ค ำแนะน ำส ำหรบครผสอน

1. การใชเอกสารประกอบการเรยนชด ภมรกษนาฏรามญ จะน าไปใชกบผเรยนประกอบแผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรศลปะ(นาฏศลป) ชนประถมศกษาปท 5

2. ศกษาแนวทางการจดการเรยนร จดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร กระบวนการเรยนร การวดผลและประเมนผล ในแตละเลมใหเขาใจอยางชดเจนตรวจสอบและจดเตรยมวสดอปกรณ สอการเรยนร เครองมอวด และประเมนผล ทก าหนดใหพรอม

3. กอนท าการสอน ครผสอนควรชแจงบทบาทและหนาทของผเรยนและก าหนดขอตกลงรวมกน

4. ใหนกเรยนท ากจกรรมกอนเรยนในแตละกจกรรม เพอประเมนความรพนฐานของผเรยน 5. ขณะประกอบกจกรรมครควรเปนทปรกษาใหค าแนะน านกเรยนทมปญหา 6. เมอเรยนรจบแลวในแตละกจกรรม ใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนแตละชด

เพอวดความรความเขาใจ แลวน าผลการวด กอนและหลงเรยน มาเปรยบเทยบเพอทราบผลการพฒนาในแตละเรอง

1

ในกำรเรยนรเอกสำรประกอบกำรเรยนในแตละเลม นกเรยนควรท ำควำมเขำใจขนตอน

ในกำรใช ดงน

1. อานค าแนะน าการใชเอกสารประกอบการเรยนในแตละเลมใหเขาใจ 2. ท ากจกรรมกอนเรยน เพอวดความรพนฐาน 3. ศกษาเนอหาจากเอกสารประกอบการเรยนใหเขาใจ ถานกเรยนไมเขาใจใหขอค าแนะน า

จากครผสอน 4. เมอศกษาเนอหาเขาใจแลว ใหท ากจกรรมหลงเรยน เพอประเมนความรความเขาใจทไดรบ

และจะไดน าไปใชในชวตประจ าวน

2

ค ำแนะน ำส ำหรบนกเรยน

แผนผงท 1 ผงมโนทศนนำฏยศพทและภำษำทำ

นำฏยศพทและภำษำทำ

นำฏยศพท ภำษำทำ

3

หมวดนำมศพท

หมวดกรยำ

หมวดนำฏยศพทเบดเตลด

กรยำทใชแทนค ำพด

กรยำหรออรยำบถ กรยำทแสดงถงอำรมณภำยใน

จดประสงคกำรเรยนร

เอกสารประกอบการเรยนกลมสาระการเรยนรศลปะ(นาฏศลป) ชด ภมรกษนาฏรามญ

ชนประถมศกษาปท 5 เลมท 3 เรอง นาฏยศพทและภาษาทาเปนเอกสารทเรยบเรยงขนมา เพอมงหวงใหนกเรยน ผสนใจไดศกษาคนควา เสรมความร ความเขาใจ ตามจดประสงค ตอไปน 1. อธบายความหมายของนาฏยศพทและภาษาทาได 2. บอกความมงหมายของการเรยนนาฏยศพทและภาษาทาได 3. ปฏบตทานาฏยศพทและภาษาทาลกษณะตางๆ ได 4. บอกประโยชนของนาฏยศพทและภาษาทาได

4

นำฏยศพทและภำษำทำ

ประโยชนของนำฏยศพท

การฟอนร าท มลกษณะงดงาม ดวยลลาทาร านน ผ ร าจะตองเคลอนไหวรางกาย ใหสอดคลอง กลมกลนกนไปทกสวนของรางกาย การฝกหดการเคลอนไหวมอและเทา ในวงการนาฏศลปไทยเรยกวา "นาฏยศพท" ควำมหมำยของนำฏยศพท

นำฏยศพท หมายถง ค าศพททใชในวงการนาฏศลปไทย ทใชเรยกลกษณะทาร า ส าหรบใชในการฝกหดนาฏศลปไทย โดยมงใชกบการจดการเรยนการสอน เพอความเขาใจทถกตองตรงกนระหวางผสอนและผเรยน แบงออกเปน 3 หมวด ไดแก หมวดนามศพท หมวดกรยาศพท และ นาฏยศพทเบดเตลด

1. หมวดนามศพท ไดแก ตงวง - วงบน วงกลาง วงลาง วงหนา จบ - จบหงาย จบคว า จบสงหลง จบปรกหนา จบปรกขาง

ทาเทา - ประเทา รวมเทา กระดก ยกเทา กาวหนา กาวขาง กาวไขว แตะเทา สะดงเขา เขยบเทา

2. หมวดกรยาศพท แบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก ศพทเสรม ศพทเสอม 2.1 ศพทเสรม หมายถง ศพททใชเรยกเพอปรบปรงทาทใหถกตอง

สวยงาม เชน กนวง ลดวง สงมอ ดงมอ หกขอ หลบศอก เปดคาง กดคาง ทรงตว เผนตว ตงไหล กดไหลดงเอว กดเกลยวขาง ทบตว หลบเขา ถบเขา แขงเขา เปดสน ชกสน

2.2 ศพทเสอม หมายถง ศพททใชเรยกชอทาร าหรอทวงทของผร าทไม ถกตอง เพอใหผร ารตวและแกไขทาทของตนใหด เชน วงลา วงคว า วงเหยยด วงหก วงลน คอดม คางไก ฟาดคอ เกรงคอ หอบไหล ทรดตว ขยมตว เหลยมลา ร าแอ ร าลน ร าเลอย ร าล าจงหวะ ร าหนวงจงหวะ

3. นาฏยศพทเบดเตลด หมายถง ศพทตางๆ ทใชเรยกในภาษานาฏศลป นอกเหนอจากนามศพทและกรยาศพท เชน จบยาว จบสน ลกคอ เดนมอ เอยงทางวง คนตว ออนเหลยม เหลยมลาง แมทา นายโรง พระใหญ พระนอย นางกษตรย นางตลาด ฯลฯ

นาฏยศพทเปนสงส าคญ เนองจากเปนองคประกอบส าคญในการฝกหดนาฏศลปไทย การหมนฝกซอมนาฏยศพทใหแมนย า จะสงผลใหเกดประโยชนตอการเรยนนาฏศลป ดงน

