1

บทบาทของเทคโนโลยในสถานการณการแพรระบาด ของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 ศกษาเฉพาะกรณศาลแขวงนนทบร

ทาย พนธธตรกษ

เอกสารวชาการรายบคคลนเปนสวนหนงของการอบรม หลกสตร “ผพพากษาหวหนาศาล” รนท 19

วทยาลยขาราชการตลาการศาลยตธรรม สถาบนพฒนาขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม

ส านกงานศาลยตธรรม พ.ศ. 2563

2

บทบาทของเทคโนโลยในสถานการณการแพรระบาด ของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 ศกษาเฉพาะกรณศาลแขวงนนทบร

ทาย พนธธตรกษ

เอกสารวชาการรายบคคลนเปนสวนหนงของการอบรม หลกสตร “ผพพากษาหวหนาศาล” รนท 19

วทยาลยขาราชการตลาการศาลยตธรรม สถาบนพฒนาขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรม

ส านกงานศาลยตธรรม พ.ศ. 2563

4

กตตกรรมประกาศ

ผศกษาขอขอบพระคณทานอาจารยอ านาจ โชตชะวารานนท ผพพากษาหวหนาคณะในศาลอทธรณ ประธานกรรมการอ านวยการอบรม หลกสตร “ผพพากษาหวหนาศาล” รนท 19 และคณะกรรมการทกทาน โดยเฉพาะทานอาจารยประเสรฐ โหลวประดษฐ ผพพากษาหวหนาคณะในศาลภาษอากรกลาง กรรมการทปรกษา ทกรณาชวยใหค าแนะน าทเปนประโยชนแกผศกษา ท าใหเอกสารวชาการรายบคคลนส าเรจลลวงไปดวยด และผศกษาขอขอบคณสถาบนพฒนาขาราชการฝายตลาการศาลยตธรรมและคณะเจาหนาทบคลากรของวทยาลยขาราชการตลาการศาลยตธรรม ทชวยอ านวยความสะดวกในการจดท าเอกสารใหแกผศกษาจนผลงานเอกสารวชาการรายบคคลนเปนรปเลมสมบรณ

หากเอกสารวชาการรายบคคลฉบบนมความบกพรองประการใด ผศกษาขอนอมรบไวเพยงผเดยว นายทาย พนธธตรกษ

ข

5

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ

บทท 1 บทน า 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 2 1.3 ขอบเขตการศกษา 2 1.4 ประโยชนทไดรบจากการศกษา 2 บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ 4 2.1 นโยบายประธานศาลฎกา 5 2.2 กฎหมาย ขอก าหนดของประธานศาลฎกา และประกาศส านกงานศาลยตธรรมเกยวกบ e-Filing และ CIOS 7 2.3 ระเบยบ ค าแนะน า ประกาศ และแนวทางตาง ๆ ทเกยวของกบสถานการณการแพรระบาด Covid-19 7

บทท 3 วธการศกษา 9 บทท 4 ผลการศกษาและวเคราะหขอมล 10 4.1 ระบบการยนและสงค าคความและเอกสารโดยสออเลกทรอนกส (e-Filing Version 3) 10 4.2 ระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (Case Information Online Service : CIOS) 12 4.3 ระบบการสงเอกสารและการประกาศนดไตสวนโดยวธการโฆษณา ทางสอเทคโนโลยสารสนเทศ (e-Notice System) 14 4.4 ระบบไกลเกลยออนไลน 16 4.5 ระบบประชมทางจอภาพ 17 4.6 ปญหาและอปสรรค 19

บทท 5 สรป อภปราย และขอเสนอแนะ 21 5.1 บทสรป อภปราย 21

5.2 ขอเสนอแนะ 21

บรรณานกรม

ประวตผศกษา

ค

6

สารบญภาพ

หนา

ภาพท 1 11 ภาพท 2 12 ภาพท 3 13 ภาพท 4 14 ภาพท 5 15 ภาพท 6 15 ภาพท 7 17 ภาพท 8 18

ง

1

บทท 1

บทน า 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

สบเนองมาจากเชอไวรสโคโรนา 2019 หรอทเรยกอกชอหนงวา covid 19/โควด-19 ทก าลงแพรระบาดอยในประเทศไทยและทกภมภาคทวโลกขณะน สามารถตดตอกนจากคนสคนไดจากละอองน าลายทมาจากการไอหรอจามจากผตดเชอทกระจายสอากาศแลวคนปกตกสดดมผานทางจมกหรอเขาปาก รวมไปถงการสมผสเอาละอองน าลายเหลานนทผตดเชอไอหรอจามใสมอแลวจบสงของสาธารณะตาง ๆ ท าใหผปวยมอาการปอดอกเสบรนแรงจนถงแกชวตได ซงขณะนยงไมมวคซนหรอยาตานไวรสเพอรกษาโดยเฉพาะ วคซนปองกนโรคและยารกษาก าลงอยในชวงการพฒนาและทดลองทางคลนก วกฤตแหงโรคท าใหภาคสวนตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชนตางน าเทคโนโลยและนวตกรรมตาง ๆ เขามาบรหารจดการภายในองคกรของตน เพอเปนการปองกนและยบยงการแพรระบาดของโรค ศาลยตธรรมเปนองคกรภาครฐซงมภารกจในการพจารณาพพากษาคดเพออ านวยความยตธรรมแกประชาชนในดานอรรถคดกปรบตวลดการรวมกลม น าเทคโนโลยมาเปนเครองมอชวยในการพฒนาระบบงาน ซงนอกจากจะเปนการปองกนและยบยงการแพรระบาดของโรคแลวยงน าไปสการบรการประชาชนทมประสทธภาพ สะดวก รวดเรวและประหยด สอดคลองกบนโยบายของประธานศาลฎกา ขอ 3 ทมงเนนการน าเทคโนโลยมาสนบสนนการอ านวยความยตธรรมการพจารณาพพากษาคด และการมสวนรวมของประชาชน โดยค านงถงชองทางอนทสะดวกและประหยดส าหรบประชาชนทยงไมสามารถเขาถงเทคโนโลยได เปนไปตามระเบยบราชการฝายตลาการศาลยตธรรม วาดวยการด าเนนคดอาญาในศาลทเกยวกบ ผถกคมขงอยในเรอนจ าหรอสถานทกกขงในระหวางท มการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรส โคโรนา 2019 ระเบยบราชการฝายตลาการศาลยตธรรม วาดวยการอานค าพพากษาหรอค าสงศาลฎกาในคดอาญาทศาลฎกา โดยจดใหมการถายทอดภาพและเสยงในลกษณะการประชมทางจอภาพ พ.ศ. 2563 เปนตน ศาลแขวงนนทบรตระหนกในความส าคญขอนไดน าเทคโนโลยมาเสรมสรางประสทธภาพในการอ านวยความยตธรรม เชน การสอบถามผตองหาหรอท าการไตสวนพยานหลกฐานในการออกหมายขงผตองหากรณทยนค ารองขอหมายขงครงแรก โดยถายทอดภาพและเสยงในลกษณะการประชมทางจอภาพ การยนและสงค าคความและเอกสารทางระบบรบสงอเลกทรอนกส (e-Filing) การใหบรการขอมลคด วนนดพจารณา ผลการสงหมาย ค าสงศาล คดถายเอกสารและการขอหนงสอรบรองคดถงทสดผานระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (CIOS) การขอคดถายค าพพากษาระหวางศาลยตธรรมทวประเทศ การตดตามส านวนคด (Tracking System) โดยพนกงานอยการ คความและประชาชนสามารถตดตามความเคลอนไหว

