แผนการจัดการเรียนรู้58.82.156.60/quality/research/p/T1332-56-2000-1304.pdf · 6.4 การเปลี่ยนสถานะของสาร

แผนการจดการเรยนร

รหสวชา 2000 – 1304 ชอวชา วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม ( 2 หนวยกต 3 ชวโมง / สปดาห )

หมวดวชาทกษะชวต กลมวชาวทยาศาสตร

หลกสตร ประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 ประเภทวชา ศลปกรรม

สาขาวชา คอมพวเตอรกราฟก

ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนปท 3

โดย อาจารยนาถอนงค ตาไคร

กลมวชาทกษะชวต

วทยาลยอาชวศกษาสนตราษฎร ในพระอปถมภ สมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาภณณวด

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2561

แผนการจดการเรยนร

รหสวชา 2000 – 1304 ชอวชา วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม จ านวน 2 หนวยกต 3 ชวโมง/สปดาห หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 ประเภทวชาศลปกรรม สาขาวชา คอมพวเตอรกราฟก

จดประสงครายวชา เพอให 1. มความรความเขาใจเกยวกบสารเคมในงานอาชพ พอลเมอร แสงและการมองเหน ความรอน 2. มทกษะเกยวกบการทดลองเรองสารละลาย การทดสอบสมบตทางกายภาพของพอลเมอร

การทดลองสมบตของคลนแสง และผลของความรอนตอวตถ 3. มเจตคตทดตอวชาวทยาศาสตร และกจนสยทดในการท างาน

สมรรถนะรายวชา

1. แสดงความรและปฏบตเกยวกบสารเคมในงานอาชพ 2. แสดงความรและปฏบตเกยวกบหลกการของแสงและความรอน

ค าอธบายรายวชา

ศกษาและปฏบตเกยวกบสารละลาย คอลลอยดอมลชน สารเคมในงานอาชพ พอลเมอร การเลอกใชผลตภณฑพอลเมอร แสงและการมองเหน ความรอน อณหภมและผลของความรอนตอวตถ

หนวยการเรยนรและสมรรถนะรายวชา รหสวชา 2000 – 1304 ชอวชาวทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม จ านวน 2 หนวยกต 3ชวโมง/สปดาห

หนวย ชอหนวย สมรรถนะรายหนวย

1 สารละลาย แสดงความรเกยวกบสารละลายเพอน าไปใชในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม

2 คอลลอยดอมลชน แสดงความรเกยวกบคอลลอยดอมลชนเพอน าไปใชในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม

3 สารเคมในงานอาชพศลปกรรม เลอกใชสารเคมในงานอาชพเพอความปลอดภยและเหมาะสมกบชวตประจ าวน

4 พอลเมอรและการเลอกใชผลตภณฑพอลเมอร

เลอกใชพอลเมอรในชวตประจ าวนไดอยางประหยดและปลอดภย

5 แสงและการมองเหน แสดงความรเกยวกบแสงและการมองเหนเพอน าไปใชในชวตประจ าวนและการประกอบอาชพ

6 ความรอน อณหภม และผลของความรอนตอวตถ

แสดงความรเกยวกบความรอน อณหภม และผลของความรอนตอวตถเพอน าไปใชในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม

ตารางวเคราะหหนวยการเรยนรและเวลาทใชในการจดการเรยนร รหสวชา 2000 – 1304 ชอ วชาวทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม จ านวน 2 หนวยกต 3ชวโมง/สปดาห

หนวย ชอหนวยเรยน สปดาหท ชวโมงท

1 สารละลาย 1 - 3 1 - 9 1.1 ความรทวไปเกยวกบสารละลาย 1.1.1 ความหมายและองคประกอบของสารละลาย 1.1.2 ประเภทของสารละลาย 1.2 ความเขมขนของสารละลายในแบบรอยละ 1.2.1 รอยละโดยมวลตอมวล 1.2.2 รอยละโดยปรมาตรตอปรมาตร 1.2.3 รอยละโดยมวลตอปรมาตร 1.3 การหาความเขมขนของสารละลายในหนวยอนๆ 1.3.1 การหาจ านวนมวลโมเลกลและจ านวนโมลของสาร 1.3.2 การหาความเขมขนของสารละลายแบบเศษสวนโมล 1.3.3 การหาความเขมขนของสารละลายแบบโมลารต 1.3.4 การหาความเขมขนของสารละลายโมแลลต 1.4 การละลาย 1.4.1 กระบวนการเกดสารละลาย 1.4.2 การละลายได 1.4.3 การกลน 2 คอลลอยดอมลชน 4 10 - 12 2.1 ความรทวไปเกยวกบคอลลอยด 2.1.1 ความหมายของคอลลอยด 2.1.2 สมบตของคอลลอยด 2.2 ชนดของคอลลอยด 2.2.1 อมลชน 2.2.2 โซล 2.2.3 เจล


2.2.4 แอโรโซล 2.2.5 โฟม 2.2.6 ขนาดอนภาคของคอลลอยด 2.2.7 คอลลอยดกบชวตประจ าวน 3 สารเคมในงานอาชพศลปกรรม 5 - 8 13 - 24 3.1 สทา 3.1.1 ความหมายและประเภทของสทา 3.1.2 สวนประกอบของสทา 3.1.3 สทาชนดตางๆทควรรจก 3.2 สยอม 3.2.1 โครงสรางทางเคมของสยอม 3.2.2 แหลงก าเนดของสยอม 3.2.3 การจ าแนกประเภทของสยอม 3.3 กาว 3.3.1 ความหมายและประเภทของกาว 3.3.2 อนตรายจากกาว 3.3.3 การเลอกใชกาว 3.4 โฟม 3.4.1 ความหมายของโฟม 3.4.2 ขนตอนการผลตโฟม 3.4.3 ชนดของโฟม 4 พอลเมอรและการเลอกใชผลตภณฑพอลเมอร 10 - 12 28 - 36 4.1 ความรทวไปเกยวกบพอลเมอร 4.1.1 ความหมายของพอลเมอร 4.1.2 ประเภทของพอลเมอรแบงตามการเกด 4.1.3 ประเภทของพอลเมอรแบงตามชนดของมอนอเมอร 4.1.4 โครงสรางของพอลเมอร 4.1.5 ปฏกรยาการเกดพอลเมอร 4.2 ผลตภณฑพอลเมอร


4.2.1 พลาสตก 4.2.2 เสนใย 4.2.3 ยาง 4.2.4 การทดลองสมบตทางกายภาพของผลตภณฑพอลเมอร 4.2.5ปญหาจากการใชผลตภณฑพอลเมอร 5 แสงและการมองเหน 13 - 15 37 - 45 5.1 ธรรมชาตของแสง 5.1.1 ความรทวไปเกยวกบแสง 5.1.2 การสะทอนของแสง 5.1.3 การหกเหของแสง 5.1.4 มราจ 5.2 การเกดภาพจากกระจก 5.2.1 ชนดของภาพ 5.2.2 ภาพจากกระจกเงาราบ 5.2.3 ภาพจากกระจกเงาผวโคง 5.3 การเกดภาพจากเลนส 5.3.1 การเกดภาพจากเลนสเวา 5.3.2 การเกดภาพจากเลนสนน 5.3.3 การหาต าแหนงภาพทเกดจากเลนส 5.4 ตาและการมองเหนส 5.4.1 สวนประกอบของตา 5.4.2 การมองเหนส 5.5 การถนอมสายตา 5.5.1 กรณดวตถทมความสวางมาก 5.5.2 กรณดวตถทมความสวางนอย 6 ความรอน อณหภม และผลของความรอนตอวตถ 16 - 17 46 - 51 6.1 ความรอน 6.1.1 ความหมายของความรอน 6.1.2 หนวยของความรอน


6.2 อณหภม 6.2.1 สเกลองศาเซลเซยส 6.2.2 สเกลองศาเคลวน 6.2.3 สเกลองศาฟาเรนไฮต 6.2.4 ความสมพนธระหวางอณหภมในหนวยตางๆ 6.3 ปรมาณความรอนของวตถ 6.3.1 ความจความรอน 6.3.2 ความจความรอนจ าเพาะ 6.3.3 ความรอนแฝง 6.4 การเปลยนสถานะของสาร 6.4.1 การเปลยนสถานะจากของแขงเปนของเหลว 6.4.2 การเปลยนสถานะจากของเหลวเปนแกส 6.4.3 การค านวณเกยวกบการเปลยนสถานะ 6.5 ผลของความรอนตอวตถ 6.5.1 ผลของความรอนตอวตถตางชนด 6.5.2 ผลของความรอนตอวตถชนดเดยวกน 6.6 การถายโอนความรอน 6.6.1 การน าความรอน 6.6.2 การพาความรอน 6.6.3 การแผรงส

สอบกลางภาค 9 25 - 27 สอบปลายภาค 18 52 - 54

รวม 54

แผนการจดการเรยนรแบบฐานสมรรถนะ

หนวยท 1 ชอวชา วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม รหสวชา 2000-1304 สอนสปดาหท 1 - 3

ชอหนวย สารละลาย ชวโมงรวม 9 ชวโมง ระดบปวช.3 ชอผสอน อ. นาถอนงค ตาไคร จ านวน 3 ชวโมง/สปดาห

สาระส าคญ สารละลาย คอ ของผสมเนอเดยว ซงประกอบดวยสารตงแต 2 ชนดขนไปมารวมกน องคประกอบทมปรมาณมากกวา เรยกวา ตวท าละลาย สวนองคประกอบทมปรมาณนอยกวา เรยกวา ตวถกละลาย โดยตวถกละลายแตละชนดจะใชตวท าละลายทแตกตางกน ซงสามารถแบงชนดของสารละลายได 3 ชนด ไดแก คอสาระลายของแขง สารละลายขงเหลว และสารละลายแกส การแยกองคประกอบของสารละลาย สามารถท าไดโดยวธการกลน การกลนได 2 แบบ คอการกลนแบบธรรมดาและการกลนล าดบสวน

จดประสงคการเรยนร จดประสงคทวไป 1. รและเขาใจเกยวกบเรองสารละลาย 2. รและเขาใจเกยวกบการหาความเขมขนของสะละลายในแบบรอยละ 3. รและเขาใจเกยวกบการหาความเขมขนของสารละลายในหนวยอนๆ 4. รและเขาใจเกยวกบการละลายของสาร จดประสงคเชงพฤตกรรม

1. อธบายความหมายของสารละลายได 2. แยกองคประกอบของสารละลายได 3. บอกประเภทของสารละลายได 4. บอกเกณฑทใชในการจ าแนกของสารละลายได 5. อธบายความหมายของความเขมขนของสารละลายในแบบรอยละได 6. ค านวณหาความเขมขนของสารแบบรอยละโดยมวลตอมวลได 7. ค านวณหาความเขมขนของสารแบบรอยละโดยปรมาตรตอปรมาตรได 8. ค านวณหาความเขมขนของสารแบบรอยละโดยมวลตอปรมาตรได 9. ค านวณหามวลโมเลกลและจ านวนโมลของสารได 10. ค านวณหาความเขมขนของสารละลายแบบเศษสวนโมลได 11. ค านวณหาความเขมขนของสารละลายแบบโมลารตได 12. ค านวณหาความเขมขนของสารละลายแบบโมแลลตได 13. อธบายกระบวนการเกดสารละลายไดอยางถกตอง

14. บอกปจจยทมผลตอการละลายได 15. เปรยบเทยบการกลนแบบธรรมดาและการกลนแบบล าดบสวนได 16. ใชเหตผลในการตดสนใจเมอมการตอบค าถาม 17. มความสนใจและรอบรเกยวกบเรองสารละลาย 18. มความซอสตยเมอใหท าแบบฝกหดและเฉลยดวยตนเอง

สมรรถนะรายหนวย แสดงความรเกยวกบสารละลายเพอน าไปใชในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม รายวชาทจดควบคหรอบรณาการ - สาระการเรยนร

1. สารละลาย 1.1 ความรทวไปเกยวกบสารละลาย

1.1.1ความหมายและองคประกอบของสารละลาย 1.1.2 ประเภทของสารละลาย

1.2 ความเขมขนของสารละลายในแบบรอยละ 1.2.1 รอยละโดยมวลตอมวล 1.2.2 รอยละโดยปรมาตรตอปรมาตร 1.2.3 รอยละโดยมวลตอปรมาตร

1.3 การหาความเขมขนของสารละลายในหนวยอนๆ 1.3.1 การหาจ านวนมวลโมเลกลและจ านวนโมลของสาร 1.3.2 การหาความเขมขนของสารละลายแบบเศษสวนโมล 1.3.3 การหาความเขมขนของสารละลายแบบโมลารต 1.3.4 การหาความเขมขนของสารละลายโมแลลต

1.4 การละลาย 1.4.1 กระบวนการเกดสารละลาย 1.4.2 การละลายได 1.4.3 การกลน

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณธรรมทมงเนน 1. ความมเหตผล 2. ระมดระวง 3. ซอสตยสจรต น าปญหาและอปสรรคในการเรยนการสอนมาปรบปรงการเรยนการสอน

เนองจากเปนสปดาหแรกของการเรยน ผเรยนยงไมไดรบหนงสอเรยนเปนบางสวน จงไดใชใบงานประกอบสอ สอ PowerPoint

กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 1 ชวโมงท 1-3) ผสอนชแจงรายละเอยดวชา สมรรถนะรายวชา ความคาดหวง และสงทผเรยนควรจะไดรบหลงจากเรยนในรายวชาวทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม ผสอนและผเรยนรวมกนวางขอตกลงในการเรยนเพอใหเขาใจซงกนและกนและเพอการเรยนการสอนทมความสขและเกดประโยชนสงสดกบนกเรยน ผสอนชแจงจดประสงคการเรยนรประจ าหนวยการเรยนท 1 เรองสารละลาย ผสอนแจงถงวธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆ

ผสอนใหผเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยนหนวยการเรยนท 1 จ านวน 10 ขอ (10 คะแนน) โดยใชเวลา 10 นาท ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ ความหมายและองคประกอบของสารละลาย ประเภทของสารละลาย ผสอนและผเรยนรวมกนสนทนาทบทวนเกยวกบเรองสารละลาย ผสอนอธบายความหมาย , องคประกอบของสารละลายและประเภทของสารละลายจาก สอ PowerPoint ผเรยนตอบค าถามเกยวกบเรองสารละลาย โดยผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง

ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาค าตอบวาถกตองหรอไม ผเรยนรวมกนสรปเนอหาทเรยนโดยการถาม-ตอบจากผสอน เพอใหผเรยนไดเขาใจชดเจนมากยงขน

ผเรยนเขยนบนทกสรปความรลงในสมด ในชวโมงท 2-3 ผสอนใหความรการบอกหนวยความเขมขนของสารละลาย ผสอนอธบายเกยวกบความหมายของความเขมขนของสารละลายแบบรอยละและอธบายสมการทใชในการหา

ผสอนยกตวอยางและอธบายการหาความเขมขนของสารละลายใหผเรยนดเปนตวอยาง ผเรยนจบคท าใบงานท 1 เรอง สารละลายและการหาความเขมขนของสารละลายแบบรอยละ โดยเกณฑการประเมนผล 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตอง

ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างาน ตวแทนผเรยนออกมาเขยนวธคดบนกระดานใหเพอนด ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผเรยนสรปบทเรยนรวมกนโดยการถามตอบจากผสอนและใหบนทกลงในสมด มอบหมายงานใหผเรยนท าการศกษาขอมลเพมเตมในอนเทอรเนตและในหนงสอเรยน เทคนควธการสอนทน ามาใช

- การอภปรายรวมกน

- การจบครวมกนท างาน

สอการเรยนการสอนและแหลงการเรยนร 1. สอสงพมพ

- ใบความร เรอง สารละลาย

- แบบทดสอบกอนเรยนหนวยการเรยนท 1 จ านวน 10 ขอ ( 10 คะแนน)

- ใบงานท 1 เรอง สารละลายและการหาความเขมขนของสารละลายแบบรอยละ

- หนงสอเรยนวชาวทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม 2. โสตทศนปกรณ

- โปรเจคเตอร 3. สอเทคโนโลยขนสง

- PowerPoint หนวยการเรยนท 1 เรอง สารละลาย 4. อนเทอรเนต

- http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/ap-chemistry2/liquid_solution/solution_introduction.htm

การวดประเมนผลและเกณฑการประเมนผล

การวดประเมนผล เกณฑการประเมนผล 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงานท 1 เรอง สารละลายและการหาความเขมขนของสารละลายแบบรอยละ

1. ผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง 2. 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและผเรยนท าถกตอง 60% จากคะแนนเตมในใบงาน

เอกสารอางอง/เวบไซต 1. https://enchemcom2g.wordpress.com/solution/ 2. https://web.ku.ac.th/schoolnet/snet5/topic1/dissolve.html 3. ปทมนนท แกวประดบ.(2559).วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม.พมพครงท 1 .กรงเทพฯ : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ.191 หนา

https://enchemcom2g.wordpress.com/solution/

https://web.ku.ac.th/schoolnet/snet5/topic1/dissolve.html

กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 2 ชวโมงท 4-6) ผสอนทบทวนเนอหาเกยวกบเรองการหาความเขมขนของสารละลายแบบรอยละ ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอการหาจ านวนมวลโมเลกลและจ านวนโมลของสาร ผสอนแจงถงจดประสงค วธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆของเนอหาทเรยนในสปดาหน ผสอนตงค าถามเกยวกบความหมายของจ านวนโมเลกลและจ านวนโมลของสาร ผเรยนสบคนขอมลเกยวกบความหมายของจ านวนโมเลกลและจ านวนโมลของสาร จากหนงสอเรยนประกอบกบใบความร ผสอนอธบายถงการหาจ านวนโมเลกลและการหาจ านวนโมลของสาร ผเรยนท าใบงานท 2 เรอง การหาจ านวนโมเลกลและการหาจ านวนโมลของสาร โดยการประเมนผล 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 2 ไดถกตอง ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างาน อาสาสมครออกมาเขยนวธท าบนกระดานใหเพอนด ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผเรยนสรปถงการหาจ านวนมวลโมเลกลและจ านวนโมลของสารโดยการถามตอบจากผสอนและใหผเรยนบนทกขอสรปลงในสมด ในชวโมงท 5-6 ผสอนใหผเรยนศกษาการหาเศษสวนโมลของสาร โมลารตและโมแลลตจากใบความร ผสอนอธบายเพมเตมเรองการหาเศษสวนโมลของสาร โมลารตและโมแลลตและแสดงวธคดเรองการหาเศษสวนโมลของสาร โมลารตและโมแลลตใหผเรยนดเปนตวอยาง ผสอนใหผเรยนท าใบงานท 3 เรอง การหาความเขมขนของสารละลายในหนวยอนๆ โดย 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตอง ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างาน ผเรยนอาสาสมครออกมาเขยนวธท าบนกระดานใหเพอนด ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผสอนสรปถงขนตอนในการค านวณหาความเขมขนของสารละลายในหนวยอนๆ จาก PowerPoint ผสอนมอบหมายงานผเรยนใหท าการศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบบทเรยนตามเวบไซตตางๆ เทคนควธการสอนทน ามาใช

- การอภปรายรวมกน - การสบคนขอมล


- ใบความร เรอง สารละลาย - ใบงานท 2 เรอง การหามวลโมเลกล - ใบงานท 3 เรอง การหาความเขมขนของสารละลายในหนวยอนๆ

- หนงสอเรยนวชาวทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม 2. โสตทศนปกรณ - โปรเจคเตอร 3. สอเทคโนโลยขนสง - PowerPoint หนวยการเรยนท 1 เรอง สารละลาย 4. อนเทอรเนต http://www.il.mahidol.ac.th/emedia/apchemistry2/liquid_solution/solution_introduction.htm 5. อน - ตารางธาต การวดประเมนผลและเกณฑการประเมนผล

การวดประเมนผล เกณฑการประเมนผล 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงานท 2 เรอง การหามวลโมเลกล 3. ใบงานท 3 เรอง การหาความเขมขนของสารละลายในหนวยอนๆ

1. ผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง 2. 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและไดคะแนน 80% จากคะแนนเตมในใบงานท 2 3. 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและไดคะแนน 60% จากคะแนนเตมในใบงานท 3

เอกสารอางอง/เวบไซต

1. http://www.satriwit3.ac.th/external_newsblog.php?links=1558 2. https://web.ku.ac.th/schoolnet/snet5/topic1/dissolve.html 3. ปทมนนท แกวประดบ.(2559).วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม .พมพครงท 1 .กรงเทพฯ : บรษท

พฒนาคณภาพวชาการ.191 หนา

http://www.il.mahidol.ac.th/emedia/apchemistry2/liquid_solution/solution_introduction.htm


กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 3 ชวโมงท 7-9) ผสอนทบทวนเนอหาในสปดาหทผานมา ผสอนชแจงจดประสงคและหวขอทจะเรยนในครงน คอ กระบวนการเกดสารละลาย ผสอนแจงถงวธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆของเนอหาทเรยนในสปดาหน ผเรยนสบคนหากระบวนการทเกยวกบการเกดสารละลายไดของสารในหนงสอเรยนประกอบกบใบความร ผสอนและผเรยนอภปรายรวมกนเกยวกบกระบวนการละลายของผงเกลอแรทละลายในน า ผสอนอธบายเพมเตมเกยวกบแรงดงดดทท าใหสารละลายได ผสอนสมผเรยนตอบค าถาม ซงผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง ผเรยนรวมกนสรปบทเรยนโดยการถามตอบและใหผเรยนจดสรปบนทกลงในสมด

ในชวโมงท 8-9 ผเรยนศกษาเรองการละลายไดจากใบความร ผสอนอธบายเพมเตมเกยวกบปจจยทท าใหสารละลายไดและเรองการกลนจาก PowerPoint เรอง กระบวนการเกดสารละลาย ผเรยนศกษาเปรยบเทยบการกลนธรรมดาและการกลนล าดบสวนจาก VDO

ผสอนสมผเรยนตอบค าถามเปรยบเทยบการกลนธรรมดาและการกลนล าดบสวน ผสอนใหผเรยนท าใบงานท 4 เรอง การละลาย โดยเกณฑการประเมนผล 80% จากจ านวนนกเรยนท าใบงานไดถกตองและไดคะแนน 80% จากคะแนนเตมในใบงานท 4 ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างาน ผสอนสมผเรยนตอบค าถามจากใบงาน ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผสอนและผเรยนสรปบทเรยนโดยการถามตอบ

ผเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนหนวยการเรยนท 1 จ านวน 10 ขอ (10 คะแนน) โดยใชเวลา 10 นาท ผสอนมอบหมายงานผเรยนใหท าการศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบบทเรยนตามเวบไซตตางๆ เทคนควธการสอนทน ามาใช

- การอภปรายรวมกน - เทคนคการสอนแบบ การเรยนรดวยการสบเสาะหาความร


- ใบความร เรอง สารละลาย - แบบทดสอบหลงเรยนหนวยการเรยนท 1 จ านวน 10 ขอ ( 10 คะแนน) - ใบงานท 4 เรอง การละลาย - หนงสอเรยนวชาวทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม

2. โสตทศนปกรณ - โปรเจคเตอร - ล าโพง 3. สอเทคโนโลยขนสง - PowerPoint เรอง กระบวนการเกดสารละลาย - VDO เรอง การกลนธรรมดาและการกลนล าดบสวน 4. อนเทอรเนต -http://www.il.mahidol.ac.th/emedia/chemistry2/liquid_solution/solution_introduction.htm 5. อนๆ - การวดประเมนผลและเกณฑการประเมนผล

การวดประเมนผล เกณฑการประเมนผล 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงานท 4 เรอง การละลาย 3. แบบทดสอบกอนและหลงเรยนหนวยการเรยนท 1 จ านวน 10 ขอ

1. ผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง 2. 80% จากจ านวนนกเรยนท าใบงานไดถกตองและไดคะแนน 80% จากคะแนนเตมในใบงานท 4 3. ผเรยนท าถกตอง 80% จากจ านวนขอในใบงานท 4 4. ผเรยนไดคะแนนสอบรอยละ 70 ของคะแนนเตม และมคะแนนจากแบบทดสอบหลงเรยนมากกวากอนเรยนซงไดทดสอบกอนเรยนในสปดาหท 1


1. http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/ap-chemistry2/liquid_solution/solution_solubility.htm 2. https://web.ku.ac.th/schoolnet/snet5/topic1/dissolve.html 3. ปทมนนท แกวประดบ .(2559).วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม.พมพครงท 1 .กรงเทพฯ : บรษท


http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/ap-chemistry2/liquid_solution/solution_solubility.htm


ใบความร

วชา วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม รหสวชา 2000 – 1304 ระดบ ปวช ปท 3

หนวยเรยนท 1 ชอหนวย สารละลาย

จดประสงค

1. รและเขาใจเกยวกบเรองสารละลาย 2. รและเขาใจเกยวกบการหาความเขมขนของสะละลายในแบบรอยละ 3. รและเขาใจเกยวกบการหาความเขมขนของสารละลายในหนวยอนๆ 4. รและเขาใจเกยวกบการละลายของสาร

บทน า สารละลาย คอ ของผสมทมองคประกอบตงแต 2 ชนดขนไป ซงรวมตวเปนเนอเดยวกน (homogeneous) องคประกอบทมปรมาณมากทสด เรยกวาตวท าละลาย (solvent)สวนองคประกอบอน ๆ ทมปรมาณนอยกวา เรยกวา ตวถกละลาย (solute)ถากลาวถงตวท าละลายแลว ตวท าละลายทเรารจกกนด กคอ น า สารละลายทมน าเปนตวท าละลาย เรยกวา สารละลายในน า (aqueous solution) ถงแมวาในสารละลายหนงๆ จะมองคประกอบอยหลายๆ อยางในสารละลาย ทงตวท าละลาย และตวถกละลาย ซงอาจจะมมากกวา 1 ชนดขนไป แตสมบตทางเคม และสมบตทางกายภาพ ขององคประกอบแตละชนด กยงคงเหมอนเดม เชน สารละลายของ CuSO4 ซงประกอบดวย CuSO4 ทละลายในน า สารละลายทไดยงคงมสฟาของ CuSO4 และยงคงน าไฟฟาไดเหมอน CuSO4 ทหลอมเหลว สวนความดนไอ และความตงผวกไมแตกตางไปจากน าบรสทธ นอกจากนนยงคงสามารถท าปฏกรยาเคมไดเชนเดยวกบน าบรสทธ หรอ CuSO4 เชนเดม สารละลายมทง 3 สถานะ คอ สารละลายของแขง สารละลายของเหลว และสารละลายแกส - สารละลายของแขง หมายถง สารละลายทมตวท าละลายมสถานะเปนของแขง เชน ทองเหลอง นาก โลหะบดกร สมฤทธ เปนตน - สารละลายของเหลว หมายถง สารละลายทมตวท าละลายมสถานะเปนของเหลว เชน น าเชอม น าหวาน น าเกลอ น าปลา น าสมสายช น าอดลม เปนตน - สารละลายแกส หมายถงสารละลายทมตวท าละลายมสถานะเปนแกส เชน อากาศ แกสหงตม ลกเหมนในอากาศ ไอน าในอากาศ เปนตน

ความเขมขนของสารละลายในแบบรอยละ การบอกความเขมขนของสารละลายในแบบรอยละหรอ บอกสวนในรอยสวน (Part per hundred , pph) ในการบอกความเขมขนแบบน จ าแนกไดเปน 3 ยอย ไดแก

ก. รอยละโดยมวลตอมวล (รอยละโดยมวล)หมายถงมวลตวละลายทมสารละลาย 100 หนวยมวลเดยวกน เชน

สารละลาย Nacl เขมขนรอยละ 15 โดยมวล หมายความวา

ม Nacl 15 กรม ละลายในสารละลาย 100 กรม หรอ ม Nacl 15 กโลกรม ละลายในสารละลาย 100 กโลกรม

สตรค านวณ รอยละโดยมวลตอมวล = =มวลตวถกละลาย

มวลสารละลาย𝑥 100

ตวอยาง ละลายกรดไนตรก HNO3 28 กรม ในน า 200 กรม จงหาวาสารละลายกรดไนตรกน มความเขมขนรอยละโดยมวลเทาใด ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ข. รอยละโดยปรมาตรตอปรมาตร (รอยละโดยปรมาตร)หมายถงปรมาตรตวละลายทมสารละลาย 100 หนวยปรมาตร

เดยวกน เชน HCl เขมขนรอยละ 3 โดยปรมาตร หมายความวา

ม HCl 3 cm3 ละลายในสารละลาย 100 cm3 หรอ ม HCl 3 ลตร ละลายในสารละลาย 100 ลตร

สตรค านวณ รอยละโดยปรมาตรตอปรมาตร = =ปรมาตรตวถกละลาย

ปรมาตรสารละลาย𝑥 100

ตวอยาง น ากลโคส (C6H12O6) ทมปรมาตร 15 ลตร มาละลายในน า 250 ลตร จงหาความเขมขนในหนวยรอยละโดยปรมาตร ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ค. รอยละโดยมวลตอปรมาตร หมายถงมวลตวละลายทมสารละลาย 100 หนวยปรมาตรทสอดคลองกน

ถาใชหนวยมวลเปนกรม g ตองใชหนวยปรมาตรเปนลกบาศกเซนตเมตร cm3 ถาใชหนวยมวลเปนกโลกรม Kg ตองใชหนวยปรมาตรเปนลตร dm3 เชน สารละลายกลโคส 20 % โดยมวลตอปรมาตร หมายความวา มกลโคส ........ g ละลายในสารละลาย ................. cm3 หรอ มกลโคส ........ kg ละลายในสารละลาย ................. dm3

สตรค านวณ รอยละโดยปรมาตรตอปรมาตร =มวลตวถกละลาย

ปรมาตรสารละลาย𝑥 100

• ตวอยาง ใชเอทานอล จ านวน 2.5 g ละลายในน าทมปรมาตร 250 cm3 จงหาวาสารละลายแอมโมเนยมความ

เขมขนรอยละเทาไหร

............................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................. ..............................................