1. ชวยพฒนาการแสดงนาฏศลปไทยใหมความสวยงามไดมาตรฐาน 2. ชวยสอความหมายใหเขาใจไดตรงกนระหวางผสอนและผเรยนเมอเรยกและใชนาฏยศพท 3. ใชเปนแนวทางในการประดษฐทารายร าของการแสดงนาฏศลปชดตางๆ 4. ใชเปนแนวทางในการน าไปฝกหดภาษานาฏศลปใหถกตองสวยงาม

5

กำรตงวง

การตงวง การเหยยดแขนออกไปขางล าตว แลวหกขอมอขนงอล าแขนเลกนอย และพยายาม งอล าแขนใหมสวนโคงคลายกบงาชาง โดยสามารถท าพรอมกนทงสองมอหรอมอขางเดยวรวมกบนาฏยศพทอนได ดงภาพท 1

ภาพท 1 ตงวง

ทมา : สงหา ชางขวญยน 1. วงบน

ตวพระและตวนางจะแตกตางกน ตวพระวงบนจะอยระดบแงศรษะ (ขมบ) สวนโคงของ ล าแขนจะกวาง ดงภาพท 1 สวนวงบนตวนางจะอยระดบหางคว สวนโคงของล าแขนจะแคบกวาตวพระ แลวหกขอมอ เขาหาล าแขน ดงภาพท 2

ภาพท 2 วงบนตวนาง ทมา : สงหา ชางขวญยน

6

ลกษณะตำงๆ ของนำฏยศพท

2. วงกลำง การตงวงโดยยกสวนโคงของล าแขนขน ใหปลายนวสงระดบไหล ตวพระล าแขนจะผายออกทางดานขาง ดงภาพท 3 สวนตวนางล าแขนจะหบเขามาทางดานหนาเลกนอย ดงภาพท 4

ภาพท 3 วงกลางตวพระ ทมา : สงหา ชางขวญยน

ภาพท 4 วงกลางตวนาง ทมา : สงหา ชางขวญยน

7

3. วงลำง การตงวงโดยทอดสวนโคงของล าแขนไปดานลาง ปลายนวมออยระดบหนาทอง หรอระดบ

สะเอว ตวพระกนศอกใหเปนชองวางระหวางล าแขนกบล าตว ตวนางไมตองกนศอก ปลายนวอยระดบหวเขมขด ดงภาพท 5

ภาพท 5 วงลาง ทมา : สงหา ชางขวญยน

4. วงหนำ

โดยทอดสวนโคงของล าแขนไปดานลาง ปลายนวมออยระดบหนาทอง หรอระดบสะเอว ตวพระกนศอกใหเปนชองวางระหวางล าแขนกบล าตว ตวนางไมตองกนศอก ปลายนวอยระดบหวเขมขด ดงภาพท 6

ภาพท 6 วงหนา ทมา : สงหา ชางขวญยน

8

กำรจบ คอการหงายมอออกมาขางหนาแลวเอานวหวแมมอมาจรดขอแรกของนวชนว ทงสองเหยยด

ตง สวนนวทงสามทเหลอใหเหยยดตงแลวกรดนวออกไปเปนรปพด การจบมอตองหกขอมอเขาหา ล าแขนใหมากทสด

1.จบหงำย การจบโดยหงายทองแขนและฝามอขนใหปลายนวชขนขางบน แลวหกขอมอเขาหาล าแขน

ดงภาพท 7 2.จบคว ำ

การจบโดยคว าทองแขน และฝามอลงใหปลายน วชลงขางลาง แลวหกขอมอลง ดงภาพท 8

ภาพท 7 จบหงาย ทมา : สงหา ชางขวญยน

ภาพท 8 จบคว า ทมา : สงหา ชางขวญยน

9

3.จบสงหลง การจบโดยเหยยดแขนใหตง สงแขนไปขางหลงของล าตว แลวพลกล าแขนสวนลางหงายขนใหปลายนวทจบชขนขางบน หกขอมอเขาหาล าแขน ดงภาพท 9

ภาพท 9 จบสงหลง ทมา : สงหา ชางขวญยน

4.จบปรกหนำ

การจบโดยหงายทองแขนและฝามอขน ใหปลายนวชขนขางบน แลวยกล าแขน หกขอศอกขน หนปลายจบเขาหาศรษะ ใหปลายนวมออยระดบแงศรษะ หกขอมอเขาหาล าแขน ดงภาพท 10

ภาพท 10 จบปรกหนา ทมา : สงหา ชางขวญยน

10

5.จบปรกขำง

การจบโดยหงายทองแขนและฝามอขน ใหปลายนวชขนขางบน แลวยกล าแขนขนหกขอศอก ใหปลายนวจบหนเขาหา ใบหนา จบอยระดบหนา ดงภาพท 11

ภาพท 11 จบปรกขาง ทมา : สงหา ชางขวญยน

11

ทำเทำ การปฏบตทาร านอกจากการใชมอซงเปนสวนส าคญในการแสดงทารายร าแลว สวนเทากเปนสวนส าคญทจะใชเคลอนทในการแสดงเชนกน โดยมลกษณะของนาฏยศพท ดงน 1. ประเทำ

ปฏบตโดยการวางเทาขวาเฉยงออกไปทางดานขวา แลวใหสนเทาวางไวกลางเทาซาย ซงยนรบน าหนกอยในลกษณะเฉยงปลายเทาซายไปดานซาย เปดปลายเทาขวาขนดงภาพหมายเลข 1 จากนนเปดปลายเทาขวาขนเลกนอยดงภาพหมายเลข 2 แลวแตะจมกเทาทพนเบา และยกเทาขวาขน โดยมขอสงเกตวาปฏบตทาประเทาจะตามดวยการยกเทาเสมอ ดงภาพท 12

ภาพท 12 ประเทา ทมา : สงหา ชางขวญยน

2. รวมเทำ หรอ ประสมเทำ

การวางเทาใหชดกนตามลกษณะ ตวพระจะวางสนเทาชดกนปลายเทาจะแยกออกดงภาพหมายเลข 1 สวนตวนางจะวางเทาชดกน ดงภาพหมายเลข 2 ในภาพท 13

