalıp yükselmesi, tonlama, duraksama vb.dir.yükselmesi, tonlama, duraksama vb.dir.

Mesaj:Mesaj: Anlaşılır olmalıdır.Anlaşılır olmalıdır. Zamanına yollanmalıdır.Zamanına yollanmalıdır. Açık ve net olmalıdır.Açık ve net olmalıdır. Uygun yolu izlemelidir.Uygun yolu izlemelidir. Dikkatle dinlenilmelidir.Dikkatle dinlenilmelidir. İyi bir plan bağlamında sunulmalıdır.İyi bir plan bağlamında sunulmalıdır. İletişim ortamı düşünülmeli, neyi, ne zaman, nasıl İletişim ortamı düşünülmeli, neyi, ne zaman, nasıl

iletmek gerekiyor dikkat edilmelidir.iletmek gerekiyor dikkat edilmelidir. Yerine ulaşıp ulaşmadığı saptanmalıdır.Yerine ulaşıp ulaşmadığı saptanmalıdır. Mümkünse alacak olana doğrudan iletilmelidir. Mümkünse alacak olana doğrudan iletilmelidir.

Aracı kullanılmamalıdır.Aracı kullanılmamalıdır.

Çevre faktörleri ( gürültü, ses vb.) Çevre faktörleri ( gürültü, ses vb.) dikkate alınmalıdır.dikkate alınmalıdır.

Yüz yüze iletişimde vücut dili önem taşı.Yüz yüze iletişimde vücut dili önem taşı. Yazılı mesajlarda sayfa düzeni, yazım Yazılı mesajlarda sayfa düzeni, yazım

kuralları ve temiz görünüme önem kuralları ve temiz görünüme önem verilmelidir.verilmelidir.

“ “ Zekasız kuvvet yıkabilir, fakat Zekasız kuvvet yıkabilir, fakat yapamaz”yapamaz”

( Cenap Şehabettin)( Cenap Şehabettin)

Yazı ve raporlar edebi yönden değil, Yazı ve raporlar edebi yönden değil, yönetimde daha kolay, hızlı ve etkili yönetimde daha kolay, hızlı ve etkili iletişim açısından açıklanacaktır.iletişim açısından açıklanacaktır.

Yazı ve yazınsallık kavramıYazı ve yazınsallık kavramı Yazı; düşünce ve kavramları karşılayan, onları anlatmaya, iletmeye yarayan dilsel simgeler (işaretler) dizgesidir. Başka bir deyişle, düşüncenin ve yargının ikinci aşaması olan iletişimin somutlaştırılarak görselleştirilmesidir.

Yazıda kavram - anlam ve dil ilişkisi yalınkattır. İşaretler, iletilmek istenen yargıyı (iletiyi) en yalın, anlaşılır biçimde simgeler. Alıcı (okur), bu simgelerin karşıladığı iletiyi yine en yalın biçimiyle algılar ve anlar. Başka bir deyişle; ‘yazı’da en temel amaç, iletmek ve anlatmaktır.

Yazı kavramına dilsel açıdan baktığımızda ise, iletiyi taşıyacak tümceleri oluşturan sözcüklerin, ağırlıklı olarak “sözlük anlam’dan yararlandıklarını, diğer bireysel anlamlarla (görüntü ve çağrışım anlam) bağıntı kurmadıklarını, o dili kullanan bireylerin ortak anlam evrenine gönderme yaptıklarını görürüz.

Soyut dil

sözcükler

kavramlar (duygular,imgeler)

düşünce

bireysel anlam (söz)

sÖZLÜ

DİL

Soyut dil

göstergeler

Bütünleşik göstergeler (tümceler)

yargılar

Toplumsal anlam (yazı)

YAZILI

DİL

Bir yazıya hazırlıkBir yazıya hazırlık

Bildiğimiz Bir Konuya HazırlıkBildiğimiz Bir Konuya Hazırlık Temel kaynak : Temel kaynak : BirikimBirikim Birikim üç ana öğeden oluşur: Birikim üç ana öğeden oluşur: deneyimler deneyimler gözlemlergözlemler okunan/dinlenen/gözlenenler.okunan/dinlenen/gözlenenler.

