65
1 เรื่อง สานวนไทย กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีท5 จัดทาโดย นางสาวนฤมล นุวงศ์

เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

1

เรอง ส านวนไทย

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 5

จดท าโดย

นางสาวนฤมล ณ นวงศ

Page 2: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

2

ค าน า

แบบเรยนเลมนเปนการศกษา มเนอหาเกยวของกบสานวนไทยอยมาก ตลอดจนใชอยางเคยชนในชวตประจาวน ซงสานวนไทยเหลาน ชวยใหภาษาไทยมความหมายคมคาย มความไพเราะสละสลวย จงไดคดจดทาแบบเรยน เรองสานวนไทยขน เพอความสะดวกในการคนควาศกษาของนกเรยนและผสนใจใฝรใฝเรยน หวงเปนอยางยงวาแบบเรยนเลมน จะใหทงสารประโยชน ดานภาษาไทยแกผศกษาคนควาไดเปนอยางด

นฤมล ณ นวงศ

Page 3: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

3

สารบญ

เรอง หนา

คานา ก สารบญ ข แผนการจดการเรยนร 1 สานวน 5 ความหมาย 5 คณคาของสานวน 5 การพจารณาสานวน 5 จานวนคา 5 เสยงสมผส 6 สานวนทมลกษณะเปนกลมคาหรอประโยค 6 การใชสานวน 7 ตวอยางสานวน 7 สานวนเกยวกบพช 7 สานวนเกยวกบสตว 7 สานวนเกยวกบการกระทา 8 สานวนทมาจากนทานหรอวรรณคด 8 ตวอยาง การพจารณาสานวนจากจานวนคา 9 ภาคผนวก 36 บรรณานกรม

Page 4: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

4

แผนการจดการเรยนร

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๕ สาระท ๑ การอาน เรอง สานวน จานวน ๑ ชวโมง ............................................................................................................................................................. มาตรฐานการเรยนร ท ๑.๑ ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดไปใชตดสนใจ แกปญหาและสราง วสยทศนในการดาเนนชวตและมนสยรกการอาน สาระส าคญ สานวน คาพงเพย และสภาษตทใชในชวตประจาวนของสงคมไทย แสดงใหเหนวาคนไทยเปนคนชางสงเกตและหลกเลยงการพดตรงๆ ดงนนการใชสานวนควรใชใหถกตองและตรงกบความหมายของสานวนนนๆ จดประสงคการเรยนร ๑. อธบายความหมายและทมาของสานวนได ๒. อธบายความหมายและบรบทของการใชสานวนได สาระการเรยนร สานวนไทย กระบวนการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน ๑. ครกบนกเรยนรวมกนสนทนาเกยวกบความรพนฐานของสานวน วานกเรยนมความรเดมมากนอยเพยงใดและทบทวนความรครงทผานมา ๒. ใหนกเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยน ขนสอน ๑. นกเรยนชวยกนแบงกลม กลมละ ๕ คน ครแจกชดฝกการอาน คดวเคราะห เรองสานวน กลมละ ๑ ชด ใหนกเรยนศกษาและครอธบายเพมเตม ๒. ครแจกแบบฝกปฏบตกจกรรมท ๑ ๒ และ๓ ใหทากจกรรมเปนรายบคคล นกเรยนในกลมชวยกนคดและสนทนาแสดงความคดเหน ๒.๑ กจกรรมท ๑ ใหนกเรยนชวยกนตอเตมสานวนทกาหนดใหสมบรณ ๒.๒ กจกรรมท ๒ ใหนกเรยนใหความคดเหนวาสานวนทกาหนดนาจะเปนภาษตหรอคาพงเพย

Page 5: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

5

๒.๓ กจกรรมท ๓ ใหนกเรยนแบงกลมปรกษากนจดและหาทมาของสานวนจากหนงสอเรยนเปนพวกๆตามประเภทตางๆทกาหนดให ขนสรป ๑. ใหตวแทนแตละกลมนาเสนอผลงานการปฏบตกจกรรม กลมละ ๑ คน ๒. นกเรยนเกบชนงานของแตละคนในกลม ๓. นาเสนอผลงานหนาชนเรยน ๔. จดแสดงผลงานทปายนเทศในชนเรยนทกคน ๕. ใหนกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน สอและแหลงเรยนร หนงสอเรยน ภาษาไทย : หลกภาษาและการใชภาษาเพอการสอสาร ม.๕ หนงสอคนควาเพมเตม กาญจนาคพนธ. สานวนไทย. กรงเทพฯ : รวมสาสน, 2521. กระทรวงศกษาธการ กรมวชาการ ศนยพฒนาหนงสอ. สานวนไทย. กรงเทพฯ: ศนยพฒนา หนงสอ กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2543. ราชบณฑตยสถาน. รวมความรในการใชภาษาไทย. กรงเทพฯ : ราชบณฑตยสถาน, 2550. ราชบณฑตยสถาน. ภาษต คาพงเพย สานวนไทยประเภทตางๆ. พมพครงท 6. กรงเทพฯ : ราชบณฑตยสถาน, 2534. แบบทดสอบกอนเรยน พรอมเฉลย จานวน ๒o ขอ แบบทดสอบหลงเรยน พรอมเฉลย จานวน ๒o ขอ กจกรรมเพอการเรยนร (แบบฝกหด) การวดผลและประเมนผล ๑. เครองมอวด ๑.๑ แบบทดสอบและแบบฝกปฏบต ๑.๒ แบบประเมนพฤตกรรมกระบวนการกลม ๑.๓ แบบประเมนผลงานกลม ๑.๔ แบบสงเกตคณลกษณะอนพงประสงค ๒. วธวด ๒.๑ ตรวจแบบทดสอบและแบบฝกปฏบต ๒.๒ จากการประเมนพฤตกรรมกระบวนการกลม ๒.๓ จากผลงานกลม ๒.๔ จากสงเกตคณลกษณะอนพงประสงค

Page 6: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

6

๓. เกณฑการประเมน ๓.๑ จากแบบทดสอบและแบบฝกปฏบต ดมาก = ๘o - ๑oo % ด = ๗o - ๗๙ % พอใช = ๖o – ๖๙ % ผานเกณฑ = ๕o – ๕๙ % ไมผานเกณฑ = ๔๙ – o % ๓.๒ แบบประเมนผลพฤตกรรมกระบวนการกลมและผลงานกลม ดมาก = ๔ ด = ๓ พอใช = ๒ ผานเกณฑ = ๑ ไมผานเกณฑ = o ๓.๓ แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ดมาก = ๔ ด = ๓ พอใช = ๒ ผานเกณฑ = ๑ ไมผานเกณฑ = o กจกรรมเสนอแนะ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ความคดเหนของผบรหาร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. บนทกผลหลงสอน ผลการสอน

