บทท 1 บทน ำ

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ สงคมโลกปจจบนมการเปลยนแปลงไปอยางมาก และการเปลยนแปลงดงกลาวสวนใหญเปนผลมาจากความสามารถทางสตปญญาของมนษย ท าใหวทยาการดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยมความเจรญกาวหนามากขน สรางความสะดวกสบายใหกบมนษย ในขณะเดยวกนผใชบรการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยควรมความสามารถในการคด รจกหาแนวทางในการแสวงหาความร มความรเทาทนการเปลยนแปลง รจกเลอก รบ ปรบเปลยนสงตาง ๆ ใหเหมาะสม และแกไขปญหาไดดวยตนเอง โดยเฉพาะปญหาทเกยวของกบชวตประจ าวน ซงคณลกษณะตาง ๆดงกลาวควรไดรบการปลกฝง ฝกฝนตงแตเดกปฐมวย ซงเปนทยอมรบกนแลววาเปนวยแหงการวางรากฐานของการพฒนาทกดาน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554) ยงชใหเหนถงความจ าเปนในการปรบเปลยนจดเนนในการพฒนาคณภาพคนในสงคมไทยใหมคณธรรม และมความรอบรอยางเทาทน ใหมความพรอมทงดานรางกาย สตปญญา อารมณและศลธรรม สามารถกาวทนการเปลยนแปลงเพอน าไปสสงคมฐานความรไดอยางมนคง และเพอเปน การเตรยมเดกไทยสความเปนประชาคมอาเซยน ใน พ.ศ. 2558 รวมทงการเตรยมคณลกษณะเดกไทยในศตวรรษท 21 โดยมงสงเสรมผเรยนมคณธรรม รกความเปนไทย ใหมทกษะการ คดวเคราะห สรางสรรค มทกษะดานเทคโนโลย สามารถท างานรวมกบผอน และสามารถอยรวมกบผอนในสงคมโลกไดอยางสนต (กระทรวงศกษาธการ,2551) ดงนนการศกษาปฐมวยตอง พฒนาเดกใหเจรญเตบโตเปนผใหญทดของสงคม มทกษะชวตทสงเสรมศกยภาพสงสดของเดก อนเปนพลงการเรยนรทจะชวยใหเดกเปนคนด เกงและมความสข ภายใตบรบทสงคม วฒนธรรมไทยทเดกอาศยอย ดงการปฏรปการศกษารอบ 2 (พ.ศ. 2552-2561) ทเนนใหคนไทยไดเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ ดวยเหตผลส าคญทกลาวมา สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ไดเลงเหนความส าคญของการพฒนาประสบการณเรยนรวทยาศาสตรในระดบปฐมวย จงไดจดท ากรอบสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบปฐมวย เพอใหครผสอนในระดบปฐมวยใชเปนแนวทางในการจดประสบการณดานวทยาศาสตรทสอดคลองกบหลกสตรปฐมวย พทธศกราช 2546 และอยบนพนฐานของมาตรฐานการศกษากลมสาระวทยาศาสตร หลกสตรแกนกลาง พทธศกราช 2544 (สสวท., 2551) นอกจากน กระทรวงศกษาธการ ยงไดประกาศใชมาตรฐานการศกษาปฐมวย เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา พ.ศ. 2554 มทงหมด 11 มาตรฐาน

