35
Araling Panlipunan Unang Markahan - Modyul 2: Ang Ugnayan ng Tao at Kapaligiran sa Paghubog ng Kabihasnang Asyano 7

Araling Panlipunan · 2020. 8. 14. · ii Araling Panlipunan– Ikapitong Baitang Alternative Delivery Mode Unang Markahan – Modyul 2: Ang Ugnayan ng Tao at Kapaligiran sa Paghubog

  • Upload
    others

  • View
    51

  • Download
    2

Embed Size (px)

Citation preview

  • Araling Panlipunan Unang Markahan - Modyul 2:

    Ang Ugnayan ng Tao at

    Kapaligiran sa Paghubog ng

    Kabihasnang Asyano

    7

  • ii

    Araling Panlipunan– Ikapitong Baitang Alternative Delivery Mode Unang Markahan – Modyul 2: Ang Ugnayan ng Tao at Kapaligiran sa Paghubog ng

    Kabihasnang Asyano

    Unang Edisyon, 2020 Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

    Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

    Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Nicolas T. Capulong, PhD.,CESO V Ronilo AJ K. Pirmo, PhD, CESO V Librada M. Rubio, PhD.

    Inilimbag sa Pilipinas ng Kagawaran ng Edukasyon – Rehiyon III

    Office Address: Matalino St. D.M. Government Center, Maimpis, City of San Fernando (P) Telephone Number: (045) 598-8580 to 89

    Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

    Manunulat: John Revin V. De Jesus / Joanna D. Balde

    Tagasuri ng Nilalaman: Angelica M. Burayag PhD / Virgilio L. Laggui PhD /

    Eva Fe Taclibo PhD / Rizaldy Aglipay

    Tagasuri ng Wika: Edwin T. Marcos EdD / Marie Anne Ligsay PhD /

    Bennedick Viola / Anastacia M. Victorino PhD

    Tagasuri sa ADM: Jovannie B. Belmonte

    Tagasuri ng Paglapat/Pagguhit: Jovannie B. Belmonte

    Tagaguhit: Maesie T. Dela Peña

    Tagalapat: Maesie T. Dela Peña / Joyce O. Saraza

    Tagapamahala: Nicolas T. Capulong PhD, CESO V

    Librada M. Rubio PhD

    Angelica M. Burayag PhD

    Nestor Nuesca EdD

    Gregorio C. Quinto, Jr. EdD

    Rainelda M. Blanco PhD

    Agnes R.Bernardo PhD

    Virgilio L. Laggui PhD

  • iii

    E-mail Address: [email protected]

  • iv

    7

    Araling Panlipunan Unang Markahan - Modyul 2

    Ang Ugnayan ng Tao at

    Kapaligiran sa Paghubog ng

    Kabihasnang Asyano

  • v

    Paunang Salita

    Para sa tagapagdaloy:

    Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan 10 ng

    Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling Ang Ugnayan ng Tao at

    Kapaligiran sa Paghubog ng Kabihasnang Asyano.

    Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga

    edukador mula sa pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang

    gurong tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang

    itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,

    panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

    Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa

    mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan,

    bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang

    mga kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga

    pangangailangan at kalagayan.

    Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang

    kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

    Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang

    mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan

    at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang

    sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at

    gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa

    modyul.

    Para sa mag-aaral:

    Malugod na pagtanggap sa Araling Panlipunan 10 ng Alternative Delivery

    Mode (ADM) Modyul ukol sa Ang Ugnayan ng Tao at Kapaligiran sa Paghubog ng

    Kabihasnang Asyano.

    Ang kamay ay madalas gamiting simbolo ng kakayahan, aksyon at layunin.

    Sa pamamagitan ng ating mga kamay tayo ay maaaring matuto, lumikha, at

    magsakatuparan ng gawain. Ang kamay sa tulong-aral na ito ay sumisimbolo na

    Mga Tala para sa Guro

    Ito'y naglalaman ng mga paalala,

    panulong o estratehiyang magagamit sa

    paggabay sa mag-aaral.

  • vi

    ikaw, bilang isang mag-aaral, ay may angking kakayahang matutuhan ang mga

    kaugnay na kompetensi at kasanayan. Ang iyong pang-akademikong tagumpay ay

    nakasalalay sa iyong sarili o sa iyong mga kamay.

    Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan.

    Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-

    aralan. Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa

    pagkatuto.

    Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

    Alamin

    Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

    dapat mong matutuhan sa modyul.

    Subukin

    Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung

    ano na ang kaalaman mo sa aralin ng

    modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng

    tamang sagot (100%), maaari mong

    laktawan ang bahaging ito ng modyul.

    Balikan

    Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

    upang matulungan kang maiugnay ang

    kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

    Tuklasin

    Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

    ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad

    ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas

    na suliranin, gawain o isang sitwasyon.

    Suriin

    Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

    pagtalakay sa aralin. Layunin nitong

    matulungan kang maunawaan ang bagong

    konsepto at mga kasanayan.

    Pagyamanin

    Binubuo ito ng mga gawaing para sa

    malayang pagsasanay upang mapagtibay

    ang iyong pang-unawa at mga kasanayan sa

    paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot

    mo sa pagsasanay gamit ang susi sa

    pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

    Isaisip

    Naglalaman ito ng mga katanungan o

    pupunan ang patlang ng pangungusap o

    talata upang maproseso kung anong

    natutuhan mo mula sa aralin.

    Isagawa

    Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong

    sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman

    o kasanayan sa tunay na sitwasyon o

  • vii

    realidad ng buhay.

    Tayahin

    Ito ay gawain na naglalayong matasa o

    masukat ang antas ng pagkatuto sa

    pagkamit ng natutuhang kompetensi.

    Karagdagang

    Gawain

    Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong

    panibagong gawain upang pagyamanin ang

    iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang

    aralin.

    Susi sa Pagwawasto

    Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa

    lahat ng mga gawain sa modyul.

    Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

    Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

    1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang

    marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na

    papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.

    2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing

    napapaloob sa modyul.

    3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.

    4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at

    sa pagwawasto ng mga kasagutan.

    5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.

    6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang

    sagutin lahat ng pagsasanay.

    Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na

    ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari

    ka rin humingi ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda mong kapatid o

    sino man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging

    itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.

    Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng

    makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa

    kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

    Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa

    paglikha o paglinang ng modyul na ito.

  • 1

    Alamin

    Ang modyul na ito ay ginawa at isinulat para sa iyong kapakinabangan. Ito

    ay upang matulungan kang unawain ang mga araling tinatalakay sa Araling

    Panlipunan Baitang 7.