2

ของส านวนคดและขอมลเบองตนประกอบดวย วนทรบฟอง วนนดพจารณาคด ผลการสงหมาย วนครบก าหนดยนอทธรณฎกา โดยไมตองลงทะเบยนและไมตองเดนทางมาศาล การสงเอกสารและการประกาศนดไตสวนโดยวธการลงโฆษณาทางสอเทคโนโลยสารสนเทศ (e-Notice System) การไกลเกลยออนไลนกอนและหลงฟองคดผานระบบแอปพลเคชนไลน (Line) ดวยวดโอคอล (Video Call) รวมทงการจายเงนคาธรรมเนยมศาล เงนกลาง เงนคาปรบและเงนคาสงค าคความผานระบบอเลกทรอนกสของธนาคาร (Corporate Banking) ทงนเพอเปนการปองกนและยบยงการแพรระบาดของโรค ลดขนตอนทตองด าเนนการดวยกระดาษทมปรมาณมหาศาล มความสะดวก รวดเรว ประหยดเวลาและคาใชจาย ซงศาลยตธรรมมแผนขยายการน าเทคโนโลยมาใชบรการใหครอบคลมทวทกศาล อยางไรกตามการน าเทคโนโลยและนวตกรรมใหม ๆ มาใชมความส าคญประการหนงตรงทบคลากรของศาลควรจะตองปรบตวพรอมทจะเรยนรเพอรองรบการเปลยนแปลง รปแบบการด าเนนงาน แนวทางหรอนโยบายตาง ๆ เนองดวยความกาวหนาทางเทคโนโลยมการพฒนาอยางรวดเรวและตอเนอง ทงนเพอน าเทคโนโลยมาใชในการอ านวยความยตธรรมใหเกดประโยชนแกประชาชนอนเปนการยกระดบในการกาวไปส D-COURT หรอศาลดจทลในทสด 1.2 วตถประสงคของการศกษา

1.2.1 เพอศกษาขอเดน ขอดอยและผลกระทบในการน าเทคโนโลยมาใชในงาน ศาลยตธรรมอนเปนการอ านวยความยตธรรมแกประชาชน 1.2.2 เพอปรบปรงพฒนาหาแนวทางการแกปญหาทเกดจากการน าเทคโนโลยมาใชใหเหมาะสมแกความจ าเปนในสถานการณปจจบน 1.2.3 เพอการมสวนรวมในการแกปญหาการปฏบตงานเปนการเพมขดความสามารถและประสทธภาพในการท างาน 1.2.4 เพอกระตนใหบคลากรของศาลยตธรรมมความพรอมทจะปรบตวเพอเรยนรรองรบการเปลยนแปลง รปแบบการด าเนนงาน แนวทาง นโยบายตาง ๆ ในการพฒนาเทคโนโลย 1.3 ขอบเขตการศกษา การศกษาครงนมงศกษาเฉพาะกรณของศาลแขวงนนทบร เกยวกบบทบาทของเทคโนโลยและนวตกรรมตาง ๆ ทน ามาใชในศาลเพอใหบรการแกคความและประชาชนในสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 ตงแตวนท 1 เมษายน 2563 ถงวนท 31 กรกฎาคม 2563 เพอศกษาขอเดนและขอดอยน ามาปรบปรงแกไขใหเหมาะสมกบสถานการณในปจจบน

1.4 ประโยชนทไดรบจากการศกษา 1.4.1 คความสามารถเขาถงขอมลทางคด การด าเนนคดเปนไปดวยความสะดวก รวดเรว ประหยดเวลาและคาใชจาย

3

1.4.2 ชวยลดปรมาณการใชกระดาษในส านวนคด อนเปนการสงเสรมการรกษาสงแวดลอม 1.4.3 คความสามารถยตขอพพาทในคดดวยความสมครใจและพงพอใจ ทงกอนและหลงฟองคดชวยลดปรมาณคดทจะน าเขาสกระบวนการพจารณาพพากษาคดของศาล 1.4.4 ประชาชนไดรบความรเกยวกบกระบวนวธการด าเนนคด องคกรศาลยตธรรม กฎหมายเบองตนและความรทวไป 1.4.5 ศาลยตธรรมไดรบการยอมรบจากประชาชนในฐานะองคกรของรฐทมหนาทในการอ านวยความยตธรรมอยางมประสทธภาพ

4

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของ

สงคมไทยมการใชระบบเทคโนโลยเปนเครองมอในการท าธรกรรมตาง ๆ กนอยางกวางขวาง ท าใหองคกรภาครฐและเอกชนตระหนกและรบรวาเทคโนโลยคอปจจยทขบเคลอนและยกระดบกระบวนการท างานใหเกดประสทธภาพและประสทธผล จงไดน าเอาเทคโนโลยมาเปนกลไกส าคญในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมไทยเพอสรางนวตกรรมใหม ๆ ในการแขงขนทางเศรษฐกจระดบประเทศและมงใชเทคโนโลยในการปรบปรงประสทธภาพในการบรการของหนวยงานแทนกระบวนการท างานเดมทมความยงยากซบซอนเขาถงยากมาสยคดจตอลทการ เขาถงขอมลตาง ๆ เปนไปดวยความสะดวก รวดเรว ลดขนตอนการท างานตาง ๆ ใหมความกะทดรดและถกตอง มความโปรงใสและสามารถตรวจสอบได และดวยสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 ในประเทศไทยและทกภมภาคทวโลก ซงปจจยส าคญประการหนงทท าใหเกดการขยายตวของโรคอยางกวางขวาง คอการทบคคลจ านวนมากมารวมกนอยในสถานทแหงใดแหงหนงหรอมการตดตอกนอยางใกลชด เทคโนโลยจงมบทบาทส าคญในการชวยอ านวยความสะดวกในการด าเนนชวตประจ าวนไดอยางปลอดภย อาท Smart Payment การช าระเงนรปแบบใหม ไมตองใชเงนสด ทงนแถลงการณจากองคการอนามยโลกประกาศเตอนวาเชอไวรสโคโรนา 2019 อาจตดอยบนธนบตรไดหลายวน เทคโนโลย Smart Payment ผานควอารโคด (QR Code) ซงเปนระบบช าระเงนรปแบบใหมจงมความส าคญเพราะชวยในการหลกเลยงการสมผสจบตองเงนสด ปองกนการตดเชอไดทง คนซอและคนขาย และยงมระบบการแจงเตอนทสามารถตรวจสอบไดทนทวามยอดคาใชจายเทาไรและมเงนคงเหลออยเทาไรซงชวยในการควบคมการใชจายไดอกทางหนงดวย เทคโนโลย Online Delivery ดวยการสงซอสนคาและอาหารผานแอป Delivery ทมอยมากมาย ไมตองเสยงไปเบยดเสยดผคน สะดวก รวดเรว หรอจะเลอกสงวตถดบมาท าเองกมหลากหลายแอปพลเคชนทจดสงของจากซเปอรมารเกตและรานสะดวกซอใหได เปนอกทางเลอกหนงใหสามารถซอสนคาอปโภคบรโภคทใชในชวตประจ าวนโดยไมตองเดนทางออกนอกบาน เทคโนโลย E-Commerce เลอกซอสนคาไดตามความพอใจซงมใหเลอกสรรมากมายบนโลกออนไลน ผาน Platform หลากหลาย หรอจะซอผานการไลฟสดบนเฟซบกกสามารถซอสนคาไดโดยไมตองใชเงนสด เทคโนโลย Digital Content & Entertainment ในชวงททกคนตองเกบตวอยกบบานเปนหลก หลายงานอเวนทและคอนเสรตตางพากนยกเลกแทบทงหมด โปรแกรมภาพยนตรกเลอนฉายไมมก าหนด Digital Content จงเขามามบทบาทในการใหความบนเทงตาง ๆ ทงโทรทศน เพลง ภาพยนตรหรอสอสงพมพ เทคโนโลย Smart Learning ทกองคกร ทกหนวยงาน โดยเฉพาะภาคธรกจเอกชนและภาคการศกษามการปรบรปแบบ วธการท างาน ดวยการน าเอาเทคโนโลยเขามาเปนสวนหนงในการตดตอสอสาร เพอหลกเลยงการพบปะและการอยในสถานททมการรวมตวของคนเปนจ านวนมาก มหลากหลายแอปพลเคชนท

5

สามารถดาวนโหลดใชงานไดโดยไมตองเสยคาใชจาย เพอรองรบการท างานและการเรยนรผานทางออนไลน ศาลยตธรรมเปนหนงในองคกรภาครฐซงมภารกจในการพจารณาพพากษาคดเพออ านวยความยตธรรมใหแกประชาชน ไดน าเทคโนโลยสารสนเทศมาเปนเครองมอชวยพฒนาระบบงานเพอใหการปฏบตงานมประสทธภาพ สะดวก รวดเรวและประหยดคาใชจาย การน าเทคโนโลยมาใชในกระบวนการยตธรรมเปนสวนส าคญทชวยใหกระบวนการยตธรรมมความคลองตว ทงยงลดขนตอนทตองด าเนนการดวยกระดาษรวมทงเปนการลดภาระการท างานและคาใชจายในการจดท าและการจดเกบเอกสารกระดาษทมปรมาณมหาศาล สนบสนนชวยเหลอประชาชนลดการเดนทางมาศาล ซงชวยลดความเสยงตอการตดเชอไวรสโคโรนา 2019 อกทางหนง เชน การยนและสงค าคความและเอกสารทางระบบรบสงอเลกทรอนกส (e-Filing) การใหบรการขอมลคด วนนดพจารณา ผลการสงหมาย ค าสงศาล คดถายเอกสารและการขอหนงสอรบรองคดถงทสดผานระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (CIOS) การไกลเกลยขอพพาทออนไลนดวยการประชมทางไกลผานจอภาพหรอวดโอคอนเฟอเรนซ (VDO/Web Conference) และการสอสารดวยภาพและเสยงระบบ Video Call หรอ FaceTime ในแอปพลเคชนไลน (Line) การสบพยาน การอานค าพพากษาและการผดฟองฝากขงไปยงเรอนจ า เปนการขบเคลอนนโยบายของประธานศาลฎกาทใหน าเทคโนโลยมาสนบสนนการอ านวยความยตธรรมการพจารณาพพากษาคด นอกจากนมค าแนะน าของประธานศาลฎกาเกยวกบแนวปฏบตในสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 ในการใชเทคโนโลยสารสนเทศรปแบบอเลกทรอนกสตาง ๆ ทมการพฒนามาสนบสนนการท างานของศาล เปนแนวทางปองกนไมใหคดทอยในการพจารณาของศาลชนตนตองสะดดลง และไมกระทบตอสทธประโยชนหรอความไดเปรยบเสยเปรยบทางคดของคความ โดยศาลชนตนแตละศาลไดน าค าแนะน าของประธานศาลฎกามาเปนแนวทางในการบรหารจดการคดตามความเหมาะสมและความจ าเปนในแตละพนท

2.1 นโยบายประธานศาลฎกา (นายไสลเกษ วฒนพนธ) 2.1.1 ยกระดบการคมครองสทธเสรภาพขนพนฐานของผตองหาและจ าเลย โดยค านงถงเหยออาชญากรรมและความสงบสขของสงคม (1) ก าหนดมาตรฐานในการขอปลอยชวคราวทมประสทธภาพ โดยค านงถงการคมครองสทธเสรภาพ ความสะดวก รวดเรว และการลดความเหลอมล าในการเขาถงสทธทจะไดรบการปลอยชวคราว (2) ก าหนดวธปฏบตทเหมาะสมตอผตองหา จ าเลยเหยออาชญากรรม ผเสยหายตลอดจนกลมผเปราะบางในสงคมทกขนตอนของกระบวนการทางศาล (3) เพมบทบาทเชงรกในการใหขอมลแกประชาชนเกยวกบขนตอนการด าเนนคดในศาลและใหประชาชนไดรบรถงสทธของตนตามกฎหมาย 2.1.2 ยกระดบมาตรฐานการพจารณาพพากษาคดเพอใหความยตธรรมเปนทประจกษ (1) พฒนาระบบการประชมปรกษาคดขององคคณะใหเขมแขงในทกชนศาล เพอยกระดบคณภาพของค าพพากษาบนพนฐานความเปนอสระโดยปราศจากการแทรกแซง

6

(2) ก าหนดกรอบระยะเวลาทเหมาะสมในการพจารณาพพากษาคดและการจดพมพค าพพากษาหรอค าสงเพอใหความยตธรรมไดปรากฏในเวลาอนควร (3) สรางแบบประเมนทเปนมาตรฐานสากลใหศาลใชเปนตวชวดความส าเรจในพนธกจของศาล และการสรางบคลากรทมประสทธภาพ 2.1.3 น าเทคโนโลยมาสนบสนนการอ านวยความยตธรรมการพจารณาพพากษาคด และการมสวนรวมของประชาชน โดยค านงถงชองทางอนทสะดวกและประหยดส าหรบประชาชนทยงไมสามารถเขาถงเทคโนโลยได (1) น าเทคโนโลยมาสนบสนนในการปฏบตงานของศาล เพอใหคความเขาถงขอมลทางคดไดโดยสะดวก รวดเรว และประหยดคาใชจาย (2) น าเทคโนโลยมาสนบสนนในการใหบรการแกประชาชนเพอลดขนตอน และเพมประสทธภาพในการใหบรการ รวมทงน ามาใชในการเสรมสรางความรและประชาสมพนธเกยวกบสทธและเสรภาพของประชาชน (3) น าเทคโนโลยมาสนบสนนในการรบฟงปญหาขอขดของและความคดเหนของประชาชน ตลอดจนผมสวนเกยวของในกระบวนการยตธรรม (4) น าเทคโนโลยมาสนบสนนในการพจารณาและพพากษาคด 2.1.4 เสรมสรางความเขมแขงของระบบการบรหารงานบคคลดวยการสรางสมดลระหวางจรยธรรม ระบบอาวโส และความรความสามารถ (1) สงเสรมใหบคลากรพฒนาและถายทอดความรความช านาญตลอดจนแนวปฏบตเพอน าไปสความเชยวชาญอยางตอเนองทสอดคลองกบการแกปญหาของสงคม (2) จดกรอบอตราก าลงใหเหมาะสมกบลกษณะงาน ประเภทและปรมาณคด โดยค านงถงความเปลยนแปลงของสงคม (3) สรางเสรมจรยธรรม ความภาคภมใจ และความสขของบคลากรในการใหบรการแกประชาชนดวยอธยาศยไมตร 2.1.5 สนบสนนบทบาทของศาลในการบงคบใชกฎหมายทสงเสรมรกษาสงแวดลอม และทไมกอภาระหรอเปนผลรายตอประชาชนและสงคม (1) สนบสนนบทบาทของศาลในการสงเสรมรกษาสงแวดลอม (2) สนบสนนบทบาทของศาลในการประเมนและยกเลกกฎหมายทหมดความจ าเปนหรอไมสอดคลองกบสภาพการณ หรอเปนอปสรรคตอการด ารงชวต หรอการประกอบอาชพเพอไมใหกอภาระหรอเปนผลรายตอประชาชนและสงคม (3) สนบสนนบทบาทของศาลในการใชกระบวนการยตธรรมทางเลอกบนพนฐานความสมครใจของคความ

7

2.2 กฎหมาย ขอก าหนดของประธานศาลฎกา และประกาศส านกงานศาลยตธรรมเกยวกบ e-Filing และ CIOS 2.2.1 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 34/1, 51 วรรคสอง, 68 2.2.2 ขอก าหนดของประธานศาลฎกา วาดวยการยน สง และรบค าคความและเอกสารทางระบบรบสงอเลกทรอนกส พ.ศ. 2560 2.2.3 ขอก าหนดของประธานศาลฎกา วาดวยการยน สง และรบค าคความและเอกสารทางระบบรบสงอเลกทรอนกส (ฉบบท 2) พ.ศ. 2562 2.2.4 ประกาศส านกงานศาลยตธรรม เรอง หลกเกณฑและวธการยน สง และรบ ค าคความ และเอกสารทางระบบรบสงอเลกทรอนกส 2.2.5 ประกาศส านกงานศาลยตธรรม เรอง หลกเกณฑและวธการยน สง และรบ ค าคความและเอกสารทางระบบรบสงอเลกทรอนกสส าหรบคดอาญาทพนกงานอยการเปนโจทกฟองดวยวาจา 2.2.6 ประกาศส านกงานศาลยตธรรม เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการใหบรการขอใบส าคญเพอแสดงวาค าพพากษาหรอค าสงไดถงทสดแลว ผานระบบบรการขอมลคด ศาลยตธรรม (Case Information Online Service : CIOS) 2.2.7 ประกาศส านกงานศาลยตธรรม เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการใหบรการคดถายเอกสารในรปแบบขอมลอเลกทรอนกสผานระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (Case Information Online Service : CIOS) 2.2.8 ประกาศส านกงานศาลยตธรรม เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการยน สง และรบค าคความและเอกสารทางระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (Case Information Online Service : CIOS) 2.2.9 ขอก าหนดของประธานศาลฎกา วาดวยการจดท าสารบบความ สารบบค าพพากษาและการรวบรวมเกบรกษาเอกสารในส านวนความในรปแบบขอมลอเลกทรอนกส พ.ศ. 2562 2.3 ระเบยบ ค าแนะน า ประกาศ และแนวทางตาง ๆ ทเกยวของกบสถานการณการแพร ระบาด Covid-19 2.3.1 ระเบยบราชการฝายตลาการ (1) ระเบยบราชการฝายตลาการศาลยตธรรม วาดวยการด าเนนคดอาญาในศาลทเกยวกบผถกคมขงอยในเรอนจ าหรอสถานทกกขงในระหวางทมการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (2) ระเบยบราชการฝายตลาการศาลยตธรรม วาดวยการอานค าพพากษาหรอค าสงศาลฎกาในคดอาญาทศาลฎกา โดยจดใหมการถายทอดภาพและเสยงในลกษณะการประชมทางจอภาพ พ.ศ. 2563

8

2.3.2 ค าแนะน าของประธานศาลฎกา (1) ค าแนะน าของประธานศาลฎกาเกยวกบแนวปฏบตในสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (Coronavirus Disease : COVID-19) (2) ค าแนะน าของประธานศาลฎกาเกยวกบแนวปฏบตในสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (Coronavirus Disease : COVID-19) (ฉบบท 2) (3) ค าแนะน าของประธานศาลฎกาเกยวกบแนวปฏบตในสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (Coronavirus Disease : COVID-19) (ฉบบท 3) 2.3.3 ประกาศคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรม ประกาศคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรม เรอง การบรหารจดการคดภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (Coronavirus Disease : COVID-19) 2.3.4 แนวปฏบตและมาตรการตาง ๆ (1) แนวปฏบตงานการยนค ารองขอออกหมายจบและหมายคน การรบค าสง การออกหมาย การรองขอออกหมายจบและหมายคนโดยทางสอเทคโนโลยสารสนเทศ (ลงวนท 26 มนาคม 2563) (2) แนวทางปฏบตในการน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการสบพยานประกอบค ารบสารภาพของจ าเลยในลกษณะการประชมทางจอภาพ (ลงวนท 26 มนาคม 2563) (3) แนวปฏบตการน าระบบการประชมทางจอภาพมาใชในการบรหารจดการคด (4) แนวทางปฏบตงานการสอบถามผตองหาหรอท าการไตสวนพยานหลกฐานในการออกหมายขงผตองหาครงแรกในลกษณะการประชมทางจอภาพหรอสอเทคโนโลยสารสนเทศอนในสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (Coronavirus Disease : COVID-19)1

1 ส านกกฎหมายและวชาการศาลยตธรรม. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.jla.coj.go.th (วนทคนขอมล : 5 สงหาคม 2563).

9

บทท 3

วธการศกษา ศกษาโดยวธการคนควาหาขอมลจากกฎหมาย ขอก าหนดของประธานศาลฎกา และประกาศ

ส านกงานศาลยตธรรมเกยวกบ e-Filing และ CIOS ระเบยบ ค าแนะน า ประกาศ และแนวทางตาง ๆ ทเกยวของกบสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 ของศาลยตธรรม การใหบรการประชาชนและคความทางเวบไซตของศาลแขวงนนทบร นกวชาการคอมพวเตอร ขาราชการและเจาหนาทสวนบรหารจดการคด สถตการใชระบบเทคโนโลยตาง ๆ ทใหบรการแกประชาชน คความและทนายความ เพอยน สง รบค าคความและเอกสาร ประกาศนดไตสวน การเขารวมไกลเกลยขอพพาทออนไลน และศกษาระบบการยนและสงค าคความและเอกสารโดยสออเลกทรอนกส (e-Filing Version 3) ระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (Case Information Online Service : CIOS) ระบบการสงเอกสารและการประกาศนดไตสวนโดยวธการโฆษณาทางสอเทคโนโลยสารสนเทศ (e-Notice System) ระบบไกลเกลยออนไลน ระบบประชมทางจอภาพ ทศาลแขวงนนทบรน ามาใชในสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 โดยศกษาระบบการยนและสงค าคความและเอกสารโดยสออเลกทรอนกส (e-Filing Version 3) ประกอบขอก าหนดของประธานศาลฎกา วาดวยการยน สง และรบค าคความและเอกสารทางระบบรบสงอเลกทรอนกส พ.ศ. 2560 ขอก าหนดของประธานศาลฎกา วาดวยการยน สง และรบค าคความและเอกสารทางระบบรบสงอเลกทรอนกส (ฉบบท 2) พ.ศ. 2562 และประกาศส านกงานศาลยตธรรม เรอง หลกเกณฑและวธการยน สง และรบค าคความและเอกสารทางระบบรบสงอเลกทรอนกส ระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (Case Information Online Service : CIOS) ประกอบประกาศส านกงานศาลยตธรรม เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการยน สง และรบค าคความและเอกสารทางระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (Case Information Online Service : CIOS) และประกาศส านกงานศาลยตธรรม เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการใหบรการคดถายเอกสารในรปแบบขอมลอเลกทรอนกสผานระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (Case Information Online Service : CIOS) ระบบการสงเอกสารและการประกาศนดไตสวนโดยวธการโฆษณาทางสอเทคโนโลยสารสนเทศ (e-Notice System) ประกอบค าแนะน าของประธานศาลฎกา วาดวยการสงเอกสารและการประกาศนดไตสวนโดยวธลงโฆษณาทางสอเทคโนโลยสารสนเทศ พ.ศ. 2561 และประกาศส านกงานศาลยตธรรม เรอง หลกเกณฑและวธการสงเอกสารและการประกาศนดไตสวนโดยวธลงโฆษณาทางสอเทคโนโลยสารสนเทศ

10

บทท 4

ผลการศกษาและวเคราะหขอมล ศาลแขวงนนทบรตระหนกถงภารกจส าคญในการพจารณาพพากษาคดเพออ านวยความยตธรรมใหแกประชาชน ไดนอมน าเอานโยบายของประธานศาลฎกา ระเบยบ ค าแนะน า ขอก าหนดและแนวทางในการบรหารจดการคดในสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 ใหความรเกยวกบศาลยตธรรม กฎหมายและความรทวไปแกประชาชน และน าเทคโนโลยตาง ๆ ของศาลยตธรรมมาใชเปนทางเลอกแกคความผมอรรถคด ทงนโดยมงเนนถงการบรการทมประสทธภาพ สะดวก รวดเรวประหยดคาใชจาย และลดความเสยงตอการตดเชอไวรสโคโรนา 2019 โดยการโฆษณาประกาศใชทางเวบไซตของศาลแขวงนนทบรซงประชาชนหรอคความสามารถเขาสระบบขอมลคดไดโดยงายและปลอดภย นอกจากนเมอวนท 30 กรกฎาคม พ.ศ. 2563 นายสพจน ปรชายงสถตย ผพพากษาหวหนาศาลแขวงนนทบรไดจดโครงการสงเสรมการประสานความรวมมอดานกระบวนการยตธรรมของหนวยงานในกระบวนการยตธรรมในจงหวดนนทบร ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2563 และประชาสมพนธระบบเทคโนโลยตาง ๆ อาท ระบบการยนและสงค าคความและเอกสารโดยสออเลกทรอนกส (e-Filing Version 3) ระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (Case Information Online Service : CIOS ) ระบบการสงเอกสารและการประกาศนดไตสวนโดยวธการโฆษณาทางสอเทคโนโลยสารสนเทศ (e-Notice System) ระบบไกลเกลยออนไลน และระบบประชมทางจอภาพ แกหนวยงานราชการทเกยวของกบกระบวนการยตธรรมในจงหวด เพอความเขาใจใน การปฏบตงานประสานความรวมมอระหวางกนใหภารกจหนาทในการอ านวยความยตธรรมของศาลแขวงนนทบรไดส าเรจลลวงไปดวยด

4.1 ระบบการยนและสงค าคความและเอกสารโดยสออเลกทรอนกส (e-Filing Version 3) ระบบการยนค าฟองอเลกทรอนกส (e-Filing Version 3) เพมประสทธภาพในการ

พจารณาพพากษาคดและความสะดวกสบายใหกบผใชงานมากยงขน โดยทนายความทวประเทศสามารถยนค าฟองอเลกทรอนกสผานทางเวบไซตไมตองเดนทางไปยนฟองทศาล ขณะทจ าเลยสามารถยนค าใหการผานระบบไดเชนเดยวกน ดานผพพากษาสามารถรบฟองทางอเลกทรอนกส หากคดไมยงยากไมตองท าส านวนกระดาษ ไมตองหาพนทจดเกบส านวนทมเพมมากขน และคความยงสามารถตดตามคดไดตลอด 24 ชวโมง เปนการพฒนาและสรางระบบสนบสนนอ านวยความยตธรรมใหมความสะดวก รวดเรว ทนสมยและเปนสากล เพอสงเสรมและเพมประสทธภาพในการพจารณาพพากษาคด การบรหารจดการและการใหบรการเชอมฐานขอมลในกระบวนการยตธรรม เพมความสะดวกสบายในการใหบรการแกประชาชน โดยจะพฒนาและขยายผลระบบการยนและสงค าคความและเอกสารโดยสออเลกทรอนกส (e-Filing) เพอยกระดบระบบศาลดจทลอยางเตมรปแบบ

11

และตอเนอง ซงขณะน ได เขาส Version 3 ชวยอ านวยความสะดวกและแกไขปญหาใหกบทนายความทวประเทศทขนทะเบยนในระบบ e-Filing Version 3 น ทนายความสามารถยนค าฟองทางอเลกทรอนกสผานทางเวบไซตไดตลอด 24 ชวโมง คความขอคดถายและดเอกสารในส านวนคด รวมทงสามารถตดตามเอกสารไดตลอดเวลา สวนเจาหนาทศาลสามารถตรวจสอบเอกสาร ค าฟอง ค ารอง พรอมใหความเหนและสงงานใหผพพากษาซงสามารถประทบรบฟองไดทนท ระบบ e-Filing Version 3 ปจจบนสามารถรองรบเฉพาะการฟองคดแพง โดยศาลยตธรรมมแผนขยายใหรองรบไปถงการฟองคดอาญาและขยายการใหบรการใหครอบคลมศาลชนตนทวประเทศ

ภาพท 1 ระบบการยนและสงค าคความและเอกสารโดยสออเลกทรอนกส (e-Filing Version 3)

12

ภาพท 2 สถตการยนคดทางระบบ e-Filing ตงแตเดอนมนาคม - กรกฎาคม 2563

4.2 ระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (Case Information Online Service : CIOS) ระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (CIOS) เปนระบบบรการขอมลคด วนนดพจารณา ผลการสงหมายและค าสงศาลผานอนเทอรเนตตลอด 24 ชวโมง บรการคดถายเอกสารในรปแบบขอมลอเลกทรอนกสหรอการสงไฟลเอกสารผานทางเวบไซตส าหรบศาลชนตนทวประเทศ โดยไมเรยกเกบคาใชจาย เพมความสะดวกและลดคาใชจายในการเดนทางของคความและประชาชน ชวยอ านวยความสะดวกในการเรยกดขอมลคดทคความเกยวของไดทกททกเวลาทตองการ ไมตองเดนทางมาศาล ท าใหประหยดเวลา สามารถใชงานไดดวยอปกรณ โทรศพท เคลอนท อปกรณแทบเลตหรอคอมพวเตอรสวนบคคล (PC) ลดขนตอนการท างานของเจาหนาทในการคดถายเอกสารในส านวน ส านกงานศาลยตธรรมไดออกประกาศเรอง หลกเกณฑ วธการและเงอนไขในการใหบรการคดถายเอกสารในรปแบบขอมลอเลกทรอนกสผานระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (CIOS) และก าหนดขนตอนใหบรการรวมกบการใชงานระบบ โดยเรมใหบรการตงแตวนท 27 มนาคม 2563 เปนตนมา ส าหรบบรการ CIOS ของศาลยตธรรมใหบรการ 11 ดาน ประกอบดวย คความในคด ปฏทนนดพจารณา รายการนดพจารณา ผลการสงหมาย ค าสงศาล การขอคดถายลวงหนา การรบรองคดถงทสด อตราคาน าหมาย สมดโทรศพทศาล การตดตามส านวนคดอน ๆ และทนายขอแรง นอกจากนยงใหบรการขอคดถายเอกสารบนระบบ CIOS อก 13 ดาน ประกอบดวย การขอคดถายค าฟอง ค าใหการ ค าสง ค าพพากษา บญชคาฤชาธรรมเนยม ค าบงคบ ค ารอง หมายจบ ค าใหการพยาน

13

รายงานกระบวนพจารณา หมายบงคบคด สญญาประนประนอมยอมความ และเอกสารหมาย และเปดใหบรการตลอด 24 ชวโมง

ภาพท 3 ระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (Case Information Online Service : CIOS)

14

ภาพท 4 สถตการใชระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (CIOS) ตงแตเรมใชระบบถงเดอนกรกฎาคม 2563

4.3 ระบบการสงเอกสารและการประกาศนดไตสวนโดยวธการโฆษณาทางสอเทคโนโลย สารสนเทศ (e-Notice System) ระบบ e-Notice คอ ระบบอเลกทรอนกสกลางส าหรบศาลใชในการประกาศนดไตสวนค ารองขอตาง ๆ แทนการประกาศทางหนงสอพมพ หรอใชลงโฆษณาประกาศค าฟองและเอกสารทางคดอน ๆ ในกรณทไมสามารถสงส าเนาค าฟองหรอเอกสารอนใดโดยเจาพนกงานศาลหรอวธอนใดได ชวยลดการสมผสหมายโดยตรง เพอลดความเสยงจากการตดเชอไวรสโคโรนา 2019 ฉบไว ใชงานงาย ประหยดกระดาษ ไมมคาใชจาย ลดขนตอนระยะเวลา สบคนขอมลไดเหมอน Google เพมประสทธภาพในการประกาศ ค านงถงสทธสวนบคคลและมมาตรการรกษาความมนคงปลอดภย ใชส าหรบการประกาศนดไตสวนค ารองขอตงผจดการมรดก ค ารองขอจดทะเบยนรบรองบตร ค ารองขอใหศาลสงเปนคนไรความสามารถหรอเสมอนไรความสามารถ ค ารองขอตงผอนบาลหรอผพทกษ หรอค ารองขอใหแสดงกรรมสทธทดนมโฉนดโดยการครอบครองปรปกษ ทงนประชาชนสามารถเขาดประกาศโดยวธลงโฆษณาทางสอเทคโนโลยสารสนเทศผานชองทางเวบไซตศาลยตธรรม เวบไซตของแตละศาล ประชาชนทไมสามารถเขาถงขอมลในเวบไซต สามารถขอใหประชาสมพนธของแตละศาล

15

ชวยตรวจสอบประกาศทเกยวของไดผานระบบ e-Notice และใชส าหรบคดแพงทไมสามารถสงค าฟองตงตนคดใหแกจ าเลยทมภมล าเนาอยนอกประเทศไทยได ศาลอาจสงใหประกาศหนาศาลควบคกบการลงโฆษณาทางสอเทคโนโลยสารสนเทศ และคดประเภทอนทมกฎหมายบญญตใหน าประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงไปใชบงคบโดยอนโลม

ภาพท 5 ระบบการสงเอกสารและการประกาศนดไตสวน (e-Notice System)

ภาพท 6 รายงานสรปลงประกาศระบบการสงเอกสารและการประกาศนดไตสวน (e-Notice System)

16

4.4 ระบบไกลเกลยออนไลน ภาวะวกฤตการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 ท าใหการไกลเกลยขอพพาทโดยวธการเดมเปนไปดวยความยากล าบาก จงมการพฒนาระบบไกลเกลยออนไลน เพอชวยใหประชาชนสามารถเขาถงกระบวนการยตธรรมไดโดยสะดวก รวดเรว ประหยดคาใชจายในการเดนทาง ลดการแออดในการใชหองประชม ลดการเผชญหนา และยงท าใหคกรณสมครใจและเขารวมไกลเกลยขอพพาทมากขน ภายใตสโลแกนวา “ไกลเกลยออนไลน หางไกลโควด ผอนปรนคนละนด เปนมตรตลอดไป” ขอพพาทหรอคดทสามารถไกลเกลยออนไลนได คอ ขอพพาททางแพง ไมวาเปนคดแพงสามญ คดผบรโภค คดแรงงาน ขอพพาททางอาญาทเปนความผดอนยอมความไดหรอคดอาญาทราษฎรเปนโจทก การน าขอพพาทสกระบวนการไกลเกลยออนไลน หากเปนขอพพาททยงไมไดฟองคดตอศาล (กอนฟอง) ผประสงคขอไกลเกลยออนไลนยนค ารองตอศาลดวยตนเอง หรอยนค ารองผานสออเลกทรอนกส เชน แอปพลเคชนไลน จดหมายอเลกทรอนกส หรอ QR Code ของศาล สวนขอพพาททฟองเปนคดตอศาลแลว (หลงฟอง) ศาลเชญชวนคความเขาสกระบวนการไกลเกลยออนไลน โดยสงหนงสอเชญชวนไปพรอมกบหมายเรยกและส าเนาค าฟอง หรอเจาหนาทศนยไกลเกลยตดตอเชญชวนไปยงคความหรอทนายความ แลวคความตอบรบหรอคความแจงความประสงคขอไกลเกลยออนไลนตอศาลท รบ ฟองคด ไว เชน ยนค ารองผานระบบ e-Filing ระบบ CIOS จดหมายอเลกทรอนกส แอปพลเคชนไลน QR Code หรอโทรศพทแจงความประสงค โดยมขนตอนการเขาสกระบวนการไกลเกลยออนไลน ดงน กรณกอนฟอง เมอไดรบค ารองขอด าเนนการไกลเกลยออนไลน เจาหนาทเสนอผรบผดชอบราชการศาลหรอผพพากษาทไดรบมอบหมาย เพอพจารณารบเปนคดไกลเกลยขอพพาทกอนฟอง เมอศาลรบเปนคดไกลเกลยขอพพาทกอนฟองแลว ศาลสอบถามความประสงคไกลเกลยออนไลนไปยงคกรณอกฝายหนง และวนเวลาส าหรบการนดไกลเกลยขอพพาท เมอคกรณทงสองฝายตอบรบเขารวมไกลเกลยขอพพาทแลว ศาลด าเนนการตงผไกลเกลย ด าเนนการไกลเกลยขอพพาทผานชองทางการไกลเกลยทคกรณแจงความประสงคไว โดยกอนเรมไกลเกลยขอพพาทผไกลเกลยแจงใหคกรณยนยนตวตนและแจงใหทราบวาการไกลเกลยเปนความลบ หามบนทกหรอเปดเผยขอความ ตลอดจนการสนทนาในระหวางการไกลเกลย และขอมลตาง ๆ ทเกยวกบการไกลเกลยใหรกษาไวเปนความลบ กรณคดอยระหวางการพจารณา เมอคความทงสองฝายตอบรบเขารวมไกลเกลยขอพพาทแลว ศาลด าเนนการตงผประนประนอม โดยกอนเรมไกลเกลยขอพพาทผประนอมแจงใหคความยนยนตวตนและด าเนนการเชนเดยวกบการไกลเกลยขอพพาทกอนฟอง โดยมชองทางการไกลเกลยผานการประชมทางโทรศพท วดโอคอนเฟอเรนซ แอปพลเคชนไลน โปรแกรม Zoom โปรแกรม Microsoft Teams หรอสออเลกทรอนกสอน ๆ

17

ภาพท 7 สถตการไกลเกลยผานการประชมทางโทรศพท วดโอคอนเฟอเรนซ แอปพลเคชนไลน

(ตงแตเดอนมนาคม - กรกฎาคม 2563) 4.5 ระบบประชมทางจอภาพ 4.5.1 การสอบถามผตองหาหรอท าการไตสวนพยานหลกฐานในการออกหมายขงผตองหา กรณทยนค ารองขอหมายขงครงแรก ศาลยตธรรมมแนวปฏบตเกยวกบการบรหารจดการคดในสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (Coronavirus Disease) เพอลดการสงผลกระทบตอความปลอดภยในสขอนามยของประชาชนและเจาพนกงาน โดยลดการเดนทางมาศาล ลดจ านวนผตองขงในเรอนจ าทแออด และลดความเสยงตอการแพรระบาดของโรค โดยอาศยเทคโนโลยเขามาชวยในการผดฟองฝากขง โดยตวผตองหาในครงแรกไมตองมาศาล ทงนใหเจาพนกงานด าเนนการขอผดฟองฝากขงผตองหาตงแตครงแรกผานระบบการประชมทางจอภาพหรอสอเทคโนโลยสารสนเทศอน โดยมขนตอนการผดฟองฝากขงผตองหาครงแรก ผานระบบการประชมทางจอภาพหรอสอเทคโนโลยสารสนเทศอน ดงน (1) พนกงานสอบสวน พนกงานอยการ แสดงความประสงคขอใหศาลสอบถามผตองหาผานการประชมทางจอภาพมาในค ารองขอหมายขงผตองหาครงแรก พรอมเอกสารทเกยวของตอศาลโดยทางโทรสาร จดหมายอเลกทรอนกส สอเทคโนโลยสารสนเทศอน กอนก าหนดนดไตสวน (2) เจาหนาทศาลตรวจสอบและรบค ารองขอฝากขงพรอมทงบนทกขอมลลงในโปรแกรม จดท าส านวนฝากขงเสนอผพพากษาพจารณาสง เมอศาลสงอนญาต ใหสอบถามความ

18

พรอมของระบบวดโอคอนเฟอเรนซหรอสอเทคโนโลยสารสนเทศอน นดหมายเวลาในการไตสวน ค ารองและจดเตรยมความพรอมวดโอคอนเฟอเรนซ จดท าบนทกทะเบยนคมเกยวกบการผดฟองฝากขงผานวดโอคอนเฟอเรนซหรอสอเทคโนโลยสารสนเทศอน (3) ศาลไตสวนผานระบบการประชมทางจอภาพหรอสอเทคโนโลยสารสนเทศอน สอบถามผตองหาหรอไตสวนระหวางหองพจารณาคดกบสถานต ารวจ เรอนจ า ทท าการอยการ ผานวดโอคอนเฟอเรนซหรอสออเลกทรอนกสอน โดยพนกงานสอบสวน พนกงานอยการน าตวผตองหามาไตสวนและมสกขพยาน เมอศาลไตสวนเสรจแลว ใหศาลจดบนทกถอยค าของผรองและผตองหาและลงลายมอชอไว เจาหนาทศาลสงค าใหการพยานและรายงานกระบวนพจารณาไปยงสถานต ารวจ เรอนจ า ทท าการอยการ โดยทางโทรสารหรอสอเทคโนโลยสารสนเทศอน ผรอง สกขพยานและผตองหาลงลายมอชอสงกลบมายงศาลและรวมเขาส านวนคด (4) เมอศาลสงใหออกหมายขง ใหเจาหนาทศาลสงส าเนาหมายขงพรอมภาพถายผตองหาไปยงเรอนจ าทางโทรสารหรอสอเทคโนโลยสารสนเทศอน ใหเจาหนาทราชทณฑมารบหมายขง (ตนฉบบ) ในภายหลง ใหผรองน าตวผตองหาไปสงทเรอนจ าในวนเดยวกน

ภาพท 8 สถตการประชมจอภาพการสอบถามผตองหาหรอท าการไตสวนพยานหลกฐาน

ในการออกหมายขงผตองหาตงแตเดอนมนาคม - กรกฎาคม 2563 4.5.2 การสอบค าใหการจ าเลยในคดอาญาผานจอภาพหรอสอเทคโนโลยสารสนเทศอน ศาลสอบค าใหการผานจอภาพหรอสออน ๆ สงรายงานไปยงเรอนจ าทางอเมลหรอชองทางอน เรอนจ าจดพมพและใหจ าเลยลงชอ ใหสแกนและสงเอกสารทจ าเลยลงชอแลวมายงศาล ศาลด าเนนการในขนตอนตอไป

19

4.6 ปญหาและอปสรรค จากสถตการใชงานระบบการยนและสงค าคความและเอกสารโดยสออเลกทรอนกส (e-Filing Version 3) ในการยนฟองคดผบรโภคและคดมโนสาเร ตามภาพท 2 ตงแตเดอนมนาคมถงกรกฎาคม 2563 พบวามการฟองคดผบรโภคเดอนมนาคม 379 คด เมษายน 669 คด พฤษภาคม 722 คด มถนายน 1519 คด และกรกฎาคม 1644 คด และมการฟองคดมโนสาเรเดอนมนาคม 1 คด เมษายน 21 คด พฤษภาคม 9 คด มถนายน 23 คด และกรกฎาคม 28 คด ซงแสดงใหเหนถงแนวโนมในการใชงานระบบเพอการยนฟองคดมปรมาณมากขนในทก ๆ เดอน การใชงานระบบบรการขอมลคดศาลยตธรรม (Case Information Online Service : CIOS) ในการขอคดถายเอกสาร ยนค ารองและขอหนงสอรบรองคดถงทสด ตามภาพท 4 ตงแตเรมใชระบบวนท 27 มนาคม 2563 ถงเดอนกรกฎาคม 2563 พบวามการขอคดถายเอกสาร 960 คด ยนค ารอง 666 คด และขอหนงสอรบรองคดถงทสด 66 คด ซงแสดงใหเหนถงปรมาณการใชงานระบบคอนขางมาก การใชงานระบบการสงเอกสารและการประกาศนดไตสวนโดยวธการโฆษณาทางสอเทคโนโลยสารสนเทศ (e-Notice System) ในการลงประกาศ ตามภาพท 6 ตงแตเดอนมนาคมถงกรกฎาคม 2563 พบวามจ านวนประกาศเดอนมนาคม 58 คด เมษายน 850 คด พฤษภาคม 235 คด มถนายน 117 คด และกรกฎาคม 157 คด ซงเหตทเดอนเมษายนมปรมาณในการลงประกาศมากกวาเดอนอน ๆ นนเนองจากในเดอนดงกลาวมประกาศคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรม เรอง การบรหารจดการคดภายใตสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 (Coronavirus Disease : COVID-19) ใหศาลชนตนทกศาลเลอนนดพจารณาคดจดการพเศษ คดสามญและคดสามญพเศษทกคดทนดไวในระหวางวนท 24 มนาคม 2563 ถงวนท 31 พฤษภาคม 2563 โดยก าหนดวนนดใหมในเวลาทเหมาะสม และหลงจากนนกยงคงมการใชงานระบบตอเนองตลอดมา การใชงานระบบไกลเกลยออนไลน ตามภาพท 7 ตงแตเดอนพฤษภาคมถงกรกฎาคม 2563 พบวาในเดอนพฤษภาคมมการไกลเกลยออนไลน 24 คด ไกลเกลยส าเรจ 6 คด มถนายน 157 คด ไกลเกลยส าเรจ 154 คด และกรกฎาคม 95 คด ไกลเกลยส าเรจ 87 คด ซงแสดงใหเหนถ งการใชงานระบบทสามารถไกลเกลยหาขอยตทพพาทในคดใหแกคความได นอกจากนการใชงานระบบประชมทางจอภาพ ตามภาพท 8 พบวามการประชมทางจอภาพสอบถามผตองหาหรอไตสวนพยานหลกฐานในการออกหมายขงผตองหาตอเนองตลอดมาตงแตเดอนมนาคมถงกรกฎาคม 2563 สถตการใชงานระบบตาง ๆ ของศาลแขวงนนทบรดงทกลาวขางตนแสดงใหเหนถงการน าเทคโนโลยมาเปนเครองมอในการปฏบตงานการบรหารจดการคดทมประสทธภาพ สะดวก รวดเรว ลดการเดนทางและประหยดคาใชจายเพออ านวยความยตธรรมใหแกประชาชน แตอยางไรกตามผศกษาพบปญหาและอปสรรคในภาพรวมทมผลตอการน าระบบเทคโนโลยมาใชในการพฒนาระบบงานศาลยตธรรม ดงน 4.6.1 จ านวนครภณฑตาง ๆ ไมเพยงพอแกการปฏบตงาน เชน เครองพมพ เครองคอมพวเตอร เครองส ารองไฟฟา 4.6.2 การใชงานระบบอนเทอรเนตมความลาชาหรอมปญหาไมสามารถใชงานได