Yazıdan önce; birikim kaynakları harekete geçirilir: Yazıdan önce; birikim kaynakları harekete geçirilir: DüşünmeDüşünme

Var olan bilgi birikimi, neden-sonuç ilişkisiyle gözden geçirilir: Var olan bilgi birikimi, neden-sonuç ilişkisiyle gözden geçirilir: AnalizAnaliz

Sonuçlara varılır : Sonuçlara varılır : Bakış açısı ana düşünce ve yan düşüncelerBakış açısı ana düşünce ve yan düşünceler

Yazı, kurgulanır. : Yazı, kurgulanır. : PlanlamaPlanlama..

yaşantı gözlem okuma-dinleme BİRİKİM

Analiz İrdelemeAyıklamaSeçmeNeden-sonuç ilişkisi

Sonuç

Bakış açısıDüşünceyiGeliştirme yöntemleri

TanımlamaÖrnekleme KarşılaştırmaTanık göstermeSayısal veriler kullanmaAnadüşün

ce yandüşünceler

Anlatım biçimleri Açıklayıcı anlatım Tartışmacı anlatım

Planlama Nasıl yazmalı?Neleri kullanmalı?

Bilmediğimiz konuya hazırlıkBilmediğimiz konuya hazırlıkDaha önceden bilgi sahibi olunmayan bir konuda yazma hazırlığı Daha önceden bilgi sahibi olunmayan bir konuda yazma hazırlığı

daha farklıdır.daha farklıdır.

Temel kaynaklar :Temel kaynaklar :a)a) Kısa, özlü bilgi için: ansiklopedilerKısa, özlü bilgi için: ansiklopediler b)b) Konunun bir yönü için: gazete, dergi makaleleri Konunun bir yönü için: gazete, dergi makaleleri

ve ve internet. internet. c)c) Konuyu derinliğine incelemek için: bilimsel Konuyu derinliğine incelemek için: bilimsel

makaleler ve makaleler ve kitaplar kitaplar Yazı aşamasından önce :Yazı aşamasından önce : a)a) Kaynaklardan ulaşılan düşünce ve yargıları not etme, Kaynaklardan ulaşılan düşünce ve yargıları not etme, b)b) Kaynaklardan ulaşılan yargıları yorumlama, irdeleme, Kaynaklardan ulaşılan yargıları yorumlama, irdeleme, c)c) Kişisel birikimle ulaşılan yargıları, kaynaklardan elde Kişisel birikimle ulaşılan yargıları, kaynaklardan elde

edilenlerle edilenlerle birleştirme,birleştirme, d)d) Sonuçlara varma, Sonuçlara varma, e)e) Planlama çalışması yapılır. Planlama çalışması yapılır.

Araştırma - inceleme Birikim

Değerlendirme ve yorumlama

KarşılaştırmaSeçmeÖzet çıkarmaNeden-sonuç ilişkisi

YargıYan düşüncelerAlıntı seçmeGöndermelerin saptanması

DüşünceyiGeliştirmeyolları

AnadüşünceTanımlamaÖrnekleme KarşılaştırmaTanık göstermeSayısal veriler kullanma

Planlama Nasıl yazmalı?Neleri kullanmalı?

Dipnot ve kaynakçaDipnot ve kaynakça

Dipnot ve kaynakça gerek bilimsel çalışma gerekçe her türlü Dipnot ve kaynakça gerek bilimsel çalışma gerekçe her türlü raporda (denetim, yönetsel vd.) kullanılması gereken başvuru raporda (denetim, yönetsel vd.) kullanılması gereken başvuru ve gönderme yöntemidir.ve gönderme yöntemidir.

Bilimsel çalışmalardaBilimsel çalışmalarda (Makale, eleştiri, inceleme-araştırma vb.):(Makale, eleştiri, inceleme-araştırma vb.): 1. Yöntem (Amerikan sistemi) :1. Yöntem (Amerikan sistemi) :

Metin içinde gönderme: Yazarın soyadı ve yapıtının yayımlandığı tarih verilir.

“.......Ercan (2002) ekonomiyi incelediği kitabında........

Kaynakça hazırlama: Alıntı yapılan yazarın kitabı ise, kaynakçada şu biçimde gösterilir:

Ercan, U. (2005). Türk Ekonomisinin Sorunları, Ankara: Bilgi Yayınevi.

Alıntı yapılan metni yalnızca dipnot olarak kullanmak gerektiğinde:Alıntı yapılan metni yalnızca dipnot olarak kullanmak gerektiğinde:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… Türk Türk ekonomisinin makro sorunlarını inceleyen ekonomist Ufuk Ercan, ekonomisinin makro sorunlarını inceleyen ekonomist Ufuk Ercan, “Türkiye bu büyüme hızıyla makro dengeleri düzeltebilir ama mikro “Türkiye bu büyüme hızıyla makro dengeleri düzeltebilir ama mikro düzeyde gelir dağılımını dengeleyemediği sürece sağlam temeller düzeyde gelir dağılımını dengeleyemediği sürece sağlam temeller üzerinde yükselemez” üzerinde yükselemez” ** diyerek, ekonominin toplumsal boyutuna diyerek, ekonominin toplumsal boyutuna dikkat çekiyor……………………………………dikkat çekiyor……………………………………