ภาพท 13 รวมเทาหรอประสมเทา ทมา : สงหา ชางขวญยน

1 2 3

1 2

12

3. กระดก อาการเทาทยกขนขางหลง ตอเนองจากการกระทงเทา การกระดกเทาตองยนยอเขาขางหนง

แลวถบเขาทกระดกไปขางหลงมากๆ กระดกล าขาสวนลางใหนองชดกบทองขาสวนบนหกขอเทาลงใหปลายเทา ชลงลาง ตวพระกนเขาออกขางๆ ดงภาพท 14

ภาพท 14 กระดก ทมา : สงหา ชางขวญยน

4. ยกเทา กรยาของเทาทยกขนไวขางหนา สบเนองมาจากการประเทา การยกเทาตองเชดปลายนวใหตง หกขอเทาเขาหาล าขา ตวพระตองกนเขาออกไปขาง ๆ ชกสนเทา โดยเมอยกเทาเสรจสนจะตามดวยการกาวเทาเสมอ ดงภาพท 15

ภาพท 15 ยกเทา ทมา : สงหา ชางขวญยน

13

5. กำวหนำ กรยาของเทาทกาวไปขางหนาเรยงปลายเทาออกเลกนอย เทาหลงเปดสนเทายอเขาทงสองขางลง น าหนกตวอยบนเทาทกาวมาขางหนา ตวนางปฏบตตามภาพหมายเลข 2 ตวพระกนเขาออกพองามปฏบตตามภาพหมายเลข 1 ในภาพท 16

ภาพท 16 กาวหนา ทมา : สงหา ชางขวญยน

6. กำวขำง กรยาของเทาขางใดขางหนงทกาวออกไปทางดานขางตวนางหลบเขาเปดสนเทาหลงเอยงตว ขางเทาทอยหลง ปฏบตตามภาพหมายเลข 1 ตวพระกนเขาออกพองาม เปดสนเทาหลงเลกนอย น าหนกตวอยทเทาหนาปฏบตตามภาพหมายเลข 2 ดงภาพท 17

ภาพท 17 กาวขาง ทมา : สงหา ชางขวญยน

2 1

1 2

14

7. กำวไขว การกาวเทาขางใดขางหนงลง ถากาวไขวเทาซาย หลกการกาวเทาใหกาวเทาซายไป

ขางหนาน าหนกตวจะตองโนมหนกไปขางหนายอเขาใหดพองามเปดสนเทาหลงเหมอนกาวหนา ดงภาพท 18

ภาพท 18 กาวไขว ทมา : สงหา ชางขวญยน

8. แตะเทำ

เทาขางใดขางหนงทวางอยดานขางเทาอกเทาหนงดวยจมกเทา (บรเวณเนอโคนนวเทา) โดยแตะเบาๆ ไวทพน การแตะเทาน าหนกจะอยทเทาอกขางทวางเตมเทา ดงภาพท 19

ภาพท 19 แตะเทา ทมา : สงหา ชางขวญยน

15

9. สะดงเขำ การยดตวขนโดยใชเขาตามจงหวะเพลง โดยยดพรอมกนทง 2 ขางแตไมตองยดจนเขาตง ทงน การสะดงเขาเปนการจบจงหวะใหถกตองตรงกบเสยงจงหวะตะโพนมอญ ซงเปนจงหวะหลกของการร ามอญเจดรว ดงภาพท 20 10. เขยบเทำ กรยาทเทาซายและขวาเคลอนทเพยงเลกนอยอยางตอเนอง โดยเมอเขยบเทาซายจะตามดวยเทาขวา และจะตองสะดงเขา 1 ครงเสมอ หรอเมอเขยบเทาขวากจะตามดวยเทาซายพรอมกบการสะดงเขา 1 ครงเชนกน โดยการเขยบเทานจะเคลอนทชาๆ โดยไมยกเทาเหนอพน ซงนาฏยศพทเขยบเทานถอเปนเอกลกษณของการร ามอญเจดรว ของชมชนไทย-รามญ ต าบลเจดรว อ าเภอบานแพว จงหวดสมทรสาคร ดงภาพท 20

ภาพท 20 การสะดงเขาพรอมเขยบเทา ทมา : สงหา ชางขวญยน

16

หมายถง ลกษณะทาร าทแสดงออกมาแทนค าพดโดยไมตองเปลงเสยงออกมา แตอาศยสวนประกอบอวยวะของรางกาย แสดงออกมาเปนทาทาง ทงนภาษาทาเนนเพอใหผชมและผแสดงมความเขาใจทถกตองตรงกน การปฏบตภาษาทาแบงออกได ดงน

1. ภาษาทาทใชแทนค าพด เชน ฉน เธอ ทาน ปฏเสธ ทาเรยก ทาไป ทามอง 2. ภาษาทาทใชแทนอรยาบทหรอกรยาอาการ เชน ทายน ทาเดน ทานง ทานอน ทาเคารพ

ทาคลาน 3. ภาษาทาทางทใชแสดงอารมณความรสก เชน ดใจ เสยใจ โกรธ เศราโศก รก หวงใย

ภำษำทำ ทใชปฏบตทำงนำฏศลปไทย ม 2 ประเภท คอ

1) ภาษาทมาจากธรรมชาตและกรยาของมนษย คอ การปรบทาในชวตประจ าวนของมนษย มาประกอบสรางกบนาฏยศพทและลลาทาร า เชน ทาเรยก ทาปฏเสธ ทายม ทารองไห ทาสนกสนาน ทาเยาะเยย ทารก ทาโกรธ เปนตน 2) ภาษาทาทประดษฐขนเพอใชส าหรบการแสดง คอ การประดษฐภาษาทาขนมาเพอใหเพยงพอกบค ารอง ท านอง หรอค าบรรยาย ใหทาร าและบทเพลงสอดคลองกนกบการร าใชบทนนๆ เชน ทานภาพร ทาพรหมสหนา ทาเฉดฉน ทายอดตองตองลม ทาพสมยเรยงหมอน เปนตน