การหาความเขนขนของสารละลายในหนวยอน การหาความเขนขนของสารละลายนอกจากจะหาในแบบรอยละแลว ยงสามารถหาไดในแบบอนๆ เชน เศษสวนโมล โมลารต โมแลลต ในการหาความเขมขนแบบ เศษสวนโมล โมลารต โมแลลต เราจะตองหามวลโมเลกลใหไดกอน ถงจะหาความเขมขนแบบเศษสวนโมล โมลารต โมแลลตได การหามวลโมเลกล เนองจากโมเลกลเกดจากการรวมตวของอะตอม ดงนนการหามวลโมเลกลจงกาไดจากการน าเอามวลอะตอมของอะตอมทเขามารวมกนนนมาบวกกน เชน NO มมวลโมเลกล = มวลอะตอมของ N + มวลอะตอมของ O = 14 + 16 = 30 หรอ H2O มมวลโมเลกล = (มวลอะตอมของ H x 2) + มวลอะตอมของ O = ( 1 x 2 ) + 16 = 18 หรอ Fe4[Fe(CN)6]3 มมวลโมเลกล = (มวลอะตอมของ Fe x 4) + { มวลอะตอมของ Fe + (มวลอะตอม ของ C + มวลอะตอมของ N) x 6 } x 3 = (56 x 4) + {56 + (12+14) x 6 } x 3 = 224 + 636 = 860

- การหาความเขมขนของสารละลายแบบเศษสวนโมล

หมายถง อตราสวนของจ านวนโมลขององคประกอบแตละชนดทอยในสารละลาย จะเขยนแทนดวยสญลกษณ X เพราะฉะนน ถาจะค านวนณหาเสษสวนโมลของสาร A ในสารละลาย สามารถเขยนได ดงน

เศษสวนโมลของสาร A =จ านวนโมลของสาร 𝐴

ผลรวมของจ านวนโมลขององคประกอบทงหมด

ตวอยาง ทอณหภม 25 องศาเซลเซยส เมอน าเอทานอล (CH3CH2OH) 10.0 g ละลายในน า 200 mL จงค านวณหาเศษสวนโมลของเอทานอลในสารละลาย วธท า มวลโมเลกลของ Ethanol = 12+3+12+2+16+1 = 46 มวลโมเลกลของน า = 18

ดงนน จ านวนโมลของ Ethanol =น าหนก 𝐸𝑡ℎ𝑎𝑛𝑜𝑙

มวลโมเลกลของ 𝐸𝑡ℎ𝑎𝑛𝑜𝑙 =

10

46 = 0.217

ดงนน จ านวนโมลของน า =น าหนกของน า

มวลโมเลกลของน า =

200

18 = 11.111

ดงนน เศษสวนโมลของ Ethanol =0.217

0.217+11.111 =

0.217

11.328 = 0.0191

- การหาความเขมขนของสารละลายแบบโมลารต หรอโมลาร หรอ โมลตอลตร

หมายถง จ านวนโมลของตวละลายทมในสารละลาย 1 ลกบาศกเซนตเมตร (ลตร) เชน สารละลาย NaoH เขมขน 5 โมลตอลตร หมายความวา ม NaOH 5 โมล ละลายอยในสารละลายน 1 ลตร ซงสามารเขยนแทนดวยสญลกษณ M สามารถเขยนสตรได ดงน

โมลาร =จ านวนโมลของตวถกละลาย

ปรมาตรเปนลตรของสารละลาย

ปรมาตรของสารละลาย โดยทวไปจะบอกเปนหนวยมลลลตร (mL) ดงนน ความสมพนธหนวยของปรมาตร ระหวาง มลลลตร กบ ลตร เปนดงน 1 L มคาเทากบ 1000 mL ตวอยาง จงค านวณหาโมลารของกรดซลฟวรก (H2SO4) จ านวน 24.4 g ทละลายในน า 250 mL

วธท า จ านวนโมลของกรดซลฟวรก =24.4 𝑔

98.09 𝑔/𝑚𝑜𝑙 = 0.249 mol

ในน าปรมาตร 250 mL มกรดซลฟวรกอย 0.249 mol

ดงนน ในน าปรมาตร 1000 mL จะมกรดซลฟวรกอย =0.429 𝑚𝑜𝑙 𝑥 1000 𝑚𝑙/𝐿

250 𝑚𝑙 = 0.996 mol/L

เมอน ากรดซลฟวรก (H2SO4) จ านวน 24.4 g ทละลายน า 250 mL จะมความเขมขน เทากบ 0.996 mol/L หรอ 0.996 M

- การหาความเขมขนของสารละลายแบบโมลแลลต หรอ โมแลล

หมายถง จ านวนโมลของตวละลายทละลายในตวท าลาย 1 กโลกรม มหนวยเปน โมล/กโลกรม เชน สารละลายยเรยเขมขน 3 โมแลล หมายความวา มยเรย 3 โมล ละลายในตวท าละลาย 1 กโลกรม เปนตน

สมการใชหาความเขนขนแบบโมแลล =จ านวนโมลของตวถกละลาย

น าหนกของตวท าละลาย 𝐾𝑔

ตวอยาง จงค านวณหาโมแลลของกรดซลฟวรก (H2SO4) จ านวน 12.52 g ทละลายในน า 220 กรม

วธท า จ านวนโมลของกรดซลฟวรก =12.52 𝑔

98.09 𝑔/𝑚𝑜𝑙 = 0.128 mol

ดงนน สามารถค านวณหาโมแลลของกรดซลฟวรก ได ดงน

M =0.128 𝑔

0.220 𝐾𝑔 = 0.582 mol

เพราะฉะนน เมอน ากรดซลฟวรก (H2SO4) จ านวน 12.52 g ทละลายน า 220 กรม จะมความเขมขน เทากบ 0.582 m

กระบวนการเกดสารละลาย ในการเกดสารละลายจะมกระบวนการเกดสาร ในกระบวนการเกดสารละลายจะตองม อนภาคของตวถกละลายจะตองสามารถกระจายตวเขาไปแทรกตวอยระหวางอนภาคของตวท าละลายไดอยางทวถง

เมอก าหนดให

คอ อนภาคของตวถกละลาย

คอ อนภาคของตวท าละลาย

การทอนภาคของตวถกละลายจะเขาไปแทรกตวอยระหวางอนภาคของตวท าละลาย จะขนอยกบ

1. แรงดงดดระหวางโมเลกลของตวท าละลายกบตวท าละลาย

2. แรงดงดดโมเลกลระหวางตวท าละลายกบตวถกละลาย

3. แรงดงดดระหวางโมเลกลตวถกละลายกบตวถกละลาย

ปกตแลว การทตวถกละลายจะละลายในตวท าละลายหนง ๆ ไดนน สารทงสองชนดจะตองมสมบตเหมอนกน ตามกฎ like dissolves like กคอ ตวถกละลายทมขวจะละลายในตวท าละลายทมขว เพราะแรงดงดดระหวางโมเลกลมขวเปนแรงไดโพล-ไดโพล (dipole-dipole) แตจะไมละลายในตวท าละลายทไมมขว เชน เอทานอล (CH3CH2OH) ละลายในน า (H2O) แตไมละลายในเฮกเซน (C6H14) ในทางตรงขาม ตวถกละลายทไมมขวจะละลายในตวท าละลายทไมมขว เพราะแรงดงดดระหวางโมเลกลไมมขวเปนแรงแวนเดอรวาลล (Van der Waals force) เหมอนกน แตจะไมละลายในตวท าละลายทมขว เชน คารบอนเตตระคลอไรด (CCl4) ละลายในเบนซน (C6H6) ไมละลายในน า แตถาในกรณทสารหนงมขวนอยกวาอกสารตวหนง ความสามารถในการละลายกลดลง หรออาจจะกลาวอกนยคอละลายไดเพยงบางสวนเทานน จากทกลาวมาจะเปนการละลายของของเหลวในของเหลวดวยกน ในกรณทเปนการละลายของของแขงในของเหลว กสามารถอธบายโดยใชแรงดงดดระหวางโมเลกลเชนเดยวกน ถาตวถกละลายเปนสารประกอบไอออนก ซงมแรงดงดดระหวางไอออนสงมาก กจะละลายในตวท าละลายทมขวแรงไดดกวาตวท าละลายทมขวนอยกวา เพราะฉะนน สารประกอบไอออนกจงละลายไดดในตวท าละลายทมขวแรงมากๆ เชน เกลอ (โซเดยมคลอไรด : NaCl) ละลายไดดในน า มากกวาในตวท าละลายทเปนสารประกอบพวกไฮโดรคารบอน (hydrocarbon compounds)

จากรปขางตน เมอโมเลกลของ NaCl อยในน า การท NaCl สามารถละลายในน าได แสดงวา แรงดงดดระหวางขวของน ากบไอออนบวก (Na+) และไอออนลบ (Cl-) จะตองสงกวาแรงดงดดระหวางไอออนในโครงผลกของ NaCl จงจะท าใหไอออนบวก (Na+) และไอออนลบ (Cl-) หลดออกมาจากโครงผลก จากนนโมเลกลของน ากจะเขาไปลอมรอบไอออนทงสองชนด พบวา ไออนของ Na+ 1ไอออน จะถกหอมลอมดวยโมเลกลของน า 4 โมเลกล หรอบางครงโมเลกลของน าอาจจะลอมรอบไอออน Na+ ถง 6โมเลกล และเมอพจารณา Cl- 1ไอออน พบวา จะถกหอมลอมดวยโมเลกลของน าเพยง 4 โมเลกล และเรยกไอออนทถกหอมลอมดวยโมเลกลของน าวา "hydrated ion"

การละลายได

จากรป a เมอใสตวถกละลายซงเปนของแขงชนดหนงลงในตวท าละลายทเปนของเหลว จะเหนวา จะเรมมการละลายเกดขน ในรป b จะเหนไดวาตวถกละลายจะเรมละลาย และจะละลายมากขน ในรป c ตวถกละลายจะละลาย และจะละลายมากขนเรอยๆ ใน รป d เมอถงจดๆ หนงปรากฏวาของแขงไมสามารถละลายไดอกตอไป หรอทเรารจกกนด คอ สารละลายอมตว เพราะฉะนน ในสารละลายของเหลว ทอณหภมหนงๆ ปรมาณของตวถกละลายทสามารถละลายในตวท าละลายได จะมปรมาณจ ากด โดยเรยกสารละลายทตวถกละลายไมสามารถละลายเพมไดอกวา สารละลายอมตว (saturated solution) โดยปรมาณของตวถกละลายทละลายไดในสารละลายอมตว ณ ทอณหภมหนง ๆ เรยกวา การละลายได (

solubility) เชน เกลอแกง (NaCl) ละลายในน า 100 ลกบาศกเซนตเมตร ทอณหภม 100 oC สามารถละลายได 39.1 กรม แตถาใสเกลอไปมากกวาน สวนทเหลอกจะไมละลาย ในสารละลายทอมตว ตวถกละลายจะมอตราการละลายจะเทากบอตราการกลบคนมาเปนของแขง เพราะฉะนนความเขมขนของสารละลายของสารละลายทอมตวจะคงท ตวถกละลายทไมสามารถละลายจะไมท าใหความเขมขนของสารละลายเปลยนแปลงแตอยางใด ถาตวท าละลายเปนน า โดยทวไปนยมบอกหนวยหรอปรมาณของการละลายไดของตวถกละลายเปนกรม (g) ในตวท าละลายน า 100 กรม นอกจากนน การละลายไดของตวถกละลายจะขนอยกบปจจยหลายประการ เชน ธรรมชาตของตวท าละลายและตวถกละลาย อณหภม และความดน เปนตน

การกลน (distillation) เปนวธทใชแยกสารออกจากสารละลายทเปนของเหลว โดยอาศยความแตกตางของจดเดอด การกลนจงเปนกระบวนการทท าใหของเหลวไดรบความรอนจนกลายเปนไอ แลวท าใหควบแนนกลบมาเปนของเหลวอก ในขณะทกลน ของเหลวทมจดเดอดต า จะกลายเปนไอแยกออกมากอน ของเหลวทมจดเดอดสงขน จะกลนแยกออกมาทหลง ซงการกลนแบงเปน 2 วธ ดงน

1. การกลนแบบธรรมดา (normal distillation) การกลนเปนการแยกของเหลวทสามารถระเหยได ซงมองคประกอบตงแต 2 ขนไป การกลนแบบธรรมดาเหมาะ

ส าหรบใชกลนของผสมในของเหลวทม จดเดอด (boiling point) แตกตางกนมาก ๆ

2. การกลนล าดบสวน (fractional distillation)

การกลนล าดบสวนเปนวธการแยกของเหลวทสามารถระเหยไดตงแต 2 ชนดขนไป มหลกการเชนเดยวกนกบการกลนแบบธรรมดา คอเพอตองการแยกองคประกอบในสารละลายใหออกจากกน แตกจะมสวนทแตกตางจากการกลนแบบธรรมดา คอ การกลนแบบกลนล าดบสวนเหมาะส าหรบใชกลนของเหลวทเปนองคประกอบของสารละลายทจดเดอดตางกนนอยๆ

ในขนตอนของกระบวนการกลนล าดบสวน จะเปนการน าไอของแตละสวนไปควบแนน แลวน าไปกลนซ าและควบแนนไอเรอย ๆ ซงเทยบไดกบเปนการการกลนแบบธรรมดาหลาย ๆ ครงนนเอง ความแตกตางของการกลนล าดบสวน

กบการกลนแบบธรรมดา จะอยทคอลมน โดยคอลมนของการกลนล าดบสวนจะมลกษณะเปนชนซบซอน เปนชนๆ ในขณะทคอลมนแบบธรรมดาจะเปนคอลมนธรรมดา ไมมความซบซอนของคอลมน

ใบงานท 1



จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบเรองสารละลาย

2. รและเขาใจเกยวกบการหาความเขมขนของสะละลายในแบบรอยละ

ระยะเวลา ภายในคาบเรยน

ค าสง ใหผเรยนตอบค าถามและแสดงวธคดตอไปน (ท าลงในสมด) 1. จงอธบายความหมายของสารละลาย และบอกประเภทของสารละลายพรอมยกตวอยาง (1 คะแนน) 2. สารละลาย Nacl เขมขนรอยละ 15 โดยมวลหมายถง……………………(1 คะแนน) ……………………… 3. HCl เขมขนรอยละ 3โดยปรมาตร หมายถง ………………….…(1 คะแนน) ……………………………… 4. สารละลายกลโคส 20 % โดยมวลตอปรมาตรหมายถง………………… (1 คะแนน) ……………………… 5. เมอละลายกลโคส 30 g ในน ากลน 120 g จงหาวาสารละลายนมความเขมขนรอยละโดยมวลเทาไหร (2 คะแนน) 6. เมอน าโพแทสเซยมคลอไรด (KCl) 0.892 g ละลายในน า 54.6 g จงค านวณหาความเขมขนของสารละลาย โพแทสเซยมคลอไรดในหนวยรอยละโดยมวล (2 คะแนน) 7. เตรยม NaOH จ านวน 45 cm3 ไปละลายในน าจ านวน 155 cm3 จงหาวาสารละลาย NaOH มความเขมขนรอยละโดยปรมาตรเทาไหร (2 คะแนน) 8. ใชแอมโมเนย จ านวน 5.25 g ละลายในน าทมปรมาตร 250 cm3 จงหาวาสารละลายแอมโมเนยมความเขมขนรอยละเทาไหร (2 คะแนน)

การวดประเมนผล และเกณฑการประเมน 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและผเรยนท าถกตอง 60% จากคะแนนเตมในใบงาน




จดประสงค 1.รและเขาใจเกยวกบการหาความเขมขนของสารละลายในหนวยอนๆ


ค าสง ใหผเรยนตอบค าถามและแสดงวธคดตอไปน (ท าลงในสมด) 1. จงหามวลโมเลกลของสารตอไปน (5 คะแนน)

1. กลโคส C6H12O6 2. คารบอนไดออกไซด CO2 3. กรดซลฟวรก H2SO4 4. กรดแอซตก CH3COOH 5. โซเดยมซลเฟต Na2SO4

2. ถามวลสตร KMO4 = 158 จงค านวณหามวลอะตอมของ M (2 คะแนน) 3. ละลายกลโคส 30 g ในน ากลน จงหาจ านวนโมลของกลโคส ( 1 คะแนน) 4. ใชแอมโมเนย จ านวน 5.25 g ละลายในน าท จงหาจ านวนโมลของแอมโมเนย ( 1 คะแนน) 5. ละลายกรดน าสมจ านวน 10 กรม ลงในน า จงหาจ านวนโมลของกรดน าสม ( 1 คะแนน)

การวดประเมนผล และเกณฑการประเมน 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและไดคะแนน 80% จากคะแนนเตมในใบงานท 2




จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบการหาความเขมขนของสารละลายในหนวยอนๆ


ค าสง ใหผเรยนแสดงวธคดตอไปน (ท าลงในสมด) 1. จงค านวณหาเศษสวนโมลของแตละองคประกอบในสารละลายซงประกอบดวย H2O 9.0 g กรดนาสม 120.0 g

และ C2H5OH 115.0 g (2.5 คะแนน)

2. จงค านวณหาโมลารของกรดแอซตก (CH3COOH) จ านวน 12.5 g ทละลายในน า 250 ml (2.5 คะแนน)

3. จงค านวณหาโมแลลของกรดซลฟวรก (H2SO4) จ านวน 25 g ทละลายในน า 500 กรม (2.5 คะแนน)

4. จงค านวณหาโมลารของกรดน าสมจ านวน 15 g ทละลายในน า 220 ml (2.5 คะแนน)

การวดประเมนผล และเกณฑการประเมน 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและไดคะแนน 60% จากคะแนนเตมในใบงานท 3




จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบการละลายของสาร


ค าสง จงเตมค าหรอขอความลงในชองวางใหถกตอง 1. สารละลายหมายถง ………………………………………………………………………..……….…………………………………………. 2. องคประกอบของสารละลายทมปรมาณมาก เรยกวา……………………………………………..…………..

องคประกอบของสารละลายทมปรมาณนอย เรยกวา …………………………………………………..…… 3. สารละลายของแขง สารละลายของเหลว และสารละลายแกสมความแตกตางกนอยางไร

……………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………… 4. การทอนภาคของตวถกละลายจะเขาไปแทรกตวอยระหวางอนภาคของตวท าละลาย จะขนอยอะไรบาง

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. กฎ like dissolves like หมายถงอะไร จงอธบาย

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6. แรงดงดดระหวางโมเลกลมขวเรยกวา แรง …………………………………………………………..………………. แรงดงดดระหวางโมเลกลไมมขว เรยกวา แรง………………………………………………………………………..

7. สารละลายอมตว (saturated solution) หมายถง …………………………………………………………............................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

8. การละลายได ( solubility) หมายถง ………………………………………………………..…………………………………………… …………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………….