**Ercan, U. (2005). Türk Ekonomisinin Sorunları, Ankara: Bilgi Yayınevi, s. 27

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… Türk ekonomisinin Türk ekonomisinin makro sorunlarını inceleyen ekonomist Ufuk Ercan, “Türkiye bu büyüme makro sorunlarını inceleyen ekonomist Ufuk Ercan, “Türkiye bu büyüme hızıyla makro dengeleri düzeltebilir ama mikro düzeyde gelir dağılımını hızıyla makro dengeleri düzeltebilir ama mikro düzeyde gelir dağılımını dengeleyemediği sürece sağlam temeller üzerinde yükselemez” dengeleyemediği sürece sağlam temeller üzerinde yükselemez” ** diyerek, diyerek, ekonominin toplumsal boyutuna dikkat çekiyor. Gerçekten de ekonominin ekonominin toplumsal boyutuna dikkat çekiyor. Gerçekten de ekonominin seyrini, tabandaki dengeler açısından irdelemeden anlayamayız. Bu seyrini, tabandaki dengeler açısından irdelemeden anlayamayız. Bu konuda yapılan çalışmalar, bütün dünyada toplumsal altüst oluşların konuda yapılan çalışmalar, bütün dünyada toplumsal altüst oluşların buradan kaynaklandığını gösterir. Ufuk Ercan da “Ekonomi aynı zamanda buradan kaynaklandığını gösterir. Ufuk Ercan da “Ekonomi aynı zamanda sosyal düzenlemeler bütünüdür” ** diyerek, istatistikleri inceliyor ve sosyal düzenlemeler bütünüdür” ** diyerek, istatistikleri inceliyor ve yargılara varıyor……………….yargılara varıyor……………….

**Ercan, U. (2005). Türk Ekonomisinin Sorunları, Ankara: Bilgi Yayınevi, s. 27**** Ercan, agy, s. 52 Ercan, agy, s. 52

Eğer alıntı yapılan kaynak, dergi, gazete, yıllık gibi bir süreli Eğer alıntı yapılan kaynak, dergi, gazete, yıllık gibi bir süreli yayında yayımlanmış bir makaleyse: yayında yayımlanmış bir makaleyse:

Alptekin, M. (2004), “Unutulan Gerçekler”, Cumhuriyet, 24 Alptekin, M. (2004), “Unutulan Gerçekler”, Cumhuriyet, 24 Eylül. Eylül.

Alıntı, bir dergi ya da gazeteden, yazarı bilinmeyen bir yazıdansa:

Çalışanların Sorunları, (2003), Milliyet gazetesi. 23 Ocak. s.2. 2. Yöntem (Avrupa sistemi) :2. Yöntem (Avrupa sistemi) :

Kitap için:Kitapçıoğlu, Tahsin, Bankacılığın Sorunları, Temel Yayıncılık, İstanbul, 1974, s. 360

Dergilerden alıntı için:

Ateş, Hasan, Vergi Sorunları ve Çıkış Yolları, Çağdaş Maliye, XVII. cilt, sayı 205 (Temmuz 2005), s. 321

Bir yazının ögeleriBir yazının ögeleri

K O N UK O N U Üzerinde yargılara varılacakÜzerinde yargılara varılacak OLGU OLGU DURUMDURUM SORUN’SORUN’durdur

Konuyu SınırlandırmaKonuyu Sınırlandırma İletinin doğru ve öz olarak aktarılabilmesi için İletinin doğru ve öz olarak aktarılabilmesi için

konuyu sınırlandırmak gerekir. Çünkü konu, konuyu sınırlandırmak gerekir. Çünkü konu, istenildiğinde bambaşka açılardan işlenebilir. istenildiğinde bambaşka açılardan işlenebilir. Birbirinin karşıtı yargılar geliştirilebilir.Birbirinin karşıtı yargılar geliştirilebilir.

Dilde ekonomiklik ilkesiDilde ekonomiklik ilkesi: Herhangi bir yazıya : Herhangi bir yazıya başlamadan önce veri toplanır. Ancak yazıya başlamadan önce veri toplanır. Ancak yazıya geçirilirkengeçirilirken toplanan veriler ayıklanır, toplanan veriler ayıklanır, seçilir ve amaca en uygun olanlar seçilir ve amaca en uygun olanlar yazılır. Bu bir yerde konunun yazılır. Bu bir yerde konunun sınırlandırılmasıdır.sınırlandırılmasıdır.

5N-1K Formülü:5N-1K Formülü: Ne – konuyu verir.Ne – konuyu verir. Neden- Amacı verir.Neden- Amacı verir. Nasıl- Yöntemi belirler.Nasıl- Yöntemi belirler. Nerede- Yer ve mekanı belirler.Nerede- Yer ve mekanı belirler. Ne Zaman- Süre ve süreci verir.Ne Zaman- Süre ve süreci verir. Kim- ilgili ve sorumluları belirler.Kim- ilgili ve sorumluları belirler.