1.ทำฉน มอซายจบเขาอกตวพระมอขวาเทาสะเอว ตามภาพหมายเลข 1 ตวนางมอขวา

จบสงหลง ตามภาพหมายเลข 2 ศรษะเอยงตรงขามกบมอจบเขาอก ดงภาพท 21

ภาพท 21 ทาฉน

ทมา : สงหา ชางขวญยน

1 2

ภำษำทำ

ลกษณะตำงๆ ของภำษำทำ

17

2. ทำปฏเสธ มอใดมอหนง ยกมอตงวงกลางอยระดบอก ถาใชมอซายปฏเสธ ยกมอซาย ตงวงกลางอยระดบอก สนปลายนวพรอมๆ กบสายหนานอยๆ ศรษะเอยงขวา ถาเปนตวพระมอขวาเทาสะเอว ตามภาพหมายเลข 1 สวนตวนางมอขวาจบหลง ตามภาพหมายเลข 2 ดงภาพท 22

ภาพท 22 ทาปฏเสธ ทมา : สงหา ชางขวญยน

3. ทำเรยก ปาดมอ กรดนวจบเขาหาล าตวดานหนาแลวปลอยมอจบ เปนตงวง อกมอหนง

ตวพระเทาสะเอว ตามภาพหมายเลข 1 สวนตวนางจบหลง ตามภาพหมายเลข 2 ดงภาพท 23

ภาพท 23 ทาเรยก ทมา : สงหา ชางขวญยน

1 2

1 2

18

4. ทำไป ท ามอจบหงายระดบไหล แลวหมนขอมอเปนจบคว าลง หกขอมอ ปลอยจบออกเปนวง เอยงศรษะตรงขามกบมอทท าถาเปนตวพระมอขวาเทาสะเอว ตามภาพหมายเลข 1-4 ตวนางมอขวาจบสงหลง ตามภาพหมายเลข 5-8 ดงภาพท 24

ภาพท 24 ทาไป ทมา : สงหา ชางขวญยน

5. ทำยม มอซายตงวงปาดมอมาจบทปากมอขวา ตวพระเทาสะเอวศรษะเอยงซายตามภาพหมายเลข 1 ตวนางจบสงหลงศรษะเอยงซาย ตามภาพหมายเลข 2 ดงภาพท 25

ภาพท 25 ทายม

ทมา : สงหา ชางขวญยน

1 2 3 4

5 6 7 8

1 2

19

6. ทำสนกสนำน มอทงสองจบหงายระดบอก แตะเทาซายเอยงซาย แลวถอยเทาซาย

ไปดานหลง แตะเทาขวาพรอมเคลอนมอออกจากกน คลายจบยกปลายมอตงขนแขนตงเอยงขวา ตวพระตามภาพหมายเลข 1-3 ตวนาง ตามภาพหมายเลข 4-6 ดงภาพท 26

ภาพท 26 ทาสนกสนาน ทมา : สงหา ชางขวญยน

7.ทำพรหมสหนำ ตวพระ มอทงสอง ดงจบขนมาแลวคลายจบตงวงหงายฝามอขน

ปลายนวชเฉยงออกมาดานหนาขางล าตว หกขอศอกใหแขนทอนลางพบ เขาหาล าตว ขอศอกสงระดบไหล มออยระดบแงศรษะ

ตวนาง มอทงสอง ดงจบขนมาแลวคลายจบตงวงหงายฝามอขนปลายนวช เฉยงออกมาดานหนาขางล าตว หกขอศอก ใหแขนทอนลางพบเขาหาล าตวขอศอก สงระดบไหล มออยระดบ หางคว ในทางนาฏยศพทจะเรยกวา “วงบวบาน” ดงภาพท 27

ภาพท 27 ทาพรหมสหนา ทมา : สงหา ชางขวญยน

1 2 3

4 5 6

20

8. ทำนภำพร มอใดมอหนงตงวงบวบาน อกมอหนงตงวงแขนเหยยดตงระดบไหล ศรษะเอยงทาง

วงเหยยดตงทานหมายถงความหมายทไปในทางทด ดงภาพท 28

ภาพท 28 ทานภาพร ทมา : สงหา ชางขวญยน

21

22

กจกรรม

1. ค าศพทเฉพาะส าหรบนาฏศลปมชอเรยกวาอะไร

1) นาฏยศาสตร 2) นาฏยศพท 3) นาฏยลลา 4) นาฏกรรม

2. ลกษณะการจบตองใชนวขอใดเปนส าคญ 1) นวโปง – นวกอย 2) นวโปง – นวนาง 3) นวโปง – นวกลาง 4) นวโปง – นวช

3. นาฏยศพทใชส าหรบขอใด 1) นาฏศลปสากล 2) นาฏศลปไทย 3) นาฏศลปทองถน 4) นาฏศลปชาวบาน

4. การจบปรกหนา มอทจบจะตองอยระดบใด 1) หนาผาก 2) ใบห 3) จมก 4) ปาก

5. การกาวเทา จะท าหลงจากขอใด 1) การจบ 2) การถดเทา 3) การยกเทา 4) การประเทา

กจกรรมท 7 (กอนเรยน)

เรอง นำฏยศพทและภำษำทำ (ควำมหมำย ลกษณะและประโยชนของนำฏยศพท) ชอ.............................................................. ชน ................ เลขท.............

ค าชแจง : ใหนกเรยนท าเครองหมาย X ทบตวเลอก 1) 2) 3) หรอ 4) ทถกตองทสด

23

6. หมวดกรยาศพท ขอใดถกตอง 1) คณศพท นามศพท

2) ศพทเสรม ศพทเสอม 3) ศพทเสอม นาฏยศพท

4) นามศพท ศพทเสอม 7. ลกษณะของ “การตงวง” ทถกตองไดแกขอใด 1) การเหยยดแขนออกไปขางล าตว แลวหกขอมอขน งอล าแขนเลกนอย 2) การเหยยดแขนขางใดขางหนงเทานนไปขางล าตว แลวหกขอมอขน งอล าแขนเลกนอย

3) การงอแขน ท ามม 90 องศา ดานล าตวแลวตงมอขน 4) การเหยยดแขนดานหนา แลวหกขอมอขน แขนตง

8. นาฏยศพทจากภาพสมพนธกบขอใด

1) 3) 2)

2) 4)