9. การกลน หมายถง ……………………………………………………..………………….……………………………………………………. 10. การกลนแบบธรรมดากบการกลนล าดบสวนแตกตางกนอยางไร จงอธบาย ……………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………

การวดประเมนผล และเกณฑการประเมน 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 4 ไดถกตองและผเรยนท าถกตอง 80% จากจ านวนขอในใบงานท 4


หนวยท 2 ชอวชา วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม รหสวชา 2000-1304 สอนสปดาหท 4

ชอหนวย คอลลอยดอมลชน ชวโมงรวม 3 ชวโมง ระดบปวช.3 ชอผสอน อ. นาถอนงค ตาไคร จ านวน 3 ชวโมง/สปดาห

สาระส าคญ คอลลอยดเปนของผสมทมลกษณะขน ประกอบดวยอนภาคของสารชนดหนงหรอหลายชนดลอยกระจายอยในตวกลาง โดยอนภาคของสารทกระจายมขนาดเสนผานศนยกลางระหวาง 10-7 – 10-4 เซนตเมตร อมลชน เปนคอลลอยดทเกดจากของเหลว 2 ชนดทไมรวมเปนเนอเดยวกน เมอเขยาดวยแรงทมากพอ อนภาคของของเหลวทงสองจะแทรกอยเปนคอลลอยด แตเมอทงไวระยะหนงของเหลวทงสองจะแยกออกจากนเหมอนเดม จดประสงคการเรยนร จดประสงคทวไป 1. รและเขาใจเกยวกบคอลลอยด

2. รและเขาใจเกยวกบชนดของคอลลอยด จดประสงคเชงพฤตกรรม

1. อธบายความหมายของคอลลอยดได 2. บอกคณสมบตของคอลลอยดได 3. อธบายและเปรยบเทยบชนดของคอลลอยดตามสถานะได 4. เปรยบเทยบขนาดอนภาคของคอลลอยดกบสารอนๆ 5. อธบายการน าคอลลอยดไปใชในชวตประจ าวนได 6. อธบายลกษณะเดนของอมลชน โซล เจล แอโรโซลและโฟม 7. ใชเหตผลในการตดสนใจเมอมการตอบค าถาม 8. มความสนใจและรอบรเกยวกบเรองสารละลาย 9. มความซอสตยเมอใหท าแบบฝกหดและเฉลยดวยตนเอง

สมรรถนะรายหนวย แสดงความรเกยวกบคอลลอยดอมลชนเพอน าไปใชในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม รายวชาทจดควบคหรอบรณาการ

วชา ความคดสรางสรรค รหสวชา

วธการบรณาการ - ใหนกเรยนผลตสอ Infographic โดยใชหวขอเนอหาเกยวกบบทเรยนวชาวทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม

โดยใชเนอหาบทใดกได ไมซ ากนและชนงานเปนงานเดยว - การวดและการประเมนผล จะวดจากชนงานสอ infographic โดยใหครผสอนวชาวทยาศาสตรตรวจใหคะแนน

เกยวกบเนอหาวชาวทยาศาสตร และใหครผสอนวชาความคดสรางสรรคตรวจใหคะแนนในการออกแบบสอ สาระการเรยนร

2. คอลลอยดอมลชน 2.1 ความรทวไปเกยวกบคอลลอยด

2.1.1 ความหมายของคอลลอยด 2.1.2 สมบตของคอลลอยด

2.2 ชนดของคอลลอยด 2.2.1 อมลชน 2.2.2 โซล 2.2.3 เจล 2.2.4 แอโรโซล 2.2.5 โฟม 2.2.6 ขนาดอนภาคของคอลลอยด 2.2.7 คอลลอยดกบชวตประจ าวน ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณธรรมทมงเนน 1. การมเหตผล 2. การมความรอบร 3. ความซอสตยสจรต น าปญหาและอปสรรคในการเรยนการสอนมาปรบปรงการเรยนการสอน

- เนองจากนกเรยนบางกลมท าใบงานหาย จงมการปรบปรงใหมการท างานฝกทกษะภายในหองเรยนใหเสรจ

กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 4 ชวโมงท 10 – 12 ) ผสอนใหผเรยนดรปภาพบน powerpoint และชวยกนวจารณรปเพอเขาสบทเรยน ผสอนแจงหนวยทจะเรยน คอ หนวยการเรยนรท 2 เรองคอลลอยดอมลชน และแจงจดประสงคการเรยนรและเกณฑการวดผล ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ ความรเบองตนเกยวกบคอลลอยด ซงมเรองยอยๆ คอ ความหมายของคอลลอยด สมบตของคอลลอยด สถานะของคอลลอยด ผสอนใหผเรยนศกษาเนอหาเรองความหมายของคอลลอยด และสถานะของคอลลอยดจากใบความรและหนงสอเรยน ผสอนอธบายเพมเตมในเรองของสมบตของสารละลายคอลลอยดและสถานะของคอลลอยด ผเรยนยกตวอยางสารคอลลอยดและบอกประเภทของคอลลอยด โดยผเรยนรอยละ 70 จากการสมตองตอบค าถามไดถกตองถงผานเกณฑ ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตอง ผเรยนรวมกนสรปถงเรองคอลลอยดโดยการถามตอบจากครและใหผเรยนบนทกลงในสมด ในชวโมงท 11-12 ผสอนทบทวนเนอหาเรองคอลลอยด ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ ชนดของคอลลอยด ผสอนสมถามผเรยนวาคอลลอยดมกชนด อะไรบาง แตละชนดเกดจากสารสถานะใดรวมกน ผเรยนศกษาหาค าตอบจากใบความรและหนงสอเรยน ผสอนอธบายเพมเตมเกยวกบอนภาคทกระจายอยในตวกลางของคอลลอยดชนดตางๆจาก PowerPoint เรอง คอลลอยดอมลชน ผเรยนท าใบงานท 5 เรอง คอลลอยดมลชน โดยเกณฑการวดผล 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและนกเรยนคะแนนได 70% จากคะแนนเตมในใบงาน ผสอนเดนสงเกตขณะทนกเรยนท างาน ผสอนสมผเรยนเฉลยใบงาน ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผสอนและผเรยนรวมกนสรปบทเรยนโดยการถามตอบและใหผเรยนจดบนทกลงในสมด

ผเรยนท าแบบทดสอบทายหนวยการเรยนท 2 จ านวน 10 ขอ (10 คะแนน) โดยใชเวลา 10 นาท เกณฑนผเรยนตองไดคะแนนรอยละ 70 ของคะแนนเตม ผสอนมอบหมายงานผเรยนใหท าการศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบบทเรยนตามเวบไซตตางๆ

เทคนควธการสอนทน ามาใช

- การเรยนรแบบปฏสมพนธ

- เทคนคการสอนแบบ การเรยนรดวยการสบเสาะหาความร สอการเรยนการสอนและแหลงการเรยนร 1. สอสงพมพ

- ใบความร เรอง สารละลาย

- ใบงานท 5 เรอง คอลลอยดอมลชน

- แบบทดสอบทายหนวยการเรยนท 2



- PowerPoint หนวยการเรยนท 2 เรอง คอลลอยดอมลชน 4. อนเทอรเนต

- http://e-chemistry.tripod.com/sasan/s2_2.htm 5. อนๆ - การวดประเมนผลและเกณฑการประเมนผล

การวดประเมนผล เกณฑการประเมนผล 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงานท 5 เรอง คอลลอยดอมลชน 3. แบบทดสอบทายหนวยการเรยนท 2

1. ผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง 2. 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและไดคะแนน 70% จากคะแนนเตมในใบงาน 3. ผเรยนท าถกตอง 70% จากคะแนนเตมในแบบทดสอบทายหนวย


1. http://www.vcharkarn.com/vcafe/14336

2. https://web.ku.ac.th/schoolnet/snet5/topic1/dissolve.html 3. ปทมนนท แกวประดบ.(2559).วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม .พมพครงท 1 .กรงเทพฯ : บรษท





หนวยเรยนท 2 ชอหนวย คอลลอยดอมลชน

จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบคอลลอยด

2. รและเขาใจเกยวกบชนดของคอลลอยด ความรทวไปเกยวกบคอลลอยด

คอลลอยด (COLLOID) เปนสารละลายชนดหนง คอ ของผสมทประกอบดวยอนภาคของสารทมขนาดไมใหญทจะตกตะกอนออกมา โดยกระจายอยในสารอกชนดหนงทเปนตวกลาง มกจะมลกษณะขนๆ ไมใสเหมอนสารละลาย คอลลอยดนนม 3 สถานะ ทงทเปนของผสม ของแขง ของเหลว และ แกส ตวอยางเชน น านม น าสลด น าแปงสก หมอก ควนไฟ คอลลอยดนนอาจเตรยมขนมาไดเชนกน โดยเรยกคอลลอยดชนดนวา คอลลอยดอมลชน ( Emulsion ) และเรยกสารทท าใหเกดเปนคอลลอยดนวา อมลซฟายเออร (Emulsifier) ยกตวอยาง เชน น ามนทไมละลายน า แตเมอใสสารลดแรงตงผว ( Surfactant หรอ Surface active agent ) ลงไป จะท าใหอนภาคของน ามนละลายเขาไปกบโมเลกลของสารลดแรงตงผว โดยมลกษณะเกาะกนเปนอนภาคเลกมากๆ อนภาคทเกดขนมขนาดอยในชวงทเปนคอลลอยด สารผสมทไดจงสามารถเกดการกระเจงแสงได เราเรยกสารลดแรงตงผวนวาเปนอมลซฟายเออร

สมบตของคอลลอยด 1. เมอผานล าแสงเกดปรากฏการณ Tyndall effect 2. อนภาคโดยทวจะไมตกตะกอน เพราะมการเคลอนทตลอดเวลา 3. อนภาคมขนาดเสนผานศนยกลางยาว 10-7 เชนตเมตร ถง 10-4 เซนตเมตร 4. เมอสองดดวยเครองมอ ทเรยกวา อลตราไมโครสโคป(Ultramicroscope)จะพบวาอนภาคมการเคลอนทแบบบราว

เนยน (Brownion Movement) คอเคลอนทเปนเสนตรง ไมมทศทางแนนอน

ชนดของคอลลอยด ชนดของคอลลอยด สามารถจดแบงตามสถานะของอนภาค ทกระจายอยในตวกลางและสถานะของตวกลางไดดงน

1. อมลชน (Emulsion) เกดจากอนภาคของของเหลวกระจายอยในตวกลางทเปนของเหลว ตวอยาง เชน น านม กะท น าสลด

2. โซล (sol) เกดจากอนภาคของแขงกระจายอยในตวกลางทเปนของเหลว เชน แปงในน า โปรตนในน า

3. เจล (Gel) เหมอนกบโซล แตอนภาคมขนาดใหญกวาโซล และมพนธะเชอมโยงระหวางโมเลกล ตวอยาง เชน วน เยลล แยม แปงเปยก ยาสฟนบางชนด

4. แอโรโซล (Aerosol)เกดจากอนภาคของของแขงหรอของเหลวกระจายอยในตวกลางทเปนแกส ตวอยาง เชน ควน เมฆ หมอก สเปรย

5. โฟมของเหลว (Liquid foam) เกดจากอนภาคของกาซแขวนลอยอยในของเหลว ตวอยาง เชน ฟองสบ ครมโกนหนวด

6. โฟมของแขง (Solid foam) เกดจากอนภาคของแกสแขวนลอยอยในของแขง ตวอยาง เชน เมดโฟม

สารคอลลอยดในชวตประจ าวน มสารคอลลอยดหลายชนดทเกยวของในการด ารงชวตประจ าวนของคนเรา ทงทเกดขนเองตามธรรมชาตและเกดจากการผสมสาร เชน นม น าสลด น ากะท ควนบหร ฝนละอองในอากาศ น าสบ ผงซกฟอก แชมพสระผม คอลลอยดเหลานเกดขนไดอยางไร และใชประโยชนอยางไร สบหรอผงซกฟอก ในการซกผาเราตองการลางไขมนและสงสกปรกทตดอยตามเสอผาใหหลดออกมากบน าทแชเสอผา สบหรอผงซกฟอกจะท าหนาทเปนอมลซไฟเออร



หนวยเรยนท 2 ชอหนวย ความรอน อณหภม และผลของความรอนตอวตถ

จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบคอลลอยด

2. รและเขาใจเกยวกบชนดของคอลลอยด


ค าสง ใหผเรยนเตมค าตอบลงในชองวางใหสมบรณ 1. คอลลอยด หมายถง ………………………………………………………...........………………………............................................... 2. คอลลอยด ม ………. สถานะ ไดแก 1. ……………………………………………. ตวอยาง ……………………......…………………................................................... 2. ……………………………………………. ตวอยาง ……………………….….……………………………………………………………. 3. ……………………………………………. ตวอยาง ……………………..………………………………………………………………. 3. คณสมบตของคอลลอยดมอะไรบาง ...................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 4. Emulsifier หมายถง…………………………..………………………………………………………………………………………………………. ................................................................................................................................................................................... 5. จากตารางใหนกเรยนระบอนภาค และสารทเปนองคประกอบของคอลลอยด

ชอคอลลอยด อนภาคคอลลอยด สารอกชนดหนง สทาบาน

ฟองอากาศในน า น าสลด

นมสด

6. ใหน าตวอกษรหนาขอความดานขวามอ มาใสหนาขอความดานซายมอทมความสมพนธสอดคลองกน ………1) สารทใชผสมลงไปเพอชวยใหการผสมของสาร 2 ชนดดขน ก. อมลชน ………2) เปนคอลลอยดทเกดจากอนภาคของของแขง หรอของเหลว ข. อมลซไฟเออร

กระจายตวอยในตวกลางทเปนกาซ ………3) เปนสารคอลลอยดทประกอบดวยไขมนสตวทกระจายอยในน า ค. หมอก ………4) คอลลอยดทสรางขนโดยมนษย ง. เมฆ จ. ควนบหร ฉ. น านม

การวดประเมนผล และเกณฑการประเมน

70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและไดคะแนน 70% จากคะแนนเตมในใบงาน



ชอหนวย สารเคมในงานอาชพศลปกรรม ชวโมงรวม 12 ชวโมง ระดบปวช.3 ชอผสอน อ. นาถอนงค ตาไคร จ านวน 3 ชวโมง/สปดาห

สาระส าคญ สารเคมในงานอาชพศลปกรรม สวนใหญจะศกษาสทา สยอม กาว และโฟม สทา คอ สวนผสมของสวนประกอบตางๆทบดจนละเอยดผสมกลมกลนกนจนเปนเนอเดยวกน ใชทาหรอเคลอบผว เชน สน า สน ามน , สยอม คอ สารเคมทมสทสามารถเกาะตดเสนใยไดไมหลดออกงาย ท าใหวตถนนมสเหมอนสยอม , กาว คอ สารยดเกาะทใชเชอมหรอประสานวสดตางๆเขาดวยกน เชน กาวยาง กาวลาเทกซ และโฟม คอ วสดเบา ทมลกษณะรพรนซงเกดจากฟองอากาศทขยายตวอยในเนอพอลเมอร เชน โฟมแผน จดประสงคการเรยนร จดประสงคทวไป 1. รและเขาใจเกยวกบสทา

2. รและเขาใจเกยวกบสยอม 3. รและเขาใจเกยวกบกาว 4. รและเขาใจเกยวกบโฟม

จดประสงคเชงพฤตกรรม 1. อธบายความหมายและยกตวอยางประเภทของสทาได 2. บอกสวนประกอบของสทาได 3. บอกลกษณะของสทาชนดตางๆทควรรจกได 4. อธบายโครงสรางทางเคมของสยอมได 5. ยกตวอยางสยอมจากแหลงก าเนดตางๆได 6. จ าแนกประเภทของสยอมได 7. อธบายความหมายและยกตวอยางประเภทของกาวได 8. บอกอนตรายจากกาวได 9. อธบายการเลอกกาวใหเหมาะกบผลตภณฑในงานอาชพได 10. บอกความหมายของโฟมได 11. อธบายขนตอนการผลตโฟมได 12. ยกตวอยางโฟมชนดตางๆได 13. เปรยบเทยบลกษณะของโฟมออนและโฟมแขงได

14. ใชเหตผลในการตดสนใจเมอมการตอบค าถาม 15. มความซอสตยเมอใหท าแบบฝกหดและเฉลยดวยตนเอง 16. มความสนใจและแสดงความคดเหนเมอครสอบถาม

สมรรถนะรายหนวย เลอกใชสารเคมในงานอาชพเพอความปลอดภยและเหมาะสมกบชวตประจ าวน รายวชาทจดควบคหรอบรณาการ

----- สาระการเรยนร

3. สารเคมในงานอาชพศลปกรรม 3.1สทา

3.1.1 ความหมายและประเภทของสทา 3.1.2 สวนประกอบของสทา 3.1.3 สทาชนดตางๆทควรรจก

3.2 สยอม 3.2.1 โครงสรางทางเคมของสยอม 3.2.2 แหลงก าเนดของสยอม 3.2.3 การจ าแนกประเภทของสยอม

3.3 กาว 3.3.1 ความหมายและประเภทของกาว 3.3.2 อนตรายจากกาว 3.3.3 การเลอกใชกาว

3.4 โฟม 3.4.1 ความหมายของโฟม 3.4.2 ขนตอนการผลตโฟม 3.4.3 ชนดของโฟม

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณธรรมทมงเนน 1. ความมเหตผล 2. การรอบร 3. ความซอสตยสจรต น าปญหาและอปสรรคในการเรยนการสอนมาปรบปรงการเรยนการสอน

นกเรยนบางกลมมการคยกนสงเสยงดง จงมการปรบการเรยนโดยใชกระบวนการกลมและน าเสนองาน

กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 5 ชวโมงท 13 - 15) ผสอนน าเสนอภาพทเกยวกบงานอาชพศลปกรรมทตองใชสารเคมและใหผเรยนอภปรายถงสารเคมทตองใช ผสอนแจงหนวยทจะเรยน คอ หนวยการเรยนรท 3 เรองสารเคมในงานอาชพ และแจงจดประสงคการเรยนร ผสอนแจงถงวธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆของเนอหาทเรยนในสปดาหน ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ ความหมายและประเภทของสทา สวนประกอบของสทา ผสอนตงค าถามเกยวกบสทาแบงเปนกชนด อะไรบาง และใหผเรยนสบคนขอมลจากใบความรและหนงสอเรยน ผสอนน าอธบายถงความหมายของสทาและประเภทของสทา , สวนประกอบของสทา จาก PowerPoint เรอง สารเคมในงานอาชพ ผสอนสมผเรยนตอบค าถาม เกยวกบสวนประกอบของสทาแตละประเภท โดยผเรยนรอยละ 70 จากการสมตอบค าถามไดถกตอง ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณา วาเพอนตอบค าถามถกตองหรอไม ถาผดใหชวยกนอภปรายแกไขใหถกตอง ผสอนและผเรยนรวมกนสรปเนอหาทเรยนโดยการถามตอบ และใหผเรยนบนทกเนอหาทสรปลงในสมด ในชวโมงท 14-15 ผสอนบทวนเรองความหมายและประเภทของสทา , สวนประกอบของสทา ผสอนอธบายเพมเตมในเรองสทาชนดตางๆทผเรยนควรรจก

ผเรยนแบงกลม โดยใหมจ านวน 8 กลมกลมละเทาๆกน ใหท าการสบคนเนอหาตอไปนจากใบงานประกอบหนงสอเรยนและอนเทอรเนต - กลมท 1 , กลมท 2 สบคนเรอง สน า - กลมท 3 , กลมท 4 สบคนเรองสอะครรค - กลมท 5 , กลมท 6 สบคนเรองสน ามน - กลมท 7 , กลมท 8 สบคนเรองสอมลชน ผเรยนแตละกลมสงตวแทนน าเสนอหนาชนเรยน โดยแตละกลมตองมการถาม-ตอบระหวางผพดกบผฟงกลมละ 5 – 7 นาท (การแบงปนความร) ผสอนและนกเรยนสรปรวมกนโดยการถามตอบ ผสอนใหผเรยนเขยนแผนผงมโนทศนสรปความรเรองสทาสงภายในคาบเรยน ผสอนมอบหมายงานใหผเรยนใหท าการศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบบทเรยนตามเวบไซตตางๆ เทคนควธการสอนทน ามาใช

- การอภปรายกลม

- การสบคนขอมลเปนกลม

สอการเรยนการสอนและแหลงเรยนร 1. สอสงพมพ

- ใบความร เรอง สารเคมในงานอาชพ



- PowerPoint หนวยการเรยนท 3 เรอง สารเคมในงานอาชพ 4. อนเทอรเนต

- http://www.xn--42ca5dxbk0awyqzdg8w2b.net/ 5. อนๆ - การวดประเมนผลและเกณฑการประเมนผล

การวดประเมนผล เกณฑการประเมนผล 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. การน าเสนอหนาชนเรยน 3. การเขยนแผนผงมโนทศน

1. ผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง 2. ผเรยนน าเสนอเนอหาไดถกตอง มความคลองแคลว มน าเสยง ทาทาง บคลกภาพทเหมาะสม 3. ผเรยนรอยละ 80 เขยนแผนผงมโนทศนไดครบองคประกอบและมความเรยบรอย

เอกสารอางอง/เวบไซต 1. จารณ เชดชยสถาพร. (2555). วทยาศาสตร 3. พมพครงท 5. กรงเทพ : วงอกษร. 193 หนา. 2. https://sciencebbc.wordpress.com/ 3. ปทมนนท แกวประดบ.(2559).วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม.พมพครงท 1 .กรงเทพฯ : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ.191 หนา

https://sciencebbc.wordpress.com/

กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 6 ชวโมงท 16-18) ผสอนทบทวนเนอหาในเรองสทา ผสอนแจงจดประสงคการเรยนของเนอหาในสปดาหน ผสอนแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอเรอง โครงสรางทางเคมของสยอม และองคประกอบทเกยวของกบการยอมส ผสอนแจงถงวธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆของเนอหาทเรยนในสปดาหน ผสอนตงค าถามเกยวกบเหตใดสยอมถงตดลงบนผาไดและใหผเรยนสบคนขอมลจากใบความร หนงสอเรยนและอนเทอรเนต ผสอนน าอธบายถงโครงสรางทางเคมของสยอมและองคประกอบทเกยวของกบการยอมส จาก PowerPoint เรอง สารเคมในงานอาชพ ผเรยนตอบค าถามเกยวกบโครงสรางทางเคมของสยอมและองคประกอบทเกยวของกบการยอมส โดยผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาค าตอบถกตองหรอไม ถาผดใหชวยกนอภปรายแกไขใหถกตอง ผเรยนรวมกนสรปถงเนอหาทเรยนโดยการถาม-ตอบและใหบนทกลงในสมด ในชวโมงท 17-18 ผสอนทบทวนเนอหาในคาบเรยนทแลว ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ แหลงก าเนดของสยอมและการจ าแนกประเภทของสยอม ผสอนสมถามผเรยนสยอมมแหลงก าเนดมาจากทไหนบาง โดยผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง ผเรยนศกษาหาค าตอบจากใบความรและอนเทอรเนต ผสอนอธบายเพมเตมเกยวกบแหลงก าเนดของสยอมและการจ าแนกประเภทของสยอมจาก PowerPoint เรอง สารเคมงานอาชพ ผสอนใหผเรยนท าใบงานท 6 เรอง สทา,สยอม โดย 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและไดคะแนนรอยละ 80 ของคะแนนเตม ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างาน ผสอนสมผเรยนเฉลยใบงาน ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผเรยนรวมกนสรปบทเรยนโดยการถามตอบและใหผเรยนจดบนทกลงในสมด ผสอนมอบหมายงานผเรยนใหท าการศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบบทเรยนตามเวบไซตตางๆ

เทคนควธการสอนทน ามาใช - การสบคนขอมล

- การเรยนรแบบปฏสมพนธ สอการเรยนการสอนและแหลงเรยนร

1. สอสงพมพ


- ใบงานท 6 เรอง สทา สยอม




- http://comptox.sci.ku.ac.th/dyes.php - http://www.tpa.or.th/

5. อนๆ -


การวดประเมนผล เกณฑการประเมนผล 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงานท 6 เรอง สทา สยอม

1. ผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง 2. 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 6 ไดถกตองและไดคะแนนรอยละ 80 ของคะแนนเตม

เอกสารอางอง/เวบไซต 1. จารณ เชดชยสถาพร. (2555). วทยาศาสตร 3. พมพครงท 5. กรงเทพ : วงอกษร. 193 หนา. 2. http://www.tpa.or.th/writer/ 3. ปทมนนท แกวประดบ.(2559).วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม.พมพครงท 1 .กรงเทพฯ : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ.191 หนา

http://comptox.sci.ku.ac.th/dyes.php

http://www.tpa.or.th/writer/

กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 7 ชวโมงท 19-21) ผสอนทบทวนเนอหาในเรองสยอม ผสอนแจงจดประสงคการเรยนของเนอหาในสปดาหน ผสอนแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอเรอง กาว และประเภทของกาว ผสอนแจงถงวธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆของเนอหาทเรยนในสปดาหน ผสอนตงค าถามเกยวกบกาวทผเรยนใชในชวตประจ าวนสวนมากเปนกาวประเภทไหนและใหผเรยนสบคนขอมลจากหนงสอเรยน ผสอนน าอธบายถงเรองกาวและประเภทของกาว จาก PowerPoint เรอง สารเคมในงานอาชพ ผสอนสมผเรยนตอบค าถามเกยวกบความหมายของกาวและประเภทของกาวโดยผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาค าตอบถกตองหรอไม ถาผดใหชวยกนอภปรายแกไขใหถกตอง ผเรยนรวมกนสรปถงเนอหาทเรยนโดยการถาม-ตอบและใหผเรยนบนทกลงในสมด ในชวโมงท 20 – 21 ผสอนทบทวนเนอหาในคาบเรยนทแลว ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ การเลอกใชกาวแตละประเภท อนตรายจากกาว ผสอนสมถามผเรยนวากาวแตละประเภทเหมาะส าหรบใชตดวสดประเภทไหนไดบาง ผเรยนศกษาหาค าตอบจากหนงสอเรยนและใบความร ผสอนอธบายเพมเตมเกยวกบการเลอกใชกาวแตละประเภทใหเหมาะสมกบวสดและอนตรายจากกาวจาก PowerPoint เรอง สารเคมงานอาชพ ผเรยนแบงกลม 4 กลมโดยใหมสมาชกกลมละเทาๆกน ใหผเรยนเลนเกมสจบคอปกรณทเหมาะสมกบการใชงานของกาว ผสอนใหผเรยนท าใบงานท 7 เรอง กาว โดยเกณฑการประเมนผล 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงาน ไดถกตอง และไดคะแนน 80% ของคะแนนเตม ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างาน ผสอนสมเรยนเฉลยใบงาน ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผเรยนรวมกนสรปบทเรยนโดยการถามตอบและใหจดบนทกลงในสมด ผสอนมอบหมายงานผเรยนใหท าการศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบบทเรยนตามเวบไซตตางๆ

เทคนควธการสอนทน ามาใช - การเลนเกมส

- การสบคนขอมล - การเรยนรแบบปฏสมพนธ



- ใบงานท 7 เรอง กาว




- http://www.asiapluspack.com/index.php?lay=show&ac=article&Ntype=10 5. อนๆ

- การวดประเมนผลและเกณฑการประเมนผล

การวดประเมนผล เกณฑการประเมนผล 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงานท 7 เรอง กาว

1. ผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง 2. 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 7 ไดถกตองและไดคะแนน 80% ของคะแนนเตม

เอกสารอางอง/เวบไซต 1. จารณ เชดชยสถาพร. (2555). วทยาศาสตร 3. พมพครงท 5. กรงเทพ : วงอกษร. 193 หนา. 2. https://www.youtube.com/watch?v=d2fU0gj2rsA 3. ปทมนนท แกวประดบ.(2559).วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม.พมพครงท 1 .กรงเทพฯ : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ.191 หนา

https://www.youtube.com/watch?v=d2fU0gj2rsA

กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 8 ชวโมงท 22-24) ผสอนทบทวนเนอหาในเรองกาว ผสอนแจงจดประสงคการเรยนของเนอหาในสปดาหน ผสอนแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอเรอง โฟม ผสอนแจงถงวธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆของเนอหาทเรยนในสปดาหน ผสอนตงค าถามเกยวกบโฟมทผเรยนใชในชวตประจ าวนสวนมากเปนโฟมประเภทไหนและใหผเรยนสบคนขอมลจากหนงสอเรยนและอนเทอรเนต ผสอนอธบายถงเรองโฟมและชนดของโฟม จาก PowerPoint เรอง สารเคมในงานอาชพ ผสอนสมผเรยนตอบค าถามเกยวกบโฟมและชนดของโฟม โดยผเรยนรอยละ 70 จากการสมตอบค าถามไดถกตอง ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาค าตอบ ถาผดใหชวยกนอภปรายแกไขใหถกตอง ผเรยนรวมกนสรปถงเนอหาทเรยนโดยการถาม-ตอบและใหผเรยนบนทกลงในสมด ในชวโมงท 23 – 24 ผสอนทบทวนเนอหาในชวโมงทผานมา ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ ขนตอนการผลตโฟม ประเภทของโฟม ผเรยนศกษา VDO เรอง การผลตโฟม จากรายการกบนอกกะลา ผสอนสมถามผเรยนเกยวกบ VDO ทผเรยนศกษา ผเรยนท าใบงานท 8 เรอง โฟม โดยเกณฑการประเมนผล 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและไดคะแนน 80% ของคะแนนเตม ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างาน ผสอนสมผเรยนเฉลยใบงาน ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผเรยนรวมกนสรปบทเรยนโดยการถามตอบและใหผเรยนจดบนทกลงในสมด ผสอนมอบหมายงานใหผเรยนท าการศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบบทเรยนตามเวบไซตตางๆ เทคนควธการสอนทน ามาใช