Anadüşünce OluşturmaAnadüşünce Oluşturma Konu seçilip sınırlandırıldıktan, bakış açısı Konu seçilip sınırlandırıldıktan, bakış açısı

oluşturulduktan sonra, okura iletilmek istenen oluşturulduktan sonra, okura iletilmek istenen düşünce de ortaya çıkmış demektir. Bu düşünce de ortaya çıkmış demektir. Bu düşünceye yazının ana düşüncesi denir. Yazının düşünceye yazının ana düşüncesi denir. Yazının yazılış amacı, bu ana düşünceyi aktarmaktır. yazılış amacı, bu ana düşünceyi aktarmaktır. Yazıda başvurulan bütün yöntemler bu ana Yazıda başvurulan bütün yöntemler bu ana düşünceyi pekiştirmek, geliştirmek amacını taşır.düşünceyi pekiştirmek, geliştirmek amacını taşır.

YandüşüncelerYandüşünceler Bir yazıda, ana düşünceyi pekiştiren, okuru ana Bir yazıda, ana düşünceyi pekiştiren, okuru ana

düşünce konusunda düşünmeye ve inandırmaya düşünce konusunda düşünmeye ve inandırmaya yönelten yan düşüncelerdir.yönelten yan düşüncelerdir.

Örnek:Örnek:

KonuKonu : Hoşgörü : Hoşgörü Bakış açısıBakış açısı : Toplumsal yaşamda hoşgörü : Toplumsal yaşamda hoşgörü Anadüşünce Anadüşünce : Toplumsal barış bireylerin hoşgörüsüyle : Toplumsal barış bireylerin hoşgörüsüyle

sağlanabilir.sağlanabilir. YandüşüncelerYandüşünceler: Hoşgörü bireylerin eğitim düzeyiyle orantılıdır: Hoşgörü bireylerin eğitim düzeyiyle orantılıdır Gelişmiş toplumlarda hoşgörü de gelişmiştirGelişmiş toplumlarda hoşgörü de gelişmiştir Toplumsal hoşgörü bireylere de özgürlük Toplumsal hoşgörü bireylere de özgürlük

sağlar.sağlar.

Uygulama çalışması:Uygulama çalışması:

Konu : Bankaların halkla ilişkilerdeki sorunlarıKonu : Bankaların halkla ilişkilerdeki sorunları

Konuyu SınırlandırmaKonuyu Sınırlandırma (bakış açısı) (bakış açısı)

>> Banka reklamlarının inandırıcılığı ve çekiciliği Banka reklamlarının inandırıcılığı ve çekiciliği >> Toplumsal gereksinimlerle örtüşen banka Toplumsal gereksinimlerle örtüşen banka

politikasıpolitikası >> Güvenilirlik Güvenilirlik >> Müşteriyle, çalışanların ve yöneticilerin ilişkisi Müşteriyle, çalışanların ve yöneticilerin ilişkisi >> Ulaşılabilirlik – mek Ulaşılabilirlik – mekâân sıcaklığın sıcaklığı >> Müşteri açısından zaman verimliliği Müşteri açısından zaman verimliliği >> >> Sorun çözebilirlik becerisi Sorun çözebilirlik becerisi

Seçilen bakış açısı: Seçilen bakış açısı: Toplumsal gereksinimlerle örtüşen banka Toplumsal gereksinimlerle örtüşen banka

politikasıpolitikası

Toplumsal yaşamın ve gereksinimlerin iyi izlenmesiToplumsal yaşamın ve gereksinimlerin iyi izlenmesi Demografik hareketlerin izlenip; bankanın buna göre Demografik hareketlerin izlenip; bankanın buna göre

yaygınlaşmasıyaygınlaşması Tatil, bayram, özel günler gibi belirli zamanlara uygun Tatil, bayram, özel günler gibi belirli zamanlara uygun

politikapolitika Gelir gruplarının gereksinimlerinin doğru saptanmasıGelir gruplarının gereksinimlerinin doğru saptanması

Anadüşünce: Anadüşünce: Banka, toplumun yaşam biçimine, hedef Banka, toplumun yaşam biçimine, hedef

kitlenin ekonomik değişimlerine ayak uydurmalıdır.kitlenin ekonomik değişimlerine ayak uydurmalıdır.

PlanlamaPlanlama GİRİŞGİRİŞ

Doğru ve etkileyici, akılda kalıcı başlık.Doğru ve etkileyici, akılda kalıcı başlık.