2 51 ตวบงช ในมาตรฐานดานผเรยน มาตรฐานท 4 เดกมพฒนาการดานสตปญญา ตวบงชท 4.4 มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร ซงแสดงใหเหนถงความตระหนก ความส าคญ จ าเปนทตองพฒนาเดกดานวทยาศาสตรในระดบปฐมวย ของทกฝายทเกยวของ โดยเฉพาะการวางรากฐาน การคด ทศนคต บคลกภาพตงแตระดบปฐมวย ทมตอการเรยนวทยาศาสตร เพราะการมความร ความเขาใจเรองวทยาศาสตร ไมใชเปนแตเพยงอาชพ อาชพหนงในอนาคต แตจะเปนการวางพนฐานทางปญญา และพนฐานของนสยผรจกการเปน “ผรรอบ” ไปสการเปน “ผรลก รจรง” การจดการศกษาใหกบเดกปฐมวยมจดมงหมายเพอสงเสรมพฒนาการเดกใหครบทง 4 ดาน คอดานรางกาย ดานอารมณ-จตใจ ดานสงคมและดานสตปญญา แตการสงเสรมพฒนาการของเดกปฐมวยยงไมประสบความส าเรจเทาทควรโดยเฉพาะ การสงเสรมพฒนาความสามารถในการใชกระบวนการวทยาศาสตรและทกษะวทยาศาสตร เนองจากการจดการศกษาใหกบเดกปฐมวย ยงเนนการสอนทเนอหามากกวากระบวนการเรยนร (สวรรณ ขอบรป, 2540, หนา 2-5) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนกระบวนการคด เปนกระบวนการทางปญญา (Intellectual Skill) เปนกระบวนการทใชแกปญหา (สวฒน นยมคา, 2537, หนา 160-161) ถาครรจกน ามาความรและวธการทางวทยาศาสตรมาดดแปลงใหเหมาะสมกบสภาพสตปญญาและธรรมชาตของเดกปฐมวยแลวกจะเปนการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรใหเดกได ซงทกษะพนฐานทางวทยาศาสตร ประกอบดวย ทกษะการสงเกต ทกษะการจ าแนกประเภท ทกษะการวด ทกษะการใชตวเลขจ านวน ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา ทกษะการสอความหมาย ทกษะการลงความเหนจากขอมลและทกษะการท านาย ซงการสงเสรมใหเดกปฐมวยเกดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทจ าเปนจะตองค านงถงความแตกตางระหวางบคคลและเปดโอกาสใหเดกส ารวจ สงเกต จ าแนก การวด การเปรยบเทยบ การสอสาร การท านายและการใชตวเลข ทกษะพนฐานดงกลาวกจะท าใหเดกรจกการคดอยางมเหตผล รจกการคดวเคราะห สงเคราะห ใชกระบวนการคดอยางมเหตผล สรางสรรคผลงานดวยกระบวนการกลม สามารถน าไปใชในชวตประจ าวน จงเปนทกษะพนฐานทส าคญทเราจะตองสงเสรมใหกบเดกปฐมวย (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2536, หนา บทน า) ซงทกษะกระบวนทางการวทยาศาสตรทกลาวมานนอยในระดบทเรยบงายไมซบซอนอยในขนทเดกปฐมวยสามารถลงมอปฏบตไดจรงและเกดการเรยนรได กลาวไดวา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรมความส าคญการเรยนรและพฒนาการเดกทง 4 ดาน และยงเปรยบเสมอนเครองมอจ าเปนในการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร ดงนนการปลกฝงทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทส าคญเพอเปนพนฐานใหแกผเรยนจงเปนสง