- การเรยนรแบบปฏสมพนธ - เทคนคการสอนแบบ การเรยนรดวยการสบเสาะหาความร



- ใบงานท 8 เรอง โฟม



- PowerPoint หนวยการเรยนท 3 เรอง สารเคมในงานอพ

- VDO เรอง การผลตโฟม 4. อนเทอรเนต

- www.skr.ac.th/link/web_education/web_teacher/matt/chinawat/line.pdf

- https://www.youtube.com/watch?v=oWexfuSTaZY

- www.math-free.blogspot.com/2013/02/2_22.html 5. อนๆ - การวดประเมนผลและเกณฑการประเมนผล

การวดประเมนผล เกณฑการประเมนผล 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงานท 8 เรอง โฟม

1. ผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง 2. 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 8 ไดถกตองและไดคะแนน 80% ของคะแนนเตม

เอกสารอางอง/เวบไซต 1. จารณ เชดชยสถาพร. (2555). วทยาศาสตร 3. พมพครงท 5. กรงเทพ : วงอกษร. 193 หนา. 2. https://www.youtube.com/watch?v=R_J0Bf59DpE 3. ปทมนนท แกวประดบ.(2559).วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม.พมพครงท 1 .กรงเทพฯ : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ.191 หนา

https://www.youtube.com/watch?v=R_J0Bf59DpE



หนวยเรยนท 3 ชอหนวย สารเคมในงานอาชพศลปกรรม

จดประสงค

1. รและเขาใจเกยวกบสทา 2. รและเขาใจเกยวกบสยอม 3. รและเขาใจเกยวกบกาว 4. รและเขาใจเกยวกบโฟม

สทา (Paints) สทา (Paints) คอ สวนผสมของสวนประกอบตางๆทบดจนละเอยดผสมกลมกลนกนจนเปนเนอเดยวกนตลอด ใชทาหรอเคลอบผวนน ไดแก สน า สน ามน สรองพน สรองพน สอะครรก สอมลชน เปนตน แบงตามลกษณะการปรากฏของสบนผววตถใชงาน สทใชแบงเปน 2 พวกใหญ คอ

1. Obitrating Surface Coating Paints เปนสทาประเภททท าใหผวของวตถมสสนแตกตางไปจากสของวตถจรง เชน ท าใหมสด า สแดง สเหลอง เปนตน ไดแก พวกสน า สน ามน สรองพน สอนาเมล สอมลชน

2. Transparent Surface Coating Paints เปนสประเภททมาหรอฉาบลงบนผววตถใชงาน แลวสผวของวตถใชงานยงเหมอนเดม ซงมเนอสทใสและไมมสสนเหมอนสโอบลเทรตง ไดแก แลกเกอร ทนเนอร น ามนชนดตางๆ เชน น ามนปลา น ามนตงอว น ามนสน เปนตน สวนประกอบของสทา โดยทวไปแลวสทาไมวาจะเปนชนดใดกตามจะมองคประกอบทส าคญคลายๆกน คอ 1. สวนปะกอบของสทาแบบสโอบลเทรตง ประกอบดวย 2. สวนประกอบของสทรานพาเรน เปนสารผสมระหวางเรซนและตวท าละลายทเหมาะสม ไดแก

- เรซน (Resins) - ตวท าละลาย

สทาชนดตางๆทควรรจก 1. สน า (Water Paints) สน าหรอสพลาสตก มองคประกอบดงน - เนอส เปนของเหลวขนมสขาว ประกอบไปดวยไททาเนยมขาวหรอเรยกวา ลโธโพน ผสมกบน ามนวานช 10-15% - สหรอเมดส เปนผงสของสารประกอบออกไซดของโลหะหม B ใชผสมลงในเนอสเพอใหมสสนตางๆ - ตวท าละลายทใชละลายสน าหรอพลาสตก คอ น านนเอง ในการแหงของสน าม 2 ขน คอ

ขนแรก น าในสระเหยไปจนสแหง ใชเวลา 20-24 ชวโมง

ขนสอง น ามนวานชในสน าจะระเหยออกมา ใชเวลาประมาณ 2-3 สปดาห เมอสแหงนนผวของวสดจะแหงและแขง พอทจะลางหรอท าความสะอาดไดดวยน า

2. สน าปน (Lime Paints) เปนสทใชทาผนงปนหรอคอนกรต โดยทผวของปนตองไมขรขระ หรอมการตกแตงมากเกนไป หรอเรยบเกนไป สวนประกอบของสน าปน มดงน

- เนอสท ามาจากปนดบหรอปนขาว (CaO : Calciumoxide) หรอเรยกวา ไลม - สหรอเมดส ท ามาจากสารประกอบออกไซดของโลหะหม B - ตวยดเหนยว อาจใชสารตางๆไดแก น าขาว (ขาวเหนยว) ซงกรองเอาแตน ามาใชเทานน สาหรายตมใหสกเอาแตน า

ใสๆมาใช หรอเกลอแกง คณสมบตทดของน าปน คอ มราคาถและหางาย ผสมใชไดเองดวยวธการงายๆและไดปรมาณมาก 3. สน ามน (Oil Paints) สน ามนเปนสทชางกอสรางโดยทวไปนยมใชงานมากทสด มอย 3 ชนด คอ - สผสมเอง มองคประกอบส าคญ ไดแก เนอส เมดส น ามนผสมส และตวท าใหแหง เมอใชงานจรงผใชจะตอง

ผสมเอง - สน ามนผสมเสรจ มองคประกอบส าคญ ไดแก เนอส เมดส และตวท าใหแหง บรษททผลตสชนดนออกมาขาย

จะผสมสารตางๆเหลานนมาเรยบรอยแลว - สน ามนทเปนสเคลอบ มองคประกอบทคลายสน ามนผสมเสรจ แตมน ามนชกเงาอยดวย ทงน เพอท าใหผวของ

วสดทเคลอบนมความแวววาว และสวยงามมากขน 4. สอมลชน (Emulsion Paint) เนองจากสโดยทวไปมวธการกอนใชงานคอนขางยงยาก จงไดมการพฒนารปแบบ

ของสขนเพอใหใชงานไดสะดวก โดยการน าเอาสมาท าใหอยในรปอมลชน คอ ท าใหเมดส เนอส เวฮเคล รวมตวเปนเนอเดยวกน สชนดนเมอมองดจะเหนเปนเนอเดยวกนหมด โดยปกตองคประกอบเหลานน เมอตงทงไวนานๆ จะแยกชนกนอยางชดเจน ส าหรบองคประกอบองสอมลชนกเหมอนกบสทวไป ไดแก เนอส เมดส เวฮเคลและตวท าใหแหงแตมการเพมตวยดเกาะหรอสารทเปนตวอมลสฟายองเอเจนทลงไปดวย ซงสารทเพมลงไปนนสวนใหญเปนพอลเมอรหรอพลาสตกนนเอง

ดงนน ชอของอมลชนจงใชชอของพอลเมอร เปนชอสนน ตวอยาง เชน

- ส PVA Emulsion มพอลเมอรชอ PVA (Polyvinyl Acetate)

- ส PS Emulsion มพอลเมอรชอ PS (Polystyrene) ตวท าละลายของสอมลชน คอ น าสะอาดท าใหเวลาใชงานสะดวกส าหรบผใชเปนอยางยงเพยงแตผสมน าสะอาดกบส

อมลชนลงในภาชนะใหมความเขมขนตามทตองการแลวกสามารถน าไปงานไดเลย ขอดของสอมลชน 1. ทนดางไดเปนอยางด อกทงยงมความชนต าจงดดตดผวของวสดททาไดเปนอยางด

2. แหงเรวจนทาทบไดหลายครงในชวงระยะเวลาสน อกทงยงไมมกลนเหมนขณะททาหรอก าลงแหง 3. สแขงตวเรวโดยใชเวลาประมาณ 2-3 วนเทานน กสามารถลางถท าความสะอาดได




จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบสทา 2. รและเขาใจเกยวกบสยอม


ค าสง ใหผเรยนเตมค าตอบลงในชองวางใหสมบรณ 1. สทา หมายถง ………………………………………………………...................................……………………………………………………….. 2. สทา แบงได ม ………. ประเภท ไดแก 1. ………………………. คอ ……………………......……………………………………………….………... 2. ………………………. คอ ……………………….………………………………………..………………… 3. สวนประกอบของสทาโอบลเทรตง ประกอบดวย........................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... 4. สวนประกอบของส Transparent ประกอบดวย…………………………..…………………………………………………………………. ...................................................................................................................................................................................... 5. การทสแหงได เกดจากกระบวนการอะไร ...................................................................................................................................................................................... 6. สยอม หมายถง …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7. แหลงก าเนดของสยอม ไดมาจากอะไรบาง ..................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... 8. ปจจยทท าใหสตดบนผา ไดแก อะไรบาง ...................................................................................................................................................................................... 9. บดาแหงสยอม คอ ……………………………………………………………………………….…………………………………………………… 10. องคประกอบทางเคมของสยอม ไดแก …………………………………………………………………………………………………………

การวดประเมนผล และเกณฑการประเมน 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 6 ไดถกตองไดคะแนนรอยละ 80 ของคะแนนเตม




จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบกาว


ค าสง ใหผเรยนเตมค าตอบลงในชองวางใหสมบรณ 1. กาว หมายถง ………………………………………………………...................................…………………………………………………….. ...................................................................................................................................................................................... 2. กาว แบงตามประเภทของวตถดบทใชในการผลต แบงได …….. คอ 1. ………………………. คอ ……………………......……………………………………………….………... 2. ………………………. คอ ……………………….………………………………………..………………… 3. กาวทไดมาจากกระดก กบสตว เรยกวา ………………………………………………………………………………………………………… เหมาะส าหรบใชตดสงของประเภท …………………………………………………………………………………………………………….. 4. กาวแปง มการเตมสารสม เพอ …………………………………………………………………………………………………………………… เหมาะส าหรบใชตดสงของประเภท …………………………………………………………………………………………………………….. 5. กาวทไดจากการสงเคราะหพอลเมอร เรยกวา ……………………………………………………………………………………………… 6. กาวทเหมาะส าหรบตดโลหะ กระเบอง เซรามก คอ ……………………………………………………………………………………. 7. กาวทเปนพลาสตกอดแทง ทใชกบปนยงกาวไฟฟา เรยกวา ………………………………………………………………………….. เหมาะส าหรบใชตดสงของประเภท ……………………………………………………………………………………………………………… 8. กาวทใชเชอมตอส าหรบอางน า เชอมผวโลหะ แกว ไม และเซรามค คอ ………………………………………………………….. 9. กาวทผลตจากพลาสตกเทอโมเซตตง ทนตอแรงเฉอน เหมาะส าหรบรกษารปรางชนงาน คอ …………………………….. 10. ไอระเหยของกาว มผลตอระบบรางกายอยางไรบาง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

การวดประเมนผล และเกณฑการประเมน 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 7 ไดถกตองและผเรยนไดคะแนนรอยละ 80 ของคะแนนเตม




จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบโฟม


ค าสง ใหผเรยนเตมค าตอบลงในชองวางใหสมบรณ 1. โฟม หมายถง ………………………………………………………...................................…………………………………………………….. ...................................................................................................................................................................................... 2. สารเคมทเตมเขาไปในโฟม ท าใหเกดฟองกาซ คอ …………………………………………………………………………………………… 3. โฟมแขง ท ามาจาก ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4. โฟมออน ท ามาจาก …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 5. สารทเตมเขาไปในโฟม เพอไมใหตดไฟ คอ …………………………………………………………………………………………………….. 6. คณสมบตของโฟม คอ…………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 7. ขอแตกตางของโฟมโพลยรเทนกบโฟมโพลสไตรน คอ ……………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8. โฟมทไมสามารถกนความชนได คอ …………………………………………………………………………………………………………….. 9. โฟมโพลยรเทน สวนมากน าไปใชประโยชนเกยวกบ ……………………………………………………………………………………….. 10. โฟมโพลสไตรน สวนมากน าไปใชประโยชนเกยวกบ …………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


หนวยท ... ชอวชา วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม รหสวชา 2000-1304 สอนสปดาหท 9

ชอหนวย สอบกลางภาค ชวโมงรวม 3 ชวโมง ระดบปวช.3 ชอผสอน อ. นาถอนงค ตาไคร จ านวน 3 ชวโมง/สปดาห

….สอบกลางภาคเรยน 1/2561….


หนวยท 4 ชอวชา วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปะกรรม รหสวชา 2000-1304 สอนสปดาหท 10 - 12

ชอหนวย พอลเมอรและการเลอกใชผลตภณฑพอลเมอร ชวโมงรวม 9 ชวโมง ระดบปวช.3 ชอผสอน อ. นาถอนงค ตาไคร จ านวน 3 ชวโมง/สปดาห

สาระส าคญ

พอลเมอร คอ สารประกอบทมโมเลกลใหญ เกดจากโมเลกลเดยวมาเชอมตอกนดวยพนธะเคม แตละโมเลกลเดยวหรอหนวยยอย เรยกวา มอนอเมอร พอลเมอรมทงทเปนแบบธรรมชาตและสงเคราะหขน พอลเมอรธรรมชาต เชน เซลลโลส ใยธรรมชาต สวนพอลเมอรสงเคราะหสามารถสงเคราะหขนไดโดยน าสารประกอบทเปนมอนอเมอรมาท าปฏกรยาภายใตสภาวะทเหมาะสม มอนอเมอรเหลานจะเชอมตอเปนโมเลกลขนาดใหญเกดเปนพอลเมอรสงเคราะห เชน ยางสงเคราะห เสนใยสงเคราะห พลาสตก เปนตน จดประสงคการเรยนร จดประสงคทวไป 1. รและเขาใจเกยวกบพอลเมอร 2. รและเขาใจเกยวกบผลตภณฑพอลเมอร จดประสงคเชงพฤตกรรม

1. อธบายความหมายของพอลเมอรได 2. อธบายประเภทของพอลเมอรทแบงตามการเกดได 3. อธบายประเภทของพอลเมอรทแบงตามชนดของมอนอเมอรได 4. เปรยบเทยบโครงสรางของพอลเมอรแตละแบบได 5. บอกขอแตกตางของปฏกรยาการเกดพอลเมอรแบบเตมและแบบควบแนนได 6. อธบายเกยวกบการน าพลาสตกไปใชประโยชนในดานตางๆได 7. อธบายเกยวกบการน าเสนใยไปใชประโยชนในดานตางๆได 8. อธบายเกยวกบการน ายางไปใชประโยชนในแตละดานได 9. บอกสมบตทางกายภาพของผลตภณฑพอลเมอรได 10. วเคราะหเกยวกบปญหาจากการใชผลตภณฑพอลเมอรในชวตประจ าวนได 11. ใชเหตผลในการตดสนใจเมอมการตอบค าถาม 12. มความสนใจและรอบรเกยวกบเรองสารละลาย 13. มความซอสตยเมอใหท าแบบฝกหดและเฉลยดวยตนเอง

สมรรถนะรายหนวย เลอกใชพอลเมอรในชวตประจ าวนไดอยางประหยดและปลอดภย รายวชาทจดควบคหรอบรณาการ


4. พอลเมอรและการเลอกใชผลตภณฑพอลเมอร 4.1 ความรทวไปเกยวกบพอลเมอร

4.1.1 ความหมายของพอลเมอร 4.1.2 ประเภทของพอลเมอรแบงตามการเกด 4.1.3 ประเภทของพอลเมอรแบงตามชนดของมอนอเมอร 4.1.4 โครงสรางของพอลเมอร 4.1.5 ปฏกรยาการเกดพอลเมอร

4.2 ผลตภณฑพอลเมอร 4.2.1 พลาสตก 4.2.2 เสนใย 4.2.3 ยาง 4.2.4 การทดลองสมบตทางกายภาพของผลตภณฑพอลเมอร 4.2.5 ปญหาจากการใชผลตภณฑพอลเมอร ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณธรรมทมงเนน 1. การมเหตผล 2. มความรอบร 3. ความซอสตยสจรต 4. การแบงปน น าปญหาและอปสรรคในการเรยนการสอนมาปรบปรงการเรยนการสอน

เนองจากใหการบานนกเรยนไปท า นกเรยนมกไมท าดวยตนเอง ดเพอน จงมการใหนกเรยนท างาน ท ากจกรรมการทดลองในหองเรยน เลนเกมสและมการน าเสนอหนาชนเรยน

กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 10 ชวโมงท 28 - 30) ผสอนน าเสนอภาพทเกยวกบพลาสตก ยางและเสนใย ใหผเรยนอภปรายถงความเหมอนและความตาง ผสอนแจงหนวยทจะเรยน คอ หนวยการเรยนรท 4 เรอง พอลเมอรและการเลอกใชผลตภณฑพอลเมอร และแจงจดประสงคการเรยนร ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ ความหมายของพอลเมอร ประเภทของพอลเมอรแบงตามการเกด ผสอนแจงถงวธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆของเนอหาทเรยนในสปดาหน ผสอนตงค าถามเกยวกบพอลเมอรและมอนอเมอร และใหผเรยนสบคนขอมลจากหนงสอและใบความร ผสอนอธบายถงความหมายของพอลเมอรและประเภทของพอลเมอรแบงตามการเกด จาก PowerPoint เรอง พอลเมอรและการเลอกใชผลตภณฑพอลเมอร ผเรยนแตละคนท าการศกษาเรองพอลเมอรธรรมชาตและพอลเมอรสงเคราะหจากใบงาน หนงสอเรยนและอนเทอรเนตใหไดมากทสด อาสาสมครเขยนบนกระดานถงชอตวอยางของพอลเมอร

ผสอนสมผเรยนตอบค าถามถงตวอยางพอลเมอรทผเรยนกลมแรกเขยนมาวาเปนพอลเมอรธรรมชาตหรอพอลเมอรสงเคราะห ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณา วาถกตองหรอไม ถาผดใหแกไขใหถกตอง ผสอนและผเรยนรวมกนสรปเพอใหผเรยนไดเขาใจชดเจนมากยงขน ผเรยนเขยนบนทกความรลงในสมด ในชวโมงท 29-30 ผสอนทบทวนความรเรองความหมายของพอลเมอรและประเภทของพอลเมอร ผสอนชแจงถงหวขอทเรยนในครงน คอ ประเภทของพอลเมอรทแบงตามชนดของมอนอเมอร โครงสรางของพอลเมอร ผสอนอธบายเพมเตมเรอง ประเภทของพอลเมอรแบงตามชนดของมอนอเมอร จาก PowerPoint เรอง พอลเมอรและการเลอกใชผลตภณฑพอลเมอร ผเรยนศกษา VDO เรอง โครงสรางพอลเมอร ผสอนสมถามผเรยนเกยวกบ VDO ทผเรยนศกษา ผเรยนท าใบงานท 9 เรอง พอลเมอร โดยเกณฑการประเมนผล 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและไดคะแนนรอยละ 80 ของคะแนนเตม ผสอนเดนสงเกตขณะทนกเรยนท างาน ผสอนสมผเรยนเฉลยใบงาน

ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผเรยนรวมกนสรปบทเรยนโดยการถามตอบและใหผเรยนจดบนทกลงในสมด ผสอนมอบหมายงานผเรยนใหท าการศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบบทเรยนตามเวบไซตตางๆ เทคนควธการสอนทน ามาใช - การเรยนรแบบปฏสมพนธ

- การสบคนขอมล สอการเรยนการสอนและแหลงเรยนร 1. สอสงพมพ

- ใบความร เรอง พอลเมอร

- ใบงานท 9 เรอง พอลเมอร


- โปรเจคเตอร

- ล าโพง 3. สอเทคโนโลยขนสง

- PowerPoint หนวยการเรยนท 4 เรอง พอลเมอรและการเลอกใชผลตภณฑพอลเมอร

- VDO เรอง โครงสรางพอลเมอร 4. อนเทอรเนต - https://www.youtube.com/watch?v=-vQlFxhIrk4 - http://nakhamwit.ac.th/pingpong_web/Polymer.htm 5. อนๆ

- การวดประเมนผลและเกณฑการประเมนผล

การวดประเมนผล เกณฑการประเมน 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงานท 9 เรอง พอลเมอร


https://www.youtube.com/watch?v=-vQlFxhIrk4

เอกสารอางอง/เวบไซต 1.จตมา จนทรตระกล (2556).วทยาศาสตรเพอพฒนาธรกจและบรการ.พมพครงท 1.กรงเท :เอมพนธ. 295หนา. 2. https://web.ku.ac.th/schoolnet/snet5/topic8/polimer.html 3. ปทมนนท แกวประดบ.(2559).วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม.พมพครงท 1 .กรงเทพฯ : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ.191 หนา

https://web.ku.ac.th/schoolnet/snet5/topic8/polimer.html

กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 11 ชวโมงท 31-33) ผสอนทบทวนเนอหาในเรองโครงสรางของพอลเมอร ผสอนแจงจดประสงคการเรยนของเนอหาในสปดาหน ผสอนแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอเรอง ปฏกรยาการเกดพอลเมอร ผสอนแจงถงวธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆของเนอหาทเรยนในสปดาหน ผสอนตงค าถามเกยวกบการเกดพอลเมอรและใหนเรยนสบคนขอมลจากหนงสอและอนเทอรเนต ผสอนน าอธบายถงปฏกรยาการเกดพอลเมอรแบบควบแนนและแบบเตม ผสอนสมผเรยนตอบค าถามเกยวกบขอแตกตางของปฏกรยาพอลเมอไรเซซนแบบเตมและแบบควบแนน โดยผเรยนรอยละ 80 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาค าตอบถกตองหรอไม ถาผดใหชวยกนอภปรายแกไขใหถกตอง ผสอนและผเรยนรวมกนสรปถงเนอหาทเรยนโดยการถาม-ตอบและใหผเรยนบนทกลงในสมด

ในชวโมงท 32-33 ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ ผลตภณฑพอลเมอร เรองยอย พลาสตก

ผสอนตงค าถามเกยวกบพลาสตกเมอโดนความรอนแลวสามารถหลอมละลายไดไหมและใหผเรยนสบคนขอมลจากใบความรและหนงสอเรยน ผเรยนแตละคนท าการศกษาถงเรองประเภทของพลาสตก ผสอนอธบายเรองเทอรมอพลาสตกและพลาสตกเทอรมอเซต

ผสอนสมผเรยนกลมแรกเขยนตวอยางผลตภณฑพลาสตก ผสอนสมผเรยนกลมทสองตอบค าถามถงตวอยางผลตภณฑพลาสตกทผเรยนกลมแรกเขยนมาวาเปนพลาสตก

ประเภทไหน ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณา วาถกตองหรอไม เพราะเหตใด ผสอนอธบายเพมเตมเรองพลาสตกรไซเคลและแสดงรปสญลกษณจาก Powerpoint

ผสอนสมผเรยนยกตวอยางพลาสตกรไซเคลแตละกลม ผสอนใหผเรยนท าใบงานท 10 เรอง พลาสตก โดยเกณฑการประเมน 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานได

ถกตองและไดคะแนนรอยละ 80 ของคะแนนเตม ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างานและสมผเรยนเฉลยใบงาน ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผสอนและผเรยนรวมกนสรปบทเรยนโดยการถามตอบและใหผเรยนจดบนทกลงในสมด ผสอนมอบหมายงานผเรยนใหท าการศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบบทเรยนตามเวบไซตตางๆ

เทคนควธการสอนทน ามาใช - การเรยนรแบบปฏสมพนธ

- การสบคนขอมล - การเลนเกมส



- ใบงานท 10 เรอง พลาสตก



- PowerPoint หนวยการเรยนท 4 เรอง พอลเมอรและการเลอกใชผลตภณฑพอลเมอร 4. อนเทอรเนต - https://krukoongchemistry.wordpress.com/ 5. อนๆ

- อปกรณทหาไดในชนเรยน เชน เกาอพลาสตก แฟมใสเอกสารของนกเรยน ซองใสอปกรณการเรยน ปากกา


การวดประเมนผล เกณฑการประเมน 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงาน ท 10 เรอง พลาสตก


เอกสารอางอง/เวบไซต 1.จตมา จนทรตระกล (2556).วทยาศาสตรเพอพฒนาธรกจและบรการ.พมพครงท 1.กรงเท :เอมพนธ. 295หนา. 2. https://web.ku.ac.th/schoolnet/snet5/topic8/polimer.html 3. http://science.ourkpschool.com/2010/05/cai-polymer/ 4. ปทมนนท แกวประดบ.(2559).วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม.พมพครงท 1 .กรงเทพฯ : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ.191 หนา


http://science.ourkpschool.com/2010/05/cai-polymer/

กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 12 ชวโมงท 34-36) ผสอนทบทวนเนอหาในเรองพลาสตก ผสอนแจงจดประสงคการเรยนของเนอหาในสปดาหน

ผสอนแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ เรอง ผลตภณฑพอลเมอร เรองยอย ยางและเสนใย ผสอนแจงถงวธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆของเนอหาทเรยนในสปดาหน ผสอนตงค าถามเกยวกบสมบตเดนของยางและเสนใยและใหผเรยนสบคนขอมลจากหนงสอ ใบความรและอนเทอรเนต ผสอนอธบายถงประเภทของยางและเสนใย

ผสอนสมผเรยนกลมแรกเขยนตวอยางผลตภณฑของยางและเสนใย ผสอนสมผเรยนกลมทสองตอบค าถามถงตวอยางผลตภณฑของยางและเสนใยทผเรยนกลมแรกเขยนมาวาเปน

ยางธรรมชาตหรอยางสงเคราะห/เสนใยธรรมชาตหรอเสนใยสงเคราะห ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณา วาถกตองหรอไม เพราะเหตใด ผสอนและผเรยนรวมกนสรปถงเนอหาทเรยนโดยการถาม-ตอบและใหผเรยนบนทกลงในสมด