Page 7: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

7

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….................................................... ปญหา/อปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ/แนวทางแกไข ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… (ลงชอ)……………………………………ผจดกจกรรมการเรยนร

Page 8: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

8

ส านวน

ความหมายของส านวน สานวนหมายถง ถอยคาทกะทดรด คมคายกนใจผฟง ไพเราะสละสลวยและมความหมายลกซงเปนทรจกกนทวไป สานวนในทนรวมถง สภาษต ภาษต และคาพงเพยดวย คณคาของส านวน ๑. ใชสอสารไดรวดเรว กะทดรดและประหยดเวลา เมอใชแลวเขาใจความหมายไดทนท ไมตองอธบายความใหยดยาว ๒. ชวยเนนความเขาใจใหชดเจนยงขน ๓. โนมนาวใจใหปฏบตหรอมคานยมตามทสงคมปรารถนา ๔. สะทอนใหเหนคานยม สภาพของสงคมไทยในแงมมตาง ๆ ๕. มประโยชนดานการใชภาษา เชน การผกถอยคา การเรยงประโยค การพจารณาส านวน ๑.จ านวนค า สานวนอาจมจานวนคาตงแต ๒ คาขนไป บางสานวนมถง ๑๒ คา(คาในทนหมายถงพยางค) สานวนทม ๒ คา เชน แผลเกา นกตอ ตดเชอก แกะดา สานวนทม ๓ คา เชน นกสองหว งอมพระราม เฒาหวง สานวนทม ๔ คา เชน ตบหวลบหลง เคยงบาเคยงไหล เขาดายเขาเขม ออยเขาปากชาง สานวนทม ๕ คา เชน นาขนใหรบตก หนตกถงขาวสาร

ทาคณบชาโทษ ไดทขแพะไล สานวนทม ๖ คา เชน หนเสอปะจระเข กระดกสนหลงของชาต อฐยายซอขนมยาย ปลากระดไดนา

สานวนทม ๗ คา เชน งมเขมในมหาสมทร ขมเขาโคขนใหกนหญา กนบนเรอนขบนหลงคา

Page 9: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

9

สานวนทม ๘ คา เชน ชนกเปนนกชไมเปนไม เขาเมองตาหลวตองหลวตาตาม มะกอกสามตะกราปาไมถก

สานวนทม ๙ คา เชน หมเขาจะหามเอาคานเขามาสอด เสอสองตวอยถาเดยวกนไมได

สานวนทม ๑๐ คา เชน คบคนใหดหนา ซอผาใหดเนอ นามาปลากนมด นาลดมดกนปลา

สานวนทม ๑๒ คา เชน ปลกเรอนตามใจผอยผกอตามใจผนอน ๒.เสยงสมผส สานวนบางสานวนมเสยงสมผสกน เชน คอขาดบาดตาย ทรพยในดนสนในนา จองหองพองขน นาพงเรอเสอพงปา ศกเหนอเสอใต หมอบราบคาบแกว สานวนบางสานวนไมมเสยงสมผส เชน คมในฝก นาขนใหรบตก แพะรบบาป นาทวมปาก เกลอเปนหนอน ตานาพรกละลายแมนา ๓.ส านวนทมลกษณะเปนกลมค าหรอประโยค สานวนบางสานวนมลกษณะเปนกลมคา เชน ขมนกบปน รมโพธรมไทร หมในอวย กระดกสนหลงของชาต

Page 10: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

10

สานวนบางสานวนมลกษณะเปนประโยค เชน กาคาบพรก นาลดตอผด ดนพอกหางหม งกนหาง ๔.การใชสานวน หลกการใชสานวน คอใชใหตรงกบความหมาย เชน

- หนมสาวคนเหมาะสมกนราวกงทองใบหยก - เธอนทาตนตกอกตกใจเปนกระตายตนตมไปได - รกกนชอบกนกตองเขาตามตรอกออกตามประต - คณตอบอยางนนเขาเรยกวาตอบอยางกาปนทบดน - พอแมหวงจะฝากผฝากไขกบลก

๕.ตวอยางสานวน

๑.สานวนเกยวกบพช กลมเปนลกมะนาว - หลบหลกไดคลอง ขงกราขากแรง - ตางไมยอมลดละกน ตาเปนสบปะรด - มพวกคอยสอดสองเหตการณให แตงเถาตาย - หญงมายทมอายมาก ๒.สานวนทเกยวกบสตว กระตายขาเดยว - ยนกรานไมยอมรบ กนนาเหนปลง - รสกตะขดตะขวงใจ จมกมด - รทนเหตการณ กงกาไดทอง - คนทไดดแลวลมตว

Page 11: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

11

๓.สานวนทเกยวกบการกระทา แกวงเทาหาเสยน - หาเรองเดอดรอนใสตว ชายหาบหญงคอน - ชวยกนทามาหากน ขนทรายเขาวด - ทาประโยชนใหแกสวนรวม บกปาฝาดง - ตอสอปสรรคตาง ๆ ๔.สานวนทมาจากนทานหรอวรรณคด กระตายตนตม - ตนตกใจโดยไมสารวจใหถองแท ดอกพกลรวง - อาการนงไมพด เหนกงจกรเปนดอกบว - เหนผดเปนชอบ ทรพ - คนอกตญญ

Page 12: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

12

ตวอยาง การพจารณาส านวนจากจ านวนค า ส านวนทม ๒ ค า

คว าบาตร

คว าบาตร

หมายถง ประกาศไมยอมคบคาสมาคมดวยไมรวมงานดวย

ตวอยาง

"สหประชาชาตประกาศควาบาตรประเทศนนกรณลกลามประเทศอน "

Page 13: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

13

ส านวนทม ๓ ค า

ไขในหน

ทมา การกระทาของมนษย

ความหมาย คนทถกเลยงอยางทะนทนอมเปนอยางด แทบจะไมตองทาอะไรเลย

เหมอนไขทมเปลอกบางแตกงาย เปรยบเหมอนคนหรอสงของทเปราะบางตองดแลเปน

พเศษ หนเปนสงทแขงแกรง เปรยบเหมอนการดแลและปกปองคมครองจากพอแม

ไขในหนไดยนโบราณวา สอนกนมาเนนนานทกยคสมย ถนอมลกฟมฟกอยางใส ใจ ยงไมใหไตไร ไม ใหตอมทกเวลา ระวงภยมใหใกลตวลก แมพนผกลกดวยรกเสนหา ไมเคยทาใหลกเจบชากายา ปรารถนาใหลกรกมสขเอย