3 ส าคญและควรปลกฝงตงแตปฐมวย นอกจากนวทยาศาสตรยงเปนวชาทมความสอดคลองกบพฒนาการทางสมองของเดก ดงท พรพไล เลศวชา (2551,หนา, 11) กลาวไววา เดกในวยอาย 3-5 ป เปนวยทองของชวต เดกวยนมพฒนาการอยางตอเนองของสมองและระบบประสาท สมองของเดกอนบาลก าลงเตบโต เมออาย 3 ปสมองของเดกเทากบ 3 ใน 4 ของสมองผใหญ ภายใน 5 ป สมองเดกโตเปน 9 ใน 10 ของขนาดสมองผใหญ ธรรมชาตของเดกคอม ความอยากรอยากเหนชางสงเกต และคอยซกถามเกยวกบสงตาง ๆ ทพวกเขาพบ จงสรปไดวา การกระตนใหเดกปฐมวยไดพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรนน ควรจดกจกรรมวทยาศาสตรใหเดกไดลงมอกระท าดวยตนเอง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนกระบวนการขนพนฐาน หรอทกษะเบองตนทควรสงเสรมใหเดกปฐมวยไดรบการพฒนา เพอปลกฝงใหเดกไทยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร คนหาเหตและผลในสงทสนใจ กระตนความคด จนตนาการ และความกลาแสดงออกคดอยางเปนระบบ มเหตผล และยอมรบความคดเหนของผอน อนเปนพนฐานส าคญของการด ารงชวตในยคปจจบนและพฒนาใหเดกเตบโตอยางมคณภาพ ในการจดกจกรรมหรอประสบการณส าหรบเดกปฐมวย เดกควรจะไดเรยนรจาก ประสบการณตรง หรอสงทเปนรปธรรม โดยผานการรบรทางประสาทสมผสทง 5 ไดแก การฟง การดม การมอง การสมผส และการชมรส ดงทจอหน ดวอ (John Dewey) ไดกลาววา เดกเรยนรดวยการกระท า (Learning by doing) ซงสอดคลองกบแนวคดของ เพยเจท (Piaget) ทกลาววา กระบวนการพฒนาทางสตปญญานนเกดจากการกระท า และบรเนอร (Bruner) ยงสนบสนนการเรยนรของเดกทเกดจากการคนพบดวยตนเอง (ชนกพร ธระกล, 2541, หนา 2) แตผลการประเมน ดานพฒนาการเดก 3-5 ป (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2542, หนา 8) พบวา การจดการศกษาปฐมวยขาดคณภาพ ในเรองวธการเรยนรของเดก เชน จดการเรยนรโดยใหเดกทองจ าอยางเดยว ไมสงเสรมใหเดกใชการคดตงแตเลกๆ ใหเดกนงอยกบททงวน การจดหลกสตรการเรยนการสอนทตายตว การเรงสอนอานเขยนและคดเลขเกนระดบความสามารถของเดก เพอใหเดกสอบเขาชนประถมศกษาปท 1ได ไมใหอสระในการแสดงออก หามใหเดกพด ใหนงเงยบ ๆ ครมความเขาใจผดเกยวกบวธการเรยนรทยดเดกเปนส าคญ สงตาง ๆ เหลานลวนมผลท าใหคณลกษณะชางสงสยและใฝหาค าตอบในเดกปฐมวยหายไป เดกไมไดรบการพฒนาศกยภาพอยางเตมท สภาพดงกลาวสงผลใหคณภาพของการศกษาอยในระดบทนาเปนหวง ความรความสามารถของเดกไทยโดยเฉลยออนลง ทงในดานกระบวนการคด ความรทางวชาการ และคณ ลกษณะทพงประสงค จากการศกษาสภาพบรบทของระดบปฐมวยโรงเรยนบานสนปาสก พบวาครไดจดประสบการณการเรยนรโดยยดตามหลกสตรสถานศกษาระดบปฐมวย พทธศกราช 2546 โดยจดกจกรรมผานกจกรรมหลก 6 กจกรรมในหนงวน กจกรรมการจดประสบการณสวนใหญมาจากครเปนผก าหนดใหเดกท าตาม

4 คดตามและท ากจกรรมตามใบงาน และเปนการจดประสบการณแบบหนวย ทเปนรปแบบเดยวตลอดทงป การจดประสบการณการเรยนรเปนกจกรรมหลก 6 กจกรรมในหนงวน แตสวนใหญไมไดท าครบทง 6 กจกรรม มการฝกเขยนอานตามความตองการของผปกครอง จากการพดคยแลกเปลยนเรยนรกบครผสอนระดบปฐมวยดวยกนเกยวกบพฒนาการของเดกในชนทรบผดชอบพบวาทกชนจะมลกษณะคลายคลงกน คอ มทงเดกทมพฒนาการตามวย และ เดกทมพฒนาการต ากวาวยเรยนรไดชา และจากการสงเกตการจดประสบการณการเรยนรของคร พบวา ครไมมนวตกรรมในการจดประสบการณการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการการเรยนรของเดก ครยงมพฤตกรรมการใชอ านาจกบเดก ครมกจะใหเดกนงนง ๆ ครบอกใหเดกคดแตไมไดฝกกระบวนการคดกบเดก ครไมเปดโอกาสใหเดกไดคดตอบค าถาม และตงค าถาม ครมกจะใชค าพดทเปนดานลบกบเดก ไมมการสงเสรมศกยภาพเดก มกตอกย าลกษณะดอยของเดกท าใหเดกขาดแรงจงใจ และ ทส าคญทสดพฤตกรรมการสอนของคร ก าลงปดกนพฒนาการของเดกปฐมวยซงอยในวยทสมอง มการเจรญเตบโตสงทสดและตองการเสรมสรางการเรยนรในทกดานซงสอดคลองกบผลการวจย ของส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ดงทกลาวมา