    PAMANTAYAN SA PAGKATUTO

    • Napahahalagahan ang ugnayan ng tao at kapaligiran sa paghubog ng

    kabihasnang Asyano.

    Ang modyul na ito ay nahahati sa tatlong aralin:

    • Aralin 1: Lokasyon, hugis, sukat at anyo ng Asya

    • Aralin 2: Iba’t ibang anyong lupa at anyong tubig

    • Aralin 3: Behetasyon at Klima sa Asya

    • Aralin 4: Pacific Ring of Fire

    Kapag natapos mo na ang modyul na ito, ikaw ay inaasahang:

    1. nakapaglalarawan ng mga katangian ng kapaligirang pisikal sa mga rehiyon

    ng Asya katulad ng kinaroroonan, hugis, anyo, sukat, klima at vegetation cover;

    2. nakapaghahambing ng mga kalagayan ng kapaligiran sa iba’t ibang bahagi ng Asya; at

    3. nakapagsusuri ng epekto ng mga katangiang pisikal ng Asya sa

    pamumuhay ng mga Asyano.

    Mga Tala para sa Guro Kailangang gumamit ng mga pamprosesong tanong upang

    maiugnay ang natapos na aralin tungo sa bagong aralin. Ituro ang konsepto ng araling ito sa pamamagitan ng mga malikhaing pamamaraan na makikita sa mga gawain sa modyul na ito. Makikita rin sa huling bahagi ng modyul na ito ang mga rubric na gagamitin sa pagmamarka sa ilang mga gawain.

  • 2

    Subukin

    Panuto: Basahing mabuti at sagutin ang mga sumusunod na katanungan. Piliin

    ang TITIK ng tamang sagot. Isulat ang sagot sa iyong SAGUTANG PAPEL.

    1. Ilang rehiyon ang bumubuo sa Asya?

    A. lima

    B. anim

    C. pito

    D. walo

    2. Ano ang tawag sa pinakamalaking masa ng lupain sa daigdig?

    A. Tectonic plate

    B. Kontinente

    C. Pacific Ring of Fire

    D. monsoon

    3. Isa ito sa pamamaraan ng pagtukoy ng lokasyon na nakabatay sa nakapalibot

    na anyong tubig sa isang lugar.

    A. Bisinal

    B. Insular

    C. absolute

    D. concrete

    4. Ano ang tawag sa uri o dami ng mga halaman sa isang lugar tulad ng

    pagkakaroon ng kagubatan o damuhan na epekto ng klima nito?

    A. monsoon

    B. plant geography

    C. vegetation cover

    D. botanical garden

    5. Ito ay karaniwang panahon o average weather na nararanasan ng isang lugar

    sa loob ng mahabang panahon?

    A. temperature

    B. monsoon

    C. hangin

    D. klima

    6. Alin sa mga sumusunod na ilog ang HINDI kabilang sa nagsilbing lunduyan ng

    sinaunang kabihasnan?

    A. Tigris at Euphrates

    B. Caspian Sea

    C. Ilog Indus

    D. Ilog Huang Ho

  • 3

    7. Ang rehiyon ng Timog-Silangang Asya ay may klimang tropikal. Ano ang

    implikasyon nito sa pamumuhay ng mga taga-rito?

    A. Makakapal ang kanilang mga kasuotan bunga ng matinding lamig.

    B. May malalawak na disyerto na sagana sa mga mineral at ginto.

    C. Sagana sa mga yamang-likas tulad ng kagubatan, mga pananim at

    rekado.

    D. Nagyeyelo ang paligid bunga ng makapal na niyebe.

    8. Ano ang pinakamalawak at pinakamalalim na karagatan sa buong mundo na

    makikita sa Asya?

    A. Karagatang Pasipiko

    B. Karagatang Artiko

    C. Karagatang Indian

    D. Karagatang Atlantik

    9. Namasyal ka sa bahay ng iyong kaibigan at nalaman mo na ang bahay nila ay

    nasa gitna ng palayan. Anong anyong lupa ang kinatitirikan ng bahay nila na

    kadalasang nakikita dito sa probinsya ng Bulacan?

    A. lambak

    B. bundok

    C. burol

    D. kapatagan

    10. Niyaya ka ng barkada mo sa Norzagaray at ibinilin nya sa iyo na magdala ng

    sobrang damit para maligo. Sa anong anyong tubig kaya kayo magtutungo?

    A. bukal

    B. karagatan

    C. ilog

    D. dagat

    11. Ano ang maaaring magandang epekto sa mga Asyano na nakatira sa Pacific

    Ring of Fire?

    A. Paghagupit ng mga tsunami sa tabing dagat na nakakaantala ng pag-

    unlad ng bayan.

    B. Pagkakaroon ng mga bagong anyong lupa at anyong tubig bunga ng

    pagsabog ng mga bulkan.

    C. Madalas na pagbuga ng lava mula sa bulkan na ikinamamatay ng mga

    hayop at halaman.

    D. Palagiang paglipat ng mga tao sa ibang lugar.

    12. Si Albert ay nakatira malapit sa Angat Dam, Norzagaray. Alin sa mga

    sumusunod ang hindi nya pwedeng gawin sa kanilang lugar?

    A. maligo araw-araw

    B. uminom ng malinis na tubig

    C. maglaba araw-araw

    D. manguha ng halamang gamut

  • 4

    13. Bakit mahalagang malaman ang ugnayan ng tao sa kapaligiran?

    A. Dahil sa kapaligiran nakasalalay ang ating pinagkukunan ng yaman.

    B. Dahil sa kapaligiran makikita ang magagandang tanawin.

    C. Dahil sa kapaligiran ay may kapayapaan.

    D. Dahil sa kapaligiran nakatuon ang kasiyahan.

    14. Paano magkakaroon ng ugnayan ang tao sa kanyang kapaligiran?

    A. Sa pamamagitan ng mabuting pagtugon sa hamon ng kapaligiran.

    B. Sa pamamagitan ng pagsuko sa mga pagsubok.

    C. Sa pamamagitan ng pagsasarili ng mga problema.

    D. Sa pamamagitan ng pang-aabuso sa paggamit ng kalikasan.

    15. Alin sa mga sumusunod ang HINDI KABILANG sa kahalagahan ng mga Ilog

    Tigris / Euphrates, Ilog Indus at Ilog Huang Ho?

    A. Dahil sa tabing-ilog sila nakakapagtanim at nakakapag-alaga ng hayop.

    B. Dahil dito sila nakikipagkalakalan sa mga kalapit lugar.

    C. Dahil dito sila kumukuha ng pangangailangan sa araw-araw.

    D. Dahil dito sila natutong magbasa at magsulat.

    Mahusay! Kung marami kang nasagot sa bahaging ito ng modyul ay

    madali mong maiintindihan ang nakapaloob ditong aralin. Kung mababa

    naman ang nakuha mong marka ay dapat pagsumikapang mas

    maintindihan pa ang aralin sa pamamagitan ng pagbabasang mabuti sa

    mga teksto at pagsasagawa ng mga dinesenyong gawin.

  • 5

    Aralin

    1

    Halika na at sabay nating tuklasin ang Yamang Likas ng

    Asya upang mas maunawaan natin ang kahalagahan nito sa

    paghubog ng kabihasnang Asyano at pamumuhay ng mga

    taong nakatira rito.

    .

    Balikan

    Sa bahaging ito ating balikan ang iyong nalalaman ukol sa mga rehiyon ng

    Asya. wastong sagot sa mga patlang na nakalaan sa bawat bilang. Gamit ang

    KASUNOD NA mapa ng Asya, lagyan ng kaukulang rehiyon ang kanang bahagi ng

    tsart kung saan kabilang ang bawat bansa na makikita naman sa kaliwang kolum.

    Gawing halimbawa ang nasa unang bilang.

    Tingnan ang mapa ng mga Rehiyon ng Asya

    Bansa Rehiyon sa Asya

    1. Pilipinas Timog-Silangang Asya

    2. Mongolia

    3. Saudi Arabia

    4. India

    5. China

    6. Indonesia

  • 6

    Tuklasin

    Sa bahaging ito ay inaasahang basahin mo at unawain ang tula.

    Maaari din itong bigkasin nang malakas upang maramdaman mo ng

    husto ang mensaheng nais iparating nito sa iyo .

    Alam mo ba na marami ang nagmamahal sa Asya? Ano kaya ng

    mga katangian nito na nakakaapekto sa paghhubog ng sinaunang

    sibilisasyon? Malalaman natin yan sa pagbabasa ng tulang ito. Handa

    na ba kayo?

    Asya: Mahal Kita

    (wala nang patumpik-tumpik pa!)

    Joanna D. Balde

    Tulad ng hinahangaan mo, ang Asya ay may pisikal na katangian,

    Nandyan ang sukat, hugis, anyo, lawak at kinaroroonan.

    Isama na rin natin ang klima at behetasyon,

    Na nakakaapekto sa pagbuhog ng sinaunang sibilisasyon.

    Ibatay naman natin sa kinaroroonan,

    Tinawag na Orient, dahil nasa gawing silangan.

    Iyan ang sabi ng mga sinaunang manlalakbay,

    Na hanggang ngayon ay ating binubulay-bulay.

    Ang pagtukoy ng lokasyon ay may tatlong paraan,

    Bisinal na batay sa anyong lupa na nagsisilbing hangganan;

    Insular na batay sa anyong tubig na nakapalibot,

    At absolute na nakabatay sa digri ng latitude at longitude.

    Sa bandang huli ay may Pacific Ring of Fire,

    Na parang simbolo ng pagmamahal na walang humpay.

    Na dapat ay makita mo ang ganda ng tanawin,

    Sa kabila ng idinulot nito sa atin.

    Kaya naman napakaraming bagay ang pwedeng sambitin,

    Nang nag-aalab na puso at damdamin.

    Ngunit sa dami nito ay isa lang ang uubra,

    Mahal kita Asya, wala nang patumpik-tumpik pa…

  • 7

    Suriin nang mabuti ang binasang tula at sagutin nang buong husay ang

    mga katanungan. Isulat ang sagot sa SAGUTANG PAPEL.

    1. Katulad ng hinahangaan mo, ano-ano ang pitong katangiang pisikal ng Asya na

    nakakaapekto sa paghubog ng sibilisasyon? ___________________________________

    2. Batay sa kinaroroonan, tinawag ng mga sinaunang manlalakbay ang Asya na

    ___________________________________ sapagkat ito ay matatagpuan sa gawing

    silangan.

    3. Ano ang tawag sa paraan ng pagtukoy sa Asya na nakabatay sa digri ng latitude

    at longitude? ___________________________________

    4. Ano ang tawag sa paraan ng pagtukoy sa Asya na nakabatay sa anyong lupa na

    nagsisilbing hangganan? ___________________________________

    5. Ano ang tawag sa paraan ng pagtukoy sa Asya na nakabatay sa anyong tubig

    na nakapalibot? ___________________________________

    Suriin

    Ang kontinente ng Asya ay bahagi ng pitong kontinente na

    bumubuo sa daigdig. Bilang isang Pilipino, marapat lamang na alam natin

    na tayo ay bahagi ng kontinente ng Asya.

    Ang Kontinente ng Asya

    Ang heograpiya ay tumutukoy sa paglalarawan ng mundo. Sa pag-aaral ng

    heograpiya, iba’t ibang aspeto ang ating matututunan tulad ng kinaroroonan,

    sukat, hugis, anyo, lawak o sakop nito, klima, topograpiya, mga yamang likas, at

    iba’t ibang kalupaan at katubigan na matatagpuan sa isang tiyak na lugar o pook.

    Narito ang pitong kontinente ng daigdig.

    Kontinente Sukat (km2) Kontinente Sukat (km2)

    Africa 30,370,000 Europe 10,180,000

    Antarctica 14,000,000 North America 24,709,000

    Asya 44,579,000 South America 17,840,000

    Australia 8,600,000

    Pinagkunan: https://www.countries-ofthe-world.com/continents-of-the-world.html

    https://www.countries-ofthe-world.com/continents-of-the-world.html

  • 8

    Ang Katangiang Pisikal ng Asya

    Ang Mapa ng Daigdig

    Lokasyon ng Asya

    Pansinin ang mapa ng daigdig. Ano ang iyong napansin? Pagmasdang

    mabuti ang lokasyon ng Asya. Sa mga sinaunang manlalakbay, tinatawag nilang

    orient o silangan ang kontinente ng Asya sapagkat ito ay nasa gawing silangan ng

    Europe. Samantala, occident naman o kanluran ang sa kontinente ng Europa.

    Ang lokasyon ay tumutukoy sa kalagayang pang heograpiko ng isang lugar o pook.

    Ang mga eksperto sa pag-aaral ng lokasyon ay gumagamit ng iba’t ibang paraan sa

    pagtukoy ng kinaroroonan ng isang lugar.

    Natutukoy natin ang lokasyon ng isang bansa batay sa tatlong

    pamamaraan:

    LOKASYONG BISINAL Sa lokasyong bisinal, binabatay natin ang lokasyon ng isang lugar sa mga

    kalapit na bansa at mga pangunahing

    anyong lupa na nagsisilbing hangganan ng bawat lugar.

    Ang kontinente ng Asya ay matatagpuan sa hilagang-silangan ng Africa, silangan ng Europe. Nasa gawing kanluran naman ito ng Pacific Ocean.

    LOKASYONG INSULAR

    Batay naman sa mga nakapalibot na anyong tubig sa isang bansa o lugar.

  • 9

    Hugis, Sukat at Anyo ng Kontinente ng Asya

    Ang Asya ay may kabuuang sukat sa kilometro

    kwadrado na 44,579,000. Sa kabuuan, ito ay 31% o

    halos isang-katlo (1/3) ng kabuuang lupain sa daigdig.

    Pinakamalaki ito sa lahat ng kontinente sa daigdig.

    Masasabing may iba-ibang anyo ang pisikal na

    katangian ng Asya. Ang pagkakaroon nito ng

    magkakaibang anyo ay lubos na nakakaapekto sa

    paghubog ng pamumuhay ng mga Asyano. Ang

    pagkakaroon ng napakaraming uri o katangian ng kapaligirang pisikal ng Asya ay

    isang kalakasan.

    Iba’t Ibang Uri ng Anyong Lupa sa Asya

    Ang kontinente ng Asya ay nagtataglay ng napakaraming uri ng anyong lupa

    na nagtataglay ng iba’t ibang katangian. Ang mga ito ay pawang may

    kapakinabangang dulot sa mga Asyano. Bawat uri nito ay nililinang, patuloy na

    ginagamit at naghahatid ng mga pakinabang sa bawat Asyano.

    Ang Asya ay napalilibutan ng napakaraming uri ng anyong tubig tulad

    ng Karagatang Pasipiko, ang pinakamalawak na karagatan sa mundo.

    LOKASYONG ABSOLUTE

    Nakabatay sa digri ng latitude at longhitude.

    Tandaan: Ang nasasakop ng Asya ay mula sa 10° Timog hanggang 90° Hilagang latitude at mula sa 11° hanggang 175° Silangang longhitude.

    BUNDOK - pinakamataas na anyong lupa

    Ang Mt. Everest pinakamataas na bundok sa mundo na may sukat na 8,850 metro na nakahanay sa Himalayas. K2 Mountain naman ang pangalawa sa pinakamataas na bundok sa daigdig at sinusundan ng

    Mt. Kanchenjunga bilang pangatlong pinakamataas na bundok sa daigdig.

    BULUBUNDUKIN - hanay ng mga bundok

    Ang Himalayas ay may 2,415 kilometro at

    pinakatanyag sa lahat ng bulubundukin dahil sa lawak

    nito. Ilan pa sa mga halimbawa ng bulubundukin ay ang

    Hindu Kush na matatagpuan sa Afghanistan at Ural na

    matatagpuan sa Kanlurang Asya.

  • 10

    Iba’t Ibang Uri ng Anyong Tubig sa Asya

    May malaking bahaging ginampanan ang mga anyong tubig sa mga nakatira sa Asya. Kaya naman ating tunghayan ang mga halimbawa.

    KAPULUAN - binubuo ng maraming pulo

    Ang kapuluan ng Pilipinas na nasa Timog-Silangang Asya na may mahigit pitong libong mga pulo.

    Samantala, ang bansang Indonesia ang pinakamalaking

    kapuluan sa daigdig na may humigit-kumulang na 17,000 pulo.

    DISYERTO - tigang na lupaing natatabunan ng buhangin

    Ang Gobi Desert na nasa hilagang China at Timog Mongolia na may 1,295,000 kilometro kwadrado na

    siyang pinakamalaki sa Asya at pang-apat sa buong

    mundo. Matatagpuan rin sa Asya ang mga disyerto ng

    Taklimakan sa China at Kara Kum sa Turkmenistan.

    BULKAN - isang bundok na nagbubuga ng apoy

    Ilan sa mga tanyag na bulkan sa mundo ay ang Mayon at Pinatubo na matatagpuan sa Pilipinas. Fuji na matatagpuan sa Japan at Krakatoa na matatagpuan sa Indonesia.

    PULO - anyong lupa na napapaligiran ng tubig

    Ang mga pulo ng Borneo, Sumatra at mga pulo ng Pilipinas sa Timog-Silangang Asya ay pawang mga tanyag na pulo sa Asya.

    KARAGATAN - pinakamalaking bahagi ng tubig

    Matatagpuan sa hilaga ng Asya ang Karagatang Artiko na pawang nagyeyelong karagatan. Sa timog na bahagi naman ang Karagatang Indian at sa Silangang

    bahagi naman ang Karagatang Pasipiko, ang pinakamalawak na karagatan sa buong mundo.

  • 11

    Ating tunghayan ang mga pakinabang na dulot ng mga anyong lupa at anyong tubig sa pamumuhay ng mga Asyano sa pamamagitan ng graphic organizer.

    DAGAT - mas maliit at nakadugtong sa karagatan na may bahagi na nakadikit sa lupa.

    Sa silangan ng Asya ay matatagpuan ang mga

    East China Sea, Japan Sea, Bering Sea, West Philippine Sea.

    ILOG - uri ng katubigang karaniwang nagmumula sa

    kabundukan at umaagos patungo sa ibang ilog, lawa o

    dagat

    Ang mga ilog ng Tigris at Euphrates, Indus at Huang Ho

    ay nagsilbing lunduyan ng mga sinaunang kabihasnan ay pawang matatagpuan sa Asya.

    LAWA - isang anyong tubig na pinapalibutan ng lupain Mayroong apat na katangi-tanging lawa ang

    matatagpuan sa Asya. Ang Caspian Sea ang

    pinakamalaking lawa sa mundo. Ang Lake Baikal ang

    pinakamalalim na lawa, ang Dead Sea ang pangalawa sa pinakamaalat na anyong tubig sa buong daigdig at ang Aral Sea ang pinakamalaking lawa sa Asya.

    GOLPO - anyong tubig at bahagi ng dagat na pinaliligiran

    ng lupa)

    Ang mga Golpo ng Oman, Golpo ng Thailand at

    Golpo ng Persia ay ilan lamang sa mga golpo na

    matatagpuan sa Asya.

    Commented [LdM1]: REMOVE BOX

  • 12

    Ang mga Vegetation Cover ng Asya

    VEGETATION/BEHETASYON – uri o dami ng mga halaman sa isang lugar tulad

    ng pagkakaroon ng kagubatan o damuhan ay epekto ng klima nito.

    1 2 3

    Sa Hilagang Asya, ang katangiang pisikal ng kapaligiran nito ay ang

    pagkakaroon ng malawak na damuhan o grasslands na nahahati sa tatlong uri:

    1. STEPPE – uri ng damuhang may ugat na mabababaw o shallow-rooted

    short grasses. Maliliit lamang ang damuhan sa lupaing ito dahil

    tumatanggap lamang ito ng 10-13 pulgada ng ulan. Mayroong mga

    steppe sa Mongolia gayundin sa Manchuria at Ordos Dessert sa Silangan

    Asya.

    2. PRAIRIE – ang lupaing may damuhang matataas na malalim ang ugat o

    deeply-rooted tall grasses. Sa hilagang bahagi ng mga steppe ng Russia

    at Manchuria at maging sa Mongolia matatagpuan ang prairie.

  • 13

    3. SAVANNA – lupain ng pinagsamang mga damuhan at kagubatan na

    matatagpuan sa Timog Silangang Asya particular sa Myanmar at

    Thailand.

    Ang mga taong naninirahan sa mga steppe, prairie at savanna ay

    kadalasang nakatuon sa pagpapastol at pag-aalaga ng mga hayop tulad ng baka at

    tupa na pinagkukunan nila ng lana, karne at gatas. Ang mga lambak-ilog at

    mabababang burol ay ginagawa nilang pananinam.

    Samantala nahahati naman sa tatlong uri ang kagubatan:

    1 2 3

    1. BOREAL FOREST/ TAIGA (ROCKY MOUNTAINOUS TERRAIN) ay

    matatagpuan sa Hilagang Asya partikular na sa Siberia. Coniferous ang mga

    kagubatang ito bunsod ng malamig na klima dahil sa presipitasyon na

    maaaring nasa anyong yelo o ulan.

    2. TUNDRA / TREELESS MOUNTAIN TRACT. Sa bahagi ng Russia at sa Siberia

    matatagpuan ito. Kakaunti ang mga halamang tumatakip at halos walang puno

    sa lupaing ito dahil sa malamig na klima. Ang lupaing malapit sa baybayin ng

    Arctic Ocean ang saklaw ng behetasyon ito.

    3. TROPICAL RAINFOREST. Sa Timog-Silangang Asya at sa mga bansang nasa

    torrid zone ang biniyayaan ng mainam na klima nito na halos may pantay na

    panahon ng tag-ulan at tag-araw.

    KLIMA – Ang karaniwang panahon o average weather na

    nararanasan ng isang lugar sa loob ng mahabang

    panahon.

    MONSOON – Mga hanging nagtataglay ng ulan ay isang bahagi ng klima na

    may matinding epekto sa lipunan at iba pang salik ng pamumuhay ng tao lalo’t

    higit yaong mga nasa Silangan at Timog-Silangang Asya. Depende sa lakas ng

    bugso nito, ito ay maaaring magdulot ng parehong kapakinabangan at

    kapinsalaan.

    Ang Pilipinas ay nakalatag sa Timog-

    Nagmumula ang hangin sa Siberia

    patungong karagatan (kaliwa)

    Direksyon ng umiiral na hangin

    AMIHAN o Northeast Monsoon HABAGAT o Southwest Monsoon

  • 14

    Silangang Asya at madalas na dinaraanan ng Hanging Amihan at Hanging

    Habagat. Maaaring nakakabuti sa mga magsasaka ang madalas na pag-ulan

    ngunit may mga hindi rin magandang naidudulot ito.

    Dahil sa lawak ng Asya matatagpuan dito ang lahat ng uri ng klima at

    panahon. Narito ang isang talahanayan na nagpapakita ng iba’t ibang uri ng klima

    sa mga rehiyon ng Asya. Basahin at unawain mo itong mabuti.

    Mga Uri ng Klima sa Asya

    Ang Pacific Ring of Fire

    REHIYON KATANGIAN NG KLIMA

    Hilagang Asya

    Sentral Kontinental. Mahaba ang taglamig at

    malaking bahagi ng rehiyon ay hindi kayang

    tirahan ng tao dahil sa sobrang lamig.

    Kanlurang Asya

    Hindi palagian ang pagbabago ng klima.

    Maaaring magkaroon ng labis o di kaya’y

    katamtamang init o lamig ang lugar na ito. Bihira

    at halos hindi nakararanas ng ulan ang malaking

    bahagi ng rehiyon.

    Timog Asya

    Iba-iba ang klima sa loob ng isang taon.

    Mahalumigmig kung Hunyo hanggang Setyembre,

    taglamig kung buwan ng Disyembre hanggang

    Pebrero, at kung Marso hanggang Mayo, tag-init at

    tagtuyot. Nananatiling malamig dahil sa niyebe o

    yelo ang Himalayas at ibang bahagi ng rehiyon.

    Silangang Asya

    Monsoon climate ang uri ng klima sa rehiyon.

    Dahil sa lawak ng rehiyong ito, ang mga bansa rito

    ay nakararanas ng iba-ibang panahon; mainit para

    sa bansang nasa mababang latitude, malamig at

    nababalutan ng yelo ang ilang bahagi.

    Timog-Silangang Asya

    Halos lahat ng bansa sa rehiyon ay may

    klimang tropikal. Nakakaranas ang mga ito ng tag-

    init, taglamig tag-araw at tag-ulan.

  • 15

    Ipinapakita ng larawan ang mga bulkang

    nakapalibot sa Pacific Ring of Fire.

    Ang Pilipinas ay nakalatag sa isang malawak na sona na kung tawagin ay

    Pacific Ring of Fire, o Circum-Pacific Seismic Belt. Ang lugar na ito ay

    nagtataglay ng maraming hanay ng mga bulkan, kasama na ang mga Bulkang

    Mayon, Pinatubo, Taal. Ang pagsabog ng mga bulkan ay kadalasang nagdudulot ng

    paglindol o paggalaw ng lupa na nagbubunsod naman ng mga pagbabago sa pisikal

    na porma ng anyong lupa at anyong tubig. Tinatayang 81% ng mga pinakamalakas

    na lindol na mundo ay nagaganap dito. Sinasabing noong araw pa man bago

    maisulat ang kasaysayan, ang karamihan sa mga anyong lupa at anyong tubig sa

    daigdig ay hinubog at binigyang porma dulot ng mga pagyanig mula sa pagsabog

    ng bulkan.

    Magaling! Ngayon ay handa ka na upang magsagot ng mga pagsasanay

    batay sa iyong mga natutuhan. Magpatuloy ka.

  • 16

    Pagyamanin

    A. PinakaBar Mo Ako!

    Panuto: Pagsunud-sunurin ang mga kontinente ng daigdig ayon sa

    sukat nito mula sa pinakamalaki hanggang sa pinakamaliit at ilagay

    ang numero sa loob ng bar graph ng mga nasabing kontinente. Tingnan

    ang unang halimbawa.

    B. Kelan naging tama ang mali?

    Panuto: Basahin nang mabuti ang tanong at isulat ang salitang OO kung ito ay

    may katotohanan at HINDI kung walang katotohanan.

    _________1. Ang salitang heograpiya ay tumutukoy sa paglalarawan ng daigdig.

    _________2. Kapag ba sinabing kontinente ay pinakamaliit na masa ng lupain sa

    daigdig?

    _________3. Totoo bang ang mga lokasyong bisinal, insular at solar ay mga

    pamamaraan ng pagtukoy ng lokasyon ng isang lugar?

    _________4. Ang tiyak nga bang kinaroroonan ng Asya ay 10° Timog hanggang 90°

    Hilagang latitude at mula sa 11° hanggang 175° Silangang longhitude?

    _________5. Ang Asya nga ba ay tinatayang 31% o halos isang-katlo (1/3) ng

    kabuuang lupain sa daigdig?

    KONTINENTE

    7

    6

    5

    4 3

    3

    2

    1

    1 2 3 4 5 6 7

    Mga Kontinente

    1. Africa

    2. Antarctica

    3. Asya

    4. Australia

    5. Europe

    6. North America

    7. South America

    Commented [LdM2]: LETTER PLUS CREATIVE ELEMENT

  • 17

    C. Cross my Heart, Na Puzzle ako!

    Panuto. Kumpletuhin ang crossword puzzle. Gamiting gabay ang

    mga tanong sa ibaba.

    Pababa

    1. Ito ay ang pinakamataas na anyong lupa. (Halimbawa: Mt. Everest, K2 Mountain at Mt. Kanchenjunga)

    3. Isang bundok na nagbubuga ng

    apoy.

    (Halimbawa: Fuji, Mayon, Pinatubo)

    4. Anyong lupa na napaliligiran ng

    tubig.

    (Halimbawa: Borneo, Sumatra,

    Pilipinas)

    5. Tigang na lupaing natatabunan ng

    buhangin

    (Halimbawa: Gobi, Taklimakan at

    Kara Kum)

    7. Mas maliit at nakadugtong sa

    karagatan at may bahagi na

    nakadikit sa lupa

    (Halimbawa: East China Sea, Japan

    Sea, Bering Sea, West Philippine Sea)

    10. Ito ay binubuo ng maraming pulo

    (Halimbawa: Pilipinas at Indonesia)

    Pahalang

    2. Ang tawag sa hanay ng mga bundok

    (Halimbawa: Himalayas, Hindu

    Kush at Ural Mountain)

    6. Pinakamalaking bahagi ng anyong

    tubig

    (Halimbawa: Pasipiko, Artiko at

    Indian)

    8. Uri ng katubigang karaniwang

    nagmumula sa kabundukan at

    umaagos patungo sa ibang ilog,

    lawa o dagat

    (Halimbawa: Tigris at Euphrates,

    Indus at Huang Ho)

    9. Isang anyong tubig na

    pinapalibutan ng lupain

    (Halimbawa: Caspian Sea, Lake

    Baikal at Dead Sea)

  • 18

    Hanay A Hanay B

    A. Ilog

    Halimbawa: Ilog ng Wawa, Bocaue

    B. Kapatagan

    Halimbawa, Bulacan Ricefields

    C. Bulubundukin

    Halimbawa: Norzagaray, Bulacan

    D. Lawa

    Halimbawa: Angat Dam,

    Norzagaray

    E. Bundok

    Halimbawa: Gola, DRT

    D. Iba ang may alam sa sariling bayan!

    Panuto: Hanapin sa Hanay B ang angkop na anyong lupa/tubig na nasa sa Hanay

    A na makikita sa probinsya ng Bulacan. Isulat ang sagot sa patlang.

    _____1

    .

    _____2

    .

    _____3

    .

    _____4

    .

    _____5

    .

  • 19

    a. Klima – Mainam d. Coniferous

    b. Halaman – Kaunti e. Malalim na ugat

    c. Damuhan at Kagubatan f. Mababaw na ugat

    d. Klima – Mainam d. Coniferous

    e. Halaman – Kaunti e. Malalim na ugat

    f. Damuhan at Kagubatan f. Mababaw na ugat

    E. Challenge Accepted!

    Panuto: Pumili sa loob ng kahon ng tamang sagot ng katangian ng

    vegetation cover sa Asya at ilagay ang TITIK sa ibabang kahon ng

    larawan. Samantala, isulat ang katangian ng behetasyon sa patlang.

    Gawing halimbawa ang nasa unang bilang.

    F. Tuwing umuulan ay kapiling ka

    Panuto: Pumili sa loob ng ulap ng tamang sagot para sa tanong at isulat sa patlang.

    _____________ 1. Ang tawag sa karaniwang panahon o average weather na nararanasan ng isang lugar sa loob ng mahabang panahon.

    1. Steppe: mababaw

    na ugat 2. Savanna: ____________ 3. Prairie: __________

    4. Taiga: _________

    6. Rainforest: _______

    5. Tundra: ___________

    f.

    Klima Monsoon Habagat Amihan Sona Bulkan Hangin Tectonic

    Ulan Temperatura

    Pacific Ring of Fire

    Commented [LdM3]: ALISIN ANG MGA SALITANG PANG-ISAHANG GAWAIN/ PAGSUSULIT… PALITAN NA LANG NG LETTERS PLUS CREATIVE TITLE.. KUNG WALA , LETTER LANG

  • 20

    _____________ 2. Antas ng init o lamig ng kapaligiran.

    _____________ 3. Ito ay nabubuo kapag ang mga patak ng tubig ay nalalaglag sa lupa galing sa mga ulap.

    _____________ 4. Ito ay halo-halong mga gas at bumubuo sa atmospera ng mundo.

    _____________ 5. Ito ay hanging nagtataglay ng ulan.

    _____________ 6. Ang Pilipinas ay isa sa mga bansang nakalatag sa isang malawak

    na sona na nagtataglay ng maraming hanay ng mga bulkan na

    kadalasang nagdudulot ng paglindol at paggalaw ng lupa.

    _____________ 7. Paggalaw ng malalaking mga bato na nakapatong sa isa’t isa, ito

    ay gumagalaw ng 2 pulgada sa loob ng isang taon.

    _____________ 8. Tinatawag din na Northeast Monsoon na nagmumula sa Siberia

    ang hangin patungong karagatan (kaliwa).

    _____________ 9. Tinatawag ding Southwest Monsoon na nagmumula sa karagatan

    patungong kontinente.

    _____________ 10. Anyong lupa na nagbubuga ng apoy.

    Isaisip

    Dugtungan Na!

    Panuto: Gumawa ng hanggang tatlong pangungusap upang makumpleto

    ang mga sumusunod na pahayag at makabuo ng isang ideya o konsepto.

    1. Aking nalaman na ang pag-aaral ng katangiang pisikal ng Asya ay

    nakakaapekto sa pamumuhay ng mga Asyano sapagkat

    _____________________________________

    ___________________________________________________________________________

    ________________________________________________________________________

    ________________________________________________________________________

    ________________________________________________________________________

    ________________________________________________________________________

    ________________________________________________________________________

  • 21

    Isagawa

    Timbangin Natin Mga Lods!

    Panuto: Punan ang tsart. Magbigay nang mabuti at hindi mabuting epekto sa pamumuhay ng mga Asyano ang mga sumusunod na paksa o sitwasyon.

    MABUTING EPEKTO PAKSA MASAMANG EPEKTO

    Pagkakaroon ng monsoon

    Pagsabog ng mga bulkan

    Pagkakaroon ng mga anyong lupa at tubig sa lugar.

    Tayahin

    Mahuli Taya!

    Panuto: Basahin at sagutin ang mga sumusunod na katanungan. Piliin

    ang TITIK ng tamang sagot. Isulat ang sagot sa iyong SAGUTANG PAPEL.

    1. Isang katangiang pisikal ng kapaligiran sa Hilaga o Gitnang Asya ay ang

    pagkakaroon ng malawak na damuhan o grasslands. Alin sa mga uri ng

    grasslands ang may damuhang matataas at malalalim ang ugat na nasa ilang

    bahagi ng Russia at Manchuria?

    A. prairie

    B. savanna

    C. steppe

    D. tundra

    Commented [LdM4]: SA OPTION IF SENTENCE END WITH A PERIOD OR P

    Commented [LdM5R4]: IF SENTENCE ANG OPTION LAGYAN NG PERIOD. KUNG PHRASE SMALL LETTER. KAPAG ENLISH WORD, ITALIZE DAPAT -ISULAT SA SAGUTANG PAPEL

  • 22

    2. Kung ang Kanlurang Asya ay bihira ang ulan at sa Hilagang Asya naman ay

    mahaba ang taglamig at maigsi ang tag-init, ano naman ang katangian ng

    klima sa Timog-Silangang Asya?

    A. Ang mga bansa sa rehiyon ay nakararanas ng tag-init, taglamig, tag-

    araw at tag-ulan.

    B. May mainit na panahon sa ilang bahagi at may mga bahagi ng rehiyon

    na nababalutan ng yelo.

    C. Mahalumigmig, taglamig, tag-init at tagtuyot ang nararanasan sa

    rehiyong ito sa iba’t ibang buwan sa loob ng isang taon.

    D. Sobrang lamig sa rehiyon at hindi kayang panirahan ng tao.

    3. Ang China ay kilalang nagtataglay ng malalawak na lambak-ilog na

    pinasasagana pa ng Huang Ho River at Yangtze River. Alin sa mga sumusunod

    na gawain ang maaaring nakatulong sa paglinang ng ekonomiya ng bansa?

    A. agrikultura

    B. pangingisda

    C. pagmimina

    D. pagtotroso

    4. Ito ay ang karaniwang panahon o average weather na nararanasan ng isang

    lugar sa loob ng mahabang panahon.

    A. Klima

    B. Temperatura

    C. Hangin

    D. Monsoon

    5. Ano ang kontinenteng may pinakamalaking sukat?

    A. Africa

    B. Europa

    C. Asya

    D. Australia

    6. Bakit tinawag na “orient” ang kontinente ng Asya ng mga sinaunang

    manlalakbay?

    A. Sapagkat ito ay nasa gawing silangan ng Europe

    B. Sapagkat ito ay nasa gawing kanluran ng Europe

    C. Sapagkat ito ay nasa gawing timog ng Europe

    D. Sapagkat ito ay nasa gawing hilaga ng Europe

    7. Paano nababago ng pagsabog ng mga hanay ng bulkan ang kapaligiran na

    matatagpuan sa Pacific Ring of Fire?

    A. Ang paglindol at paggalaw ng lupa ay nagbubunsod ng pagbabagong

    pisikal ng anyong lupa at tubig.

    B. Ang pagbaha sa tabing dagat ay dahilan para lumikas ang mga tao

    C. Ang pagbitak ng mga lupa ay dahilan ng pagkamatay ng mga puno

    D. Ang paglakas ng hangin ay dahilan ng pagkasira ng mga tahanan

  • 23

    8. Alin sa mga sumusunod ang HINDI KABILANG sa pagkakaroon ng kaugnayan

    ng vegetation cover sa pamumuhay ng mga tao sa Asya?

    A. Kung ang mga tao ay nakatira sa pinagsamang damuhan at kagubatan,

    sila ay nakatuon sa pagpapastol na pinagkukunan ng karne at gatas.

    B. Kung ang mga tao ay nakatira sa may mainam na klima, sila ay

    nakatuon sa pagtotroso.

    C. Kung ang mga tao ay nakatira sa malamig at nagyeyelong lugar ay

    marami makakapagtanim sila para sa pagsasaka.

    D. Kung ang mga taong nakatira sa kagubatan, sila ay nakatuon sa

    pagkuha ng mga halamang gamot.

    9. Ang mga sumusunod ay mga kilalang bulkan sa Asya MALIBAN SA

    A. Mt. Mayon ng Pilipinas

    B. Mt. Fuji ng Japan

    C. Mt. Krakatoa ng Indonesia

    D. Ural Mountain

    10. Si Nash ay nakatira malapit sa dagat, ano sa palagay mo ang kaugnayan ng

    dagat sa buhay niya?

    A. Ang pamumuhay ni Nash at mga kapitbahay niya ay mangingisda.

    B. Ang pamumuhay ni Nash at mga kapitbahay niya ay mangtotroso.

    C. Ang pamumuhay ni Nash at mga kapitbahay niya ay magsasaka.

    D. Ang pamumuhay ni Nash at mga kapitbahay niya ay mangangalakal.

    11. Si Rey ay may planong mamasyal kasama ang pamilya sa Bakas River,

    Norzagaray ngunit nakita niyang makulimlim ang kalangitan. Ano ang

    kaniyang gagawin?

    A. Sabihin sa pamilya na ipagpaliban na lang dahil may parating na

    malakas na ulan.

    B. Itutuloy ang balak dahil wala ng ibang panahon.

    C. Aalis ng maaga at uunahan ang ulan sa lugar na pupuntahan.

    D. Pupunta sa lugar at habang umuulan ay makikipagselfie na lang sa

    pamilya.

    12. Si Albert ay nakatira malapit sa Angat Dam, Norzagaray. Alin sa mga

    sumusunod ang hindi niya pwedeng gawin sa kanilang lugar?

    A. Maligo araw-araw.

    B. Uminom ng malinis na tubig

    C. Maglaba araw-araw.

    D. Manguha ng halamang gamot.

    13. Ang Pilipinas ay binubuo ng humigit-kumulang na pitong-libong mga pulo.

    Paano ito nakakaapekto sa paghubog ng ating kultura bilang Pilipino?

    A. Dahil sa layo-layo ng mga pulo at ng mga taong naninirahan dito ay nakabuo ng iba’t-ibang kultura.

    B. Dahil sa layo-layo ng mga pulo at ng mga taong naninirahan dito ay

    hindi naging hadlang para magkaisa ng paniniwala. C. Dahil sa layo-layo ng mga pulo at ng mga taong naninirahan dito ay

    dumami rin ang mga nasasakupan ng kanilang teritoryo. D. Dahil sa layo-layo ng mga pulo at ng mga taong naninirahan dito ay

    nakakapamasyal ang mga tao sa iba’t ibang lugar.

  • 24

    14. Ang mga halimbawa ay nagpapakita ng magandang ugnayan ng mga Asyano

    sa kanyang kapaligiran MALIBAN SA

    A. Nakakapamasyal ang mga turista sa iba’t-ibang bansa sa Asya dahil sa

    karagatan.

    B. Nakakapagtanim ng mga palay ang mga Pilipino tuwing tag-ulan.

    C. Nagiging tanyag ang Asya sa magagandang tanawin dahil dulot ng

    pagputok ng mga bulkan sa Pacific Ring of Fire.

    D. Pananatili ng mga tao sa loob ng bahay bunga ng Covid 19 pandemik.

    15. Ano ang magandang epekto ng kaugnayan ng kapaligiran sa iyo bilang

    isang mag-aaral?

    A. Nagiging masayahin sa araw-araw.

    B. Nagiging mabait sa kapitbahay.

    C. Nagiging masunurin sa magulang.

    D. Nagiging mapanuri sa mga nangyayari sa kapaligiran.

    Magaling! Ako ay lubhang nagagalak sapagkat hindi mo

    sinukuan ang unang paksa sa ating modyul. At handa ka ng

    harapin ang mga susunod na paksa sa ating modyul. Kung

    iyong nanais, maaari mong ipagpatuloy ang pagsasagot sa

    karagdagang gawain na mas magpapalalim sa iyong pag-

    unawa sa aralin. Muli ang aking pagbati!

    Karagdagang Gawain

    Ikaw ay napili ng iyong paaralan upang lumahok sa poster making contest

    ng mga iba’t ibang paaralan. Gumawa ka ng isang poster na naglalarawan ng lugar

    na iyong tinitirahan at ipakita ang kaugnayan ng mga tao sa kaniyang kapaligiran,

    gayundin ang kahalagahan nito sa iyo bilang isang mag-aaral. Maaaring gumamit

    ng krayola sa pagbuo nito.Ano ang hinuha mo dito sa iyong poster? Ipaliwanag.

  • 25

    RUBRIK SA PAGTATAYA NG POSTER

    Iskala ng Pagmamarka:

    4 – 100 : Di-pangkaraniwan

    3 – 90 : Kahanga-hanga

    3 – 80 : Katanggap-tanggap

    1 – 70 : Pagtatangka

    Kraytirya Di-

    Pangkaraniwan 4

    Kahanga-hanga 3

    Katanggap-tanggap

    2

    Pagtatangka

    1

    1.Paksa

    Angkop na angkop at

    eksakto ang kaugnayan sa

    paksa

    May kaugnayan sa paksa

    May maliit na kaugnayan

    Walang kaugnayan

    2.Pagkamallikhain

    Gumagamit ng maraming kulay

    na may kaugnayan sa

    paksa

    Gumagamit ng kulay na may

    bahagyang kaugnayan sa

    paksa

    Makulay subalit hindi

    tiyak ang kaugnayan

    Hindi makulay at walang

    kaugnayan sa paksa

    3.Kalidad Makapukaw interes at

    tumitimo sa isipan

    Makatawag pansin

    Pansinin ngunit di

    makapukaw isipan

    Di-pansinin, di-makapukaw ng interes at

    isipan

    4.Kalinisan Maganda,malinis at kahanga-hanga ang pagkagawa

    Malinis Ginawa ng apurahan ngunit di-marumi

    Inapura ang paggawa at

    marumi

  • 26

    Sanggunian

    2020. https://www.countries-ofthe-world.com/continents-of-the-world.html.

    K To 12 Gabay Pangkurikulum Sa Araling Panlipunan 7. 2016. Pasig City:

    Department of Education.

    K To 12 Kagamitang Pang-Mag-Aaral Sa Araling Panlipunan 7: Asya: Pagkakaisa Sa Gitna Ng Pagkakaiba. 2014. Pasig City: Department of Education.

    "Most Essential Learning Competencies (Melcs)". 2020. Learning Resource

    Management and Development System. https://lrmds.deped.gov.ph/

    download/18275.

    https://www.countries-ofthe-world.com/continents-of-the-world.htmlhttps://lrmds.deped.gov.ph/

  • Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: Department of Education – Region III Learning Resource Management Section (LRMS) Matalino St. D.M. Government Center, Maimpis, City of San Fernando (P) Telephone Number: (045) 598-8580 to 89 E-mail Address: [email protected]