Коомдук–саясий гезит

Асмандан жааган акчанын ээси табылды 8

СЕН СУРОО БЕР, МЕН ЖООП БЕРЕЙИН

МАДОН-НАНЫ КИМ ЗОРДУК-ТАГАН?

АЙЖАН АЙЖАН ГАЗИЕВА ГАЗИЕВА БИР ЫРГА БИР ЫРГА 2 КЛИП2 КЛИП ТАРТТЫРДЫТАРТТЫРДЫ

4

3

16 14 9

Жаратканым жар болсун!

2

•• aybatkg@mail.ru aybatkg@mail.ru •• ¹ 49 ¹ 49 •• 11-îêòÿáðü, 2013 11-îêòÿáðü, 2013

“ЖАШЫЛДАРДЫН” ЛИДЕРИ “УУРУЛАРДЫ” КОЛДОЙТ

Э. Каптагаевди Э. Каптагаевди барымтага алып, барымтага алып, кармап турган автоунаа кармап турган автоунаа ССадыр адыр ЖЖапаровдун апаровдун карындашына карындашына катталган экенкатталган экен

ЭшектенЭшектен акыл сураган акыл сураган ““ШШрек”рек”

СОТТО БИР КАТАР ЧЫР-ЧАТАК ЧЫГАРГАН Н.ТЇЛЕЕВДИН

ТАРАПТАШТАРЫ КАРМАЛДЫ

«Кыргыз эл баатыры» коомдук уюмунун тєрагасы Аманбол Бабаку-лов, жакын туугандарынын сураны-чы боюнча Нариман Тїлеевдин жак-тоочусу, Запар Кайназаровду коргоо тобундагы 1959-жылы туулган бир аял Ленин райондук сотунун имаратынан кармалды. Бишкек ШИИБ басма сєз кызматы маалымдагандай, Ленин ра-йондук сотунун судьясы Аман Сариев Н.Тїлеевдин, Бабакуловдун иши боюн-ча чечим чыгаргандан кийин судьяга системалуу тїрдє кирип, чыр-чатак чыгарышкан. Алар кайрадан мурунку кїнї Ленин райондук сотуна келиш-кен. Соттун канцеляр катчысы алар-дан тынч болуусун єтїнгєн, бирок ал жогоруда аталган аял суу толтурулган бєтєлкє менен кызды башка коюп жи-берген. Буга байланыштуу катчы кыз Ленин РИИБне арыз жазган. Андан соў Бабакулов жана ал аял кармалышкан. Аларды Биринчи май райондук сотуна баш коргоо чарасын угузуу максатында алып келишти.

ТАЛАСТА БАРДЫГЫ ТАЛАСТА БАРДЫГЫ «СУУГА «СУУГА ТЇШКЄН ЧЫЙП-ЧЫЙПТАЙ»ТЇШКЄН ЧЫЙП-ЧЫЙПТАЙ»

БОЛУШУП ШЄМТЇРЄП…БОЛУШУП ШЄМТЇРЄП…

2

11-октябрь, 2013-жыл

2 АЙБАТ ПРЕСС

Гезит ээси:"Айбат Аймак" коомдук фонду

Башкы редактор:

Каныбек САПАРОВ

Гезитте жарыяланган материалдар редакциянын кєз карашын чагылдырбайт. Макала жана интервьюлардагы чындыкка дал келбеген маалыматтарга макала жазган жана интервью берген инсандар єздєрї жоопкер.Жарнамалардын мазмунуна жарнама берїїчїлєр жооптуу.Жарнамалык материалдар:

Кыргыз Республикасынын Адилет министрлигинде

катталган,

Каттоо № 1853Гезит «ММК колдоо боюнча борбор» фондунун басмаканасында басылды

Гезит келишим баада.

Буйрутма №2490 Нускасы: 2000

Веб-сайт: www.AIBAT.kg

Веб-редактор: Бектур БАЙМОЎОЛОВ

Электрондук каттар їчїн дарегибиз: aybatkg@mail.ru

Редакцияга келген материалдар жана сїрєттєр кайтарылбайт.

Гезит редакциянын компьютердик басма бєлїмїндє терилип, жасалгаланды.

Редакциялык жамаат:Акинай АЙДАРОВАТєлєбїбї КАСЫМАЛИЕВАМирбек АСАНАЛИЕВ (0777 15 99 45 Жумгал)

Самара САЛАМАТОВАРыскїл ТЫНЫБЕК кызы (03943 43679 Ыссык Кєл)

Жооптуу редактор:Мелис АРТЫКОВ

Менеджер:Чолпон АСАНОВА Тел: 0772 75 45 49

Редактордун орун басары:Улукбек КУТМАНБАЕВ тел: 0707 56 94 88

“ЖАШЫЛДАРДЫН” ЛИДЕРИ “УУРУЛАРДЫ” КОЛДОЙТ

“Жашылдар” партиясынын тєрагасы Эркин Бєлєкбаев “Кумтєр” компаниясы-нын єкїлї Дуглас Гриерден 3 млн. доллар талап кылган Эрмек Жунушбаев жана Бактияр Курмановго адвокаттык кылып жатканы маалым болду. Ал жергиликтїї агенттиктердин бири аркылуу эки “аза-матты” коргоп, алар жєн жерден камалып жатканын билдирди. Єзїн оппозиция ли-дерлеринин бири санаган Бєлєкбаевдин “ууруларды” жактаганы эмнеден кабар берет? Же 31-майдагы Жети-Єгїз, 7-ок-тябрда Караколдо жїз берген баш-аламан-дыктын уюштуруучулардын бири Азим-бек Бекназаров деген кеп-сєздєр чынбы? Себеби, Азимбек Анаркулович Эркин Бє-лєкбаев аркылуу абактагы эки “эргулду” кїїлєп, 31-майдагы окуяны уюштурганы айтылып жїрєт. Эми ошонун акысына Бєлєкбаев адвокаттык милдетти аткарып жатканын божомолдосок жаўылышпай-бызбы? Болбосо, кєз кєрїнєє 3 млн. дол-ларды опузалап талап кылып жаткан Жу-нушбаев менен Курмановду жата калып коргогудай Бєлєкбаевге кандай кїч келди?

СУВАНАЛИЕВ ПРЕЗИДЕНТ БОЛГОНДО, ТУУГАНДАРЫ МЕНЕН БИЙЛИКТИ НАКТА

УЗУРПАЦИЯ КЫЛМАК ЭКЕН!

«Каршылык Кєрсєтїї Кыймылынын» лидери Ємїрбек Суваналиев президент бийликти узурпациялап алганын айтып айкырып чыккан эле. Ал эми кєзкаран-дысыз эксперттер мындай дооматты чет-ке кагышканы белгилїї. Ошого карабас-тан, Суваналиев жер-жерлерде митинг-дерди уюштуруп, бийликке каршы кїрє-шїн токтотпой келет. Анын бул аракети «єз башындагы тєєнї кєрбєгєн, бирєє-нїн башындагы чєптї кєрєт» макалын эске салат.

Себеби, «президент узурпациялап ал-ды» деп ач айкырык салган генерал оппо-зицияда турганына карабастан кандашта-рын майлуу-сїттїї кызматтарга отургу-зууга жетишиптир. Мисалы, мамлекеттик бажы кызматынын тєрага орунбасары Жеўишбек Исаков Ємїрбек Исаакович-тин кара чечекей тууганы болот. Ал эми дагы бир тууганы Болот Суваналиев мам-лекеттик маў затты кєзємєлдєє агентти-гиндеги башкы башкармалыктын жетек-чиси. Самсалы Суваналиев кєп жыл бою мамлекеттик бажы кызматынын тєрага орунбасары, акыркы убакта Эмгек ми-нистрлигинде эмгектенген. Бул кєзгє кє-рїнгєндєрї гана, кєзгє кєрїнбєй, майлуу кызматтарда чалкалап отурган тууганда-ры канча дейсиў.

Анан Суваналиевдин єзїнїн тууганда-рын эсепке албай, «узурпация эле узурпа-ция» деп жер сабаганына жол болсун! Ал эгер кокусунан єкмєткє келсе тууганда-рын министр, губернатор кылып, узурпа-циянын накта генералдык тїрїн кєрсєтєт го? Кудум кандуу президент Курманбек Бакиев туугандарын, уулдарын кызматка койгондой. Суваналиевдин кыймылын Бакиевдер каржылайт деген версияны эске алсак, анын туугандарынын жооп-туу кызматтарда отурушу, бийликти кїч менен болсо да басып алууну кєксєгєнї – анын Бакиевдердин планы менен бара жатканын ашкерелебейби?

Анын їстїнє Бакиев бийликти каала-гандай узурпациялап, тууган-туушканда-ры менен биргеликте элдин канын соруп отурганда, Суваналиев оозуна талкан тол-туруп алгансып унчукпай, Наргозуев экєє тоодо кийик атып жїрїшкєн. Сайрандап.

Жогорудагы кєрїнїш азыркы бийлик-тин демократиянын принциптерин – «ага-сы їчїн иниси, атасы їчїн баласы жооп бербейт» принцибин тутунарын айгине-лейт. Эгер Бакиев доорунда Суваналиев ушинтип «ойдолокточу» болсо бир туу-гандары кызмат тїгїл кара жанын арача-лай албай, алды тїрмєдє, арты чет єлкєгє безе качып кутулмак…

“ЖЄНДЄМСЇЗ КОКУЙ” БОЛСОЎ ДА ДЕПУТАТ АГАЎ БАР БОЛСУНАкылбек Жумабаев Жарандык авиациянын

башчысы кызматына 2012-жылы депутат агасы Эркин Алымбековдун амири менен келген. Ал бул аралыкта колунан “пок” келбегенин далил-деп, аны єкмєт колунан жетелеп сыртка чыгарып койгон. Акылбектин жєндємсїз, єз ишин билбе-генинен улам Транспорт министрлигиндегилер “жєндємсїз кокуй” деп атап алыптыр.

Бул “жєндємсїз кокуйдун” айынан бир топ калпыстыктар орун алган экен. Алсак, 2012-жы-лы єзбек кесиптештери менен “Бишкек-Таш-кент” каттамында єлкєнїн кызыкчылыгын кор-гой албай, эл ташыган кызматты коўшу єлкєнїн компаниясына алдырыптыр. Бул “баатырдыгы” їчїн тиешелїї жетекчилерден сєгїш да жарыя-ланган. Анын мындай калпыстыгы кийинчереек министрликтин катуу кийлигишїїсї менен жок-ко чыгарылган. Ошентип, Акылбектин айынан мамлекетке тїшчї салыктар бир топ кыскарган. Ошондой эле Бишке-Москав-Бишкек, Ош-Моск-ва-Ош каттамдарын тїзїїдє да мамлекеттин кызыкчылыгы корголбой калган дейт.

Дагы кызыгы, А.Жумабаев депутат агасына таянып, єкмєттїн токтомдорун уруп да ойнобочу экен. Министрлер кабинети чыгымдарды кыскаруу максатында чет элге бол-гон сапарларды кыскартууну тапшырса, Акылбек мырза 14 жолу министрликтин урук-сатысыз башка мамлекеттерде тайраўдап келиптир. Же бул сапарларынан жыйынтык чыксачы. Министрликтин сєзїн да укпай, каржы тармактарына єз жакындарын алып келген. Алсак, агенттиктин башкы эсепчиси катары эмгек стажы туура келбеген ини-син кызматка алган. Ошентип, єлкєнїн эў маанилїї тармагы болгон Авиация депар-таменти талкалануу коркунучуна кептелген. Муну байкап калган єкмєт “жєндємсїз кокуйду” кызматтан алып кутулган.

Эми болсо буга таарынган агасы Эркин Алымбеков жалпы єкмєттїн отставкасын талап кылып чыкты. Кокус коалиция тарап, “Ата Мекен” катышкан жаўы бирикме тї-зїлє турган болсо “жєндємсїз кокуй” кайра эле майлуу кызматка келерине бєркїндєй ишениўиз.

ТАЛАСТАН СУВАНАЛИЕВГЕ «КОЁНДУН» СЇРЄТЇН ТАРТТЫРЫШТЫБЫ?

Бир нече кїндєн бери «Революциянын башаты дайыма Таластан башталат» деп та-ластык туугандарга жагынуунун аракетин кєрїп, «демєєрчїлєрїнєн» алган акчасын катыра акташ їчїн їлкєн митинг єткєрїп, єкмєттї отставкага кетирем деп чамынып жїргєн «Каршылык Кєрсєтїї Кыймылынын» лидери Ємїрбек Суваналиевди Талас-тын эли борбордук стадиондон кууп чыгышканы маалым болду.

Эске сала кетсек, «7000 адамды топтойм» деп тоону томкоруп жаткансыган Сувана-лиевдин митингине баш-аягы 200гє чамалуу эл келгени кабарланган. Анын дагы жа-рымысы тартип сакчылары болгон милиция кызматкерлери экен. Суваналиев мырза митингдин шаанисин чыгаруу їчїн ырчы-чоорчуларды да чакырып койгон экен, кї-нї-тїнї тыным жок иштеген милиция кызматкерлери бїгїн бир жыргап эс алышып, бекер концерт кєрїп кетишиптир. Ырас митингдин башында Ємїрбек Суваналиев сєз баштап, адатынча «узурпация» тууралуу «обонун» созолонтуп, андан кийин кєлє-кєсїндєй кылып ээрчитип алуучу, тактап айтканда кайсыл жакта митинг болсо, ошол жакта жїрїп, анча-мынча «дардаўдарды» тосмодон секиртип коюучу єнєрї бар Кубат-бек Кожоналиевге сєз бериптир. Ал дагы эски обондорун «созуп» баштаган экен, ми-тингге келген эл кыжыры кайнап, сєзїн аягына чыгарбай ышкырыктарды ызылдата «созушуп», Суваналиевди алдына салып, калган «кыймылчыларды» артынан тїшїрїп стадиондон кубалап чыгышкан.

Кабагы карыш салынган Суваналиев азыр «Демєєрчїлєрїмє эмне деп айтам» деп башын чеўгелдеп туру дешет. Мунун баары аз келгенсип, «кыймылчылардын» мамле-кетке каршы кыймылдап жаткандарына табийгат да жаалы келип, нєшєрлєп жамгы-рын тєккєн экен, «кыймылчылардын» бардыгы «сууга тїшкєн чыйп-чыйптай» болу-шуп шємтїрєп, тагдырларына нааразы болуп турушат дешет. Айбат пресс

Николай Бордюжа:

ООГАНСТАНДАН АСКЕРЛЕР ЧЫГАРЫЛГАНДАН КИЙИНКИ

ТЕРС ЖЫЙЫНТЫКТАРГА ДАЯРБЫЗ

Бул тууралуу «Ооганстан-2014: кыр-даалдын єнїгїї перспективасы, Эларалык кємєктєшїї кїчтєрїнїн чыгарылышынан кийинки Борбор Азиядагы коркунучтар жана коопсуздук чакырыктары» аттуу илимий-практикалык конференцияда ЖККУнун башкатчысы Николай Бордю-жа билдирди. Айтымында, жаныбызда-гы мамлекеттер стабилдїї болгону абдан маанилїї. «Бїгїнкї кїнї бардык деўгээл-дерде, бардык конференцияларда Оогас-тандагы курч абал тууралуу сєз болууда. ЖККУ да бул єлкєдєгї абалды олуттуу деп баалайт. Биз бул їчїн олуттуу анали-тикалык институттарды ишке киргизебиз. ЖККУ єлкєлєрїнїн єлкє башчылары Оо-ганстанга кєбїрєк кєўїл бурууда», – деди Николай Бордюжа.

ООР ЖЇК ТАШУУЧУЛАР МИТИНГГЕ ЧЫКТЫ10-октябрь кїнї Бишкекте оор жїк ташуучу унаа айдоочуларынын атынан келген-

дер пикетке чыкты. Алар чоў трассаларда орнотулган атайын тараза кызматкерлери ашыкча жїк алып бараткан кытайлык унаалардан 2000-3000 сомдон пара алып єткє-рїп жиберип жатканына нааразы экенин айтууда. Ал эми Транспорт жана коммуни-кация министрлигинен кабарлашкандай, таразага тартуу жайларында видеокамера-лар орнотулгандыктан, ал жерден пара алууга мїмкїн эмес. Бул мекеменин маалымат кызматынын пикиринде, бїгїнкї акция кызмат талашкандардын атайын уюштурган иши болушу ыктымал.

11-октябрь, 2013-жыл

33"ШРЕК ЖАНА ЭШЕК"

Мультфильмдеги сценарий: Мультфильмдеги сценарий:

ЭШЕКТЕН АКЫЛ СУРАГАН “ШРЕК”Американын “Шрек” аталыштагы

мультфильмин кєрбєгєн жан болбо-со керек. Ошондогу башкы каарманы Шректи дайыма эшек коштоп жїрєт эмеспи. Мультфильмге жакшылап баам салсаўыз: Шрек менен эшек кээ-де уруша кетишип, кєпчїлїк учурда эшек Шрекке акыл айта берип мээсин тегеретет го. Бул мультфильм болго-ну менен, андагы сценарийлер бїгїн-кї турмушубузга бап келип калганын карабайсыўбы! Бир чети тамаша, бир чети “чындыгына жараша” дегендей, кыргыз саясатчылары бири бирин шакаба чегип, “каймана” ысым ыйга-рып коюшат. Мисалы, ЖК депутаты Алтынбек Сулаймановду “Челюсть” дешсе, Камчыбек Ташиевди “кара чотур чоў муштум” деп “эркелети-шет”. Ал эми мурдагы Башкы проку-рор Элмурза Сатыбалдиевди “Шрек” деп “тергери” жалпыга маалым. Ку-дум мультфильмдегидей Элмурза Ра-кыевичти дагы тегеректеп, ага акыл айтып, аны “байдын эрке кызындай” мактап, анын чет єлкєдє окуган кы-зынан бери пропагандалап жиберген мурдагы “Учур”, азыркы “Азия-Нь-юс” гезитинин башкы редактору Ас-ланбек Сартбаев аттуу кесиптешибиз бар. Убагында Сатыбалдиев Сарт-баевге “Учур” гезитин 20 миў сомго сатып берип, ошол эле учурда айына 3-4 миў доллардан берип, каржылап келери айтылып жїрєт.

Элмурза мырза менен Асланбекти эмне байланыштырат десеўиз, баяы эле атын єчкїр пиар. Кесиптешибиз акесин мєртї келсе деле, келбесе де-ле кєкєлєтє мактап, “элдик баатыр-га” теўеп койсо, дерделеўдеген не-ме капчыгындагы “долларбайлар-ды” чачпай жаны жокпу? Чачат. Би-рок, Сатыбалдиев деле оўой “жоо” эмес, єзїнє жакпаган саясатчыларды “Учур”, “Азия-Ньюс” аркылуу “кєє-лєтїп”, ар кыл ушактарды таратып турат. Кээде элирип кеткенде єзїн адам кылган, Башкы прокурорлукка чейин жеткирген Бакиевдердин тою-нан тартылган сїрєттєрдї Асланбек аркылуу жарыялатып жиберет. Мын-дайды кыргызда “суу ичкен кудугуна тїкїрїп” деп сїрєттєп коюшат. Эгер

Асланбек акылдуу болгондо, Элмурза акесин мындайга тїртмєк эмес. Кудум “Шректеги” башкы каармандар эшек менен Шректин образы кєз алдыга тартылат.

Эркектердин табияты ушундай: кылтылдаган, суйкайган сулууну кєр-гєндє эле шилекейибиз агып, нес бол-гон немедей катып калмайыбыз бар. Ашык болгон перибизге жетмейинче жаныбыз тынбайт. Бул жагынан Эл-

мурза Сатыбалдиев алдына ат сал-дырбайт дешет. “Учурдун”, “Азия-Нь-юстун” биринчи бетине чыккан мо-дельерша, ойсоке ырчылардын кєп-чїлїгї Элмурза акебиздин элегинен єтєрї чынбы? Аларды торго тїшїр-мєйдї, кыргызча айтканда, “жеўелик” милдетти Асланбек аткарары кандай?

Сєзїбїздї ушул жерден токтото туралы, убагы келгенде бул теманы улантабыз...