Konuya hangi bakış açısıyla yaklaşılacağının Konuya hangi bakış açısıyla yaklaşılacağının okur tarafından algılanacağı bölüm.okur tarafından algılanacağı bölüm.

Genellikle bir ya da iki paragraftan oluşan Genellikle bir ya da iki paragraftan oluşan bölümdür.bölümdür.

GELİŞMEGELİŞME

Yazının asıl bölümüdür.Yazının asıl bölümüdür.

Düşünceler birbirine bağlanarak oluşturulan Düşünceler birbirine bağlanarak oluşturulan bölümdür.bölümdür.

Her düşünce en az bir paragrafta işlenir.Her düşünce en az bir paragrafta işlenir.

Paragraflar birbirini mantıksal örgüyle izler.Paragraflar birbirini mantıksal örgüyle izler.

Bölümün son paragrafı, sonuç bölümüne Bölümün son paragrafı, sonuç bölümüne düşünsel hazırlık niteliği de taşırdüşünsel hazırlık niteliği de taşır

SONUÇ:SONUÇ:

Anadüşüncenin yeniden vurgulandığı, Anadüşüncenin yeniden vurgulandığı, yargının pekiştirildiği bölümdür.yargının pekiştirildiği bölümdür.

Bir ya da iki paragraftan oluşur.Bir ya da iki paragraftan oluşur.

UYGULAMA ÇALIŞMASIUYGULAMA ÇALIŞMASI

““Toplumsal gereksinimlerle örtüşen banka politikası Toplumsal gereksinimlerle örtüşen banka politikası ” ” bakış açılı; “ bakış açılı; “ “Banka, toplumun yaşam biçimine, “Banka, toplumun yaşam biçimine, hedef kitlenin ekonomik değişimlerine ayak hedef kitlenin ekonomik değişimlerine ayak uydurmalıdır”uydurmalıdır” ana düşünceli konuya bir giriş ana düşünceli konuya bir giriş paragrafı yazınızparagrafı yazınız..

Kendi kurguladığınız uygulamaya bir giriş paragrafı Kendi kurguladığınız uygulamaya bir giriş paragrafı yazınız.yazınız.

Yazma evresi üç aşamalı bir süreçtir:Yazma evresi üç aşamalı bir süreçtir: 1. Sözcük1. Sözcük 2. Tümce2. Tümce 3. Paragraf3. Paragraf

ParagrafParagraf

Paragraf, bir yazının düşünce birimidir. Paragraf, bir yazının düşünce birimidir. Yazıda aktarılmak istenen iletileri ortaya koyan tümcelerin Yazıda aktarılmak istenen iletileri ortaya koyan tümcelerin

bir araya getirilmiş biçimidir. bir araya getirilmiş biçimidir. Paragraftaki tümceler, belirli bir mantık ve düzen biçiminde Paragraftaki tümceler, belirli bir mantık ve düzen biçiminde

bir araya getirilir. bir araya getirilir. Paragrafın oluşum mantığına uymayan tümceleri art arda Paragrafın oluşum mantığına uymayan tümceleri art arda

sıralamak, iletilmek istenen yargıyı, yazının düşüncesini sıralamak, iletilmek istenen yargıyı, yazının düşüncesini zedeler, anlaşılmasını zorlaştırır.zedeler, anlaşılmasını zorlaştırır.

Her paragraf, içinde taşıdığı düşünceyi, yargıya dönüştürüp Her paragraf, içinde taşıdığı düşünceyi, yargıya dönüştürüp belirli bir kurguyla aktarır.belirli bir kurguyla aktarır.

İyi yazı, okuyucusuna en çok bilgi veren, ama ondan en az zman İyi yazı, okuyucusuna en çok bilgi veren, ama ondan en az zman alan yazıdır.alan yazıdır.

Bir yargıyı farklı tümce yapılarıyla Bir yargıyı farklı tümce yapılarıyla yazabilmeyazabilme

Tümce: Tümce: Bankanın ilgili şubesinin ilçedeki esnaf Bankanın ilgili şubesinin ilçedeki esnaf tarafından tanınırlığı düşüktürtarafından tanınırlığı düşüktür..

Seçenekler: Seçenekler: 1. 1. Olgunun esnaf açısından anlatımı:Olgunun esnaf açısından anlatımı: İlçedeki şube, esnafça iyi tanınmamaktadır. İlçedeki şube, esnafça iyi tanınmamaktadır. 2. 2. Olgunun banka açısından anlatımı:Olgunun banka açısından anlatımı: Şube, ilçe esnafına kendini yeterince Şube, ilçe esnafına kendini yeterince

tanıtamamıştır.tanıtamamıştır.