Page 14: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

14

เงาตามตว

หมายถง ผลของการกระทาทเกดตามตดมาทนท หรอผทไปไหนไปดวยกนแทบไมคลาดกนเลย เงาในทนหมายถงเงาของคน สตว หรอสงของเมอเคลอนท เงากจะเคลอนตามไปดวย

"พระคณเอย จะคดดมงเปนไรเลา วามทรเปนขาเกาแตกอนมา ดงเงาตามพระบาทกเหมอนกน"

Page 15: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

15

ชบมอเปป

ความหมาย ฉวยประโยชนจากทคนอนทาไวแลว โดยไมไดลงทนลงแรง

ทมา การกนอาหารสมยกอนใชมอหยบอาหาร เรยกวา เปป คนทไมชวยทาหรอจดอาหาร มาถงกนงลงชบมอเปป จงเปนคนทไมลงทนลงแรง แตฉวยประโยชนอยางเดยว

Page 16: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

16

น าทวมปาก

ความหมาย พดไมออกเพราะเกรงจะมภยตอตนเองและผอน

นาทวมปากพดมากไมไดหรอก เพราะถาบอกอาจเกดเรองเสยหาย เพราะเปนผกมความลบคนมากมาย เรองทงหลายเรารเพยงผเดยว มนอดอดคบของอยในอก จะโกหกมดเทจกหวาดเสยว กลวคนอนจบไดไมดเชยว ความกลมเกลยวอาจหมดสนเพราะพดไป

Page 17: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

17

ส านวนทม ๔ ค า

กระตายหมายจนทร

ทมา กระตายคอชายทมฐานะตาตอย สวนดวงจนทรคอ หญงงามผสงศกด

ความหมาย ชายทหลงรกหญงทสงกวาตนและไมมทางทความรกจะสมหวง

กระตายหมายมงได ดวงเดอน

ตวต าสกลเหมอน ไพรนอย

อยาคดคสงเฟอน สดฝง แสวงนา

อยาใฝสงจกดอย ดกเดยเสยตน

Page 18: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

18

คางคกขนวอ

ทมา คางคก เปนสตวครงบกครงนา มรปรางคลายกบแตหนงหยาบขรขระนาเกลยด จงมก เปรยบกนคนตาตอย วอ เปนยานทมหลงคาเปนรปเรองใชคนหาม สมยกอนขนนางมยศถาบรรดาศกดจะเดนทางไปทใดมกจะนงวอ มขาทาส บรวารหาม

หมายถง คนทมฐานะตาตอย พอไดดแลวกมกแสดงกรยาอวดดลมตว

Page 19: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

19

ฆาชางเอางา

หมายถง ทาลายสงมคาเพอประโยชนสงเดยว

ฆา สตวตดชพส ทนเขญ ชาง ใหญเนอหนงเอน หอนเออ เอา ทงธรณเหมน มงแต งานา งา นดหนงกวาเนอ โฉดชานาแสยง

Page 20: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

20

คนลมอยาขาม

หมายถง อยาดถกหรอซาเตมคนทพลาด สานวนนบางทใชวา”ไมลมขามได คนลมอยาขาม”

มค าอธบายในหนงสอสภาษตดงน

คน คราวเซซวดเย ยนกาย ลม ระเนนนอนหงาย แผหลา อยา มองมงเมาหมาย ลกไม ขนเฮย ขาม หมนประมาทหนา ทาขนคงม

Page 21: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

21

ดนพอกหางหม

ทมา ดนพอกหางหมนน มาจากการสงเกตพฤตกรรมของหม โดยปกตของหมมกจะชอบนอนทมดน หรอโคลน ชอบนอนกลงไปกลงมาจนดนตดทหางของมน ถามนไมสลดดนทหางออก ดนกจะพอกพนมากขนเรอยๆ จนทาใหมนเดนและเคลอนไหลลาบาก และเปนทมาของดนพอกหางหม

ความหมาย การทาสงใดกตาม ถามวแตผดวนประกนพรงเพราะความเกยจคราน ไมทาใหสาเรจเสยโดยเรว ปลอยใหคงคางทบถมมากเขา งานกจะเพมขนทกท ทาเทาไหรไมมเสรจ หรอหมายถง หนสนทไปกอไวทละเลกทละนอยจนมากมาย กเรยกวาเปนดนพอกหางหม เชนกน ดนพอกหางหม หมายความในแงไมดเทานน การเกบหอมรอมรบเงนทองจากนอยใหเปนมาก ไมเรยกวา ดนพอกหางหม

หมปวกเปยกขเกยจปดปลดปลอย ดนจากนอยคอยมากหนกนกหนา นอนเกลอกกลงคลกโคลนคราคางคา จนกายาลกไมขนคอยคลคลาย เปรยบดงคนการงานไมยอมทา เผาตรากตราเมอจวนเจยนเวลาหมาย หากยงทาเชนนตองเหนอยกาย สนสบายเพราะดนพอกหางหม

Page 22: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

22

จบปลาสองมอ

ความหมาย ทาอะไรหลายอยางในเวลาเดยวกนอาจไมสาเรจสกอยาง

ทมา การจบปลาตองจบทละตวโดยใชสองมอจบใหมน ถาจบพรอมกนดวยมอขางละตว ปลาอาจหลดมอไปทงสองตว

อยาจบปลาสองหตถจะพลดพลาด จบใหลงคงใหขาดวาเปนผว จงนบวาคนดไมมมว ถาชายชวรางไปมใชชาย

Page 23: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

23

จบงขางหาง

ความหมาย ทาสงทเสยงอนรายโดยไมรอบคอบ อาจพลาดพลงได

ทมา งเปนสตวมพษ ถาจบหางมนอาจแวงกดและรดผจบใหตายได

สานวนนมกใชเปนคาหามวา”อยาจบงขางหาง”

จะใหมนรบวาจรงยงยากนก จะซาซกขางเดยวกไมได มาจบงขางหางผดอยางไป มนจงวาไดทกสงอน

Page 24: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

24

หนาไหวหลงหลอก

หมายถง ตอหนาทาเปนด ลบหลงนนทาวาราย

โคลงสสภาพประจาภาพในพระอโบสถวดพระศรรตนศาสดารามอธบายความหมายวา

หนา กลวหวหยกยอย ยอกกล ไหว นบซบเศยรซน วอนเคา หลง ลบกลบยกตน โตปอง ปงแฮ หลอก เลหลงหลอกเจา เลศลาหลายขบวน

Page 25: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

25

ส านวนทม ๕ ค า

กบในกะลาครอบ

ทมา มาจากคนทไมรบรเรองอะไรทงสน อยแตในบานเหมอนกบทโดนครอบดวยกะลา

ความหมาย คนทขาดวสยทศนมองเหนแตสงทอยใกลตวเทานน

กบ หนงประดจได ผตน ใน ทฐของตน อยไซร กะลา ครอบมดมน ปดคน จนตนา ครอบ หยงความคดให ไปกวางโลกทศน