9. “กระดกเทา” ขอใดกลาวถกตอง 1) ใชในการเคลอนทไปดานขาง 2) เปนทาตอจากการกระทงเทา 3) การยกเทาขนดานหลง แลวหนบนองใหเขาหาโคนขามากทสด 4) เปนทาตอจากการประเทา แลวยกขนดานหนา 10. ขอใดไมใชประโยชนของนาฏยศพท 1) ใหความเขาใจตรงกนระหวางผสอนและผเรยนนาฏศลปไทย 2) เพอเปนแนวทางในการน าไปประดษฐทาร าในชดการแสดงนาฏศลปไทย 3) เพอใชเรยกกรยาทาทาง ใหถกตองกะทดรดแตใชสอความหมายตรงกน 4) ใหความเขาใจถกตองตรงกนระหวางผแสดงและผชม

24

1. ค าศพทเฉพาะส าหรบนาฏศลปมชอเรยกวาอะไร

1) นาฏยศาสตร 2) นาฏยศพท 3) นาฏยลลา 4) นาฏกรรม

2. ลกษณะการจบตองใชนวขอใดเปนส าคญ 1) นวโปง – นวกอย 2) นวโปง – นวนาง 3) นวโปง – นวกลาง 4) นวโปง – นวช

3. นาฏยศพทใชส าหรบขอใด 1) นาฏศลปสากล 2) นาฏศลปไทย 3) นาฏศลปทองถน 4) นาฏศลปชาวบาน

4. การจบปรกหนา มอทจบจะตองอยระดบใด 1) หนาผาก 2) ใบห 3) จมก 4) ปาก

5. การกาวเทา จะท าหลงจากขอใด 1) การจบ 2) การถดเทา 3) การยกเทา 4) การประเทา

เฉลยกจกรรมท 7 (กอนเรยน)

เรอง นำฏยศพทและภำษำทำ (ควำมหมำย ลกษณะและประโยชนของนำฏยศพท) ชอ.......................................................... ชน ............... เลขท............

ค าชแจง : ใหนกเรยนท าเครองหมาย X ทบตวเลอก 1) 2) 3) หรอ 4) ทถกตองทสด

25

6. หมวดกรยาศพท ขอใดถกตอง 1) คณศพท นามศพท

2) ศพทเสรม ศพทเสอม 3) ศพทเสอม นาฏยศพท

4) นามศพท ศพทเสอม

7. ลกษณะของ “การตงวง” ทถกตองไดแกขอใด 1) การเหยยดแขนออกไปขางล าตว แลวหกขอมอขน งอล าแขนเลกนอย 2) การเหยยดแขนขางใดขางหนงเทานนไปขางล าตว แลวหกขอมอขน งอล าแขนเลกนอย

3) การงอแขน ท ามม 90 องศา ดานล าตวแลวตงมอขน 4) การเหยยดแขนดานหนา แลวหกขอมอขน แขนตง

8. นาฏยศพทจากภาพสมพนธกบขอใด

1) 3) 2)

2) 4)

9. “กระดกเทา” ขอใดกลาวถกตอง 1) ใชในการเคลอนทไปดานขาง 2) เปนทาตอจากการกระทงเทา 3) การยกเทาขนดานหลง แลวหนบนองใหเขาหาโคนขามากทสด 4) เปนทาตอจากการประเทา แลวยกขนดานหนา 10. ขอใดไมใชประโยชนของนาฏยศพท 1) ใหความเขาใจตรงกนระหวางผสอนและผเรยนนาฏศลปไทย 2) เพอเปนแนวทางในการน าไปประดษฐทาร าในชดการแสดงนาฏศลปไทย 3) เพอใชเรยกกรยาทาทาง ใหถกตองกะทดรดแตใชสอความหมายตรงกน 4) ใหความเขาใจถกตองตรงกนระหวางผแสดงและผชม

26

1. ค าศพทเฉพาะส าหรบนาฏศลปมชอเรยกวาอะไร 1) นาฏยศาสตร 2) นาฏยศพท 3) นาฏยลลา 4) นาฏกรรม

2. ลกษณะการจบตองใชนวขอใดเปนส าคญ 1) นวโปง – นวกอย 2) นวโปง – นวนาง 3) นวโปง – นวกลาง 4) นวโปง – นวช

3. นาฏยศพทใชส าหรบขอใด 1) นาฏศลปสากล 2) นาฏศลปไทย 3) นาฏศลปทองถน 4) นาฏศลปชาวบาน

4. การจบปรกหนา มอทจบจะตองอยระดบใด 1) หนาผาก 2) ใบห 3) จมก 4) ปาก

5. การกาวเทา จะท าหลงจากขอใด 1) การจบ 2) การถดเทา 3) การยกเทา 4) การประเทา

กจกรรมท 7 (หลงเรยน)

..

เรอง นำฏยศพทและภำษำทำ (ควำมหมำย ลกษณะและประโยชนของนำฏยศพท) ชอ....................................................................... ชน ........... เลขท...........

ค าชแจง : ใหนกเรยนท าเครองหมาย X ทบตวเลอก 1) 2) 3) หรอ 4) ทถกตองทสด

..

27

6. หมวดกรยาศพท ขอใดถกตอง 1) คณศพท นามศพท 2) ศพทเสรม ศพทเสอม 3) ศพทเสอม นาฏยศพท 4) นามศพท ศพทเสอม 7. ลกษณะของ “การตงวง” ทถกตองไดแกขอใด 1) การเหยยดแขนออกไปขางล าตว แลวหกขอมอขน งอล าแขนเลกนอย 2) การเหยยดแขนขางใดขางหนงเทานนไปขางล าตว แลวหกขอมอขน งอล าแขนเลกนอย

3) การงอแขน ท ามม 90 องศา ดานล าตวแลวตงมอขน 4) การเหยยดแขนดานหนา แลวหกขอมอขน แขนตง

8. นาฏยศพทจากภาพสมพนธกบขอใด

1) 3) 2)

2) 4)