ในชวโมงท 35 - 36 ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ สมบตทางกายภาพของผลตภณฑพอลเมอร ผสอนอธบายขนตอนการท ากจกรรมการทดสอบสมบตทางกายภาพของผลตภณฑพอลเมอร ผเรยนแบงกลม โดยใหมสมาชกกลมจ านวน 5 คน ใหผเรยนท ากจกรรมการการทดสอบสมบตทางกายภาพของผลตภณฑพอลเมอร โดยสมาชกแตละกลมตองมหนาททแตกตางกน ดงน - สมาชกคนท 1 ทดสอบความแขงแรงของผลตภณฑพอลเมอร - สมาชกคนท 2 ทดสอบความทนตอแรงดงของผลตภณฑพอลเมอร - สมาชกคนท 3 ทดสอบการเกดรอยเมอขดดวยของมคม - สมาชกคนท 4 ทดสอบการจมหรอลอยเมอน าผลตภณฑพอลเมอรใสลงในน า , น าเกลอ - สมาชกคนท 5 ท าการจดบนทกขอมล ผเรยนแตละกลมสงตวแทนน าเสนอหนาชนเรยนสมบตทางกายภาพของผลตภณฑพอลเมอร ของแตละกลม ผสอนอธบายเพมเตมเรองปญหาจากการใชผลตภณฑพอลเมอรและวธลดขยะพอลเมอรโดยใชหลก 3R (Reduce , Reuse , recycle) จาก PowerPoint หนวยการเรยนท 4 เรอง พอลเมอรและการเลอกใชผลตภณฑพอลเมอร

ผสอนสมผเรยนยกตวอยางวธการลดขยะพอลเมอรโดยใชหลก 3R โดยผเรยนรอยละ 80 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาค าตอบวาถกตองหรอไม ผเรยนรวมกนสรปบทเรยนโดยการถามตอบและใหผเรยนจดบนทกลงในสมด ผสอนมอบหมายงานใหผเรยนการศกษาขอมลเพมเตมและท าใบงานเรอง ท 11 เรองยางและเสนใย โดย80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและไดคะแนนรอยละ 80 ของคะแนนเตม

เทคนควธการสอนทน ามาใช - การเรยนรแบบปฏสมพนธ

- การเลนเกมส - การทดลอง



- ใบงานท 11 เรอง ยางและเสนใย



- PowerPoint หนวยการเรยนท 4 เรอง พอลเมอรและการเลอกใชผลตภณฑพอลเมอร 4. อนเทอรเนต - https://krukoongchemistry.wordpress.com/ 5. อนๆ

- อปกรณทใชในการทดลอง เชน ถงพลาสตกใสอาหาร ขวดน า ยางรดผม ชอนพลาสตก เชอก PVC การวดประเมนผลและเกณฑการประเมนผล

การวดประเมนผล เกณฑการประเมน 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงาน ท 11 เรอง ยางและเสนใย


เอกสารอางอง/เวบไซต 1.จตมา จนทรตระกล (2556).วทยาศาสตรเพอพฒนาธรกจและบรการ.พมพครงท 1.กรงเท :เอมพนธ. 295หนา. 2. https://web.ku.ac.th/schoolnet/snet5/topic8/polimer.html 3. http://science.ourkpschool.com/2010/05/cai-polymer/ 4. ปทมนนท แกวประดบ.(2559).วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม.พมพครงท 1 .กรงเทพฯ : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ.191 หนา


http://science.ourkpschool.com/2010/05/cai-polymer/



หนวยเรยนท 4 ชอหนวย พอลเมอรและการเลอกใชผลตภณฑพอลเมอร

จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบพอลเมอร 2. รและเขาใจเกยวกบผลตภณฑพอลเมอร พอลเมอร

คอ สารประกอบทมโมเลกลขนาดใหญ และมมวลโมเลกลมากประกอบดวยหนวยเลก ๆ ของสารทอาจจะเหมอนกนหรอตางกนมาเชอมตอกนดวยพนธะโควาเลนต สวนมอนอเมอร (Monomer) คอ หนวยเลก ๆ ของสารในพอลเมอร ดงภาพ

ประเภทของพอลเมอร สามารถตามเกณฑตางๆไดดงน

1. แบงตามการเกดเปนเกณฑ ก . พอลเมอรธรรมชาต เปนพอลเมอรทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน โปรตน แปง เซลลโลส ไกโคเจน กรดนวคลอก และยางธรรมชาต (พอลไอโซปรน) ข . พอลเมอรสงเคราะห เปนพอลเมอรทเกดจากการสงเคราะหเพอใชประโยชนตาง ๆ เชน พลาสตก ไนลอน ดาครอน และลไซต เปนตน

2. แบงตามชนดของมอนอเมอรทเปนองคประกอบ ก . โฮมอลเมอร (Homopolymer) เปนพอลเมอรทประกอบดวยมอนอเมอรชนดเดยวกน เชน แปง(ประกอบดวยมอนอเมอรทเปนกลโคสทงหมด) พอลเอทลน PVC (ประกอบดวยมอนอเมอรทเปนเอทลนทงหมด)

ข . เฮเทอโรพอลเมอร (Heteropolymer) เปนพอลเมอรทประกอบดวยมอนอเมอรตางชนดกน เชน โปรตน (ประกอบดวยมอนอเมอรทเปนกรดอะมโนตางชนดกน) พอลเอสเทอร พอลเอไมด เปนตน

โครงสรางของพอลเมอร

โครงสรางของพอลเมอรขนอยกบการจดเรยงของมอนอเมอร และมผลตอสมบตทางกายภาพบางประการของพอลเมอร โครงสรางของพอลเมอรแบงได 3 แบบ ดงน 1. โครงสรางแบบเสน (Chain length polymer) เปนพอลเมอรทเกดจากมอนอเมอรสรางพนธะตอกนเปนสายยาว โซพอลเมอรเรยงชดกนมากวาโครงสรางแบบอน ๆ จงมความหนาแนน และจดหลอมเหลวสง มลกษณะแขง ขนเหนยวกวาโครงสรางอนๆ ตวอยาง PVC พอลสไตรน พอลเอทลน ดงภาพ

2. โครงสรางแบบกง (Branched polymer) เปนพอลเมอรทเกดจากมอนอเมอรยดกนแตกกงกานสาขา มทงโซสนและโซยาว กงทแตกจาก พอลเมอรของโซหลก ท าใหไมสามารถจดเรยงโซพอลเมอรใหชดกนไดมาก จงมความหนาแนนและจดหลอมเหลวต ายดหยนได ความเหนยวต า โครงสรางเปลยนรปไดงายเมออณหภมเพมขน ตวอยาง พอลเอทลนชนดความหนาแนนต า ดงภาพ

3. โครงสรางแบบรางแห (Croos -linking polymer) เปนพอลเมอรทเกดจากมอนอเมอรตอเชอมกนเปนรางแห พอลเมอรชนดนมความแขงแกรง และเปราะหกงาย ตวอยางเบกาไลต เมลามนใชท าถวยชาม ดงภาพ

การเกดพอลเมอร พอลเมอรเกดจากการรวมตวกนทางเคมของมอนอเมอรอาจประกอบดวยมอนอเมอรชนดเดยวกน เชน แปง เซลลโลส เกดจากมอนอเมอรทชอวา กลโคส ยางพารา เกดจากมอนอเมอรทชอวา ไอโซพรน พอลเอทลน เกดจากมอนอเมอรทชอวา เอทลน พอลเมอรบางชนดประกอบดวยมอนอเมอรตางชนดมาเชอมตอกน เชน โปรตน โปรตนในธรรมชาตเกดจากกระอะมโนทตางกนไดมากถง 20 ชนด กระบวนการทมอนอเมอรรวมตวกนทางเคมเกดเปนพอลเมอร เรยกวา การเกดพอลเมอร หรอ ปฏกรยาพอลเมอรไรเซชน (Polymerizasion Reaction) แบงเปน 2 แบบ คอ

1. ปฏกรยาพอลเมอรไรเซชนแบบเตม (Addition polymerization reaction) คอปฏกรยาพอลเมอรไรเซชนทเกดจากมอนอเมอรของสารอนทรยชนดเดยวกนทม C กบ C จบกนดวยพนธะคมารวมตวกนเกดสารพอลเมอรเพยงชนดเดยวเทานน ดงภาพ

2. ปฏกรยาพอลเมอรไรเซชนแบบควบแนน (Condensation polymerization reaction) คอปฏกรยาพอลเมอรไรเซชนทเกดจากมอนอเมอรทมหมฟงกชนมากกวา 1 หม ท าปฏกรยากนเปนพอลเมอรและสารโมเลกลเลก เชน น า กาซแอมโมเนย กาซไฮโดรเจนคลอไรด เมทานอล เกดขนดวย ดงภาพ

ผลตภณฑพอลเมอร พลาสตกมทงชนดทเกดขนเองตามธรรมชาตและพอลเมอรทสงเคราะหขนจากปฏกรยาเคม มนยษน าพอลเมอรมาใชท าผลตภณฑเพอใชงานตางๆกน เชน รองเทา กระเปา ยางรถยนต เสอผา เปนตน ผลตภณฑจากพอลเมอร ไดแก พลาสตก ยาง เสนใย พลาสตก พลาสตก (Plastic) คอ สารทสามารถท าใหเปนรปตาง ๆ ไดดวยความรอน พลาสตกเปนพอลเมอร ขนาดใหญ มวลโมเลกลมาก พลาสตกมสมบตทวไป คอ

1. มความเสถยรมากในธรรมชาต สลายตวยาก มมวลนอย และเบา 2. เปนฉนวนความรอนและไฟฟาทด 3. เปนฉนวนความรอนและไฟฟาทด

ถาพจารณาการเปลยนแปลงเมอไดรบความรอนของพลาสตก สามารถจ าแนกพลาสตกได 2 ประเภท คอ เทอรมอพลาสตก (Thermoplastic) และพลาสตกเทอรมอเซต (Thermosetting Plastic)

1. เทอรมอพลาสตก เมอไดรบความรอนจะออนตว และเมอเยนลงจะแขงตว สามารถเปลยนรปได พลาสตกประเภทนโครงสรางโมเลกลเปนโซตรงยาว มการเชอมตอระหวางโซพอลเมอรนอยมาก จงสามารถหลอมเหลว หรอเมอผานการอดแรงมากจะไมท าลายโครงสรางเดม ตวอยาง พอลเอทลน พอลโพรพลนพอลสไตรน

2. พลาสตกเทอรมอเซต จะคงรปหลงการผานความรอนหรอแรงดนเพยงครงเดยว เมอเยนลงจะแขงมาก ทนความรอนและความดน ไมออนตวและเปลยนรปรางไมได แตถาอณหภมสงกจะแตกและไหมเปนขเถาสด า พลาสตกประเภทนโมเลกลจะเชอมโยงกนเปนรางแหจบกนแนน แรงยดเหนยวระหวางโมเลกลแขงแรงมาก จงไมสามารถน ามาหลอมเหลวได ตวอยาง เมลามน พอลยรเทน

ตาราง แสดงสมบตบางประการของพลาสตกบางชนด

ชนดของพลาสตก

ประเภทของพลาสตก สมบตบางประการ ตวอยางการน าไปใชประโยชน สภาพการไหมไฟ ขอสงเกตอน

พอลเอทลน เทอรมอพลาสตก

เปลวไฟสน าเงนขอบเหลอง กลนเหมอนพาราฟน เปลวไฟไม

ดบเอง

เลบขดเปนรอย ไมละลายใน

สารละลายทวไป ลอยน า

ถง ภาชนะ ฟลมถายภาพ ของเลนเดก ดอกไมพลาสตก

พอลโพรพลน เทอรมอพลาสตก เปลวไฟสน าเงนขอบเหลอง ควนขาว กลน

เหมอนพาราฟน

ขดดวยเลบไมเปนรอย ไมแตก

โตะ เกาอ เชอก พรม บรรจภณฑอาหาร ชนสวนรถยนต

พอลสไตรน เทอรมอพลาสตก เปลวไฟสเหลอง เขมามาก กลนเหมอนกาซ

จดตะเกยง

เปาะ ละลายไดในคารบอนเต

ตระคลอไรด และโทลอน ลอยน า

โฟม อปกรณไฟฟา เลนส ของเลนเดก อปกรณกฬา

เครองมอสอสาร

พอลวนลคลอไรด

เทอรมอพลาสตก ตดไฟยาก เปลวสเหลองขอบเขยว ควนขาว กลนกรดเกลอ

ออนตวไดคลายยาง ลอยน า

กระดาษตดผนง ภาชนะบรรจสารเคม รองเทา

กระเบองปพน ฉนวนหมสายไฟ ทอพวซ

ไนลอน เทอรมอพลาสตก เปลวไฟสน าเงนขอบเหลอง กลนคลายเขา

สตวตดไฟ

เหนยว ยดหยน ไมแตก จมน า

เครองนงหม ถงนองสตร พรม

อวน แห พอลยเรย

ฟอรมาลดไฮด พลาสตกเทอรมอเซต ตดไฟยาก เปลวส

เหลองออน ขอบฟาแกมเขยว กลน

แอมโมเนย

แตกราว จมน า เตาเสยบไฟฟา วสดเชงวศวกรรม

อพอกซ พลาสตกเทอรมอเซต ตดไฟงาย เปลวสเหลอง ควนด า กลน

คลายขาวคว

ไมละลายในสารไฮโดรคารบอน

และน า

กาว ส สารเคลอบผวหนาวตถ

พอลเอสเทอร เทอรมอพลาสตก ตดไฟยาก เปลวสเหลอง ควนกลนฉน

ออนตว ยดหยน เสนใยผา

พลาสตกเทอรมอเซต ตดไฟยาก เปลวสเหลอง ควนด า กลน

ฉน

เปราะ หรอแขงเหนยว

ตวถงรถยนต ตวถงเรอ ใชบภายในเครองบนเ

พลาสตกรไซเคล ( Plastic recycle)

ปจจบนเราใชพลาสตกฟมเฟอยมาก แตละปประเทศไทยมขยะพลาสตกจ านวนมาก ซงเปนปญหาดานสงแวดลอมของโลก จงมความพยายามคดคนท าพลาสตกทยอยสลายทางชวภาพ (Biodedradable) มาใชแทน แตพลาสตกบางชนดกยงไมสามารถยอยสลายทางชวภาพได ในทางปฏบตยงคงก าจดขยะพลาสตกดวยวธฝงกลบใตดน และเผา ซงกอใหเกดปญหาดานสงแวดลอมตามมา วธทดทสดในการดแลสงแวดลอมเกยวกบขยะพลาสตก คอ ลดปรมาณการใชใหเหลอเทาทจ าเปน และมการน าพลาสตกบางชนดกลบไปผานบางขนตอนในการผลต แลวน ากลบมาใชงานใหมไดตามเดม

สมาคมอตสาหกรรมพลาสตก ประเทศสหรฐอเมรกา (The Society of Plastics Industry ; SPI) ไดก าหนด

สญลกษณเพอบงชประเภทของพลาสตกรไซเคล ซงจะก ากบไวในผลตภณฑสนคาทท าดวยพลาสตก ดงภาพในตาราง

ตาราง แสดงสญลกษณเพอบงชประเภทของพลาสตกรไซเคล ประเภทของพลาสตก

ชอยอ สญลกษณ มอนอเมอร การน าไปใชงาน

Polyethylene Terephthalate

PETE

High Density Polyethylene

HDPE

Polyvinyl Chloride

(PVC) PVC

Low Lensity Polyethylene

LDPE

Polypropylene PP

Polystyrene PS

Polycarbonate PC

Polymethyl-Methacrylate

PMMA

Nylon-66 N-66

ยาง ยาง (Rubber) คอ สารทมสมบตยดหยนได ท าใหเปนรปรางตางๆ ได เปนสารประกอบพอลเมอร ประโยชนใชท า

ยางลบ รองเทา ยางรถ ตกตายาง ยางแบงได 2 ประเภท คอ 1. ยางธรรมชาต ไดจากตนยางพารา น ายางทไดเปนของเหลวสขาว ชอ พอลไอโซปรน มสมบต ดงน มความยดหยน

เพราะโครงสรางโมเลกลของยางมลกษณะมวนงอขดไปมาปดเปนเกลยว ได แรงยดเหนยวระหวางโมเลกลเปนแรงแวนเดอรวาลส สมบตเปลยนงายคอเมอรอนจะออนตวเหนยว แตเยนจะแขงและเปราะ

2. ยางสงเคราะห เปนพอลเมอรทสงเคราะหขนจากสารผลตภณฑปโตรเลยม เชน

กระบวนการวลคาไนเซชน (Vulcanization process) คอ กระบวนการทใชในการเพมคณภาพของยางธรรมชาต (

ยางดบ) ใหมความยดหยนไดดขน มความคงตวสง ไมสกกรอนงาย และไมละลายในตวท าละลายอนทรย สมบตเหลานจะยงคงอย ถงแมวาอณหภมจะเปลยนแปลงกตาม

เสนใย เสนใย (Fibers) คอ พอลเมอรชนดหนงทมโครงสรางของโมเลกลสามารถน ามาเปนเสนดาย หรอเสนใย จ าแนก

ตามลกษณะการเกดไดดงน 1. เสนใยธรรมชาต ทรจกกนดและใกลตว คอ

- เสนใยเซลลโลส เชน ลนน ปอ เสนใยสบปะรด - เสนใยโปรตน จากขนสตว เชน ขนแกะ ขนแพะ - เสนใยไหม เปนเสนใยจากรงไหม 2. เสนใยสงเคราะห มหลายชนดทใชกนทวไปคอ

- เซลลโลสแอซเตด เปนพอลเมอรทเตรยมไดจากการใชเซลลโลสท าปฏกรยากบกรดอซตกเขมขน โดยมกรอซลฟรกเปนตวเรงปฏกรยา การใชประโยชนจากเซลลโลสอะซเตด เชน ผลตเปนเสนใยอารแนล 60 ผลตเปนแผนพลาสตกทใชท าแผงสวตชและหมสายไฟ - ไนลอน (Nylon) เปนพอลเมอรสงเคราะหจ าพวกเสนใย เรยกวา “ เสนใยพอลเอไมด” มหลายชนด เชน ไนลอน 6,6 ไนลอน 6,10 ไนลอน 6 ซงตวเลขทเขยนก ากบหลงชอจะแสดงจ านวนคารบอนอะตอมในมอนอเมอรของเอมนและกรดคารบอกซลก ไนลอนจดเปนพวกเทอรมอพลาสตก มความแขงมากกวาพอลเมอรแบบเตมชนดอน (เพราะมแรงดงดดทแขงแรงของพนธะเพปไทด) เปนสารทตดไฟยาก (เพราะไนลอนมพนธะ C-H ในโมเลกลนอยกวาพอลเมอรแบบเตมชนดอน) ไนลอนสามารถทดสอบโดยผสมโซดาลาม (NaOH + Ca(OH) 2) หรอเผาจะใหกาซแอมโมเนย - ดาครอน (Dacron) เปนเสนใยสงเคราะหพวกพอลเอสเทอร ซงเรยกอกชอหนงวา Mylar มประโยชนท าเสนใยท าเชอก และฟลม - Orlon เปนเสนใยสงเคราะห ทเตรยมไดจาก Polycrylonitrile




จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบพอลเมอร


ค าสง ใหผเรยนเตมค าตอบลงในชองวางใหสมบรณ 1. พอลเมอรและมอนอเมอรแตกตางกนอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. พอลเมอรแบงตามแหลงก าเนด ไดเปนประเภทใดบาง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. พอลเมอรแบงตามมอนอเมอรทเปนองคประกอบ ไดเปนประเภทใดบาง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4. มอนอเมอรของแปง เซลลโลส และโปรตน คอสารชนดใด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 5. จงยกตวอยางพอลเมอรธรรมชาตทเปนโฮโมพอลเมอรและพอลเมอรธรรมชาตทเปนโคพอลเมอร …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6. จงยกตวอยางพอลเมอรสงเคราะหทเปนโคพอลเมอรและพอลเมอรสงเคราะหทเปนโฮโมพอลเมอร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

7. โครงสรางของพอลเมอรแบบเสน มคณสมบตอยางไรบาง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 8. โครงสรางของพอลเมอรแบบกงมคณสมบตอยางไรบาง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 9. โครงสรางของพอลเมอรแบบรางแห มคณสมบตอยางไรบาง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10. จงเรยงล าดบความแขงแรงของโครงสรางของพอลเมอร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

การวดประเมนผล และเกณฑการประเมน 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 9 ไดถกตองและไดคะแนนรอยละ 80 ของคะแนนเตม




จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบผลตภณฑพอลเมอร


ค าสง ใหผเรยนเตมค าตอบลงในชองวางใหสมบรณ 1. พลาสตก หมายถง …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. คณสมบตทส าคญของพลาสตก คอ …………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. พลาสตก เมอใชเกณฑเมอไดรบความรอน แบงไดกประเภท อะไรบาง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. เทอรโมพลาสตกและพลาสตกเทอรโมเซตมสมบตทางกายภาพแตกตางกนอยางไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 5. เทอรโมพลาสตกและพลาสตกเทอรโมเซตมโครงสรางแตกตางกนอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6. จงยกตวอยางเทอรโมพลาสตกและพลาสตกเทอรโมเซต ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 7. โฟม จดเปนพลาสตกประเภทใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8. พลาสตกประเภทใดสามารถน ามารไซเคลได ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

9. ขวดน าจดเปนพลาสตกรไซเคลหมายเลขใด …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10. ผลตภณฑประเภทหกระทะ ดามจบเตารด สวตซไฟฟาท าจากพลาสตกชนดใด เพราะเหตใด …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….





จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบผลตภณฑพอลเมอร

ระยะเวลา 1 สปดาห

ค าสง ใหผเรยนเตมค าตอบลงในชองวางใหสมบรณ 1. ยางแบงเปนประเภทใดบาง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ยางธรรมชาตมแหลงทมาอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. ยางธรรมชาตและยางสงเคราะหมองคประกอบทเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. ยางธรรมชาตและยางสงเคราะหมโครงสรางทเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 5. เสนใยแบงเปนประเภทใดบาง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6. ชดดบเพลงท าจากเสนใยประเภทใด เพราะเหตใด …………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………….. 7. เสนใยสงเคราะหและเสนใยกงสงเคราะหมความแตกตางกนอยางไร …………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………..

8. ผเรยนมหลกเกณฑในการเลอกผาเพอใชท าเครองนงหมอยางไร …………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………….. 9. เสนใยนาโนเปนเสนใยชนดใด มสมบตอยางไร …………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………….. 10. เปรยบเทยบขอดและขอเสยของเสนใยธรรมชาตและเสนใยสงเคราะห …………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………..




ชอหนวย แสงและการมองเหน ชวโมงรวม 9 ชวโมง ระดบปวช.3 ชอผสอน อ. นาถอนงค ตาไคร จ านวน 3 ชวโมง/สปดาห

สาระส าคญ

แสง เปนพลงงานหนงทชวยใหมองเหนสงตางๆ แสงเคลอนทเปนแนวเสนตรง หรอเรยกวา รงสแสง เมอแสงไมสามารถเคลอนทผานวตถไดจะท าใหเกดเงา ภาพเกดจากการตดกนของรงสของแสงทสะทอนมาจากกระจกหรอการหกเหผานเลนส ภาพแบงออกเปน 2 ประเภท คอ ภาพจรงและภาพเสมอน

การมองเหนวตถ เกดจากการทแสงไปตกกระทบสงตางๆ แลวเกดการสะทอนเขาสตาเรา และผานเขามาในลกตา ไปท าใหเกดภาพบนจอทอยดานหลงของลก ขอมลของวตถทมองเหนจะสงขนไปสสมองตามเสนประสาท (optic nerve) สมองจะแปลขอมลเปนภาพของวตถนน จดประสงคการเรยนร จดประสงคทวไป 1. รและเขาใจเกยวกบธรรมชาตของแสง 2. รและเขาใจในการเกดภาพจากกระจก 3. รและเขาใจในการเกดภาพจากเลนส 4. รและเขาใจเกยวกบตาและการมองเหนส 5. รและเขาใจเกยวกบการถนอมสายตา จดประสงคเชงพฤตกรรม

1. อธบายความหมายของแสงได 2. บอกสมบตของแสงได 3. อธบายหลกการสะทอนของแสงได 4. อธบายเกยวกบการหกเหของแสงได 5. อธบายและยกตวอยางปรากฏการณมราจได 6. อธบายชนดของภาพได 7. บอกชนดของภาพทเกดจากกระจกเงาราบได 8. บอกชนดของภาพทเกดจากกระจกเงาผวโคงได 9. วาดต าแหนงของภาพทเกดจากกระจกนนและกระจกเวาได 10. ค านวณหาต าแหนงของภาพและขนาดของภาพทเกดจากกระจกได 11. อธบายและบอกชนดของภาพทเกดจากเลนสเวาได

12. อธบายและบอกชนดของภาพทเกดจากเลนสนนได 13. วาดรปการหาต าแหนงของภาพทเกดจากเลนสได 14. ค านวณหาต าแหนงของภาพและขนาดของภาพทเกดจากเลนสได 15. อธบายสวนประกอบของตาได 16. อธบายกลไกในการมองเหนสได 17. บอกวธการถนอมสายตาเมอดวตถทมความสวางมากได 18. บอกวธการถนอมสายตาเมอดวตถทมความสวางนอย 19. ใชเหตผลในการตดสนใจเมอมการตอบค าถาม 20. มความสนใจและรอบรเกยวกบเรองสารละลาย 21. มความซอสตยเมอใหท าแบบฝกหดและเฉลยดวยตนเอง

สมรรถนะรายหนวย แสดงความรเกยวกบแสงและการมองเหนเพอน าไปใชในชวตประจ าวนและการประกอบอาชพ รายวชาทจดควบคหรอบรณาการ


5. แสงและการมองเหน 5.1 ธรรมชาตของแสง 5.1.1 ความรทวไปเกยวกบแสง 5.1.2 การสะทอนของแสง 5.1.3 การหกเหของแสง 5.1.4 มราจ

5.2 การเกดภาพจากกระจก 5.2.1 ชนดของภาพ 5.2.2 ภาพจากกระจกเงาราบ 5.2.3 ภาพจากกระจกเงาผวโคง

5.3 การเกดภาพจากเลนส 5.3.1 การเกดภาพจากเลนสเวา 5.3.2 การเกดภาพจากเลนสนน 5.3.3 การหาต าแหนงภาพทเกดจากเลนส

5.4 ตาและการมองเหนส 5.4.1 สวนประกอบของตา 5.4.2 การมองเหนส

5.5 การถนอมสายตา 5.5.1 กรณดวตถทมความสวางมาก 5.5.2 กรณดวตถทมความสวางนอย ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณธรรมทมงเนน 1. การมเหตผล 2. ความรอบคอบ 3. ความซอสตยสจรต 4. ความขยนอดทน 5. การแบงปน น าปญหาและอปสรรคในการเรยนการสอนมาปรบปรงการเรยนการสอน