3. 3. Olgunun yönetim açısından anlatımı:Olgunun yönetim açısından anlatımı: Bankanın tanınırlığı, reklamlarının etkisi yörede Bankanın tanınırlığı, reklamlarının etkisi yörede

düşüktür.düşüktür.Yazıyı (raporu) okuyacak olana ışık tutmak açısından önemlidir!

İyi Yazı Yazmanın İlkeleriİyi Yazı Yazmanın İlkeleri 1. Tümceler kısa yazılmalıdır.1. Tümceler kısa yazılmalıdır. 2. Sade yazmak, karmaşık yazmaya 2. Sade yazmak, karmaşık yazmaya

yeğlenmelidir.yeğlenmelidir. 3. Gereksiz sözcükler yazıdan 3. Gereksiz sözcükler yazıdan

çıkarılmalıdır.çıkarılmalıdır. 4. Söz varlığı zenginleştirilmelidir.4. Söz varlığı zenginleştirilmelidir. 5. Aktif yapı ve kişisel olmayan ifade 5. Aktif yapı ve kişisel olmayan ifade

kullanılmalıdır.kullanılmalıdır.

6. Betimleyici ifadeler kullanılmalıdır.6. Betimleyici ifadeler kullanılmalıdır. 7. Okuyucunun deneyim ve bilgisi ile 7. Okuyucunun deneyim ve bilgisi ile

bağlantı kurulmalıdır.bağlantı kurulmalıdır. 8.Konuşulduğu gibi yazılmalıdır. (Akıcı 8.Konuşulduğu gibi yazılmalıdır. (Akıcı

ve sade anlatım)ve sade anlatım) 9. Tekdüze yazılmamalıdır.9. Tekdüze yazılmamalıdır. 10. Açık ve amacı gerçekleştirmek 10. Açık ve amacı gerçekleştirmek

için yazılmalıdır.için yazılmalıdır.

İyi Yazının Özellikleriİyi Yazının Özellikleri İyi bir yazı;İyi bir yazı; A. Tamam,A. Tamam, B. Kısa,B. Kısa, C. Açık,C. Açık, D. Doğru olmalı veD. Doğru olmalı ve E. Uygun bir uslüp ile yazılmalıdır E. Uygun bir uslüp ile yazılmalıdır

Yazı Tamam Olmalıdır.Yazı Tamam Olmalıdır. Yazı amacına erişmek için gerekli Yazı amacına erişmek için gerekli

bütün bilgileri kapsamalı, okuyanın bütün bilgileri kapsamalı, okuyanın aklına gelebilecek her çeşit soruyu aklına gelebilecek her çeşit soruyu yanıtlamalıdır. Bunun için bir fikri yanıtlamalıdır. Bunun için bir fikri kapsayan bir paragraf; Kim, Ne, Ne kapsayan bir paragraf; Kim, Ne, Ne Zaman, Nerede, Niçin, Nasıl Zaman, Nerede, Niçin, Nasıl sorularına yanıt verebilmelidir.sorularına yanıt verebilmelidir.

İnsanları ikna etmek için;İnsanları ikna etmek için; Onları bilgilendirmek,Onları bilgilendirmek, Güven duymalarını sağlamak, Güven duymalarını sağlamak,

söylenilen ve yazılanlarda dürüst söylenilen ve yazılanlarda dürüst olmak,olmak,

İş ahlakı bilinciyle hareket etmek İş ahlakı bilinciyle hareket etmek gerekir.gerekir.

Yazı Kısa Olmalıdır.Yazı Kısa Olmalıdır. Genellikle yazıların uzun yazıldığı bir Genellikle yazıların uzun yazıldığı bir

gerçektir. Yapılan araştırmalar, yazı ve gerçektir. Yapılan araştırmalar, yazı ve raporlarda % 25-50 oranında gereksiz raporlarda % 25-50 oranında gereksiz kısımlar olduğunu ortaya koymuştur. Bunların kısımlar olduğunu ortaya koymuştur. Bunların yazı ve raporlardan çıkarılması suretiyle yazı ve raporlardan çıkarılması suretiyle yazının daha kısa fakat etkin hale getirilmesi yazının daha kısa fakat etkin hale getirilmesi mümkündür. Ancak unutulmamalıdır ki, bir mümkündür. Ancak unutulmamalıdır ki, bir fikri ya da konuyu kısa yazarak aktarmak, fikri ya da konuyu kısa yazarak aktarmak, uzun yazarak anlatmaktan çok güçtür.uzun yazarak anlatmaktan çok güçtür.