9. “กระดกเทา” ขอใดกลาวถกตอง 1) ใชในการเคลอนทไปดานขาง 2) เปนทาตอจากการกระทงเทา 3) การยกเทาขนดานหลง แลวหนบนองใหเขาหาโคนขามากทสด 4) เปนทาตอจากการประเทา แลวยกขนดานหนา 10. ขอใดไมใชประโยชนของนาฏยศพท 1) ใหความเขาใจตรงกนระหวางผสอนและผเรยนนาฏศลปไทย 2) เพอเปนแนวทางในการน าไปประดษฐทาร าในชดการแสดงนาฏศลปไทย 3) เพอใชเรยกกรยาทาทาง ใหถกตองกะทดรดแตใชสอความหมายตรงกน 4) ใหความเขาใจถกตองตรงกนระหวางผแสดงและผชม

28

1. ค าศพทเฉพาะส าหรบนาฏศลปมชอเรยกวาอะไร 1) นาฏยศาสตร 2) นาฏยศพท 3) นาฏยลลา 4) นาฏกรรม

2. ลกษณะการจบตองใชนวขอใดเปนส าคญ 1) นวโปง – นวกอย 2) นวโปง – นวนาง 3) นวโปง – นวกลาง 4) นวโปง – นวช

3. นาฏยศพทใชส าหรบขอใด 1) นาฏศลปสากล 2) นาฏศลปไทย 3) นาฏศลปทองถน 4) นาฏศลปชาวบาน

4. การจบปรกหนา มอทจบจะตองอยระดบใด 1) หนาผาก 2) ใบห 3) จมก 4) ปาก

5. การกาวเทา จะท าหลงจากขอใด 1) การจบ 2) การถดเทา 3) การยกเทา 4) การประเทา

เฉลยกจกรรมท 7 (หลงเรยน)

เรอง นำฏยศพทและภำษำทำ (ควำมหมำย ลกษณะและประโยชนของนำฏยศพท) ชอ....................................................... ชน .............. เลขท...........

ค าชแจง : ใหนกเรยนท าเครองหมาย X ทบตวเลอก 1) 2) 3) หรอ 4) ทถกตองทสด

29

6. หมวดกรยาศพท ขอใดถกตอง 1) คณศพท นามศพท

2) ศพทเสรม ศพทเสอม 3) ศพทเสอม นาฏยศพท

4) นามศพท ศพทเสอม

7. ลกษณะของ “การตงวง” ทถกตองไดแกขอใด 1) การเหยยดแขนออกไปขางล าตว แลวหกขอมอขน งอล าแขนเลกนอย 2) การเหยยดแขนขางใดขางหนงเทานนไปขางล าตว แลวหกขอมอขน งอล าแขนเลกนอย

3) การงอแขน ท ามม 90 องศา ดานล าตวแลวตงมอขน 4) การเหยยดแขนดานหนา แลวหกขอมอขน แขนตง

8. นาฏยศพทจากภาพสมพนธกบขอใด

1) 3) 2)

2) 4)

9. “กระดกเทา” ขอใดกลาวถกตอง 1) ใชในการเคลอนทไปดานขาง 2) เปนทาตอจากการกระทงเทา 3) การยกเทาขนดานหลง แลวหนบนองใหเขาหาโคนขามากทสด 4) เปนทาตอจากการประเทา แลวยกขนดานหนา 10. ขอใดไมใชประโยชนของนาฏยศพท 1) ใหความเขาใจตรงกนระหวางผสอนและผเรยนนาฏศลปไทย 2) เพอเปนแนวทางในการน าไปประดษฐทาร าในชดการแสดงนาฏศลปไทย 3) เพอใชเรยกกรยาทาทาง ใหถกตองกะทดรดแตใชสอความหมายตรงกน 4) ใหความเขาใจถกตองตรงกนระหวางผแสดงและผชม

30

1. ลกษณะทาร าทแสดงออกมาแทนค าพดโดยไมตองเปลงเสยงออกมาเพอใหผชมและผแสดงมเขาใจทถกตองตรงกน คอความหมายของค าวาอะไร 1) ภาษานาฏศลป

2) ภาษาทา 3) ภาษาสอสาร 4) ภาษาพาท

2. การแสดงภาษาทาดดแปลงมาจากสงใด 1) แมทา

2) วสดธรรมชาต 3) อากปกรยาของมนษย 4) การเลยนแบบชาตอน

3. การเรยนรภาษาทา สงผลใหเกดประโยชนอยางไร 1) เขาใจความหมายของผแสดงขณะรายร าบนเวท 2) เหนและเขาใจความงดงามของผแสดงบนเวท 3) เขาใจ รจกตวละครบนเวท 4) เขาใจความสมพนธระหวางทาร า จงหวะและท านองเพลง 4. ลกษณะการ “เดน ยน นง นอน เคารพ คลาน” จดอยในภาษาทา ประเภทใด 1) กรยาแสดงอารมณภายใน

2) กรยาทใชแทนค าพด 3) กรยาทใชแทนทาร า

4) กรยาหรออรยาบถของมนษยในชวตประจ าวน 5. ลกษณะการ “ยม รก โกรธ เสยใจ” จดอยในภาษาทา ประเภทใด 1) กรยาแสดงอารมณภายใน

2) กรยาทใชแทนค าพด 3) กรยาทใชแทนทาร า

4) กรยาหรออรยาบถของมนษยในชวตประจ าวน

กจกรรมท 8 (กอนเรยน)

เรอง นำฏยศพทและภำษำทำ (ควำมหมำย ลกษณะภำษำทำ)

ชอ...........................................................ชน...............เลขท..............