Page 26: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

26

ขวางงไมพนคอ

ทมา งมลาตวยาวจงมวนรดเหยอไดงาย ถาจบงขวางออกไปไมพนตว มนอาจแวงมารดคอคนขวางได

หมายถง ทาอะไรแลวผลรายยอนกลบมาสตวเอง

จะขวางงดถกอสรพษ มนจะผดพนคอไปขางไหน แยบคายของเจาขาเขาใจ จงมาจงไปเปนคนกลาง

Page 27: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

27

เขยนเสอใหววกลว

หมายถง ทาอยางใดอยางหนงเพอใหอกฝายหนงเสยขวญหรอเกรงขาม เปรยบเทยบ โดยวาดรปเสอใหววด

เขยนเสอเสอกสงให ววกลว ววเพงเสอเสนมว บสะดง เฉกชนโออวดตว โตข เอาแฮ เขาทราบโออวดฟง เฟองรฤๅเกรงใจ

Page 28: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

28

ส านวนทม ๖ ค า

กระดกสนหลงของชาต

ทมา ประเพณการทานา

ความหมาย สวนสาคญ สวนทเปนพลงคาจนมกหมายถงชาวนา

กวาจะไดขาวสวยหอมมาสกจาน นาสงสารชาวนาเปนหนกหนา ไถหวานเกยวเฝารกษาเปนเวลา เพอไดมาซงขาวใหเรากน จงเปรยบเปรยไดเปนสานวนไทย ตระหนกถงคณคามสญสน ใหสมกบหยาดเหงอทไหลรน ของชาวนาทวถนแผนดนไทย

Page 29: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

29

ชาๆไดพราเลมงาม

ความหมาย คอยๆคดคอยๆทาจงจะสาเรจดวยด

ทมา พรา คอ มดใหญ โบราณใชเปนเครองมอสาหรบฟนในการตมดแตละครงจะตองใชเวลานาน โดยคอยๆ ตเหลกทรอนทละนอยจนกวาจะไดใบมดทบางและคม

Page 30: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

30

เหนกงจกรเปนดอกบว

หมายถง เหนผดเปนชอบ

กงจกรสงทมรปเปนวงกลม มรมเปนแฉกๆโดยรอบ ใชเปนอาวธตดทาลาย ส านวนนมาจาก นบาตชาดกเรอง มตตวนทกชาดก เหน ความบาปชวราย เปนด กรงจกร หมนเรวร อยากได เปน ทกขทวมฤด เจบปวด ยงเฮย ดอกบว ทสรวงไว ทแทของเทยม

Page 31: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

31

ส านวนทม ๗ ค า

งมเขมในมหาสมทร

งมเขมในมหาสมทร

หมายถง คนสงทยากจะคนหาได ทากจทสาเรจไดยากยง

Page 32: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

32

ต าน าพรกละลายแมน า

ทมา จากการกระทาหรอกรยาอาการของมนษย

ความหมาย การกระทาอะไรสกอยางทไมเหมาะสมหรอไมสมดลกน หรอ ใชจายทรพยลงทนไปในทางทไมเกดประโยชนอะไรเลย เชน ลงทนเลกนอยเพอทางานใหญ ซงตองใชเงนมากๆ ยอมไมอาจสาเรจไดงาย ตองสญทนไปเปลาๆ เปรยบเหมอนตานาพรกเพยงครกเดยว เอาไปละลายในแมนากวางใหญ เมอละลายไปกจะสญหายไปหมดสน ไมทาใหแมนาเกดอะไรผดปกตขน เสยนาพรกไปเปลา

มนษยเราคดการใหญมกลงทน ชวยอดหนนทมทนมหาศาล เกดกาหนดอตรางบประมาณ ไมคาดการณลวงหนามงทาไป ผลทไดกลบไมไดดงใจคด คาดการณผดงานลมสดแกไข ตองมลายกลายเปนศนยไมสมใจ ภาษตไทยตานาพรกละลายแมนาเอย

Page 33: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

33

มอไมพายเอาเทาราน า

มอไมพายเอาเทาราน า

หมายถง ไมชวยทางานแลวยงกดขวาง ทาใหงานไมกาวหนา

Page 34: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

34

ส านวนทม ๘ ค า

เชน ชนกเปนนก ชไมเปนไม หมายถง ผนอยตองคลอยตามผมอานาจเพราะกลว เขาเมองตาหล ว ตองหล วตาตาม หมายถง ไปอย ณ ท ใดตองทาตามขนบธรรมเนยม ประเพณของเขาเสมอ มะกอกสามตะกราปาไมถก หมายถง พดจาตลบตะแลงไปมาจนจบคาพดไมทน, พดจากลบกลอก มะนาวกลมเกลยง ไมมใครกลง หมายถง คนท มไหวพรบตามธรรมชาต โดยมมใครสอน มะพราวต นดก ยาจกต นม หมายถง คนจนมกต นเตนเม อร ารวยขน ม งมในใจ แลนใบบนบก หมายถง คดฝนในเร องท เปนไปไมได,สรางวมานในอากาศ

Page 35: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

35

ส านวนทม ๙ ค า

ตกน าใสกะโหลกชะโงกดเงา

หมายถง ใหรจกฐานะของตนเองและเจยมตว

กะโหลก คอ ภาชนะททาดวยกะโหลกมะพราวโดยตดทางตาออกพอดเปนชองวางเพอใชตกนา

Page 36: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

36

ส านวนทม ๑๐ ค า

ชางตายทงตว เอาใบบวปดไมมด

ความหมาย ความผดหรอความชวรายแรงทรกนทว จะปดอยางไรกไมมด

ทมา ชางเปนสตวขนาดใหญ ใบบวจงไมพอทจะปดซากชาง

โคลงสสภาพประจาภาพในพระอโบสถวดพระศรรตนศาสดารามอธบายความหมายวา

ชางใดตายกลงอย ทงตว อตรเกบใบบว ปดไว ความรายกาจนากลว ฟงเฟอง เสยทรพยเฟองไพให สงบฟงฤๅฟง

Page 37: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

37

หงขาวประชดหมา ปงปลาประชดแมว

หมายถง

การทาประชดหรอทาแดกดนทกลบเปนผลรายแกตนเอง

Page 38: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

38

ส านวนทม ๑๒ ค า

เชน

ปลกเรอนตามใจผอย ผกอตามใจผนอน

สานวนนมความหมายอยางเดยวกนทงสองประโยค เปนสภาษตพงเพยทสอนวา การทาอะไรกตามแตจะตองตามใจผทจะไดรบโดยตรง เชน พอแมทคดจะหาสามใหบตรสาวของตนเอง กควรจะเลอกผชายทบตรสาวของตนเองมใจสมครอยดวย จงจะชอบ