โดยภาพรวมโรงเรยนบานสนปาสก อ าเภอหางดง จงหวดเชยงใหม ซงเปนโรงเรยนขยายโอกาสทจดการศกษาตงแตระดบปฐมวย ถงระดบมธยมศกษาตอนตน มนกเรยนทงสน 880 คน ในระดบปฐมวยมนกเรยนทงสน 120 คน จดเปนชนเตรยมอนบาล (3 ขวบ) ชนอนบาลปท 1 (4-5 ขวบ) และชนอนบาลปท 2 (5-6 ขวบ)โรงเรยนบานสนปาสก กเปนโรงเรยนอกโรงหนงทประสบปญหานกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนต าเกอบทกสาระการเรยนร ในทกทงระดบประถม และมธยมศกษา และผลการประเมนเพอประกนคณภาพการศกษาตาม มาตรฐานการศกษา โดยส านกงานรบรองมาตรฐานการศกษาแหงชาต (สมศ.) รอบ ท3 ทผานมาตนปการศกษา 2554 ซงไดก าหนดระดบการประเมนออกเปน 5 ระดบ คอ ดมาก ด พอใช ปรบปรง และตองปรบปรง ปรากฏวาในระดบปฐมวย กลมตวบงชพนฐาน ตวบงชท 3 เดกมพฒนาการดานสงคมสมวย ตวบงชท 4 เดกมพฒนาการดานสตปญญาสมวย ตวบงชท 5 เดกมความพรอมทศกษาในระดบตอในขนตอไป และตวบงชท 6 ประสทธผลของการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ มผลการประเมนอยในระดบ ด และไดรบขอเสนอแนะเพอการพฒนาการเดกในดานอารมณและจตใจ และสตปญญาควรใหเดกไดรบการสงเสรมกจกรรมการเรยนรซงใหเดกไดกลาแสดงออก มปฏสมพนธทดตอเพอน และผอน สนใจสงแวดลอม และธรรมชาตรอบ ๆ ตวเนนการพฒนาเดกเปนรายบคคล เมอพจารณาโดยรวมผลการประเมนยงไมเปนทพอใจ เพราะจากบรบทของโรงเรยนซงเปนโรงเรยนทมความพรอมในระดบหนง และสภาพทเออตอจดการศกษาของโรงเรยนบานสนปาสก ทงดานผปกครองชมชน ดานทรพยากร จงนบไดวาผลการจดการศกษาของโรงเรยน

5 ทผานยงไมบรรลเปาหมายทควรจะเปน นบเปนปญหาทจ าเปนเรงดวนทโรงเรยนตองเรงยกระดบคณภาพของสถานศกษาใหสงขน โดยเฉพาะอยางยงในระดบปฐมวยซงเปนพนฐานของระดบการศกษาขนพนฐาน ถาเดกขาดโอกาสในการพฒนาทเหมาะสม และมความพรอมทจะเรยนในระดบทสงขนอยในระดบต ากจะเปนปญหาในระดบชนตอไป