ค าชแจง : ใหนกเรยนท าเครองหมาย X ทบตวเลอก 1) 2) 3) หรอ 4) ทถกตองทสด

31

6. ขอใดคอภาษาทาทประดษฐขนโดยตรง เพอใหสอดคลองกบกระบวนทาร า 1) ทาพรหมสหนา

2) ทาเสยใจ 3) ทาตวเรา 4) ทาเดน

7. ภาษาทา จากภาพสมพนธกบบทกลอนขอใด

1) มนแสนสดลกล าเหลอก าหนด 2) รคด รเทาทน สรางสรรคเทคโนโลย 3) ไมรก ไมตองมาแคร ไมตองมาคยกบฉน 4) ความเอย ความรก เรมประจกษชนตน ณ หนไหน 8. ใชฝามอขางใดขางหนงถบรเวณกานคอใตใบห 2 ครง เปนภาษาทาขอใด 1) ตวเรา 2) โกรธ

3) ยนด 4) รก

9. ภาษาทา แสดงตอนชวงใด 1) กอนการแสดง

2) หลงการแสดง 3) ระหวางท าการแสดง 4) ตามทผชมตองการ

10. มอทงสองจบหงายระดบอก แตะเทาซายเอยงซาย แลวถอยเทาซายไปดานหลง แตะเทาขวาพรอมเคลอนมอออกจากกน คลายจบยกปลายมอตงขนแขนตงเอยงขวา เปนลกษณะภาษาทาอะไร 1) ทาสนกสนาน

2) ทาเยาะเยย 3) ทาเรยกมา 4) ทาเคารพ

32

1. ลกษณะทาร าทแสดงออกมาแทนค าพดโดยไมตองเปลงเสยงออกมาเพอใหผชมและผแสดงมความเขาใจทถกตองตรงกน คอความหมายของค าวาอะไร 1) ภาษานาฏศลป

2) ภาษาทา 3) ภาษาสอสาร 4) ภาษาพาท

2. การแสดงภาษาทาดดแปลงมาจากสงใด 1) แมทา

2) วสดธรรมชาต 3) อากปกรยาของมนษย 4) การเลยนแบบชาตอน

3. การเรยนรภาษาทา สงผลใหเกดประโยชนอยางไร 1) เขาใจความหมายของผแสดงขณะรายร าบนเวท 2) เหนและเขาใจความงดงามของผแสดงบนเวท 3) เขาใจ รจกตวละครบนเวท 4) เขาใจความสมพนธระหวางทาร า จงหวะและท านองเพลง 4. ลกษณะการ “เดน ยน นง นอน เคารพ คลาน” จดอยในภาษาทา ประเภทใด 1) กรยาแสดงอารมณภายใน

2) กรยาทใชแทนค าพด 3) กรยาทใชแทนทาร า

4) กรยาหรออรยาบถของมนษยในชวตประจ าวน 5. ลกษณะการ “ยม รก โกรธ เสยใจ” จดอยในภาษาทา ประเภทใด 1) กรยาแสดงอารมณภายใน

2) กรยาทใชแทนค าพด 3) กรยาทใชแทนทาร า

4) กรยาหรออรยาบถของมนษยในชวตประจ าวน

เฉลยกจกรรมท 8 (กอนเรยน)

เรอง นำฏยศพทและภำษำทำ (ควำมหมำย ลกษณะภำษำทำ)

ชอ..................................................ชน...............เลขท...............

ค าชแจง : ใหนกเรยนท าเครองหมาย X ทบตวเลอก 1) 2) 3) หรอ 4) ทถกตองทสด

33

6. ขอใดคอภาษาทาทประดษฐขนโดยตรง เพอใหสอดคลองกบกระบวนทาร า 1) ทาพรหมสหนา

2) ทาเสยใจ 3) ทาตวเรา 4) ทาเดน

7. ภาษาทา จากภาพสมพนธกบบทกลอนขอใด

1) มนแสนสดลกล าเหลอก าหนด 2) รคด รเทาทน สรางสรรคเทคโนโลย 3) ไมรก ไมตองมาแคร ไมตองมาคยกบฉน

4) ความเอย ความรก เรมประจกษชนตน ณ หนไหน 8. ใชฝามอขางใดขางหนงถบรเวณกานคอใตใบห 2 ครง เปนภาษาทาขอใด 1) ตวเรา 2) โกรธ

3) ยนด 4) รก

9. ภาษาทา แสดงตอนชวงใด 1) กอนการแสดง

2) หลงการแสดง 3) ระหวางท าการแสดง 4) ตามทผชมตองการ

10. มอทงสองจบหงายระดบอก แตะเทาซายเอยงซาย แลวถอยเทาซายไปดานหลง แตะเทาขวาพรอมเคลอนมอออกจากกน คลายจบยกปลายมอตงขนแขนตงเอยงขวา เปนลกษณะภาษาทาอะไร 1) ทาสนกสนาน

2) ทาเยาะเยย 3) ทาเรยกมา 4) ทาเคารพ

34

1. ลกษณะทาร าทแสดงออกมาแทนค าพดโดยไมตองเปลงเสยงออกมาเพอใหผชม และผแสดงมความเขาใจทถกตองตรงกน คอความหมายของค าวาอะไร 1) ภาษานาฏศลป

2) ภาษาทา 3) ภาษาสอสาร 4) ภาษาพาท

2. การแสดงภาษาทาดดแปลงมาจากสงใด 1) แมทา

2) วสดธรรมชาต 3) อากปกรยาของมนษย 4) การเลยนแบบชาตอน

3. การเรยนรภาษาทา สงผลใหเกดประโยชนอยางไร 1) เขาใจความหมายของผแสดงขณะรายร าบนเวท 2) เหนและเขาใจความงดงามของผแสดงบนเวท 3) เขาใจ รจกตวละครบนเวท 4) เขาใจความสมพนธระหวางทาร า จงหวะและท านองเพลง 4. ลกษณะการ “เดน ยน นง นอน เคารพ คลาน” จดอยในภาษาทา ประเภทใด 1) กรยาแสดงอารมณภายใน

2) กรยาทใชแทนค าพด 3) กรยาทใชแทนทาร า

4) กรยาหรออรยาบถของมนษยในชวตประจ าวน 5. ลกษณะการ “ยม รก โกรธ เสยใจ” จดอยในภาษาทา ประเภทใด 1) กรยาแสดงอารมณภายใน

2) กรยาทใชแทนค าพด 3) กรยาทใชแทนทาร า

4) กรยาหรออรยาบถของมนษยในชวตประจ าวน

กจกรรมท 8 (หลงเรยน)

เรอง นำฏยศพทและภำษำทำ (ควำมหมำย ลกษณะภำษำทำ)

ชอ....................................................ชน............เลขท...........