เรองภายในอยาน าออก เรองภายนอกอยาน าเขา

หมายถง อยาเอาเรองขางนอกมาเลาในบานมกจะทาใหเดอดรอน

Page 39: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

39

ภาคผนวก

Page 40: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

40

แบบทดสอบกอนเรยน

จงตอบค าถามตอไปน

1. สานวนหมายถงขอใด

ก. เปนถอยคาเรยบเรยงใชพดหรอเขยน

ข. เปนกลมคาหรอวล

ค. เปนประโยคบอกเลา

ง. เปนคากลาวสนทรพจน

2.ขอใดสอนใหนกเรยนรจกหนาท

ก.นาขนใหรบตก

ข.สบรไมเทาชานาญ

ค.อยาสอนหนงสอใหสงฆราช

ง.เมอนอยใหเรยนวชา

3.ขอใดใชสานวนไมถกตอง

ก.มากหมอ มากยา

ข.นอนหลบไมรนอนคไมเหน

ค.หนาไหวหลงหลอก

ง.คนรกเทาผนหนงคนชงเทาผนเสอ

4.ขอใดใชสานวนทเปนกลมคาถกตอง

ก.คดในขอ งอในเขา

ข.รกววใหผก รกลกใหเตอน

ค.สเทายงรพลาด นกปราชญยงรพลง

ง.รกดหามจว รกชวแบกเสา

Page 41: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

41

5. ใครทาตวดงสานวนทวา คางคกขนวอ

ก. ตอยชอบเอาเปรยบเพอนๆอยเสมอ

ข.ตยมกรยามารยาททไมด แตรารวย

ค.ตนมฐานะตาตอยพอไดดบไดดกแสดงกรยาอวดดจนลมตว

ง.ตมเปนผไมรคณของคนอน

6. “คนสองคนมความเลวพอ ๆ กน” กลาวเปนสานวนวาอยางไร

ก. นาเกลยดนาชง

ข. สาวไสใหกากน

ค. ขงกราขากแรง

ง. ขนมพอสมนายา

7. ขอใดใชคาเปรยบเทยบไดถกตอง

ก. งายเหมอนลมตา

ข. ใจดาเหมอนเสอปลา

ค. เบาเปนปยนน

ง. ดใจดงไดแหวน

8. “คนทเกยจครานไมยอมทางาน และกสะสมไวมากจนอาจทาใหไมเสรจ”ตรงกบสานวนวา

ก. เขนครกขนภเขา

ข. ปนนาเปนตว

ค. ดนพอกหางหม

ง. สซอใหควายฟง

Page 42: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

42

9. “ทมเททาสงใดโดยไมเกดประโยชนคมคา” กลาวเปนสานวนวาอยางไร

ก. ยนแกวใหวานร

ข. ตานาพรกละลายแมนา

ค. พายเรอในอาง

ง. ขชางจบตกแตน

10. “คนททาเยอหยงเมอมฐานะดขน” กลาวเปนสานวนวาอยางไร

ก. ววลมตน

ข. หอกขางแคร

ค. สกเอาเผากน

ง. กงกาไดทอง

11. ขอใดใชคาเปรยบเทยบไมถกตอง

ก. เขยวเหมอนพระอนทร

ข. งงเปนไกตาแตก

ค. แขงเหมอนหน

ง. ตาโตเปนไขเปด

12. สานวนในขอใดใหความหมายไมถกตอง

ก. เจาบทเจากลอน – ชอบพดเปนคาคลองจอง

ข. ฟนฝอยหาตะเขบ – หาเรองจบผด

ค. คอทองแดง – ดมสราไดมาก

ง. ดาบสองคม – มทงผลดและผลเสย

Page 43: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

43

13. ขอใดใชสานวนเปรยบเทยบไดเหมาะสมทสด จากสานวนวา “บรสทธเหมอน .............”