ปญหานกเรยนเขาหองเรยนชา ตามไมทนเพอน เมอถงเวลาใหท าแบบฝกฝดท าใหท าไมได จงมการท างานและเฉลยในหองเรยน เพอทบทวนแกนกเรยนทไมเขาใจตงแตแรก

กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 13 ชวโมงท 37 - 39) ผสอนน าเสนอภาพทเกยวกบการมองเหนของวตถแลวใหผเรยนอภปรายถงปจจยในการมองเหนภาพเพอน าเขาสบทเรยน ผสอนชแจงหนวยทจะเรยน คอ หนวยการเรยนรท 5 เรอง แสงและการมองเหน และแจงจดประสงคการเรยนร ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ ธรรมชาตของแสง ซงมเรองยอยๆ คอ ความรทวไปเกยวกบแสง การสะทอนของแสง การหกเหของแสงและการเกดมราจ ผสอนแจงถงวธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆของเนอหาทเรยนในสปดาหน ผเรยนศกษาเนอหาเรองความหมายของแสง และการเดนทางของแสงจากหนงสอเรยนและใบความร ผสอนอธบายเพมเตมในเรองของสมบตการสะทอนของแสงและการหกเหของแสง จาก PowerPoint เรอง แสงและการมองเหน ผสอนสมผเรยนใหยกตวอยางเหตการณตางๆทเกดจากสมบตของแสง โดยทผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาค าตอบวาถกตองหรอไม เพราะเหตใด ผสอนและผเรยนรวมกนสรปถงเรองธรรมชาตของแสงโดยการถามตอบและใหผเรยนบนทกลงในสมด

ในชวโมงท 38 - 39 ผสอนทบทวนเนอหาเรองธรรมชาตของแสง ผสอนใหผเรยนสงเกตตวเองในขณะทสองกระจก

ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ ชนดของภาพและภาพจากกระจกเงาราบ ผสอนรวมกนสนทนาเกยวกบชนดของภาพทเกดจากกระจกเงาราบ ผสอนอธบายเพมเตมเรอง ชนดของภาพและภาพจากกระจกเงาราบ จาก PowerPoint เรอง แสงและการมองเหน ผสอนแสดงการค านวณหาจ านวนภาพทเกดจากกระจกเงาราบท ามมกน ผเรยนท าใบงานท 12 เรอง ภาพจากกระจกเงาราบ โดยเกณฑการประเมนผล 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและไดคะแนนรอยละ 80 ของคะแนนเตม ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างาน ผสอนสมผเรยนออกมาเขยนวธคดบนกระดานใหเพอนในชนเรยน ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาขนตอนการคดและค าตอบทถกตอง พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผเรยนรวมกนสรปในเรองของชนดของภาพและภาพจากกระจกเงาราบ ผสอนมอบหมายงานใหผเรยนท าการศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบบทเรยนตามเวบไซตตางๆ


- การเรยนรแบบปฏสมพนธ สอการเรยนการสอนทน ามาใช

1. สอสงพมพ - ใบความร เรอง แสงและการมองเหน

- ใบงานท 12 เรอง แสงและภาพจากกระจกเงาราบ

- หนงสอเรยนวชาวทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม

2. โสตทศนปกรณ


- PowerPoint หนวยการเรยนท 5 เรอง แสงและการมองเหน 4. อนเทอรเนต

- http://www.nakhamwit.ac.th/pingpong_web/Light.htm 5. อนๆ - อปกรณทสามารถหาไดภายในหองเรยน เชน กระจก การวดประเมนผลและเกณฑการประเมนผล

การวดประเมนผล เกณฑการประเมนผล 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงานท 12 เรอง แสงและภาพจากกระจกเงาราบ

1. ผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง 2. 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 12 ไดถกตอง และไดคะแนนรอยละ 80 ของคะแนนเตม

เอกสารอางอง/เวบไซต 1. http://www.nakhamwit.ac.th/pingpong_web/Light.htm 2. http://nakatoss.yolasite.com/lighting-and-visibility.php 3. ปทมนนท แกวประดบ.(2559).วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม.พมพครงท 1 .กรงเทพฯ : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ.191 หนา

http://nakatoss.yolasite.com/lighting-and-visibility.php

กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 14 ชวโมงท 40 -42) ผสอนทบทวนเนอหาเกยวกบเรองชนดของภาพและการเกดภาพจากระจกเงาราบ ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอและจดประสงคทจะเรยนในครงน คอ ภาพจากกระจกเงาผวโคง ผสอนแจงถงวธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆของเนอหาทเรยนในสปดาหน ผสอนตงค าถามเกยวกบถาผเรยนไปสองกระจกเงาทโคงจะเหนใบหนามลกษณะอยางไร ผเรยนสบคนขอมลเกยวกบสวนประกอบของกระจกโคง จากหนงสอและใบความร ผสอนอธบายถงชนด ขนาด และต าแหนงของภาพทเกดจากกกระจกเงาผวโคง

ผสอนอธบายเพมเตมเรองการวาดหาต าแหนงของภาพทเกดจากกระจกเงาโคงและยกตวอยางค านวณหาต าแหนงของภาพและขนาดของภาพทเกดจากกระจกเงาโคง

ผเรยนท าใบงาน ท 13 เรอง ภาพจากกระจกเงาผวโคง โดยเกณฑการประเมนผล 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงาน ไดถกตอง

ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างาน ผสอนสมผเรยนออกมาเขยนการเกดภาพบนกระดานใหเพอนด ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผสอนและผเรยนรวมกนสรปเนอหาทเรยน

ในชวโมงท 41 - 42 ผสอนทบทวนเนอหาเรองภาพจากกระจกเงาผวโคง ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ การเกดภาพจากเลนสเวาและเลนสนน ผสอนถามผเรยนวาสวนประกอบของเลนสเวาและเลนสนนมอะไร ผเรยนศกษาเรองสวนประกอบของเลนสเวาและเลนสนน ผสอนอธบายเพมเตมเรองการเกดภาพจากเลนสเวาและเลนสนน จาก PowerPoint เรอง แสงและการมองเหน

ผเรยนท าใบงาน ท 14 เรอง ภาพจากเลนสเวาและเลนสนน โดยเกณฑการประเมนผล 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงาน ไดถกตอง ผสอนเดนสงเกตขณะทนกเรยนท างาน ผเรยนอาสาสมคร ออกมาเขยนการเกดภาพบนกระดานใหเพอนด ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผเรยนรวมกนสรปเนอหาทเรยน

ผสอนมอบหมายงานใหผเรยนใหท าการศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบบทเรยนตามเวบไซตตางๆ



สอการเรยนการสอนทน ามาใช 1. สอสงพมพ

- ใบความร เรอง แสงและการมองเหน

- ใบงานท 13 เรอง ภาพจากกระจกเงาโคง

- ใบงานท 14 เรอง ภาพจากเลนสเวาและเลนสนน




- http://www.nakhamwit.ac.th/pingpong_web/Light.htm 5. อนๆ - อปกรณทสามารถหาไดภายในหองเรยน เชน กระจก แวนขยาย การวดประเมนผลและเกณฑการประเมนผล

การวดประเมนผล เกณฑการประเมนผล 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงานท 13 เรอง ภาพจากกระจกเงาโคง 3. ใบงานท 14 เรอง ภาพจากเลนสเวาและเลนสนน

1. ผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง 2. 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 13 ไดถกตอง 3. 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 14 ไดถกตอง


กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 15 ชวโมงท 43 - 45) ผสอนทบทวนเนอหาเรองการเกดภาพจากเลนสเวาและเลนสนน ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอและจดประสงคทจะเรยนในครงน คอการหาต าแหนงภาพทเกดจากเลนสโดยการค านวณ ผสอนแจงถงวธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆของเนอหาทเรยนในสปดาหน ผสอนสนทนารวมกนกบผเรยนเกยวกบเรองการหาต าแหนงภาพทเกดจากเลนสโดยใชวธการค านวณ ผเรยนสบคนขอมลเกยวกบวธการหาต าแหนงภาพทเกดจากเลนส ผสอนอธบายสมการทใชในการค านวณและยกตวอยางวธการแสดงค านวณหาต าแหนงของภาพ ระยะภาพ ระยะวตถใหผเรยนศกษาเปนตวอยาง

ผสอนเปดโอกาสใหผเรยนซกถามจดทไมเขาใจ ผสอนใหผเรยนจบคท าใบงาน ท 15 เรอง การหาต าแหนงภาพทเกดจากเลนสโดยวธการค านวณ โดยเกณฑการ

ประเมนผล 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตอง ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างาน

ผเรยนออกมาเขยนวธคดบนกระดานใหเพอนด ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผสอนและผเรยนรวมกนสรปเนอหาทเรยน

ในชวโมงท 44 - 45 ผสอนทบทวนบทเรยน ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอและจดประสงคทจะเรยนในครงน คอ ตาและการมองเหนส , การถนอมสายตา ผสอนสนทนารวมกบผเรยนเกยวกบการมองเหนภาพ ผเรยนศกษาเรองสวนประกอบของตา ผสอนอธบายเพมเตมเกยวกบสวนประกอบของตาทสามารถท าใหมองเหนภาพ , การมองเหนส และการถนอมสายตา จาก PowerPoint เรอง แสงและการมองเหน ผสอนสมผเรยนตอบค าถามเกยวกบเรองตาและการมองเหนส , การถนอมสายตา โดยผเรยนรอยละ 70 จากการสมตอบค าถามไดถกตอง ผเรยนท าใบงาน ท 16 เรอง ตาและการมองเหนส โดยเกณฑการประเมนผล 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตอง ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างานและใหผเรยนตอบค าถามจากใบงาน ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผสอนและผเรยนรวมกนสรปเนอหาทเรยน

ผสอนมอบหมายใหผเรยนท าการศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบบทเรยนตามเวบไซตตางๆ



- การจบคท างาน สอการเรยนการสอนทน ามาใช


- ใบความร เรอง แสงและการมองเหน

- ใบงานท 15 เรอง การหาต าแหนงภาพทเกดจากเลนสโดยการค านวณ

- ใบงานท 16 เรอง ตาและการมองเหนส




- http://www.nakhamwit.ac.th/pingpong_web/Light.htm 5. อนๆ - การวดประเมนผลและเกณฑการประเมนผล

การวดประเมนผล เกณฑการประเมนผล 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงานท 15 เรอง การหาต าแหนงของภาพทเกดจากเลนสโดยการค านวณ 3. ใบงานท 16 เรอง ตาและการมองเหนส

1. ผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง 2. 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 15 ไดถกตอง 3. 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 16 ไดถกตอง


http://nakatoss.yolasite.com/lighting-and-visibility.php



หนวยเรยนท 5 ชอหนวย แสงและการมองเหน

จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบธรรมชาตของแสง

2. รและเขาใจในการเกดภาพจากกระจก 3. รและเขาใจในการเกดภาพจากเลนส 4. รและเขาใจเกยวกบตาและการมองเหนส 5. รและเขาใจเกยวกบการถนอมสายตา

ล าแสง

แสงเปนพลงงานรปหนง เดนทางในรปคลนดวยอตราเรวสง 300,000 กโลเมตรตอวนาท แหลงก าเนดแสงมทงแหลงก าเนดทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน แสงดวงอาทตยทเปนแหลงพลงงานของสงมชวต แหลงก าเนนแสงทมนษยสรางขน เชน แสงสวางจากหลอดไฟ เปนตน

เมอแสงเคลอนทผานกลมควนหรอฝนละออง จะเหนเปนล าแสงเสนตรง และสามารถทะลผานวตถได วตถทยอมใหแสงเคลอนทผานเปนเสนตรงไปไดนน เราเรยกวตถนวา วตถโปรงใส เชน แกว อากาศ น า เปนตน ถาแสงเคลอนทผานวตถบางชนดแลวเกดการกระจายของแสงออกไป โดยรอบ ท าใหแสงเคลอนทไมเปนเสนตรง เราเร ยกวตถนนวา วตถโปรงแสง เชน กระจกฝา กระดาษไข พลาสตกฝา เปนตน สวนวตถทไมยอมใหแสงเคลอนทผานไปได เราเรยกวา วตถทบแสง เชน ผนงคอนกรต กระดาษแขงหนาๆ เปนตน วตถทบแสงจะสะทอนแสงบางสวนและดดกลนแสงบางสวนไวท าใหเกดเงาขน

การสะทอนของแสง (Reflection)

เปนปรากฏการณทแสงเดนทางจากตวกลางทมความหนาแนนคาหนงมายงตวกลางทมคาความหนาแนนอกตวหนง ท าใหแสงตกกระทบกบตวกลางใหม แลวสะทอนกลบสตวเดม เชน การสะทอนของแสงจากอากาศกบผวหนาของกระจกเงาจะเกดการสะทอนแสงทผวหนาของกระจกเงาราบแลวกลบสอากาศดงเดม เมอแสงตกกระทบกบผวหนาของตวกลางใดๆ ปรมาณและทศทางของการสะทอนของแสง จะมากหรอนอย ขนอยกบธรรมชาตของพนผวหนาของตวกลางทตกกระทบ จากรป เมอล าแสงขนานตกกระทบพนผวหนาวตถทเรยบ แสงจะสะทอนเปนล าแสงขนานเหมอนกบล าแสงทตกกระทบ การสะทอนบนพนผวหนาทเรยบ โดยเรยกวา การสะทอนแบบสม าเสมอ

การสะทอนของแสงเมอตกกระทบพนผววตถทเรยบ เกดขนเมอล าแสงตกกระทบไปยงพนกระจกหรอพนผวทขรขระจะสงผลใหแสงสะทอนกลบไปคนละทศละทาง

- รงสตกกระทบ รงสสะทอน และเสนปกตจะอยในระนาบเดยวกน

- มมตกกระทบเทากบมมสะทอน ดงภาพ

- รงสตก กระทบ (Incident Ray) คอ รงสของแสงทพงเขาหาพนผวของวตถ

- รงสสะทอน (Reflected Ray) คอ รงสของแสงทพงออกจากพนผวของวตถ

- เสนปกต (Normal) คอ เสนทลากตงฉากกบพนผวของวตถตรงจดทแสงกระทบ

- มมตกกระทบ (Angle of Incidence) คอ มมทรงสตกกระทบท ากบเสนปกต

- มมสะทอน (Angle of Reflection) คอ มมทรงสสะทอนท ากบเสนปกต กฎการสะทอนของแสง (The Laws of Reflection) ม 2 ขอ ดงน

- รงสตกกระทบ รงสสะทอน และเสนปกตจะอยในระนาบเดยวกน

- มมตกกระทบเทากบมมสะทอน ดงภาพ

สเปกตรมของแสง แสงจากดวงอาทตยเปนแสงขาว ซงเราสามารถใชปรซมแยกแสงทเปนองคประกอบของแสงขาวออกจากกนไดเปน

แถบสตางๆ 7 สเรยงตดกน เราเรยกแถบสทเรยงตดกนนวา สเปกตรม

ภาพแสดงสเปกตรมของคลนแสงขาว

ปรากฏการณรงกนน า กเปนปรากฏการณทางธรรมชาตทหยดน าฝนหรอละอองน าท าหนาทเปนปรซม แสงจากดวงอาทตยทสองลงมาจะเกดการหกเหท าใหเกดเปนแถบสบนทองฟา

ภาพแสดงการเกดสเปกตรมสรงของแสงเมอล าแสงผานปรซม

จากภาพแสงสแดงจะเคลอนทไดเรวกวาแสงสมวง ท าใหแสงสแดงเปลยนทศทางการเคลอนทนอยกวาแสงสมวง เปนสาเหตท าใหเกดการกระจายของแสงขาวเรยงกนเปนแถบสเกดขน

สของแสง การมองเหนสตาง ๆ บนวตถเกดจากการผสมของแสงส เชน แสงขาวอาจเกดจากแสงเพยง 3 สรวมกน แสงทง 3 ส

ไดแก แสงสแดง แสงสเขยว และแสงสน าเงน หรอเรยกวา สปฐมภม และถาน าแสงทเกดจากการผสมกนของสปฐมภม 2 สมารวมกนจะเกดเปน สทตยภม ซงสทตยภมแตละสจะมความแตกตางกนในระดบความเขมสและความสวางของแสง ดงภาพ

เรามองเหนวตถทเปลงแสงดวยตวเองไมไดกเพราะมแสงสะทอนจากวตถนนเขาสนยยตาของเรา และสของวตถกขนอยกบคณภาพของแสงทสะทอนนนดวย โดยวตถสน าเงนจะสะทอนแสงสน าเงนออกไปมากทสด สะทอนแสงสขางเคยงออกไปบางเลกนอย และดดกลนแสงสอน ๆ ไวหมด สวนวตถสแดงจะสะทอนแสงสอดงออกไปมากทสด มแสงขาวเคยงสะทอนออกไปเลกนอย และดดกลนแสงสอน ๆ ไวหมด ส าหรบวตถสด าจะดดกลนทกแสงสและสะทอนกลบไดเพยงเลกนอยเทานน

การหกเหของแสง (Refraction of Light) เมอแสงเดนทางผานวตถหรอตวกลางโปรงใส เชน อากาศ แกว น า พลาสตกใส แสงจะสามารถเดนทางผานไดเกอบ

หมด เมอแสงเดนทางผานตวกลางชนดเดยวกน แสงจะเดนทางเปนเสนตรงเสมอ แตถาแสงเดนทางผานตวกลางหลายตวกลาง แสงจะหกเห

สาเหตทท าใหแสงเกดการหกเห เกดจากการเดนทางของแสงจากตวกลางหนงไปยงอกตวกลางหนงซงมความหนาแนนแตกตางกน จะมความเรวไม

เทากนดวย โดยแสงจะเคลอนทในตวกลางโปรงกวาไดเรวกวาตวกลางททบกวา เชน ความเรวของแสงในอากาศมากกวาความเรวของแสงในน า และความเรวของแสงในน ามากกวาความเรวของแสงในแกวหรอพลาสตก

การทแสงเคลอนทผานอากาศและแกวไมเปนแนวเสนตรงเดยวกนเพราะเกดการหกเหของแสง โดยแสงจะเดนทางจากตวกลางทมความหนาแนนนอยกวา ( โปรงกวา) ไปยงตวกลางทมความหนาแนนมากกวา ( ทบกวา) แสงจะหกเหเขาหาเสนปกต ในทางตรงขาม ถาแสงเดนทางจากยงตวกลางทมความหนาแนนมากกวา ไปยงตวกลางทมความหนาแนนนอยกวา แสงจะหกเหออกจากเสนปกต

ดรรชนหกเหของตวกลาง (Index of Refraction) การเคลอนทของแสงในตวกลางตางชนดกนจะมอตราเรวตางกน เชน ถาแสงเคลอนทในอากาศจะมอตราเรวเทากบ 300,000,000 เมตรตอวนาท แตถาแสงเคลอนทในแกวหรอพลาสตกจะมอตราเรวประมาณ 200,000,000 เมตรตอวนาท การเปลยนความเรวของแสงเมอผานตวกลางตางชนดกน ท าใหเกดการหกเห อตราเรวของแสงในสญญากาศตออตราเรวของแสงในตวกลางใดๆ เรยกวา ดรรชนหกเหของตวกลาง นน

ดรรชนหกเหของตวกลาง = อตราเรวของแสงในสญญากาศ/ อตราเรวของแสงในตวกลางใด ๆ ( อตราเรวของแสงในสญญากาศ = 3 x 10 8 เมตร / วนาท)

การหกเหของแสงท าใหเรามองเหนภาพของวตถอนหนงทจมอยในกนสระวายน าอยตนกวาความเปนจรง ทเปนเชนนกเพราะวา แสงจากกนสระวายน าจะหกเหเมอเดนทางจากน าสอากาศ ทงนเพราะความเรวของแสงทเดนทางในอากาศเรวกวาเดนทางในน า จงท าใหเหนภาพของวตถอยตนกวาความเปนจรง

ผลทเกดขนจากการหกเหของแสง เมอมองทอยในน าโดยนยนตาของเราอยในอากาศ จะท าใหมองเหนวตถตนกวาเดม นอกจากนนกเรยนอาจจะเคย

สงเกตวาสระวายน าหรอถงใสน าจะมองดตนกวาความเปนจรง เพราะแสงตองเดนทางผานน าและอากาศแลวจงหกเหเขาสนยนตา

* มราจ ( Mirage ) เปนปรากฏการณเกดภาพลวงตา ซง บางครงในวนทอากาศ เราอาจจะมองเหนสงทเหมอนกบสระน าบนถนน ดงภาพ

ทเปนเชนนนเพราะวามแถบอากาศรอนใกลถนนทรอน และแถบอากาศทเยนกวา (มความหนาแนนมากกวา) อยขางบน รงสของแสงจงคอยๆ หกเหมากขน เขาสแนวระดบ จนในทสดมนจะมาถงแถบอากาศรอนใกลพนถนนทมมกวางกวามมวกฤต จงเกดการสะทอนกลบหมดนนเอง ดงภาพ

* รงกนน า ( Rainbow) เปนปรากฏการณทางธรรมชาตทมกเกดตอนหลงฝนตกใหม ยงเฉพาะมแดดออกดวย ซงปรากฏการณดงกลาวเกดจากแสงแดดจากดวงอาทตยทสองลงมากระทบกบหยดน าฝนหรอละอองน า แลวจะเกดการหกเหและการสะทอนกลบหมดของแสงท าใหเกดเปนแถบสบนทองฟา โดยการหกเหของแสงในหยดน านนจะแยกสเปกตรมของแสงขาวจากแสงแดดออกเปนแถบสตางๆ ดงภาพ

การเกดภาพบนกระจกเงาระนาบ

1. ภาพทเกดจากกระจกเงาระนาบบานเดยว

เมอนกเรยนมองเขาไปในกระจกเงาระนาบจะเหนภาพตวเองเกดขนทหลงกระจก ภาพทเหนนเกดจากการสะทอน

ของแสงทกระจก ระยะทลากจากวตถไปตงฉากกบผวกระจกเรยกวา ระยะวตถ และระยะทลากจากภาพไปตงฉากกบผวกระจกเรยกวา ระยะภาพ

เมอวางวตถไวหนากระจกเงาระนาบ เราจะมองเหนวตถเพราะมแสงจากวตถมาเขาตาเรา สวนการมองเหนภาพของวตถนน เพราะแสงจากวตถไปตกกระทบพนผวกระจกเงาระนาบแลวสะทอนมาเขาตาเราอกทหนง ภาพทเกดขนเรยกวาภาพเสมอน จะปรากฏใหเหนขางหลงกระจก และภาพเสมอนไมสามารถเกดบนฉากได ถาเรามองทดานหลงของกระจกเงาระนาบเราจะไมเหนภาพ เนองจากภาพเสมอนนเพยงปรากฏใหเหนหลงกระจก ( เพราะรงสของแสงสะทอนเขาตา เหมอนกบรงสนมาจากขางหลงกระจก)

2. ภาพทเกดจากกระจกเงาระนาบ 2 บาน วางท ามมกน

ถาน าวตถไปวางระหวางกระจกเงาระนาบสองบานวางท ามมตอกน ภาพทเกดจากกระจกเงาระนาบบานหนงถาอยหนาแนวกระจกเงาระนาบอกบานหนง ภาพนนจะท าหนาทเปนวตถ ท าใหเกดการสะทอนแสงครงท 2 เกดภาพทสองขน โดยระยะภาพกยงคงเทากบระยะวตถ และถาภาพทงสองยงอยหนาแนวกระจกเงาระนาบบานแรกอก ภาพนนจะท าหนาทเปนวตถในการสะทอนตอไปอกกลบไปกลบมาระหวางกระจกสองบานจนกวาภาพทอยหลงแนวกระจก จงจะไมมการสะทอนท าใหเกดภาพอก

สตรค านวณ n = (360/ q) – 1 เมอ n คอ จ านวนภาพทเกดขน

q คอ มมทกระจกเงาระนาบท ามมตอกน ( เหลอเศษ ใหปดเศษทบเปนหนงเสมอ)

การเกดภาพบนกระจกโคง ชนดของกระจกโคง กระจกโคงแบงออกเปน 2 ชนด ดงน 1. กระจกโคงออกหรอกระจกนน (Convex mirror) คอกระจกโคงทมผวสะทอนแสงออยดานนอกของสวนโคง สวนผว

ดานเวาถกฉาบดวยปรอท

2. กระจกโคงเขาหรอกระจกเวา (Concave mirror) คอ กระจกโคงทมผวสะทอนแสงอยดานในของสวนโคง สวนผว

ดานเวาถกฉาบดวยปรอท จากภาพ จด C คอ จดศนยกลางของวงกลม ซงเปนจดศนยกลางความโคงของกระจกดวย R คอ รศมของทรงกลม เรยกวา รศมความโคงของกระจก P คอ จดทอยบรเวณกงกลางของผวกระจก เรยกวา ขวกระจก

การเขยนทางเดนของแสงบนกระจกโคง มขนตอนดงน จากจดปลายของวตถ ลากเสนตรงขนานกบแกนมขส าคญไปตกกระทบผวกระจกแลวสะทอนผานจดโฟกสของ

กระจกเวา แตถาเปนกระจกนน แนวรงสสะทอนจะเสมอนผานจดโฟกส จากปลายของวตถจดเดยวกบขอ 1 ลากเสนตรงผานจดศนยกลางความโคงของกระจกแลวสะทอนกลบทางเดม ต าแหนงทรงสสะทอนไปตดกนจะเปนต าแหนงของภาพจรง สวนต าแหนงทรวสสะทอนทเสมอนไปตดกนจะเปน

ต าแหนงของภาพเสมอน

ตวอยาง การเขยนทางเดนของแสงบนกระจก เวา

การค านวณ

s คอ ระยะวตถ จะมเครองหมายเปน + เสมอ s’ คอ ระยะภาพ ถาภาพจรงใชเครองหมาย + และภาพเสมอนใชเครองหมาย – f คอ ความยาวโฟกสของกระจกโคง เครองหมาย + ส าหรบกระจกเวา และเครองหมาย – ส าหรบกระจกนน m คอ ก าลงขยายของกระจกโคง เครองหมาย + ส าหรบภาพจรง และภาพเสมอนใชเครองหมาย – I คอ ความสงของภาพ เครองหมาย + ส าหรบภาพจรง และภาพเสมอนใชเครองหมาย – O คอ ความสงของวตถ จะมเครองหมาย + เสมอ