จากสภาพปญหาดงกลาว ผวจยซงเปนครประจ าชนอนบาล 2/1 โรงเรยนบานสนปาสก จงไดศกษาวเคราะหชนเรยน พบวาเดกสวนใหญมพฒนาการตามวย แตยงตองเสรมสรางพฒนาการดานสตปญญาใหสอดคลองกบลกษณะตามวยใหเดกไดเรยนรดวยปฏบตจรง โดยใชประสาทสมผสทง 5 และพฒนาเดกใหมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ตวครผสอนยงตองพฒนาในดานการจดประสบการณเรยนร ดวยความส าคญของปญหาดงกลาว ผวจยจงตองการทจะพฒนาตนเองใหมทกษะการจดประสบการเรยนรทยดเดกเปนส าคญ และสามารถพฒนาเดกใหมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จงไดศกษาเอกสารความรทเกยวของพบวาแนวการจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรใหแกเดกปฐมวยนนครสามารถจดกจกรรมในรปแบบตาง ๆ ไดหลากหลาย เชน การทดลอง ซงเปดโอกาสใหเดกไดลงมอกระท าดวยตนเอง การสบสวนสอบสวนทฝกใหเดกไดเสาะหาขอมล รจกคดหาเหตผลในการแกปญหาตาง ๆ แบบการศกษานอกสถานทชวยใหเดกไดประสบการณตรง เปนตน นอกจากรปแบบของการจดประสบการณดงกลาวนแลว ผวจยพบวาการจดประสบการณแบบโครงการ (Project Approach) เปนอกวธหนงทสามารถท าใหเดกไดมโอกาสพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงการจดประสบการณแบบโครงการเปนรปแบบการสอนทมงการใหความส าคญกบความตองการและความสนใจของเดกโดยเดกจะเปนผมบทบาทในการเลอกเรองทจะเรยน เลอกวธการทจะศกษาหาความรดวยตนเอง และมครทยอมรบความคดเหนของเดก แสดงใหเหนวาครใหความสนใจ เชอมนในความคดของเดก และใหโอกาสเดกทจะเรยนรตามความคดและวธการของตนเอง (วฒนา มคคสมน, 2539, หนา 6) จากแนวคด การสอนแบบโครงการ ทเปดโอกาสใหเดกไดศกษาคนควาตามความสนใจของตนเอง การจดการเรยนการสอนมงทความสนใจของเดกเปนหลก เพอใหเดกไดมโอกาสศกษาเรองทตนสนใจอยางลมลก มการแลกเปลยนประสบการณ มการวางแผนรวมกน ไดฝกสงเกต คนควาทดลอง ปฏบต เพอคดคนหาค าตอบเรองทสงสย จงเปนการสอนทสามารถเนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยผสอนมบทบาทยอมรบความคดเหนและการแสดงออกของเดก เปนผคอยชวยเหลอ และสนบสนนใหเดกไดมโอกาสส ารวจ สงเกต ทดลอง จดกระท าสงตาง ๆ ดวยตนเอง โดยมผปกครองและชมชนเปนแหลงวชาการ เปนผสนบสนนและมสวนรวม ซงสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 4 มาตรา 22 ทระบวาการจด