ค าชแจง : ใหนกเรยนท าเครองหมาย X ทบตวเลอก 1) 2) 3) หรอ 4) ทถกตองทสด

35

6. ขอใดคอภาษาทาทประดษฐขนโดยตรง เพอใหสอดคลองกบกระบวนทาร า 1) ทาพรหมสหนา

2) ทาเสยใจ 3) ทาตวเรา 4) ทาเดน

7. ภาษาทา จากภาพสมพนธกบบทกลอนขอใด

1) มนแสนสดลกล าเหลอก าหนด 2) รคด รเทาทน สรางสรรคเทคโนโลย 3) ไมรก ไมตองมาแคร ไมตองมาคยกบฉน

4) ความเอย ความรก เรมประจกษชนตน ณ หนไหน 8. ใชฝามอขางใดขางหนงถบรเวณกานคอใตใบห 2 ครง เปนภาษาทาขอใด 1) ตวเรา 2) โกรธ

3) ยนด 4) รก

9. ภาษาทา แสดงตอนชวงใด 1) กอนการแสดง

2) หลงการแสดง 3) ระหวางท าการแสดง 4) ตามทผชมตองการ

10. มอทงสองจบหงายระดบอก แตะเทาซายเอยงซาย แลวถอยเทาซายไปดานหลง แตะเทาขวาพรอมเคลอนมอออกจากกน คลายจบยกปลายมอตงขนแขนตงเอยงขวา เปนลกษณะภาษาทาอะไร 1) ทาสนกสนาน

2) ทาเยาะเยย 3) ทาเรยกมา 4) ทาเคารพ

36

1. ลกษณะทาร าทแสดงออกมาแทนค าพดโดยไมตองเปลงเสยงออกมาเพอใหผชม และผแสดงมความเขาใจทถกตองตรงกน คอความหมายของค าวาอะไร 1) ภาษานาฏศลป

2) ภาษาทา 3) ภาษาสอสาร 4) ภาษาพาท

2. การแสดงภาษาทาดดแปลงมาจากสงใด 1) แมทา

2) วสดธรรมชาต 3) อากปกรยาของมนษย 4) การเลยนแบบชาตอน

3. การเรยนรภาษาทา สงผลใหเกดประโยชนอยางไร 1) เขาใจความหมายของผแสดงขณะรายร าบนเวท 2) เหนและเขาใจความงดงามของผแสดงบนเวท 3) เขาใจ รจกตวละครบนเวท 4) เขาใจความสมพนธระหวางทาร า จงหวะและท านองเพลง 4. ลกษณะการ “เดน ยน นง นอน เคารพ คลาน” จดอยในภาษาทา ประเภทใด 1) กรยาแสดงอารมณภายใน

2) กรยาทใชแทนค าพด 3) กรยาทใชแทนทาร า

4) กรยาหรออรยาบถของมนษยในชวตประจ าวน 5. ลกษณะการ “ยม รก โกรธ เสยใจ” จดอยในภาษาทา ประเภทใด 1) กรยาแสดงอารมณภายใน

2) กรยาทใชแทนค าพด 3) กรยาทใชแทนทาร า

4) กรยาหรออรยาบถของมนษยในชวตประจ าวน

เฉลยกจกรรมท 8 (หลงเรยน)

เรอง นำฏยศพทและภำษำทำ (ควำมหมำย ลกษณะภำษำทำ)

ชอ..................................................ชน............เลขท...........

ค าชแจง : ใหนกเรยนท าเครองหมาย X ทบตวเลอก 1) 2) 3) หรอ 4) ทถกตองทสด

37

6. ขอใดคอภาษาทาทประดษฐขนโดยตรง เพอใหสอดคลองกบกระบวนทาร า 1) ทาพรหมสหนา

2) ทาเสยใจ 3) ทาตวเรา 4) ทาเดน

7. ภาษาทา จากภาพสมพนธกบบทกลอนขอใด

1) มนแสนสดลกล าเหลอก าหนด 2) รคด รเทาทน สรางสรรคเทคโนโลย 3) ไมรก ไมตองมาแคร ไมตองมาคยกบฉน

4) ความเอย ความรก เรมประจกษชนตน ณ หนไหน

8. ใชฝามอขางใดขางหนงถบรเวณกานคอใตใบห 2 ครง เปนภาษาทาขอใด 1) ตวเรา 2) โกรธ

3) ยนด 4) รก

9. ภาษาทา แสดงตอนชวงใด 1) กอนการแสดง

2) หลงการแสดง 3) ระหวางท าการแสดง 4) ตามทผชมตองการ

10. มอทงสองจบหงายระดบอก แตะเทาซายเอยงซาย แลวถอยเทาซายไปดานหลง แตะเทาขวาพรอมเคลอนมอออกจากกน คลายจบยกปลายมอตงขนแขนตงเอยงขวา เปนลกษณะภาษาทาอะไร 1) ทาสนกสนาน

2) ทาเยาะเยย 3) ทาเรยกมา 4) ทาเคารพ

38

บรรณำนกรม

ฐตรตน เกดหาญ. (2552). นำฏศลปไทย. ปทมธาน: สกายบกส. รจ ศรสมบต. ผชวยศาสตราจารย, (2554). สำรำนกรมนำฏศลปไทย.

กรงเทพฯ: ธนรชการพมพ. เรณ โกศนานนท. (2535). ร ำไทย. กรงเทพฯ: องคการคาของครสภา. เรณ โกศนานนท. (2548). นำฏยศลป. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. สมตร เทพวงษ, (2548). นำฏศลปไทย : นำฏศลปส ำหรบครประถม-อดมศกษำ.

กรงเทพฯ:โอเดยนสโตร. อมรา กล าเจรญ. (2535).วธสอนนำฏศลป. กรงเทพฯ: โอเอสพรนตงเฮาส. อรวรรณ ขมวฒนา และคณะ. (2546). หนงสอประกอบกำรเรยนรพนฐำน

กลมสำระกำรเรยนรศลปะ สำระ “นำฏศลป ๑๒ ชนป”. กรงเทพฯ: องคการคาของครสภา.

อรวรรณ ขมวฒนา และคณะ. (2550). ลลำทำร ำ ๑. กรงเทพฯ: องคการคาของครสภา.

เวปไซด เรอง นาฏยศพท. สบคนวนท 18 มถนายน 2561,

จาก sites.google.com/site/tommusicfreeman/naty-saphth เรอง ภาษาทา. สบคนวนท 18 มถนายน 2561,

จาก http://oknation.nationtv.tv/blog/assada999/2013/06/03/entry-3

39