ประโยชนของกระจกโคง 1.กระจกนน น ามาใชประโยชนโดยตดรถยนต รถจกรยานยนต เพอดรถดานหลง ภาพทเหนจะอยในกระจก

ระยะใกลกวา เนองจากกระจกนนใหภาพเสมอนหวตงเลกกวาวตถเสมอ และชวยใหเหนมมมองของภาพกวางขนอกดวย นอกจากนกระจกนนยงใชตดตงบรเวณทางเลยว เพอชวยใหมองเหนรถยนตทวงสวนทางมา

2.กระจกเวา น ามาใชประกอบกบกลองจลทรรศน เพอชวยรวมแสงไปตกทแผนสไลด ท าใหมองเหนภาพไดชดเจนขน ท ากลองโทรทศนชนดสะทอนแสง กลองโทรทศนวทย ท าเตาสรยะ ท าจานดาวเทยม เพอรบสญญาณโทรทศน ท าจานรบเรดาร นอกจากนสมบตอยางหนงของกระจกเวาคอ เมอน ามาสองดวตถใกลๆ โดยใหระยะวตถนอยกวาระยะโฟกสแลว จะไดภาพเสมอน หวตง ขนาดใหญกวาวตถ อยขางหลงกระจก จงไดน าสมบตขอนของกระจกเวามาใชท ากระจกส าหรบโกนหนวดหรอกระจกแตงหนา และใชท ากระจกส าหรบทนตแพทยใชตรวจฟนคนไข

การเกดภาพจากเลนส

เลนส (Lens) คอ วตถโปรงใสทมผวหนาโคง สวนใหญท ามาจากแกวหรอพลาสตก เลนสแบงออกเปน 2 ชนด คอ 1. เลนสนน (Convex Lens) คอ เลนสทมลกษณะตรงกลางหนากวาสวนขอบ เลนสนนท าหนาทรวมแสง หรอลแสง

ใหเขามารวมกนทจดจดหนงเรยกวา จดรวมแสง หรอ จดโฟกส 2. เลนสเวา (Concave Lens) คอ เลนสทมลกษณะตรงกลางบางกวาตรงขอบ เลนสเวาท าหนาทกระจายแสง หรอ

ถางแสงออก เสมอนกบแสงมาจากจดโฟกสเสมอนของเลนสเวา

สวนประกอบของเลนส

เลนสนน เลนสเวา

- แนวทศทางของแสงทสองมายงเลนสเรยกวา แนวรงสของแสง ถาแสงมาจากระยะไกลมาก หรอระยะอนนต เชนแสงจากดวงอาทตยหรอดวงดาวตางๆ แสงจะสองมาเปนรงสขนาน

- จดโฟกสของเลนสหรอจด F ถาเปนเลนสนนจะเกดจากรงสหกเหไปรวมกนทจดโฟกส แตถาเปนเลนสเวาจะเกดจดเสมอนแสงมารวมกนหรอจดโฟกสเสมอน

- แกนมขส าคญ (Principal axis) คอเสนตรงทลากผานกงกลางของเลนสและจดศนยกลางความโคงของผวเลนส - จด O คอ จดใจกลางเลนส (Optical center) - จด C คอ จดศนยกลางความโคงของผวเลนส ( Center of Curvature) - OC เปน รศมความโคง (Radius of curvature) เขยนแทนดวย R - F เปนความยาวโฟกส (Focal length) โดยความยาวโฟกสจะเปนครงหนงของรศมความโคง (R = 2F)

การเขยนทางเดนของแสงผานเลนส เราสามารถหาต าแหนงและลกษณะของภาพทเกดจากเลนสนนหรอเลนสเวาโดยวธการเขยนทางเดนของแสงผานเลนสได ซงมล าดบขนตอนดงน - เขยนเลนส แกนมขส าคญ จดโฟกส และจดกงกลางของเลนส - ก าหนดต าแหนงวตถ ใชรงส 2 เสนจากวตถ เสนแรกคอรงสทขนานแกนมขส าคญ แลวหกเหผานจดโฟกสของเลนส

และเสนท 2 คอ รงสจากวตถผานจดกงกลางของเลนสโดยไมหกเห จดทรงสทง 2 ตดกน คอ ต าแหนงภาพ การเกดภาพจรงและภาพเสมอน มลกษณะดงน - ถารงสของแสงทง 2 เสนตดกนจรง จะเกดภาพจรง - ถารงสของแสงทงสองเสนไมตดกนจรง จะเกดภาพเสมอน

ภาพทเกดจากเลนส

1. ภาพทเกดจากเลนสนน o เลนสนนสามารถใหทงภาพจรงและภาพเสมอน และภาพจรงเปนภาพทฉากสามารถรบไดเปนภาพหวกลบ

กบวตถ สวนภาพเสมอนเปนภาพทฉากไมสามารถรบได เปนภาพหวตงเหมอนวตถ o ภาพจรงทเกดจากเลนสนนมหลายขนาด ทงนขนอยกบระยะวตถ และต าแหนงภาพจรงทจะเกดหลงเลนส o ภาพเสมอนทเกดจากเลนสนนมขนาดใหญกวาวตถและต าแหนงภาพเสมอนจะเกดหนาเลนส

เลนสนนจะใหทงภาพจรงและภาพเสมอน ทงนขนอยกบต าแหนงของวตถ ถาระยะวตถมากกวา ความยาวโฟกส จะเกดภาพจรง แตถาระยะวตถนอยกวาความยาวโฟกส จะเกดภาพเสมอน

2. ภาพทเกดจากเลนสเวา

เลนสเวาใหภาพเสมอนเพยงอยางเดยว ไมวาระยะวตถจะมากหรอนอยกวาความยาวโฟกส และขนาดภาพมขนาดเลกกวาวตถเทานน การค านวณหาชนดและต าแหนงของภาพทเกดจากเลนส

สตร 1/f = 1/s + 1/s’ m = I/O = s’/s

s คอ ระยะวตถ ( จะมเครองหมายเปน + เมอเปนวตถจรง เปน – เมอเปนวตถเสมอน) s’ คอ ระยะภาพ ( ถาภาพจรงใชเครองหมาย + และภาพเสมอนใชเครองหมาย –) f คอ ความยาวโฟกสของเลนส ( เครองหมาย + ส าหรบเลนสนน และเครองหมาย – ส าหรบเลนสเวา) m คอ ก าลงขยายของเลนส ( เครองหมาย + ส าหรบภาพจรง และภาพเสมอนใชเครองหมาย –) I คอ ขนาดหรอความสงของภาพ ( เครองหมาย + ส าหรบภาพจรง และภาพเสมอนใชเครองหมาย –) O คอ ความสงของวตถ ( จะมเครองหมาย + เสมอ)

ความสวาง

1. อตราการใหพลงงานแสงของแหลงก าเนดแสง แสงเปนพลงงานรปหนง และท าใหเกดความสวางบนพนททแสงตกกระทบ วตถทผลตแสงไดดวยตวเอง เรยกวา แหลงก าเนดแสง เชน ดวงอาทตย เทยนไข และหลอดไฟฟา และปรมาณพลงงานแสงทสองออกมาจากแหลงก าเนดแสงใดๆ ตอ หนงหนวยเวลา เรยกวา อตราการใหพลงงานแสงของแหลงก าเนดแสง มหนวยเปน ลเมน(lumen ; lm)

2. คาความสวาง พลงงานแสงทท าใหเกดความสวางบนพนททรบแสง ถาพจารณาพนทใดๆ ทรบแสง ความสวางบนพนทนนหาไดจาก

F เปน อตราพลงงานแสงทตกบนพน มหนวยเปนลเมน (lumen : lm) A เปน พนทรบแสง มหนวยเปนตารางเมตร m 2 E เปน ความสวาง มหนวยเปนลกซ (lux ; lx)

การตอบสนองของนยนตาตอความเขมของแสง

เนองจากนยนตาเปนอวยวะทมความไวตอแสงมาก สามารถรบรไดเมอมแสงสวางเพยงเลกนอย เชน แสงจากดวงดาวทอยไกลในคนเดอนมดจนถงแสงสวางทมปรมาณมาก ทงนเนองจากเรตนาจะมเซลลรบแสง 2 ชนด คอ

1. เซลลรปแทง (Rod Cell) ท าหนาทรบแสงสวาง ( สลว) ทไวมาก สามารถมองเหนภาพขาวด า เซลล รปแทงจะไวเฉพาะตอแสงทมความเขมนอย โดยจะไมสามารถจ าแนกสของแสงนนได

2. เซลลรปกรวย (Cone Cell) จะไวเฉพาะตอแสงทมความเขมสงถดจากความไวของเซลลรปแทง และสามารถจ าแนกแสงแตละสไดดวย เซลลรปกรวยม 3 ชนด แตละชนดจะมความไวตอแสงสปฐมภมตางกน ชนดทหนงมความไวสงสดตอแสงสน าเงน ชนดทสองมความไวสงสดตอแสงสเขยว และชนดทสามมความไวสงสดตอแสงสแดง เมอมแสงสตางๆ ผานเขาตามากระทบเรตนา เซลลรบแสงรปกรวยจะถกกระตน และสญญาณกระตนนจะถกสงผานประสาทตาไปยงสมอง เพอแปรความหมายออกมาเปนความรสกเหนเปนสของแสงนน ๆ

ความเขมของแสงตอนยนตามนษย ดวงตาของมนษยสามารถรบแสงทมความเขมนอยมากๆ เชน แสงรบหรในหองมด ๆ ไปจงถงแสงสวางจาของ

แสงแดดตอนเทยงวน ซงมความเขมแสงมากกวาถง 10 เทา นอกจากนดวงตายงสามารถปรบใหมองเหนไดแมตวอกษรทเปนตวพมพเลกๆ สามารถบอกรปรางและทรวดทรงทแตกตางกนในททมความเขมของแสงแตกตางกนมากๆได โดยการปรบของรมานตา ดงภาพ

การมองเหนวตถ

การมองเหนวตถ เกดจากการทแสงไปตกกระทบสงตางๆ แลวเกดการสะทอนเขาสตาเรา และผานเขามาในลกตา ไปท าใหเกดภาพบนจอ (Retina) ทอยดานหลงของลก ขอมลของวตถทมองเหนจะสงขนไปสสมองตามเสนประสาท (optic nerve) สมองจะแปลขอมลเปนภาพของวตถนน




จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบธรรมชาตของแสง 2. รและเขาใจในการเกดภาพจากกระจก


ค าสง ใหผเรยนตอบค าถามและแสดงวธคดตอไปน (ท าลงในสมด) 1. จงอธบายสมบตของแสง ( 1 คะแนน) 2. แสงมประโยชนอยางไร ( 1 คะแนน) 3. กระจก 2 บานวางท ามม 45 องศา จงหาวาเกดภาพเทาใด ( 2 คะแนน) 4. กระจก 2 บานวางท ามม 60 องศา จงหาวาเกดภาพเทาใด ( 2 คะแนน) 5. กระจก 2 บานวางท ามม 80 องศา จงหาวาเกดภาพเทาใด ( 2 คะแนน) 6. กระจก 2 บานวางท ามม 90 องศา จงหาวาเกดภาพเทาใด ( 2 คะแนน)


ใบมอบหมายงานท 13

วชา วทยาศาสตรเพอพฒนาทกษะชวต รหสวชา 2000 - 1301 ระดบ ปวช ปท 2


จดประสงค 1. รและเขาใจในการเกดภาพจากกระจก

ระยะเวลา ภายในคาบ

ค าสง จงเขยนรปทางเดนของแสงและต าแหนงของภาพตอไปน ต าแหนงของวตถหนากระจกเวา รปทางเดนของแสง ลกษณะภาพ

วตถอยหนาจด C

........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................

วตถอยระหวาง C กบ F

........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................

วตถอยทจด C

........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................

วตถอยทจด F

........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................

วตถอยระหวาง F กบ P

........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................

สรป ภาพทเกดจากกระจกเวาจะเปนภาพเสมอนไดตอเมอวตถอยในต าแหนง .............................................................. ภาพทเกดจากกระจกเวาจะเปนภาพจรง ไดตอเมอวตถอยในต าแหนง ..................................................................

ต าแหนงของวตถหนากระจกนน รปทางเดนของแสง ลกษณะภาพ

วตถอยหนาจด C ........................................................

........................................................

........................................................

........................................................

วตถอยระหวาง C กบ F ........................................................

........................................................

........................................................

........................................................

วตถอยทจด C ........................................................

........................................................

........................................................

........................................................

วตถอยทจด F ........................................................

........................................................

........................................................

........................................................

วตถอยระหวาง F กบ P ........................................................

........................................................

........................................................

........................................................

สรป ภาพทเกดจากกระจกนนจะเปนภาพเสมอนไดตอเมอวตถอยในต าแหนง ............................................................. ภาพทเกดจากกระจกนนจะเปนภาพจรง ไดตอเมอวตถอยในต าแหนง .................................................................

การวดประเมนผล และเกณฑการประเมน 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตองและผเรยนตองท าใบงานถกรอยละ 80 ของคะแนนเตม




จดประสงค 1. รและเขาใจในการเกดภาพจากเลนส


ค าสง 1. อธบายและเขยนการลากเสนรงสของแสงทท าใหเกดภาพจากเลนสนน

ระยะวตถ ภาพการเกด ลกษณะภาพทเกด

วตถอยระยะอนนต

(s = )

ต าแหนงภาพ ..................................... ชนดภาพ ............................................ ขนาดภาพ ..........................................

วตถอยมากกวาระยะ 2F (s > 2f)


วตถอยทระยะ 2F (s = 2f)


วตถอยระหวาง F กบ 2F (2f > s > f)


วตถอยท F (s = f)


วตถอยนอยกวา ระยะ F (s < f)


ค าสง 2. อธบายและเขยนการลากเสนรงสของแสงทท าใหเกดภาพจากเลนสเวา

ระยะวตถ ภาพการเกด ลกษณะภาพทเกด

วตถอยระยะอนนต

(s = )


วตถอยมากกวาระยะ 2F (s > 2f)


วตถอยทระยะ 2F (s = 2f)


วตถอยระหวาง F กบ 2F (2f > s > f)


วตถอยท F (s = f)


วตถอยนอยกวา ระยะ F (s < f)


สรป การเกดภาพจากเลนสนน ....................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................ สรป การเกดภาพจากเลนสเวา ....................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................


ใบงานท 15 เรอง การหาต าแหนงของภาพทเกดจากเลนสโดยการค านวณ



จดประสงค 1. รและเขาใจในการเกดภาพจากเลนส


ค าสง ใหผเรยนตอบค าถามและแสดงวธคดตอไปน (ท าลงในสมด) 1. วางวตถหางจากเลนสนน 20 cm ถาเลนสนนมความยาวโฟกส 15 cm จะเกดภาพชนดใด ทต าแหนงใด (2 คะแนน) 2. วางวตถหางจากเลนสเวา 24 cm ต าแหนงภาพอยทใดถาเลนสเวามความยาวโฟกส 12 cm (2 คะแนน) 3. วตถสง 3 cm วางไวหนาเลนสนนทมความยาวโฟกส10cm เปนระยะ 15 cm จงหาต าแหนง ลกษณะและ ขนาดของภาพทเกดขน พรอมทงวาดภาพประกอบ (2 คะแนน) 4. วางวตถสง 1.5 ซ.ม.ไวหนาเลนสนนหางเลนส 5 ซ.ม. ถาเลนสมความยาวโฟกส 3 ซ.ม. จงหาระยะและขนาดของภาพดวยวธเขยนทางเดนแสง (2 คะแนน) 5. วางวตถไวหนาเลนสเวาความยาวโฟกส 2 ซ.ม. หางเลนส 3 ซ.ม. จงหาต าแหนงของภาพดวยวธเขยนทางเดนแสงและการค านวณ (2 คะแนน)


ใบงานท 16 เรอง ตาและการมองเหนส



จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบตาและการมองเหนส

2. รและเขาใจเกยวกบการถนอมสายตา


ค าสง จงตอบค าถามตอไปน 1. สวนประกอบทส าคญของดวงตา ประกอบดวย ........................................................................................................... 2. สวนประกอบใดทท าหนาทเปนฉากรบภาพ ................................................................................................................. 3. สวนประกอบใดทท าหนาทปรบภาพใหชด ……………………………………………………………………………………………………. 4. เซลลประสาทรปรางใดทท าหนาทรบภาพส ............................................................................................................... 5. เซลลประสาทรปรางใดทท าหนาทรบแสง .................................................................................................................. 6. สาเหตทท าใหสายตาสน ไดแก …………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7. สาเหตทท าใหสายตายาว ไดแก ………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8. แสงสเตมเตมของกนและกน เรยกอกอยางวา ..................... ไดแกส ......................................................................... 9. แสงส คอ .................................................................................................................................................................... 10. จงอธบายการน าหลกการในเรองการดดกลนแสงสกบการมองเหนสไปใชประโยชน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..




ชอหนวย ความรอน อณหภม และผลของความรอนตอวตถ ชวโมงรวม 6 ชวโมง ระดบปวช.3 ชอผสอน อ. นาถอนงค ตาไคร จ านวน 3 ชวโมง/สปดาห

สาระส าคญ สงมชวตไดรบพลงงานความรอนจากหลายแหง เชน พลงงานความรอนจากดวงอาทตย พลงงานความรอนจากปฏกรยาเคม พลงงานความรอนใตพภพ พลงงานความรอนจากเชอเพลงชนดตางๆ ความรอนสามารถถายโอนจากต าแหนงทมความรอนสงไปยงต าแหนงทมความรอนต า แบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ การพาความรอน การน าความรอน และการถายโอนความรอน จดประสงคการเรยนร จดประสงคทวไป 1. รและเขาใจเกยวกบความรอน 2. รและเขาใจเกยวกบอณหภม 3. รและเขาใจเกยวกบปรมาณความรอนของวตถ 4. รและเขาใจในการเปลยนแปลงของสาร 5. รและเขาใจเกยวกบผลของความรอนตอวตถ 6. รและเขาใจเกยวกบการถายโอนความรอน จดประสงคเชงพฤตกรรม

1. อธบายความหมายของความรอนได 2. บอกหนวยของความรอนได 3. ค านวณหนวยความรอนอณหภมแบบองศาเซลเซยสได 4. ค านวณหนวยความรอนอณหภมแบบเคลวนได 5. ค านวณหนวยความรอนอณหภมแบบองศาฟาเรนไฮตได 6. อธบายความสมพนธระหวางอณหภมในหนวยตางๆได 7. แสดงวธค านวณหาคาความจความรอนได 8. อธบายเกยวกบความจความรอนจ าเพาะได 9. อธบายความหมายของความรอนแฝงได 10. อธบายการเปลยนสถานะจากของแขงเปนของเหลวได 11. อธบายการเปลยนสถานะจากของเหลวเปนแกสได 12. แสดงวธค านวณเกยวกบการเปลยนสถานะของสารได

13. อธบายผลของความรอนทมตอวตถตางชนดกนได 14. อธบายผลของความรอนทมผลตอวตถชนดเดยวกนได 15. อธบายและยกตวอยางการน าความรอนได 16. อธบายและยกตวอยางการพาความรอนได 17. อธบายและยกตวอยางการแผรงสได 18. ใชเหตผลในการตดสนใจเมอมการตอบค าถาม 19. มความสนใจและรอบรเกยวกบเรองสารละลาย 20. มความซอสตยเมอใหท าแบบฝกหดและเฉลยดวยตนเอง

สมรรถนะรายหนวย แสดงความรเกยวกบความรอน อณหภม และผลของความรอนตอวตถเพอน าไปใชในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม รายวชาทจดควบคหรอบรณาการ ----- วธการบรณาการ ---- สาระการเรยนร

6. ความรอน อณหภม และผลของความรอนตอวตถ 6.1 ความรอน

6.1.1 ความหมายของความรอน 6.1.2 หนวยของความรอน

6.2 อณหภม 6.2.1 สเกลองศาเซลเซยส 6.2.2 สเกลเคลวน 6.2.3 สเกลองศาฟาเรนไฮต 6.2.4 ความสมพนธระหวางอณหภมในหนวยตางๆ

6.3 ปรมาณความรอนของวตถ 6.3.1 ความจความรอน 6.3.2 ความจความรอนจ าเพาะ 6.3.3 ความรอนแฝง

6.4 การเปลยนสถานะของสาร

6.4.1 การเปลยนสถานะจากของแขงเปนของเหลว 6.4.2 การเปลยนสถานะจากของเหลวเปนแกส 6.4.3 การค านวณเกยวกบการเปลยนสถานะ

6.5 ผลของความรอนตอวตถ 6.5.1 ผลของความรอนตอวตถตางชนด 6.5.2 ผลของความรอนตอวตถชนดเดยวกน

6.6 การถายโอนความรอน 6.6.1 การน าความรอน 6.6.2 การพาความรอน 6.6.3 การแผรงส ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณธรรมทมงเนน 1. ความรอบร 2. ความรอบคอบ 3. ความระมดระวง 4. ความซอสตยสจรต 5. ความมสตปญญา น าปญหาและอปสรรคในการเรยนการสอนมาปรบปรงการเรยนการสอน

มการปรบใหผเรยนท างานดวยตนเองในหองแลวสมใหเฉลย เนองจากถาใหผเรยนท างานเปนการบาน ผเรยนมกจะดกนเอง

กจกรรมการเรยนการสอน ( สปดาหท 16 ชวโมงท 46 - 48 ) ผสอนน าเสนอภาพทเกยวกบความรอนใหผเรยนอภปรายรวมกนเพอเขาสบทเรยน ผสอนแจงหนวยทจะเรยน คอ หนวยการเรยนรท 6 เรองความรอน อณหภมและผลของความรอนตอวตถ และแจงจดประสงคการเรยนรประจ าหนวย ผสอนแจงถงวธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆของเนอหาทเรยนในสปดาหน ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ เรอง ความรอนและอณหภม ผสอนตงค าถามเกยวกบความรอนคออะไร ใชอปกรณอะไรวดความรอนไดบางและหนวยของความรอนคออะไร ผเรยนสบคนขอมลเกยวกบความรอน อปกรณทใชวดความรอนและหนวยของความรอน จากหนงสอเรยนและใบความร ผสอนอธบายเพมเตมเรองหนวยของระดบความรอน อณหภม และความสมพนธระหวางอณหภมในหนวยตางๆ ผสอนแสดงวธคดเรองการเปลยนหนวยอณหภมความรอนใหผเรยนดเปนตวอยาง ผเรยนจบคกนท าใบงานท 17 เรอง ความรอนและอณหภม โดยเกณฑการประเมนผล 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตอง ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างานและสมผเรยน ออกมาเขยนวธท าบนกระดานใหเพอนด ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวธการคดและค าตอบวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผเรยนสรปรวมกนโดยการถามตอบจากผสอนและใหผเรยนบนทกขอสรปลงในสมด

ในชวโมงท 47 – 48 ผสอนน าภาพการละลายของสารมาใหผเรยนศกษา ผสอนรวมสนทนากบผเรยนเกยวกบพลงงานความรอนทท าใหสารละลายเพอเขาสหวขอทเรยน ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ ปรมาณความรอนของวตถ การเปลยนสถานะของสาร ผสอนอธบายเพมเตมเรองปรมาณความรอนของวตถและการเปลยนสถานะของสารจากของแขงกลายเปนของเหลวและจากของเหลวกลายเปนแกส จาก PowerPoint เรอง ความรอน อณหภม และผลของความรอนตอวตถ ผสอนสมผเรยนตอบค าถามเกยวกบเรองทเรยน โดยผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง ผเรยนท าใบงานท 18 เรอง ปรมาณความรอนของวตถ โดยเกณฑการประเมนผล 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานไดถกตอง ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างาน ผสอนขออาสาสมครเฉลยใบงานและใหนกเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาค าตอบวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเอง ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผสอนและผเรยนรวมกนสรปเรองปรมาณความรอนของวตถและการเปลยนสถานะของสาร

ผสอนมอบหมายงานผเรยนใหท าการศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบบทเรยนตามเวบไซตตางๆ



- การเรยนแบบเพอนชวยเพอน สอการเรยนการสอนและแหลงเรยนร


- ใบความร เรอง ความรอน อณหภม และผลของความรอนตอวตถ

- ใบงานท 17 เรอง ความรอนและอณหภม

- ใบงานท 18 เรอง ปรมาณความรอนของวตถ



- PowerPoint หนวยการเรยนท 6 เรอง ความรอน อณหภมและผลของความรอนตอวตถ 4. อนเทอรเนต

- http://www.sa.ac.th/winyoo/thermo_gas/Thermal/thermal.htm 5. อนๆ -

การวดประเมนผลและเกณฑการประเมนผล การวดประเมนผล เกณฑการประเมนผล

1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงานท 17 เรอง ความรอนและอณหภม 3. ใบงานท 18 เรอง ปรมาณความรอนของวตถ

1. ผเรยนรอยละ 70 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง 2. 80% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 17 ไดถกตอง และไดคะแนนรอยละ 80 ของคะแนนเตม 3. 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 18 ไดถกตอง และไดคะแนนรอยละ 80 ของคะแนนเตม

เอกสารอางอง/เวบไซต 1. http://www.sa.ac.th/winyoo/thermo_gas/Thermal/thermal.htm 2. http://www.rmutphysics.com/physics/oldfront/85/heat.html 3. ปทมนนท แกวประดบ.(2559).วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม .พมพครงท 1 .กรงเทพฯ : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ.191 หนา

กจกรรมการเรยนการสอน (สปดาหท 17 ชวโมงท 49 - 51) ผสอนทบทวนเนอหาเกยวกบเรองปรมาณความรอนของวตถและการเปลยนสถานะของสาร ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ การค านวณเกยวกบการเปลยนสถานะ

ผสอนแจงถงวธการวดประเมนผลและเกณฑตางๆ ผเรยนสบคนขอมลเกยวกบการเปลยนแปลงของสารจากหนงสอเรยนและใบงาน ผสอนยกตวอยางและอธบายการหาปรมาณความรอนทท าใหสารเปลยนสถานะ ผสอนเปดโอกาสใหผเรยนซกถาม

