มคอ.3

รายวชาทฤษฎและหลกการพฒนาชมชน

ชอสถาบนอดมศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

คณะ/ภาควชาคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร สาขาวชาการพฒนาชมชน

หมวดท 1 ขอมลทวไป

1. รหสและชอรายวชา

รหสวชา 2531301 ทฤษฎและหลกการพฒนาชมชนTheory and Principle of Community

Development2. จำานวนหนวยกต

3 (3–0–6)3. หลกสตรและประเภทของรายวชา

3.1 หลกสตร

ศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาการพฒนาชมชน

3.2 ประเภทของรายวชา

วชาแกน

4. อาจารยผรบผดชอบรายวชาและอาจารยผสอน

4.1 อาจารยผรบผดชอบรายวชา

อาจารยพชชา บวแยม

5. ภาคการศกษา/ชนปทเรยน

มคอ.3

ภาคการศกษาท 2 ชนปท 1 ไดแก หมเรยน 58/36, 58/37 และ 58/38

6. รายวชาทตองเรยนมากอน (Pre-requisite) (ถาม)

2532101 สงคมวทยาชนบทและเมอง 3 (3-0-6)2524102 หลกมานษยวทยา

3 (3-0–6)2531102 หลกสงคมวทยา 3

(3-0-6)7. รายวชาทตองเรยนพรอมกน (Co-requisite) (ถาม)

2533302 จรยธรรมของนกพฒนาชมชน 3 (3-0-6)8. สถานทเรยน

อาคารเรยน HS 307 มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

9. วนทจดทำาหรอปรบปรงรายละเอยดของรายวชาครงลาสด

พ.ศ.2555

หมวดท 2 จดมงหมายและวตถประสงค

1. จดมงหมายของรายวชา

1.1 เพอใหนกศกษามความรความเขาใจเกยวกบความเปนมา ปรชญา แนวคดทฤษฎ หลกการ ความหมาย และเปาหมายของการพฒนาชมชน

2

มคอ.3

1.2 เพอพฒนาทศนคตของนกศกษาทมตอการปฏบตงานพฒนาชมชน

2. วตถประสงคในการพฒนา/ปรบปรงรายวชา

เพอใหนกศกษามความรพนฐาน เตรยมความพรอมดานปญญาในการนำาองคความร ดานทฤษฎและหลกการพฒนาชมชน ตลอดจนกรณตวอยางตางๆ โดยเพมเนอหาใหมความทนสมย ครอบคลม มากขน ตลอดจนสามารถนำาทฤษฎและหลกการพฒนาชมชนไปประยกตใชในกจกรรมพฒนาชมชนไดจรงในเชงรปธรรม

หมวดท 3 ลกษณะและการดำาเนนการ1. คำาอธบายรายวชา

ศกษาโครงสราง และลกษณะของชมชน ความหมาย ปรชญา แนวคด ทฤษฎ หลกการ เปาหมายและกลวธในการพฒนาชมชน

ปญหาและกระบวนการเปลยนแปลงในสงคม การนำาทฤษฎทาง สงคมศาสตรเขามาใชในการพฒนาชมชน โดยมงพจารณาถงความ