Yazı Açık OlmalıdırYazı Açık Olmalıdır Yazı, okuyan tarafından rahatlıkla anlaşılacak Yazı, okuyan tarafından rahatlıkla anlaşılacak

ve duraksamaya yer ve duraksamaya yer bırakmabırakmayacak biçimde yacak biçimde yazılmalıdır. Ayrıca okuyucu yazıyı mümkün yazılmalıdır. Ayrıca okuyucu yazıyı mümkün olduğu kadar olduğu kadar çabuk çabuk ve ve kolay kolay anlayabilmelidir.anlayabilmelidir.

Yazar, düşünceler kendisinin olduğu ve ne Yazar, düşünceler kendisinin olduğu ve ne söylemek istediğini söylemek istediğini çok iyi çok iyi bildiği için, yazının bildiği için, yazının okuyan tarafından da kolayca okuyan tarafından da kolayca anlaşılabileceğini zannetmek gibi bir hataya anlaşılabileceğini zannetmek gibi bir hataya düşmemelidir.düşmemelidir.

Bu konuda şunlar söylenebilir.Bu konuda şunlar söylenebilir. 1. Kullanılan sözcük ve ifadeler o yazıyı 1. Kullanılan sözcük ve ifadeler o yazıyı

okuyacakların kültür seviyesine uygun olmalıdır.okuyacakların kültür seviyesine uygun olmalıdır. 2. Fikirleri aksettiren sade ve herkesçe bilinen 2. Fikirleri aksettiren sade ve herkesçe bilinen

sözcükler seçilmelidir.sözcükler seçilmelidir. 2. Kullanılan sözcükler tam olarak istenilen anlama 2. Kullanılan sözcükler tam olarak istenilen anlama

gelmeli (doğru sözcükler seçilmeli), çeşitli anlamlara gelmeli (doğru sözcükler seçilmeli), çeşitli anlamlara gelen sözcükler kullanılmamalıdır.gelen sözcükler kullanılmamalıdır.

4. Tümce yapısı açık ve kısa olmalıdır.4. Tümce yapısı açık ve kısa olmalıdır. 5. Düşünce, fikir ya da emir en etkili biçimde 5. Düşünce, fikir ya da emir en etkili biçimde

tanımlanmalı ya da açıklanmalıdır.tanımlanmalı ya da açıklanmalıdır. 6. Her paragraf bir ana fikre ayrılmalıdır.6. Her paragraf bir ana fikre ayrılmalıdır. 7. Yazım kuralları ve noktalama doğru 7. Yazım kuralları ve noktalama doğru

kullanılmalıdır.kullanılmalıdır.

Yazı Doğru OlmalıdırYazı Doğru Olmalıdır Olayı ya da düşünceyi yanlış aksettiren bir Olayı ya da düşünceyi yanlış aksettiren bir

tümce güçlüklere neden olabilir. Bundan ötürü tümce güçlüklere neden olabilir. Bundan ötürü verilen bilgiler olgulara tamamen uymalı, verilen bilgiler olgulara tamamen uymalı, onları canlandırmalı ve okuyucuya olguyu onları canlandırmalı ve okuyucuya olguyu aynen yansıtmalıdır.aynen yansıtmalıdır.

Yazım ve noktalama hatalarının da yanlış Yazım ve noktalama hatalarının da yanlış anlamalara neden olabileceği anlamalara neden olabileceği unutulmamalıdır.unutulmamalıdır.

Bir yazı (rapor) öncelikle "gerçek olay"ı Bir yazı (rapor) öncelikle "gerçek olay"ı yansıtmalı, olayla ilgili düşünceler, yorumlar, yansıtmalı, olayla ilgili düşünceler, yorumlar, dilek ve temenniler... bu başlıklar altında dilek ve temenniler... bu başlıklar altında ayrıca yazılmalıdır.ayrıca yazılmalıdır.

Yazı Uygun Üslup İle YazılmalıdırYazı Uygun Üslup İle Yazılmalıdır Üslup NE yazılacağı ile değil, bir Üslup NE yazılacağı ile değil, bir

yazının "Nasıl yazılacağı" ile ilgilidir. yazının "Nasıl yazılacağı" ile ilgilidir. Kullanılan üslup o yazıyı okuyanı, Kullanılan üslup o yazıyı okuyanı, yazara dost ya da düşman yapabilir. yazara dost ya da düşman yapabilir. Yazı konuşulduğu gibi yazılmalıdır. Yazı konuşulduğu gibi yazılmalıdır. Aynı sözcükleri arka arkaya dizmekten Aynı sözcükleri arka arkaya dizmekten (monotonluktan) kaçınılmalıdır. (monotonluktan) kaçınılmalıdır. Gerekirse aynı anlama gelen başka Gerekirse aynı anlama gelen başka sözcükler kullanılmalıdır sözcükler kullanılmalıdır

Uygun Üslup ile Yazmak İçinUygun Üslup ile Yazmak İçin 1. İyi bir üslupla yazılan yazılarda 1. İyi bir üslupla yazılan yazılarda

tümceler edilgen değil, etken çatıda tümceler edilgen değil, etken çatıda kurulmalıdır.kurulmalıdır.