ผเรยนแบงกลมกลมละ 4 คน โดยคละความสามารถ จากนนใหนกเรยนในแตกลมชวยกนคดและท าใบงานท 19 เรอง การค านวณเกยวกบการเปลยนสถานะ (การแบงกลมแบบคละความสามารถ) ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างาน ผสอนสมผเรยนแตละกลมออกมาเขยนวธท าบนกระดานใหเพอนด ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาวาถกตองหรอไม พรอมกบตรวจของตวเองในแตละกลม ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) โดยเกณฑการประเมนผล 70% ของจ านวนผเรยนสามารถท าใบงานไดถกตอง ผเรยนสรปเนอหาโดยการถามตอบจากผสอน

ในชวโมงท 50 -51 ผสอนซกถามเรยนเกยวกบผลของความรอนตอวตถชนดตางๆ ผสอนชแจงใหผเรยนฟงถงหวขอทจะเรยนในครงน คอ ผลของความรอนตอวตถและการถายโอนความรอน ผสอนตงค าถามเกยวกบผลของความรอนตอวตถและการถายโอนความรอนและใหผเรยนสบคนขอมลจากหนงสอและใบความร ผสอนอธบายเกยวกบเรองผลของความรอนตอวตถและการถายโอนความรอน จาก PowerPoint เรอง ความรอน อณหภม และผลของความรอนตอวตถ ผสอนสมถามผเรยนในเรองผลของความรอนตอวตถและการถายโอนความรอน

ผเรยนจบคกน ชวยกนท าใบงานท 20 เรอง ผลของความรอนตอวตถและการถายโอนความรอน โดยเกณฑการประเมลผล 80% ของจ านวนผเรยนสามารถท าใบงานไดถกตอง

ผสอนเดนสงเกตขณะทผเรยนท างาน ผสอนสมผเรยนแตละคตอบค าถามจากใบงาน ผเรยนคนอน ๆ ในชนเรยนรวมกนพจารณาค าตอบ พรอมกบตรวจของตวเองในแตละกลม ถาผดใหแกไขใหถกตอง (สอดแทรกเรองความซอสตยสจรต) ผเรยนสรปเนอหาโดยการถามตอบจากผสอน

ผสอนมอบหมายงานใหผเรยนท าการศกษาขอมลเพมเตมเกยวกบบทเรยนตามเวบไซตตางๆ



- การแบงกลมแบบคละความสามารถ

- การเรยนแบบรายค สอการเรยนการสอนและแหลงเรยนร 1. สอสงพมพ

- ใบความร เรอง ความรอน อณหภม และผลของความรอนตอวตถ

- ใบงานท 19 เรอง การค านวณเกยวกบการเปลยนสถานะ

- ใบงานท 20 เรอง ผลของความรอนตอวตถและการถายโอนความรอน



- PowerPoint หนวยการเรยนท 6 เรอง ความรอน อณหภมและผลของความรอนตอวตถ 4. อนเทอรเนต

- http://www.sa.ac.th/winyoo/thermo_gas/Thermal/thermal.htm 5. อนๆ - การวดประเมนผลและเกณฑการประเมนผล

การวดประเมนผล เกณฑการประเมนผล 1. การสมผเรยนถาม/ตอบในชนเรยน 2. ใบงานท 19 เรอง การค านวณเกยวกบการเปลยนแปลงสถานะ 3. ใบงานท 20 เรอง ผลของความรอนตอวตถ,การถายโอนความรอน

1. ผเรยนรอยละ 80 จากการสม ตอบค าถามไดถกตอง 2. 70% จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 19 ไดถกตอง และผเรยนไดคะแนนรอยละ 75 ของคะแนนเตม 3. 80 % จากจ านวนผเรยนท าใบงานท 20 ไดถกตอง และผเรยนไดคะแนนรอยละ 80 ของคะแนนเตม

เอกสารอางอง/เวบไซต 1. http://www.sa.ac.th/winyoo/thermo_gas/Thermal/thermal.htm 2. http://www.tsk2.ac.th/krooaon/lesson3-2.html 3. ปทมนนท แกวประดบ.(2559).วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม.พมพครงท 1 .กรงเทพฯ : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ.191 หนา

http://www.tsk2.ac.th/krooaon/lesson3-2.html




จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบความรอน 2. รและเขาใจเกยวกบอณหภม 3. รและเขาใจเกยวกบปรมาณความรอนของวตถ 4. รและเขาใจในการเปลยนแปลงของสาร 5. รและเขาใจเกยวกบผลของความรอนตอวตถ 6. รและเขาใจเกยวกบการถายโอนความรอน ความรอน (Thermal)

ความรอนเปนพลงงานรปหนงทเปลยนมาจากพลงงานรปอน เชน พลงงานไฟฟา พลงงานกล(พลงงานศกยและ พลงงานจลน) พลงงานเคม พลงงานนวเคลยร หรองาน เปนตน พลงงานความรอนมหนวยเปนจล (Joule, J ) ในระบบเอสไอ (SI) แตบางครงอาจบอกเปนหนวยอนได เชน แคลอร (cal) และบทย (BTU) พลงงานความรอน 1 แคลอร คอ พลงงานความรอนทท าใหน ามวล 1 กรม มอณหภมเพมขน 1 องศา

เซลเซยส (℃) ในชวง 14.5 ℃ ถง 15.5 ℃ พลงงานความรอน 1 บทย คอ พลงงานความรอนทท าใหน ามวล 1 ปอนด มอณหภมเพมขน 1 องศาฟาเรน

ไฮต (℉) ในชวง 58.1 ℉ ถง 59.1 ℉ จากการทดลองพบวา 1 cal = 4.186 J 1 BTU = 252 cal = 1055 J

อณหภม นกวทยาศาสตรไดก าหนดวาอณหภม คอ ปรมาณทแปรผนโดยตรงกบพลงงานจลนเฉลยของแกส การทเราจะบอกวาวตถใดรอนมากหรอนอย เราสามารถบอกไดดวยอณหภมของวตถนน คอ วตถทมระดบความรอนมากจะมอณหภมสง วตถทมระดบความรอนนอยจะมอณหภมต า ดงนนถาเราเอาวตถทมอณหภมสงมาสมผสวตถทมอณหภมต า พลงงานความรอนจะถกถายโอนจากวตถทมอณหภมสงไปยงวตถทมอณหภมต า จนวตถทงสองมอณหภมเทากน อปกรณทใชวดอณหภมเรยกวา เทอรโมมเตอร เทอรโมมเตอรมหลายชนด เชน

1. สเกลองศาเซลเซยส (Celsuis, ℃ ) หรอบางทเรยกวาองศาเซนตเกรด (ทความดน 1 บรรยากาศ จด เยอกแขงของน าเปน 0 เซลเซยสและจดเดอดเปน 100 เซลเซยส ระหวางจดเยอกแขงและจดเดอดแบงเปน 100 สวนเทาๆ กน ) 2. สเกลองศาเคลวน (Kelvin, K) เปนหนวยของอณหภมสมบรณ (ทความดน 1 บรรยากาศ จดเยอกแขงของน าเปน 273.16 เคลวนและจดเดอดเปน 373.16 เคลวน ระหวางจดเยอกแขงและจดเดอดแบงเปน 100 สวนเทาๆ กน ) ## หนวยเคลวนเปนหนวยมาตรฐานในระบบเอสไอ ความสมพนธระหวางอณหภมหนวยตางๆ

จากรป เปนเทอรโมมเตอร 4 อน ตางชนดกน วดอณหภมของวตถชนดเดยวกน จะไดความสมพนธดงน

𝐶

100=

𝐹−32

180=

𝑅

80=

𝐾−273

100

ปรมาณความรอนของวตถ (HEAT, Q)

เปนพลงงานความรอนทวตถรบเขามาหรอคายออกไป จากการ ศกษาผลของความรอนตอสสารหรอวตถในชนนจะศกษาเพยงสองดาน คอ

1. ความรอนจ าเพาะ ( Specific heat ) หมายถง พลงงานความรอนทท าใหวตถมอณหภมสงขนหรอต าลงโดยสถานะยงคงรปเดม

2. ความรอนแฝง (Latent Heat) หมายถง พลงงานความรอนทท าใหวตถเปลยนสถานะโดยอณหภมคงท

ความจความรอน ( Heat capacity,C ) คอความรอนทท าใหสารทงหมดทก าลงพจารณามอณหภมเปลยนไปหนงหนวย โดยสถานะไมเปลยน

ถาใหปรมาณความรอน Q แกวตถ ท าใหอณหภมของวตถเปลยนไป T ดงนนถาอณหภมของวตถเปลยนไป 1 หนวย จะใชความรอน C คอ

𝐶 =∆𝑄

∆𝑇 มหนวยเปน จล/ เคลวน (J/K)

ความจความรอนจ าเพาะ (Specific Heat Capacity, c ) คอความรอนทท าใหสาร(วตถ) มวลหนงหนวยมอณหภมเปลยนไปหนงองศาเคลวน คอ

𝑐 =∆𝑄

𝑚∆𝑇 ความจความรอนจ าเพาะของสาร(J/kg-K)

นนคอ เมอสารมวล m มอณหภมเพมจาก T1 เปน T2 และความจความรอนจ าเพาะมคาคงตว ความรอนทสารไดรบ คอ

𝑄 = 𝐶∆𝑇 หรอ 𝑄 = 𝑚𝑐∆𝑇

ตารางท 1 แสดงความจความรอนจ าเพาะของสารทอณหภมหองและทความดนบรรยากาศ

วสด ความจความรอนจ าเพาะของสาร(J/kg K) อะลมเนยม ทองแดง เหลก ตะกว ปรอท

หนออน เอทานอล

น า รางกายมนษย

900 390 450 130 140 860

2,500 4,186 3,500

ตวอยางท 1 จงหาพลงงานความรอนทท าใหน ามวล 500 กรม ทอณหภม 25 องศาเซลเซยสมอณหภม สงขนเปน 50 องศาเซลเซยส วธท า m = 500 g = 0.5 kg จากตาราง น ามคา c = 4,186 J/kg K

T = T2 - T1 = (50 - 25) = 25 K

Q = mcT = 0.5 x 4,186 x 25 = 52,325 J ค าตอบ ความรอนทตองการคอ 52,325 จล ความรอนแฝง (Latent Heat) คอ ปรมาณความรอนทท าใหวตถเปลยนสถานะโดยอณหภมคงท ความรอนแฝงจ าเพาะ (Specific Latent Heat, L ) คอความรอนทท าใหสาร(วตถ) มวลหนงหนวยเปลยนสถานะไปจนหมด เชน น า ทความดน 1 บรรยากาศ ความรอนทท าใหน าแขง 1 กโลกรม อณหภม 0 องศาเซลเซยสหลอมเหลวกลายเปนน าหมดทอณหภม 0 องศาเซลเซยส จะใชความรอน 333 กโลจล

ดงนน ความรอนแฝงจ าเพาะของการหลอมเหลวของน า คอ Lf Lf = 333 kJ/kg และทความดน 1 บรรยากาศ ความรอนทท าใหน า 1 กโลกรม อณหภม 100 องศาเซลเซยส กลายเปนไอน าหมดทอณหภม 100 องศาเซลเซยส จะใชความรอน 2256 กโลจล

ดงนน ความรอนแฝงจ าเพาะของในการกลายเปนไอของน า คอ Lv

Lv = 2256 kJ/kg นนคอ ถาให Q คอความรอนทท าใหสาร(วตถ) มวล m เปลยนสถานะหมดคอ

𝑄 = 𝑚𝐿 การเปลยนสถานะของสาร สารและสงของทอยรอบตวเราพบวามอย 3 สถานะ คอ ของแขง(น าแขง) ของเหลว(น า) และแกส(ไอน า) ได

I. ของแขง แรงดงดดระหวางโมเลกลมคามาก ท าใหโมเลกลอยใกลกน จงท าใหรปทรงของของแขงไมเปลยนแปลงมากเมอมแรงขนาดไมมากนกมากระท า ตามค าจ ากดความน เหลก คอนกรต กอนหน เปนของแขง

II. ของเหลว แรงดงดดระหวางโมเลกลมคานอย โมเลกลจงเคลอนทไปมาไดบาง จงท าใหรปทรงของของเหลวเปลยนแปลงไปตามภาชนะททบรรจ น า น ามน ปรอท เปนของเหลว

III. แกส แรงดงดดระหวางโมเลกลมคานอยมาก จนโมเลกลของแกสอยหางกนมากและเคลอนทไดสะเปะสะปะ ฟงกระจายเตมภาชนะทบรรจ เชนอากาศและแกสชนดตางๆ

รป แสดงการเปลยนสถานะของน าเมอไดรบความรอน

ถาเราน าน าแขงทอณหภม -20 ℃ ทความดนบรรยากาศ 1 บรรยากาศ ความรอนท าใหน าแขงมการเปลยนแปลงเปนชวงๆ คอ

1. น าแขงทอณหภม -20 ℃ กลายเปนน าแขง 0 ℃ (เปนคา c ของน าแขง)

2. น าแขง 0 ℃ ละลายกลายเปนน า 0 ℃

3. น า 0 ℃ อณหภมสงขนจนเปนน า 100 ℃ (เปนคา c ของน า )

4. น า 100 ℃ เดอดกลายเปนไอน า 100 ℃ ตวอยางท 2 จงหาปรมาณความรอนทท าใหน าแขงมวล 250 กรมอณหภม 0 องศาเซลเซยส กลายเปนน าหมด และสดทายน า 50 กรม เดอดกลายเปนไอ วธท า มวลน าแขง 250 g = 0.25 kg

น าแขงละลายหมดกลายเปนน า 0 ℃ ตองการความรอน Q1 = mLf

= 0.25 x 333 = 83.25 kJ

น า 0 ℃ กลายเปนน า 100 ℃ ตองการความรอน

Q2 = mcT = 0.25 x 4.2 x 100 = 105 กโลจล

น า 10 กรม หรอ 0.01 กโลกรม ท 100 ℃ เดอดเปนไอน า 100 ℃ ตองการความรอน Q3 = mLv = 0.05 x 2256 = 112.8 kJ ความรอนทงหมดทตองใช Q = Q1 + Q2 + Q3

= 83.25 + 105 + 112.8 = 301.05 kJ ค าตอบ ความรอนทตองการคอ 301.05 กโลจล

ตวอยางท 3 กอนอะลมเนยมมวล 200 กรม อณหภม 300 องศาเซลเซยส อยในภาชนะทเปนฉนวน เมอเทน าแขง

อณหภม 0 ℃ มวล 70 กรม ลงในภาชนะจากนนปดภาชนะดวยฉนวนอณหภมสดทายภายในภาชนะเปนเทาใด (ใหคดวาภาชนะใหหรอรบความรอนนอยมาก) วธท า เหตการณทอาจเกดขนไดในภาชนะ 4 รปแบบคอ

1.) น าแขงละลายไมหมด ดงนนอณหภมสดทาย t = 0 ℃

2.) น าแขงละลายหมด แตอณหภมของอะลมเนยมสงกวา 0 ℃ ท าใหน ามอณหภมสงขน แตไม

เดอด ดงนนอณหภมสดทายอยระหวาง 0 ℃ กบ 100 ℃ คอ 0 < t < 100

3.) น าบางสวนเดอด อณหภมสดทาย t = 100 ℃

4.) น าเดอดหมด และกอนอะลมเนยม อณหภมสดทาย t > 100 ℃ ดงนนเราตองค านวณความรอนทละชวงคอ พจารณา ความรอนทน าแขงมวล 0.07 kg ละลายหมดตองการความรอน Q1 = mLf = .07 x 333000 = 23310 J พจารณา ความรอนทกอนอะลมเนยม 0.2 kg คายออกมาจนมอณหภมเปน 0 oC คอ

Q2 = mcT = 0.2 x 900 x 300 = 54000 J พจารณา ความรอนทน า 0 oC กลายเปนน า 100 oC ความรอนทตองการ คอ

Q3 = mcT = 0.07 x 4200 x 100 = 29400 J เมอพจารณาความรอนของน าและอะลมเนยมแลวไดผลดงน (Q1 + Q3 ) < Q2

นนคอ ดงนนอณหภมสดทายอยระหวาง 0 ℃ กบ 100 ℃ คอ 0 < t < 100 จากกฏการอนรกษพลงงาน Q1 + mc(t - 0) = mAlcAl(300 - t) 23310 + 0.07 x 4200 x t = 0.2 x 900(300 - t)

t = 64.7 ℃ ตอบ อณหภมผสมสดทายของน าและอะลมเนยมเทากบ 64.7 องศาเซลเซยส

ตวอยางท 4 จงหาพลงงานความรอนทท าใหน าแขงมวล 100 กรม อณหภม -20 ℃ หลอมละลายกลายเปนน าหมด น า และน ามอณหภมสงจนเดอดเปนไอหมดทความดน 1 บรรยากาศ

วธท า น าแขง -20 ℃ กลายเปนน าแขง 0 ℃ ตองการความรอน

Q1 = mcT = 0.100 x 2.1(0 - (-20)) = 4.2 กโลจล มวลน าแขง 100 g = 0.100 kg

น าแขงละลายหมดกลายเปนน า 0 ℃ ตองการความรอน Q2 = mLf = 0.100 x 333 = 33.3 kJ

น า 0 ℃ กลายเปนน า 100 ℃ ตองการความรอน

Q3 = mcT = 0.100 x 4.2 x 100 = 42 กโลจล

น า 10 กรม หรอ 0. 1 กโลกรม ท 100 ℃ เดอดเปนไอน า 100 ℃ ตองการความรอน Q4 = mLv = 0.100 x 2256 = 225.6 kJ ความรอนทงหมดทตองใช Q = Q1 + Q2 + Q3 + Q4

= 4.2 + 33.3 + 42 + 225.6 = 305.1 kJ

ค าตอบ ความรอนทตองการคอ 305.1 กโลจล

การขยายตวของวตถเนองจากความรอน วตถโดยทวไปเมอไดรบความรอนจะขยายตว การขายตวของวตถจะขนอยกบรปรางลกษณะของวตถเชน วตถทมความยาวมลกษณะเปนเสนหรอแทงยาว จะมการขยายตวตามเสน (การขยายตวตามยาว) วตถทเปนแผนจะมการขยายตวตามพนท วตถทมรปรางเปนปรมาตรจะมการขยายตวตามปรมาตร ในทางกลบกนถาวตถสญเสยความรอนกจะหดตว สมบตทส าคญๆ เกยวกบการขยายของของแขง ไดแก 1. ของแขงตางชนดกน ถาเดมมความยาวเทากน เมอรอนขนเทากนจะมสวนขยายตวเพมขนไมเทากน 2. ของแขงชนดเดยวกน ถาเดมมความยาวเทากน เมอรอนขนเทากนจะมสวนขยายตวเพมขนเทากน 3. การขยายตวของวตถเปนเรองทส าคญมากในทางวศวกรรม เชน การวางเหลกรางรถไฟ การขงสายไฟฟาแรงสงเปนตน

การถายโอนความรอน (Heat Transfer) ความรอนจะถายโอนหรอสงผานจากวตถทมระดบความรอนสง(อณหภมสง) ไปสวตถทมระดบความรอนต า (อณหภมต า) การถายโอนความรอนม 3 แบบ คอ

1. การน า (Conduction) เปนการถายโอนพลงงานความรอนผานตวกลางซงโดยมากจะเปนพวกโลหะตางๆ เชน เราเอามอไปจบชอนโลหะทปลายขางหนงแชอยในน ารอน มอเราจะรสกรอน เพราะความรอนถกสงผานจากน ารอนมายงมอเราโดยมชอนโลหะเปนตวน าความรอน

2. การพา (Convection) เปนการถายโอนความรอนโดยการเคลอนทของโมเลกลของตวกลางเปนตวพาความรอนไปจากบรเวณทมระดบความรอนสง(อณหภมสง) ไปสบรเวณทมระดบความรอนต า(อณหภมต า) เชน เวลาตมน าความรอนจากเตาท าใหน าทกนภาชนะรอนมนจะขยายตวท าใหมความหนาแนนนอยกวาน าดาน บนจงลอยตวสงขนสวนน าดานบนอณหภมต ากวาความหนาแนนมากกจะจมลงมาแทนท การหมนวนของน าท าใหเกดการพาความรอน

3. การแผรงส (Radition) เปนสงพลงงานความรอนทอยในรปคลนแมเหลกไฟฟา(รงสอนฟราเรด) ดงนนจงไมตองอาศยตวกลางในการเคลอนท เชนการแผรงสความรอนจากดวงอาทตยมายงโลก โดยทวไปวตถทแผรงสไดดกจะรบ(ดดกลน)รงสไดดดวย วตถชนดนนเราเรยกวาวตถด า(Black Body) วตถด าไมมในธรรมชาต มแตในอดมคต ดงนนวตถทมลกษณะใกลเคยงวตถด าคอ วตถทมสด า ในทางกลบกนวตถขาวจะ ไมดดกลนรงสและ ไมแผรงสทตกกระทบ มแตในอดมคตเทานน




จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบความรอน

2. รและเขาใจเกยวกบอณหภม


ค าสง ใหผเรยนแตละครวมกนแสดงวธท าตอไปน (แสดงวธท าลงในสมด) 1. ความรอน หมายถงอะไร ( 1 คะแนน)

2. อณหภม หมายถง อะไร ( 1 คะแนน)

3. อปกรณทใชวดอณหภม เรยกวา อะไร ( 1 คะแนน) 4. วดอณหภมในหองเรยนได 25 องศาเซลเซยส

4.1 จงเปลยนหนวยวดอณหภมจากองศาเซลเซยสเปนองศาฟาเรนไฮต ( 2 คะแนน)

4.2 เปลยนหนวยวดอณหภมจากองศาเซลเซยสเปนองศาโรเมอร ( 2 คะแนน)

4.3 เปลยนหนวยวดอณหภมจากองศาฟาเรนไฮตเปนเคลวน ( 2 คะแนน) 5. วนหนงในฤดฝน อณหภมทกรงเทพวดได 23 องศาเซลเซยส และทเชยงรายวดได 54 องศาฟาเรนไฮต นกเรยนคดวาทไหนจะมอณหภมสงกวากนและสงกวากนเทาไหร ( 3 คะแนน)





จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบปรมาณความรอนของวตถ

2. รและเขาใจในการเปลยนแปลงของสาร


ค าสง ใหผเรยนตอบค าถามตอไปน 1. ปรมาณความรอนของวตถ คอ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. พลงงานความรอนทท าใหวตถมอณหภมสงขนหรอต าลงโดยสถานะยงคงเดม คอ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. พลงงานความรอนทท าใหวตถเปลยนสถานะโดยอณหภมคงท คอ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4. ความจความรอน คอ …………………………………………………...………………………………………………………………………………. 5. หนวยของปรมาณความรอน คอ ……………………………………………………………………………………………………………………… 6. ความรอนแฝงของการหลอมเหลว หมายถง ……………………………………………………………………………………………………… มคาคงทเทากบ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7. ความรอนแฝงของการกลายเปนไอ คอ ……………………………….……………………………………………………………………………. มคาคงทเทากบ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8. การทน าแขงละลายใชความรอนแฝงแบบใด เพราะเหตใด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 9. การทน าเดอดเปนไอ ใชความรอนแฝงแบบใด เพราะเหตใด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10. ขอแตกตางความรอนแฝงและความรอนจ าเพาะ คอ ………………………………………………………………………………………..

การวดประเมนผล และเกณฑการประเมน ผเรยนท าใบงานท าถกตองไดคะแนน 80 % ขนไป ถอวา ผาน




จดประสงค 1.รและเขาใจในการเปลยนแปลงของสาร


ค าสง ใหผเรยนแตละกลมรวมกนแสดงวธท าตอไปน (แสดงวธท าลงในสมด) 1. จงหาปรมาณความรอนทท าใหน าแขงมวล 180 กรมอณหภม 0 องศาเซลเซยส กลายเปนน าหมด และสดทาย

น า 40 กรม เดอดกลายเปนไอ (2.5 คะแนน)

2. จงหาพลงงานความรอนทท าใหน าแขงมวล 100 กรม อณหภม -10 ℃ หลอมละลายกลายเปนน าหมด น า และน ามอณหภมสงจนเดอดเปนไอหมดทความดน 1 บรรยากาศ (2.5 คะแนน)

3. น าแขง 10 กรม อณหภม 0 องศาเซลเซยส ท าใหกลายเปนไอเดอด 10 กรม อณหภม 100 องศาเซลเซยส จะใชความรอนกแคลอร (2.5 คะแนน) 4. ไอน า 20 กรม ทอณหภม 99 องศาเซลเซยส ท าการควบแนนใหกลายเปนน า 20 กรม ทอณหภม 20 องศาเซลเซยส จะใชความรอนกแคลอร (2.5 คะแนน)





จดประสงค 1. รและเขาใจเกยวกบผลของความรอนตอวตถ

2. รและเขาใจเกยวกบการถายโอนความรอน


ค าสง ใหผเรยนตอบค าถามตอไปน 1. วตถทมสภาพเปนของแขง เมอโดนความรอนจะมการเปลยนแปลงอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. วตถทเปนแผน เมอโดนความรอนจะมการเปลยนแปลงอยางไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. สมบตทส าคญๆ เกยวกบการขยายของของแขง ไดแก อะไรบาง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………..................................................... 4. การถายโอนความรอน คอ ……………………………………………………………………………………………………………………………… 5. การถายโอนความรอนแบบใดทมการอาศยตวกลางทเปนโละในการเคลอนท ……………………………………………………….. 6. เราเอามอไปจบชอนโลหะทปลายขางหนงแชอยในน ารอน มอเราจะรสกรอน เกดจากการถายโอนความรอนแบบใด 7. การตมน า จดเปนการถายโอนความรอนแบบ ………………………………………………………………………………………………….. 8. การแผรงส คอ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9. การน าความรอน คอ …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 10. ขอแตกตางของการน าความรอน การพาความรอน และการแผรงส คอ ……………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….


หนวยท ... ชอวชา วทยาศาสตรเพอพฒนาอาชพศลปกรรม รหสวชา 2000-1304 สอนสปดาหท 18

ชอหนวย สอบปลายภาค ชวโมงรวม 3 ชวโมง ระดบปวช.3 ชอผสอน อ. นาถอนงค ตาไคร จ านวน 3 ชวโมง/สปดาห

สอบปลายภาคเรยน 1/2561

Documents

แผนการจัดการเรียนรู้58.82.156.60/quality/research/p/T1332-56-2000-1304.pdf · 6.4 การเปลี่ยนสถานะของสาร