ก. เดกเกดใหม

ข. นาตมสก

ค. หยาดนาคาง

ง. สาล

14. “ยนยนเปนอยางเดยวไมเปลยนแปลง” ตรงกบสานวนวาอยางไร

ก. จบใหมนคนใหตาย

ข. ยนกระตายขาเดยว

ค. จบงขางหาง

ง. จบตววางตาย

15. สานวนเปรยบเทยบในขอใดทใชไมถกตอง

ก. ดาเหมอนตอตะโก

ข. ขมเหมอนบอระเพด

ค. ซดเปนไกตม

ง. เปรยวเหมอนสม

16. สานวนเปรยบเทยบในขอใดทใชไมเหมาะสม

ก. โกรธเปนฟนเปนไฟไหมปา

ข. ดาเหมอนสดา

ค. รกดงแกวตาดวงใจ

ง. พดเปนตอยหอย

Page 44: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

44

17.วนพรงนสอบ คนนคอยดหนงสอ" ตรงกบสานวนใด

ก. หวงนาบอหนา

ข. ใจดสเสอ

ค. ตาขาวสารกรอกหมอ

ง. ชาๆ ไดพราสองเลมงาม

18.การทาอะไรทตองเสยทรพยมากมายแลวไดผลไมคมคากบเงนทองทตองเสยไป ตรงกบ

สานวนใด

ก. ตงใหกากน

ข. ตานาพรกละลายแมนา

ค. ถลอดตาชาง หางลอดตาเลน

ง. เสยนอยเสยยาก เสยมากเสยนาน

19. ตางคนตางแรงไมยอมกน ตรงกบสานวนใด

ก. ไกเหนตนง งเหนนมไก

ข. ขนมพอสมนายา

ค. ขงกราขากแรง

ง. เกลอจมเกลอ

20. ใหระมดระวงคาพดและการกระทาใหด อาจมคนไดยนหรอเหนได ตรงกบสานวนใด

ก. ตาเปนนกแขวก

ข. ตาเปนสบปะรด

ค. ตาเฟองตาสลง

ง. กาแพงมห ประตมชอง

Page 45: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

45

เฉลยแบบทดสอบ

1.ก 2.ง 3.ก 4.ค 5.ค 6.ง 7.ค 8.ค 9.ข 10.ก

11.ง 12.ข 13.ค 14.ง 15.ง 16.ก 17.ค 18.ข 19.ค 20.ง

Page 46: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

46

แบบทดสอบหลงเรยน

จงตอบค าถามตอไปน

1. สานวนหมายถงขอใด

ก. เปนถอยคาเรยบเรยงใชพดหรอเขยน

ข. เปนกลมคาหรอวล

ค. เปนประโยคบอกเลา

ง. เปนคากลาวสนทรพจน

2.ขอใดสอนใหนกเรยนรจกหนาท

ก.นาขนใหรบตก

ข.สบรไมเทาชานาญ

ค.อยาสอนหนงสอใหสงฆราช

ง.เมอนอยใหเรยนวชา

3.ขอใดใชสานวนไมถกตอง

ก.มากหมอ มากยา

ข.นอนหลบไมรนอนคไมเหน

ค.หนาไหวหลงหลอก

ง.คนรกเทาผนหนงคนชงเทาผนเสอ

4.ขอใดใชสานวนทเปนกลมคาถกตอง

ก.คดในขอ งอในเขา

ข.รกววใหผก รกลกใหเตอน

ค.สเทายงรพลาด นกปราชญยงรพลง

ง.รกดหามจว รกชวแบกเสา

Page 47: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

47

5. ใครทาตวดงสานวนทวา คางคกขนวอ

ก. ตอยชอบเอาเปรยบเพอนๆอยเสมอ

ข.ตยมกรยามารยาททไมด แตรารวย

ค.ตนมฐานะตาตอยพอไดดบไดดกแสดงกรยาอวดดจนลมตว

ง.ตมเปนผไมรคณของคนอน

6. “คนสองคนมความเลวพอ ๆ กน” กลาวเปนสานวนวาอยางไร

ก. นาเกลยดนาชง

ข. สาวไสใหกากน

ค. ขงกราขากแรง

ง. ขนมพอสมนายา

7. ขอใดใชคาเปรยบเทยบไดถกตอง

ก. งายเหมอนลมตา

ข. ใจดาเหมอนเสอปลา

ค. เบาเปนปยนน

ง. ดใจดงไดแหวน

8. “คนทเกยจครานไมยอมทางาน และกสะสมไวมากจนอาจทาใหไมเสรจ”ตรงกบสานวนวา

ก. เขนครกขนภเขา

ข. ปนนาเปนตว

ค. ดนพอกหางหม

ง. สซอใหควายฟง

Page 48: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

48

9. “ทมเททาสงใดโดยไมเกดประโยชนคมคา” กลาวเปนสานวนวาอยางไร

ก. ยนแกวใหวานร

ข. ตานาพรกละลายแมนา

ค. พายเรอในอาง

ง. ขชางจบตกแตน

10. “คนททาเยอหยงเมอมฐานะดขน” กลาวเปนสานวนวาอยางไร

ก. ววลมตน

ข. หอกขางแคร

ค. สกเอาเผากน

ง. กงกาไดทอง

11. ขอใดใชคาเปรยบเทยบไมถกตอง

ก. เขยวเหมอนพระอนทร

ข. งงเปนไกตาแตก

ค. แขงเหมอนหน

ง. ตาโตเปนไขเปด

12. สานวนในขอใดใหความหมายไมถกตอง

ก. เจาบทเจากลอน – ชอบพดเปนคาคลองจอง

ข. ฟนฝอยหาตะเขบ – หาเรองจบผด

ค. คอทองแดง – ดมสราไดมาก

ง. ดาบสองคม – มทงผลดและผลเสย

Page 49: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

49

13. ขอใดใชสานวนเปรยบเทยบไดเหมาะสมทสด จากสานวนวา “บรสทธเหมอน .............”

ก. เดกเกดใหม

ข. นาตมสก

ค. หยาดนาคาง

ง. สาล

14. “ยนยนเปนอยางเดยวไมเปลยนแปลง” ตรงกบสานวนวาอยางไร

ก. จบใหมนคนใหตาย

ข. ยนกระตายขาเดยว

ค. จบงขางหาง

ง. จบตววางตาย

15. สานวนเปรยบเทยบในขอใดทใชไมถกตอง

ก. ดาเหมอนตอตะโก

ข. ขมเหมอนบอระเพด

ค. ซดเปนไกตม

ง. เปรยวเหมอนสม

16. สานวนเปรยบเทยบในขอใดทใชไมเหมาะสม

ก. โกรธเปนฟนเปนไฟไหมปา

ข. ดาเหมอนสดา

ค. รกดงแกวตาดวงใจ

ง. พดเปนตอยหอย

Page 50: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

50

17.วนพรงนสอบ คนนคอยดหนงสอ" ตรงกบสานวนใด

ก. หวงนาบอหนา

ข. ใจดสเสอ

ค. ตาขาวสารกรอกหมอ

ง. ชาๆ ไดพราสองเลมงาม

18.การทาอะไรทตองเสยทรพยมากมายแลวไดผลไมคมคากบเงนทองทตองเสยไป ตรงกบ

สานวนใด

ก. ตงใหกากน

ข. ตานาพรกละลายแมนา

ค. ถลอดตาชาง หางลอดตาเลน

ง. เสยนอยเสยยาก เสยมากเสยนาน

19. ตางคนตางแรงไมยอมกน ตรงกบสานวนใด

ก. ไกเหนตนง งเหนนมไก

ข. ขนมพอสมนายา

ค. ขงกราขากแรง

ง. เกลอจมเกลอ

20. ใหระมดระวงคาพดและการกระทาใหด อาจมคนไดยนหรอเหนได ตรงกบสานวนใด

ก. ตาเปนนกแขวก

ข. ตาเปนสบปะรด

ค. ตาเฟองตาสลง

ง. กาแพงมห ประตมชอง

Page 51: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

51

เฉลยแบบทดสอบ

1.ก 2.ง 3.ก 4.ค 5.ค 6.ง 7.ค 8.ค 9.ข 10.ก

11.ง 12.ข 13.ค 14.ง 15.ง 16.ก 17.ค 18.ข 19.ค 20.ง

Page 52: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

52

แบบฝกหด

จงเลอกตอบค าถามตอไปน

1. ขอใดมความหาย ตรงกบคาวา "กนปนรอนทอง"