6 การศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดและถอวาผเรยนมความส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาต และเตมตามศกยภาพ และมาตรา 24 ทกลาวถงกระบวนการเรยนรไดก าหนดวา ตองจดเนอหาสาระ และกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจ ความถนด และความแตกตางของผเรยน ไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกปฏบตใหท าได คดเปน ท าเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง จากการศกษาแนวการพฒนาตนเองของครเพอพฒนาการจดประสบการณเรยนรพบวาการวจยเชงปฏบตการในชนเรยน (Classroom Action Research) ซงเปนการวจยทท าโดยครผสอนในชนเรยน เพอแกปญหาทเกดขนในชนเรยน และน าผลมาใชในการปรบปรงการเรยนการสอนหรอสงเสรมพฒนาการเรยนรของผเรยนใหดยงขน ทงนเพอใหเกดประโยชนสงสดกบผเรยน เปนการวจยทตองท าอยางรวดเรว น าผลไปใชในทนท และสะทอนขอมลเกยวกบการปฏบตงานตาง ๆ ในชวตประจ าวนของตนเองใหทงตนเองและกลมเพอนรวมงานในโรงเรยนไดมโอกาสวพากษ อภปราย แลกเปลยนเรยนรในแนวทางทไดปฏบต และผลทเกดขนเพอพฒนาการเรยนรทงของครและผเรยน (สวมล วองวาณช, 2553, หนา 21) มความสอดคลองเหมาะสมทจะน ามาเปนแนวด าเนนการวจยในครงน ดวยเหตผลแนวคดหลกการทกลาวมาทงหมดผวจยจงสนใจทจะปรบเปลยนกระบวนการเรยนการสอน เพอพฒนาตวผวจยเองในดานการจดประสบการณการเรยนรแบบโครงการเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ดวยกระบวนการวจยเชงปฏบตการในชนเรยน ซงเปนการวจยทมงแกไขปญหาในชนเรยน และมงพฒนาสงเสรมการเรยนรของนกเรยนในชนเรยน โดยครเปนผปฏบตการวจยดวยตนเอง และ สามารถด าเนนการวจยไปพรอมกบการสอนตามปกตของคร โดยการวจยครงนมจดมงหมายในการพฒนาการจดประสบการณการเรยนร เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ของเดกปฐมวย ชนอนบาลปท 2/1 ของโรงเรยนบานสนปาสก อ าเภอหางดง จงหวดเชยงใหม วตถประสงคของกำรศกษำ

1. เพอศกษาผลการใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการในชนเรยนในการจดประสบการณ การเรยนรแบบโครงการเพอน าไปสการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของเดกปฐมวย ชนอนบาลปท 2/1 โรงเรยนบานสนปาสก อ าเภอหางดง จงหวดเชยงใหม

2. เพอศกษาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของเดกปฐมวยทไดรบการจด ประสบการณการเรยนรแบบโครงการ

7 ขอบเขตกำรวจย กลมเปำหมำย กลมเปาหมายทใชในการวจยครงน เปนเดกปฐมวย ชนอนบาลปท 2/1 โรงเรยน บานสนปาสก อ าเภอหางดง จงหวดเชยงใหม สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 จ านวน 21 คน สงทสนใจศกษำ ในการศกษาวจยเพอตอบวตถประสงคผวจยไดก าหนดนวตกรรมและผลทเกดกบผเรยน ดงน

1. นวตกรรม คอ การวจยเชงปฏบตการในชนเรยนทใชรปแบบการจดประสบการณ เรยนรแบบโครงการ

2. ผลทเกดกบคร คอ การใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการในชนเรยนในการจด ประสบการณการเรยนรแบบโครงการ

3. ผลทเกดกบผเรยนคอ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของเดกปฐมวย ขอบเขตเนอหำ การวจยครงน ผวจยไดด าเนนการโดยใชวจยเชงปฏบตการในชนเรยน (Classroom Action Research) ในทกขนตอนการสอนใชวงจร 4 ขน คอ ขนวางแผน (Plan) ขนลงมอท าตามแผน (Act) ขนสงเกตและรวบรวมขอมล (Observe) และขนสะทอนผลการปฏบตเพอวางแผน การเรยนรใน ครงตอไป (Reflect) ครงนมงจดประสบการณการเรยนรแบบโครงการส าหรบเดกปฐมวย ซงยดแนวทางตามกรอบมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตรปฐมวย พทธศกราช 2551 ท สสวท. พฒนาขน โดยยดกรอบสาระตามทกระทรวงก าหนดในหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 ครอบคลมหนวยการเรยนเรอง เรองราวเกยวกบตวเดก เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก ธรรมชาตรอบตว และสงตางๆ รอบตวเดก จ านวน 2 โครงการ ดงน