สมพนธทางวฒนธรรม เศรษฐกจ สงคม และการเมอง

2. จำานวนชวโมงทใชตอภาคการศกษา

บรรยาย สอนเสรม

การฝกปฏบต/งานภาคสนาม

การศกษาดวยตนเอง

45 ชวโมงตอ ภาคการศกษา

ชวงเวลาวางทเหมาะสมของอาจารย

- คนควาขอมลอนๆ มาสนบสนนรายงานพรอมนำาเสนอ แลกเปลยนพดคย โดยแบง

3

มคอ.3

นกศกษา

เปน -รายงานกลม -รายงานบคคล

3. จำานวนชวโมงตอสปดาหทอาจารยใหคำาปรกษาและแนะนำาทางวชาการแกนกศกษา เปนรายบคคล

- อาจารยจดเวลาเพอใหคำาปรกษาเปนรายบคคล หรอรายกลมในแตละสปดาหหลงเสรจสนกระบวนการเรยนการสอน นอกจากนน นกศกษายงสามารถตดตอขอคำาแนะนำา คำาปรกษาผานโทรศพทมอถอไดทกวนภายในชวงเวลา 09.00-18.00 น. หรอ E-Mail Adress หรอ Facebook หรอ Line ในกรณทมขอซกถามเพมเตมเกยวกบการคนควาประเดนเนอหาทเชอมโยงกบรายวชา ตลอดจนรายงานแนวทางการดำาเนนงานเพอจดสงและวธนำาเสนอ และหนงสอประกอบการจดทำาเนอหารายงานเพมเตม

หมวดท 4 การพฒนาการเรยนรของนกศกษา

1. คณธรรม จรยธรรม

1.1 คณธรรม จรยธรรมทตองพฒนา

4

มคอ.3

มวนย อดทน มงมน ขยนหมนเพยร ยดหลกธรรม ซอสตย สจรต มความรบผดชอบตอตนเอง สงคม มจตสาธารณะ และรกประชาชน

1.2 วธการสอน

1.2.1 บรรยายพรอมยกตวอยางกรณศกษา เพอนำามาสการฝกคด เขาใจ และวเคราะหไดอยางเกดทกษะ

1.2.2 อภปรายกลม

1.2.3 กำาหนดใหนกศกษาคนหากรณศกษาทเกยวของกบปญหาทเกดขนในระดบชมชนเชอมโยงสระดบประเทศ เพอนำามาสการฝกคด เขาใจ และวเคราะหไดอยางเกดทกษะ

1.2.4 นำาเสนอผลจากการทำารายงาน

1.3 วธการประเมนผล

1.3.1 ประเมนจากการตรงเวลาของนกศกษาในการเขาชนเรยน การสงงานตามกำาหนดระยะเวลาทมอบหมาย และการรวมกจกรรม

1.3.2 ประเมนจากการมวนยและพรอมเพรยงของนกศกษาในการเขารวมกจกรรมเสรมหลกสตร

1.3.3 ปรมาณการกระทำาทจรตในการสอบ

1.3.4 ประเมนจากความรบผดชอบในหนาททไดรบมอบหมาย

2. ความร

5

มคอ.3

2.1 ความรทตองไดรบ

2.1.1 มความร ความเขาใจเกยวกบหลกการและแนวคดทสำาคญในเนอหาทศกษา

2.1.2 สามารถตดตามความกาวหนาทางวชาการและววฒนาการ รวมทงการนำาไปประยกตใช

2.1.3 บรณาการความรในทศกษากบความรในศาสตรอน ๆ ทเกยวของ และ สามารถทำางานวจยรวมกบชมชนโดยยดตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงได

2.2 วธการสอน

อาจารยผสอนทำาหนาทบรรยายเนอหาภาคทฤษฎทเกยวของกบรายวชา

2.3 วธการประเมนผล

ประเมนจากผลสมฤทธทางการเรยนและการปฏบตของนกศกษา จากการ

2.3.1 สอบกลางภาคเรยน และปลายภาค

2.3.2 แบบฝกหด

2.3.3 ความสมบรณตามหวขอรายงาน การนำาเสนอ ตอบขอซกถาม

2.3.4 ประเมนจากการนำาเสนอรายงานในชนเรยน

3. ทกษะทางปญญา

6

มคอ.3

3.1 ทกษะทางปญญาทตองพฒนา

พฒนาความสามารถในการคดอยางมการคดอยางเปนระบบ มการวเคราะห เพอการปองกนและแกไขปญหาทเกดขนจากการใชการคดอยางสรางสรรคสามารถวเคราะห สงเคราะห ไดอยางเปนระบบ คอ