ก. คนทาผดมกกระวนกระวายใจ

ข. คนทาผดมกจะชอบแกตว

ค. คนทาผดมกจะแสดงอาการพรธออกมา

ง. คนทาผดมกจะเผลอบอกโดยไมรตว

2. เขาเปนคนมอานาจ สามารถชตนตาย ปลายเปน ตรงกบขอใด

ก. ใชใหตายใหเปนได

ข. ทาอะไรกได

ค. มอานาจคบฟา

ง. วาอยางไรเปนอยางนน

3. การทาอะไรไปลวงหนา ทงๆทไมทราบถงผลลพธ กลาวเปนสานวนอปมา อยางไร

ก. นาลอดใตทราย

ข. หวงนาบอหนา

ค. หวานพชหวงผล

ง. ไมเหนนาตดกระบอก

4. "ปดสวะใหพนตว" มความหมายตรงกบขอใด

ก. การเตอนใหรจกรกษาความสะอาดทงในบานและนอกบาน

ข. การมนสยมกงาย ปดภาระใหพนตว

ค. การไมรบผดชอบในงานทตนไดรบมอบหมาย

ง. การรกษาผลประโยชนของตนโดยไมใสใจวาผอนจะเดอดรอนเพราะการนน

Page 53: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

53

5. " สงทเปนภยอยใกลตว" ใชสานวนวาอยางไร

ก. หนเสอปะจระเข

ข. ขวางงไมพนคอ

ค. หนามยอกอก

ง. ชางสาร งเหา ขาเกาเมยรก

6. "คนททาสงใดโดยวธรนแรง" กลาวเปนสานวนไดอยางไร

ก. นาเชยวอยาเอาเรอขวาง

ข. หกดามพราดวยเขา

ค. ตดไฟหวลม

ง. ขงกราขากแรง

7. "หาความเดอดรอนใสตวเองโดยใชเหต" กลาวเปนอปมาวาอยางไร

ก. เอาเนอมาสเสอ

ข. เอามอซกหบ

ค. เอาเนอไปแลกกบหนง

ง. เอาทองไปรกระเบอง

8. สานวนใด "มงสอนผหญงโดยเฉพาะ"

ก. ชงสกกอนหาม

ข. ปลกเรอนครอมตอ

ค. นาตาลใกลมด

ง. กนนาใตศอก

Page 54: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

54

9. "อยดไมวาดไปเอาลกเขามาเลยง เปนการ.........แท ๆ"

ก. แกวงเทาหาเสยน

ข. เอามอซกหบ

ค. พงหอกเขารก

ง. หาเหาใสหว

10. สานวนขอใดมรากฐานจากสภาพแวดลอมทอยหางไกลตวเราทสด

ก. ตเรอทงโกลน

ข. ถอยหลงเขาคลอง

ค. ชกแมนาทงหา

ง. ขนทรายเขาวด

11. สานวนใด มความหมายแสดงความเสยเปรยบ

ก. กนนาใตศอก

ข. ตาบอดไดแวน

ค. อาภพเหมอนปน

ง. ใกลเกลอกนดาง

12. "แกงจดจงรคณเกลอ" หมายความวาอยางไร

ก. ของไมมราคาแตมคา

ข. ของดแตไมมราคา

ค. ทงไปแลวกลบเสยดายภายหลง

ง. นกถงคณคาของสงทคดวาไมมประโยชน

13. ขอใดมสานวนไมสมพนธกน

ก. ขมนกบปน นนกบไฟ

ข. เสอซอนเลบ คมในฝก

ค. กนดกวาแก ตดไฟตนลม

ง. เสนผมบงภเขา หญาปากคอก

Page 55: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

55

14. การแสดงความวตกกงวลเกนกวาเหต กลาวเปนสานวนไทยวาอยางไร

ก. ตงใหกากน

ข. ตตนไปกอนไข

ค. ใจดสเสอ

ง. อกสงขวญแขวน

15."วนพรงนสอบ คนนคอยดหนงสอ" ตรงกบสานวนใด

ก. หวงนาบอหนา

ข. ใจดสเสอ

ค. ตาขาวสารกรอกหมอ

ง. ชาๆ ไดพราสองเลมงาม

16. การทาอะไรทตองเสยทรพยมากมายแลวไดผลไมคมคากบเงนทองทตองเสยไป ตรงกบ

สานวนใด

ก. ตงใหกากน

ข. ตานาพรกละลายแมนา

ค. ถลอดตาชาง หางลอดตาเลน

ง. เสยนอยเสยยาก เสยมากเสยนาน

17. ตางคนตางแรงไมยอมกน ตรงกบสานวนใด

ก. ไกเหนตนง งเหนนมไก

ข. ขนมพอสมนายา

ค. ขงกราขากแรง

ง. เกลอจมเกลอ

Page 56: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

56

18. ใหระมดระวงคาพดและการกระทาใหด อาจมคนไดยนหรอเหนได ตรงกบสานวนใด

ก. ตาเปนนกแขวก

ข. ตาเปนสบปะรด

ค. ตาเฟองตาสลง

ง. กาแพงมห ประตมชอง

19. "พดใหเขวไปนอกเรอง" ตรงกบสานวนขอใด

ก. ชกใบใหเรอเสย

ข. ชกนาเขาลก

ค. ชกศกเขาบาน

ง. ชกแมนาทงหา

20. "เกลยดสงใดไดสงนน" ตรงกบขอใด

ก. เกลยดเขากระดกดา

ข. เกลยดความความถง

ค. ไกเหนตนง งเหนนมไก

ง. เกลยดตวกนไข เกลยดปลาไหลกนนาแกง

21. ขอใดใชสานวนไดถกตอง

ก. ธดากบนพพร เปนหวแกวหวแหวนของพอแม

ข. แดงพลอยตดรางแห ไดรบเหรยญกลาหาญ

ค. หลายคนตราหนา วาเขาจะไดเปนรฐมนตรอก

ง. ผหญงคนนนสวมเสอบางเสยจนดตวเปลาเลาเปลอย

22. "หวเรอใหญ" หมายความวาอยางไร

ก. นกเลง

ข. มตาแหนงและมอานาจ

ค. ทาตวเปนหวหนาเขาไปเกยวของดวยทกเรอง

ง. ทาตววามรสนยมสง ชอบแตของดมราคา

Page 57: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

57

23. "ฟงหไวห" หมายความวาอยางไร

ก. อยาดวนสรปทนททไดฟง

ข. อยาฟงความขางเดยว

ค. อยาเสยโอกาสในการฟง

ง. อยาฟงโดยไมจดลง

24. "ปากหนก" หมายความวาอยางไร

ก. พดรนแรง

ข. พดชา ๆ

ค. ไมคอยพด

ง. พดไดตรง

25. สานวนใดมความหมายใกลเคยงกนมากทสด

ก. หนาเนอใจเสอ ปากวาตาขยบ

ข. ขงกราขากแรง ขนมพอสมนายา

ค เกยวแฝกมงปา ตานาพรกละลายแมนา

ง. เอาไมซกไปงดไมซง เอาเนอหมไปปะเนอชาง

26. "คนทรอะไรดานเดยว แลวกเขาใจวาวาสงนนเปนอยางนน"

ก. ตาบอดไดแวน

ข. ตาบอดคลาชาง

ค. ตาบอดสอดตาเหน

ง. ตาบอดตาใส

27. ขอใดมความหมายวา "ไมยอมถอย"