Парламенттеги “бакылдактар”

ДЕПУТАТ Т.ШАЙНАЗАРОВ КОНФИСКАЦИЯГА АЛЫНГАН МЇЛКТЄРДЇ САТЫП, БЮДЖЕТТИ

ТОЛТУРУУ СУНУШУН АЙТТЫ

Депутаттар кєтєргєн бардык маселелер барып-келип эле каржы маселесине такалат. Бул тууралуу 10-октябр-да Жогорку Кеўештин жыйынында «Єнїгїї» депутаттык тобунун мїчєсї Тынчтык Шайназаров билдирди. Анын айтымында, дайым эле бюджеттин тартыштык маселе-си кєтєрїлїп келет. «Мен батымдуулук менен айта алам, єкмєт бул маселени чечїї їчїн эч кандай аракеттерди кєргєн жок. Бїгїн, мамлекетте конфискацияга алынган кєптєгєн мїлктєр бар. Мисалы, Баткен облусунда кар-малган кєп кїйїїчї-майлоочу майлар - бензин, солярка бар. Алар ал жакта эки жыл сакталат, ал жакта миллион-догон сомдук мїлктєр бар. Эмне їчїн ошолорду сатканга болбойт? Бишкекте конфискацияланган мїлктєр, баалуу объектилер кєп», - деди ал.

Т.Шайназаров аталган маселени Сот департаментине жана Каржы министрлигине тапшырууну єтїндї. «Муну бюджетти толтуруу булагы катары пайдаланса болот», - деп кошумчалады депутат.

ДЕПУТАТ Ч.СУЛТАНБЕКОВА КЇЙЇЇЧЇ МАЙДЫН КЫМБАТТАШЫНАН

АЗЫК-ТЇЛЇКТЇН ДАГЫ БААСЫ КЄТЄРЇЛГЄНЇНЄ ТЫНЧСЫЗДАНУУДА

Ж о г о р ку Ке н е ш т и н «Республика» фракция-сынын депутаты Чолпон Султанбекова 10-октябр-дагы парламенттин жыйы-нында Баткен областынын Кадамжай районунда кї-йїїчї майдын баасы дагы деле кымбаттап жаткан-дыгын эскертип, єкмєт бул маселеге чара кєрїїсїн су-ранды, деп билдирет Жо-горку Кенештин «Респуб-лика» фракциясынын кат-чылыгы.

Депутат, аталган район-до кїйїїчї-майлоочу май-дын кымбатташынан азык-тїлїктїн дагы баасы 20-

30 га кєтєрїлгєндїгїн билдирди. «Кїйїїчї майдын тартыштыгы байкалып, солярка Тажикстанга жана Єз-бекстанга єтїп кетип жатат. Азык-тїлїктїн дагы кымбат-таганы жакшылыктарды алып келбейт, эл буга нааразы болуууда», - деди эл єкїлї.

Б. Тєрєбаев:

ЖАРЫЛУУЛАР ЖАЛАЛ-АБАДДА, ОШТО БОЛДУ, ЭРТЕЎ БАТКЕНДЕ ЖЕ ЫСЫК-КЄЛДЄ

БОЛУШУ МЇМКЇНЖогорку Кеўештин депу-

таты Бакыт Тєрєбаев укук коргоо органдары єлкєдє кєп катталып жаткан жары-лууларга кєўїл буруусун єтїн-дї. Бул тууралуу ал, 10-ок-тябрда парламенттин кезек-теги жыйынында айтты. Ал билдиргендей, президент жа-кынкы кїндєрї Кыргызстан-дын Коргоо кеўешинин оту-румун єткєрєт. «Кеўештин отурумунда ушул маселени кєтєрїїнї єтїнєм. Жары-луулар Жалал-Абадда, Ош-то болду, эртеў Баткенде же Ысык-Кєлдє болушу мїмкїн. Кайсы бир жерде граната жа-рылды, же газ баллону жарылды. Маселени кєтєрїп, укук коргоо органдары бул кєйгєйгє кєбїрєєк кєўїл бурушу керек», - деди ал.

ДЕПУТАТ И. КАРАМУШКИНА МЫЙЗАМСЫЗ ИШТЕРГЕ БАРГАН ПАРТИЯЛАШТАРЫН

ЖООПКО ТАРТУУНУ ЄТЇНДЇ

КСДП фракциясынан депутат Ирина Карамушкина Башкы прокуратурадан жана УКМКнын коррупцияга каршы кїрєш кызматынан, кандайдыр бир махинация-ларга катышы бар партиялаштарын жоопко тартууну єтїндї. Бул тууралуу 10-октябрда ЖКнын жалпы жы-йынында белгилїї болду. Анын пикиринде, эч кимге де-ле сыр эмес, кєпчїлїк учурларда саясатчылар єздєрїнїн макамдарына жамынып алышып, ар кандай махинация-ларды жїргїзїшєт. «Ушундай мыйзамсыз иштерге бар-ган биздин партиялаштарды кылмыш жообуна тартууну єтїнєм. Биз єзїбїздїн катардан партиянын їч мїчєсїн чыгардык», - деп билдирди эл єкїлї.

МЕКТЕП КУРУЛУШТАРЫНА БЄЛЇНГЄН КАРАЖАТТАРДЫ КЕЧИКТИРБЕШ КЕРЕК

10-октябрда парламенттин жалпы жыйынында депу-тат Мирлан Бакиров Тїркия насыясынан билим берїї тармагына бєлїнгєн каражаттар мектептердин курулу-шу їчїн берилбей кечиктирилип жаткандыгын айтты. "Учурда тендерлер єткєрїлїп, бирок курулушка бир да-гы тыйын бєлїнє элек экен. Бир айдан кийин кыш келет. Билим берїї мекемелеринин курулуштары болсо токтоп турат. Каражат бєлїїнї эмне кармап жатат, кєзємєлгє алып койсоўор",-деди депутат.

11-октябрь, 2013-жыл

44 ТАГДЫР ТАРАЗА

КЫРГЫЗСТАНДЫН 27-БАШКАНЫНЫН ТАГДЫРЫ КАЧАН ЧЕЧИЛЕТ?

Акыркы маалда Єкмєт башчы Жантєрє Сатыбалдиевдин Акыркы маалда Єкмєт башчы Жантєрє Сатыбалдиевдин отставкасын талап кылгандар четтен чыкты. Ал ортодо отставкасын талап кылгандар четтен чыкты. Ал ортодо депутат Э. Алымбеков єкмєттїн отставкасы їчїн кол топтой депутат Э. Алымбеков єкмєттїн отставкасы їчїн кол топтой баштады. Айрымдары колдоого алып, ишин улантуусуна баштады. Айрымдары колдоого алып, ишин улантуусуна макулдугун кєрсєтїп келет. Мыйзам боюнча Жогорку Кеўештин макулдугун кєрсєтїп келет. Мыйзам боюнча Жогорку Кеўештин депутаттарынын їчтєн бир бєлїгї ишенбєєчїлїк кєрсєтсє, депутаттарынын їчтєн бир бєлїгї ишенбєєчїлїк кєрсєтсє, єкмєт отставкага кетїїгє мажбур болот экен. Андыктан єкмєт отставкага кетїїгє мажбур болот экен. Андыктан айрымдардын бул багыттагы пикирлерине орун берсек.айрымдардын бул багыттагы пикирлерине орун берсек.

Жогорку Кеўештин депутаты, КСДП фракциясынын лидери Ч.Турсунбеков єкмєттї отставка-га кетирїїгє кол чогултуу боюн-ча чечимди колдобой турганын жана «Ата Мекенден» депутат Эркин Алымбековдун єкмєттї отставкага кетирїїгє кол чогул-туу тууралуу чечимин колдобой турганын 10-октябрда билдир-ди. Анын айтымында, азыр масе-ле єкмєттє эмес, «Кумтєр» боюн-ча меморандумга карата пар-ламент кандай чечим чыгарат, ошондо», - деди ал. «Кандайдыр бир чечимди кабыл алыш керек», - деп кошумчалады.

“Республикачы” депутат Кур-манбек Дыйканбаев Жантєрє Сатыбалдиевди бир катар масе-лелерди чече албагандыгы їчїн отставкага кетїїсїн колдойт. Анткени, Ысык-Кєл облусундагы Кїрмєнтї аки-таш чыга турган кенибизге лицензия берип, кїнї-нє 35 тоннадан Кумтєргє сатып турса, канчалаган жарандарыбыз

иш менен камсыз болуп, єзїбїз-гє пайда тїшмєк. Бул ишти бир саатта эле аткарып койсо болмок. Кїнїнє 35 тоннадан акиташты Казакстандан кымбат баага алып келип жатышат. Ушул маселени чече албагандыгы їчїн Єкмєт-тї кетирїїгє добушумду берем” дейт депутат.

Ал эми Ж.Сатыбалдиев отс-тавкага кетсе, Кумтєр маселе-си калып калат дейт депутат З. Жоошбеков. Анын айтымында, бул маселе боюнча сїйлєшїїлєр жїрїп жатат. «Мен ойлойм, бул сїйлєшїїлєр дагы да уланат. Єк-мєт парламент менен биргелик-те элдин эў негизги табалын ат-карып жатат, деп айтууга болот. Ооба, єкмєт єз учурунда макул-дашууга кол коюп койгон, ошол кездеги чиновниктер єздєрї-нїн колдору менен коюп жаты-шат. Бирок, мунун баары соттук тартипте гана чечилет. Биз де-ле соттошууга бара алабыз. Би-рок єкмєт элдин кызыкчылыгы

їчїн чечип жатат жана сїйлєшїї жїргїзїїдє. Айрымдар єкмєт-тї отставкага кетирїї тууралуу айтып жатат. Эгер Ж.Сатыбал-диев отставкага кетсе, Кумтєр проблемасы калып калат. Муну кимдир-бирєє болсо да чечиши керек да. Єкмєт бїгїнкї кїндє бул маселени чечїїнїн вариант-тарын сунуштап жатат, бирок биз эмнегедир каршы чыгуудабыз. Ж.Сатыбалдиев айтып жатпай-бы, сїйлєшїїлєр уланат, мемо-рандум — бул расмий документ эмес, сїйлєшїїнїн баштапкы гана багыты, дагы уланат деп», - деди депутат.

Муну менен катар ЖК депута-ты Турсунбай Бакир уулу да єк-мєткє ишеним кєрсєтпєє боюн-ча сунушка каршы чыкты. Ал мындай деди: «єкмєттїн отстав-касы менен бїгїн башкалар утат. Премьер-министр бїгїн єзї ай-тып жатпайбы, эгерде биз тап-шырсак, ал «башка варианттар-ды табам» деп».

Ал ортодо Таласта Єкмєттїн отставкасын талап кылгандар да чыкты. Ошондой эле “Ата Мекен” фракциясынын лидери Ємїрбек Текебаев “Урматтуу депутаттар, бул (Ж.Сатыбалдиев) эртеден бе-ри эле бизди “меморандумду ка-был албасаўар колу-бутуўарды

байлап туруп парламентти тара-там. Кабыл албаганда кайда ба-расыўар?” деп жатат. Сен бизди антип коркутпа. Биз баары бир меморандумду кабыл албайбыз. Ар бирибизди бирден пушка ме-нен атсаўар да силердин мемо-рандумду колдобойбуз! Конс-титуцияны тїзгєн адам катары айтсам, єкмєт башчы Президент менен сїйлєшїп алганда гана парламентти тарата алат. Анда Президент экєєў сїйлєшїп ал-гансыў го! Урматтуу депутаттар, премьер министр менен прези-

дент сїйлєшїп алып бизди тарат-канча кїтїп олтурбай, бїгїн эле саат 5 ке чейин єкмєттї отстав-кага кетирбейлиби!”, - деп айтты Є.Текебаев.

Айрым серепчилер жана сая-сий чєйрєдє Кумтєрдїн масе-леси менен єкмєттї отставкага кетирїї сценарийи болуп жат-каны айтылууда. Белгилей кет-сек, Жантєрє Сатыбалдиев Кыр-гызстандагы 27- баш бакан. Ал эми 26-баш бакан Ємїрбек Баба-нов бир аргымактын айынан бул кызматынан кол жууган.

Э. КАПТАГАЕВДИ БАРЫМТАГА АЛЫП, КАРМАП ТУРГАН АВТОУНАА САДЫР ЖАПАРОВДУН КАРЫНДАШЫНА

КАТТАЛГАН ЭКЕН

Эмилбек Каптагаевди барымтага алып кармап турган автоунаа Кыргызстандын парламентинин экс-депутаты Садыр Жапаровдун карындашы Салтанат Жапаровага катталгандыгы аныкталды. Бул маалыматты Мамлекеттик каттоо кызматынын транспорттук каражат жана айдоочулук курамды каттоочуу департамент дагы бекемдеди.

Эске сала кетсек, 7-октябрь кїнї Ысык-Кєл облусунун борбору Каракол шаарында єкмєттїн єкїлї Эмилбек Каптагаевди барымта-га алышып, «Фольксваген-Венто» автоунаасында бир нече саат бою кармашкан. Автоунаанын алдыък мамлекеттик номурун ошол кїнї чыгарып салышкан. Ошол кїнкї окуянын кїбєлєрї дагы Эмилбек Каптагаев отурган автоунаа Садыр Жапаровдун бир тууганына таан-дык экендигин ырастап жатышат.

«Митингдин катышуучуларынын биринин айтымында унаа алдын ала даярдалып, анын ээси унааны єрттєєгє да макулдугун берген. Унааны Жапаровдун туугандарынын баласы айдап келген, анын эсси Каракол шаарындагы Коенкєзєв кєчєсїндє жашаган Салтанат Жапа-ровага (Садыр Жапаровдун карындашы) таандык» - деп билдиришти алар. Алардын маалыматы боюнча бул акцияга алар алдын-ала даяр-данган. Маселен, алар унаанын эшигинин кармап ачуучу (ручка) те-тиктерин чыгарып коюшкан, эшиктерди ачылбай тургандай кылып бе-китишкен. Анан милиция аларды курчап калганда Каптагаевди унаа-нын салонунан арткы отургуч тарабындагы айнегинен чыгарышкан.

Мамлекеттик каттоо кызматы бул алча тїсїндєгї В 3025Р маме-кеттик номурлуу «Фольксваген-Венто» автоунаасы «Кумтєр» кели-шимин денонсация кылуу керек деп кыйкырып жїргєн Садыр Жа-паровдун бир тууган карындашына таандык экендигин ырастады. Буга чейин митингдин катышуучулары эгерде биздин талаптарды аткарышпаса автоунааны єкмєттїн єкїлї менен бирге єрттєйбїз деп билдиришкен. Жол кєзємєлдєє кызматынын райондор аралык каттоо-экзамен алуу бєлїмїнїн маалыматы боюнча автоунаа Ади-лет Элебесовго таандык. Ал 2010-жылдын 10-октябрында Салтанат Жапаровага генералдык ишеним каты менен сатып жиберген.

Øàøûëûø ò¿ðäº 3D êèíîòåàðûíûí

æàáäûêòàðû ñàòûëàò. Ñèç ¿÷¿í äàÿð áèçíåñ, ñàòûï àëäà áèçíåñè¢äè áàøòà!

Байланыш телефон: (0707) 43 73 85

Ê¿í¿ìä¿ê òóðìóøòà áèð êåðåêêå æàðàé òóðãàí, àð òàðàïòóó (ñóëóóëóê, äåí ñîîëóê, êóëèíàðèÿ,

àãðîíîìèÿ æ.á.ó.ñ.) ïàéäàëóó êå¢åøòåðäè

÷àãûëäûðãàí “Ìè¢ ò¿ðê¿í” æóðíàëû æàðûêêà ÷ûêòû.

Кымбаттуу окурмандар! “Миў тїркїн” журналынын жаўы санында, акчаны кан-тип туура коротууну, ашка-

зан жарасын кантип айыкты-рууга болоорун, сагыз эмнеси менен зыян экендиги ж.б.д-.у.с. майда бирок маанилїї

кеўештер менен кабардар бо-лосуздар. Жарыяланган ке-ўештерге сын-пикир же ко-шумчалар болсо же сиздин

дагы эл менен бєлїшє турган пайдалуу кеўештериўиз бол-со, “Миў тїркїндїн” дареги-не кат жазып, кабарлашыўыз. Сиздин кеўеш – баарыбызга

керек!!!

Э.КАПТАГАЕВДИ БАРЫМТАГА АЛУУ

БОЮНЧА КЫЛМЫШ ИШИ КОЗГОЛДУ

Єкмєттїн Ысык-Кєл облусун-дагы єкїлї Эмилбек Каптагаевди барымтага алуу фактысы боюн-ча кылмыш иши козголду. Бул тууралуу Башкы прокурордун 1-орун басары Темирбек Бекма-мат уулу билдирди. Андан сырт-кары ал милиция кызматкерле-рине зомбулук кєрсєтїї фактысы боюнча да кылмыш иши козгол-гонун кошумчалады. "Ошондой эле 8-октябда Саруу айылында жолду тосуп, милиция кызмат-керлерин сабап, алардын маши-насын єрттєє фактысы боюнча да кылмыш иши козголду. Бул иштер боюнча тергєє амалдары жїргїзїлїїдє",- деди ал.

Башкы прокурордун 1-орун басары тынчтык митингинин бир катар белгилерин санап єт-тї. "Митинг качан тынч болот? Мыйзам боюнча башка бирєє-нїн укугун тебелебей, коомдук тартипти бузбай, бирєєнїн ден соолугуна, мїлкїнє зыян келтир-бей турган болсо гана тынч болот. Єкмєттїн єкїлїн барымтага алуу мыйзам бузуучулуктун эў жогор-ку формасы – кылмыш деп эсеп-телинет",- деди ал.

ЖЕТИ-ЄГЇЗДЇН ЖАЎЫ АКИМИ САРУУГА БАРДЫ

10-октябрда Ысык-Кєлдїн Жети-Єгїз районуна жаўы аким дайындалды. Буга чейин аким-дин милдетин аткарып келген Беккубат Иманкожоевдин ордуна дайындалган Дамир Моўолдоров ушу тапта Саруу айылынын тур-гундары менен жолугууда. Айыл єкмєтїнїн жанында єтїп жат-кан жолугушууга 100дєй киши катышып жатат. Алар камалган

саруулуктарды бошотууну, айыл їстїндє тик учактардын учушун токтотууну жана Кумтєрдї улут-таштырууну талап кылууда.

ОРУСИЯДАГЫ КЫРГЫЗ МИГРАНТТАРЫНЫН 13 ПРОЦЕНТТЕН АШЫГЫ МЫЙЗАМСЫЗ ИШТЕЙТ«КР миграциялык саясат кон-

цепциясын иштеп чыгуу маселе-лери» боюнча иликтєєнїн бе-тачарында Орусиядагы кыргыз мигранттарынын 13 проценттен ашыгы мыйзамсыз иштеп, жаша-шары айтылды.

Эксперт Максат Мамыр-кановдун айтымында, соцсу-рамжылоо мигранттардын кєп-чїлїгї (40 процентти) доку-менттерин камдабастан эле жу-муш издеп чыгышат, бул єзгєчє жаштарга тийиштїї. «Мигрант-тардын 18 проценти документ-терди барчу жерге баргандан кийин эптейбиз деп ойлошот. Мыйзамсыз миграция кєп экени кєрїнїп турат. Ал арада мыйзам чегинде иш алып барган миг-ранттар саны да кєбєйдї. Кат-талган мигранттар каттоо тар-тиби тууралуу жакшы маалымат алышкан (88,2 процент). Баш-кача айтканда, эмгек мигрантта-ры акырындык менен мыйзамга баш ийип келатышат. Мигран-тардын кєпчїлїгї 75, 9 процен-тинин убактылуу каттоосу бар. Анан 13,4 проценти Орусия-да каттоосу жок иштегендер», – деди ал. Анкеталык социо-логиялык изилдєєгє 860 киши катышкан. Ал Кыргызстандын шаарларында жана Москвада жїргїзїлгєн. Ошондой эле гас-тарбайтер їйбїлєлєрїндє, аба майдан, базар, темир жол вок-залдары жана Интернет аркы-луу скайпта отургандар.

11-октябрь, 2013-жыл

55САЯСАТТАГЫ “ДИРИЖЕР”

Майрамканын акылы менен

МИТИНГДЕРДИН КЄМЇСКЄДЄГЇ «ДИРИЖЁРЛОРУ» ЖАШ МУУНДАРДЫН ЖАНА МАМЛЕКЕТТИН

КЕЛЕЧЕГИН ТАЛКАЛООДО

ЖАПАРОВ КУМТЄРДЄН КАНАДИСТЕРДИ КУБАЛАП, КЫТАЙЛАРДЫ АЛЫП КЕЛЕБИ?

«Такка отурсам» дегенде ак эт-кенден так эткен оппозициячыл саясатчылар мамлекетибиздин келечегине балта чаба турган мыйзамсыз аракеттерин бири-нин артынан бирин жасашууда. Мындай аракеттери менен алар мыйзамды сыйлабастык тарын гана кєрсєтпєстєн, кыргыз эли-нин эзелтен келе аткан нарк-на-силине да доо кетиришїїдє. Алар «Кумтєр» маселесин саясый ку-ралга айлантып, бийликке ба-руунун бирден-бир жолу катары эртеўки кїнї єлкє келечегин ко-луна ала турган жаш муундарды кара кїч катары пайдаланууга киришти. Маселен, 7-8-октябр-ларда Ысык-Кєл облусунда бо-луп єткєн башаламандыктарга, мыйзамсыз аракеттерге жалаў жаш балдар тартылган. Албетте, адаттарынча алдыларына аял-затын да салып алышкан. Би-рок, негизги мыйзамсыз аракет-терди, маселен жол тозууларды, бийлик єкїлїн барымтага алуу, жулмалоо, автоунааларды єрт-тєє єўдїї аракеттер жаш балдар тарабынан жасалууда. 8-октябрь кїнї эртеў мененки саат 10 чама-сында Саруу айылына 15-20нын тегерегинде жаш балдар чогу-луп аларга сїйлєшїїгє келген Жети-Єгїз районунун милиция начальниги К. Жудеевди сабап коюшкан. Бийлик єкїлїнє, єз-гєчє формачан єкїлдєргє кол

салуу мыйзам боюнча єтє ка-таал жазага кириптер кылаары маалым. Бирок, мына ушундай кылмыштарга барып жаткан жаштар алардын аркасында тур-ган айрым саясатчылардын «Эч нерседен коркпогула, артыўарда биз турабыз» деген кєкїтїїлє-рї менен болуп жатканы айтпа-са деле тїшїнїктїї. Андан соў чогулгандардын саны 300-350гє жетип Балыкчы- Бєкєнбаев Ка-ракол жолун тозушканы маалым. Ал жерден Жети-Єгїз райондук прокуратурасынын кызматке-ринин Honda Torneo їлгїсїндє-гї автоунаасын оодарып, анысы

аз келгенсип єрттєп салышкан. Мына ушунун єзї эле митинг-дерди уюштуруучулардын чыны-гы максаттары эмнеде экендигин тїшїндїрїп турат. Мамлекеттин кызыкчылыгы їчїн жасалган аракеттер бїтїн турган буюмдар-ды бїлїндїрїї аркылуу жасалба-шы аштан бышык. Алар эптеп эле карапайым эл менен бийликтин ортосунда кагылышуу болуп ке-тишин кїтїшїїдє. Мына ушул мыйзамсыз аракеттер боюнча Жети-Єгїз райондук прокура-турасы тарабынан бир нече бе-ренелер боюнча кылмыш иши козголду. Маселен, 341-берене

бийликтин єкїлїнє карата кїч колдонуу, 174 берене мїлктєрдї атайылап жок кылуу, же ага жа-ракат келтирїї жана 234-бей-баштык беренелери боюнча. Албетте, ага чейин дагы Кара-колдогу мыйзамсыз аракеттерге карата кылмыш иши козголгон. Муну менен жаўыдан єсїп келе аткан жаш муундун єкїлдєрї єз-дєрїнїн ємїр-таржымалына ор-ду толгус оор жоготууларды алып келишїїдє. «Мурда баланча жо-лу соттолгон» деген сєздїн єзї эле алардын келечегине жарака кетти дегенди тїшїндїрєт. Му-нун бардыгын абдан сонун тїшї-нїп турушса дагы оппозициячыл саясатчылар аларды атайылап кылмыштарга тїртїїдє. Эртеў-ки кїнї єз максаттарына жетип алса, алардын саясый оюндары-нын курмандыктарына айланган жаштар алардын эсинен бат эле чыгып кетери турган иш. Ант-кени «Силердин ар бир жасаган аракетиўер їчїн биз жетишээр-лик деўгээлде акысын тєлєп бер-генбиз» дешет. Ал эми келечегин талкалап алган жаштар ошондон ары кыйшык кеткен жолун оў-дой албай, ємїр бою єкїттє ка-лышаар. Андыктан бал тилдїї саясатчылардын тилине алдан-бай, ар бирибиз єлкє келечеги їчїн єз башыбыз менен ойлон-сок жакшы болор эле…

Эсиўерде болсо керек, Кумтєр компаниясы бир эмес бир канча келишимдин негизинде иштеп келди. Бакиевдин убагындагы одоно бузулган келишимге бї-гїн кимдердин салымы зор эке-ни жамы журтка маалым эмес-пи. Албетте, ал убактагы мамле-кеттик маанилїї кызматтарды ээлеп жїргєн биздин айрым атка минерлер, бїгїн Кумтєр кенин бетине жаап, ар кандай акция-ларды єткєрїїгє жандалбастап жатат. Ал эми єкмєт болсо, мур-дагы одоно бузулган келишимди бузуп, єлкєгє пайда келтире тур-чу келишимге шарттуу єтїп жат-канын эске албаганда, аталаган оппозиционермин деп тєш как-кандар эмнени кєздєп жатыш-канын аўдабай билсе болчудай. Алардын катарында албетте Са-дыр Жапаров да бар. Мурда-ки-йин Кумтєр кенине мынчалык кїйїп бышпаган Садыр эми эле асмандан тїшкєнсїп, бул масе-лени колго кармап айгай, салып калды экен? Ушундай колтойгон суроо туулат. Туура, Садырдын бул маселенин арты менен чоў акча жасоо аракет кїч экени бел-гилїї эмеспи...

Убагында, тээ Садырдын жыл-дызы жанып, байлык-бийликке жетїїгє чейин, ал мыйзамсыз тїрдє бензин алып, кайра кар-дарларга канистрлеп сатып жїр-гєнї эч кимге деле жашыруун эмес. Дал ошол маалда анын атасы менен эжеси Кытайга са-пар тартып калышат. Ал жактан кытай бизнесмендери менен таа-нышып, Садырды Кыргызстан-дагы бизнестерин жїргїзїїгє ишеним артышат. Ошентип, кы-тайлардын бизнесин биздин єл-кєдє єркїндєтїп берген Садыр, колундагы байлыктын кїчї ме-нен бийлик тарапка келип, май-луу кызматтарды аркалап калган.

Эми ошол убагында жардам кылган кытай достору, Кумтєр кенин бизге єткєрїп бергиле, биз иштетели деген кыязда сєз козгоп, Садырдын эки чєнтєгїн кыйла калыўдатып беришиптир дейт. Ушундан улам Садырдын Кумтєр маселесине кїйїп-бы-шып аткандыгынын артында єзї-нїн кызыкчылыгы эмей эмине?!

Бакыт БЕКТУРОВ

КЇНЄЄНЇ МАРКУМГА ООДАРГАН ЖЭЭНБЕКОВ СУУДАН КУРГАК ЧЫККЫСЫ КЕЛГЕНДЕ!

“Єлгєн адамдын дарегине жаман сєз айт-пайт” дейт кыргызда. Ал эми парламенттеги эркин депутат, Батыштын “кумири” Равшан Жээнбеков бир кездеги былыктарын єзїнїн Макаров аттуу маркум орунбасарына шылтап, “суудан таза, сїттєн ак” чыккысы келгенин ырастады. Буга парламенттин 8-октябрдагы отурумунда талкууланган “Кумтєр” темасы тирїї мисал.

Макаланы баштаардан мурда бир аз ли-рикалык чегинїї жасайлы. Туўгуч хан айым Майрам Акаева Равшан Жээнбековду адам кылып, кызматтан кызматка сїйрєгєнї эч кимге жашыруун эмес. Анын амири менен 2001-2004-жылдар аралыгында мамлекет-тик мїлк фондун жетектеген. Равшанчиктин тушунда менчиктештирїї процесси космос-тук ылдамдыкта жїрїп, бала бакчалар, пан-сионаттар жеке адамдарга єтїп кеткен. Єзїн дагы унутта калтырбай, Таластагы мамлекет-ке караштуу эс алуу борборун, Ысык-Кєлдїн жээгиндеги “Асыл таш” пансионатын текей-ден арзан баада єзїнє каттатканга їлгїргєн. Мына ушунун бардыгына єзї кол койгону маалым. Мындай май талкандуу иштерди єзїм билемдик кылып жасабашы турган иш, апчеси Майрам Акаевага бриллиант талган сумка, шакектерди белек кылчу деген сєз ошондон улам чыкса керек.

Равшан Бабырбековичтин ашынган куу-лугун карабайсынбы: мамлекеттик мїлк фондун жетектеп турган кезинде “Кумтєр” боюнча 2003-2004 -жылдардагы келишимге кол койгондон качып, єзїнїн Макаров аттуу

орунбасарына кол койдуртуптур. Муну 8-ок-тябрдагы жыйында ачык айтты. Ал башкы прокурор Аида Саляновага: “Кумтєр” боюн-ча менин айыбым барбы жокпу, расмий тїр-дє ачык айтып коюўузчу?” деп кайрылганда, Аида Жеўишбековна: “Биз текшерип чыккан-да, “Кумтєр” боюнча келишимдерден сиздин колуўузду тапкан жокпуз. Сиздин ордуўузга ошол кездеги орун басарыўыз Макаров кол койгон экен” деген жообун узатты. Эргип кеткен Жээнбеков: “Ошол кезде аў-сезимим, билимим менен атайын кол койгон эмесмин” деп єпкєсїн какты. Карапайым кишилер: “Ааа, Равшан таза турбайбы” деген ойдо ка-лышы ыктымал. Бирок, Жээнбеков канчалык актанбасын, анын кыяматтуу келишимге тие-шеси бардыгы кєрїнїп турат.

Биринчиден, кандай гана орунбасар бол-босун, ал жетекчисинин макулдугусуз кадам таштабайт. Демек, Макаров Жээнбеков ме-нен макулдашкандан кийин кол койгон десек туура болот. Балким Жээнбеков орунбасарын кол коюуга мажбурлагандыр?

Экинчиден, єзї кол койбогону менен же-текчи катары саясый жоопкерчилиги болот. Муну Жээнбеков билет деўизчи, тилекке каршы, Макаров келишимге кол койгондон кийин оо дїйнєгє аттанып кетип жатпайбы. Анын кандай жагдайда жан таслим болгонун айта албайбыз, эгер тирїї болгондо ал бар-дык чындыкты айтып бермек беле?

Азыркы кїндє Макаров тирїї болбогон-дуктан, анын бир кездеги жетекчиси ката-ры Равшан Жээнбеков жооп бериши керек

эмеспи? Мыйзамда да ушундай каралган. Же бардыгын маркумга шылтап туруп акталып кеткиси келеби? Маркумдун арты менен аби-йирин сактайм десе, анда Жээнбековдун сая-сый келечегин кара булут чулгайт го? Себеби, макаланын башында жазгандай, кыргыздар маркумдун дарегине жаман сєз айткан эмес, жаман сєз айткан адам оўбой каларын эскер-тишкен. Ал эми Равшан мырза жаман сєз-дї мындай кой, бардык кїнєєнї Макаровго жїктєп жатпайбы. Арты кандай болор экен...

11-октябрь, 2013-жыл

66Нурия Айдабосунова, «Мекен шейиттери» коомдук бирикмесинин єкїлї:

Бїгїн «Мекен шейиттери», «Апрель байрагы» жана Бїгїн «Мекен шейиттери», «Апрель байрагы» жана «Айкєл Ала-Тоо» коомдук бирикмелеринин атынан «Айкєл Ала-Тоо» коомдук бирикмелеринин атынан Нурия Айдабосунова «Акипресс» агенттигинде Нурия Айдабосунова «Акипресс» агенттигинде журналисттер менен маалымат жыйынын єткєздї. журналисттер менен маалымат жыйынын єткєздї. Аталган коомдук бирикмелердин єкїлдєрїн Аталган коомдук бирикмелердин єкїлдєрїн 7-8-октябрларда Ысык-Кєл облусунда болуп 7-8-октябрларда Ысык-Кєл облусунда болуп єткєн башаламандыктар, мыйзамсыз аракеттер єткєн башаламандыктар, мыйзамсыз аракеттер тїйшєлдїрїп жаткандыгын жана Саруу айылынын тїйшєлдїрїп жаткандыгын жана Саруу айылынын тургундарын, деги эле Ысык-Кєл облусунун тургундарын, деги эле Ысык-Кєл облусунун тургундарын сабырдуулукка, мыйзамдуулукка тургундарын сабырдуулукка, мыйзамдуулукка чакырды. «Кандай гана маселе болбосун аны чакырды. «Кандай гана маселе болбосун аны мындай мыйзамсыз аракеттер менен чечїїгє мындай мыйзамсыз аракеттер менен чечїїгє болбойт. Бизге азыркы тапта баарынан дагы болбойт. Бизге азыркы тапта баарынан дагы єлкєбїздєгї стабилдїїлїк башкы орунда турат» дейт єлкєбїздєгї стабилдїїлїк башкы орунда турат» дейт Нурия Айдабосунова. Маалымат жыйынындагы Нурия Айдабосунова. Маалымат жыйынындагы журналисттер тарабынан берилген суроолордун журналисттер тарабынан берилген суроолордун олуттууларына токтолобуз.олуттууларына токтолобуз.

АЛЫЎА КАРАП ИШ КЫЛ!

Бир кездеги чыныгы генерал, элдин таламын ойлогон саясатчы катары бааланып келген Ємїрбек Суваналиев да теўирден тетири кетип бара жаткандай. Буга бир эмес, бир канча мисалдар тїрткї болууда. Ооба, бийлик їчїн бет каптан, бет капты алмаштырып, бир сєздєн, бир сєзгє кєчїп, жада калса шайтан менен дос болууга бара турган эр азаматтар бизде ого эле кєп. Эми алардын ката-рын дал ушул Ємїрбек Сувана-лиев да толуктады десем ашык-тык болбос.

Сєзїбїз курулай болбошу їчїн, калктын башына караўгы тїн тї-шїрїп кеткен Бакиевдер тобу али да болсо элдин эсинде эмеспи. Дал ошол Бакиевдердин кандуу бийлигин кулатып, 7-апрель эл-дик революция болгонун эсепке албай, анда курман болгон бал-дардын арбагын тебелеп, ошон-

догу революцияны бекер бол-ду, андан кєрє болбой эле койсо болмок таасиринде сєз сїйлєгєнї жумурай журтка анчейин жакпай калды. Ал азыр Бакиевдин "кєкї-рєк кїчїгї" Нариман Тюлеевдин жакын санаалашы Апсаматов де-ген жигит менен жашыруун жолу-гушуп, андан соў мурдагы губер-натор Бакиевдин кол баласы бо-луп жїргєн Болотбеков менен да жолугушуу уюштурду. Булардын жашыруун сїйлєшкєн сєздєрї, баарыбызга айтпаса да белгилїї. Мурдатан элди бєлїп, мамлекет-тин тынчтыгына, стабилдїїлї-гїнє доо кетиребиз дегендердин катарында жїргєн Болотбеков, эми Суваналиев менен чогу мур-дагы кожоюну Бакиевдин буйру-гун жазбай аткарчудай болуп кал-ды. Азыркы жаўы тїзгєн Сува-налиевдин Каршылык кєрсєтїї кыймылы дал ушундай максатка

ылайыкталып тїзїлгєнї бештен белгилїї.

Ал тургай Суваналиев Эли-сеевден акча алгандыгы, анын азыркы бош чєнтєгї мындай иш чараларга жарабай тургандыгын да эл арасында кеп болуп жїрєт. Аттиў десеў, мурдагы чыныгы ге-нерал, элдик саясатчынын ушун-дай абалга тїшїп, эл бузаар атка коноорун їч уктасам тїшїмє кир-ген эмес. Бийлик, байлык дегенде бул киши деле мамлекетин сатып жиберїїгє даяр окшобойбу?

Жаман жигит жан сактайт,жакшы жигит эл сактайт…

(кыргыз эл макалы)

ТЇШКЄ НЕЛЕР КИРБЕЙТ…

Кылым карыткан кыргыз эли эгемендик алган жыйырма эки жылдан бери саясат айдыўын-да ар кандай саясатчылар пай-да болду. Бири метеорит жыл-дызындай бир жарк этип кїйїп жоголсо, экинчилери бирде пай-да болуп, бирде жоголуп, ал эми їчїнчїлєрї саясатка кандай ка-дам ташташса ошол калыптары-нан жазбай єз жїздєрїн сактап келе атышат. Алардын арасынан албетте Р. Отунбаева, Б. Шер баш болгон бир топ саясатчы-ларды кєрїп жїрєбїз. Булар 20 жылдан ашуун саясат казанында кайнагандардын катарына ки-рет. Коомчулук саясаттагы ири инсандар менен эптеп кыбыра-гандарынан бери электен єткє-рїп назарын буруп турган чагы. Саясат бїтїндєй бир театр оюну сымал. Бирєєнє драмалык каар-мандын ролу берилсе, экинчиси трагедияны, їчїнчїсї Н. Мотуев сымал комик саясатчынын дида-рын ачып берет. Айрымдары єз жеке кызыкчылыгы їчїн бардык ролдорду аткара беришет. Алар-дын бири «казды туурайм деп карганын буту сыныптыр» деген принципти туу туткан «Чындык» партиясынын лидери жана жапа-дан жалгыз мїчєсї Кубанычбек Кадыров мырза…

Акыркы мезгилде кичине-чоў жыйын, эки адамдын башы ко-шулган чогулуш, жалданган элїї

кишиден турган митинг, кыска-сы кыбыраган окуя болгон жерде єзїн чоў саясатчыларга теўєєгє аракеттенимиш этїїдє. Єзїн эл алдында Б. Шер менен Р. Отун-баеваларга теўелем деп Куба-нычбек мырзанын телпектегени «генерал болууну самаган сол-датты» элестетет. Аларга салыш-тырмалуу албетте Кадыров таж-рыйбасыз мадырабаш саясатчы. Саясатчы кандай болуш керек? К. Кадыровдойбу? Жок. Кыйраткан деле саясатчы эмес экен. Болгону жарытып иш жасабаган жарым жан кыргыз жараны десек туура болот. Анын эмгек жолу менен таанышкан адам «бул ишмер-дин» кыйратып деле иш жасаба-ганына кїбє болот. Болгону бир кезде Кыргыз Республикасынын ИИМнин Экономикалык кыл-мыштуулук менен кїрєшїїнїн башкы башкармалыгында опер-кызматкери болуп иштеген. Кыз-матын «катыра иштеген» экен, жада калса їч кишиге башчы бо-ло турган бєлїм жетекчилигине да кєтєрїшпєптїр. Акыры кыз-матында ар кандай кемчиликтер-ди кетире бергендиги їчїн жу-муштан куулган.

Партия лидери имиш? «Чын-дык» партиясын тїптєп канча-лык чыркыраса да анын партия-сына кирїїдєн туугандары баш тарткандары кызык. Демейде партиянын лидери алгач єз жа-

кындарын айланасына топтошот го? Бул да болсо Кадыровдун ка-дырынан кабар берип турбайбы? Кубанычбек ары-бери чапкылап жїрїп акыры бир белгисиз се-бептерден улам 2009-жылдын жазында КСДПнын мїчєсї бо-луп тынат. Андан соў кызматтар-дын бирине жылып кеткен депу-таттын ордуна 4 чакырылыштын депутаты болду. Балыкчы шаа-рында болгон 2009-жылкы окуя-дан кийин Швецияга куйругун карматпай качып жоголгон. Жыл айланбай 2010-жылы чет жерден келип єзїм билемдикке салып ИИМдин министринин орун ба-сарынын кабинетин ээлеп алган. УЄнїн бир да мїчєсї ага бу кыз-матты сунуштабаганы Кадыров-дун кантип кызматка келгенинен толук кабар берет. Куйругу жер жыттабаган Кадыров бул жерде да жєн отура албады. «їйрєнгєн адат калабы, уйга жїгєн салабы» дегендей эски оорусу кармап, ар кайсыл ишкерлерден «салык алып» туруу максатында кол ал-дындагы оперлерди аларга жибе-ре баштаган. Бул кылыгы бир ай-га жетпей жогорку жактагыларга угулуп, акыры бул кызматтан ай-далып тынган. Партияны жама-натты кылгандыгы їчїн КСДП-нын мїчєлїгїнєн да кол жууйт.

Мына бїгїнкї К.Кадыровдун эмгек таржымалы… Арасынан Кубанычбек мырзанын саясат-чы, коомдук ишмер, чыгаан же-текчилик сапаттарын жолукту-ра албадык. Андай болгондон кийин кайсы арына саясаттагы «карт бєрїлєргє» теўелет? Ку-банычбектин куру кыялын тї-шїнсєк болот. Кыргыздын кєбї жамбаштап жатып алып кыял-данганды жакшы кєрїшєт эмес-пи. Акыры: “Атак менен байлык-ты, алдап алса бїтїндєй. Буюр-бастан ээсине, тарап кетет тїтїн-дєй…” деген жапондордон ашык мындай кепти эч ким айтпас… Алардын бул сєзї бїгїнкї К. Ка-дыровдун саясий бейнесине куп гана жарашат. Артыкча эч нерсе жок. Болгону болгондой.

Є. CУВАНАЛИЕВ БАКИЕВДИН БУЙРУГУН АТКАРЫП ЖАТАБЫ?

«КЫЗУУ КАНДУУЛУККА АЛДЫРГАНДАРДЫ САБЫРДУУЛУККА

ЧАКЫРАБЫЗ»

- Ысык-Кєл аймагында бо-луп єткєн акыркы окуя-ларга кандай пикирде бо-луп жатасыздар?- Мен Кыргызстандын жараны

катары Ысык-Кєл аймагында бо-луп жаткан окуяларга кайдыгер карап тура албадым. Ошол эле учурда єзїбїздїн коомдун энеле-ринин атынан Ысык-Кєлдїн жа-рандарына «Сабырдуу болуўуз-дар, тынчтыкты сактайлы» деп кайрылып кетет элем. Биз буга чейин башыбыздан эки револю-цияны єткєрдїк. Экинчисинде кан менен, ый менен Бакиевдин їй-бїлєлїк бийлигин кулатып, акыйкаттуулук єкїм сїргєн єнї-гїї багытына тїшкєн мамлекет куралы дегенбиз. Албетте, азыр деле жашообуз укмуштай болуп жакшы жагына єзгєрїп кеткен жок. Бардык жакшы нерселерге жетиш їчїн убакыт керек экен. Алгачкы эки президентибиздин туура эмес жїргїзгєн саясаты-нан улам кєлдє гана эмес, єлкє-бїздїн бардык эле аймактарында кєйгєйлєр жетиштїї. Бирок, биз бардык кєйгєйлєрдї ызы-чуу, башаламандык, мыйзамсыз ара-кеттер менен эмес, мыйзамдын чегинде чечсек болот эле. Кызуу кандуулукка алдырып, єкмєттїн єкїлїнє, милиция жетекчисине кол кєтєрїп, барымтага алып, автоунааны єрттєп жаткан жаш балдарга акыл айтып, «антпе-гиле, акылыўарга келгиле» деп акыл айтпагандарга таў калам. Єкмєттїн єкїлїн барымтага алып, 3-4 маселени бир уучка

топтоп алып кыйкыра бергенде болбойт. Эмне себептен мый-замды бузган, «Кумтєрдїн» єкї-лїнєн 3 миллион доллар талап кылган жигиттерди бошоткула дешет? Мамлекеттин кадыр-бар-кына шек келтирген адамдарды мыйзамдын алдында жоопкер-чиликке тартпай, эмнеге бошотуп жибериш керек? Каптагаев де-ле єзїнїн кызматын жакшы би-лет. Ал дагы Бакиевдик режимге каршы кїрєшкєн революциячыл саясатчы. Анан «Кумтєр» масе-лесин шылтоо кылып, анын ке-лишимин денонсация кылгыла деп, ага кошуп мыйзамсыз аракет кылгандарды бошоткула дегенде-рин эч ким колдобойт. Демокра-тия десе эле мыйзамсыз иштерди жасай берїї дегендик эмес. Анын жоопкерчилиги да бар.

- Бул митингчилердин ар-тында кимдер турат деп ойлойсуз?- Мен саясатчы эмесмин. Ан-

дыктан кимдер тургандыгын билбейм. Бирок, митингдердин артында ким турса дагы мый-замдуулукту сыйлоого чакыра-быз. Бизге стабилдїїлїк керек. Маселени мындай жолдор ме-нен чече албайбыз. Азыркы тап-та жалпы Кыргызстандын эли ун-чукпай жатканы менен бардыгы теў эле ушундай пикирде деп ой-лойм. Эл дагы ызы-чуудан тажа-ды. Сабырдуу бололу, мыйзамды сыйлайлы.

Маектешкен Жыргал БЕРДИБЕКОВ

11-октябрь, 2013-жыл

77ФЕЛИКС ЖЇЗ

Медицина Медицина

БИШКЕКТЕ ОРГАНИЗМДЕ ТАШ ПАЙДА БОЛУУСУНА

КАРАТА ЭЛ АРАЛЫК КОНФЕРЕНЦИЯ ЄТЄТ

11-октябрда Park Hotel мей-манканасынын конференц-за-лында «Организмде заара чы-гуучу тїтїктєрдє таш пайда болуусун жана зааранын тї-тїктєрїндєгї оору жаратуучу абалдары» аттуу эл аралык или-мий-практикалык конференция болуп єтєт. Бул тууралуу Сала-маттык сактоо министрлигинин басма сєз кызматы билдирди.

Конференцияда Россия, Бела-русь, Казакстан, Єзбекстан, Ин-дия єлкєлєрїнїн заара чыгуучу тїтїктєрдї дарылоо жана алдын алуу жаатындагы алдыўкы адис-тер катышат.

Конференциянын башкы мак-саты КМШ мамлекеттеринде, анын ичинде Кыргызстанда заа-ра чыгуучу тїтїктєрдє таш пай-да болуусунун жана зааранын тїтїктєрїндєгї оору жаратуучу абалдардын єсїш кєйгєйлєрїн, аталган патологиялардын мурун-ку жана азыркы єсїшїн, ошон-дой эле буларды тємєндєтїї боюнча дарылоо-алдын алуучу иш-чараларын иштеп чыгуу ча-ралары талкууланат.

ЧАТКАЛ РАЙОНУНДА ЖУГУШТУУ ДАРТТАРДЫ

АНЫКТООЧУ ЖАЎЫ ЛАБОРАТОРИЯ КУРУЛУП

ЖАТАТ

Чаткал районунун санэпидс-танциясына жаўы лаборато-риянын имаратын куруу иште-ри башталды. Бул тууралуу ра-йадминистрациядан билдирди. Маалыматка ылайык, аталган лабораториянын курулуш иште-ри жакынкы кїндєрдє бїткєрї-лїп, пайдаланууга берилет. Калк арасында жугуштуу оорулар-ды аныктоо лабораториясынын жоктугунан тиешелїї анализдер-ди аныктоо їчїн жергиликтїї жашоочулар коўшулаш район-дорго, Ош, Жалал-Абад,Бишкек шаарларына барууга туура кел-ген. Лабораториянын курулуш иштерине Саламаттыкты сактоо министрлигинен 8 млн сом бє-лїнгєн. Чаткал районунун эсеби-нен 1 млн сом бєлїнїп берилди.

ЗААРА ЧЫГУУЧУ ТЇТЇКТЄРДЄ ТАШ ПАЙДА

БОЛУУ ООРУСУ 10 ЖЫЛДЫН ИЧИНДЕ

40%ГА ЄСКЄН11-октябрда «Заара чыгуучу

тїтїктєрдє таш пайда болуусун жана зааранын тїтїктєрїндєгї оору жаратуучу абалдары» ата-лышында эл аралык илимий-

практикалык конференция єтєт. Бул тууралуу Саламаттык сактоо министрлигинин басма сєз кыз-маты билдирди. Конференцияга Орусия, Беларусия, Казакстан, Єзбекстан, Индия єлкєлєрїнїн заарадагыг таштар жана заа-ра чыгуучу тїтїктєрдї дарылоо жана алдын алуу жаатындагы алдынкы адистер катышат. Кон-ференциянын башкы максаты – КМШ мамлекеттеринде, анын ичинде Кыргызстанда заара чы-гуучу тїтїктєрдє таш пайда бо-луусунун жана зааранын тїтїк-тєрїндєгї оору жаратуучу абал-

дардын єсїш кєйгєйлєрїн, атал-ган паталогиялдардын мурунку жана азыркы єсїшїн, ошондой эле буларды тємєндєтїї боюнча дарылоо-алдын алуучу иш-чара-ларын иштеп чыгуу маселелери талкууланат.. Маалыматка таян-сак, зааранын тїтїктєрїндє таш-тын пайда болгон оорулары тез кездешїїчї урологиялык оору-лардын бири жана калктын 13% жакынында, айрыкча эмгекке жарамду 20-50 жаш курагында-гылардагы адамдарда тез кезде-шет. Уролитиазм менен ооруган-дар баардык урологиялык ста-ционарлардын контингентинин 30-40 %ын тїзєт. Расмий ста-тистикалык маалымат боюнча, бул оорунун республика боюн-ча жалпы кєрсєткїчї 100 миў калкка 2000-жылкы 101,6дан 2010-жылга 139га єскєн (+40 % єсїш).

КАРА ТУМОО КОРКУНУЧУ КАЙТА ЭЛЕК

Убагында жардам кєрсєтїлсє, бубон чумасына кабылган адам-дын ємїрїн сактап калса болот. Кезегинде Европа калкынын дээрлик жарымынын ємїрїн ал-ган кара тумоо же бубон чумасы орто кылымга таандык илдет ка-тары сыпатталып келет. Бирок бїгїн Кызыл чырым эл аралык комитети жана “Пастер” инсти-туту бул оору дїйнєнїн кєпчї-лїк аймактарына дале коркунуч жаратып жатканын билдирип чыкты.

Бїткїл дїйнєлїк саламаттык-ты сактоо уюмунун маалыматы-на ылайык, былтыр бубон чума-сы башка єлкєлєргє салыштыр-малуу Мадагаскарда эў кєп кат-талган. Азыр эки уюм бул ооруга каршы чогуу кїрєшкєнї жатат. Мадагаскарда октябрь айындагы жылуу аба ырайы кара тумоонун башталышынан кабар берет. Бул илдетти келемиштер алып жїрєт

жана ооруну кєбїнесе алардын денесиндеги бїргєлєр таратат. Мадагаскардагы негизги тїрмє эркинен ажыратылган адамдар-га да, кемирїїчїлєргє да толгон. Былтыр бул жерде 256 адам кара тумоого кабылып, алардын ал-тымышы каза тапкан. “Пастер” институту катталбай калган да фактылар болушу мїмкїндїгїн айтууда. Бул илдет бат эле тарап кетиши ыктымал. Анткени кыз-маткерлер тїрмєгє кандай кирип чыкса, бул жабык жайга келе-миштер да оўой эле кире алышат.

Кызыл чырым комитети ме-нен “Пастер” институту келе-миштерге карата каталыраак ча-ра кєрїїгє їндєп жатат. Алардын айтымында, аларды єлтїрїп кой-со, андагы бїргєлєр башкаларга, анын ичинде адамга жармашат. Андыктан чычкандарды єлтї-рєрдєн мурда, алгач алардын бїргєлєрїн жок кылууга туура келет. Бул долбоорду ишке ашы-рууда Мадагаскардагы тїрмє оў жыйынтыктарды кєрсєтє баш-тады. Бирок медициналык жар-дамдан алыс жана маалыматы жок коомчулукта бул илдет єтє коркунучтуу бойдон кала бе-рїїдє.

Кыргызстанда август айынын соўунда кара тумоодон бир єспї-рїм каза болгон. Адистер ага да илдет кемирїїчїлєрдєн жукка-нын айткан болчу.

Экономика Экономика

ЇСТЇБЇЗДЄГЇ ЖЫЛДЫН 8 АЙЫНДА

КЫРГЫЗСТАНДЫН ИМПОРТТООСУ 13%

ЖОГОРУЛАДЫ

Їстїбїздєгї жылдын 8 айында Кыргызстандын импорттоосу 13% жогорулады, деп маалымдаш-ты КР Улуттук статистикалык ко-митетинен.

Жогорулоо негизинен химия-лык продукция жана ага бай-ланыштуу єнєр жай тармагына байланыштуу (21,4%), машина, жабдуу жана механизм (15,2%), минералдык продуктулар (10,9%), ошондой эле текстиль жа-на текстилдик буюмдарды (9,3 %) ташууга байланыштуу келип чыккан.

2012-жылдын январь-авгус-тунун деўгээлине карата алтын экспорттоо кєлєм наркы 1,5% жогорулаганына байланыштуу экспорттук ташуулар єткєн жыл-дын тийиштїї мезгилиндеги деў-гээлге жетти.

Текстиль жана текстилдик буюмдарды тышкы рынокко чы-гаруунун азайышы єткєн жыл-дын январь-августуна салыш-тырмалуу, алтынды эсепке ал-баганда, экспорт кєлємїнїн 0,6% кыскарышын шарттады.

Бакыт БЕКТУРОВ

Коомдогу єрїнїктїї абарлар“КИРГИЗ”

КУЛОВ БАТУКАЕВДИ КАЧЫРГАНБЫ?

2010-жылы парламент-тик шайлоодо “Ар-

Намыс” партиясын 5 пайыздык чектен єтєрїн эч ким кїткєн эмес. Бирок, алар “аламан жа-рышта” їчїнчї болуп кєпчїлїк-тї таўданткан. Мунун сырын экс-акыйкатчы Турсунбек Акун маалымат каражаттары аркылуу ашкерелегени бар.

Кулдун небереси шайлоо алдында Россияга барып:

“Кыргызстандагы аз улуттардын атынан чыгып жатам, алардын укугун коргоого жардам берги-ле. Мен кыргыз эмесмин” деп жалдыраган тура! Боору ооруган орус туугандар анын чєнтєгїн кампайтып кайтарган дейт. Кєр-сє, “ар-намысчылардын” жеўи-шинин сыры ушунда экен.

Мына сага, парламент бо-согосун атташ їчїн эли-

биздин ар-намысын, улуттук баалуулугун бєлєк мамлекеттин алдында тебелеп-тепсеп, абийи-рибизди айрандай тєккєн Фе-ликс Шаршенбай уулунан кай-сы жакшылыкты кїтїїгє болот? Акаевдин убагында “темир ге-нерал” атыгып, Бакиевдин уба-гында “желим генерал”, “жыгач генерал” атыккан Кулов чындап мокогонунун башкы белгиси эмеспи бул?

Ошол эле Турсунбек Акун “мыйзамдагы ууру” Азиз

Батукаевди качыргандардын ба-шында дал ушул Кулов турарын “Деньги&Власть” басылмасына айтып берген. “Тынычбек Акмат-баев тїрмєдє атып єлтїрїлгєндє 31-колонияга Кулов барып Бату-каев менен жолуккан. Экєєсї кєп жылдан бери жылуу мамиледе болгон. Кулов тїрмєдє отурган-да аны Батукаев коргогон, ал эми Кулов эркиндикке чыгып Бату-каевди бошотту” дейт ал.

Тукенин кебине ишенбе-йин десеў белгилїї коом-

дук ишмер Клара Ажибекова да ушундай маанайдагы пикирин жарыялады. Клара айым басыл-малардын бирине маек берип жа-тып: “Батукаевди бошоткондор-

дун башында Кулов турган. Кулов Азиз баштаган кримтоп менен тыгыз байланышта болгон” де-ген оюн жашырган эмес. Ал эми “желим генерал” тилин жутуп ал-гансып їн катпай отурат.

“Кыргыз эмесмин” деген сєз эне тилинде жаш бала-

ча чулдураган Кулов мырза їчїн кеп эмес. Ал эми кыргыздардын кулагын кесип, Чечен туусун єз камерасына илип жаткан Азиз-ди чыгарып жибергендердин ба-шында Феликс мырзанын турга-нын кїтсє болот. Анткени, кыр-гыз деп жїрєгї соккон адам бул ишке барбайт. Грузиндердин чы-гаан акыны Расул Гамзатов “эне тилин билбеген элин сїйїп жа-рытпайт” деп бекеринен безелен-бесе керек.

Кыргыз экенин ырастап, ан-дай “эрдиги” їчїн Кремл-

ден акча алып, парламентте депу-тат болуп отурган Феликс Кулов Батукаевди тымызын качырганы аз келгенсип, эми ордо оюндарын тымызын кїчєтїп кирди.

Караколдогу баш-аламан-дык, 10-октябрда Талас-

та єткєн “Каршылык Кєрсєтїї Кыймылынын” (“ККК”) акция-сына дал ушу “желим генерал-дын” тикелей катыштыгы барды-гы ырасталды. Мисалы, ал кєзє-мєлдєгєн “Интел Линкс” компа-ниясынын жетекчиси Дмитрий Цойдун уулуна таандык машине “КККнын” їгїт баракчаларына Таласта ташып бара жаткан же-ринен кармалды. Ошол эле унаа Караколго да жїктєрдї ташы-ганы айтылууда. Ал эми басыл-малар Кулов Цой аркылуу Сува-налиевге жана Караколдогу ми-тингге колдоо кєрсєтїп жатка-нын жазып чыгышты.

“Саяк жїрсєў таяк жейсиў” деген макал бар. Анын сы-

ўарындай, Феликс Шаршенбае-вич “оюнкарак тыгын” токтотпо-со, бир кїнї “омурткасы” сынары калетсиз. Андыктан, “карыганда калжаўдабай”, саясый интрига-ларын токтотуп, абийири менен карыса туура болмок...

11-октябрь, 2013-жыл

88 КЫЗЫКТАР ДЇЙНЄСЇНДЄ

УЧКУЧ АБАДАН ЭСИН ЖОГОТКОНДО, УЧАКТЫ ЖЇРГЇНЧЇ КОНДУРДУ

Учак башкарып жїргєн учкуч абадан эсин жоготуп, кєп єтпєй каза болду деп билдирди британиялык поли-ция. Ал жїргїнчї учакты кондургандан кийин, кєрїп, анан кете берген. Анча чоў эмес аба кемесинин учкучу Англиянын тїндїк-Чыгышындагы Сандтофт деп атал-ган жеке аэродромдон учуп чыккандан кийин, эсин жо-готкон. Борттогу жалгыз жїргїнчїгє штурвалга отуруп, авариялык жагдайда аны кондурууга туура келген. Учак Хамберсайд аэропортуна берки кишиге тез жардам бе-рїї їчїн чакырылган авиаинструкторлордун жардамы менен конду. Ал эми полиция учукучтун эмнеден каза болгондугун тактай элек. Анткен менен аэропорттогулар да, полиция да жїргїнчїнїн эрктїїлїгї менен каарман-дыгын белгилеп айтып жатышат. Тез жардам їчїн ча-кырылган инструкторлордун бири Рой Маррей, учакты кондурган кишинин таптакыр тажрыйбасыздыгына, ал тургай учактын тетиктери туурасында тїшїнїгї жокту-гуна карабай, мыкты иш жасагандыгын улам-улам ба-са белгиледи.

Учак коно албай, улам кєтєрїлїп, улам тїшїп отуруп, тєртїнчї ирет, аман-эсен конгондо диспетчерлер ары толкундангандыгынан, ары кубангандыгынан шатыра-та кол чаап, "жасалма учкучка" дем беришти деп жазды Би-би-си. Ага чейин рейс алкагында аэропортко коно турган эки учакты асманда кармап турушкан, авариялык учак конуп, тилкени тазалагандан кийин, калган рейстер єз сааты менен аткарыла баштаган.

АСМАНДАН ЖААГАН АКЧАНЫН ЭЭСИ ТАБЫЛДЫ

Боливиядагы Санта-Крустагы департаменттин ай-магына асмандан жааган доллар жашоочулардын эсин оодарды. Себеби, асмандан миллион жашыл акчалар тє-гїлїп жатпайбы....

Бул боюнча тартип коргоо органдары таўгала турган эч нерсе жоктугун айтышты. Алардын алдын ала божомолу боюнча, баўги сатуу менен шугулдангандардын учактан жерге ыргыткан акчасы. Кыязы, алар конгондон кийин жерден кайра таап алабыз деген ой менен ыргытышкан деп жазды Би-би-си.

Маалыматтарга караганда, асмандан "жааган" акча са-най келгенде оролгон 26 желим баштык болуп чыккан. Полиция кызматкерлери акча ээлерин аныктап чыгыш-кан. Учурда баўгизат сатуучулар колго тїшїп, алардан акча жана куралдарды кошо алышкан.

Эскерте кетсек, Боливия Перу жана Колумбия менен кошо жарыша дїйнє боюнча кокаин єндїргєндєрдїн ка-тарында келе жатат. Боливияда кокаинди медициналык максатта колдонууга тыюу салынган эмес, бирок, єстї-рїїгє мыйзам жол бербейт.

ИРАКТА ЭКИ ЖУРНАЛИСТ ЄЛТЇРЇЛДЇ

Ирактык "Аш-Шаркия" телеканалынын эки кызмат-керин Багдаддан 400 чакырым аралыктагы Мосул шаа-рында атып кетишти. Маалыматты ИТАР-ТАСС таратты.

"Кабарчы Мухаммед Керим менен оператор Мухаммед аль-Бедранини Мосулдун борбордук райондорунун би-ри Эс-Сиражда атып кетишти",-деп билдирди телеканал. "Аш-Шаркиянын" маалыматын полиция кызматкерлери да тастыктады.

Азырынча, буга эч ким жоопкерчилик ала элек жана эмне їчїн журналисттерди курмандыкка чалганы да бел-гисиз бойдон калууда.

Шаарда ушул эле кїнї полициянын кєзємєл єткєрїї пунктунда атышуулар болуп кетип, бир жай киши жана эки тартип кызматкери да окко учкан.

Эске сала кетсек, єткєн ай Ирак їчїн кандуу мезгил-дердин бири болуп калды: єлкєдє атышуулардын кур-мандыгы 979 кишиге чамалап, 2 миўге жакын киши жа-ракат алган.

АРГЕНТИНАЛЫК ДИЕТОЛОГДОР АРЫКТАТА ТУРГАН САГЫЗ ЧЫГАРЫШТЫ

Адам єзїн тамактан чектеп баштаганда эле ачка кал-гандай сезимге кабылат. Мындай ойдон арылуу їчїн ар-гентиналык диетологдор тамактан алаксыта турган са-гыз ойлоп тааптыр. Дарыканаларда сатыла турган жал-быз кошулган сагызды ар бир адам чайнай берсе болот экен, бирок, адистер, аны алардын мурда, баары бир дарыгер менен сїйлєшїп алууну сунушташты. Маалы-матты ИТАР-ТАСС таратты. Диеталык жаўылыктын тї-зїїчїлєрїнїн бири, илимий жана техникалык изилдєє-лєр боюнча улуттук институттун кызматкери Маркос Мейер сагыз аппетитти азайтаарын айтат. "Бул - био-логиялык активдїї кошулмалардын сагыз тїрїндєгї-сї, кантсыз жасалган. Курамында жашыл кофенин ко-фейини жок кошулмалары, андан сырткары да табигый ингредиенттер бар, алар адамды ток алып жїрєт", -деп айтты. Изилдєєчїлєрдїн айтымында, аргентиналыктар-дын жарымынан кєбї ашыкча салмактан жапа чегишет. Мейердин айтымында, бул продукция адамдын организ-мине азыктандыруучу заттарды берип, бирок, тамак-аш катары кызмат кылбайт. Диетолог аталган сагызды тамактануунун ортосунда кїнїгє 2-3 ирет 15 мїнєттєн чайноого кеўеш берди.

МОСКВАДА АЙТТА МАЛДЫ КУРМАНДЫККА ЧАЛУУ ЖЕРЛЕРИ АНЫКТАЛДЫ

Москва аймагында Курман айтта малды кайсыл жерге союу боюнча маселе чечилди. Ал - Подмосковьедеги ата-йын мал союучу жайлар деп аныкталды. Тактап айтсак, ал 14 жерде: Подольск жана Раменск районунда – 2ден тєрт жерде союлса, ал эми калган жайлар Балашихинс-кий, Коломенский, Одинцовский, Домодедово, Ногинс-кий, Солнечногорский, Щёлков, Пушкин, Люберецкий жана Сергиево-Посадский райондорунун аймагында. Борбордук мечиттер курмандыкка буйрутма ала алат деп билдирди ИТАР-ТАСС.

Россиянын муфтияттын басма сєз кызматы "Акыркы жылдары Москвадагы мусулман диний уюмдары Курман айтта малды курмандыкка чалууну бир тартипке келти-рїїгє бардык аракетин жумшап жатат. Курмандык чалам деген мусулман мечитке їч кїн мурда алдын ала буйрут-ма берсе болот ",-деп билдирди.

Россиянын Муфтийлер кеўеши борбордун чет жака-сында курмандыкка чалууга малды саттырбоого жана ачык жерлерде мал мууздаттырбоого убада берди. Мал муздоону москвалыктардын кєзїнєн обочо кылуу, же муну системалаштырууга аргасыз кылган шаардыктар-дын арыздары менен кайрылуулары болгон. Себеби, короолордо, кєчєлєрдє малды мууздап, курмандыкка чалып, кан чыгарып жаткандыгын кєрїї чындыгын айт-канда, жергиликтїї жашоочулар їчїн жагымсыз болгон.

Эми малды жабык, атайын каралган жерде союу эре-жеси киргизилгендиктен, беркилердин элдин топтолуп намаз окушуна кєнїшїнє туура келет. Россиянын шаар-ларында, анын ичинде Москвада мечиттерге миўдеген элдин топтолуп намазга жыгылышы бир жагынан баа-рына белгилїї болгон ыўгайсыздыктарды, бир жагынан кызыл чеке талкууларды жаратып келет.

Кытай:

БАЛАСЫНА ЧОЎ ТОЙ БЕРИП ЇЙЛЄНТКЄНЇ ЇЧЇН ЧИНОВНИК ИШТЕН КЕТТИ

Кытайдагы бир аткаминер баласын їйлєнтїп, титире-ген той берип, анысы 3 кїн болуптур. Алдын ала эсепте-генде чыгым чейрек миллион долларды чапчыган.

Келгендердин алдында атактуу ырчылары ырдап, той-дон кайткан конокторду їйїнє чейин лимузин менен жет-киришиптир. Кїйєє баланын атасы жергиликтїї мамле-кеттик бийликтин жетекчиси Ма Линьсян тойдун чыгы-мынын арбынын келин тарап алгандыгын айткан.

Кытайдын компартиясынын билдирїїсїндє, бул шаан-шєкєткє бюджеттин акчасынан бир да тыйын кетпесе да, берки бийлик тєбєлї баары бир иштен айдалган.

Кытай коомчулугунда чиновниктердин байып бара жаткандыгына карата нааразычылык улам арбып бара-тат. Мындай кєрїнїштєн кийин бийлик єкїлдєрї мам-лекеттик кызматкерлер арасындагы шаан-шєкєттєргє кескин токтотууну колго ала баштады деп жазды Вести.

www

99

11-октябрь, 2013-жыл

ДЇЙНЄ ЖЫЛДЫЗДАРЫ

ЛОЛА ПРЕМЬЕРАГА ДАЯРДАНУУДА

ªçáåê ýñòðàäàñûíûí ìóêàì ¿íä¿¿ ûð÷ûñû Ëîëà Þëäàøåâà æà¢û êëèï òàðòóó ¿ñò¿íäº. Ûð÷û àéûìãà áóë êëèïòè áåëãèë¿¿ ºçáåê êëèïìåéêåðè ¨äãîð Íîñèðîâ òàðòûï áåð¿¿äº. «Áåíîì» òîáóíóí æèãèòòåðè Ñàðâàð æàíà Êîìèë æàçûï áåðãåí «Êåë» àòàëûøòàãû ûðãà òàðòûëãàí êëèï æàêûíêû ê¿íäºðäº ïðåçåíòàöèÿëàíàò.

РЭПЕР NELLY АЛМАТЫНЫН САХНАСЫНДА Дїйнє жїзїнє таанымал белгилїї рэпер Неллинин Алматыга ке-

лээри анын алматылык жарандарды видео аркылуу 7 - ноябрда бол турган концертине чакырып жаткандыгы кїбє болду. Бирок азырын-ча так маалымат эч кайсыл жерде айтыла элек. Nelly 8 жыл ичинде 30 миллион дисктерин сатууга жетишкен. Актер катары рэпер жигит єзїн 2005 жылы кєрсєткєн. Ал "Все или ничего" тасмасына Адам Сэндлер менен тартылган.

АНТОНИО БАНДЕРАС АЛМАТЫГА КЕЛДИ

Голливуда эў биринчи жылдызы жана бардык айымдардын арзуусу Антонио Бандерас мурунку жу-мада Алматыга келип, кїйєрман-дары менен жолугушту. Антонио бир кїн бою Kaspi Bankта кадимки жєнєкєй менеджердин ролун ат-карып казак элинен депозит боюнча арыздарыды кабыл алып жатты. Бул їчїн актер мырза "Что еще я могу сделать для вас?" деген сєздї жаттап, ар бир кар-дарга айтып жїрдї. Буга кошумча "ка-зак" банк кызмат-кери кайрымдуулук концертине каты-шып "Аяла" фон-дуна 38 млн тенге-ге чек тапшырды.

47 ЖАШТАГЫ АКТРИСА ХОЛЛИ БЕРРИ УУЛ ТЄРЄДЇ

Американсканын кєгїлтїр экранынын жылдызы Хол-ли Берри Голливуддагы тєрєт їйлєрїнїн бириндє экинчи баласын тєрєдї. 47 жаштагы актриса Батыш Голивуудагы бардык атактуулар тєрєгєн Cedars-Sinai тєрєтканасында жаткан учуру. Ал эми жаўы тєрєлгєн наристеге жолдошу экєє ысым тандап жатышат. Холли Берри жигити Габ-риэль Обриден беш жаштагы кызы бар. Кїйєєсї Оливье Мартинестен мынтип эркек тєрєп жатат. Холли 2002-жылы “Оскар” сыйлыгын алган.

МАДОННАНЫ КИМ ЗОРДУКТАГАН?Мадонна єзїнїн жашоосундагы кандай гана оор

сынактарды башынан єткєргєндїгїг туурасында айтып берди. Ємїр жолундагы кээ бир кєрїнїш-тєрдї да ачык айтты. Жергиликтїї журналдардын бирине маек берип жатып Нью-Йорк аны кантип тосуп алгандыгы, каўырсыган жер тєлєєдє жаша-гандыгы аз келгенсип ага бычак такап зордуктап ке-тишкенин айтты. “Мен Нью Йоркко келгенде шаар мени кучак жайып тосуп алган жок. Абдан кыйнал-дым, кєрбєгєндї кєрдїм. Сийдиктин жыты каўыр-сыган жер тєлєєлєрдє тїнєп да жїрдїм. Бир кїнї иштен келе жатсам артыман балдар келип бычак такап бир їйдїн їстїнє алып барып каалагандай зордукташты. Кийин батирге чыксам ал жакты 3 жолу тоношту” – дейт маегинде. Акыркы 20 жыл аралыгында Мадонна 125 миллион доллар таап бай атактууларга кошулуп жїрєт.

ПУГАЧЕВА МЕНЕН ГАЛКИН ЭГИЗДЇЇ БОЛУШТУ

Легендарлуу ырчы Алла Пугачева менен Максим Галкин ата-эне статусуна ээ болушту. Ал экєєнїн эгиз балдарын башка бир келин тєрєп берди. Уулун Гарри деп аташса, кызына Елизаветта деген ысым ыйгарышты. Мындай кош жаўылыкты Примадон-нанын кызы Кристина Орбакайте, курбусу Алина Редель жана Максим Галкиндин байкеси Дмитрий гана билген. Белгилей кетсек, 64 жаштагы Алла менен 37 жаштагы Максим 12 жылдан ашуун чо-гуу ємїр сїрїп келишет. 2011-жылы католиктер-дин майрамында їлпєт тоюн єткєрїшкєн. Учурда эгиздер Максимдин Грязь айылындагы сарайында. Атасы балдарын кїнї-тїнї карап туруш їчїн ква-лификациялуу бала багуучу жана атайын мыкты педиатр жалдаган.

Самара САЛМАТОВА

НАТАША КОРОЛЁВА ЧАЧЫН КЫРЫП САЛДЫЫрчы Наташа Королева чачын кырып салды. Акыркы кїндєрї

атактуу ырчылардын арасында чачын кыруу модага айланган сыяк-туу. Актриса Марина Коженикова, Екатерина Вилковадан кийин На-таша да аларды туурап чачын кырдырып тас болуп калды. Наташа чачы жок тас болуу абдан жаккандыгын баса белгилеп жатат. Ната-ша буга чейин клиптеринде бирде сары чач болсо бирде кїрєў, бирде кара чач болуп тартылып жїргєн. Бирок кїйєрмандарына биринчи жолу тас боюнча чыгып жатканы аны урматтаган адамдарды єтє эле таў калтырууда

11-октябрь, 2013-жыл

1010 АЙБАТ ПРЕСС

КАРАКОЛДОГУ БАШ АЛАМАНДЫК БОЮНЧА

КЫЛМЫШ ИШИ БИРИНЧИ МАЙ РАЙСОТУНДА КАРАЛАТ

10-октябрда Бишкек шаарынын Бирин-чи Май райондук сотунда Каракол шаа-рындагы баш аламандык учурунда кар-малгандардын баш коргоо чарасы кара-лышы керек болчу. Маалыматка ылайык, азырынча кармалган 18 айыпталуучу сот залына алынып келе элек. Калгандарын кылмыш ишинин негиздери жок деп коё беришкен. Сот имаратынын алдын укук коргоо органдары коомдук тартипти бузуу болбош їчїн курчоого алды. Сот имараты-нын артында, Бєкєнбаев кєчєсї тарапта эки бусикте атайын кызматтын кызмат-керлери турат. Андан сырткары милиция кызматкерлери жетекчиликтин буйругу бар дешип, соттун аймагына транспортту киргизбей жатат. Кишилерди болсо до-кумент менен гана киргизїїдє. Белгилей кетсек, караколдуктардын ишин сот Адыл-бек Субанкулов карайт.

НООКАТТА БАЗАРЛАРДА КЫТАЙДАН ЧЫГАРЫЛГАН 535 ДААНА ОЮНЧУК САТУУДАН

АЛЫНЫП ЖОККО ЧЫГАРЫЛДЫЇстїбїздєгї жылдын 8-9-октябрь кїн-

дєрї Ош облусундагы Ноокат районунун аймагындагы базарларда, соода тїйїн-дєрїндє сатылып жаткан Кытай Эл Рес-публикасынан чыгарылган балдардын оюнчуктары, резинадан жасалган топтор, кубиктер 535 даана жалпы 4850 сомдук оюнчуктар сатуудан алынып, жокко чы-гарылды. Рейд Ош облусундагы райондор аралык керектєєчїлєрдїн укугун жана жа-рандардын саламаттыгын коргоо кызматы Ноокат райондук санитардык эпидемио-логиялык кєзємєлдє кызматынын кыз-маткерлери менен биргеликте жїргїзїл-дї. Бул тууралуу керектєєчїлєрдїн укугун коргоо кызматынын єкїлї Жолчу Жээн-беков билдирди, деп маалымдады «Бара-келденин» тїштїк аймагы боюнча єкїлчї-лїгїнїн кабарчысы. Маалыматка ылайык, аталган иш-чара облусттун баарык соода тїйїндєрїндє улантылат. Эске сала кетсек, бул иш-чара Кара-Суу шаарындагы базар-да єткєрїлїп, учурда Араван районундагы базарларда улантылып жатат.

АК-СУУДА АЯЛДАРДЫН ЖАТАК ЇЙЇНДЄГЇ АБАЛ ТУУРАЛУУ

ДООМАТТАР НЕГИЗСИЗ ЭКЕНИ АНЫКТАЛДЫ

Ысык-Кєл облусунун Ак-Суу районун-дагы аялдардын психоневрологиялык жа-так їйї боюнча арызда кєргєзїлгєн доо-маттар аныкталган жок. Ысык-Кєл об-лусунун Ак-Суу районундагы аялдардын психоневрологиялык жатак їйїндє ав-густ айында Бишкектен келишкен «Пси-хикалык ден соолук жана коом» деген коомдук уюму келип текшерїї жїргїзгєн. Текшерїїнїн жїрїшїндє тєшєктє турбай жаткан оорулуулар каралбай денеси бы-шып кеткени белгилїї болгон. Мындагы оорулуу аялдарды фермерлерге жумушка беришет, каза болгондорду туугандарына кабарлабай, сєєгїн медициналык текше-рїїдєн єткєрбєй кємїп коюшат деген жы-йынтык чыгарышкан. Анын жыйынтыгы боюнча уюмдун єкїлдєрї Башкы прокура-турага арыз менен кайрылышкан. Ошого байланыштуу курамында облустук мам-лекеттик администрациясынын, Акый-катчынын Ысык-Кєл облустук єкїлчїлї-гїнїн, облустук ЇДБ, облустук СЭС кыз-

маткерлеринен тїзїлгєн комиссия арыз боюнча текшерїї жїргїзїшкєн. Акый-катчынын Ысык-Кєл облустук єкїлчїлї-гїнїн маалыматында, арызда кєргєзїлгєн дооматтар аныкталган жок. Арыз негизсиз жазылган. 20-сентябрда Жогорку Кеўеш-тин укук коргоо комитетинин тєрагасы Э.Алымбеков баштаган тєрт депутат, ти-йиштїї мамлекеттик мекемелердин кыз-маткерлери, Акыйкатчынын Ысык-Кєл облусундагы єкїлї катышкан ЖКнын укук коргоо комитетинин кєчмє отурумун Теп-лоключенко айылында єткєрїштї.

Кєчмє отурумдун катышуучулары тара-бынан бул маселеге акыркы чекит коюл-ду. Ак-Суу райондук психоневрологиялык аялдардын жатак їйїндєгї абал тууралуу башкы прокуратурага жазылган арыздагы дооматтар негизсиз экени тастыкталды.

ТОЎДО КУЛЖА, ЭЛИК АТЫП 1 МЛН СОМДОН АШЫК ЧЫГЫМ

КЕЛТИРГЕНДЕР КАРМАЛДЫ

Ысык-Кєл облусунун Тоў районунда Турат Кыргызбаев аттуу жаранга тийеше-лїї «Фелис» ЖЧК аўчылык коомунан їч баш кулжа мыйзамсыз атылганы аныктал-ды. Бул тууралуу КР єкмєтїнє караштуу экологиялык жана техникалык коопсуз-дук боюнча мамлекеттик инспекциясы-нын басма сєз кызматы билдирди.

Маалыматка ылайык, бул факт инспек-ция директорунун буйругунун негизинде, Ысык-Кєл жана Нарын облустарынын аймагында жаныбарлар жана єсїмдїктєр дїйнєсї жаатындагы мыйзамдардын сак-талышын кєзємєлдєє максатында жїргї-зїлгєн рейд учурунда ачылды. Бул боюн-ча Кылмыш кодексинин 148-беренесине ылайык кылмыш иши козголуп, жалпы-сынан 1 млн 200 миў сом доо коюлду жана Тоў райондук ички иштер бєлїмїнє тер-гєє иштерин жїргїзїї їчїн материалдар єткєрїлїп берилди .

Ошондой эле Тойчубек Жусупакматов-го мыйзамсыз бир баш элик аткандыгы їчїн 15 миў сом доо коюлуп, материал-дар сотко даярдалды. Мындан сырткары Жети-Єгїз районунун сырт аймагынан бир дана мыйзамсыз документи жок ок атуучу курал жана Тоў аймагынан эки да-на ээси жок ок атуучу куралдар алынды, ошону менен катар эле Тоў районун бир тургунунан 7,62 калибриндеги 40 даана патрондор табылган.

Бул иштер тергєє їчїн райондук ич-ки иштер бєлїмїнє єткєрїлїп берилди. Жогоруда кєрсєтїлгєдєрдїн негизинде жалпы жаныбарлар дїйнєсїнє келтирил-ген зыяндын кєлємї 1 млн 215 миў сом-ду тїздї.

ПАРА ТАЛАП КЫЛУУ БОЮНЧА АЙЫПТАЛГАН Э. ЖУНУШБАЕВ МЕНЕН Б. КУРМАНОВДУН ИШИ

СОТКО ЄТКЄРЇЛДЇ«Кумтєр Оперейтинг Компани» ЖАК-

тын топ-менеджеринен 3 млн доллар та-лап кылган Ысык-Кєл облусундагы Саруу айылынын жашоочулары Эрмек Жунуш-баев менен Бактияр Курмановго карата кылмыш ишин тергєєнїн жїрїшїндє, УКМКнын тергєє органдары тарабынан видеофонографиялык экспертизанын ко-рутундусу алынып, мурдараак жарыялан-ган видеотасмадагы кєрсєтїлгєн адам-дардын їндєрї аларга таандык экендиги тастыкталды. Бул тууралуу УКМКнын

коомчулук жана ЖМКлар менен байла-ныш бєлїмї билдирди.

Мындан тышкары, ушул жылдын 31-майында Жети-Єгїз районунун Барс-коон айылында болгон массалык баша-ламандыктар фактысы боюнча кылмыш ишин иликтєєнїн жыйынытыгы менен Э.Жунушбаев жана Б.Курманов ошондой эле, башаламандыктардын уюштуруучула-ры катары кылмыш жообуна тартылыш-ты. Жогорудагы маалыматтарга байла-ныштуу, ушул жылдын 7-октябрында кєр-сєтїлгєн кылмыш иштери бир єндїрїшкє бириктирилди. 8-октябрда Э.Жунушбаев-ди жана Б.Курмановду Кылмыш-жаза ко-дексинин 170-беренеси (Пара талап кы-луу) жана 233-беренеси (Массалык баша-ламандыктар) менен каралган кылмышта-ры їчїн айыптоо боюнча кылмыш ишин тергєє аягына чыгып, тагылган айып-тоолор прокурор тарабынан бекитилген-ден кийин мындан кийинки кароого сот органдарына жєнєтїлдї.

СОЎ-КЄЛДЄН БАЛЫК САТЫП ЖАТКАН ЖЕРИНЕН

КАРМАЛГАН 3 АДАМ ИНСПЕКЦИЯ КЫЗМАТКЕРЛЕРИНЕ КАРШЫЛЫК

КЄРСЄТЇП КАЧЫП КЕТИШТИ

9-октябрь кїнї эртеў мененки саат 9:40дар чамасында белгисиз адамдар та-рабынан, Нарын шаарынын Мал базар аймагынан Соў-Кєл кєлїнєн «Пелядь» балыгын алып келип сатып жатканды-гы тууралуу маалымат башкармалыктын ишеним телефонуна тїшкєн. Мамэко-техинспециясынын басма сєз кызматы билдиргендей, башкармалыктын инспек-торлору Р.Абдыраев, Ж.Казакбаев жана Б.Кадырмамбетов тарабынан жеринен барып аныктаган учурда «Тойота Ипсум» мамлекеттик номериндеги В52-82L ав-тоунаасында темир идиштерде салынган кєлємї 117 даана балыктарды сатып жат-кандыгы аныкталган.

Текшерїїдє сатып жаткан аты-жєнї белгисиз эки аял жана айдоочу кармалып, аты-жєнїн айтпастан автоунаанын ичин-деги идиштеги салынып турган балыктар-ды далил катары алууда тосколдук кылып, чачып жиберген. Башкармалыктын инс-пекторлоруна каршылык кєрсєтїп кол салып, алардын денесине жаракат келти-рїї менен, айдап барган «Ауди С-4» їлгї-сїндєгї мамлекеттик номердеги В2095W автоунаага дагы зыян келтирип эшигин-деги ветровой пластмасаларын жана оў жак артын кєрїїчї кїзгїсїн сындырып, качып кетишкен.

Азыркы учурда Нарын шаардык ич-ки иштер бєлїмїнє материалдар тергєє ирээтинде берилди жана иликтєє иште-ри жїрїп жатат.

БИШКЕКТЕ 21 ЖАШТАГЫ АЯЛ МАС АБАЛЫНДА

МИЛИЦИОНЕРДИ ТИЛДЕП, УРУП, ЖУЛМАЛАГАН

Бишкекте милиция кызматкерине кол тийгизген жана тилдеген мас абалында-гы аял кармалды. Бул тууралуу Бишкек шаардык ИИББнин маалымат кызматы билдирди. Ведомствонун маалыматына ылайык, ал аял белгилїї дїкєндїн Жибек-Жолу – Республика кєчєлєрїнїн кесили-шиндеги филиалында ал жердеги кїзєт кызматкерлерине кол салган. Окуя болгон жерге жертип барган милиция кызматкер-лери 21 жаштагы аял мас абалында кїзєт кызматкери менен кер-мур айтышканды-гын аныктаган. Андан соў ал Биринчи май РИИБине жеткирилип, єздїгї такталган. Бирок бул жерде да милиция кызматкер-лерине агрессивдїї мамиле жасап, бир

кызматкердин формалык кєйнєгїн жыр-тып, мойнуна бир нече ирет урган.

Медициналык текшерїї ал аял мас экендигин кєрсєттї. Учурда бул факты боюнча ККнын 234-беренесине ылайык («Хулиганчылык») кылмыш иши коз-голду.

БИШКЕКТЕГИ ТЄРЄТ ЇЙЇНДЄ 500 ДОЛЛАРЛЫК УЮЛДУК

ТЕЛЕФОН УУРДАЛГАН

Бишкек шаардык ИИББнин маалымат кызматынын билдирїїсїндє, 23 жаштагы К. Ж. аттуу борбор калаанын жашоочусу милицияга арыз менен кайрылган. Ант-кени єткєн тїнї саат 02:00 чамасында №4 тєрєт їйїндє белгисиз бирєє анын пальтосунун чєнтєгїнєн баасы 500 дол-лар турган уюлдук телефонун уурдап ал-ган. Октябрь РИИБнин кызматкерлери тарабынан бул кылмышка шектїї катары 21 жаштагы Д.Г. аттуу Бишкекте жашаган аял кармалган. Учурда тергєє амалдары жїрїїдє.

БИШКЕКТЕ КИМ МЫКТЫ АЙДООЧУ

Бишкекте “Мыкты айдоочу” деген ата-лыштагы конкурс айдоочулардын кїнї болгон 13-октябрда старт алат. Бул туу-ралуу конкурстун уюштуруучусу “Ариет” демилгечи тобу менен “Бир бол” коомдук фонддон кабарлашты. Алардын маалымат боюнча, бу конкурсту уюштуруп жатка-нын негизги максаты айдоочулардын ыш-кысын ойготуп, кесипчилик ишине болгон мамилесин жакшыртуу жана сапаттуу иш алып барууга їндєє, кызыктыруу. Бул иш-чаранын алкагында “Мыкты кичи автобус айдоочусу”, “Мыкты автобус айдоочусу”, “Мыкты троллейбус айдоочусу” деген ата-лыштагы номинациялар ыйгарыла турган сыйлыктар СМС билдирїїлєрдїн жыйын-тыгы менен чыгарылат. Конкурска каты-шып жаткандар Бишкек шаарынын жїр-гїнчїлєрдї тейлеп жїргєн автобус, кичи автобус жана троллейбустарына илинет. Айдоочулардын мыктысын унааларынын тазалыгына, жїргїнчїлєрдїн тейлєєсїнє жараша бааланат. Анткени, акыркы кезде айдоочуларга жїргїнчїлєр тарабынан бир топ сын-пикирлер айтылып келет. Ошого байланыштуу айдоочулар ортосундагы маданиятты єстїрїї боюнча сынак бо-луп саналат.

Бу сынакты “Ариет” демилгечи тобу, “Бир Бол” коомдук фонду тарабынан ую-шулуп, Бишкек мэриясы да кємєк кєрсє-тїп жатат дейт уюштуруучулар.

Сынак 13-октябрдан тарта 25-октябрга чейин уланып, жыйынтыгы 25-октябрда чыгарылмакчы.

11-октябрь, 2013-жыл

1111"ЖУМГАЛЫСТАН"

ДЖУМАБАЕВ Авланбек:

ЄКМЄТ ЭЧ НЕРСЕ КЫЛБАЙ ЭЛЕ ЭШЕК ТАКАЛАП КАЛАТ ГО?!

– Кечээ кїнї Кумтєрдїн тегерегин-де болуп жаткан талаш-тартыш-тардын жїрїшїндє эшек жєнїн-дє кайра-кайра сєз болду. Жогорку Кеўештин ичинде да, сыртында да эшек єтє популярдуу болду. Капы-рай, тилектери жаман го... Прези-дент айткандай, Кумтєр боюнча элдин таламын талашкан, бирок "популист" аталган депутаттар элге джип, иномаркалардын ордуна эшек миндирип койсо, анда єкмєт эч нерсе кылбай эле эшек такалап калат го?!

******Нургул ЭСЕНАМАНОВА:

НЕГЕ САРБАГЫШТЫН БАРЫНАН ЖОГУ?

–Мен мындай макал угуп маанисин кєп тїшїнє бербедим. Солто-эл-дин тогу, Саяк-элдин шогу. А сар-багыштын барынан жогу. Неге сар-багыштын барынан жогу?

Azamat Altay Osmonov: – Солтолор тынч жашаган калк болуп,

эчкимге тоскоол жараткан эмес. Саяктар шок болгон. Элге тоскоол кылбаса тамаша салып же жылкы айдай качып жїрїшкєн. Сарыбагыштан Ормон хан болгон. Анын уулу Їмєтєй да кара мїртєз болгон. Алар-дын жїргєн жери чыр-чатакка айланган. Сарыбагыш-Бугу касташып келген.

Meerim Kasymova:– Сарыбагыш эле эмес Бугу да бар "Бу-

гу менен Сарбагыштын барынан жогу", -бул макал эмес жєн кана эл арасындагы айтылган кеп. Теў ата болушуп жоолаша берип элди жадатышкан, Ормон, Бором-бай, Тєрєгелди, Балбай аталарыбызды та-рыхтан билээрсиз.

******Venera Djumataeva:

КЫРГЫЗСТАНДАГЫДАЙ ДААМДУУ ТАМАК

ЭЧ ЖЕРДЕ ЖОК- А дейбиз, бу дейбиз, Кыргызстандагы-

дай даамдуу тамак эч жерде жок. Азыр эле Бишкектен ала келген чучуктан ооз тийип, борбор азиялык достор тамшанышты. Кєлдєгї эжем абрикосту кайнатпай эзип, бир аз апельсин кошуп варенье салып бер-ген. Даамы укмуш! Америкада бир жума жїргєндєн кийин уулум: "сорпо ичем" деп карайлаганы эсимде. Ар ким кичинекейи-нен кєнгєн даамын эўсейт турбайбы. Миг-ранттардын бир арманы ушунда...

******Азизбек Асабала Данакер:

КЫЗ МАЗАР (уламыш)Биздин айылдан он эки чакырым алыс-

тыкта Кыз Мазар деген капчыгай бар. Капчыгай ичи арча, карагай, жапайы ка-рагат, бєрї карагат, ышкынга толуп, жол-дун четинде кєк кашка тоо суусу агып єтєт. Асмандан бїркїт шаўшып, айла нып учса борчуктарда жойлогон сур тїлкїлєр, кез-кез чакчы гайдын чаўырыгы бадал тїбї-нєн булт этип суурулуп, кайра жашынган коён, тїркїн куштардын сайроосу кооз-дуктун кєркї сыяктанат. Бул капчыгайдын «Кыз Мазар» аталып калышы жєнїндєгї уламышты укканым боюнча жаздым.

Илгери Ак-булактыктар єрїгїндє малы кїтїрєп, желе желе бээ байланып, кымыз, айран, жуурат, эжигей, курут, сары май бе-рекеси тєгїлїп, бир айыл болуп ынтымак-та жашашчу экен. Айылда туура сїйлєгєн сєзї, кєрє билген кєзї бар калыс Бердике уста жашаптыр. Кемпири экєє карыганча жалгыз кызынан башка балалуу болуш-паптыр. Кїндєн кїнгє кызы суналып, ажа-ры жанган, келишимдїї, айдай сулуу, ко-лунан бардык иш келген уз, акылы жетик токтоо болуп, суктанбаган жан калбайт. Жуучунун саны кєбєйїп, бирок кыздын кєўїлїнє жакпайт. Жетиген уруусунун Жедигер байы, жетимишке барып калса да, Айгеримди токолдукка алам деп эки жолу колун суратып киши жиберет. Бер-дике ичинен чочуласа да, ичи кїйїп тїтєсє да: Кызым єзї каалаганына барат, Жеди-

гер байга менин кызыман башка кыз толуп жатпайбы? деп жєнєтїп коёт. Бул жооп-ту уккан Жедигер бай жинденип їчїнчї жолу єзї келип: Кызыўды сыйыў менен бергиниў, болбосо кемпириў экєєўдї кул кылып, їйїўдї єрттєп, кызыўды зордоп алып кетем.

Эртеў даяр кылгын, деп жигиттери ме-нен тебелеп кетчїдєй омуроолоп кетет. Аялы экєє кєз жашын тєгїп: Эркек болуп калсаў эмне каралдым. Буга чейин жашы-раак бирєєнє макул болуп койгондо эмне! деп чолпондой жанган кызын Жедигер чалга ыраа кєрбєй ичи єрттєнїп, айласы куруп турганда, кызы суйсала басып ке-лип: Ата, апа, ыйлабаўыздар, тагдырыма жазганын кєрєйїн. Жедигер чалга баргы-ча, жер кезип тентип єлєйїн. Багым болуп аман болсом кабарлашам, дейт. Ата-энеси ыйлап-сыктап акыры макул болушат. Эр-теси таў кулан єєк салганда Айгерим эр-кекчесинен кийинип, чачын башына ороп тїйїп, жан азыгын алып, бычагын жаны-на салып, ата-энесин ойготпостон жєнєп кетет. Кыз шашып, чуркап да, басып да жїрїп олтуруп, капчыгайдын оозуна ке-лип, булакка жїзїн жууп, эс алып олтура кетет. Кїн кєтєрїлїп калган эле. Кыз жї-рєгї коркунучту туюп, шашып ордунан тура капчыгайды аралай чуркайт. Куугун жакындагандан жакындайт. Бирде жыгы-лып, бирде туруп, чуркап олтуруп, капчы-гайдан чыгып, єўдє тєш таяна жєрмєлєп чыга баштайт. Жедигер бай жигиттери менен текиреў таскак тїшїп жетип кели-шип, тоого чыгып бара жаткан кызды кє-рїп «тигине кармагыла» дешип, аттарын таштап жабыла жєнєшєт. Айгерим тоонун кыл чокусуна чыгып эки жагын караса, аркасы аска, алды жагында жан алгычтай жабылып келе жаткан Жедигердин жи-гиттери. Кайда качарын билбей, айласы куруп, жанындагы бычагын алып, жаш толгон кєзїнє дїйнєнї акыркы ирет чєгє-рїп кош айтышып, жїрєгїнє бычак сайып жан берген экен. Жетип келген Жедигер бай менен жигиттери канга боёлуп суна-

лып жаткан кызды кєрїшїп дал болушат.Жедигер башын мыкчып, жер чапчып,

єз кылган кїнєєсїн мойнуна алып, єкї-рїп ыйлап турган дешет. Ошол чокуга жай каздырып, ак кепиндеп кєємп, белги коюп, куран окуп кеткен экен. Ур токмок-ко алып, їйїн єрттєгєн ата-энесинин ал-дына тїшїп, їстїлєрїнє їй, єрїшїнє мал бериптир. Жалгыз кызынын кїйїтїн кє-тєрє албай Бердике аялы экєє кєп єтпєй каза болушат. Капчыгайдын кире бери-шиндеги кош булак Айгеримдин кєзїнєн аккан жаш дешет. Капчыгай кыз жаткан мазар. Кыз Мазар аталышы ушундан экен.

ЭМИ КАНТИП ЧОЎ БОЛОТ БАЛАЎ

Бардык нерсеге кулагын тїрїп кызыга берген бир жигит жолдо кетип баратып, элдердин топтолушуп турганын кєрєт. Би-рок ал жерде эмне болуп жатканын бил-бейт эле. Аўгыча 'бирєє єлїптїр' деп угат. Жанталашса да єз кєзї менен кєрє албай коёт. Акыры амал таап:

- Ары болгула, єлгєн адам менин атам, атам оой, атам, эми кантип чоў болот ба-лаў, деп ыйлап кирет.

Адамдар баары таў калып карап калы-шат. Апенди элге качкыла ары болгула, байкушту єткєрїп жибергилечи байкушту "атасына" азыр баары эле ушундай болуп калган дейт. Жигит жїткїнїп барып эле караса "ЭШЕК" жатыптыр єлїп...

ТУУЛГАН КЇНЇЎ МЕНЕНЖигит тїн жарымында, аябай таттуу

уктап жаткан жигит. Телефон шыўгырайт:- Алоо ким бул?- Уулум мен апаўмын туулган кїнїў ме-

нен куттуктайм! Бактылуу бол берекем!Апасына жини келип кыйкырып:-Эртеў менен деле чалсаў болмок, тїн

жарымында уйкуну бузбай!Анда апасы капа болгон, муўайыўкы

їнї менен:-Уулум, мындан толук 18 жыл мурун,

тїн ортосунда, так ушул мїнєттє, сен да менин уйкумду бузуп дїйнєгє келгенсиў, ємїрлїї бол, деп телефонун єчїрєт.

11-октябрь, 2013-жыл

1212 ИСЛАМ

СУРОО:

ТИШТИ ДААРАТ БАР УЧУРДА ГАНА

САЛДЫРУУ КЕРЕКПИ?ЖООП: Тиш салдырганда даараты

бар болуусу шарт эмес.Себеби биздин мазхабта даарат алганда оозду чайкоо важип эмес.

Ал эми гусул алганда “оозун чайкоо”парз. “Чайкоо”- деге-нибиз бул “Оозго сууну алып, аралаштырып чайкоо” деген-ди тїшїндїрєт. Ар бир тиштин арасын жуу дегенди тїшїндїр-бєйт. Ошондутан тиштин арала-рын жуу, же ар бир тишке сууну жеткизїї шарт эмес.

Даарат бар учурда тиш сал-дыруу шарт деп айтуу бул динди татаалдаштыруу болуп эсепте-линет. Бул жєнїндє Алла Таа-ланын Курани Каримде айткан аяттарына кєўїл буруўуз:

“Силерге динде кыйынчылык жараткан жок”. (Хаж-78)

“Аллах ар бир жанга мїмкїн-чїлїгї жеткен гана милдетти жїктєйт. (Бакара-286)

“Аллах силерге жеўилдикти каалайт, кыйынчылыкты каа-лабайт”. (Бакара-185)

СУРОО:

ТИШ САЛДЫРГАН АДАМДЫН

ИМАМЧЫЛЫГЫ ДУРУСПУ ЖАНА ОКУГАН

НАМАЗДАРЫ, ЖЕГЕН ТАМАГЫ КАНДАЙ

БОЛОТ?ЖООП:

Салдырган тиш катардагы тиштер менен катуу орношту-рулуп, ошол тиштер мененка-тар дененин ажырагыс бєлїгї болупкалса, андаошол дененин мїчєсї катары эсептелет.

Ал эми салынган тиш алып-салма болсо, мисалы: протез тиштери сыяктуу. Анда ар бир гусул даарат алган алып жууп туруш зарыл болот. Демек тиш катуу орнотулуп, алып-салма болбосо, ал катардагы тиштер-дей эле. Ооз кєўдєйдї даарат-та, гусулда чайкаганда таза деп эсептелет. Ал адам намаз окуса жана башка диний єкїмдєрдї аткарса болот.

Жыйынтыгында, даарат бар учурда гана тиш салдыруу ке-рек, дааратсыз тиш салдырсаў дааратыўда гусулуўда жїрбєйт-деген сєздєр негизсиз экенин белгилеп, жалпы мусулман бир туугандарыбызды шариятта жок,эч кандай негизсиз єкїм-дєрдї чыгарып жеўил болгон ислам динибизди татаалдашты-рып албоого чакырабыз.

1-суроо:

ЖЫЛКЫ БАЛАСЫНА КАНЧА ЗЕКЕТ БЕРИЛЕТ?

Жооп: Эгер жылкы 1 жаш-тан єтїп, эркек ургаачысы ара-лаш болуп кєбєйтїї максатын-да кармалган болсо зекет чыга-руу керек.

Бир жылкынын зекети 1 ди-нар (4.25 грамм алтындын баа-сы) же ошол жылкынын жал-пы баасынын 40тан бири. Эгер жылкынын базар баасы 80 000

сом болсо анда 2000 сом чыга-рат. (80 000/40=2000)

Ал эми їй жумушуна, суу та-шыганга, кїнїмдїк минїїгє колдонулган жылкыга зекет бе-рилбейт.

2-суроо:

КАНЧА ЖЫЛДАН КИЙИН ЗЕКЕТ БЕРИЛЕТ?

Жооп: Зекетти жыл сайын берет. Ислам календары боюн-ча 355 кїн айланса.

3-суроо:

ЖЫЛКЫНЫН ЖАШЫНА КАНДАЙ КАРАЛАТ?

Жооп: 1 жаштан єткєн жыл-кыга зекет берилет.

4-суроо:

ЖЫЛКЫНЫН САНЫ КАНЧАДАН КИЙИН?

Жооп: Жылкынын саны эс-ке алынбайт. Эў негизгиси, бир эркек, бир ургаачы жылкысы болуп, аларды кєбєйтїї мак-сатында бакса анда зекет берїї керек.

5-суроо:

КАНДАЙ АДАМДАРГА ЗЕКЕТ БЕРИЛЕТ?

Жооп: 1- Кедейлерге; 2-Бей-бечараларга; 3-Зекет жыйнаган кызматкерлерге; 4-Кєўїлї алынучуларга: Жїрєгї Исламга жылына турган адамдар; Бирок бул єкїм азыркы учурда жараксыз. 5-Кулдарга; 6-Карыздарларга; 7-Алла жолундагыларга; 8-Жолдо калгандарга.

ЭСКЕРТЇЇ: Ата-энеге, чоў-ата, чоў-эне-

ге, балага, кызга, неберелерге, байларга жана мусулман эмес-терге зекет берилбейт. Мындан тышкары, кїйєсї менен аялы да бири-бирине зекет бере албайт. Ошондой эле Пайгамбарыбыз-дын урпактары болгон ак сєєк хаашимийлерге да берилбейт

КЇНЄЄ КЫЛУУГА БАЙЛАНЫШТУУ ТЇРДЇЇ

СУРООЛОРСУРОО:

Мусулман эмес жаш жигит мага: "Баланча кїнєєнї кылсаў мусулман болом”, - деди. Мен болсо: "Сурап кєрєйїн”, - де-дим. Бирєєнєн сурадым. "Бир адамдын хидаятына себеп бо-луу дїнїйєдєгї бардык нерсе-ден баалуу болот. Кїнєєнї кы-ла бер, тообо кыласыў”, - деди. Мен мурдагы жазган макала-ларыўардан мунун жаиз бол-бой турганын (туура эмес экен-дигин) тїшїнгєн элем. Кїнєє кылуу аркылуу ибадат кылууга болбой тургандыгын жазган элеўер. Капыр адамдын мусул-ман болуусу їчїн кїнєє кылуу жаизби?

ЖООПЭч качан жаиз болбойт. Ди-

нибизде кїнєє кылбоо ибадат кылуудан да баалуу. Хадиси ша-рифте: "Кымындай болгон бир кїнєєдєн тыйылуу бардык жин жана адамдардын нафил иба-даттарынан да жакшыраак”, - деп билдирилди. Ар бир кїнєє Аллаху таалага каршы чыгуу болгондуктан чоў болуп сана-лат. Бирок, айрымдары башка-ларына караганда кичине болуп кєрїнєт. Кичине бир кїнєєнї кылбоо бардык нерселердин нафил ибадатынан да сооптуу. Анткени, нафил ибадатты кы-луу фарз эмес. Кїнєєлєрдєн сактануу болсо фарз. (Рыяд-ун Насихин)

Бидат кылуу болсо чоў кї-нєєлєрдєн дагы кооптуураак. Ошондуктан, динге кызмат кы-луу ниети менен бидат кылууну мубах деп эсептебєє керек.

Айрым жахил кишилер да тасбих намазын жамаат менен окуй алуу їчїн намазга турушуп, кийин атайын бузушат экен. Ушинтип бул намазды окууну єздєрїнє важиб кылышат экен. "Важиб болгондуктан жамаат менен окулат”, - деп тасбих на-мазын жамаат менен окушат экен. Важиб болсо жамаат ме-нен окулбайт. Жада калса, ви-тир намазы дагы важиб болгону

менен Орозо айынын сыртында жамаат менен окулбайт. Андай болсо тасбих намазы кантип жа-маат менен окулсун?

Бир намазды атайылап бузуу харам жана чоў кїнєє. Бир ха-рамдан сактануу миллион жо-лу нафил намаз окуудан жак-шыраак. Харам кылуу аркылуу фарз, макрух кылуу аркылуу сїннєт орундалбайт. Кїнєєдєн сактануу ибадат кылуудан мур-да келет. (Уйун-ул Басаир)

Хадиси шарифте мындай деп айтылды: "Аз бир харамдан сак-тануу 80 миў нафил ажылык сообунан жакшыраак." (Дай-лами)

ЖЕР ТИТИРЄЄ МЕНЕН КЇНЄЄНЇН

БАЙЛАНЫШЫСУРОО:

Жер титирєєлєрдїн себеби эмне? Єлгєндєр шейит болобу? Жер титирєєдєн качпаган адам єзїн єзї єлтїргєн болуп эсепте-леби? Кєп адам єлгєн болсо баа-рын бир жерге кємїїгє болобу?

ЖООПКєбїнесе жер титирєєлєр

илахий эскертїї болуп эсепте-лет. Аалымдар: "Эки (З) болгон кезде їчїнчї (З) келет”, - деш-кен. Б.а., Зулумдук жана Зина кєбєйгєндє Зилзала (жер тити-рєє) болот. Хадиси шарифтерде айтылган:

"Зина кєбєйгєн кезде жер ти-тирєєлєр кєбєйєт.” [Дайлами]

"Кїнєєлєр ачыктан ачык кы-лына баштаган кезде жакшы жа-ман бардыгы бир азапка дуушар болушат.” [Таберани]

Жер титирєєлєр кыяматтын белгиси. Бухаридеги хадиси ша-рифте: "Жер титирєєлєр кєбєй-мєйїнчє кыямат башталбайт”, - деп айтылган. Кыяматтын ка-чан боло тургандыгы билдирил-ген эмес.

Бирок, Пайгамбарыбыз бир нече белгилери тууралуу кабар берген:

"Махди келет, Иса кєктєн тї-шєт, Дажжал чыгат. Йажуж жа-на Мажуж бардык жерди бузат.

Кїн батыштан чыгат. Чоў жер титирєєлєр болот. Дин маа-лыматтары унутулат. Жаман-дык кєбєйєт. Динсиз, ахлаксыз адамдар Эмир болот, Аллаху тааланын буйруктары аткарыл-байт. Ар тарапта харамдар кы-лынат, Йеменден бир от чыгат. Асман жана тоолор талкаланып бєлїнєт. Кїн менен ай карарат. Деўиздер бири-бирине кошулат жана кайнап курушат.”

ИЛАХИЙ ЭСКЕРТЇЇ:Адамдар Аллаху таалага кар-

шы келїїдєн баш тартуулары їчїн илахий эскертїї болгон жер титирєєдєн сабак алуулары ке-рек. Сел, жер титирєє, кургакчы-лык сыяктуу илахий азаптардын кээде болуп турушу Аллаху таа-ланын чексиз жакшылыктарына каршы чыккандарды эскертїї їчїн жиберилет. Эч бир жакшы-лык жана азап себепсиз болбойт. Ойлонгондор їчїн канчалаган хикматтары (сырлары) бар. Кї-нєєлєрдїн кечирилїїсїнє себеп болгон сыяктуу эле андан башка да хикматтары бар. Хадиси ша-рифте мындай деп айтылган:"¯ììºò¿ì ¿÷¿í æåð òèòèðººëºð ê¿íººëºð㺠êàôôàðàò áîëîò”. [Õàêèì]

"Àëëàõó òààëà æåð òèòèðººëºðä¿ æàêøûëàðãà ¿ã¿ò, ìîìóíäàðãà ðàõìåò, êàïûðëàðãà àçàï êûëàò.” [È.Àñàêèð]

Ààëûìäàð: "Êîðêóíó÷òàðäàí ê¿÷¿¢ºðä¿í æåòèøèí÷å ñàêòàíãûëà. Ñåáåáè, ê¿÷¿ æåòïåãåí, ÷ûäàãûñ íåðñåëåðäåí àëûñòîî Ïàéãàìáàðëàðäûí àäàòû”, - äåï àéòûøêàí.

"Æàáûê æåðäå òóðãàí êåçäå æåð òèòè𺺠áîëñî àë æåðäåí à÷ûê æåðãå êà÷óó ìóñòàõàá”. (Áàççàçàééå)

"Æåð òèòè𺺠áîëãîíäî ¿éäºí ÷ûãûï à÷ûê æåðãå áàðóó êåðåê. Ïàéãàìáàðûáûç æîëäî èéðè äóáàëäûí àëäûíàí æ¿ã¿ð¿ï ºòêºí.” (Õèíäèééå)

Áóë ôàòâàëàðäàí ò¿¿í¿êò¿¿ áîëãîíäîé æåð òèòðººäºí êà÷ïàãàí àäàì ºç¿í ºç¿ ºëò¿ðãºí áîëóï ñàíàëáàéò. Ìóñòàõàáäû êàëòûðãàí áîëîò. Æåð òèòèðººäºí êà÷ïàãàí àäàì ñºçñ¿ç ºëºò äåãåí íåðñå æîê. Æåð òèòèðººäº ºëãºí àäàì ûéìàíäóó áîëãîí áîëñî ñºçñ¿ç øåéèò áîëîò.

Õàäèñè øàðèôòå: "Ñóóãà ÷ºêêºí, ºðòòºí ºëãºí, äóáàëäûí, óðàíäûíûí àëäûíäà êàëûï ºëãºí àäàì øåéèò”, - äåï àéòûëãàí. (Èáíè Àñàêèð)

Çàðûë áîëáîñòîí áèð êàáûðãà ýêè êèøèíè äà êºì¿¿ãº áîëáîéò. Áèð ãàíà çàðûë÷ûëûêòàð õàðàìäàðäû ìóáàõ êûëàò. Çàðûëäûê áîëãîí êåçäå áèðãå êºì¿¿ãº áîëîò.

www

11-октябрь, 2013-жыл

1313ЖАЎЫ КАДАМ

БИШКЕК ШААРЫНДА ЖАШТАР ЧЄЙРЄСЇН АДИСТЕШТИРЇЇ

БАГЫТЫНДА ОКУУ ЄТЇП ЖАТАТ

Бишкек шаарында КРнын Эмгек, миграция жана жаш-тар министрлиги Германия эл аралык кызматташтыгы коому «Жаштар чєйрєсїн адистеш-тирїї: жаштар менен иштєє боюнча адистердин квалифи-кациясын жогорулатуу» прог-раммасынын алкагында, 10 ай убакыт боюу жїргїзїлїїчї окуунун 4 кїндїгї башталды.

Окууну «Мамлекеттин бай-лыгы» коомдук бирикмеси уюштуруп, тажрыйбалуу адис-тер алып барууда. Окуулар ушул жылдын октябрь айынан башталып 10 ай аралыкта єт-кєрїлїп, аталган окуу Герма-ния эл аралык кызматташтыгы коомунун «Жаштар їчїн жар-кын келечек» долбоору аркы-луу Германия єкмєтїнїн кар-жылоосу менен ишке ашыры-лууда. Окууда пилоттук аймак катары Ысык-Кєл, Нарын, Чїй облустары кирген.

Ар бир облустардан танда-лып алынган жаштар менен тыгыз кызматташып бирге иш алып барган бейєкмєт уюм-дардын жана жаштар борбор-лорунун жаш активистери ар бир ай сайын ар багыттагы тармак менен окуудан єтїшєт. Жыйынтыгында аталган дол-боор аркылуу окуудагы ийги-ликтери менен жер-жерлерден келген жаш активистер єздєрї-нїн аймагына багытталган ча-кан долбоорлорду ишке ашыра алышат.

Учурда, окуунун баштапкы туру башталып, жаштар баш-каруу жана уюштуруучу тар-мактарды, жаштар иштери боюнча багытталган иштерди жана коомчулук менен бекем кызматташууну, жаштардын стратегиялык башкаруу коор-динациясын жана техникалык билим берїї перспективасын жогорулатуу менен бир катар жаштар иштерин эффектив-

дїї ишке ашыруу максатында окуудан єтїп жатышат. Окууну тажрыйбалуу адистерїї уюм-дардын адистери жаштарды окутууда.

Азат МУРАДЫЛОВ, окуунун уюштуруучуларынын бири, «Мамлекеттин байлыгы» коомдук бирикмеси (ОО Достояние Республики) Квалификацияны жогорулатуу боюнча адиси

- Жаштар чєйрєсїн адис-тештирїїгє багытталган окуу семинары октябрь айынан баштап 10 ай аралыкта жїргї-зїлєт. Окууга пилоттук аймак-тар катары Чїй, Нарын жа-на Ысык-Кєл облустарынын жаштары тартылып учурда окуу жїрїп келет. Аймактар-дан келген жаш активисттер жакшы тартипте катышып, єз билим деўгээлдерин жогору-латып, кєп тажрыйба топтоп жатышат.

Келечек муунубуз болгон – жаштардын мындан аркы максаттарын єз ооздорунан уксак:

- Сиздер окуп жаткан окуудан кийин кандай багытта иш алып ба-расыз?

ТЕМИРКАНОВА Индира, Чїй облусу, Ысык-Ата району Красноречка жаштар борборунун жетекчиси:

- Н е г и з и бул окуу абдан жакты. Жаш-т а р и ш т е р и боюнча адис-тикти жогору-латуу азыркы муундун жаш-тарына эў ке-

ректїї багыт. Биз окуудан ал-ган билим тажрыйбабызды, їйрєнгєн билимибизди єз же-рибиздеги жаштарга барып ке-ўири талкуулайбыз жана алар-га їйрєтїї їстїндє болобуз. Жаштар борборлору дайым жаштар їчїн иш алып барып коомдо орду чоў болгондук-тан биз жетекчилер жана уюш-туруучулар єзїбїз активдїї болуубуз керек. Ошондуктан мындай окуулар кєп болсо де-ген їмїтїбїз бар. Уюштуруучу-ларга ыраазычылык билдире кетишибиз керек.

БАРКАЛБАСОВ Акылбек, Ысык-Кєл облусу Чолпон-Ата району, аймактык коомду єз алдынча башкаруу комитетинин єкїлї:

- Жаштар, башкаруу жа-н а у ю ш т у -руучу тармак-тарды кїчтїї билип жаш-т а р и ш т е р и боюнча таж-рыйбаны жо-горулатуу ке-

рек. Жаштар дайым коомчулук менен бекем кызматташууну жана техникалык билим бе-рїї перспективасын жогору-латууну їйрєнїшїбїз керек. Учурда бул жаатында билим алуудабыз, алган окуу тажрый-бабызды жерибизде жаштар менен бирге ишке ашырабыз.

ДЖУМГАЛОВ Бекзат, Чїй облусу Токмок шаары, Токмок жаштар кеўешинин теў тєрагасы:

- Окуу аб-д а н ж а к т ы , жаштар їчїн б и л и м д е ў -гээлди жак-шыртуу багы-тындагы бул окуу жогорку деўгээлде єтїп

жатат. Алган билим тажрый-бабызды Токмок шаарында-гы жаштар менен бирге тыгыз кызматташтыкта ишке ашы-рып баштайбыз. Окуудан алган толук билимди эл їчїн колдо-нобуз. Окуунун жыйынтыгын-да єзїбїздїн чакан долбоору-бузду жазып ишке ашырууга мїмкїнчїлїк болгондуктан тереў билим алып, тажрыйба топтоо биздин милдет. Уюш-туруучуларга жана каржылап бул долбоорду ишке ашырган

уюмдарга ыраазычылык бил-дирем. Окууну тереў багытта єткєрїп жатышкандарга чоў рахмат айтып кетем.

АСЫЛБЕКОВ Жаныбек, Нарын облусу Ак-Талаа району, «Ак-Талаа жаштары» коомунун тєрагасы:

- Биз алган билимибизди, бул жерден ал-ган тажрыйба-бызды єз ай-магыбыздагы жаштарга їй-рєтїп аларга туура багыт-

тагы иштери жасайбыз. Бул окууда жаштар иштери боюн-ча адистикти жогорулатуу жа-на жаштар менен иштєє тар-магын кїчєтїї болгондуктан окуудан кеўири билим алуу-дабыз. Окуунун жыйынты-гында єзїбїздїн жазган ча-кан долбоорубузду ишке ашы-рууга мїмкїнчїлїк алуубуз абдан жакты. Негизи жаштар їчїн ар кыл багыттагы окуу семинарлар кєп болуусу ке-ректелет.

АШЫМОВА Асел, Чїй облусу Аламедин району, Маевка жаштар борборунун жетекчиси:

- Бул окуу-дан алган таж-р ы й б а м д ы , б и л и м д е ў -гээлимди же-р и б и з д е г и жаштар борб-рундагы акти-висттерге їй-

рєтїп алардын билим деў-гээлин жогорулатканга аракет кылам. Мен їчїн ар тармактан билим алуу эў чоў єзгєрїлїш ошондуктан учурундагы мїм-кїнчїлїктєрдї убагында ке-ректеп алуу.

ЖАПАРОВА Адис, Нарын облусу Жумгал району, Миў-Куш айылдык жаштары коомунун жетекчиси:

- Б и з д и н район алыскы жана тоолук аймак болгон-дуктан биздин жа ш т а р жу -мушсуз, же-риме барган-да бул жерден

алган билим тажрыйбамды єз жеримдеги жаштарга їйрє-тїп стратегиялык башкарууну камсыз кылам. Негизи жаш-тар иштери боюнча адисдер жетишсиз.

Б а р д ы к ка т ы ш у у ч у жаштарга ийгилик каа-лайбыз. Келечекте жаш-тар иштери боюнча адистикти алып мын-дан ары жаштар менен тыгыз кызматташып жїрє бериўиздер!

Мирбек АСАНАЛИЕВ

ЖУМГАЛДА ТОКОЙЧУЛАР КЇНЇ БЕЛГИЛЕНДИ

Нарын облусунун Жумгал районунда токойчулардын кїнї белгиленди.

Жумгал райондук токой чарбасынын жалпы кызматкерлери жалпы токой-чулардын кїнїн белгилешти. Салта-наттуу мааракеге райондун аймагында иштеген жалпы токой кызматкерлери катышып, жергиликтїї бийлик єкїлдє-рї колдоп турушту. Район башчысы єз куттуктоосун айтып токойчуларга ий-гилик каалады.

Салтанаттуу белгиленген кїндє ра-йондук токойчулардын айрымдары сыйлоо баракчаларга татыса, айрымда-ры тєш белгилер менен сыйланышты. Аталган токой башкармалыгында учур-да 40 ашык кызматкер эмгшектенип ке-лет. Арасынан пенсияга чыгып ардактуу эс алуудагыларга тєш белгилер берилди.

«Жаратылыш биздин байлагыбыз, токойду сактайлы жана урматтайлы. Бїгїнкї токойчулар кїнїўїздєр менен сиздерге бардык жакшылыктарды каа-лайм, дайым элдин керегине жарап жа-ратылышты коргоп жїрє бериўиздер» — деген каалоо тилегин билдирди Жум-гал токой чарбасынын башчысы Берди-бек Самудинов.

Акыл Тирек:

СУНУШТАР ЖАНА ПИКИРЛЕРПрогрессивдїї Демилгелер Фонду

«Кыргызстандын Идеялык картасы» дол-боорунун алкагында уюштурулган бїткїл дїйнєлїк кыргызстандыктардын «Акыл Тирек» жарышынын жыйынтыгынын не-гизинде 25-октябрда саат 9:30да «Акыл Тирек: сунуштар жана пикирлер» аттуу илимий-практикалык конференцияны єткєрєт.

Конференциянын максаты: жарыштын жыйынтыгы боюнча экономика жана мам-лекеттик башкаруу тармагында тандалып алынган, єлкєбїздїн єнїгїшїнє єбєлгє тїзчї єзгєчє илимий эмгектерди, алар-дын негизин тїзгєн маанилїї жана пай-далуу сунуштарды, ошондой эле алардын авторлорун мамлекетке жана коомчулук-ка таанытуу максатында уюштурулууда. Мындан сырткары бул иш-чара илимдин, ага болгон кызыгуунун єсїшїнє, жаратман демилгелердин ишке ашырылышына шарт тїзєт деп ишенебиз.Конференция эки секциялык отурумга багытталган:

Секция №1. «Экономиканын азыркы абалы: жаўыча кєз-караш»;

Секция №2. «Мамлекеттик башкаруу системасын жакшыртуу механизмдери».

Конференциянын катышуучулары: мам-лекеттик кызматкерлер, эксперттер, жо-горку окуу жайдын жана Улуттук илимдер академиясынын профессор-окутуучу ку-рамы, бизнес жана каржы єкїлчїлїктєрї, массалык маалымат каражаттары.

Дареги: Кыргыз-Тїрк «Манас» уни-верситетинин экономикалык факуль-тети, 2-кабат, К.Тыныстанов атындагы конференц-зал, Бишкек ш., орто Жал кичи району.

Тел.: 0 312 690667, 690547, 690547.Эл.почта: fpi.kg@mail.ru.

Толук маалымат Фонддун сайтында: www.fpi.kg.

Жаштар биздин келечек, келечеке багытталган жаштардын максаттарын ишке ашырууда жаштардын алдыга койгон максаттары кенен.Жаркын келечеке їмїт кылган, ар кыл багыттагы тармактар менен иш алып барып, коомдо деги эле айыл жериндеги жумушсуз жїргєн жаштарыбызды туура багытта їндєм алардын муктаждыгын камсыздап уюштурган жаштар иштери боюнча адистер арабызда жок.Бишкек шаарында єтїп жаткан жаштар чєйрєсїн адистештирїї багытындагы окууга учурда жалпысынан 20 ашык жаштар иштери боюнча иш алып барган бейєкмєт уюмдар жана жаштар борборлорунун жетекчилери жана жаш активистер катышууда.

11-октябрь, 2013-жыл

1414Маўдайымдагы суу шылдырынын добу-

шу, бєлмє ичиндеги кєрїнїш мени тынч-тандырды. Жетишпеген кєр тиричиликтин кєйгєйїнєн, аялым экєєбїздїн чыр-чата-гыбыздан качкым келгенде ушул їйдєгї тынчтыкты самаарым жалганбы. Эмне-гедир эле дїкєнїнє барып жолуккум кел-ди. Кайда жїрєт? Же дагы дїкєнїнє буюм алып келгени чет єлкєгє кетип калдыбы? Сырды билгенден бери эмне кылсам экен деп бир чечимге келе албай жїрїп, эки айдай убакыт єтїптїр. Эки айдын ичин-де бєлмєнї дагы єзгєртїїгє жетишиптир. Мени келет деп кїтсє дагы эмнеге байла-нышпады? Акчаны єзї жокто алгым кел-беди. Кайда качмак эле.

Дїкєнїнє барып шумдуктуу кабар ук-тум. Кїйєєсї Тажикстандан келе жатып авария болуп, кайтыш болуп кетиптир. Тагдыр ушинтип єчїмдї алдыргандыр. Ошондуктан мени менен байланышкан эмес турбайбы. Менде аяган жана жеўил-денген сезим пайда болгонсуду. Акманай экєєбїз элден жашынган ошол бєлмєбїз-дє бир айдан кийин жолугуштук. Кїйєєсї-нєн айрылуу ага оўой болбоптур. Жалгыз болгонуна єтє эле чїнчїп кеткенби, жїдєп, арыктай тїшїптїр. Баардык жашоосу кї-йєєсї менен кошо кеткендей шїмїрєйє тїшїптїр.

- Эмне мынча шалдырайсыў? Сен кїч-тїї аялсыў го. Буйруган кїнї дагы бирєє-нє чыгып аласыў.

Ал мага капалуу карап койду.- Андай болуп эми менин кадырыма эч

ким жетпейт.- Сендей аял эч качан жерде калбайт.

Кїйєє деген чекеден чыгат.Ал чычалап кетти:

- Болдучу, азыр мен башка кїйєєнї ой-лой турган абалда турамбы.

- Мен болушун айтып жатам.- Башы кара, буту айры болсо эле ээрчип

кете бергидей жинди белем.- Сен деген акылдуу жиндисиў.- Мунуў туура, сени менен кол їзїшє ал-

бай койгонум жиндилик эмей эмне.- Жакшынын бир жери кем. Сени аябай

аяп кетемин.- Аяганыўа ырахмат. Азыр жанымда

болбогонуўда жалгыздыктан жинди бол-гудай абалда турамын.

Тїркїн даамды дасторконго жайнатып, кымбат ичимдиктен татканча кобурашып отурабыз. Шарипа тынчы кетип кїтїп жатса дагы бул жайлуулуктан кетким жок. Акманай аквариумдун жанына барып да-

гы бир демесин басканда, жасалма тоонун арасына орнотулганбы, кичине, лампочка-лардан кїн желесиндей нур чачырап, суу шылдыры башкача угулуп, эмнегедир ба-лыктар дагы тез-тез сїзє баштады. Чым-чыктан сыбызгыдай їн чыгып, жарыкты єчїргєндє бєлмє ошол нурга толуп турду.

- Таппаган балээў жок ээ.- Жаш баланын оюнундай болгон бул

эрмегимден башка эмнем бар дейсиў.- Маанайыўды абдан тынчытат экен.Мен аны єзїмє тартып бекем кучак-

тап, бошоткум келбеди. Мага ушунчалык жагымдуу эле. Аябай тартылып, баардык нерсени эстен чыгаргым келди.

- Жеткен акылдуум, сулуум, анан бай-кушум, - дедим шыбырап.

- Чын эле байкушмун. Ушунча байлык-тан кєрє жарды болуп, кїйєєм, чурулдап балдарым турса болбойт беле.

Ал капалуу їшкїрїнїп, кучагымдан бошонду. Мен ага Бишкекке барганым-ды, Гїлжан экєєбїздїн жолукканыбыз-ды айтып бердим. Сєзїмдї бєлбєй, кєўїл коюп укту.

- Анан?- Анан ошол. Салима Гїлжандын кє-

зї єткєн соў, кызды балдары менен кошо багып жатат.

- Сен кємїїсїнє катыша албадыўбы?- Кайдан, ай-кїнї жакындап турган ая-

лымды таштайт албайт элем.- Сенин жел тамандыгыў ай. Сени бир

кєргєн аял оўойлук менен колдон чыгар-чысы келбейт. Сендей ыманы оттой ысык, сулуу, келишимдїї жигитке аялзаты кай-дыгер калбайт. Сенин эркектик кубатыў-дын аялды тартып турган бир балээси бар.

- Єзїмдєн улам дечи, - деп кїлдїм.

Катылган Катылган героиндин сырыгероиндин сыры

СЕРИАЛ

Суроо жооп

СЕН СУРОО БЕР, МЕН ЖООП БЕРЕЙИН

(Сандан санга)

БУРУЛ БАЯН

- «Биз жашаган чєлкєм-дє ичїїчї суу жок. Суу-ну ар кайсыл жерден та-шып ичебиз. Кээбирлери-биз болсо арыктан агып жаткан сууну ичип жата-быз. Негизи мамлекет та-рабынан бир жардам бери-лиши керекпи?»- Ичїїчї суудан ар бир адам-

дын жашоосу кєз каранды бол-гондуктан бул маселе эў оорчун-дуу жана чечилїїдє дагы бирин-чи приоритеттїї болуусу зарыл деп эсептеймин. Ал эми мыйзам талаасына карасак. Кыргыз Рес-публикасынын «Жергиликтїї єз алдынча башкаруу жєнїндє» мыйзамынын 18-беренесине ылайык аймактын жашоо-тур-мушунун тутумунун иштешин жана єнїгїшїн, социалдык-эко-номикалык пландаштырууну уюштуруу менен калкка социал-дык жана маданий кызматтар-ды кєрсєтїїнї уюштуруу їчїн жергиликтїї єз алдынча баш-каруу органдарынын карама-гына жергиликтїї єз алдынча башкаруунун бир кыйла маселе-лер таандык кылынат. Алардын ичинде калкты ичїїчї суу ме-

нен жабдуу кылуу маселеси да-гы кирет. Демек, калкты ичїїчї суу менен камсыз кылуу маселе-си айыл єкмєтїнїн милдетине кирет. Кєйгєйїўїз боюнча ти-йиштїї арызыўар менен єзїўєр жашаган айыл єкмєт башчысына кайрылууўар керек.

- Менин жериме кошунам сарайын салып алганды-гына байланыштуу мен арыз менен айыл єкмєтї-нє кайрылгам. Айыл єк-мєтїнїн башчысы бол-со менин арызым боюн-ча эч кандай жыйынтык чыгарбай, сотко бер деп 7-айдан кийин мага кат берди. Негизи арыздары-бызга жоопту канча уба-кыттын ичинде жоопту бериши керек? - Кыргыз Республикасынын

«Жарандардын кайрылууларын кароо тартиби жєнїндє» мыйза-мынын 8-беренесинин 2-пункту-на ылайык мамлекеттик органга, жергиликтїї єз алдынча башка-руу органына же компетенция-ларына ылайык кызмат адамына

келип тїшкєн жазуу жїзїндєгї кайрылуу жазуу жїзїндєгї кай-рылуу катталган кїндєн тартып 30 кїндїн ичинде каралат.

- Балам мектепте окуп жатат. Бир жылдан ки-йин мектебин аяктайт жана университетке тап-шырайын деген ою бар. Бе-кер жогорку билим алуу укугу барбы?- Кыргыз Республикасынын

«Билим берїї жєнїндє» мый-замынын 7-беренесине ылайык акысыз милдеттїї негизги жал-пы, жалпыга жетимдїї акысыз жалпы орто, акысыз кесиптик башталгыч жана конкурстук не-гизде кесиптик орто, кесиптик жогорку жана жогорку окуу жай-дан кийин мамлекеттик кесиптик билим берїї уюмдарында мам-лекеттик тапшырыктын жана билим берїї стандарттарынын чегинде билим алуу їчїн зарыл социалдык-экономикалык жана укуктук шарттарды тїзїїгє мам-лекет Кыргыз Республикасынын Єкмєтїнїн атынан жарандардын билим алуу укугун камсыз кы-лат. Бул деген Кыргыз Республи-касынын ар бир жаран жогорку билимди акысыз алууга укукта-ры бар дегенди билдирет. Бирок акысыз жогорку билим алуу їчїн уулуўуз жалпы республикалык тестирлєєдєн єтїїсї зарыл.

- Айтып жатышат акса-калдар сотунда жалаў ул-гайган адамдар мїчє боло алышат деп. Мунун кан-часы туура жана деги эле кимдер аксакалдар соту-нун мїчєсї боло алышат? - Аксакалдар сотторунун мї-

чєлєрї жалгыз гана улгайган адамдар болушу керек деген туу-ра эмес. Себеби Кыргыз Респуб-ликасынын «Аксакалдар соттору жєнїндє» мыйзамынын 1-бе-ренесинде аксакалдар соттору жарандардын, жергиликтїї ке-ўештердин же жергиликтїї єз алдынча башкаруунун башка єкїлчїлїктїї органынын чогулу-шунун чечими боюнча айылдар-дын, шаарчалардын, шаарлар-дын аймагында аксакалдардан, урматтуу жана кадыр-барктуу эркектер жана аялдардан уюш-турулушу мїмкїн деп так белги-ленген. Демек, аксакалдар сот-торунун мїчєсї болууга ар бир жарандын укугу бар.

- Мен бир жер аянтын єздєштїрїп алгам. Ал жер аянтын мамлекет-тик каттоодон єткєртїї максатында Мамкаттоо барсам, ал жактан кат-табай жатышат. Же эч кандай оў же терс жы-йынтык чыгарбай жа-тышат. Менин укугумду каттагысы келишпесе ма-га бир билдирїї берїїлєрї керекпи? - Кыргыз Республикасынын

«Кыймылсыз мїлккє жана аны менен болгон бїтїмдєрдї укук-тарды мамлекеттик каттоо жє-нїндє» мыйзамынын 4-берене-сине ылайык менчик укук мил-деттїї катталууга жаткан укуктар болуп эсептелет. Кыргыз Респуб-ликасынын «Кыймылсыз мїлккє жана аны менен болгон бїтїм-дєрдї укуктарды мамлекеттик каттоо жєнїндє» мыйзамынын 22-беренесинин 3-пунктуна ыла-йык кыймылсыз мїлккє укуктар-ды каттоодон тємєнкїдєй негиз-дер болгондо баш тартылышы

мїмкїн:а) эгерде кєрсєтїлгєн доку-

менттер ушул Мыйзамда белги-ленген талаптарга жана Кыргыз Республикасынын башка ченем-дик укуктук актыларына ылайык келбесе;

б) эгерде каттоо жєнїндє арыз менен кудуретсиз жаран кай-рылса;

в) эгерде кыймылсыз мїлк бирдигине укуктарды каттоону талап кылган, ошол кєрсєтїлгєн документти берген уюм же жак, же болбосо документке тиешеси бар тарап ошол укуктарга ээлик кылууга укуксуз болсо.

г) эгерде белгилїї бир шарт-тар менен тїйшїккє салынган (чектелген) укуктары бар жак бул шарттарды кєрсєтпєстєн до-кументтерди тїзсє;

д) эгерде кыймылсыз мїлк бирдиги жєнїндєгї берилген документтер арыз ээсинин бул кыймылсыз мїлктїн обьекти-не укуктарынын жок экендигин кєрсєтїп турса;

е) эгерде кыймылсыз мїлк-тїн обїектине болгон укук, тїй-шїккє салуу (чектєє) укуктарды мамлекеттик каттоодон єткєрїї тууралу арыз ээсинин єтїнїчї катталбоого тийиш болгон укук-тан болсо.

Ал эми ушул эле мыйзамдын 22-беренесинин 4-пунктуна ыла-йык каттодон баш тартылган учурда арыз ээсине баш тар-туунун себеби жазуу тїрїндє билдирилет. Бул жєнїндє каттын кєчїрмєсї аталган кыймылсыз мїлк бирдигине карата мурда-тан жїргїзїлгєн каттоо ишине жайгаштырылып, ал эми каттоо журналына тийиштїї жазуу жа-зылат.

Жазып алган Жеўиш ШЕРИПБАЕВ

Укук жана бизнести єнїктїрїї фондунун жана Борбор Укук жана бизнести єнїктїрїї фондунун жана Борбор Азиядагы Евразия Фонду тарабынан «Жергиликтїї Азиядагы Евразия Фонду тарабынан «Жергиликтїї ачыктуулук жана кызматташуунун демилгеси» долбоору ачыктуулук жана кызматташуунун демилгеси» долбоору USAIDдин каржылоосу аркылуу иш жїзїнє ашырууда. USAIDдин каржылоосу аркылуу иш жїзїнє ашырууда. Бул долбоор республикабыздын Нарын жана Жалал-Абад Бул долбоор республикабыздын Нарын жана Жалал-Абад облустарында ишке ашырылып жатат. Долбоордун алкагында облустарында ишке ашырылып жатат. Долбоордун алкагында жергиликтїї элге муниципалдык жана мамлекеттик жергиликтїї элге муниципалдык жана мамлекеттик кызматтар, алардын сапаты, муниципалдык жана кызматтар, алардын сапаты, муниципалдык жана мамлекеттик кызматтарды алууда чыккан тїшїнбєстїктєргє мамлекеттик кызматтарды алууда чыккан тїшїнбєстїктєргє байланыштуу кєйгєйлєр боюнча ооз эки, кат тїрїндєгї байланыштуу кєйгєйлєр боюнча ооз эки, кат тїрїндєгї юридикалык консультацияларды, соттон тышкаркы юридикалык консультацияларды, соттон тышкаркы кызыкчылыктарды коргоо кызматтарын, топтук кеўештерди кызыкчылыктарды коргоо кызматтарын, топтук кеўештерди жана семинар-тренигдерди кєрсєтїлїп келїїдє. Долбоордун жана семинар-тренигдерди кєрсєтїлїп келїїдє. Долбоордун алкагында муниципалдык жана мамлекеттик кызматтарды алкагында муниципалдык жана мамлекеттик кызматтарды алууда чыккан суроолорго Укук жана бизнести єнїктїрїї алууда чыккан суроолорго Укук жана бизнести єнїктїрїї фондунун Жергиликтїї ачыктуулук жана кызматташуунун фондунун Жергиликтїї ачыктуулук жана кызматташуунун демилгеси» долбоорунун консультанты Акжолтой Базаров демилгеси» долбоорунун консультанты Акжолтой Базаров жооп бермекчи. жооп бермекчи.

11-октябрь, 2013-жыл

1515СКАНВОРД

АКЫЛДУУ ТООНУ ТОМКОРСО, АКЫЛСЫЗ ЭЛДИ ОМКОРОТ

11-октябрь, 2013-жыл

16 ШОУ ЖАЎЫЛЫКТАР

ЫРЧЫ БУРАШ DJ XTZ МЕНЕН ДУЭТ ЖАЗДЫРДЫ

Кыргызстандагы белгилїї укук коргоочу айым Токтайым Умєталиеванын кенже кы-зы, таланттуу ырчы Бураш азыркы учурда бир гана билим алуу менен алек болбостон, чыгармачылыгына да чоў жаўылыктарды киргизїїдє. Ырчынын айтымында ал DJ XTZ менен биргеликте, "Это не любовь" аталган ырдын їстїндє иштешип, жакынкы кїндєрдє эл алдына алып чыгышат.

«ТАМАШОУ» ЛИГАСЫ 6-СЕЗОНУН АЧАТ

«Тамашоу» лигасы 12-13 -октябрда Ко-жомкул атындагы спорт сарайында єзїнїн алтынчы сезонун ачат. Ага отуздан ашык таланттуу жигиттерден тїзїлгєн коман-далар катышмакчы. Ачылыш кїндєрї жа-кында эле мэрдин кубогун алган «Ак-Єргє city», «Позитифф», «Тамашарики», «No Name», «Тамадалар», «Вукинги», «Айым Style»жана Казакстандан келген команда-лар катышат.

АЙБЕК БАКЫТБЕКОВ ТУУЛГАН КЇНГЄ МОТОЦИКЛ МЕНЕН КЕЛДИ

“Жаўы толкун 2013” фестивалынын фи-налисти, жаш аткаруучу Айбек Бакытбеков экстримди сїйєт экен. “Музыка” телекана-лынын туулган кїнїндє капкара мотоцикл тээп келди. “Мотоцикл тебїї менин сїйїк-тїї ишим, катуу айдагандан ырахаттанам. Бош убактымда шаарды мотоцикл менен кыдырганды жактырам”, - дейт. Азырын-ча ырчынын єзїнїн мотоцикли жок бол-гондуктан жакын досунукун сурап тээп жїрєт. Бирок жакында сатып алам деген тилеги бар. Баса, чыгармачылыгындагы жаўылыктардан айта кетсек, “Демек” деген ырына клип тартканы жатат.

АПАЗ ЖАЙНАКОВ ДЇЙНЄ САЛДЫКыргыз маданияты орду толгус жого-

тууга учурады. "Кыргыз жери", "Єрїк зар-га кетели" жана башка керемет обондордун жаратуучусу, белгилїї обончу Апаз Жай-наков кєптєн бери ооруп дїйнє салды. Ал кишинин керемет обондору биз менен жа-шай берет.

ИЛЬЯЗ АБДЫРАЗАКОВ МОСКВАДАГЫ ЖЕРДЕШТЕРГЕ

ЖЕКЕ КОНЦЕРТИН БЕРЕТ 2- октябрь кїнї уулу Розандын тушоосун

кесип, кєптєгєн коноктордун батасын ал-ган ырчы Ильяз Абдыразаков 12- октябрь кїнї Россиянын борбору Москвада кыр-гыз мекендештерибизди чогултуп, єзїнїн жеке концертин бермекчи. Ырчынын ай-тымында Москвадан кийин да, кєптєгєн шаарларга єзїнїн гастролун улантып, дїй-нєнїн кайсыл бурчунда болбосун, жердеш-терибизге мыкты маанай тартуулайм деп даярданып турган чагы.

АЙЖАН ГАЗИЕВА БИР ЫРГА 2 КЛИП ТАРТТЫРДЫ

Белгилїї эстрада ырчысы Айжан Газиева "Сїйїї одасы" аталыштагы ырына тартыл-ган клипти презентациялады. Ырчынын айтуусу боюнча алгач клиптин идеясы жа-на концепциясы башкачараак эле. Видеодо ретро-унаалар жана таптакыр башка сїйїї окуясы болуш керек болчу бирок, тилек-ке каршы, тартылган материал кокустан єчїрїлїп кеткен. Айжан їмїтїн їзбєстєн, ошол эле ырга дагы бир клип тартты.

ГЇЛНУР САТЫЛГАНОВА ЭСКИ ЫРЫН ЖАЎЫЛАП,

АГА КЛИП ТАРТАТ Кыргыз Республикасынын Эл Артисти

Гїлнур Сатылганованын ар бир ыры калыў журтка сиўимдїї болуп, анын репертуары эў сонун композицияларга бай. Хитке ай-ланган чыгармаларынын арасынан "Булут-тар" аталган ырын бєлїп айтпасак болбос. Анткени дал ушул ыр ырчы айымга убагын-да кєптєгєн ийгилик алып келип, кїйєрман топтоого да чоў тїрткї болгон. "Эски ыр эстен кетпейт" демекчи Гїлнур айым бул ырына жаўы кїч, дем менен мыкты клип тартууга киришкендигин айтат.

Самара САЛАМАТОВА

Ш