3.1.1 สามารถประยกตความรและทกษะ เพอการทำางานรวมกบชมชนทองถน

และการแกไขปญหาทางการพฒนาชมชนไดอยางเหมาะสม

3.2. วธการสอน

3.2.1 บรรยายเนอหาทเกยวของกบรายวชา

3.2.3 มอบหมายใหนกศกษาทำารายงาน และนำาเสนอผลการศกษา

3.3.3 ศกษาคนควารายงานในภาคสนาม

3.3 วธการประเมนผล

3.3.1 สอบกลางภาค โดยเนนขอสอบทมการวเคราะหแนวคดในการประยกตใชตามปรชญา หลกการ และกระบวนการพฒนาชมชนไดอยางบรณาการกบสภาพปญหาทเกดขนกบระดบปจเจกบคคล ชมชน สงคม ประเทศแบบองครวม

3.3.2 ประเมนตามสภาพจรงจากผลงาน และการปฏบตของนกศกษา เชน ประเมนจากการนำาเสนอรายงานในชนเรยน

4. ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ

7

มคอ.3

4.1 ทกษะความสมพนธระหวางตวบคคลและความรบผดชอบทตองพฒนา

4.1.1 พฒนาทกษะในการสรางสมพนธภาพระหวางผเรยนดวยกน

4.2.1 พฒนาความเปนผนำาและผตามในการทำางานเปนกลม ทม เครอขาย

4.2.3 พฒนาการเรยนรดวยตนเอง และมความรบผดชอบในงานทมอบหมายใหครบถวนตามกำาหนดเวลา

4.2 วธการสอน

4.2.1 จดกจกรรมกลมในการวเคราะหกรณศกษาเครอขายในงานพฒนาชมชน

4.2.2 มอบหมายรายงานกลมหรอรายบคคล เพอลงศกษาในภาคสนามจรง

4.2.3 การนำาเสนอรายงาน

4.3 วธการประเมนผล

4.3.1 รายงานทนำาเสนอ พฤตกรรมการทำางานเปนทม

4.3.2 รายงานการศกษาดวยตนเอง

4.3.3 สงเกตจากพฤตกรรมทแสดงออกในการรวมกจกรรมตา ๆ

5. ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

8

มคอ.3

5.1 ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใช เทคโนโลยสารสนเทศทตองพฒนา

5.1.1 ทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศเกบรวบรวม วเคราะห นำาเสนอขอมล

5.1.2 ทกษะการเลอกหรอประยกตเทคนคทางคณตศาสตรหรอสถตทเกยวของในการศกษา คนควา เสนอแนะแนวทางในการแกปญหาอยางเหมาะสม

5.1.3 ทกษะการสอสารอยางมประสทธภาพทงปากเปลาและการเขยน เลอกใช

รปแบบของสอการนำาเสนออยางเหมาะ

5.2 วธการสอน

5.2.1 เมออาจารยบรรยายเนอหาทงหมดแลว ไดมอบหมายนกศกษาลงเกบ ศกษา รวบรวมขอมลภาคสนาม จากนนมานำาเสนอรวมกนโดยใชรปแบบและเทคโนโลยทเหมาะสม

5.2.2 หลงจากนกศกษาลงภาคสนามใหกลบมาคนควาขอมลเพมเตมเพอสนบสนนองคความรจากภาคสนามใหเกดความนาเชอถอทงดวยตนเอง ชวยเหลอกนระหวางกลมนกศกษา โดยสามารถสบคนจาก Website สอการสอน E-learning หนงสอ ตำารา เอกสารตางๆ ทเกยวของ และทำารายงาน โดยเนนการนำาตวเลข หรอมสถต และอางองแหลงทมาขอมล