2. Yazılarda sevilmeyen (tutulmayan) 2. Yazılarda sevilmeyen (tutulmayan) sözcükler yerine, sevilen (tutulan) sözcükler yerine, sevilen (tutulan) sözcükler seçilmelidir.sözcükler seçilmelidir.

3. Değişik öğrenim görmüş gruplara 3. Değişik öğrenim görmüş gruplara gönderilen ya da halka hitap eden gönderilen ya da halka hitap eden yazılarda teknik, hukuki, tıbbi vb. yazılarda teknik, hukuki, tıbbi vb. sözcükler kullanmaktan kaçınılmalıdır.sözcükler kullanmaktan kaçınılmalıdır.

4. Soyut sözcük ve kavram yerine 4. Soyut sözcük ve kavram yerine somutlarının kullanılmasına özen somutlarının kullanılmasına özen gösterilmelidir.gösterilmelidir.

Örneğin: "çalışanı takdir ve teşvik Örneğin: "çalışanı takdir ve teşvik ediniz" tümcesinde "çalışanın kim ediniz" tümcesinde "çalışanın kim olacağı" ile "takdir" ve "teşvik"in olacağı" ile "takdir" ve "teşvik"in biçimi açık (somut) değildir biçimi açık (somut) değildir

5. Bölümden bölüme, paragraftan paragrafa 5. Bölümden bölüme, paragraftan paragrafa ve fikirden fikre geçerken araya bir geçiş ve fikirden fikre geçerken araya bir geçiş paragrafı, geçiş tümcesi ya da sözcüğü paragrafı, geçiş tümcesi ya da sözcüğü konularak, okuyan yeni bir konuya ya da konularak, okuyan yeni bir konuya ya da fikre hazırlanmalıdır. fikre hazırlanmalıdır.

6. Yazım ve noktalama hatası yapılmamalıdır. 6. Yazım ve noktalama hatası yapılmamalıdır. 7. Yazılarda kullanılan üslubun seçiminde 7. Yazılarda kullanılan üslubun seçiminde

yazıyı okuyacakların kültür seviyeleri göz yazıyı okuyacakların kültür seviyeleri göz önünde bulundurulmalıdır.önünde bulundurulmalıdır.

8. Yazar, T. Dil Kurumu ya da Dil derneği, 8. Yazar, T. Dil Kurumu ya da Dil derneği, Yazım Klavuz’undaki esasları daima göz Yazım Klavuz’undaki esasları daima göz önünde tutmalıdır.önünde tutmalıdır.

Biten Yazının KontrolüBiten Yazının Kontrolü Bir yazının (Kitap, makale, yönetmelik, Bir yazının (Kitap, makale, yönetmelik,

rapor, tez, broşür, genelge...) yazılması rapor, tez, broşür, genelge...) yazılması tamamlandıktan sonra, fazla uzun, soğuk tamamlandıktan sonra, fazla uzun, soğuk ve anlaşılması güç bir yazı ortaya ve anlaşılması güç bir yazı ortaya çıkmadığından emin olmalıdır. Bunun için çıkmadığından emin olmalıdır. Bunun için de biten yazı bütünü ile:de biten yazı bütünü ile:

1. Düzen (bölümler, kısımlar, paragraflar, 1. Düzen (bölümler, kısımlar, paragraflar, madde ve fıkraların harflenmesi ve madde ve fıkraların harflenmesi ve numaralandırılması) yönünden,numaralandırılması) yönünden,

2. Kapsam bakımından gözden geçirilmeli 2. Kapsam bakımından gözden geçirilmeli ve gerekli düzeltmeler yapılmalıdır.ve gerekli düzeltmeler yapılmalıdır.

Türkçe tümce yapısıTürkçe tümce yapısı

Her dilin kendi oluşum mantığına göre bir tümce yapısı vardır. O yapı, dili kullananların belleğinde yer alır. Düşünme , yazma ve okuma edimleri bu mantığa göre biçimlenir. Buna göre algı gerçekleşir.

KİM NE YAPTI

Türkçe tümce yapısı bu iki temel üzerinde yükselir.

KİM

Ne zaman

nerede

NE YAPTI

ne

nereden

nereye

ne durumda

nasıl

Ne kadar

ne ile

neden

neyi kimi

KİMNE

YAPTInerede Ne kadarNe zaman Ne için

Genel müdür / bugün / toplantı salonunda / yeni yasa konusunda / bir saat / konuştu

Teşekkür Ederim.Teşekkür Ederim. Ali ÇAKIROĞLUAli ÇAKIROĞLU