1. โครงการมหศจรรยน ากะหล าปลสมวง 2. โครงการสนกกบฟองสบ

นยำมศพทเฉพำะ กำรวจยเชงปฏบตกำรในชนเรยน หมายถง การวจยโดยครผสอนทเกดขนพรอมๆกบการประสบการณเรยนรในชนเรยน เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยครผสอนเปนผวจย และน าผลการปฏบตการมาใชในการปรบปรงการจดประสบการณเรยนรเพอใหเกดประโยชนสงสดกบผเรยน ซงเปนการวจยทท าอยางเรว น าผลการปฏบตมาใชทนท และสะทอนขอมลกลบ

8 เพอพฒนาการเรยนการสอนใหมประสทธภาพยงขน โดยทผวจยไดวางแผนไว ดวยวงจรการวจยทเปน 4 ขนตอน คอ ขนวางแผน (Plan) ขนลงมอท าตามแผน (Act) ขนสงเกตและรวบรวมขอมล (Observe) และขนสะทอนผลการปฏบตเพอวางแผนจดประสบการณการเรยนรใน ครงตอไป (Reflect) ทง 4 ขนตอนจะเกดขนเปนวงจร เรมจากการศกษาขอมลพนฐานเกยวกบการจดการศกษาปฐมวย วางแผนและสรางเครองมอการวจย การรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล สรางเครองมอ จดท าแผนการจดประสบการณการเรยนร/ปรบแผนการจดประสบการณการเรยนร และด าเนนการจดประสบการณเรยนรพรอมทงเกบรวบรวมขอมล ขอมลทรวบรวมไดใชเปนพนฐานในการปรบแผนการจดประสบการณเรยนรและใชแกปญหาในครงตอไป ผลกำรใชกำรวจยเชงปฏบตกำรในชนเรยนในกำรจดประสบกำรณเรยนรแบบโครงกำร หมายถง ผลการพฒนาในดานการจดประสบการเรยนรของครตามขนตอนการวจยเชงปฏบตการ ในชนเรยนทเกดกบตวครในการพฒนาตนเองดานการจดประสบการณเรยนร

กำรจดประสบกำรณ กำรเรยนรแบบโครงกำร หมายถง การจดประสบการณการเรยนรทเปดโอกาสใหเดกไดมโอกาสศกษาคนควา เรยนรจากการกระท า ตามความสนใจของตนเองอยางลมลก มงทความสนใจของเดกเปนหลก มการแลกเปลยนประสบการณ มการวางแผนรวมกน ไดฝกสงเกต คนควาทดลอง ปฏบตจากแหลงเรยนรทหลากหลาย เพอคดคนหาค าตอบเรองทสงสย โดยผสอนมบทบาทยอมรบความคดเหนและการแสดงออกของเดก เปนผคอยชวยเหลอ และสนบสนนใหเดกไดมโอกาสส ารวจ สงเกต ทดลอง จดกระท าสงตาง ๆ ดวยตนเอง สวนผปกครองและชมชนเปนแหลงวชาการทมสวนรวมและใหการสนบสนน การจดประสบการณแบบโครงการแบงออกเปน 3 ระยะดงน ระยะท 1 เรมตนโครงการ เปนระยะทสรางบรรยากาศเตรยมความพรอม เดกเรยนรโดยการสงเกต ผานประสาทสมผสจากกจกรรมการทดลองวทยาศาสตรซงเปนกจกรรมเสรมประสบการณ เพอจดประกายความคดของเดกใหเดกเกดความสงสยอยากร การใชค าถามเปดประเดนใหเดกสนใจจนน าไปสหวขอของโครงการและตองการทจะสบคนหาค าตอบ ซงจะเปนเรองทเกยวของกบใกลตวเดกมแหลงขอมลทเดกจะสบคนอยในทองถนจรง และเดกสามารถสบคนหาค าตอบไดโดยไมเปนอนตราย ระยะท 2 พฒนาโครงการวางแผนท ากจกรรม เปนการน าไปสการคดคนหาค าตอบทตองการโดยมครเปนผแนะแนวทางเดก แสวงหาค าตอบ จากค าถามดวยวธการตาง ๆ โดยครเปน ผจดหา จดเตรยมแหลงขอมล สงอ านวยความสะดวกตาง ๆ เพอใหเดกสบคนไดแก ของจรง ศกษานอกสถานท เชญวทยากรทองถน การทดลอง จดกระท าดวยตนเอง