ก. ถงพรกถงขง

ข. ถงไหนถงกน

ค. ถงเนอถงตว

ง. ลงไมลงมอ

Page 58: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

58

28. "สบเบยใกลมอ" หมายความวาอยางไร

ก. ของทอยใกลมกจะไมสนใจ

ข. ของทมคาเพยงเลกนอย เมอมโอกาสจะไดควรเอาไวกอน

ค. ของทอยไกลยอมมคามากกวาของเลกนอยทอยไกล

ง. ของเลกนอยเมอมโอกาสจะไดแนนอนควรทงไวกอน ควรสนใจสงทยงไมแนนอน

29. "คนเราจตใจตางกน" พดเปนสานวนวาอยางไร

ก. ขนมพอสมนายา

ข. ลางเนอชอบลางยา

ค. คอหยก ๆ สกแตวาคน

ง. คบทอยไดคบใจอยยาก

30. "พกหนดกวาพกนน" หมายความวาอยางไร

ก. หนหนกกวานน

ข. ไปไหนควรเอาหนไปดวย

ค. ทางานหนกไดประโยชนกวางานเบา

ง. ใหใจคอหนกแนนอยาหเบาใจเบา

31. "ตปลาหนาไซ" หมายความวาอยางไร

ก. จบปลาไดมาก

ข. ทารายเดกตอหนาผใหญ

ค. ทาใหผอนเสยประโยชนทเขาควรจะได

ง. ฉวยโอกาสกอบโกย

32. ผทมสงทตนไมรคณคา อปมาวาอยางไร

ก. กงกาไดทอง

ข. วานรไดแกว

ค. หวลานไดหว

ง. ตาบอดไดแวน

Page 59: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

59

33."กาลงของเรานอย จะไปสเขาไหวหรอ มนเขาทานอง..... นะเพอน"

ก. เกลอจมเกลอ

ข. เอาทองรกระเบอง

ค. หงหอยแขงแสงจนทร

ง. ไมซกงดไมซง

34. ขอใดใชสานวนไมถกตอง

ก. เขาตองเสยเงนไปทละเลกทละนอย เบยบายรายทางไปเรอยๆ

ข. เขาชอบคยคนโนนคนนเปนการเสยมเขาควายใหชนกนแทๆ

ค. ถามอะไรกไมตอบ กลวดอกพกลจะรวงหรออยางไร

ง. เขาเปนคนตระหนถเหนยว เกบเบยใตถนรานอยเสมอ

35. ขอความตอไปนตรงกบสานวนไทยขอใด

"ทงสองประเภทตางประสบปญหาเรองเดยวกน การเขามาชวยเหลอกนกเทากบกาลงจะจมนา

ตายชวยคนทกาลงจะจมนาตายดวยกน"

ก. เตยอมคอม

ข. กอดคอกนตาย

ค. เคยงบาเคยงไหล

ง. รวมทกขรวมสข

36. ขอใดเหมาะสมทจะเตมในชองวาง

"นกนแยจรงๆ ชอบจบผดคนอนเขา เรองเลกกทาเปนเรองใหญ ทตวเองผดละกไมคอยจะร

ตวบางทกปดเสยเงยบเชยว"

ก. ชางตายทงตวเอาใบบวมาปด

ข. วาแตเขาอเหนาเปนเอง

ค. ไมรไมช

ง. โทษคนอนมองเหนเปนภเขา โทษของเราแลเหนเทาเสนผม

Page 60: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

60

37. ขอใดใชสานวนถกตองมากทสด

ก. เดกๆพวกนคกคกยงกบจบปใสกระดงเชยวนะ

ข. เขามตาเปนสบปะรดเชยวนะ เพราะฉะนนเราจะพดจะทาอะไรตองระมดระวงเอาไวบาง

ค. คนสมยใหมไมคอยจะเชอกฎแหงกรรม แตสาหรบฉนเชอวากรรมตดตามเราเหมอนกงจกร

กบดอกบว

ง. เราอยาไปเอาอยางงานศพของครอบครวนนเลย ทาแตพอสมฐานะดกวา เดยวจะไดเชอวา

นอนตายตาไมหลบ

38. "สองคนนเขารจดออนและเลหเหลยมของกนและกนเหมอน..... นนแหละ"

ก. เพชรตดเพชร

ข. คอหอยกบลกกระเดอก

ค. ขนมพอสมนายา

ง. ไกเหนตนง งเหนนมไก

39. "ฉนอยากจะเลอกเขาเปนหวหนาเหมอนกน แตไดยนวาเขาเปนคนโกงมหนาซายงเคย

เปนนกเลงฆาคนมามาก ฉนเลยรสกเหมอน..... อยางนนแหละ"

ก. นาทวมปาก

ข. กนนาเหนปลง

ค. แกวงเทาหาเสยน

ง. ชกใบใหเรอเสย

40. สานวนในขอใดเตมลงในชองวางไดเหมาะสม

"คณจนจรา งานชนนผมลงทนไปหลายลานนะครบ คณจะทาแบบ..... อยางทผานมาไมไดนะ"

ก. หมายนาบอหนา

ข. สกเอาเผากน

ค. ผกชโรยหนา

ง. เหยยบขไกไมฝอ

Page 61: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

61

เฉลยแบบฝกหด

1.ค 2.ง 3.ง 4.ง 5.ง 6.ข 7.ข 8 ง 9.ง 10.ค

11.ก 12.ง 13.ก 14.ข 15.ค 16.ข 7.ค 18.ง 19.ก 20.ข

21.ก 22.ค 23.ก 24.ค 25.ข 26.ข 27.ข 28.ข 29.ข 30.ง

31.ค 32.ข 33.ง 34.ง 35.ก 36 .ง 37.ข 38.ง 39.ข. 40.ข

Page 62: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

62

บรรณานกรม

กรมวชาการ. การจดสาระการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2546 . __________ . คมอการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย. กรงเทพฯ : โรงพมพ องคการ รบสงสนคาและพสดภณฑ, 2545. กระทรวงศกษาธการ. สาระและมาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรภาษาไทยในหลกสตร การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ : กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2545 ฉววรรณ คหาภนนท. การท าหนงสอส าหรบเดก. กรงเทพฯ : โสภณการพมพ, 2542.

ชม ภมภาค. เทคโนโลยทางการสอนและการศกษา. กรงเทพฯ : คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2524.

ชยชาญ วงศสามญ. การวางแผนการสอน. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยขอนแกน, 2543.

Page 63: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

63

Page 64: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

64

Page 65: เรื่อง ส านวนไทย · สํานวน คําพังเพย และสุภาษิตที่ใช้ในชีวิตประจําวันของสังคมไทย

65