5.3 วธการประเมนผล

5.3.1 การจดทำารายงาน และนำาเสนอดวยสอทเหมาะสม

9

มคอ.3

5.3.2 การมสวนรวมในการอภปรายและวธการอภปราย

หมวดท 5 แผนการสอนและการประเมนผล

1. แผนการสอน

สปดาหท

หวขอ/รายละเอยด จำานวนชวโมง

กจกรรมการเรยน การสอน สอทใช

(ถาม)ชนงาน/วธการ

ประเมน

ผสอน

1 แนะนำาแผนการเรยนการ สอน พรอมทงปรบพน

ฐานความรความเขาใจ เกยวกบปรชญา แนวคด

หลกการ ความหมาย และเปาหมายของการพฒนาชมชน

3 - แจกแนวจดการเรยนร- แลกเปลยนความ คดเหน และทำาความ เขาใจรวมกนเกยวกบ แนวการจดการ

เรยนร- แบงกลมศกษา

คนควา จดทำารายงานและ มอบหมายรายงานเดยว

พชชา บวแยม

10

มคอ.3

2 บทท 1 ความรความเขาใจเกยวกบการ พฒนา

3 - บรรยาย อภปราย

แลกเปลยนความคดเหน และแบงกลม- Notebook, LCD

พชชา บวแยม

3 บทท 2 ความหมายและลกษณะของ ชมชน

3 - บรรยาย อภปราย

แลกเปลยนความคดเหน- Notebook, LCD

พชชา บวแยม

4 บทท 3 ปรชญาและ แนวคดของการ พฒนาชมชน

3 - บรรยาย อภปราย

แลกเปลยนความคดเหน- Notebook, LCD

พชชา บวแยม

5 บทท 4 หลกการและวธการพฒนา ชมชน

3 - บรรยาย อภปราย

แลกเปลยนความคดเหน- Notebook, LCD

พชชา บวแยม

สปดาหท

หวขอ/รายละเอยด จำานวนชวโมง

กจกรรมการเรยน การสอน สอทใช

(ถาม)ชนงาน/วธการ

ประเมน

ผสอน

6 บทท 5 กระบวนการพฒนาชมชน

3 - บรรยาย อภปราย

แลกเปลยนความคดเหน

พชชา บวแยม

11

มคอ.3

- Notebook, LCD

7 จดสอบกลางภาค 1 ชวโมง (ในตาราง)8 บทท 6 ทฤษฎ

สงคมศาสตรเพอการ พฒนาชมชน

3 - บรรยาย อภปราย

แลกเปลยนความคดเหน- Notebook, LCD

พชชา บวแยม

9 บทท 7 ทฤษฎการเปลยนแปลงทาง สงคมและวฒนธรรม

3 - บรรยาย อภปราย

แลกเปลยนความคดเหน- Notebook, LCD

พชชา บวแยม

10 บทท 8 ทฤษฎการจดระเบยบทาง สงคม

3 - บรรยาย อภปราย

แลกเปลยนความคดเหน- Notebook, LCD

พชชา บวแยม

11 บทท 9 ทฤษฎการพฒนาแบบ ผสมผสาน

3 - บรรยาย อภปราย

แลกเปลยนความคดเหน- Notebook, LCD

พชชา บวแยม

12 กรณศกษาตวอยาง( ทฤษฎใหม )

3 แลกเปลยนความคดเหน

พชชา บวแยม

13 นกศกษานำาเสนอหลกการทำางานพฒนาชมชน เรองท 1 กระบวนการมสวนรวม เรองท 2 การทำางานเปนก

3 บรรยาย อภปรายแลกเปลยนความ

คดเหนและอาจารยเสนอ

แนะ สรปผลเพม

พชชา บวแยม

12

มคอ.3

ลมและทมงาน เรองท 3 กระบวนการเรยนร เรองท 4 ผนำาในงานพฒนาชมชน

เตม

14 นกศกษานำาเสนอหลกการทำางานพฒนาชมชน ตอ

จากสปดาหท 12 เรองท 5 การพงตนเอง เรองท 6 ภมปญญาทองถน เรองท 7 แนวคดองค

รวมและบรณาการ เรองท 8 การพฒนาทยงยน

3 บรรยาย อภปรายแลกเปลยนความ

คดเหนและอาจารยเสนอ

แนะ สรปผลเพมเตม

พชชา บวแยม

สปดาหท

หวขอ/รายละเอยด จำานวนชวโมง

กจกรรมการเรยน การสอน สอทใช

(ถาม)ชนงาน/วธการ

ประเมน

ผสอน

15 นกศกษานำาเสนอกรณศกษาตวอยางเกยวกบ

การทำางานพฒนาชมชนไดแกเรอง เรองท 1 กระบวนการมสวนรวม เรองท 2 การทำางานเปนกลมและทมงาน เรองท 3 กระบวนการเรยนร เรองท 4 ผนำาในงานพฒนาชมชน

3 บรรยาย อภปรายแลกเปลยนความ

คดเหนและอาจารยเสนอ

แนะ สรปผลเพมเตม

พชชา บวแยม

16 นกศกษานำาเสนอกรณศกษาตวอยางเกยวกบ

การทำางานพฒนาชมชน ตอจากสปดาหท 15

ไดแกเรอง

3 บรรยาย อภปรายแลกเปลยนความ

คดเหนและอาจารยเสนอ

แนะ สรปผลเพม

พชชา บวแยม

13

มคอ.3

เรองท 5 การพงตนเอง เรองท 6 ภมปญญาทองถน เรองท 7 แนวคดองค

รวมและบรณาการ เรองท 8 การพฒนาทยงยน

เตม

17 FINAL EXAMINATION ปรนย 60 ขอ 30 คะแนน

เวลาสอบ 60 นาท

2. แผนการประเมนผลการเรยนร

การประเมน

งานทจะใชประเมนผลผเรยน สปดาหทกำาหนด

สดสวนของการ

ประเมนผล(1) สอบ

- สอบกลางภาค- สอบปลายภาค

717

2525

(2) การมสวนรวมในหองเรยน และการแตงกาย

ทกครงทพบอาจารยผสอน

20

(3) กจกรรมปฏบตในชนเรยน หรอแบบฝกหด

1-6 และ 8-16 10

(4) การนำาเสนอผลการศกษา คนควากลม และบคคล

16 หรอ 17 20

หมวดท 6 ทรพยากรประกอบการเรยนการสอน

1.เอกสารและตำาราหลก

ส น ธ ย า พ ล ศ ร .(2550).ท ฤ ษ ฎ แ ล ะ ห ล ก ก า ร พ ฒ น า ช ม ช กรงเทพมหานคร: สำานกพมพโอเดยนสโตร.

14

มคอ.3

2.เอกสารและขอมลสำาคญ

ทนงศกด คมไขนำา.2541.หลกการพฒนาชมชน (Principle of Community Development)

ขอนแกน:โรงพมพมหาวทยาลยขอนแกน.น ก ว จ ย ป ร ะ จ ำา ส ถ า บ น ว จ ย แ ล ะ พ ฒ น า ม ห า ว ท ย า ล ย

ขอนแกน.2540.องคกรชมชนกลไกเพอแกปญหแ ล ะ พ ฒ น า ส ง ค ม (ป ร ะ ส บ ก า ร ณ จ า ก ภ า ค

อสาน).กรงเทพมหานคร: สำานกงานกองทสนบสนนการวจย.

ประเวศ วะส .25432.เศรษฐกจพอเพยงและประชาสงคม: แนวทางการพลกฟ นเศรษฐกจและ

สงคม.กรงเทพมหานคร: หมอชาวบาน.ปยบตร หลอไกรเลศ.2546.เศรษฐกจพอเพยง.กรงเทพมหานคร: สำานกพมพแมค.พ ท ย า ว อ ง ก ล .2542.ร บ ว ก ฤ ต โ ล ก ป 2000 เ ศ ร ษ ฐ ก จยงยน.กรงเทพมหานคร: โครงการวถทศน.พรเพญ ทบเปลยน.2546.เสนทางเศรษฐกจชมชนในกระแสทนนยม.กรงเทพมหานคร: สำานกพมพ

สรางสรรค จำากด.ศกษาธการ, กระทรวง.2542.ทฤษฎใหมในหลวง ชวตทพอเพยง.กรงเทพมหานคร: สำานกพมพรวม

ดวยชวยกน.ว น จ เ ก ต ข ำา แ ล ะ ค ณ ะ .2522.ก ร ะ บ ว น ก า ร ก ล ม (ศ ก ษ า 325).กรงเทพมหานคร: สำานกพมพโอเดยน

สโตร.สรรเสรญ วงศชอม.2544.เศรษฐกจพอเพยง: พนฐานสการพฒนาทยงยน.กรงเทพมหานคร:

15

มคอ.3

บรษทเพชรรงการพมพ.สญญา สญญาววฒน.2538.ทฤษฎสงคมวทยา: เนอหาและแนวการใชประโยชนเบองตน

กรงเทพมหานคร: สำานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.สมพนธ เตชะอธก และคณะ.2540.การพฒนาความเขมแขงขององคกรชาวบาน สถาบนวจยและ

พฒนามหาวทยาลยขอนแกน ขอนแกน: เจรญวทยการพมพ. บรรณาธการ.2541.ชมชนเขมแขง (บทเรยนภาค

ปฏบต) ขอนแกน: กป.อพช ภาคอสาน.

สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยขอนแกน.2540.องคกรชมชน กลไกเพอแกปญหาและพฒนาสงคม.กรงเทพมหานคร: บรษท แปลน พรนทตง จำากด.

ส น ธ ย า พ ล ศ ร .2547.ท ฤ ษ ฎ แ ล ะ ห ล ก ก า ร พ ฒ น าชมชน.กรงเทพมหานคร: โอ.เอส.พรนตง เฮาส.

นนทยา หตานวมน และคณะ.2547.การพฒนาองคกรชมชน คณะเกษตศาสตร มหาวทยาลย

อบลราชธาน.กรงเทพมหานคร: บรษทเคลดไทย.

3. เอกสารและขอมลแนะนำา

อภชย ทพยประไพ.2539.แนวคด ทฤษฎ และภาพรวมของการพฒนา.กรงเทพมหานคร:

สำานกพมพอมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

หมวดท 7 การประเมนและปรบปรงการดำาเนนการของรายวชา

1. กลยทธการประเมนประสทธผลของรายวชาโดยนกศกษา

16

มคอ.3

การประเมนประสทธผลในรายวชาน ทจดทำาโดยนกศกษา ไดจดกจกรรมในการนำาแนวคดและความเหนจากนกศกษาไดดงน

1.1.การสนทนากลมระหวางผสอนและผเรยน

1.2 การสงเกตการณจากพฤตกรรมของผเรยน

1.3 แบบประเมนผสอน และแบบประเมนรายวชา

2. กลยทธการประเมนการสอน

ในการเกบขอมลเพอประเมนการสอน ไดมกลยทธ ดงน

2.1 การสงเกตการณสอนของผรวมทมการสอน

2.2 ผลการสอบ

2.3 การทบทวนสอบผลประเมนการเรยนร

3. การปรบปรงการสอน

หลงจากผลการประเมนการสอนในขอ 2 จงมการปรบปรงการ สอน โดยการจดกจกรรมในการระดมสมอง และหาขอมลเพมเตมใน

การปรบปรงการสอน คอ ประชมอาจารยในโปรแกรมวชา

4. การทวนสอบมาตรฐานผลสมฤทธของนกศกษาในรายวชา

ในระหวางกระบวนการสอนรายวชา มการทวนสอบผลสมฤทธ ในรายหวขอ ตามทคาดหวงจากการเรยนรในวชา ไดจาก การ

สอบถามนกศกษา หรอการสมตรวจผลงานของนกศกษา รวมถง พจารณาจากผลการทดสอบยอย และหลงการออกผลการเรยน

รายวชา มการทวนสอบผลสมฤทธโดยรวมในวชา คอ การทวนสอบ การใหคะแนนจากการสมตรวจผลงานของนกศกษาโดยอาจารยอน

หรอผทรงคณวฒ ทไมใชอาจารยประจำาหลกสตร

5. การดำาเนนการทบทวนและการวางแผนปรบปรงประสทธผลของรายวชา

17

มคอ.3

จากผลการประเมน และทวนสอบผลสมฤทธประสทธผล รายวชา ไดมการวางแผนการปรบปรงการสอน และรายละเอยดวชา

เพอใหเกดคณภาพมากขน คอ ปรบปรงรายวชาทก 3 ป หรอตามขอ เสนอแนะและผลการทวนสอบมาตรฐานผลสมฤทธตามขอ 4

18