20

4.6.3 การตดตอกบเรอนจ าดวยระบบสอสารทางไกลผานจอภาพในการผดฟองฝากขง สอบค าใหการจ าเลยหรออานค าพพากษาบางครงไมสามารถตดตอได 4.6.4 ประชาชน คความหรอทนายความบางสวนยงไมเขาใจการใชงานระบบเทคโนโลยตาง ๆ ของศาล 4.6.5 โปรแกรมทใชงานมหลายโปรแกรม ม Username หรอ Password แตกตางกน เกดความสบสนในการใชงาน 4.6.6 บคลากรของศาลบางสวนขาดความกระตอรอรนทจะเรยนรการใชงานระบบเทคโนโลยในการปฏบตงาน

21

บทท 5

สรป อภปราย และขอเสนอแนะ

5.1 บทสรป อภปราย การน าเทคโนโลยมาใชในการปฏบตงานของศาลยตธรรมในสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรสโคโรนา 2019 นอกจากจะชวยปองกนยบยงการแพรระบาดของโรคแลว ยงเปนการขบเคลอนนโยบายของประธานศาลฎกา ขอ 3 ทมงเนนการน าเทคโนโลยมาสนบสนนการอ านวยความยตธรรมการพจารณาพพากษาคด และการมสวนรวมของประชาชน โดยค านงถงชองทางอนทสะดวกและประหยดส าหรบประชาชนทยงไมสามารถเขาถงเทคโนโลยได ระบบการยนและ สงค าคความและเอกสารโดยสออเลกทรอนกส (e-Filing Version 3) ระบบบรการขอมลคด ศาลยตธรรม (Case Information Online Service : CIOS) ระบบการสงเอกสารและการประกาศนดไตสวนโดยวธการโฆษณาทางสอเทคโนโลยสารสนเทศ (e-Notice System) ระบบไกลเกลยออนไลน และระบบประชมทางจอภาพ รวมทงเทคโนโลยและนวตกรรมอน ๆ ทก าลงใชงานและพฒนาเพอน ามาใชในการปฏบตงานของศาลในอนาคต ลวนแตมความส าคญส าหรบใชในการบรหารจดการคดของศาลเพอรองรบจ านวนปรมาณคดทเพมมากขนในแตละป สมควรทศาลยตธรรมจะตองพฒนาระบบเทคโนโลยและนวตกรรมใหม ๆ ตอไปอยางตอเนองเขาสวถดจทลสอดคลองและเหมาะสมกบรปแบบการด าเนนชวตและการท างานแบบใหมทแตกตางไปจากอดต (New Normal)

5.2 ขอเสนอแนะ ปจจบนศาลยตธรรมมนโยบายและแนวทางในการน าเทคโนโลยมาใชงานในกระบวนการยตธรรมอยแลว แตเหนควรมขอเสนอแนะดงน 5.2.1 จดหาครภณฑและอปกรณใหมคณภาพและปรมาณเพยงพอตอการใชงาน 5.2.2 จดหาระบบผดฟอง ฝากขง สอบค าใหการ สบพยาน อานค าพพากษาทางไกล ผานจอภาพระหวางศาลกบเรอนจ า สถานต ารวจ ทท าการอยการ สถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน 5.2.3 หาวธแกไขการใชงานระบบอนเทอรเนตทมความลาชาหรอมปญหาไมสามารถ ใชงานไดใหเหมาะสมเพอใหศาลใชงานระบบเครอขายสนบสนนการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ 5.2.4 ประชาสมพนธการใชงานระบบเทคโนโลยของศาลใหประชาชน คความ ทนายความ ตลอดจนหนวยงานราชการทเกยวของกบกระบวนการยตธรรมใหมความเขาใจและสามารถใชงานผานระบบไดโดยปราศจากขอขดของ

22

5.2.5 ก าหนดแนวทางการพฒนาเพมทกษะของเจาหนาทศาลใหสามารถใชงานและแกปญหาเทคโนโลยเบองตนไดดวยตวเอง 5.2.6 เชอมโยงระบบ e-Filing ระบบ CIOS และระบบ e-Notice System เขาดวยกนโดยสามารถดงขอมลคดระหวางระบบดวยกนได

23

บรรณานกรม ค าแนะน าของประธานศาลฎกาเกยวกบแนวปฏบตในสถานการณการแพรระบาดของโรคตดเชอ ไวรสโคโรนา 2019 (Coronavirus Disease : COVID-19) นนทวฒน โชตพมาย “เอกสารวชาการสวนบคคล : การน าเทคโนโลยมาใชในงานของศาล : กรณศกษาศาลจงหวดพระนครศรอยธยา”, การน าเสนอผลงานวจย หลกสตร “ผพพากษาผบรหารในศาลชนตน” รนท 8, 2553 ระเบยบราชการฝายตลาการศาลยตธรรม วาดวยการด าเนนคดอาญาในศาลทเกยวกบผถกคมขง อยในเรอนจ าหรอสถานทกกขงในระหวางทมการแพรระบาดของโรคตดเชอไวรส โคโรนา 2019 ศาลยตธรรม ส านกประธานศาลฎกา “นโยบายประธานศาลฎกา ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2562 – 2563” [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : https://www.opsc.coj.go.th (วนทคนขอมลวนท 5 สงหาคม 2563) ศาลแขวงนนทบร [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : https://www.ntbmc.coj.go.th (วนทคนขอมล

วนท 5 สงหาคม 2563) ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา พระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง พทธศกราช 2477 ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา พระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา พทธศกราช 2477

24

ประวตผศกษา

ชอ นามสกล นายทาย พนธธตรกษ วน เดอน ปเกด 10 ตลาคม 2506 ต าแหนงปจจบน ผพพากษาหวหนาคณะชนตนในศาลแขวงนนทบร สถานทท างาน ศาลแขวงนนทบร ประวตการศกษา ส าเรจปรญญาตร นตศาสตรบณฑต จากมหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2531 ส าเรจเนตบณฑตไทย สมยท 49 จากส านกอบรมศกษากฎหมายแหง เนตบณฑตยสภา ประสบการณและผลงาน ผชวยผพพากษา รนท 44 ผพพากษาศาลจงหวดเบตง ผพพากษาศาลอาญากรงเทพใต ผพพากษาศาลเยาวชนและครอบครวกลาง ผพพากษาศาลแขวงดสต ผพพากษาศาลจงหวดตลงชน ผพพากษาหวหนาคณะชนตนในศาลจงหวดนครสวรรค ผพพากษาหวหนาคณะชนตนในศาลจงหวดสมทรสาคร ผพพากษาหวหนาคณะชนตนในศาลจงหวดตลงชน ผพพากษาหวหนาคณะชนตนในศาลแพงตลงชน