9 ระยะท 3 รวบรวมสรปโครงการ เปนการสรปขอความรทไดจากการสบคนในรปแบบตาง ๆวางแผนอภปราย คดเลอกงาน จดแสดงผลงานการเรยนรตลอดโครงการ และปฏบตงานเพอแบงปนประสบการณการท างานใหเพอน คร พอแม ผปกครอง ซงทกระยะของโครงการด าเนนกจกรรม 5 ลกษณะ ไดแก การอภปรายกลม การท างานภาคสนาม การน าเสนอประสบการณ การสบคน และการจดแสดง ตามคมอการจดประสบการณแบบโครงการทผวจยสรางขน ทกษะกระบวนกำรทำงวทยำศำสตร หมายถง ความสามารถคดหาเหตผล แสวงหาความรและแกปญหาไดตามวยของเดก การวจยครงนมงเนนเฉพาะดานทกษะการสงเกต ทกษะการจ าแนกประเภท ทกษะการแสดงปรมาณ ทกษะการพยากรณ และทกษะการสอความหมายขอมล ซงมรายละเอยดดงน

1. ทกษะกำรสงเกต หมายถง ความสามารถในการใชประสาทสมผสของรางกายอยางใดอยางหนง หรอหลายอยางรวมกน ไดแก ตา ห จมก ลน และผวกาย เขาไปสมผสโดยตรงกบวตถหรอเหตการณ โดยมจดประสงคทจะหาขอมลของสงนน ๆ 2. ทกษะกำรจ ำแนกประเภท หมายถง ความสามารถใน ในการจดแบงสงของหรอวตถออกเปนหมวดหม โดยการจดแบง เชน รปราง ส ขนาด ประโยชนการใช เปนตน 3. ทกษะกำรแสดงปรมำณ ความสามารถในการนบ การเขาใจจ านวน การเปรยบเทยบ การจดล าดบ และการวดเพอบอกปรมาณของวตถ 4. ทกษะกำรพยำกรณ หมายถง ความสามารถในการท านายหรอคาดเดาค าตอบลวงหนาโดยอาศยขอมลจากการสงเกต หรอขอมลทไดจากประสบการณทท าซ า ๆ 5. ทกษะกำรสอควำมหมำยขอมล หมายถง การน าขอมลทจากการสงเกต การจดประเภท การแสดงปรมาณ มาจดกระท าใหมโดยมงสอใหผอนเขาใจความหมายขอมลชดนน ๆ ดขน ซง อาจจะจดกระท าในรป กราฟ ตาราง แผนผง รปภาพ หรอค าพด

เดกปฐมวย หมายถง เดกนกเรยนชายหญง อาย 5-6 ป ทก าลงศกษาอยชนอนบาลปท 2/1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 โรงเรยนบานสนปาสก อ าเภอหางดง จงหวดเชยงใหม สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหมเขต 4

ประโยชนทไดรบจำกกำรศกษำ

1. เปนแนวทางส าหรบครในการพฒนาคณภาพผเรยนเกดการเรยนรทเตมตาม ศกยภาพของเดกแตละคน มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ของเดกปฐมวย

10

2. เพอน าความรขณะท าการวจยเชงปฏบตการในชนเรยน ไปพฒนาตนเอง พฒนา ผเรยนใหสามารถจดประสบการณอยางมประสทธภาพในหนวยการเรยนรอนตอไป 3. เพอใหครผสอนในระดบปฐมวย ไดน าผลจากการวจยเชงปฏบตการในชนเรยนครง นไปเปนแนวทางการท าวจยเชงปฏบตการในชนเรยน เพอปรบปรงคณภาพการเรยนการสอน

พฒนาเดกในดานอน ๆ ตอไป 4. เปนแนวทางในการศกษาพฒนาการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาทกษะ

กระบวนการตาง ๆ โดยใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการในชนเรยน