• redactor@aibat.kg • ¹ 67 • 28-ôåâðàëü, 2014

КЇН ТИЙДИ, КЇН ТИЙДИ, САДЫР ЖАПАРОВГО МОТУЕВ КЕЛИП БИР “ТИЙДИ”…

Ырайы суук бала ала качып кетип...

14

6

www.aibat.kg

Ишиў ийгиликтїї жїрїп жатканда сєзсїз кєрє албастыктар болот

Кыргызда гейлер эмес БААТЫРЛАР чыккан!

АКШнын АГЕНТТЕРИ ТАШИЕВДИН КАНАЛЫНА НЕГЕ БАРЫШТЫ?

БЕЙЄКМЄТ УЮМДАРГА АКЧА КЕЛИПТИР ДЕЙБИ?

ТОПОЛОЎ КЫЛАМ ДЕГЕН МЫРЗАЕВ ДА ТОРГО ИЛИНДИ

Кенже ДЇЙШЕЕВА:

87

ПРЕМЬЕР- МИНИСТРЛИКТИ

ЭЎСЕГЕН ЖЭЭНБЕКОВ

Кечээ жакында оппозициячы Камчыбек Ташиевдин жеке менчик 7-каналы качкын президент Аскар Акаев менеен маек уюштуруп келди эле. Эми єзїнїн кеўсесинде АКШ-нын агенттерин кабыл алып жатканы таптакыр тїшїнїк-сїз болууда.

Телеканалдын ишмердиги менен таанышуу, жаш жур-налисттерди окутуу шылтоосу менен аталган каналга адам укугун коргоо боюнча эл аралык юрист А.Ифтихор жана АКШ элчилигинин маалымат кызматынын єкїлї Сьюзан Вуц барып келиптир.

Эмне себептен 7-канал? Ташиев - Жээнбеков – АКШ - акча деген “чынжырчаларга” кїмєнїбїз бар. Ай, ушу жєн-дєн-жєн барышкан жок...

Украинадагы евромайдан башталгандан бери Кыргыз-стандагы бейєкмєт уюмдарга кудай берип, чет жактан кел-ген каржылык жардам 2-3 эсе кєбєйгєнїн маалымат бу-лактары жазып чыгышкан. Бул маалыматты белгилїї бир бейєкмєтчї айымдын кызы да тастыктап, жакын адамда-рына шыбыраптыр. Ал шыбырларга кулак тїрсєк, кїн жы-лыр менен бейєкмєтчїлєр Кыргызстандын Бажы союзуна кирїїгє каршы ар кандай акцияларды єткєрїп, калк ара-сында терс маанай жаратуу максатында болгон аракетин кєрїшмєкчї болуп жатышыптыр. Ал їчїн чет жактан чоў кєлємдєгї акча келип тїшїптїр.

Батыштын акчасына оппозициясы, бейєкмєтчїсї куту-руп, элдин башын айлантып, шорун катырар бекен?

“Элдик фронт” деген кыймыл тїзїп алып, урунарга тоо, урушарга жоо таппай жїрїп, акыры камакка алынган Аб-дымалик Мырзаев тууралуу биздин гезит кєп жазган.

Архивдик материалдарга кєўїл бурсак, Мырзаев эки жыл-дан бери эле Казакстандагы “кожоюну” Данияр Їсєновдун айдактамасы жана бєлїп берген ири акчалары менен Кыр-гызстанга революция жана тополоў уюштурууга белсенип, ачык эле Бегалы Наргозуевдин сайты аркылуу элге бий-ликти кїч менен басып алууга чакырык таштай баштаган.

Ошондой эле Данчиктин тапшырмасы менен ар кайсы оппозициялык кїчтєрдїн єкїлдєрї менен жолугушуп, єл-кєгє аскер диктатурасын орнотуу боюнча кызматташуу їчїн кайрылгандары да бар.

Эми акыр-аягы ушинтип камак менен аяктап отурат. Аны менен кошо дагы эки адам камакка алынган. Айрым маа-лыматтарга караганда, Мырзаев куралдуу топ тїзїп алып, куралдуу тєўкєрїш уюштуруп, аскер диктатурасын орнот-мокчу болгон. Ошондо анын чет жакта качып жїргєн ко-жоюндарына Кыргызстанга карай жашыл жарык кїймєкпї?

Азырынча укук коргоо органдары бул боюнча ачык билдирїїсїн жасай элек, расмий билдирїї менен чыккан-да маселенин чоо-жайын билербиз. А бирок А. Мырзаев бїтїн эле бир мамлекеттин тагдыры менен ушул сыяктуу эч жазасыз ойной берем деп эсептесе, тереў жаўылышкан. Акыры бир жерден жаза тайып, камалмак.

2

КЇН ТИЙДИ, КЇН ТИЙДИ, САДЫР ЖАПАРОВГО КЇН ТИЙДИ, КЇН ТИЙДИ, САДЫР ЖАПАРОВГО

10

28-февраль, 2014-жыл

2 АЙБАТ ПРЕСС

Гезит ээси:"Айбат Аймак" коомдук фонду

Башкы редактор:

Каныбек САПАРОВ

Гезитте жарыяланган материалдар редакциянын кєз карашын чагылдырбайт. Макала жана интервьюлардагы чындыкка дал келбеген маалыматтарга макала жазган жана интервью берген инсандар єздєрї жоопкер.Жарнамалардын мазмунуна жарнама берїїчїлєр жооптуу.Жарнамалык материалдар:

Кыргыз Республикасынын Адилет министрлигинде

катталган,

Каттоо № 1853Гезит «ММК колдоо боюнча борбор» фондунун басмаканасында басылды

Гезит келишим баада.

Буйрутма №468 Нускасы: 2500

Веб-сайт: www.AIBAT.kg

Электрондук каттар їчїн дарегибиз: redactor@aibat.kg

Редакцияга келген материалдар жана сїрєттєр кайтарылбайт.

Гезит редакциянын компьютердик басма бєлїмїндє терилип, жасалгаланды.

Редакциялык жамаат:Акинай АЙДАРОВАТєлєбїбї КАСЫМАЛИЕВАДамир ЭСЕНГУЛОВМирбек АСАНАЛИЕВ (0777 15 99 45 Жумгал)

Аида ИШЕНГУЛОВАРыскїл ТЫНЫБЕК кызы (03943 43679 Ыссык Кєл)

Жооптуу редактор:Мелис АРТЫКОВ

Коммерциялык директор:Бектур БАЙМОЎОЛОВ (0772) 16 11 00

Жаз келип, 101 менен 99дар “ачыла” баштады

МЫРЗАКМАТОВ ОРМОНОВДОН ТОКМОК ЖЕБЕСЕ БОЛДУ

14-февралда дїйнє жїзїндєгї жаштар сїйїї кїнїн белгилеп жатса, мурдагы «Ак жол» фракциясынын лидери Улугбек Ор-монов, Жаныш Бакиевдин кєздєй кадры Элмурза Сатыбалдиев, «тїшкєн хан» Ме-лис Мырзакматов жана аны «чанып» кет-кен Бакыт Тєрєбаев баштаган саясатчы-лар борбордогу «Кара-Суу» чайханасында чайлашып отурушту. Єзгєн кїрїчїнє дем-делген палоодон сугунуп, кєк чайдан тер-лери акканча ичкен фигуралар саясаттан кеп козгошту. Дасторкон їстїндє Ормо-нов менен Сатыбалдиев М. Мырзакма-товго нааразычылыгын билдирип, анын башбаканга тийишкенин сындашты. Кыр-даалдан «чайкоочулук» менен чыкканды мыкты єздєштїргєн Мелис мырза «болду, мындан ары премьердин короосуна таш ыргытпайм» дегендей убадасын дїўїнєн бериптир. «Кєнгєн адат калабы, уйга жї-гєн салабы» дегендей, ошол жолугушуудан кєп єтпєй Мырзакматов акебиз жолуккан жерде єкмєт башчысын ушактап жїрєт. Деген менен, экс-мэр мындай «ушакчыл-дыгынын» азабын тарткан жайы бар. Уба-гында Садыр Жапаров убадага турбаганы їчїн М.Мырзакматовду «ийлегенин» тар чєйрєдєгїлєр жакшы билишет, эми Э.Са-тыбалдиев менен У.Ормоновдон токмок жеп абийири тєгїлбєгєй эле?

КАДЫРОВГО УЧКАШСАЎ ОЎБОЙСУН!

Балыкчы шаарынын экс-мэри М.Бообе-ков єзїнє карата козголгон кылмыш иши-нен кутулуштун айласын таппай туру. Бул максатта «Чындык» партиясынын лидери Кубанычбек Кадыровго жолугуп, оппози-цияга кошулуу ниетин кыйытыптыр. Мына кызык тамаша! «Жеп-ичкенин» їчїн жооп-керчиликке тартабыз десе эле аркы жээкке секире беришсе, деги демаралда «соо» адам калабы? Же кечээги коррупционер-чинов-никтер бїгїн оппозиционер болгонду мо-дага айландырып алыштыбы?

«Кидальщик» Кадыров саясатчы болгондон кєрє карызды

кайтарбайбы?Ар кыл тоонун башын чапчып сїйлє-

гєн Кубанычбек Кадыров былтыр 5-май-да Ринат Тимуров аттуу жарандан 20 миў доллар карыз алып, аны 1-октябрга чейин

кайтарып берїї тууралуу тил кат жазып бериптир. Бирок, ошондон бери карызды кайтарбай, качып жїргєнї тастыкталды. Кубанычбек оппозиционер терисин жамы-нып, элдин мээсин тегереткенден кєрє чы-ныгы жигиттигин далилдеп алган акчасын кайтарса жакшы болмок. Карызынан кутула албай жатып оппозиционер болгонду ким коюптур десеў?

«АТА ЖУРТЧУЛАРДЫН» КЄЧЇГЇ КЫПЫЛДАП…

Мыктыбек Абдылдаев баш, Марат Сул-танов, Жылдызкан Жолдошева, Надира Нарматова тєш болгон «ата журтчулар» жазгы митингдердин кесепетинен парла-мент «пошел» болбойбу деп кооптонуп жа-тышыптыр. Мандатынан айрылгысы кел-бегенин ушундан байкаўыз, парламентти таркатуудан кєрє єкмєттї отставкага ке-тиргенибиз оў деген демилгени кєтєрїїгє ниеттенишїїдє. Ысымы аталгандардын би-рєєсї марттан тартып: «Єкмєт кетсин!» деп айкыра баштаса кулагыбызды жапырып эле койгонубуз оў.

РАДИКАЛДАР КАЙСЫ СОГУШКА ДАЯРДАНЫП

ЖАТЫШАТ?

Бишкектин жана Жалал-Абаддын ба-зарларында адамдар тобу аскер формасын кєп санда сатып алганы боюнча маалымат чыкты. Маалыматка ылайык, бул адамдар радикалдык секталардын катарында турат. Бир алганда эле 30 комплектке чейин сатып алышууда.

Укук коргоо органдарында бул маалымат-ты тастыкташып, чынында эле аскер фор-масына талап чоў болуп атканын айтышты. Бирок, алардын айтымында, камуфляжды коўшу Казакстандын мергенчилери сатып алууда. Алар негизинен “Манас” авиабазасы-нан кетип жаткан американецтердин базар-ларга єткєрїп жаткан формасын алышууда.

Канткен кїндє да сактанганды сактайт дейт. Элибиз, єзгєчє укук коргоо, кїч ор-гандары сак болуп, ар бир бул сыяктуу маа-лыматты тыкыр иликтєєгє алышы абзел.

"Айбат пресс"

«Окшошконго мушташкандар чогулуп алыптыр» деген кеп айтылып калат го. Ошол сыяктуу акыркы учурларда «секирчээк», «бакырчаактардын» бардыгы издешпей эле табышып башташты.

Єзїнїн мыйзамсыз жасаган кадамынан улам депутаттык мандатынан ажыраган экс-«атажуртчу» Садыр Жапаров єз ини-сине донор болот элем деп Минскиге кире качкан боюнча Кыргызстанга кайтып келе элек экендигин билебиз. Бирок, єздєрїнє тиешелїї басылмалар аркылуу байма-бай маектерди берип, кере кулач «шыпыргы» макалаларын жарыялап турат.

Кече жакында эле ал «Ата-Журт» пар-тиясынан чыгып жаткандыгын маалымат булактары аркылуу расмий жарыялаган. Ошентип жаўы эле «талак» алган келин-дей болуп жїргєнїндєн улам 18 жашта-гы кызга їйлєнгєндї жактырган Нурлан Мотуев менен саясий «баш кошууга» бар-гандыгы маалым болду. Муну уккан Са-дыр Жапаровдун айрым тарапташтары «алаканын шак коюп, кєчїгїн жерге так коюп» алышты. «Ата-Журттан» чыкка-нына жараша, андан бир тепкич болсо да єйдєрєєк тургандар менен «баш кошсо» жакшы болбойт беле, ка-ап» дегендер кєп.

Ошол эле Садыр Жапаровдун кїйгїл-тїккє тїшкєн тарапташтарынын пики-ринде «Мотуев сахнага чыкпаган саясий куудул» экен. Ырасында эле Мотуев сїй-лєп атканда, ємїрї бети-башын бырыш-тыргысы келбегендер да бир чїйрїйїп алмайы бар эмеспи? Андан олуттуу деле ойду эч ким кїтпєйт. Болгону концерт-ке барып, билет сатып алып кїлгєндєн кєрє бекер эле кєчєдєн «концерт» кєрїп, Мотуев «куудулдун» айткандарына кїлїп кайткан жакшы эмеспи? Анан ушундай ойду-кырды чалгытып сїйлєгєн саясат-чы чалышка азыраак болсо да «аптарый-каты» бар Садыр Жапаровдун кошулушу албетте кызык эле кєрїнїш эмеспи? Бул биринчи жагы.

Экинчи жагынан кандайдыр бир мак-сатка жетиш їчїн ар дайым эле акылдуу баштын кереги болбойт. Айрым учурлар-да алаўгазар, аўды-дєўдї билбегендер

кєп ишке жарашат. Мїмкїн табиятынан єтє митаам жаралган Садыр Жапаров Мотуевди ушул жагынан мелжеп туруп, колтугуна кысып алды кєрїнєт. Эске сала кетсек, Мотуевге караганда бир аз эс-тїїрєєк Камчыбек Ташиевди да кїїлєп-кїїлєп туруп Ак їйдї кєздєй «агытып» жиберген да дал ушул Садыр Жапаров эмес беле? Анан ал да мандатынан айры-лып, кашыктап чогулткан кадыр-баркын тєгїп алгандан кийин, элдин ишеними-нен чыгып калган соў «талак» берип, эми Мотуевди кїїлєгєнї турат окшойт.

Єзї кызык… Жаз келгенде мурда кыз-дардын сулуулугу артып, жигиттердин сєзї менен айтканда «ачылат» болуп кал-чу эле. Бизде болсо жаз келгенде саясат-чылар «ачыла» турган болуп калды. Ми-сал катары акыркы «ачылууларды» айта кетсек болот. Кече жакында эле Камчыбек Ташиевдин 7-каналы аркылуу Москвада баш калкалап жїргєн Кыргызстандын биринчи качкын президенти «ачылган» эле. Бул адам жыл сайын жаз мезгилинде алыскы Орусиядан «ачылып» турат. Кыя-зы «дагы революция болуп кетеби?» деп їмїт артат окшойт. Жаз алды менен ар кандай саясатчылар биригип, кыймыл-дарды тїзїшєт. Бул жолу деле ал салты-быз унутта калган жок. Буга «Улуттук оппозициялык кыймылдын» тїзїлїшїн айтсак болот. Анан Мотуевден кем кал-баган 99, же 101 Доктор Апас «ачылат». Мына ушундай «ачылуулар» мамлекеттин кызыкчылыгы їчїн болуп жаткан болсо, эч ким эч нерсе дебейт эле.

Тилекке каршы, булар ар качан мамле-кетибиздин єнїгїшїнє кедергисин гана тийгизип келишет. Андыктан мындай «ачылуулар» эми модадан калып, кадим-ки турмуштун агымындагы «жаз жарыш, кїз кїрєш» деген салтыбызды улай тур-ган кез келди. Жазында жарышып жер айдап, эгин эгип, кїзїндє тїшїм жыйнап жайбаракат турмушка єтпєсєк, 99 жана 101лердин «ачылуулары» менен мамле-кетибизди жылдан-жылга талкалоонун гана їстїндє бара жатабыз.

Дамир ЭСЕНГУЛОВ

КЇН ТИЙДИ, КЇН ТИЙДИ, САДЫР ЖАПАРОВГО МОТУЕВ КЕЛИП БИР “ТИЙДИ”…

28-февраль, 2014-жыл

3ОП-ПА

ЖАЎЫ ОППОЗИЦИЯЛЫК КЫЙМЫЛДЫН ЖЫЙЫНЫНДА БИР ДА ЖАРЫТЫЛУУ СУНУШ ЧЫКПАДЫ

АЛДА НЕДЕН ЧОЧУЛАГАН РАВШАН ЖЭЭНБЕКОВЖыйындын башын баштап їл-

гїрє элек жатып эле аталган оп-позициялык кыймылдын лидери Равшан Жээнбеков «Бул жерде ме-нин уруксатым жок, эч ким сїйлє-бєйт. Эгерде менден уруксаты жок сїйлєгєндєр болсо, биздин атайын даярдаган коопсуздук кызматыбыз бар, ошолор келип эшикке чыга-рып коюшат» деп баштады. Анан дагы «бийлик атайын провокация да жасап коюшу мїмкїн» деген кыстырмасын кошо кетти. Анан жыйын ошол Равшан Жээнбеков-дун рамкага салып койгон «авто-ритардык режиминин» негизинде уланганын айтып коюшубуз ке-рек. Кыязы журналисттер тара-бынан УОКко мїчє болгон сая-сатчылардын былык-чылыгына байланыштуу суроолор болуп ке-тет деп чочулады окшойт. Эгер-де журналисттердин суроолоруна жооп берїїдєн кача турган болуш-са, анда неге ал жерге ММК єкїл-дєрїн топтоп алышканын тїшїнїї кыйын. Же бири Батышты, бири президенттик башкарууну, бири

регионалдык кєз карашты пир тут-кан саясатчылардын башын кан-тип бириктирип алганы менен эле мактанып алайын дедиби?

«КУМТЄР» БАКИЕВДЕРДИН

УБАГЫНДА КЄТЄРЇЛЇП АТКАНДА ТАЛАНТ

МАМЫТОВ «УЙКУДА» БЕЛЕ?

Бул кыймылдын жыйыны-на келиши кїтїлгєн «Ата-Журт» партиясынын лидери Камчыбек Ташиевдин карааны кєрїнбєдї. Равшан Жээнбековдун айтымын-да ал «єтє жїйєєлїї» себептер ме-нен келе албай калыптыр. Андык-тан аны ар дайым кєлєкєсїндєй ээрчип жїрчї партиялашы Талант Мамытов чыгып сєз сїйлєдї. Анан Камчыбек акесинен їйрєнїп ал-ган ыкмага салып, бийликти колу-нан келишинче шыбап, эч кандай єнїгїї болбой жатат деп билдир-ди. Негизи Талант Мамытовдон мындан башкача деле олуттуу ой-лорду эч ким кїткєн эмес. Бирок, дагы бир эч ким кїтпєгєн нерсе-ни айтып койгону кызык болду.

«Буга чейин «Кумтєр» маселесин эч ким кєтєргєн эмес. Мына ошо-ну «Ата-Журт» партиясы кєтєр-дї» дейт Талант мырза. «Баракел-де» дебегенде эмне дейбиз. Эгерде Талант мырза Бакиевдердин уба-гында кызуу уйкуда жаткан болсо, анда анын эсине салып койгонубуз туура болор. Камчыбек Ташиев, Садыр Жапаров, Акматбек Кел-дибековдор Бакиевдин убагында май талкан кызматтарда отурганда «Кумтєр» маселесине кїйїп чур-кап, тїрдїї материалдарды, фак-тыларды топтоп жїргєн Эркин-гїл Иманкожоеванын эмгегин да сыйлап коюўуз. Мына ошол депу-тат айымдын эмгектерин сиздин партиялашыўыз Садыр Жапаров уурдап алып, дисктерге чыгарып, єзїнїн эмгеги катары менчиктеп алганын эч ким билбейт дейсизби? Ал эми «Ата-Журттун» їч муш-кетеру «Кумтєрдї» жєн эле курал катары кєтєрїнїп алып, Ак їйдї кєздєй атырылып жєнєгєндєрїн элдин баары билет. Алардын ою «Кумтєр» эмес, эптеп бийликти басып алуу эле болгонун кантип танабыз, ыя?

«КЕЧЭЭ ЭЛЕ БИРИ-БИРИН ЄЛТЇРЄБЇЗ ДЕГЕНДЕР

БЇГЇН БИРИГИП ОТУРУШАТ»

Мына ушул жыйынга катыш-кандардын арасынан кара кылды как жарган калыс сєзїн парламент-теги эркин депутат Ємїрбек Абд-рахманов айтты. «Бул жерде кечээ эле бири-бирин жамандаган, би-ри-бирин єлтїрєбїз деген чогулуп отурат. Биз эки жолу революция жасадык. Эми бул жолу да биригип алып, Атамбаевди кетирип, анын ордуна отуруу їчїн эле бириге тур-ган болсок, анда мамлекетибизде эч кандай єзгєрїї болбойт. Мына Украинада эки жолу революция болду, бизде да эки жолу болгон. Бирок, биздин алардан айырмабыз бар. Алар идея їчїн кїрєшсє, биз кресло їчїн кїрєшєбїз. Эгер биз азыр дагы бир революция жасай-быз десек, анда эл аркага кетет. Ан-дан кєрє мамлекетибизди кандай концепция менен єнїктїрє алабыз деген суроого жооп издесек болот. Кимде кандай сунуштары, идеяла-ры болсо айтсын. Биз Атамбаевдин стратегиясына альтернативалуу ст-

ратегия жазсак колдоого алыны-шыбыз мїмкїн. Болбосо эл колдо-бойт» дейт Абдрахманов. Албетте, орундуу сєз. Бирок, УОКго кир-ген саясатчылардан ушул кезге че-йин олуттуу идеялар чыгып кєргєн эмес. Бири чогулган элден пайда-ланып, Ак їйгє жїрїш жасаган-ды жакшы кєрсє, бири эл алдына чыкканда эрдемсип кетип, єзїн «кожоюн» сезип алат. Бири ба-тыштын саясатын жїргїзєт, бири болсо жеке таарынычынан улам ар дайым Атамбаевди жамандап басып жїрєт. Болбосо булардын бардыгы жаш саясатчылар эмес. Жетишээрлик деўгээлде мамлекет-тик кызматтарда иштешкен. Эгер-де мамлекетти оўдоого конкреттїї идеялары болсо, ушул кїнгє чейин жок дегенде бирин-экисин ишке ашырышат эле го?..

«Ж. ОТОРБАЕВ 2003-ЖЫЛЫ

ВИЦЕ-ПРЕМЬЕР БОЛЧУ» ...А РАВШАН

ЖЭЭНБЕКОВЧУ?..Мына ушул эски саясатчылар-

дан куралган жаўы оппозициялык бирикмеде жападан жалгыз жаш саясатчы бар. Ал Мавлян Аскар-беков. Бирок, жаш экендигине карабай артынан эмитеден эле ар кандай терс пикирлер ээрчип калганын да жашыра албайбыз. Ал кезегинде оппозициясын да, бийлигин да катары менен сындап жїргєндєрдїн бири болчу. Анан бул жыйында эмне себептен эски саясатчыларга кошулуп жатканын тїшїндїрїп берди. «Биз эски сая-сатчыларга биригип жатканыбыз-дын себеби, їнїбїздї бийлик уксун деп атабыз» дейт. Єтє таў калыч-туу. Мына ушул элди тажаткан сая-сатчыларга биригїї менен бий-ликке їнїн угузгусу келип жаткан Мавлян мырза мына ушул саясат-чылардын шарданы менен бийлик-ке баргысы келип жатабы деген су-роо туулат. Анан ошол эле агалары учурдагы бийликти кандай жал-пылаштырып сындап келсе, дал эле ошол калыбынан єзгєртпєй бир сыйра сындап алды. «Учурда жумушсуздуктун айынан класс-таштарым, досторум, агаларым, инилерим, эжелерим, карындашта-рым Россияда, Европада, Америка-да миллиондоп тентип жїрїшєт» дейт ал. Эгерде жаш, билимдїї саясатчы болсо, дїйнєнїн бардык єлкєлєрїндє, жадакалса єнїккєн єлкєлєрдє да башка єлкєлєргє ба-рып иштеген жарандар миллион-доп саналарын билиши керек эле. «2003-жылы «Кумтєр» келиши-мине кол коюлуп жатканда Жоо-март Оторбаев вице-премьер ми-нистр болчу» дейт Мавлян мырза.

Ал эми анын жанында турган Рав-шан Жээнбеков ошол 2003-жылы Мамлекеттик мїлк министрлигин жетектеп турганын неге айтпайт?..

«АМЕРИКА БАЗАСЫ БОЛГОНУ ЇЧЇН КЫТАЙ

КЫРГЫЗСТАНДЫ БАСЫП АЛБАЙТ»

Кадимки тарыхчы, жазуучу Баяс Турал дагы бул оппозиция-лык кыймылдын куралы болуп калганы байкалды. Ал «Кытай 2050-жылга чейин 6 согуш жа-рыялап, басып ала турган мамле-кеттерин белгилеп коюптур» дейт ал. Анан андан ары «Бирок ошол басып ала турган мамлекеттеринин арасында Кыргызстан жок экен. Себеби алар Кыргызстанда Аме-рика базасы болгону їчїн бизди басып алууну пландабаптыр. Бол-босо…» дейт жазуучу агабыз. Кы-зыгыў тїшкїр, биз акыйкаттык-ты айтат деп жїргєн агаларыбыз эми Равшан Жээнбековдун идея-ларын єздєрїнїн ооздору менен айта баштаганбы? Баяс Туралдын бул айткандарында ачык эле Аме-риканын кызыкчылыгы байкалып турган жокпу? "Ээ, кызыл-кызыл кекиртек, кыйла жерге секиртет" болуп жаткан єўдєнєт деп калдык, биз…

” БААРЫ ЭЛЕ СЫН АЙТЫП АТАТ, МЕН ДЕЛЕ АЙТЫП

КОЕЮН”УОКко мїчє болуп кирген

«Улуттар биримдиги» партиясы-нын лидери Мелис Мырзакматов дагы Равшан мырзанын сєзї боюн-ча єтє «олуттуу» себептер менен келе албай калыптыр. Анын орду-на келген партия мїчєсї У. Ботобе-ков чыга калып эле «бардыгы эле бийликке сын айтып атат, мен деле сын айтып коеюн» деп баштады. Кыязы, «Тээтиги тоонун артында дарбызды бекер таратып атыптыр» деп топтолуп турган жаш балдарды алдап койсо, алданган балдар чу-руу-чуу тїшїп ошол тоону кєздєй

чуркап калган анекдот бар эмеспи? Анан балдардын бардыгы чуркап кетип баратса, єзїнїн айткан кал-пына єзї да ишенип алган апенди «Кой мен деле барып кєрїп келе-йинчи» деп кош чуркаарын да би-лебиз да. Ошол сыяктуу булар деле бири сын айтса, ошону экинчиси кайталап айта бергенден тажаган жок. Ал эми «Каршылык кєрсє-тїї кыймылынан» келген Ємїрбек Суваналиев баягы эле эски плас-тинкасын жаўырта электигин кєр-сєттї. Дагы деле кимдир-бирєє-гє болгон таарынычы таркабай, ичинде кеги кєк таштай болуп ка-тып турганын байкадык.

ОППОЗИЦИЯНЫ КУТТУКТАП,"ЭКИ КАНАТ

ТАГЫНЫП" КАЛГАН ТУРСУНБЕК АКУН

Бул оппозициялык кыймылдын ачылышына расмий чакырылбаган конок – экс-акыйкатчы Турсунбек Акун болду. Жыйын єзїнїн офи-циалдуу бєлїгїн жыйынтыктай турган болгондо, 1-класстын бала-сындай болуп колун кєтєрїп, «Мен да сїйлєп коеюнчу» деп суранып атып Турсунбек Акун ортого чык-ты. Анан ал «Мен бул Улуттук оп-позициялык кыймылдын тїзїлїшї менен бардыгыўарды «Чоў кут-туктайм» деп билдирди. Кыязы, сїрдєп аттыбы, же кошоматтанып аттыбы, сєзїн таап айталбай, бир аз алдастап турду. Анан андан ары «Мен эки жагыма эки канат бїтїп калгандай болуп, єзїмчє эле жыр-гап атам» деп билдирди. Кыязы, Омбудсмендик ордунан оодары-лып тїшкєнїнє ичи ачышкан Тур-сунбек Акун эми эптеп бул оппо-зициячылдардын этегине эрмешип кїн кєрєйїн деп жатса керек.

СОЎКУ СЄЗРавшан Жээнбеков кайра-кайра

эле ММК єкїлдєрїнє кайрылып, «маалыматты туура чагылдырса-ўар, єзгєчє КТРК, ЭлТР, 5-канал» деп атты. Анан кайра, булардан су-ранган менен деле пайда жок деп кїлдїргїсї келди. Бирок, ал жерге барган журналисттер бул УОКтун мїчєлєрїнєн мамлекетти кантип оўдосо боло тургандыгы туура-луу бир да жарытылуу идеяларын уга алышкан жок. Баягы эле бий-ликти шыбамай, жамандамайлар менен башталып, аягы деле ошо-ну менен бїттї. Андыктан Равшан мырзанын суранычын толук атка-рып, ошол жыйындагы маалымат-ты толук, ачык-айкын жана туура жеткиргенге аракет кылдык. Бол-гону ушундай…

Акинай АЙДАРОВА

26-февралда Ак-Кеме мейманканасынын чоў залында жаўыдан тїзїлїп аткан Улуттук оппозициялык кыймылдын расмий ачылышы болуп єттї. Бул кыймылга кимдердин киргендиги, алардын ар биринин кєздєгєн максаттары кандай экендиги тууралуу маалыматтарды буга чейин эле массалык маалымат каражаттары кеў-кесири чагылдырып беришти. Андыктан бул УОКтун (адегенде булар Бириккен оппозициялык кыймыл болуп тїзїлїшкєн, бирок аны кыскарткандагы аталышы єздєрїнє да жакпай калса керек) мїчєлєрїнїн ар бирине токтолуп отуруунун деле кажети жок. Андан кєрє ошол оппозициялык кыймылдын расмий ачылышындагы сїйлєнгєн сєздєргє кєўїлїбїздї бурсак.

28-февраль, 2014-жыл

4 МИН-САНАТ

ЭСКИ ЖЇЗДЄР ТУУРАЛУУ ЭССЕ

Равшан Жээнбеков, Аликбек Жекшенкулов жана Ємїрбек Суваналиев – єлкє саясатындагы эски жїздєр. Булардын їчєєсї теў буга чейин чоў кызматтарды аркалап келген. Алардын кызматта турганда эл їчїн кандай пайда алып келгенин ар ким єзї таразаласын.

Аталган оппозициялык кыймылдын ли-дери кєп жылдар бою экс-президент Акаев-дин їй-бїлєсї менен жакын мамиледе болуп келген. Биринчи президенттин шарапаты ме-нен Р.Жээнбеков єз карьерасын тїптєгєн. Ал Мамлекеттик мїлктї жетектеп турганда єл-кєнїн жїздєгєн кыймылсыз мїлктєрї ит бе-кер сатылган. Р.Жээнбеков жетектеп турган 2002-жылдан 2004-жылга чейин 342 объект 504 млн. 611 миў 341 сомго сатылган. Ошол кездеги доллардын орточо курсу менен эсеп-тегенде 342 мекеме 12 млн. долларга гана пулданган. Тактап айтканда, Равшан мырза СССРден калган бала бакчаларды, пасионат-тарды, балдар лагерлерин жана туристтик ай-мактагы жїздєгєн гектар жерлерди атками-нерлерге бєлїштїрїїгє чоў салымын кошкон.

Р.Жээнбеков бул учурду такыр эстегиси келбейт. Ал мындай маалыматты тараткан ММКларды жогору жактын атайын буйругу катары баалап, андан кутулуп кетїїнї їйрєнїп алган. Бирок, єлкєгє кыйанатчылык кылган фактылардан эч качан качып кутула албайт.

Эми єзїн оппозициямын деген Аликбек Жекшенкуловдун бейнесине токтололу. Ал 2008-жылдын декабрь айында Башкы про-куратура тарабынан ТИМди жетектеп тур-ганда “Мамлекеттик сатып алууларды єл-кєнїн кызыкчылыгына каршы жїргїзгєн” жана “кызмат абалынан кыйанаттык менен пайдаланган” деген негизде кылмыш иши козголгон. Башкы прокуратуранын маалы-маты боюнча Аликбек мырза тендерлерди єткєрїїдє жеў ичинен кєптєгєн мыйзам бу-зууларга жол берген. Ал ТИМдин имаратын оўдоо маалында Кытай єлкєсїнєн бєлїн-гєн 73 млн. сомду максатсыз пайдаланган. Мындай алешемдик Эсептєє палатасы та-рабынан да аныкталган.

Мындан сырткары Аликбек мырзага тие-шелїї курал менен тїрк жараны єлтїрїлгє-

нї да маалым болгон. Бул боюнча ал темир тордун да даамын татып калган.

Кєпчїлїк жарандар Бакиевдин коман-дасы оппозицияны ушундай жолдор менен талкалаганын жакшы билет. Ал учурда Ис-маил Исаков менен Эмильбека Каптагаевге да кылмыш иши козголгон.

А. Жекшенкулов 2010-жылдагы бийлик алмашууда да бир катар тїшїнїксїз жї-рїштєрдї жасаган. Мисалы, «Альфа Теле-ком» ишканасынын коопсуздук департа-ментинин башчысы Тилен-Аалы Кызалаков 2011-жылдын мартында билдиргендей, 2010-жылдын 8-апрелинде «Акыйкат» пар-тиясынын лидери Аликбека Жекшенкулов-дун жардамчысы Рашид аттуу жаран аталган компаниядан 4,5 млн. сомду коркутуу жолу менен алып кеткенин айтып чыккан. Бул маалыматтын єзї эле Аликенин талап-то-ноочулуктан кур эмес экенинен кабар берет.

Ємїрбек Суваналиевди “Каттани” деп кєпчїлїк суктануу менен карап келген. Ми-лициянын генералы наамын алган бул киши бандиттер менен кїрєшїїдєн саясатка єт-кєндєй. Ал саясий багытын єзгєрїї боюнча єтє шыктуу экенин кєрсєттї. Мисалы, єзї туу туткан “Ар-Намыс” партиясынан кыс-ка убакытта эле їч жолу “кирип чыккан”. Акыркы жолу Бишкек мэри болууну самап, аталган партия аркылуу шайлоого катышты. Бирок, борбор калаанын тургундары “кат-танинин” ким экенин аныктап койду. Так-тап айтканда, буга чейин борбор калаанын добушуна ишенген “Ар-Намыс” Є.Сувана-лиевди алдыга чыгарып, туура эмес кыл-ганын шайлоодон кийин аўдады окшойт.

Мелисбек Мырзакматов 2010-жыл-дан бийлик алмашуудан кийин “жылды-зы жанып” бакиевчилерге таянуу менен 2014-жылдын январына чейин бийлигин сактап келди. Ал Бакиевдин командасына єзгєчє кызмат єтєгєн жана ага жакын сая-сатчы болгон. Апрель окуясынан кийин кач-кын президент тїштїктєгї аракеттерин кол-догон акциялардын башына ушул кишини дайындаган. Бирок, Мелис мырза алардын акчасын єз бийлигин сактап калууга жум-шаганын кєпчїлїк айтып жїрєт. .

Ал эми 2010-жылдагы июнь окуясында М.Мырзакматовдун кїнєєсї бар экенин эл аралык комиссия аныктаган. Жергеликтїї єзбек диаспоралары аны кандуу калабанын авторлорунун бири катары сыпаттап келет. Андан сырткары, Мелис мырза “Улуттар би-римдиги” партиясынын шаардык кеўештеги жеўишинен кийин єзїў Оштун “ханы” сезип алганы белгилїї.

Мелисбек Мырзакматов Ош шаарынын мэрлик кызматына єтпєй калгандан кийин реванш алууну кїтїп жатканы белгилїї. Ал опозициялык кыймылга кошулуу ме-нен єз кызыкчылыгын ишке ашырууну са-мап келет. Бирок, анын кызматта турганда

мыйзамсыз иштерге барганы укук коргоо органдары тарабынан аныкталууда. Муну байкаган Мелис мырза оппозиияга кошул-бай коюуга аргасы жок.

Камчыбек Ташиевди болсо такшалган саясатчы катары баалоо мїмкїн эмес. Анын келечек перспективасы жок экени белгилїї. Колуна тийген депутаттык мандатынан да єзїнїн туура эмес аракети аркылуу кол жуу-ду. Анын ємїр таржымалына токтолосок, ага карата бир катар кылмыш иштери козгол-гон. Бакиевдин учурунда Єзгєчє кырдаал-дар министрлигин жектеп турганда кызмат абалынан кыянаттык менен пайдаланганы жашыруун эмес. Бул боюнча Бакиевдик бий-лик тарабынан кылмыш иши да козголгон. Бирок, Камчыке акесинин бийлигине бир да каршы сєз айта алган эмес.

Белгилїї болгондой, 2010-жылдагы бий-лик алмашуудан кийин Максим Бакиев ме-нен Жаныштын телефон сїйлєшїїсї жа-рыяланып кеткен. Анда єлкєдє массалык башаламандыкты уюштуруу боюнча сєз бо-луп, ага жардамчы катары Ташиевдин да ысымы айтылган. Ушул эле сїйлєшїїдє Мак-сим,Камчыбек мырза єзї ушундай сунуш менен байланышка чыкканын баяндаган.

Жаўыдан тїзїлгєн оппозициянын ички табияты да ар кандай. Алардын ичинде би-ри-биринен жийиркенген саясатчылар да бар. Буга мисал катары Равшан Жээнбеков менен Салмоорбек Дыйкановду айтсак бо-лот. Р.Жээнбеков батыштан билим алган, демократия деп кыйкырып келген адам бол-со, С.Дыйканов ачык эле “кыргыз тилинин граматикасын тереў билбесеў да кыргызча сїйлєгєн жетиштїї” деп айтып келет.

Ал эми Мавлян Аскарбеков жаш саясатчы катары єзїнїн “жаўы санаалаштары” менен качанга чейин бир болору кїмєн. Бул жигит-ти карт бєрїлєр жаш балача пайдаланбайт деп эч ким кепил боло албайт. Бул багыт-тан алганда Ємїрбек Суваналиевге сєз жок.

Каалайбызбы, каалабайбызбы жаўыдан тїзїлгєн оппозициялык бул блок кєпкє уза-байт. Анткени, єлкє тарыхында бир да оп-позициялык кїчтєр кєпкє чейин бирдиктїї боло алган эмес. Азыркы команда да ар ки-миси єз кызыкчылыгы їчїн гана аргасыздан биригип жатат. Себеби, ар биринин амби-циясы аттын башындай. Баары эле прези-дент же премьер болгусу келет.

ТЇЗ АЙТКАНДА«Бизди кыймылдын лидерлери чакыр-

ды. Сїйлєшїїлєр болду. Єлкєдєгї азыркы кырдаал тууралуу маек алыштык. Биздин партия (Эркин Эл) єлкєдєгї саясий тур-мушка активдїї аралашып келет. Тилекке каршы, мамлекеттеги кєптєгєн кєйгєйлєр кєз жаздымда калып кетїїдє. Ага мисал ка-тары Батукаевдин чыгып кетиши, чек ара маселелери, “Кумтєрдїн” айланасындагы

ызы-чууларды айтсак болот Андан сыртка-ры, бийликтин жаўы элитаны мамлекеттик бишкарууга тартуу тууралуу убадасы сєз жї-зїндє калып келет. Ал эми бийликтин бол-со єз каршылаштары менен констрктивдїї сїйлєшїїгє каалоосу жок”, дейт ал.

«Эркин Эл партиясы буга чейин да сая-сий муунду алмаштыруу зарылчылыгын кєп жолу айтып келген. Бул мезгилдин жана эл-дин талабы. Азыркы бийлик баардык саясий кїчтєргє бирдей шарт тїзїп, саясий кїрєш-тї ачык жїргїзїсї керек. Жаўыдан тїзїлгєн саясий кїчтєр кєз карандасыз жана єлкєнїн кызыкчылыгы їчїн аракеттениши зарыл. Биз ушул багытта иштеп жатабыз. Азыркы биздин кадамыбыз бул биздин тактикалык жїрїш”, - дейт М.Аскарбеков.

МАЙ КАРМАГАН КОЛУН ЖАЛАЙТДепутат Ємурбек Абдырахманов да оп-

позициялык кыймылдан чакыруу болуп жа-такынын айтып, азырынча ойлонуп жатка-нын билдирди.

«Азыркы оппозициялык топто бир топ эски саясатчылар бар. Буларга жаўы идеа керек болуп турат. Єлкєнї демократиялык стандарттар менен башкарууга алып баруу зарыл. Бул азырынча кыяландануу катары эле. Ал кандайча ишке ашат аны убакыт кєрсєтєт”. – дейт Абдырахманов.

- Р.Жээнбековдун оппозициялык топту жетектеп жатканына кандай карайсыз. Ал Акаев маалында анан їй-бїлєсїнє жакын адам катары Маммїлктї жетектеп турган-да жїздєгєн мекемелер сатылып кеткен. Ал эми Бакиев маалында єлкєнї таштап чет элге качып кеткен эле?

- Менчиктештирїї ошол кездеги парла-мент жана єкмєттїн чечими менен ишке ашкан. Р.Жээнбеков аны аткарган. Бул кє-рїнїштї “май кармаган колун жалайт” деген учкул кепке салыштырсак болот. Мїмкїн ал уурдагандыр. Ким эле уурдабаптыр? Биз анда тааныш эмес болчубуз. А.Атамбаев чоў за-водду менчиктештирип алган. Бирок, ал мага пансионатты берген эмес. Ооба, Р.Жээн-беков менчиктештирїїнї башында турган.P.S. Кайсыл гана бийлик болбосун анын оппоненти болот. Бул жалаў эле домократиялык норма эмес. Бийлик єз элинин кантип жашап жатканы жана эмнени эўсеп жатканын билиши керек. Оппозиция да кандайдыр бир митинг єткєрїїдє ага чогулган элди башкарууга жєндємдїї болгону оў. Ал эми эксперттер жаўы тїзїлгєн оппозициялык кыймылдан аракеттерине кєз салып турат.

Ал эми азыркы бийликтен болсо ишенич кете элек. Бийлик тарабынан кеткен анча-мынча кемчиликтерди жоюуга мїмкїнчї-лїгї азырынча бар...

Булак: 24.kg

2014-жылдын 13-февраль кїнї Ысык-Кєл мамлекеттик тарыхый маданий корук - музейинде маданий расмий иш-чара бол-ду. Иш-чарага КР маданият, маалымат жана туризм министрлигинин орун басары, Кыр-гыз кино департаментинин башкы дирек-тору М.А.Бектаналиев, КР маданий, маа-лымат жана туризм министрлигинин адис бєлїмїнїн башчысы М. Єзїбеков жана КР эл артисти, КР маданият, маалымат жана ту-ризм министрлигинин театр иштери боюн-ча кеўешчиси А.Абдыкалыков, ошондой эле жергиликтїї мамадминистрация башчысы-нын биринчи орун басары Р.Н. Борбукеева катышты. Алгач Муса Абдыбекович: "Ма-даният министрлиги єзї эле чалкып жаткан кєлдєй чоў тармак, ага маалымат, туризм тармагы кошулуп, абдан чоў министрлик болду. Министр С.А. Раев єзїнє ар тармак боюнча атайын кеўешчилерди дайындап атат. Сїрєт єнєрї, театр иштери жана баш-

ка тармактар боюнча кеўешчилердин ката-рына музей иштери боюнча биз урматтаган, биз сыйлаган Ысык-Кєл мамлекеттик та-рыхый маданий корук - музейинин менед-жери Кеўешкан Ысмановнаны дайындады. 2014-жылдын 29-январь айынан тартып Ке-ўешкан Ысмановна КР маданият, маалымат

жана туризм министрлигинин музей иште-ри боюнча кеўешчиси болуп дайындалды", деп министрдин буйругу менен кїбєлїгїн тапшырды. Ошондой эле" кыргыз эли-

нин маданияты кєтєрїлмєйїн экономика-сы єнїкпєйт" деп, маданиятка чоў салымын кошуп келе аткан Чолпон-Ата шаарындагы Ден-соолукту чыўдоо комплексинин башкы директору, "БААША" коомдук бирикмеси-нин жетекчиси Т.Б.Мааткеримова маданият тармагынын "мыкты кызматкери" деген наамга татыктуу болуп, тєш белгиси менен сыйланды жана "Ысык-Кєл айымдар" эл-дик фольклордук тобунун мїчєсї Элчибаева Шаарбїбї да "мыкты кызматкер" аталып, тєш белги менен сыйланды. "Атын атаса куту сїйїнєт" демекчи, маданий- социал-дык чєйрєдє канча жылдан бери талыкпай эмгектенип келе аткан айымдарыбыздын жакшынакай сыйлык менен сыйланып ат-кандыгы бизди абдан кубандырды. Иш-ча-ранын коноктору айымдарыбызды куттук-тап, белек-бечкектерин тапшырышты.

Кєлдїн аккуусундай каалгып, аппак кєй-нєктєрдї єзїнє келиштирип кийип, бул-булдай созолонгон їнї менен "Ысык-Кєл айымдары" элдик фольклордук тобу отур-гандарга чакан концерттик программасын тартуулады.

Ысык-Кєл мамлекеттик тарыхый ма-даний корук - музейинде 35 жылдан бери талыкпай эмгектенип келе аткан казына

башчысы Мамытова Рыскїл да айымдарды алган сыйлыктары менен куттуктап, учур-дан пайдаланып, КР маданият, маалымат жана туризм министрлигинин єкїлдєрїнє музейдеги айлык -акынын тємєндєгї туу-ралуу маселелерди козгоп єттї. "Биздин музейге чет єлкєдєн туристтер кєп келет, кыргыз элинин тарыхый-маданий мурас-тары эў бай экендиги тууралуу жана башка маалыматтарды кеўири берїї їчїн чет ти-линде жакшы сїйлєгєн жаш адистери керек, бирок тилекке каршы айлык-акы аз болгон-дуктан жаш адистер кєп турбай, кетип калып атышат. Сиздерден єтїнїч ушул маселени карап, чечип берсеўиздер", деп суранды.

Рыскїл ТЫНЫБЕК кызы

СЫЙЛЫГЫЎАР КУТ БОЛСУН!

28-февраль, 2014-жыл

5ИН-ДЫМАК

ЖИРИК, ЖААГЫЎДЫ ЖАПЧЫРоссия МамДумасынын ЛДПР фракция-

сынын жетекчиси В. Жириновский оозуна алы жетпеген баягы ит адатын дагы карма-тыптыр. Кечээ жакында Украинадагы саясий окуяларга байланыштуу сєз сїйлєп “Борбор-дук Азия мамлекеттерин федерация кылып тїзїп, алардын эгемендигин чектеш керек!” -деп айтты. Бул В. Жириновскийдин ичкен ашына тїкїргєн зєєкїрдїгї.

Єткєн кылымда 1933-жылы Германияда фашистер бийлике келгенде Европадагы ал-дуу еврейлер Америка материгин кача баш-

таган. Алсыздары “Освенциум”, “Бухенвальд” “Холохост” концлагерлеринде єрттєлїп, кы-рылып жок кылынган. Россиянын Европа бєлїгїндє жашашкан еврейлер Борбордук Азияга жиберилген. Ошолордун арасында В. Жириновскийдин ата-энеси да болгон. Эгер, Жириктин ата-энесинин жашаган жери Ев-ропада болгондо, Гитлердин желдеттеринин жазасынан кутулушу кїмєндїї болчу. Ата Ме-кендик согуш убагында Россиядан Жириктин ата- энеси Казакстанга эвукацияланып келбе-генде, бул ириў ооздун бул жарыкка келиши

да кїмєн эле. Эми, бул эсирген еврей казак элинин тузуна тїкїрїп, Борбордук Азиянын намысына тийип олтурат. Кыргызстанда со-гуш мезгилинде миўдеген еврейлер жан сак-тап калышкан.

ДЕГИ ЭЛЕ В. ЖИРИНОВСКИЙДИН МАКСАТЫ ЭМНЕДЕ?

Ал, орус элине кїйгєн, жан тарткан адамдай кєрїнєт. Жакшы баамдаган адамга, анын мак-саты- орус элине карата башка элдердин жек кєрїїсїн жаратып, тымызын ортодо улуттар арасында от жагуу. Анын башка максаты жок.

Акинай АЙДАРОВА

“ОППО” ОППОЗИЦИЯ

Ар бир єнїккєн мамлекетте єлкє бийлигине теў салмакта тур-ган єзїнїн оппозициясы бар. Оп-позициянын негизги милдети мам-лекеттик бийликтин туура эмес кетирип жаткан ишин кєрсєтїп, аны менен биргеликте иш алып ба-рып, элдин ынтымагы менен бай-герчиликте жашоосуна шарт тїзїп берїї. Арийне, аталган оппозиция Кыргызстанда да орун алган, би-рок ошол оппозиция учурда кан-дай жагдайда иш алып барууда.

Єлкєбїздє єздєрїн оппозиция-быз деп атап жїргєн бир катар ин-сандарыбыз жакында Бириккен Улуттук Оппозициялык кыймыл-ды тїзїштї. Аталышы айтып тур-гандай Бириккен улуттар, демек єлкєбїздє жашаган ар бир улуттун єкїлдєрї кирген кыймыл болуш керек. Ал эми бул кыймылга, ке-чээ бийлик акырынан тамак жеп, анын арыгын, пландарын чаап, жат иштерге барып, єз ишинин арты-нан бийликке таарынган саясат-чылар, эл ичине бїлгїн салганды жактырып, ага ыктагандар кирип алгандыгын байкап жатабыз. Айт-каныбыз, кыймылдын мїчєлєрї Бакиев доорунда да тїз єз кєз ка-рашы болбогон, бирок жагалдан-май ыкма менен бийлик бутакта-рын ээлеп турган инсандар. ИИМ орун басары болуп, бїгїн белгилїї Саруу айылына барып элге бїлгїн салууга аралашкан Кубанычбек Кадыров, Мегакомду басып алуу-нун артында туруп, миллиондогон акчаларды чыгарып кетїїгє каты-шы бар катары кїмєн туудурган Аликбек Жекшенкулов, шаардын борборуна элди жыйнап єз жумуш ордуна дарбазадан аттап кирїїнї абдан жакшы кєргєн Камчыбек Ташиев, анын жан жєєкєрї, штат-тагы саясатчысы Данияр Жаныку-лов жана Бакиевдин єкїл баласы, єлкє маданиятын сызга отургузган Нурлан Шакиев, єзїн хандын ка-тарына коюп, коркутуу, акча кїчї менен элди топтоп, тїштїктї Кыр-гызстандан бєлїп чыгууга араке-тин жасаган Мелис Мырзакматов, кечээ Бакиев арыгын чаап жїргєн, бири областты жетектеп, экинчи-си жеп-ичкичтер партиясынын ба-шында турган Ємїрбек Суваналив менен Бегалы Наргозуев. Ким эке-ни белгисиз саясатчы Мамбетжу-нус Абылов, ар кайсыл жерде козу карындай чыгып, акча мыйзамын гана жакшы билген Мавлян Ас-карбеков жана укук коргоочу Чол-пон Жакупова киришкен. Ал эми ушулардын бардыгынын ана башы баягы эле депутат акебиз, Кумтєр-дїн артында турган, єз партиясын сатып кеткен, Саруу таламын та-лашымыш болуп, элди туура эмес жолго їгїттєгєн, Украина сценари-

йин жаттап чыккан Равшан Жээн-беков турганы да чындык. Элге дїрбєлєў салганды жакшы кєргєн акебиз єз репертуарынан жазган жок. “Эгер жол-жоболор иштебей турган болсо биз оппозиция ката-ры колдонуп жїргєн куралдарды пайдаланабыз. Алар митинг, ку-рултай...” - деди Равшан аке. Айт-каныбыз он жыл аралыгында дал ушул жол менен акча табуунун, бийликке отуруунун артынан тїш-кєн, анткени митингде жакшы акча жїрєт эмеспи.

Оппозициябыз деген тариздин артында бийликке умтулган сая-сатчы, же болбосо Мавлян Аскар-беков деген инибиз сыяктуу акчага гана кызыккан инсандар элди кай-сыл жакка їндєп, эртеўи эмнеге барып такаларын ойлобогондой кєрїнєт. Тїндїк-тїштїктї бирик-тирип элдин камын ойлойбуз де-гени да кызык болууда. Негизинен биздин элибиз ар дайым бирге-лешип эле жашап келген, ал эми тїндїк-тїштїк маселесин да дал сиздерге окшогон, акча менен бий-ликти єз кудайы кылган саясат-чылар гана кєтєрїп келет эмеспи.

Угушубузга караганда бул кый-мыл Бириккен оппозициялык кый-мыл (БОК) деген аталышта баш-талган, кийин кыскартып келгенде сасык болуп калаарына арданып ортосуна сєз кошуп жиберишкен имиш. Кызыгы бул адамдар бул кыймылды тїзбєстєн туруп эле са-сык саясатчылар катарына кирип, акча топтоо менен гана аракеттен-генин жалпы журт жакшы билип калбадыкпы. Эми єздєрїнїн алы тайый баштаганын сезгенби, айтор арасына Мавлянды кошкону да бо-луп жатат. Кыскасы баштаган иши сасык болуп, журт ичине дїрбєлєў салбаса болду. Анткени Украинага чейин барып келишпедиби, кый-мылдын аты да дал ошол Украина сценарийинен алынган. Аларда да Улуттук оппозициябыз дешип, єз балдарын єлїмгє тїртїп, бийлик талашып жатышпайбы.

ЭЛДИН ТИЛЕГЕНИ – ТЫНЧТЫК, ОППОЗИЦИЯНЫН ТИЛЕГЕНИ – БИЙЛИК

Украинадагы саясый абалдын курчуп отуруп, аягы тєўкєрїш менен аяктаганы биздин айрым оппозициячыл саясатчылардын чырагына май тамызгандай эле болуп турат. Ырасын айтканда, Украинада бийлик менен оппозициянын кармашы башталган кїндєн тарта эле Кыргызстанда бийликке жетпей калгандар, кимдир-бирєєлєргє таарынып калгандар, єчї барлар акырындык менен баш кєтєрїп, “Бизде да бийлик элдин сєзїн укпаса, эл кєтєрїлїп кетпейт деп айта албайбыз” дешип акылдуусуна башташкан. Демек, Украинада бийликтин кулашын эми биздин оппозициячылдар єздєрїнїн пайдасына “иштетїї” їчїн болгон аракеттерин кєрєєрїнєн шек жок. Андыктан Украина менен Кыргызстандагы саясий абалдын таптакыр эки башка нукта экендигин айтып койгонубуз туура болот.

Биринчиден, Украинадагы коз-голоўго олуттуу себептери бар бол-чу. Ал єлкєнїн бийликтен жаўы-дан гана кулатылган президенти Виктор Янукович єзїнїн балда-ры менен кошулуп алып, корруп-циялык иштерге аралашканы ук-раиндиктердин нааразычылыгын жараткан. Эгерде эске сала турган болсок, мындай бийликти Кыр-гызстандан 2010-жылдын 7-ап-релинде кулатканбыз. Учурда Ук-раинада болуп аткан процесстерди Кыргызстан 2010-жылы башынан єткєргєн. Коррупциялашкан, їй-бїлєлїк-авторитардык бийлик-ти єлкєдєн кууган. Бул жагынан алып караганда, Украина биз ба-сып єткєн жолду кайталап жатат десек болот.

Экинчи жагынан алып карай турган болсок, Януковичти бий-ликке алып келген миллиардер Ахмедов Майдандагы оппозиция-чылдарга ири суммадагы каражат-тарын берип турган. Буга себеп Януковичтин бийликке келгенден кийинки Ахмедовго карата жаса-ган мамилеси болгон. Эў башкы-сы, Украина мамлекети башынан эле экиге бєлїнїї коркунучу менен жашап келерин билебиз. Тактап айтсак, алар СССРдин курамына киргенге чейин эки башка мамле-кет болуп келишкен. Бир тарабы Батыштын позициясын карманса, бир тарабы Россияга ыктап турган. Украинадагы бул жолку козголоў дал ушул тїбї тереўде жаткан бє-лїнїїнїн кесепетинен улам бол-ду десек да жарашат. Себеби Яну-кович єзїнїн жїргїзгєн саясаты

аркылуу кєбїрєєк Россияга ык-тай баштаганы билинген. Мына ушундан улам Европага кошулгу-су келген Украинанын батыш та-рабы бийликке каршы аттанган. Бул массалык умтулуу.

Эми ушул эле кєрїнїштєрдї Кыргызстан менен салыштырып кєрєлї. Биринчиден, Кыргызстан-дын президенти Алмазбек Атам-баев Янукович сыяктуу балдары менен коррупциялык иштерге бар-ган жери жок. Деги эле анын їй-бїлєсї, урук-туугандары саясатка аралашпастан тим отурушат. Ук-раинада президенттик авторитар-дык бийлик орноп келген болсо, бизде бири-бирин кєзємєлгє алып тура турган парламенттик башка-руу системасы иштеп атат. Бий-ликтин їч бутагы Конституцияда кєрсєтїлгєн укуктарынан, мил-деттеринин сырткары чыккан жок.

Экинчиден, Кыргызстанда Ук-раинадагыдай Европага, же Рос-сияга ыктайбыз деген массалык бєлїнїї жок. Биз башынан бир мамлекет болуп келгенбиз. Кудай буйруса мындан ары да ынтымак-та, бирдикте жашай беребиз. Ал-бетте, акыркы учурларда Батыш-тын саясатын жїргїзїп, ал жак менен байма-бай байланышып, алардын кызыкчылыгын коргоп жїргєн бирин-экин саясатчылар чыкты. Бирок, бул жалпы элибиз-дин маанайына эч кандай тааси-рин тийгизе албайт. Биз башы-нан Россия Федерациясы менен стратегиялык єнєктєш болуп кел-генбиз. Мындан ары деле ошол жолубуздан тайбаганыбыз туура болот. Демек, Кыргызстан менен Украинадагы саясий кырдаалдын айырмасы асман менен жердей де-сек болот.

Эў башкысы, азыркы тапта Кыргызстанда тїзїлгєн оппози-циялык кыймылдын бирдиктїї максаты болушу мїмкїнбї деген суроо бар. Аларды бириктирип турган бир гана максат бар экенди-

гин бардык саясат таануучулар бир ооздон айтып келишет. Ал максат – бийликке келїї. Ал эми мын-дан сырткары алып карай турган болсок, бирдиктїї оппозициялык кыймылга кирген саясатчылардын ар биринин амбициясы бар жана ар бириники ар башка.

Маселен, “Ата-Журт” партиясын тїптєєчїлєрдїн бири Камчыбек Ташиевдин Равшан Жээнбеков-дун максаты менен кайнаса каны кошулбайт. Ташиев кїчтїї прези-денттик бийликтин болушун каа-ласа, Равшан мырза толук кандуу парламенттик башкаруу система-сын каалайт. Ал эми Мырзакматов болсо регионалдык кєз караштан арыла элек саясатчы экендигин кєргєзїп келет. Ал эми Аликбек Жекшенкулов болсо бул саясат-чылардан єзїн бир топ єйдєрєєк коет. Ырасында анын дагы жєнї бар. Бирдиктїї оппозициялык кыймылдын башка саясатчыла-рына караганда Жекшенкуловдун саясаттагы салмагы бар десек бо-лот. Андыктан ал бїгїнкї кїнгє чейин аларга кошуларын, же єзїн-чє болорун ойлонуп жїрєт. Айтып кое турган нерсе, Аликбек мырза-нын бул саясатчыларга жакындап жатканынын бир гана себеби бар. Ал себеп - бїгїнкї бийликке бол-гон ич кїптїсї, таарынычы. Ал эми Ємїрбек Суваналиевдин болсо, єч алуу гана максаты бар. Андыктан бул биригїїнїн кызыкчылыгы ме-нен кыргыз элинин кызыкчылы-гы тєп келишпей калганын бай-коого болот.

Бїгїнкї кїндє кыргыз эли, жал-пы эле кыргызстандыктар митинг, митингден уланган ызы-чуулу тєўкєрїш сыяктуу кєрїнїштєрдї эмес, тынчтыкты, стабилдїїлїктї каалап турат. Бирок, элдин кызык-чылыгы менен эсептешпей, єздє-рїнїн гана кызыкчылыгын кєздєп жаткан бул оппозициялык кый-мылдын мїчєлєрїнє тїшїнїї кы-йын болууда...

28-февраль, 2014-жыл

6 УКРАИНАДАГЫ АНАРХИЯ

В. ЯНУКОВИЧ ЄЗ ТЇБЇНЄ -ЄЗЇ ЖЕТТИ

Украинанын азырынча “Экс-президент” статусуна ээ боло элек президенти Виктор Янукович 2 жылдан бери “Россия, Белорус, Казакстандын бажы биримдиги-не киребиз” деп бир убада айтып кайрадан єткєн 2013-жылдын ая-гында “Европа ассоциациясына киребиз” -деп кайра айнып, мам-лекет дефолт болоор алдында Рос-сиядан 15 млрд. доллар насия су-рап, анын 3 млрд. долларын транш тїрїндє алып, кайрадан Европага сатылып, алар эмнени айтса ошону жасап, Киевдеги “Майдан” аттуу акцияны басканга эрки жетпей, Евросоюз “Майдандан” кїч тїзїм-дєрїн алып кеткиле” десе ошолор-дун сєзїн угуп, 77 адамдын канына сабын болуп, бийликтен єзїн-єзї жок кылды.

2014-жылын 20-21-февраль кїндєрї. Киевдин “Майданында” снайперлер жана митингчилер та-рабынан “”Беркутчулар” окко учуп жатканда “Майданды” тазалаганга чабуулга єтїїгє “Беркутка” буй-рук берип, экстремисттик топтор, ашынган улутчулдар кача башта-ганда, кайрадан ал буйругун ток-тотуп салуу бул чыккынчылыктын белгиси болду.

Биз “Айбатчылар” В. Янукович-

тин Европа мамлекеттерине бол-гон саткынчылыгын 2014-жылдын 31-январда эле газетабыздын бе-тине жазып чыкканбыз. Украина-дагы окуялар дал ошол биз жазып чыккандай болду.

ВИКТОР ЯНУКОВИЧ ЭМНЕГЕ САТЫЛДЫ?

АКШ, Европа мамлекеттери “тынч митингчилерге кїч колдон-соўор Украинанын айрым бийлик адамдарына карата визалык жана финансылык санкция колдонобуз” -деп коркутту. Украинанын эки жолу єкмєт башчысы, бир жолу президент болуп эбегейсиз байлык жыйнаган В. Янукович байлыгы-нан ажырап калышынан коркту. Украинада акыркы кїндєрї В. Яну-кович эмес, Европа бийлик жїргї-зїп турду. В. Янукович президент аты эле болбосо, бийлик тышкы кїчтєрдє болду.

Киевде Германия, Франция, Польша мамлекеттеринин Тыш-кы иштер министрлеринин кий-лигишїїсї менен оппозициянын єкїлдєрї О. Тягнибок, А. Яценюк, В. Кличко менен В. Януковичтин колдору коюлган келишим кабыл алынды. Бул келишим боюнча, бий-

лик кїч органдарын “Майдандан” алып кетип, ал эми митингчилер шаардын аянттарын, кєчєлєрїн бо-шотмок. Президент ушул жылдын декабрь айына чейин президенттик шайлоо жарыялап, конституция-лык реформаларды жїргїзмєк. Бул келишимге Россия тараптан барган президенттин адам укугу боюнча комиссиянын жетекчиси В. Лукин кол койбой Москвага карай жол тарткан. Чынында бул келишим эл кєзїн будамайлоо мїнєзї болгон. Бийлик кїч органдарын казарма-ларга жайгаштырып, “Беркутту” да-роо жайгашкан жерине алып кетти. Бирок, “Майданчылар” тарабастан администрациялык имараттарды: Раданы, президенттик админист-рацияны, єкмєттїн имаратын ба-сып алышты.

ЭКИ ЖЇЗДЇЇ ЕВРОПАУкраина оппозициясы “Правый

сектор” деп аталган экстремист-тердин жана ашынган улутчулдар (Бандерачылар) бийликти басып алаар замат, Европанын бийлик єкїлдєрї бул тєўкєрїштї кубат-тап чыгышты.

Юлия Тимошенко Харьков шаа-рындагы тїрмєдєн чыгаары менен Киевге учуп келип дароо эле “Май-данга” барып ал жердегилерге “мен силердин эркиндигиўердин кепили болуп берем!” -деп убада кылды.

Таў калыштуу? Азырынча Ю Ти-мошенко эч ким эмес. Тескерисин-че эл Ю. Томошенкону эркиндик-ке чыгарды. Ал азырынча, “Май айында єтїїчї президенттикке та-лапкер болом” -деп жатат. 2004 жылы АКШнын акчасы менен Украинада тєўкєрїш жасаган бул айым ошол митингде "биз Евро Би-римдигине кошулабыз!"-деп ачык айтты. Тээ єткєн 90-жылдары Рос-сия газына ортомчу фирмаларды тїзїп оўой жерден олжо таап, эбе-гейсиз байып отуруп бийлик теп-кичине жеткен, улуту еврей ( кыз кезиндеги фамилиясы Григян. Ев-рейлер адатта ар кайсы улуттун фамилияны алып жїрїшєт).

Ю. Тимошенконун тїрмєдєн бо-

шошун АКШ, Европа мамлекетте-ри куттуктап жиберишти

Буга чейин “Украинага бир цент жардам бербейбиз” -деп жаткан Евро Биримдик Украинага 20 млрд. евро беребиз” -деп жаты-шат. Сыягы, бул Ю. Тимошенко-нун “Евро Биримдигине киребиз” -деген билдирїїсїнєн болду.

Евро Биримдик “Майданды” “тынчтык митинг” -деп аташы эки жїздїїлїктїн ашкан чеги. Бей кї-нєє милиция кызматкерлери окко учуп жатса ошол кєрїнїштї тынч-тык митинг-дешке кантип ооз ба-рат. Украинадагы анархия Евро-панын акчасы, жана жалданма адамдары менен жасалды.

Украинадагы НАТО кїчтєрї-нїн негизги максаты: Крымдагы Россиянын деўиз флотун улутчул-дардын кїчї менен сїрїп чыгаруу.

Тышкы кїчтєрдїн дагы бир максаты Укрананы Россия, Казакс-тан жана Белорусиянын бажы би-римдигине кошпой бул ири аймак-ты ээлеген мамлекетти єзїлєрїнїн “огородуна” айландыруу.

Бирок,2014-жылдын 22-фев-ралында Чыгыш жана Крым об-ластынын ар кайсы деўгээлде-ги депутаттары, губернаторлору, шаарлардын мэрлери (баардыгы 3,5 миў делегат) Харьков ш. съезд єткєзїшїп “борбордук бийлик ту-руктуу болмоюнча єз мыйзамда-рыбыз менен иш алып барабыз” -деген резолюция кабыл алыш-ты. Бирок Украинанын тїштїгїнє экстремисттер тополоў салышууда. Крым Автономиялуу областы Рос-сияга кошулабыз” -деп жатышат. Керч шаарынын мэриясынын има-ратына жергиликтїї эл Россиянын желегин илишти.

Украинанын азыркы “бий-лиги” Чыгыш Украинаны жана Крым автономдуу областын “се-ператисттер!” -деп аташты. Батыш Украинада кыйла жылдан бери борбордук бийликке баш ийиш-пей “Степан Бандеранын улутчул-дук идеологиясын алып, Киевдин “Майданында “ бейкїнєє 12 ми-лицияны жана да "Региондор пар-

тиясынын" штабындагы бейкїнєє 2 жаранды мыкаачылык менен єл-тїрїштї.

Батыш Украинанын улуттчул-дук идеологиясын башка аймак-тарга таўуулоо бул сеператизмден да коркунучтуу.

СТЕПАН БАНДЕРА-ДЕГЕН КИМ БОЛГОН?

Бул жан кечти єткєн кылымда Батыш Украинада Улутчулдук уюм тїзїп (фашисттик) украин эмес эл-дерге кєрбєгєндї кєрсєткєн. Дїй-нєлїк экинчи согушта Британянын атайын кызматы їчїн иштеген. Со-гуш бїткєндєн кийин Бандеранын желдеттери Украинада террор жїр-гїзгєн. Миўдеген бейкїнєє адам-дар тирїїлєй єрттєлїп, кудуктар-га салынып, дарга асылган жана атылып турган. С. Бендера Мюн-хен шаарына барып жай алып. їй бїлєсїн ошол жака кєчїрїп алган. 1956 жылы СССРдин КГБсынын кызматкери тарабынан Мюнхен-де атылган.

Германия мамлекети ушул тапта С. Бандеранын жолун жолдоочу-ларды колдоп жатат. Европанын дагы бир эки жїздїїлїгї ушун-да жатат.

В. Януковичтин тагдыры жє-нїндє Россиянын МамДумасынын тышкы саясат боюнча комитеттин тєрагасы Алексей Пушков ММК мындай коментарий бериптир.

“В. Януковичке батыш мамле-кеттери “коопсуздугуна кепилдик” беришкен. Бирок, В. Януковичти Гаага сотуна салып беришет. Сотто В. Янукович “кепилдик бербеди-ўер беле” -десе алар (батыш мам-лекеттери. авт.) жылмайып гана коюшат. Мына дагы бир Европа-нын эки жїздїї саясаты.

Айтмакчы, Ю. Тимошенко тїр-мєдєн чыгып “Майданга” келген-де майып адамдын арабасы менен келди. Бул айымдын бул жоругун симуляция-деп коёт. Ю. Тимошен-ко бир айдан кийин эле, жїгїрїп басып кетээрине єзїўєр кїбє бо-лосуўар.

Токо МАМБЕТОВ

ЖЕТИ ЄЛЧЄП, БИР КЕСЕЛИЄлкєбїз акыркы тогуз жыл аралыгында

эки ыўкылапты башынан кечирип келди. Алардын кесепеттерин мамлекет азыркыга чейин башынан кечирип келїїдє. Єлкєбїздє болгон окуялардын Грузиядагы, Украинада-гы, Сириядагы окуяларга коендой окшош-тугу ойлондурбай койбойт. Албетте аталган окуялар жок жерден гана келип чыккан жок дечи. Бардыгы бири-бири менен тыгыз бай-ланышта болуп жаткандай кєрїнєт.

Бїгїнкї кїнї окуялардын уландысы Украи-нада кайталанып жаткандыгы ар бир жаран-ды тынчсыздандырып жатат деген ойдомун. Эгемен мамлекет Евросоюзга кирбей койгон-дугунан улам, батышка ыктаган айрым кїч-тєр элди кєчєгє алып чыгып, калыптанып, журт катары турукталып калган мамлекетти талкалоонун алдында турат. "Майдан" кан-дай ыргакта єєрчїдї, кєз жїгїртїп кєрєлї. Украина президенти батышка ыктаган жок, митингдерди єткєрїїгє каршы мыйзамды ка-был алды. Элдин атынан чыккан оппозиция нааразычылыгын билдирди, элди кєтєрдї, єзїнїн укук коргоо органдарында иштеген уул-кыздарын ур-токмокко алып, аларды єлтїргєнгє чейин барды. Мыйзамды жокко чыгарган кїнї тарайбыз деди. Бирок андай болгон жок. Демек тїпкїлїгї башкада экен

да, куруу шылтоо менен мамлекетти жок кы-лууга алып баратышат. Албетте бул коогалаў кайсылдыр бир кїчтєр їчїн эў оптималдуу болуп эсептелип келет. Мамлекеттин, журттун журт катары жок болушу кимдин кызыкчы-лыгында? Албетте батыштын акчага чирен-ген атка минерлери пайда алууда.

Кызыгы ошол "Майдан" апааты Кыр-гызстанды карай ыктагандай сыяктанат. Бажы союзуна кирїїгє каршы болуу тари-зи алдында элибиздин мээсин айлантуу ме-нен митингдерди єткєрїї акырындан жыла баштады. Митинг кєнїмїш адатка айлан-гандыгын баардыгыбыз билебиз. Бирок ошол митингдин артынан бизде да їчїнчї "Майдан" башталып кетпейби деген коопто-нуу жаралат. Себеби, суунун башаты булак болот эмеспи. Акырын, кичинекей митинг єткєрїї менен элди топтоп, акыры кайсыл жакка, кандай нукта бара тургандыгыбыз айдан ачык кєрїнїп калды. Анын їстїнє Бажы союзуна олуттуу каршы чыгып жаткан Равшан Жээнбеков деген депутат мырзабыз жакында Украинага барып, майданга каты-шып, каршылык, нааразычылык акциясына чыккандарды колдой тургандыгын билди-рип келди. Равшан мырза украиндердин оп-позициясын колдогону бардыбы же майдан

сценарийин кєчїрїп алып, аны Кыргызстан-да ишке ашырганы жатабы? Элибиз їчїн-чї ыўкылапка туруштук бере алабы? Анын деги бизге кереги барбы? Ушул суроолор-го бир гана жооп бар, ал, тынч, ишеничтїї єлкєдє жашагым келет.

Жети єлчєп бир кесип келген калкыбыз Бажы союзуна кирїї кирбестигин, анын ке-сепеттерин жана пайдалуу жактарын жак-шы эле баамдап турат. Бирок ошол чечимди Равшан мырза сыяктуу атка минерлерибиз элге каршы буруп, жакшысын айтпай, жат жагын чыгарып, єздєрї эўсеген бийлик ме-нен байлыкка умтулуу куралы катары кол-донуп жатканы кейитет. Эл ишенип шайла-ган мырзаларыбыз мындай жоосунду жасап жатса, калганыбыз кайда барабыз. Же бай-лык, бийлик, мансап, батыш ыргыткан кара-жат элдин їнїнєн, келечегинен артык болуп кеткенби? Же Равшан Жээнбеков, Ємїрбек Абдрахманов сыяктуу депутаттарыбыз элге каршы иштеген инсандарбы?

Ар бир аткарылып жаткан иштин акыры кайсыл жерге келип такаларын баамдашы-быз зарыл. Бїгїн чыгып жаткан митингчи-лер эртеў аны єєрчїтїп, коогалаў жараткан-га алып келери кїмєнсїз. Анда Кыргызстан да украинанын сценарийине єтєт. Эл кагы-

лышат, мамлекетибиз дагы канчалаган жыл-га артка чегинет. Жакырчылык байыр алат. Бул бери гана жагы, тїндїк-тїштїк, бай-ке-дей болуп эки-экиден чабышып, ата-бабала-рыбыз сакта деп берген кутман жерибизди оруска, кытайга, эч болбосо жакынкы казак менен єзбекке тарттырып, талатып жиберїї коркунучу бар.

Жаратылышы бай, эли кеменгер Кыр-гызстан канчалаган кылымдардан бери та-тыктуу ємїр сїрїп келет. Эми минтип акча деген нерсе кєз майын басып калган атка минерлердин куру шылтоосунун алдын-да мамлекетибизди жок кылып алабызбы. Балдарыбыздын эртеўки келечегине балта чаап, коўшуларга кул болуп калабызбы. Бї-гїнкї митингдин кесепети эртеўки жашоо шартыбызга да кедергисин тийгизет эмеспи. Мамлекет, єкмєт мага эмне кылып берди дегендин ордуна, мен мамлекет їчїн эмне кылып бердим, же эмне кылып бере алам деген ураандын алдында митинг, антими-тинг сыяктуу жат кєрїнїштєрдєн арылып жапа тырмак иш алып барсак Кыргызстан єнїгїї жолуна тїшєт эле. Келечекке їмїтї-бїз да, ишеничибиз да зор. Ал їчїн акылы-быз менен жашап, иш алып баруубуз керек.

Акинай АЙДАРОВА

28-февраль, 2014-жыл

7

Тамерлан ИБРАИМОВ, серепчи:

Марат КАЗАКПАЕВ, саясат таануучу:

ЖЭЭН ЖЭЭК

Ж.САТЫБАЛДИЕВ Ф. КУЛОВДУН САЯСИЙ КОРРУПЦИЯСЫНА ТУРУШТУК БЕРЕ АЛАБЫ?

“Ар намыс” фракциясынын башчысы Фе-ликс Кулов Мамлекеттик каттоо кызматын каалагандай калчап атат. Жаш, тилимди алат, айтканыман чыкпайт деген ниет менен алып келген Эрлан Сапарбаев деген кадры бунт уюштуруп, Куловдун айдактамасы ме-нен чуркап жїрїїнї каалабады.

Эрлан Сапарбаевдин айтымында, ал бая-гы эле Куловдун “крышасынын” алдында иш жїргїзїп жїргєн “Интел Линкс” компания-сынын мамлекеттик документтерди жасоо боюнча контрагы февралда аяктагандыктан, Кулов єзї кайсы компанияны айтса, ошо-лор менен контракт тїзїї буйругун берген. А бирок Сапарбаев буга караманча-каршы чыгып, эч кандай компанияларсыз паспорт жана башка документтерди єзїбїз жасап бе-ребиз деп тырышып туруп алган.

Ушундан улам “бунтарь” Сапарбаев са-дага чабылып, кызматынан айдалды. “Ар

намыс” фракциясы болсо жаўы жетекчи тандоо боюнча жыйындарын фарска айланды-рып, акыр аягында Феликс Кулов тїрткїлєп жаткан Султан Альчикенов эмес, “Єнїгїї-прогресс” партиясынын жетекчиси, депутат Бакыт Тєрєбаевдин бир тууганы Аскарали Тєрєбаев депутаттардын кєпчїлїк добушун алып калган. Айрым маалыматтар боюнча, А.Тєрєбаев депутаттарга 5-10 миў доллардан акча тараткан имиш. Акыр аягында фрак-циянын депутаттары Тєрєбаев менен кошо премьер-министрдин кароосуна дагы їч та-лапкер - Алина Шаикова, Даир Кенекеев жана Султан Альчикеновду жєнєтїштї.

Бул фарска катышууну каалабаган жалгыз депутат Каныбек Иманалиев Каттоо кызма-тына алар жиберген кадрлары тиешелїї деўгээлде иштей албай жатканын, аталган кыз-мат коррупциянын очогуна айланганын, талапкерлерди тандоо жана дайындоону премь-ер-министрдин єзїнє єткєрїп бериш керектигин айтып, уятынан бети чыдабай атканын жашырган жок. А бирок анын кесиптештери уят сыйытты жыйыштырышып салып, анын сунушун четке кагышыптыр.

Эми тандоонун татаал маселеси премьер-министр Жантєрє Сатыбалдиевдин алдында турат. Жантєрє Жолдошевич Куловдун саясий коррупциясына туруштук бере алар бекен? Канча жылдан бери Кулов єзїнїн досу Дмитрий Цойдун “Интел Линкс” аркылуу жасаган паспорт бизнесин корголоп келет? Эми дагы эч уялбастан тил алчаак єз кишисин Каттоо кызматына сїйрєп келип, каалагандай калчаганды уланткысы келїїдє. Премьер-министр Куловдун мындай аракетине бєгєт коюуга, татыктуу инсанды алып келїїгє, Мамлекеттик каттоо кызматын бир ууч адамдын чєнтєгїнє эмес, элдин кызыкчылыгында, мамлекет їчїн иштегендей кылып чечим жасоого эрки жетер бекен десеў?

ЖЭЭНБЕКОВДОН КУДАЙ САКТАСЫН!Эскилерди бетине кармаган “жаўы” оппозиция азыртадан эле болочок кызматтарын

бєлїштїрїп алган сыяктуу. Акыркы убакта “Фейсбуктун” каарманына айланган Равшан Жээнбеков адаттагы куулугу жана сактыгын жыйыштырып коюп, ачык эле чабуулга єттї. Артында чоў кїч бардай, тїртмєлєп турган...

Равшандын жазгандарына кєўїл бурсак, анын жалгыз эле душманы бар экен – ал пре-зидент. “Ажыдаар болуп калганын єзї байкабай атат”-дейт Жээнбеков. Ооба, Равшан їчїн президент ажыдаар кєрїнїп жатат, анткени ага окшогон коррупционерлерди, мам-лекетти дїўїнєн саткандарды камчылап, камап, жегенин кустуруп атат. Ошол чоў-чоў жутуп алгандарын кусуп каламбы дегенден корккон Жээнбеков ары чапкылап, бери чап-кылап бийликти оодара турган оппозиция курдум деп ойлоп жїрєт. Карапайым эл, ми-салы, Атамбаевди ажыдаар кєрбєй эле,андан коркпой эле тынч оокатын жасап жїрїшєт. Эмне їчїн? Анткени алар камактан коркпойт. Ємїр бою таза иштеп, маўдай тери менен нан таап жїрїшєт. Ал эми Равшан сыяктуу жеп-ичкичтер їчїн ажыдаар кєрїнгєнїн тї-шїнїп эле турабыз.

Ошондой эле Равшан Жээнбековдун айтымында, ал “буюрса, премьер-министр болот” экен. Премьер-министр болгондон кийин гана Кыргызстанга укмуштуудай єзгєрїштєрдї алып келет экен. Чын-чынына келгенде, Равшан Жээнбеков 31 жашында Маммїлк ми-нистри болуп, мамлекеттин оокатын дїўїнєн арзыбаган акчага сатып ийгенде эле тїўїл-гєнбїз. Кудай анын бетин ары кылсын, премьер-министр болсо баарыбызды кошуп дї-ўїнєн батышка сатып ийип кууратат.

Анан дагы їзєўгїлєш оппозициячыл соратниктерин унутуп койдубу Жээнбеков? Алар-дын ар биринин аттын башындай амбициялары бар. Ошол эле Ташиев же Мырзакматов Равшанга бийликти карматып коюп жалдырап отуруп беришпейт да? Мына, чатактын баары ушул жерде.

Ошондуктан, Равшан Бабырбекович, сизге бере турчу кеўешибиз – батышчыл, же чыгышчыл болуунун орду-на кыргызчыл болсоўуз – биртоп ийгиликке жетишесиз. Алдыўкы катарга єз амбицияларды эмес, кыргыз элинин кызыкчылыгын койсоўуз – ошондо эл ишенет. А бирок сизди премьерлик тактыда кєрїш кыргыз элинин кы-зыкчылыгына тєп келбей жатат...

ПОПУЛИЗМДИН ДА ЧЕГИ БОЛОТПремьер-министрлик кресло кєздєн учкандан бери

“жаўы оппозициянын” “эрте бышып жетилген” лидери Равшан Жээнбеков анча-мынча адекваттуулугун жого-туп баратат.

Єзїн-єзї пиар кылып атып чарчаган окшойт, эми популизм менен алектенїїгє батыл киришти. Єзїнїн “Фейсбуктагы” баракчасына Украинада “Мамлекеттик

тил саясатынын негиздери жєнїндє” мыйзам жокко чыгарылганын жана эми аларда бир гана мамлекеттик тил - украин тили болорун жазыптыр. Анан дагы "жылан чакпай жыл-кы теппей" эле Кыргызстанда дагы бир гана кыргыз тили мамлекеттик болуп, башка тил-дер болбошу керектигин балп эттирди.

Эзели кыргыз тилине кїйбєгєн, “how do you do”дегенди гана укканда кулагы сїйїн-гєн Равшан Жээнбековду кєбї тїшїнбєй калды. Элди єзїнє тартуунун айла-амалы кал-бай калганда ушул сыяктуу популисттик кадамдары менен єзїмє упай топтоп алам деп ойлойт окшойт.

Каршылаштарды беттен алмай, айтышмай, чабуулга єтїї сыяктуу популисттик жалган тактикасы Р.Жээнбековду кайсы бийиктикке жеткирерин дагы кєрє жатарбыз, кїтє туралы.

26-февралда Кыргызстанда ЖК депу-таты Равшан Жээнбеков башында турган жаўы оппозициялык кыймылдын бет ача-ры болуп єттї. Жыйындын натыйжасында кыймылдын мїчєлєрї бийлик эки револю-циядан сабак албастан, кайрадан автори-тардуу багытка ыктады деген меморандум кабыл алышты.

Саясий-укуктук иликтєєлєр борборунун директору Тамерлан Ибраимовдун айты-мында, жаўы оппозициялык кыймыл кан-дайдыр бир туруктуу кєз караштарды кар-манган олуттуу кыймыл болот деп айтууга болбойт жана єлкє їчїн эч кандай жакшы-лык алып келбейт. Анын пикиринде, атал-ган кыймыл багыты ар тараптуу, бир гана бийликке келїїнї максат кылып бирик-кен кыймыл болуп саналат. “Бирок бийлик їчїн кїрєш кандайдыр бир реформаларды єткєрїп, элдин турмушун жакшыртуу мак-сатында болушу керек эмеспи”, -дейт сая-сат таануучу.

Ал ошондой эле авторитаризм боюнча оп-позиционерлердин айтканына да кошулган жок. “Мамлекеттин саясий системасында белгилїї бир жетишпегендиктер болсо да, кадимки саясий кїрєштї жїргїзїї їчїн бар-дык шарттар бар. Кыймылдын бул сыяктуу билдирїїлєрї кїмєн санатат. Бул оппози-циялык кыймыл олуттуу эместей сезилет, ооба, алар саясий талаада кандайдыр бир кыймылдарга жол беришет, бирок мамлекет їчїн эч жакшылык жасап бере алышпайт”, - деди Ибраимов.

Серепчи мындан тышкары Кыргызстан-дагы ар кайсы оппозициялык кыймылдар

биригиши ыктымалдыгын кошумчалады. “Ар кандай кїчтєрдїн єздєрїнє санаалаш издегени кадимки эле саясий кєрїнїш. Мын-дан кыр издєєнїн кереги жок. Жакынкы убакта жана шайлоонун жакындашы ме-нен дагы кєптєгєн биригїїлєргє кїбє бо-лобуз”, - деди ал.

Ибраимовдун пикиринде, жаз албетте адаттагыдай тынч єтпєшї мїмкїн, бирок чоў єзгєрїїлєр болбойт, анткени ал їчїн социалдык база жок.

- Марат мырза, Украинада рево-люция жасалып, Виктор Янукович качып кеткенден соў биздин айрым оппозициялык саясатчылар учур-дагы бийликти да Украинадагыдай абал кїтїп турат дегендей айта башташты. Буга кандай карайсыз?- Бизде Украинадагыдай сценарий буга

чейин болуп єткєн. Башкача айтканда, Ук-раинада биздеги 2010-жылдагыдай окуя бо-луп єттї. Экинчиден, Украинада идеология, саясий кырдаал башка. Алардын кєпчїлїк эли Евросоюздай болуп жашагылары келет. Ошондуктан алар оппозицияны колдоду. Бизде болсо кырдаал башка. Бирок, корку-нучтар бар. Анткени Улуттук оппозициялык кыймыл деген тїзїлдї. Алар бизде Украина-дагыдай сценарийди тїзгєнгє аракет жаса-шат. Бирок, ушул оппозициялык лидерлер мамлекетти алып кете алабы деген суроо бар. Буларда конкреттїї идея жок болуп атат. Андыктан эл ээрчибейт. Алар элди кє-тєрєбїз деп ойлоп атат. Бирок эл андайдан тажап калган.

- Россиянын белгилїї саясат таа-нуучусу Федор Лукьянов «Януко-вичтин тагдыры Кыргызстандын

экс-президенти Курманбек Ба-киевдики менен окшош болуп кал-ды» деп билдирди. Чындыгында эле ошондой болдубу?- Окшоштук бар. Бирок биздин ментали-

тибиз башка. Украина кандай болгон кїн-дє да Европа. Алар цивилизацияга жакын. Андыктан алар адегенде 3-4 ай митинг єт-кєрїштї. Бизде болсо Бакиевдин бийлигин бир заматта эле кулатып коюшкан.

Дамир ЭСЕНГУЛОВ

“ЖАЎЫ ОППОЗИЦИЯЛЫК КЫЙМЫЛ ЄЛКЄГЄ ЭЧ КАНДАЙ ЖАКШЫЛЫК АЛЫП КЕЛБЕЙТ” “ОППОЗИЦИЯЛЫК КЫЙМЫЛ

БИЗДЕ УКРАИНАДАГЫДАЙ АБАЛДЫ ТЇЗЇЇГЄ АРАКЕТ ЖАСАЙТ”

28-февраль, 2014-жыл

8 ШОУ МАЕК

Ишиў ийгиликтїї жїрїп жатканда

сєзсїз кєрє албастыктар болот

Кыргыз шоу-бизнесинде кєптєн бери жаркыраган жылдыз болуп жанып келген Кенже Дїйшеева менен маек:

- Саламатсызбы Кенже эже, сиз-дерде кандай жаўылыктар бар?- Саламатчылык 4-мартта чыгарма-

чылык концерт жана “Жебе” тобунун бет ачары болот деп даярданып атабыз. Кудай буюрса “Жебе” тобунун тїзїлгє-нїнє їч жыл болуп калды, ал эми мен жыйырма жылдан бери чыгармачылык менен алек болуп жїрїп бир дагы єзїм-дїн концертимди берген эмесмин. Мын-дайча айтканда отчёттук концерт сыяк-туу болуп калат, бирок ошол эле учурда мен тїптєгєн “Жебе” тобунун бет ачары. Анткени мени жана “Жебе” тобун бєлїп караганга мїмкїн эмес. Бул менин чы-гармачылыкта єзїнчє болуп чыккандан берки эмгегим. Эми кыргыз элимдин ал-дына алып чыгайын деп, ушу концертке даярданып, жаўы ырларды жаздырып, жаўы костюмдарды тиктирип, чуркап жїргєн кезибиз.

- “Жебе” тобу тууралуу жана алар-дын стили жєнїндє айтып бер-сеўиз.- Топ тєрт жигиттен турат жана коман-

данын музыкалык билими бар, бардыгы теў таланттуу. Ырлары бардык муундар-дын моокумун кандырат жана тартыл-ган клиптеринде улуттук колоритте да, заманбап стилде да кийинишет. Жаш кезинен эле ар кандай кастингдерге ка-тышып, конкурстарда кєрїнїп келгени менен эл алдына 4-март кїнї салтанат-туу тїрдє, концерттик программа менен тааныштырам. Боло турган концертте кудай буюрса балдардын ар бирине ба-сым жасап, ар бирин кєргєзїп бере алам.

- Интернет булактарындагы со-циалдык тармактарда – “Жебе” тобу корей балдарына окшош, жана кыздарча кєйнєк кийип алышкан го... – деген ой-пикирди талкуулап жатышат, чындап эле стили тууралуу айтып берсеўиз.

- Балдардын стили кыргызымдын улуттук колоритинде деп айтып кеттим го, ал эми корейлерге, кыздарга окшош-туруп атышкандары жєн эле дагы бирєє-нїн провокациялык кеби. Мен сын-пи-кирди туура кабыл алган адаммын, бирок эгер негиздїї болсо. Негизи жок ушак кептерге кєўїл дагы бурбайм. Жакшы-накай костюм кийип чыгышат.

- “Жебе” тобунун башка ушу сыяк-туу топтордон эмне айырмачы-лыгы бар?- Эми аны кєргєн эл єзї байкап, баам-

дайт деген ойдомун.Себеби команда бир гана заманбап стилде болбостон, улуттук стилди да кармап келет. Улуттук стилде-ги ырларга чоў басым жасайбыз. Кыска-сын айтканда элибиздин бардык талабы-на жооп бергенге катуу аракет кылабыз. “Бышкан ашка сынчы кєп” деп коёт эмес-пи, ошо сыўары мен бул команданы тїп-тєп бїткєндє ар ким ар кандай кеп кыл-ды. “Жаш балдарга эмне ашык болдуўар? Эмнеге эркектердин командасы? Жеке жашооўордо жолдошуўуз жокпу?” де-ген суроолорду узатышты. Адам жєнїн-

дє башкалар кеп кылып атса, анда сенин жашап жатканыўдын белгиси. Жеке жа-шоом эў сонун жана “Жебе” тобунун єз багыты тїз. Жолдошум, жакын досторум жана туугандарым колдоп турганда эмне їчїн мен чыгармачылыкта ачылыш жа-сай албайм?! Колдон келип атканда, ишиў ийгиликтїї жїрїп жатканда сєзсїз кєрє албастыктар, бут тозуулар болот. Мен бул

нерсеге анча деле кєўїл бура бербейм.

- Концертиўизге конок болуп ким-дер келет?- Гульнара Калдарова жана Айжамал

Кабылова менен кєптєн бери иштешип, чыгармачылыкта да жеке жашообузда да жакын келебиз. Азыр кєп концерттер “ашар-концерт” болуп кетип атат, афиша-ларын карасаў жеке концерт дегени менен коноктордун узун тизмеси жазылат. Биз-дики программабыз толук болгондуктан, буюрса чындап эле жеке концерт болот.

- Маегиўизге чоў рахмат Кенже эже, жана боло турган концерти-ўиз ийгиликтїї, ойдогудай єтсїн!

Бектур БАЙМОЎОЛОВ

Кенже ДЇЙШЕЕВА, ырчы:

ЖАМАЛ АПА БАЛАСЫ АЗАМАТТЫН ТАГДЫРЫН АЙТСА, СЄЄК СЫЗДАЙТ

Балам Токтоназаров Азамат Єзгєрїшович 2009-жылы Кыргыз Экономикалык Университетине тапшырып єзї каалаган адвокат жагында окуп жаткан. Ошол учурда мен Москвага иштерим менен кеткем. Ал убакта балам менен те-лефон аркылуу сїйлєшїп турчубуз, ал кїнї да адаттагыдай эле сїйлєшїп жаткам. Сєзїбїздїн аягында коштошпой эле телефонду ордуна койбостон кетип калды. Мен болсо таў калып кала бердим. Андан кєп єтпєй эле инимдин жолдошу келиним телефон чалды. Балаўыз эсин жоготуп жыгылып калды, тез жардам келип, эсине келди деди. Андан дагы бир аз убакыт кєп єтпєй эле бул жактан кайра чалышты. Бала-ўыздын абалы оор башы ооруп жатат. Тез арада келип ка-лыўыз дешти, Мен ал кїнї учканга билет алганы барсам, бир жумадан кийин гана билет болоорун айтышты. Ошен-тип мен бир жумадан кийин Кыргызстанга келдим. Келсем жаркырап узаткан балам босогодо отурган экен, ушундай деўгээлге келип калыптыр. Мен баламды жазында армияга деп чакырышканда баардык врачтардын кароосунан єткє-рїп ден- соолугу чыў деген жыйынтык беришкен. Абалын кєрїп алып ыйлап жибердим.

Мен келгенден кийин гана баарын угуп жатам. Кєрсє мындайча болот. Мен баламды кетээрде кийинтип кеттим эле. Сабаган балдарга курткасы жакканбы айтор, баламдын курткасын тартып алышат. Негизи їч жолу сабашкан экен. Балам тааныштары чакырып ошолор аркылуу курткасын кайра кайтарып алган. Баламдын иши боюнча баардык же-

ринде кїбєлєр бар, сабап жатканда достору болгон, сабаган балдардын аты жєнї, ким кайда, менде бардык маалыматта-ры бар. Мен аларды кличкалары аркылуу таптым. Ажыма-тов Кайрат (Шрек),Тїлєбердиев Азамат (бостери), Кадырбе-

ков Эрлан (ренбо), Жумабек уулу Улукман (Манап). Азыркы учурда кайсы бир чоў окуу жайларда окуп жатышат. Дагы бирєє Нурсултан (сендвич), фамилиясы белгисиз. Мен ба-ламдын иши боюнча отуздан ашуун ЖКнын депутаттарына кат жазып, жыйырма депутат менен бет алдында кайрылып жардам сурадым. Кирбеген тийиштїї министрликтер калган жок. Азыркы эле ажобуз Атамбаев Алмаз Шаршеновичке он їч жолу кат жазылып кайрылдым. Бийлик тараптан эч жооп болгон жок, Бул иште мыйзамды кєз кєрїнє бузган айдан ачык эле кєрїнїп турду. Мисалы соттордун кылган иши, Абакиров Ж.Т, Мураталиев Р.Э, Асанова И, булар бул ишти эки жолу карашкан, мыйзамда бир сот бир ишти бир эле жолу кара-ганга болот экен. Ал эле эмес мен бир жолу дагы баламдын иши боюнча Октябрь райондук милиция бєлїмїнє барып кирейин десем, киргизишпей ал жерден мени уруп согушуп, тез жардам келгенде эсиме келиптирмин . Бул иш боюнча да сотко бергем. Азыр гана кичине кыймылдап жатат

Редакциядан: Биздин каарманыбыз жашоодо-гу жалгыз туягын жоготуп тєрт жылдан бери чындыкка жетпей какпаган каалгасы, кайрыл-баган министр , соту калбаптыр. Беш жыл єт-сє да апа бул окуяны айтып берип жатып ыйлап отурду. Бийлик тарап бул иштин аягына чыга-рат деген їмїттєбїз?

Акмат РААТКАН

9

28-февраль, 2014-жыл

ШОУ ЖАЎЫЛЫКТАР

КОНЦЕРТТЕН ТЇШКЄН 6 МИЎ ДОЛЛАР БАКЫТ БУКАЕВДИН БАЛДАРЫНА

БЕРИЛДИ20-февралда Токтогул Сатылганов атындагы улуттук

Филармонияда “Биздин Бакыт” аттуу Бакыт Букаевдин жаркын элесине арналган концерт болуп єттї. Концерт-ке Бакыт Букаевдин сахналаш достору, анын чыгарма-чылыгын урматтаган инсандар катышышты. Концерт мыкты деўгээлде єтїп, андан тїшкєн 6 миў доллар Ба-кыт мырзанын їй-бїлєєсїнє берилди.

ОМАР ЖАНА АРСЕН ГАСТРОЛГО ЧЫГАТКыргызстандын шоу бизнесинин кєрїнїктїї єкїл-

дєрї Омар жана Арсен Москвадагы кыргыз мекендеш-терибизге концерт тартуулаганы сапар алышты. Кон-церт Аялдардын эл аралык майрамына карата 6-мартта єтєт. Бул Омар менен Арсендин Россиянын шаарлары-на болгон биринчи гана сапары эмес. Буга чейин алар Россиянын бир топ шаарларына гастролго барышкан.

NON STOP ДУЭТИ ПРОДЮСЕРИ МЕНЕН АЖЫРАШТЫ

Белгилїї Non Stop дуэти продюсери менен ажыраш-ты. Дуэттин продюсери Алексей Сидоров менен тїз-гєн келишими аягына чыкты. 14-февралда Кожомкул атындагы спорт ордосунда болгон концертин Максат жана Чолпон акыркы концертибиз деп жарыялашкан эле. Мындан ары алардын чыгармачылыгын эмне кїтєт азырынча белгисиз. Бирок, популярдуу долбоор азы-рынча сахнаны таштабай тургандыгын билдиришти. КЇМЄНДЄР КИНО ТАРТТЫ

13-марттан тарта Кыргызстандын баардык кино-театрларында “Сїйїї жазы” аттуу тасма жарык кєрєт. Аталган тасмага Кїмєндєр Абылов жана Бакыт Мукул режиссерлык кылышты. Тасма лирикалык комедия. Бир-де кїлкї кєп болуп кетсе, кай бир жеринде жашоонун оордугу, кєйгєйлєр ойго салат жана азыркы кыргыз жана казактардын жашоосу жакшы чагылдырылган.

НУРЛАН НАСИП КАНАТ МЕНЕН ИШТЕШПЕЙ КАЛДЫ

Нурлан Насип продюсери Канат Кадыржан менен иштешїїсїн токтотту. Ал бир интервьюсунда: «Про-дюсерим менен беш жыл бирге иштештим. Алгач эки жарым жылга келишим тїзїп иштеп, кийин дагы аны эки жарым жылга узартканбыз. Беш жыл аралыгында жакшы иштештик, кєптєгєн ийгиликтерге биргеликте жеттик. Ортодо таарынычтар болгон жок. Эски жылы келишим аяктагандыктан, жаўырган жылы єз жолубуз менен кетїїнї туура кєрдїм. Продюсерим каршылык кєрсєткєн жок. Бири-бирибизди туура тїшїнїшїп, ын-тымактуу тїрдє чечим кабыл алдык»- деп билдирди.

КЫМБАТ МЕНЕН ЭРНИСТ УУЛДУУ БОЛУШТУ

23-февраль Ата Мекенди коргоочулар кїнїндє клип-мейкер Эрнист Сыдыков менен актриса Кымбат Аси-зовалардын їй-бїлєсїнє дагы бир эркек кошулду. Дал ошол кїнї Кымбат Эрнистке балканактай болгон уул тєрєп берди. Белгилей кетсек, Кымбат Асизова былтыр 18-февралда Эрнистке Замир аттуу уул тєрєп берген, бул наристе экєєнїн экинчи чїрпєсї болду

АССОЛЬ МОЛДОКМАТОВА ОРУСИЯДА КИЙИМДЕР КОЛЛЕКЦИЯСЫН ЄТКЄРДЇБелгилїї телеалып баруучу жана дизайнер айым

Ассоль Молдакматова 27-февралда Россиянын Крас-ноярск шаарына сапары менен барган. Ал жактан Ассоль Кыргызстандын маданият кїнїнє арналган салтанат-та єзїнїн кийимдер кєргєзмєсїн єткєрдї. Сибирдеги федералдык университетте 2 улуттук маданий аянтча-сы ачылган. Аянтчада улуттук колоритти сактаган ки-йимдер, тамактар жана колдон жасалган буюмдардын кєргєзмєсї болуп єттї. Кєргєзмєдє Ассольдун жазгы коллекциясы кєрсєтїлсє, ырчы Каныкей чакан кон-церт бергенге їлгїрдї.

Самара САЛАМАТОВА

28-февраль, 2014-жыл

10 УЛУТТУН БААЛУЛУГУ УЛУТТУН ЄЗЇНДЄ

Бакыт БАКЕТАЕВ, саясат таануучу:

АЛЫМ ТОКТОМУШЕВДИН АДАТТАГЫ “АЛАСАЛДЫРМАСЫ”

же болбосо “миркобко” жоопСєз жок, журналистика жана

адабият жаатында алгылыктуу салмагы бар Алым Токтомушев-ди жєнї жок эле каралай албай-быз. Эгемендик алган жылдардан бери єзї айтмакчы «маркум Ме-лис Эшимкановдун «кєтєн зорду-гу» менен» эле журналист болуп чыга калганын эч тана албайбыз. Олуттуу дагы, салмактуу дагы ма-калаларын массалык маалымат ка-ражаттары аркылуу байма-бай жа-зып турат. Арасында анча-мынча «аласалдырып» жиберген, ашыкча шєкєттєп жибермейлери дагы бар.

Мына ушул агабыз «Жаўы агым» гезитине эки кулач «Мик-роб» аттуу макаласын жарыя кы-лыптыр. Ырас, «Асабада» иштеп жїргєндєгї алгачкы журналист-тердин Кубатбек Жусубалиевдин стилине єзгєчє басым жасаган адатынан Алым агабыз деле куру

калбаганы кєрїнїп турат. Эки сєз менен айта турганды айлантып-те-герентип, мээни эзип отуруп, анан аягында «ушул болчу» айтайын де-геним дегенсип коет. Бул жолу да ошондой ыкманы тандаган экен. Кыязы бир ок менен эки коенду атууну кєздєсє керек.

Дегеним, учурдагы саясий кыр-даалга баа берип, оппозицияны да, ага кошуп бийлик єкїлдєрїн да «чыжылдата» кууругусу келип-тир. Туура, олуттуу ойлорун тана албай тургандыгыбызды билдир-дим. Бїгїнкї кїндєгї оппозицияга єзїнїн туура баасын берген. Би-рок, бийликти сындаганга келген-де эмнегедир ашыкча толкунданып жибергендей. Єзгєчє оппозиция-нын терс аракеттерин сынга алган маалымат, макалалардын барды-гын бийликтин заказы катары сы-паттап жиберген.

Маселен, бийлик «Курманбек Бакиев кайрадан єзїнїн тарапташ-тары менен Кыргызстанда тєўкє-рїш жасаган атат деген «аш» басып элге бекер таратып жиберди» дейт агабыз. Ушул жерден Алым Ток-томушев бир аз акыйкаттыктан тайып кеткен. Болбосо, єз элине ок чыгарып, 90 баланын ємїрїн кыйып качып кеткен Бакиевдер кайрадан реванш алуу їчїн Кыр-гызстанда калган ,кєздєй кадыр-ларына таянып тїрдїї иш-аракет-терди жасоону каалашкандарын билбей калдыбы? Керек болсо, бул боюнча Максим жана Жаныш Ба-киевдердин телефондогу сїйлє-шїїсїнїн аудио жазуусу дагы деле турат го.

Дагы бир жеринде «Атамбаев саруулуктар бїтїндєй кыргыз эли эмес деп айтты эле, аны Ысык-Кєл боюнча єкмєттїн єкїлї Кап-

тагаев «саруулуктар эл эмес» деп ала качып кетти» дейт. Эми чоў ата сакалы ээгине бїтїп калган аксакал журналист дагы имиш кептер менен макала токуйбу? Же Атамбаевдин «Бул митинг-дерге саруулуктардын бардыгы чыккан жок, арасынан он чакты эле бандиттери чыгып атат» де-ген кебинен эмне кынтык изде-ди десеў?

Анан дагы « Бийлик саясаты камчысын чапкан айрым журна-листтер "аппак кожолорунан" алда канча алыс кетип, Саруу айылына ага турган сууну буруп, бара тур-ган жолду бууп эки жакка каттат-пай, электр энергиясын бербей, облустан окчун бєлїп салуу єўдїї иш-чараларды сунуштап жибер-ди” дейт Алым мырза. Кайсыл ба-сылмадан, кайсыл теле-радиодон ушундай кепти уктуўуз эле Алым

мырза? Образга кирип кеткендин да чеги болот го.

Айтор Алым мырза, бул “Мик-робу” менен карапайым элге ке-ректїї акыл-насаатын айтуунун ордуна бийликти кандайча оода-рып тїшсє боло тургандыгы туу-ралуу “одасын” жазып салгандай болуптур.

Биздин башыбыздан эки жолу революция єттї. Элибиз чайнал-ды, кыйналды. Экономика эки жолу талкаланды. Ал эми талка-ланган экономиканы кайрадан бу-туна тургузуу, татаалдашып кеткен саясатты жєнгє салуу, коррупция-га каршы кїрєшїї эки кулач ма-кала жаза салгандай жеўил эмес. Ал їчїн убакыт керек. Андыктан аша чаап кеткениўизге бир аз бу-шайман болуп турубуз, Алым Ток-томушев.

КЫРГЫЗДА ГЕЙЛЕР ЭМЕС БААТЫРЛАР ЧЫККАН!

Бїгїн Америка элчилигинин астында болуп єткєн акцияда єтє маанилїї ойлор айтылып, Кыргызстанга баш багып келип жатыш-кан бачабоздорду (гей) коомдон алыс кылуу маселелерди кабырга-сынан коюп, ”Калыс” саясий кыймылынын тєрагасы Жениш Мол-докматов єткєрдї. Акцияда эркек менен эркектин єбїшїп жаткан, жана ар кандай жаш єспїрїмдєрдїн батыштын "балит" саясатын їйрєтїп аткан сїрєттєрїн єрттєштї.

Акыркы кїндєрї батыш єлкєлєрїнїн колдоосу жана каржылоосу менен Кыргызстандагы бейєкмєт уюмдар жана фонддор аркылуу бачабоз (гей) жана гомосексуалдарды пропагандалоо кїч алды. Кыргыздын каада-салтына, маданиятына, їй-бїлєє кїтїї баалулук-тарына, ишенген динине жана бийик туткан дилине каршы саясат жїргїзїшїп, элге жагымсыз нерсени таўулоо менен мамлекетибиз-дин ички саясатына кийлигишїїдє.

Гейлер менен гомосексуалдар АКШ штаттарында жана Европа мамлекеттеринде алгач “укугубуз бузулуп жатат” деп чыгышкан. Кийин бир жыныстуу їй-бїлє кїтїї мыйзамын кїчкє салып кабыл алдырышты. Бара-бара ымыркайларды асырап алуу мыйзамдарын кабыл алдырышып, анысы аз болуп, “инцест” мыйзамын таўуулап жатышат. Бул, атасы кызын алганга, энеси баласына турмушка чык-канга, бир тууган эркек менен кыз бири-бири менен баш кошконго жана жыныстык катнашта болууга уруксат дегенди билдирет. Эгер биз, ата-бабабыздан ыйык сактап келген їй-бїлє кїтїї баалулугу-бузду сактап калбасак, бїгїн батыштын жагымсыз саясатына кар-шылык кєргєзбєсєк, эртеў кеч болуп калат.

Жыргалбек Бердибеков

“БИЗДИН «ЯНУКОВИЧ» 2010-ЖЫЛЫ ЭЛЕ КАЧЫП

КЕТКЕН”

- Бакыт мырза, Украинада революция жасалып, Виктор Янукович качып кеткен соў биздин айрым оппозициялык саясатчылар учурдагы бий-ликти да Украинадагыдай абал кїтїп турат дегендей айта башташты. Буга кан-дай карайсыз?- Биздин «Янукович» качан эле

качып кеткен. Тактап айтканда 2010-жылдын апрелинде эле качып кеткен. Тарыхта алдыга карай ка-раш керек. Аркага карай жол жок. Биздин Майдан 2010-жылы эле єт-кєн. Таласта башталып, анан Биш-кекке келип, Ошко чейин жеткен. Украинада азыр ошол биз 2010-жылы жасаган революцияны жаса-

ды. Азыр алар эки, їчкє бєлїнгєнї турат. Єтє оор абалда. Янукович азырынча легитимдїї президент. Ал кызматтан кеткени тууралуу арызын жазып бере элек.

- Россиянын белгилїї саясат таануучусу Федор Лукьянов «Януковичтин тагдыры Кыр-гызстандын экс-президенти Курманбек Бакиевдики менен окшош болуп калды» деп бил-дирди. Чындыгында эле ошон-дой болдубу?- Окшош болуп атат. Бардыгы

окшош. Їйлєрдї кїйгїзїп атышат. Януковичтин баласынын акчасын издеп атышат. Башкача айтканда бизде болуп єткєн кез аларда кай-

радан кайталанып аткандай бо-лууда. Биринчи жолу Грузияда Роза революциясы болгон. Анан Украи-нада, андан кийин бизде тюльпан революциясы болду. Андан кийин 2010-жылы кандуу революцияны єткєрдїк. Бизден кийин Араб ре-волюциясы болду. Эми Украинада кандуу революция болду. Биздин эл эми кандуу революцияга бар-байт. Анын кандай болорун тїшї-нїп калышты. Ошондойго аракет жасап аткандар болсо, єтє тереў ойлонуулары керек.

- Кечээ «Ак кеме» мейман-канасынын залында єткєн «Улуттук оппозициялык кыймылдын» ачылышына ка-тыштыўыз. АлардынКыр-гызстандын келечеги їчїн би-риккенине кєзїўїз жеттиби?- Бул оппозициялык кыймыл-

дын арасында мамлекеттик деў-гээлде ой-жїгїртє ала тургандары да бар. Бирок арасында «майда-нутыйлар» да бар. Бирок, алар-ды салабаттуулары жєнгє салып турат деген ишенимдемин. Алар єздєрї деле элди бир козгоп алса, кайра єздєрї да токтото албай ка-лышаарын жакшы тїшїнїп туру-шат. Украинада 3-4 лидер болсо, бизде башаламандык боло турган болсо 300-400 лидер пайда болот. Анан бири-биринин сєзїн укпай, бири-бирине баш ийбей Кыргыз-станды бєлїп алышат. Андыктан уктап аткан нерселерди ойготуп албаш керек. Украинада уктап ат-кан нерселерди ойготуп алышып, эми бєлїнгєнї турушат.

28-февраль, 2014-жыл

11АК ЖОЛ

БАКИЕВДИН КОЛ КУУРЧАГЫНА АЙЛАНГАН КУНАКУНОВ

Кыргыздын эў жакшы ак жол деген сєзїн булгап, аны тескери мааниге оодарып таштаган Бакиев-дик бийликтин «Ак жол» партиясы дагы деле элибиздин эсинен чыга элек. Бул атына заты жарашпаган партия парламентке келгенден тар-тып карапайым элдин жашоосу ит турмушка айланганын кайда ка-табыз?

Мына ушул партиянын атынан ошол учурда парламентке келген эў жаш депутат Максат Кунакунов де-ген болгон. Парламентке келгенге чейин картон-пакет бизнеси менен шугулданып шуулдап жїргєн Куна-кунов Курманбек Бакиевдин эрке баласы Максим менен єтє жакын мамилеге єтїп, андан кийин Жа-ныш Бакиевге жакындап, натый-жада Жогорку Кеўештин депута-ты болуп калып атпайбы? Ал эми Бакиевдердин їй-бїлєлїк башка-руусу їчїн Максат Кунакуновго ок-шогон жаш жана «айт» дей электе эле «хоп» деп турган кошоматчы-лар єтє керек болгон.

Анан ал парламентке келгенден кийин Жаныш Бакиевдин кєрсєт-мєсї менен гана иштеп калганын да жашыра албайбыз. Жаныштын буйругу менен ошол кезде єкмєт башчысы болуп турган Данияр Їсєновго да али катый элек азуусун бир кайрап алганы бар. Азыр болсо бул «эрдигин» айтып тїгєтє албай келет. «Мен «Ак жол» партиясын-да болсом да, элдин кызыкчылы-гына туура келбеген маселелерде єкмєт башчысын катуу сокчумун» таризинде мактанса, аргаў тїгєнєт.

Айтор, жашабай жатып саясий карьерасына чекит коюп алган бул жигит 2010-жылдагы апрель ре-волюциясынан кийин дээрлик їч жыл бою дымы чыкпай, єзї да кє-рїнбєй калган. «Жаш да, кантсе да єзїнїн туура эмес жолго тїшїп алганына, канкорлор менен табак-таш болуп калганына єзїн кїнєє-лєп, экинчи саясатка кийлигиш-пей эле коеюн» деп калган го деген ойдо элек. Жаўылыптырбыз. Кечээ жакындан бери кайра «тирилип», мурда Жаныштын кєзїнїн каре-ги менен теў айланып иш кылса, эми батышчыл саясатчы Равшан Жээнбековдун «кол куурчагына» айланганы билинди.

Акыркы кїндєрї Равшан Жээн-беков эмнелерди сїйлєсє, Куна-

кунов да анын артынан калбай, кайталап келет. Кыскасы, Максат мырза Равшан мырзанын тору-на тїшкєн тоту куш болуп калга-ны билинди. Анан Равшан акеси «Улуттук оппозициялык кыймыл» аттуу кыймылды жалаў эски сая-сатчылардан курап алса, анын ар-касы Максат Кунакунов жаштар єкмєтїн тїзїп жибериптир. Бул жаштар єкмєтїнїн катарына ки-рип аткандарды карасаў, жалаў «УОКтун» катарындагы саясат-чылардын камчысын чаап жїргєн жаштар экендиги билинди. Ишен-бесеўер, алардын ар биринин тар-жымалын жакшылап иликтеп кєр-сєўєр болот.

Демек, бїгїнкї кїндє жаўыдан тїзїлгєн жаштар єкмєтї бул «УОК-тун» бир «филиалы» деп тїшїнє берїїгє болот. Башынан эле ким-дир-бирєєнїн кєрсєтмєсї менен иш алып барып кєнїп калган Мак-сат мырза эми Равшан мырзанын кєрсєтмєсї менен иш кылмакчы.

Баса, дагы бир айта кетїїчї жаг-дай – «УОКко» мїчє болуп кирген «Эркин эл» партиясынын лидери Мавлян Аскарбеков дагы Равшан Жээнбековдун «долбоору». Муну далилдеш єтє эле оўой. Бул жигит саясатка жаўыдан кадам таштаган-да эле Равшан мырзанын этегине эрмешип келген. Анын жанынан чыкпай, кеп-кеўешин угуп, кээде берген буйруктарын аткарып коюп жїрєт. Анан дагы єзї бир партия-нын лидери болгону менен башка эч кандай жумушу жок. Бирок, ай-даганы Расул Маматкулов ырдаган-дай акыркы їлгїдєгї «Мерседес» унаасы. Болгондо да «Жип». Кай-сыл акчага, кайдан келген акчага, же болбосо кайсыл айлык акысын топтоп алды деген суроо жаралбай койбойбу? Албетте жаралат.

Мына ушундан улам Амери-канын шпиону аталган Равшан Жээнбеков Мавлян мырзанын партиясын да каржылап турат де-ген кеп бекеринен чыкпаса керек деп калдык. Анан «эч кандай бул-гана элек жаштарбыз» деген бу-лар Равшандын ырын ырдабаган-да, башка кимдин ырын ырдамак эле? Анан ушундай акча їчїн ар кандай саясий «ырды» «хор» ме-нен ырдоого даяр турган жаштар канткенде Кыргызстандын келе-чегине кїйїшї мїмкїн?

АДИС ЖООП БЕРЕТ

Суроо: «Жамаатты кан-тип тїзсєк болот? Жа-мааты тїзїш їчїн айыл є к м є т ї н є н у р у кс а а т алуубуз керекби?» Жооп: Жамаат - жергиликтїї

маанидеги иштерди биргелешип жана жоопкерчилигин єз мойну-на алып чечїї їчїн бир кєчєнїн, кварталдын же башка аймактык тїзїлїштєгї айылдын же шаардын аймагында жашап жаткан жерги-ликтїї жамааттардын мїчєлєрїнїн ыктыярдуу бирикмесин билдирген жергиликтїї єз алдынча башка-рууну уюштуруунун формасы деп Кыргыз Республикасынын «Жа-мааттар жана алардын бирикмеле-ри жєнїндє» мыйзамынын 1-бере-несинде тїшїнїк берилген. 10дон кем эмес їй чарбачылыгынын єкїлдєрї жамааттын уюмдашты-руучулары болуп саналышат, алар ыктыярдуу негизде биригишет. Жа-мааттын уюмдаштыруучулары жал-пы чогулушта жамааттын иштерин жєнгє салуучу уставды кабыл алат жана жамааттын тєрагасын шай-лайт. Жамаат - коммерциялык эмес уюм болуп саналат. Жамаат єз мїчєлєрїнїн арыздарынын, жалпы чогулушунун протоколунун жана уставынын негизинде аны айыл-дык, шаарчалык, шаардык кеўеште каттаган учурдан тартып юридика-лык жактын статусун алат. Демек жамаатты тїзїш їчїн айыл єкмє-тїнєн уруксааты алуу кереги жок.

Суроо: Жер участогумду Мамлекеттик каттоодон єткєртєйїн десем, ал жер участогу талаш жер деп каттоодон єткєрбєй жа-тышат. Мындай учурда кандай кыла алам? Жооп: Кыргыз Республикасы-

нын «Кыймылсыз мїлккє жана аны менен болгон бїтїмдєрдї укуктарды мамлекеттик каттоо жє-нїндє» мыйзамынын 22-беренеси-нин 3-пунктуна ылайык кыймыл-сыз мїлккє укуктарды каттоодон тємєнкїдєй негиздер болгондо баш тартылышы мїмкїн:

а) эгерде кєрсєтїлгєн документ-тер ушул Мыйзамда белгиленген талаптарга жана Кыргыз Респуб-ликасынын башка ченемдик укук-тук актыларына ылайык келбесе;

б) эгерде каттоо жєнїндє арыз менен кудуретсиз жаран кайрылса;

в) эгерде кыймылсыз мїлк бир-дигине укуктарды каттоону талап кылган, ошол кєрсєтїлгєн доку-ментти берген уюм же жак, же бол-босо документке тиешеси бар та-рап ошол укуктарга ээлик кылууга укуксуз болсо.

г) эгерде белгилїї бир шарттар менен тїйшїккє салынган (чектел-ген) укуктары бар жак бул шарт-

тарды кєрсєтпєстєн документтер-ди тїзсє;

д) эгерде кыймылсыз мїлк бирдиги жєнїндєгї берилген документтер арыз ээсинин бул кыймылсыз мїлктїн обьектине укуктарынын жок экендигин кєр-сєтїп турса;

е) эгерде кыймылсыз мїлктїн обьектине болгон укук, тїйшїккє салуу (чектєє) укуктарды мамле-кеттик каттоодон єткєрїї тууралу арыз ээсинин єтїнїчї катталбоого тийиш болгон укуктан болсо.

Эгерде бул атап кеткен негиздер тышкары негиздер менен мамле-кеттик каттоодон єткєрїдєн баш тартырса анда сот органдарына тийиштїї арызыўыз менен кай-рылганга укугуўуз бар.

Суроо: Менин жубайым-дын боюнда бар. Буюрса тєрєп калса, канча уба-кытка чейин баланы багуу їчїн єргїї берилет? Жооп: Кыргыз Республикасы-

нын Эмгек кодексинин 137-бере-

несине ылайык бала багуу боюнча єргїї кызматкерге арызы боюнча баласы їч жашка чыкканга чейин багуу їчїн эмгек акысы сактал-баган кошумча єргїї берилет. Та-раптардын макулдашуусу боюнча ал їч жашка чыкканга чейин бала багуу їчїн єргїї кандай болбосун убакта жана кандай болбосун узак-тыкта берилиши мїмкїн.

Суроо: Мен бир жеке мен-чик ишканада иштейм. Же-текчибиз кээ бир учурларда демалыш кїндєрї жумуш-ка чакыртып алып иште-те берет. Бул туурабы?Жооп: Дем алыш жана жумуш

эмес майрам кїндєрїндє иштєєгє эреже катары тыюу салынат. Кыз-маткерлер дем алыш жана жумуш эмес майрам кїндєрїндє жумушка

алардын жазуу жїзїндєгї макул-дуктары менен тємєнкїдєй учур-ларда тартылат:

- єндїрїштїк аварияны, кый-роону болтурбоо, єндїрїштїк ава-риялардын, кыйроолордун же та-бигый кырсыктын кесепеттерин жоюу їчїн;

- бєєдє кырсыктарды, мїлктєр-дїн жок болушун же бузулушун болтурбоо їчїн;

Алдын ала болжолдоого болбо-гон, тез аткаруу бїтїндєй уюмдун же анын айрым бєлїмдєрїнїн ан-дан ары кадимкидей иштеши ага байланыштуу болгон иштерди ат-каруу їчїн.

Жумуш эмес майрам кїндєрїндє єндїрїштїк-техникалык шарттар боюнча токтотууга мїмкїн бол-богон жумуштарды (їзгїлтїксїз иштєєчї уюмдар), калкты тейлєє зарылдыгына байланыштуу жу-муштарды, ошондой эле кечикти-рилгис оўдоо жана жїктєє-тїшї-рїї жумуштарын аткарууга жол берилет. Дем алыш жана жумуш эмес майрам кїндєрї кинематогра-фиянын, теле жана видеотартуу жа-мааттарынын, театрлардын, театр-дык жана концерттик уюмдардын, цирктердин, жалпыга маалымдоо каражаттарынын чыгармачыл кыз-маткерлерин, кесипкєй спортсмен-дерди бюджеттен каржылануучу уюмдарда ушул кызматкерлердин категорияларынын тизмектерине ылайык Кыргыз Республикасынын Єкмєтї белгилеген тартипте, ал эми башка уюмдарда - жамааттык келишимде белгиленген тартипте жумушка тартууга жол берилет.

Башка учурларда дем алыш жана жумуш эмес майрам кїндєр-дє жумушка тартууга кызматкер-дин жазуу жїзїндєгї макулдугу жана ошол уюмдун кызматкерле-

ринин єкїлчїлїктїї органынын макулдугу менен жол берилет.

Ден соолугунун мїмкїнчїлїк-тєрї чектелїї адамдарды, кош бойлуу аялдарды дем алыш жана жумуш эмес майрам кїндєрїндє жумушка тартууга, эгерде мындай жумуш медициналык кєрсєткїч-тєр боюнча тыюу салынбаса гана жол берилет.

Кызматкерлерди дем алыш жана жумуш эмес майрам кїндєрїндє жумушка тартуу иш берїїчїнїн жазуу жїзїндєгї тескемеси боюн-ча жїргїзїлєт.

Акжолтой БАЗАРОВ, Укук жана бизнести єнїктїрїї фондунун

Жергиликтїї ачыктуулук жана кызматташуунун

демилгеси» долбоорунун консультанты

Укук жана бизнести єнїктїрїї фондунун жана Борбор Азиядагы Евразия Фонду тарабынан «Жергиликтїї ачыктуулук жана кызматташуунун демилгеси» долбооруy USAIDдин каржылоосу аркылуу иш жїзїнє ашып жатат. Бул долбоор республикабыздын Нарын жана Жалал-Абад облустарында ишке ашырылып келет. Долбоордун алкагында жергиликтїї элге муниципалдык жана мамлекеттик кызматтар, алардын сапаты, муниципалдык жана мамлекеттик кызматтарды алууда чыккан тїшїнбєстїктєргє байланыштуу кєйгєйлєр боюнча ооз эки, кат тїрїндєгї юридикалык консультацияларды, соттон тышкаркы кызыкчылыктарды коргоо кызматтарын, топтук кеўештерди жана семинар-тренигдерди кєрсєтїлїп келїїдє. Долбоордун алкагында муниципалдык жана мамлекеттик кызматтарды алууда чыккан суроолорго жооптор:

28-февраль, 2014-жыл

12

ЖУМГАЛДА КАЗА БОЛГОН А. МАМБЕТАЛИЕВДИН ЧЫРЫ

ЭМНЕ МЕНЕН БЇТЄТ?2013-жылдын 1-декабрь кїнї

«Кара-Кече» кємїр кесиминен Чаек айылынын тургуну Айбек Мамбеталиевдин кан басымы кє-тєрїлїп кетип каза болду деген билдирїї, Жумгал РИИБнин нєє-мєт бєлїмїнє тїшкєн. Бул бил-дирїї боюнча райондун прокуро-рунун орун басары У.Сулайманов жана Жумгал РИИБнин началь-нигинин ыкчам иштер боюнча орун басары милициянын майо-ру К.Молдоисаевдин жетекчили-ги менен бєлїмдїн ыкчам-тергєє тобу окуя болгон жерге барышкан.

Факты боюнча «Кара-Кече» кємїр кесиминде Жумгал РИИБ-нин ыкчам-тергєє тобу теришти-рїї иштерин жїргїзїп, кїбєлєр-дєн тїшїнїк алып жаткан учурда каза болгон Мамбеталиев Айбек-тин бир туугандары кызматкерлер-ге кол салышкан. Натыйжа-да бєлїмдїн начальнигинин орун басары К.Молдоисаев, тергєєчї Г.Болотова, ЖККнын инспектору А.Султаналиевди жана райондун прокурорунун орун басары У.Су-лаймановду уруп сабап, денеле-рине жаракат келтиришкен жана кїжїрмєн топ тїшїп барган ВАЗ-2107 MVD 056N номерлїї автоу-наасынын арткы терезесин таш менен чаап сындырып салышкан.

Каза болгон А.Мамбеталиевдин сєєгї Жумгал райондук оорукана-сына алынып келинип, соттук-ме-дициналык экспертиза дайындал-ган. Жогорудагы факты Жумгал РИИБнин тарабынан 01.12.2013-жылы КУП-297 саны менен кат-тоого алынган.

Маркум А. Мамбеталиевдин жансыз денесине соттук-медици-налык эксперт О. Байкеев сырткы жана ички органдарына, кїч кол-донуу белгилери бар же жок экен-дигин аныктоо максатында кароо жїргїзгєн. Эксперт О. Байкеев ка-роо жїргїзїп жаткан учурда, ата-сы Б. Мамбеталиев жана башка туугандары катышып турушкан. Єлїккє кароо жїргїзїїдє, кїч кол-донуп єлтїрїлгєн белгилер анык-талган эмес.

Маркум А. Мамбеталиевдин єлїмїнїн себептерин аныктоо їчїн экспертиза дайындалып, гис-талогиялык экспертизанын кор-тундусу боюнча, “жїрєк оорудан” каза болгондугу аныкталган.

Бул факты боюнча 2013-жыл-дын 3-декабрь кїнї Нарын облус-тук прокуратурасынын тергєєчїсї А.Аликулов тарабынан кылмыш иши козголуп, кылмышка шек-тїї катары милициянын майо-ру Р.Токтогулов, милициянын ага лейтенанты Ж.Сыдыков жана ОИИБнын ТААОнын кенже опе-рєкїлї милициянын прапоршиги Ч.Баялиевдер Жумгал РИИБнїн УКЖна камакка алынышкан.

2013-жылдын 5-декабрь кїнї жогорудагы камакка алынган ми-лиция кызматкерлеринин баш коргоо чарасы, Жумгал райондук соту тарабынан каралып, Нарын шаарындагы ТИЗО №4 мекеме-сине 2 айлык мєєнєткє камакка алуу жєнїндє чечими чыгарылган.

Ошондой эле КРнын Єкмєтїнїн алдындагы Коргоо, укук тартип

бєлїмїнїн башчысы А.Б. Мамыр-кулов жетектеген комиссиянын катышуусу менен А. Мамбеталиев-дин єлїгїн кайрадан казып чыгып (эксгумация) комиссиялык сот-тук-медициналык экспертиза да-йындалып, “жїрєк оорудан” каза болгондугу аныкталган.

Кийин 2014-жылдын 17-январь кїнї Нарын облустук сотунун судь-ялары Н. Байышов, А.Абдыбеков, Н.Асанбаев, А.Орозалиевдердин курамындагы соттук коллегиясы тарабынан жогоруда аталган ми-лиция кызматкерлердин Жумгал райондук сотунун чечимине кара-та аппеляциялык тартипте жазган арызы боюнча ишти карап, камак-ка алынган милиция кызматкерле-ри їй камагына чыгарылган.

СОТ ЗАЛЫНДА МИЛИЦИЯ КЫЗМАТКЕРЛЕРИ

КАНДАЙЧА ЄРТТЄЛГЄН?2014-жылдын 20-февраль кїнї

Жумгал райондук сотунун има-ратында А.Мамбеталиевдин иши боюнча соттук процесси болуп, ага 70-80ге чукул адам катышыкан. Саат тїшкї бир чамасында каза болгон А.Мамбеталиевдин жакын-дары жана туугандары соттолуучу-лар кармалып отурган темир торду кєздєй бензин куюлган бєтєлкєнї ыргытып, єрт чыгарышкан.

Соттолуучу Ж. Сыдыков, Р.Ток-тогулов жана Ч. Баялиевдер єрт-тєнгєн учурда жана А. Мамбета-лиевдин туугандары кєп болуп сот залына кирип, соттолуучуларды єлтїрєбїз дегенде, Жумгал ра-йондук ИИБнин кызматкерлери соттолуучулар кїйїп жаткандык-тан єрттї єчїрїп, сот залына арт-кы эшигинен алып чыгууга аракет кылган учурда А. Мамбеталиевдин туугандары кєпчїлїк болуп ра-йондук ИИБнин кызматкерлерине бензин толтурулган бутылкаларды ыргытышып, аларга кїч колдонуп соттолуучулар соттун имаратынан арткы эшигинен райондук ИИБ-

нин болжол менен 25 кызматкер-лери менен чыкканда, А. Мамбе-талиевдин туугандары жана жаш балдар кєпчїлїк болуп кетишип, райондук ИИБнин кызматкерле-рине каршылык кєрсєтїп 3 сот-толуучуну Жумгал суусу тарапка сїйрєп кетишкен.

А. Мамбеталиевдин тарапташ-тары айыпкер Ж. Сыдыковду кар-мап уруп сабашып, болжолу менен Джип-мазда їлгїсїндєгї мамле-кеттик номери В 76 05 автоунаасы-на салып белгисиз тарапка алып кетишкен. Саат 14.45 чамаларында Ж. Сыдыковду оор абалда Жумгал райондук ооруканасынын алдына таштап кетишкен. Азыркы убакта Ж.Сыдыковго аймактык оорука-нанын хирургия бєлїмїнєн би-ринчи медициналык жардам кєр-сєтїлгєндєн кийин, саат болжол менен 17.00 чамасында Бишкек шаарына ооруканага алынып кет-ти, Ч. Баялиев Нарын ОИИБнын кызматкерлери тарабынан Нарын шаарына чыгып кетишти. Ал эми Р.Токтогуловду А.Мамбеталиев-дин тарапташтары ур-токмокко алып, Жумгал суусуна ыргытыш-кан ал суудан чыккандан кийин єзї ак тїстєгї (минивен) автоу-насына белгисиз адамдар салып кетишти деген маалымат болууда, бирок бул маалымат тактала элек. Жумгал РИИБнин кызматкерлери тарабынан изделїїдє.

Соттук процесске коомдук коп-суздукту камсыз кылууга Жумгал РИИБнєн бардыгы 25 кызматкер бєлїнгєн. Бирок жабырлануучу тараптан келген адамдардын саны кєп болгондуктан толук кандуу тартипти камсыз кылууга мїмкїн-чїлїк болгон эмес.

Мындан сырткары окуя боюнча Нарын ОИИБнын єздїк курамы «Тревога» сигналы менен кєтє-рїлїп, облустун аймагына «Пе-рехват» операциясы саат 14.15 киргизилди. Нарын ОИИБнын начальниги милициянын полков-

ниги Н.Молдоисаев жана Нарын ОИИБнын начальнигинин орун басары милициянын полковни-ги М.Жумаевдердин жетектєєсї менен башкармалыктан 44 кыз-маткер жана Кочкор РИИБнєн 20 кызматкер жалпы 64 кызмат-кер кошумча кїч катары Жумгал РИИБне жиберилди.

Бул факты боюнча Жумгал РИИБнин кылмыштарды кат-тоо китебине катталып, Жумгал РИИБнин тергєєчїсї милиция-нын капитаны Н.Бердигуловдун рапортунун негизинде, кылмыш иши козголуп, тергєє иштери жїр-гїзїлїїдє. Бул кылмыш иши боюнча кылмышка шектїї катары тємєнкї адамдар камакка алынышкан:

Жумгал районунун Чаек айы-лынын тургуну Мамбеталиев Бейшенкул, Нааматова Жа-мыйла,Бейшенкулова Камила, Мамбеталиев Жыргалбек Бей-шенкулович, Карагулов Эсенгул Орозобекович, Акматов Каныбек.

СУУГА ТЇШЇП КЕТКЕН Р. ТОКТОГУЛОВДУ ИЗДЄЄ

УЛАНУУДА20-февраль кїнїнєн бери да-

йынсыз жок болуп жаткан КРнын ИИМнин УКККБнын Нарын облу-су боюнча опер єкїлї Р.Токтогу-ловду издєє максатында Кочкор, Жумгал РИИБнин жана Нарын ОИИБнын бирдиктїї топторунун 25 кызматкери, Єзгєчє кырдаал-дар министрлигинин Нарын об-лусу боюнча башкармалыгынын кызматкерлери жана Жумгал ра-йонунун атуулдарынан ыктыяр-дуу 35 адамдан турган жалпы 10 топ тарабынан Жумгал району-нун аймагындагы Арал айылынын Єрнєк айылына чейинки «Арал» жана «Кєкє-Мерен» дарыялары-нын жээктеринде издєє жана опе-ративдик-иликтєє иштери жїргї-зїлїїдє

ОКУЯ КАНДАЙЧА БОЛГОН?

2013-жылдын 20-ноябрь кїнї саат болжол менен 16.00 чама-сында Жумгал районуна караш-туу Кара-Кече участкасындагы Беш-Сары Кємїр кесиминен 30-40 адамдардын ортосунда єз ара келишпестик болуп, мушташ чы-гып ошол жерден мылтык менен атышып, денесинен жаракат ал-ган адамдар бар экени аныкталып, мылтык аткан адам єнї кызыл тїс-тєгї Хонда-Одиссей їлгїсїндєгї автоунаага тїшїп, Дыйкан айы-лын кєздєй кеткендиги тууралуу Жумгал РИИБнин нєємєт бєлї-мїнє маалымат тїшкєн.

Маалымат боюнча ыкчам топ жана Жумгал РИИБнин кызмат-керлеринен турган, атайын жылып жїрїїчї посттор коюлуп, Кара-Кече автожолунан милиция кыз-маткерлери тарабынан єнї кызыл тїстєгї мамлекеттик номери жок автоунаасы кармалып, ичинен Ба-лыкчы шаарынын тургуну 1991-ж.т. Раисов Калыс, Бишкек шаары-нын тургуну 1994-ж.т. Мирлан уулу Тилек, Ош облусунун тургуну 1987-ж.т. Назарбаев Санжар жана автоу-наанын айдоочусу Чаек айылынын тургуну Нуркалиев Кубатбектер кармалышып, Жумгал РИИБнє алынып келинишкен. Ошол эле учурда Жумгал районунун АБЗ участкасындагы автожолдон Ка-ра-Кече тараптан кату ылдамдык-та келе жаткан Камаз їлгїсїндєгї автоунаа кармалып, ичинен Чуй облусунун Беловодск айылынын тургуну 1981-ж.т. Ашымов Мир-лан Балыкчы шаарынын тургу-ну Алыкулов Тынымсейт Бишкек шаарынын тургуну 1994-ж.т. Нур-лан уулу Тилек, айдоочу Бишкек шаарынын тургуну Аскаров Ту-рар жана Абдылдаев Сагынбектер кармалышып, Жумгал РИМИБнє алынып келинген.

Окуя болгон жерге ыкчам тобу барган учурда Жумгал району-нун Баш Кууганды айылынын жа-шоочусу 1987-ж.т. Шаршеев Мир-бек Капаровичке белгисиз адамдар тарабынан сайсыз ок атуучу курал менен денесине жаракат келтирип жана Ыссык Кол облусунун Бос-Те-ри айылынын тургуну 1987-ж.т. Ак-багышев Уланга белгисиз адамдар тарабынан бычак менен денеси-не жаракат келтирилип, Шаршеев Мирбек Капарович жана Ак-Ба-гышов Уландар Жумгал аймактык ооруканасынын кайра жанданды-руу бєлїмїнє жаткырылышкан.

Бул факты боюнча 20.11.2013-жылы Жумгал РИИБнин кылмыш-тарды каттоо китебине 289,290 сандары менен каттоодон єткєрї-лїп, бєлїмдїн начальнигинин тер-гєє иштери боюнча орун басары милициянын подполковниги Н.А-секов тарабынан Кыргыз Респуб-ликасынын КЖК 28-97-ст. 2-б. 10-п. менен 23-13-65 сандуу кылмыш иши козголуп, бєлїмдїн ыкчам тергєє тобу тїзїлїп, кылмыштын бетин ачуу жана кылмышка шек-туу адамдарды аныктоо боюнча иштер жїргїзїлїїдє.

Акинай АЙДАРОВА

28-февраль, 2014-жыл

13ЄНЄРДЇН АЛДЫ КЫЗЫЛ ТИЛ

Сендейди сейрек тєрєйт кыргыз эне

(башы газетанын єткєн сандарында)

Лирика менен сатиранын кеменгери Мидин азыр арабызда болгондо калеми менен єткїр сєзї менен нечендерди жер каратып жїдєт-мєк. Анткени кезегинде Мидиндин: бюрократ паракор ичип-жегич кошоматчы жана ушул сыяктуу адамдар жєнїндє ыры жарык кєрєє-рї менен ушундай сапаттагы адамдар єздє-рїнїн ыўгайсыз сезишип тааныштарын кєр-сє айланып басышып качып калышчу экен.

Мидиндин єзїндє да чоў кемчилик бол-гон. Ал кемчилиги улуу Омор Хаям ырдап єткєн шарап менен жакын болушу. Бирок Мидин бул кемчилигин эч качан танып, ак-таган эмес.

Бош койдум чачты тарабай, Боюма кеттим карабай.Баркымды жаман кетирди, Балекет баскан арак ай!Талаада калат-деп корком, Таланттын баары жарабай- деп жазган экен. Єзїнїн кемчилигин

журт алдында мойнуна алуусу Мидиндин чыныгы эрдиги болгон.

“Айбат” газетасынын єткєн санында ( 21. 02. 2014 ж.) кыргыз интеллигенциясынын карлыгачтарынын бири залкар илимпоз му-дарис, Кусейин Карасасаевдин Мидин жєнїн-дє эскерїїсїн бергенбиз. Ал эскерїїдє Мидин согуш жылдары Жумгал Районосун жетектеп турганда, кантип бир мектепке эки директор дайындаганы, ошонун айынан кызматтан алынганы жєнїндє кїлкїлїї окуяны Ми-дин К. Карасаевге айтып бергени айтылган.

“Ройонодон кызматтан алынгандан ки-йин эмне иш кылып жїрдїў?” -деп сурап-тыр К.Карасаев Мидинден.

Мидин Кусейин Карасаевге мындай аў-геме салып берет.

“Кызматтан алынып бош жїргєндє бєтєл-кєлєш Мишенко-деген улуту Украин досум бар эле, ошол бир кїнї “ой, Мидин бош жїр-гєнчє зоотехник болуп иштесеў боло, оўой эле иш. Мына бул брошюраны окусаў зоотех-ник болуп чыгасыў” -деп бир жука китепти берди. Окусам жеўил кесип экен. Зоотехник болуп иштеп калдым. “Куйбышев правдасы” деген газетадагы бир макаланы толук кєчї-рїп “Тянь-Шанда ушундай иш” деп, облус-тук гезитке бастырып жибердим. Борбордо ал макаланы окушуптур. Макаланын аягына “зоотехник Алыбаев” -деп койгом. Атымды жазган эмесмин. Бир кїнї борбордон “Зоо-техник Алыбаевге тапшырма. “Тянь-Шань” областында бир айлык зоотехник курсу уюш-турулсун” -деген буйрук алдым. Ал курсту да уюштурдум. Жер-жерлерден окуу курсуна окуучулар келе баштады.

Курска келгендерге лекцияны мен окушум керек да. Кыргыздардын шайы бош экенин жакшы билем. Коркконум эле татар, казак-тар. Ушулардын арасында казак акыны Маг-жан Жумабаевдин бир тууганы бар экен. Ал жигит Москвадан айыл чарба академиясын жаўы эле бїтїп келиптир. Мен ошол жигит-ти чакырдым да “курсту мен єзїм ачып бе-рем. Андан ары лекцияны сен окуп тургун. Жогорку билимдїї экенсиў. Мына ушул жооптуу, ардактуу милдетти сага тапшыр-дым. Менин колум эч бошой турган эмес. Ишим чачтан кєп!” -десем, ал бир аз ойлонуп туруп макул болду. Зоотехника боюнча бир айлык курс жакшы єттї. Курс аяктаганда “ бир айлык курсту їлгїлїї уюштургандыгы їчїн зоотехник Алыбаев бир айлык маяна менен сыйлансын” -деген мактоо чыкты. Кырсык болуп ЦКдан Орозалиев Керимкул деген келип, кызматтан алып салса болобу. Болбосо, “замминистр болоорума бир секи-рим эле калган” -деп кїлдїргєн эле кайран Мидин"-деп эскериптир залкар инсан Кусе-йин Карасаев.

МИДИНДИН ТЕЎТУШУ ШЕЙШЕНБЕКТИН ЭСКЕРЇЇСЇ

Согуштун кан кїйгєн 1943-жылы “Чаек” колхозунда эсепчи элем.

Колхоздун кеўсесине сводка берейин деп келип калсам, Мидин туруптур. Ал акыбал-ды сурашкандан кийин ал “кырманда бозо барбы?” -деп калды. “ооба” -деп башымды ийкедим. Экєєбїз аттанып кырманды ка-рай жєнєдїк. Кырман “Коо” -деген жерде эле. Барсак, кырманчынын аялы отуруптур. Андан “бозо барбы?” -деп сурасак, кырман четинде самандын їстїндє жаткан “Помар-телдин” директорун кєрсєтїп “ тиги уполно-мочен шыпкап ичип салды. Бозо жок” -деди. Биз кырмандын чекесине барсак тигил эргул башынан буу чыгып, нымшып, уктап жатат. Башындагы чачы жыдып тїшїп калган адам эле. Оўбогон Мидин менден бир барак кагаз алды да, минтип жаза салды:

Башыў башпы- кумганбы?Же, искектеп бирєє жулганбы?Оолжуп барып сїзїпсїў ,Отко асылган тулганы.Казанда бозо бїт ичип,Караевиў кур калды. (Караев Шейшенбек)Минтип жїрсєў Тазбаймат,Кууратасыў Жумгалды!Таз башыўа жазам-деп,Таза колум булганды.Мидин ушул ырды жазып, тигинин башы-

на чаптап, ары басып кетсе болобу. Аўгы-ча кырмандагылар бирин-экин чогулушуп, бозого тоюп уктап жаткан уполномочендин башындагы чапталуу ырды окушуп, кыраан каткы кїлїштї”.

Мидиндин ушул кїлкїлїї ыры эл ичинде ушул кезге чейин, 70 жылдан бери муундан, муунга єтїп жашап келет.

МИДИН ЖАНА БАШКАРМАНЫН ИТИ

Ошол кандуу согуш жылдары Жумгалдын “Чаек” колхозунда Жусуп деген башкарма бар эле. Мидин андан минип турганга бир ат сураса ар нерсени шылтоо кылып бер-

бей жїрєт. Дагы бир кїнї Жакыптын їйї-нє ат сураганы барса кєчєдєн башкарманын итин машина басып кетиптир. "Кїчїк кези-нен баккан итибиз эле? "-деп Жакып аялы экєє кабактарын карыша тїйїшїп, кєздєрї жашылданып турган экен. Мидин буларды кєрїп, дароо эле бир обонго муўдуу салып:

Аа, ардактап баккан кумайык,Ала салды булайып“Кїчїктєн баккан итим” -деп Жеўекем, ыйлап турат муўайып.Жараткандын иши экен,Жапаке, кандай айла кылалык!-деп кошуп жиберет. Бул ырды уккан баш-

карма бир аз кїйпєлєктєй калып эле: "Бол-ду, болду Мидин, ары жагын улаба! Тетиги

байланып турган атты эки-їч кїн мине тур, андан кийин мен фермага айтып жакшы ат бердиртейин" -деп жибериптир.

Мидинди кимдер барктабаган. Менимче, мїлдє кыргыз сыйлаган акын, єткїр чечен. Кайран Мидин кєзї єткєндє далайлар жок-топтур. Кыргыз жазма тарыхынын корфейи, академик Бегимаалы Жамгырчинов акын

болбосо да, да колуна калем алып “Мидин-ге” -деген бул ырын жаратыптыр.

МИДИНГЕКолго алып окуганда чыгармаўды,Толкутуп ой-сезимим жїрєк канды.Элесиў тартылды да кєз алдыма,Кайгылуу єткєн ишти эске салды.Кыргыздын бир булбулу акын Мидин,Арманда эрте кеткен асыл иним.Дайыма угулгандай кулагыма,Сайраган, мукам сенин їнїў.Абадай Ала-Тоодо аркыраган,Булактай мєўгїсїнєн шаркыраган.Жалындуу талапкерлер катарында,Элинин бир чынары жаркыраган.Жоктошот, кайда кеттиў, сїйгєн элиў,Жоготуп, таланты курч сендей эрин.Сагынат, коюн ачат чакырышат,Тянь-Шань, Ала-Тоодой єскєн жериў.Кантип ажал багынтып колун салды?Аябай акын, талант азиз жанды.Эчен ой, эчен талап тилектериў,Элиўе айтылбастан ичте калды.Нелерге кїйїп, єкїнїч эттиў экен,Нелерге арман кылып кеттиў экен?Жалындуу, кайран ємїр жаштар єттї,Максаттын канчасына жеттиў экен?Сен єлдїў, єлбєйт бирок эмгектериў,Элиўе сугат болоор тєккєн териў.Унутпас, Ала-Тооў да, Тянь-Шань да,Урматтап, “арбагыўды” сїйгєн элиў.

Болот КОЖОГЕЛДИЕВ.

(уландысы газетанын келээрки санында)

28-февраль, 2014-жыл

1414 ТАГДЫР

– Бул эмне деген жыттуу чєп ыя? Даа-мы сонун го.

Биз муну... кыргызчага которгондо ємїр гїлї десе болчудай. Ушул жыттуу чєп биз-дин тоолордогу мєўгїнїн астында гана єсєт. Башка эч жерде єспєйт дешет. Їшїт-пєйт, сасык тумоологондо чайга кошуп демдеп ичсеў дароо басат. Бардык ооруга миўдин бири. Биз бул чєптї чымчым га-на салып ичкенденби, їшїбєйбїз. Бардык жытты басып кетет.

- Ошондой деги, мен їй ысыгыча ти-тиреп жатсам сен тоготуп койгон жоксуў.

- Бул ємїр гїлї чєбїн мєўгїнїн астынан терип келїї, аны табыш кыйын. Ошондук-тан баалуу. Бир чымчымынын эле пайда-сы аябай кєп.

- Ємїр гїлї дегенчелик бар турбайбы. Кандай таап, кантип терип келесиўер?

- Атайын ушул чєп їчїн жайдын толуп турган мезгилинде мєўгїнїн астына барып тїнєйбїз. Айсыз тїндє жылтылдап учкун чачыратып турганынан улам табабыз. Ай нурунда дагы учкуну жылтылдаганы кє-рїнбєйт. Ошентип терип алабыз.

- Ошондой сыры бар дечи, эч ким бил-беген. Ємїр гїлї дегенинче бар турбайбы.

– Кетип жатканыўда сага дагы берем. Отундун чогу кыпкызыл болуп кыза-

рып, їй абдан ысып арча жыттанып жатып калды. Морунан суук кирбесин деп атайын жасаган жерин Карамшо жука жазы темир менен тосуп койду. Арча отундун табы эми сыртка чыкпастан їй ичине уруп баягы-дан дагы ысып чыкты. Арча жытынанбы же чайдын жыпар жыттуу чєп кошулган касиетиби, чарчаган, талыкшыган Нур-дан кадимкидей кайратына келип, жана-гы шалдыраганынын бири жок, шайдоот тартып, кєўїлї сергип, ємїр гїлї чєбїнїн ушундай касиетине таў калып, баалуу нер-се сейрек учурайт тура деп ойлоду.

– Чек ара кєзємєлїнє героинди жыт-тап таба турган ит алып келишет имиш деп кєптєн бери сєз болуп жатат. Оштон келе жатканыўда чек арачыларда ит барбы же жокпу байкай албадыўбы?

- Азырынча алып келише элек, бирок итти сєзсїз алып келишет деген имиш кєп-тєн бери эле бар.

- Анда шорубуз куруганы ошо. - Аны бир айтасыўбы эки айтасыўбы. - Ушинтип баўги затын ташып тири-

чилик єткєрїп калабыз деп ойлобопмун. - Бычак мизинде жїрїп акча табышы-

бызга ким кїнєєлїї. Бизди ушул ишке ким тїртїп жатат, – деп Памир тоолору-

на ач айкырык салып кыйкыргым келет. Ошол акчалар биздин эртеўки жашообуз болуп жатса кантемин деп кайра єзїм-дї сооротомун. Жакшы эле ушул балээге жолобоюн деймин. Бирок кєр тирчилик-пи, ач кєздїкпї кєп акчанын азгырыгыбы дегеле баш тарта албай койдум. Кєп акча колго тийгенден кийин, кармалып калам деген коркунуч жоголуп, ушинтип эле ак-ча тапса болот деп кайра азгырыла берем. Ушул балээден тапкан акча менен машина алдым, келиштирип эки кабат там салдым. Ушул чалкеш заманда, сен акчаў болсо ки-шисиў, жок болсо ит дагы карабайт. Єзїм деле туура эмес кылып жатканымды, мый-замга каршы келээрин билбесем экен.

Нурдандын ак дилинен жїрєгїндєгї сырды айтканына Карамшо ишенди.

Героин деген балакет экєєбїзгє акча алып келгени менен бирєєлєргє байлык-ты, бирєєлєргє єлїмдї дагы бирине тїр-мєнїн ашын буйруганын билебиз го.

- Азыр бир керемет кїч болуп экєєбїз афган жерине барып апийим айдалган та-лааларды єрттєсєк ээ.

- Кыялыўа баракелде, апийим єскєн та-лаа менен кошо биздин акчаларыбыз, баш-калардын байлыгы кошо єрттєнїп жатат.

- Ал эле эмес байкуш афгандардын апи-

йим эгип тиричилигин єткєргєн їмїт-ти-леги кошо кїйїп жатат.

- Анан дагы ушул балээнин айынан чык-кан кырды бычак болгон атышмайлар, ал-дагандар, алдангандар кырчылдашмайлар токтойт.

Эки жигит кыялдарына кїлїп калыш-ты да эшикке чыгышты. Толгон ай мис табактай калкылдап арсак-терсек тоолор-дун кырына жакындап батканы калыптыр. Ай нурунан тоолор арасы ала-кєлєкє бо-луп, тїнкї суук ичиркентет. Жакын жер-ден булак шылдыры, тээ тємєндє дарыя шоокуму угулат. Нурдан їшїп чыкса дагы їйгє киргиси келбей, батып бара жаткан айды суктана карап тура берди. Ай болсо єтє жаркырап бир башкача єрєпкїтєт. Ай акырындык менен тоого батып кичирейе анан жок болуп кетти. Капкараўгы болуп тїпсїз кєк абада жылдыздар бадырайып жымыўдашат. Эмне болуп жатат єзї. Эм-неге эле табиятка суктануусу тарабайт. Кєрбєй жїргєн тоолор, Памир тїнї беле. Табиятка кєзї тойбой мынча суктанат. Мына булак шылдыры дагы бир башка-ча угулат.

– Жакын жерде булак барбы? – Ооба беш кадам эле жерде. Жїрї, суусу

аябай даамдуу, чайын ичпедикпи.

Эч нерсе кєрїнбєсє дагы шылдырынан тапты Нурдан. Муздак булак суусунан ко-чуштап ичти. Булак суусу бир башкача ши-рин экен. Тоолор бой керип сїрдїї тунжу-райт. Ажайып тїн.

Эртеси эки жигит сергек ойгонду. Жаш-тыктанбы, абанын тазалыгынанбы, ємїр гїлї чєбїнїн таасириби экєє кечээги шалдыроонун бири жок шайдоот туруш-ту. Кетип бара жатышканда Карамшо да-гы єзїнєн кийинки келгендер їчїн деп таш їйдє баарын даярдап, эшикти союл менен тиреп койду. Экєє майда бадал-дарды, корум таштарды аралап кыялай кеткен тоо боорундагы жалгыз аяк жол менен бийиктеп кетип бара жатышты. Кыя жол эми ылдый тїштї, анан бир ча-кырымдай тоо боорундагы жол менен тїз жїргєндєн кийин кайра бир дєўсєєнї кєздєй тике чыгып бара жатышты. Дєўгє чыккандан кийин бет алдындагы кєрї-нїштєн таў калган Нурдан туруп эле кал-ды. Отура кетишти. Дем алса аба да бир башкача илеп бергени сезилет. Уч-кыйы-ры жок улашып кеткен калдайган тоолор Карамшого кєнїмїш, ушул жерде туулуп єсїп, ємїр кечирип келет. Бул анын Ме-кени. Кысылгандай болгон кууш, бийик зооканын ортосунан анча чоў эмес дарыя агып чыгып анан чукул бурулуп чыгыш-ты кєздєй агат экен. Дарыянын бир жак жээги узакка созулган тик таштуу болсо, бир жээгиндеги тектирче тарткан тїзєў-дє Гармчашма айылынын жапыз їйлєрї чачыранды жайгашыптыр. Айдєшїрєєк болгондуктан їйлєр тоо бооруна жарма-шып калгандай кєрїнєт. Їйлєр арасын-дагы жапалак арча жапыс балдарды ара-лап кыйма-чийме агарган жол жиктенет. Ар бир їйдїн алдынан чыккан сокмо жол айыл башындагы бир жолго биригип, кыялай тартып эки жигит отурган дєўгє чейин созулат. Нурдан чыгышты кєздєй аккан сууну кєргєн эмес. Дарыя агып жат-кан жакта кїн кыйла эле кєтєрїлїп кал-ган. Нуру алсыз тийип, айлана саргарып кїз белгиси сезилет.

Экєє тємєн кєздєй кыялай кеткен жол менен айылга тїшїп бара жатышты. Ча-кан кыштакчадагы їйлєрдї боорун те-гиздей коюшуп жармаштырып сала бери-шиптир. Тамдардын башы тоого такалып їстїнє чєптєр єскєн. Арчазарлар арасын-дагы їстї жалпак їйлєрдїн баары їч тара-бы гана урулуптур. Тєр тарабын тоо боо-рун тегиздеп шыбап коюшкандыктан ичи жылуу болот.

НАРКОТАШЫГЫЧТАР

(Сандан санга)

БУРУЛКАН БАКЕЕВА

Íàðêî ñîîäàãà àðàëàøóóíóí ýêè ãàíà æîëó áàð. ªë¿ì æàíà

ò¿ðìº. ¯÷¿í÷¿ æîëó æîê. Íàðêîçàòûí êîëäîíãîí äàãû, ñàòêàí äàãû ºç¿

àòàéûëàï æàð êûðûíäà òóðóï àëûï àæàëûíà áîé òàøòàãàí ìåíåí

áàðàáàð.

Жамила:

ЫРАЙЫ СУУК БАЛА АЛА КАЧЫП КЕТИП...

БИРИНЧИ КЇЙЄЄМ Мен Кыргызстандын алыскы облустары-

нан болом. Атым Жамила (аты єзгєрїлдї), 25 жаштамын. Айылдагы мектепти бїткєн соў апамдар мени элдин балдарынын ката-рынан калтырбай, шаардагы жогорку окуу жайлардын бирине тапшыртып, окутуп жа-тышты. Окууну жаўы бїткєн учурда айылда єрїк кургатуу убагы болуп калгандыктан, убактылуу атамдарга кол кабыш кылайын деген ойдо айылга барып калдым. Кимдин кызы шаардан окуп келсе, айылдагыларга абдан кызык болот эмеспи. Мени айылдын аркы єйїзїндєгї ырайы суук бир бала ала качып кетти. Апамдар "Таш тїшкєн жерин-де оор. Кызым, улаганы аттаба, кыргыздын салтын бузба, биздин эл караган бетибизди жер карата кєрбє. Сен акылдуу кызсыў" деп

жатып ал жерге отургузуп коюшту.

АНЫ МЕНЕН КЄЧЄДЄ БАСКАНДАН УЯЛЧУМУН

Мен ал баланы сїймєк турсун, кичине да жакшы кєрє албай койдум. Кїйєєм болсо да, жада калса аны менен бир кєчєдє бас-кандан уялчумун. Ырайы суук болгону аз келгенсип, мектепти да толук аяктабаптыр. Тогузунчу классты араў дегенде окуп бїтїп-тїр. Ал адам менен жашай албасыма кєзїм жетип, "дїйнєдє кїйєє менен ажырашкан жалгыз мен болсом да" деп баса бердим.

АНЫ МЕНЕН АЖЫРАШЫП, ШААРГА ИШТЕП КАЛДЫМ

Борбордогу мектептердин биринде ма-тематика-информатика сабагынан мугалим

болуп жїргєн кїндєрдїн биринде, мен оку-ган университетке "мугалим болуп иште" деген сунуш тїшїп калды. Университетте эки жылдай иштеп калдым. Ушул кїндєрдїн ичинде кыялымдагы адамга жолугуп кал-дым. Экєєбїз бат эле тил табышып, бирге турмуш куруп калдык.

ЖОЛДОШУМДУН АЙЛЫГЫ ЖАЛАЎ АЛИМЕНТКЕ КЕТЕТ

Жолдошумдун мурунку жашоосунан эки кызы бар экенин билчїмїн, бирок алар апасы менен кеткен экен. Мурдагы аялы жолдошум-дун їйлєнїп алганын билип алып, эки кызын биздикине жиберип, окутуп койду. Кїйєєм-дїн тапкан акчасынын жарымынан кєбї (70�) алиментке кетет. Калган акчасы жолунан ашпайт. Акчанын айынан ортобузда бат-бат-тан уруш пайда боло баштады. Менин унчук-пасымды билип алып кайненем да менин иши-ме кийлигишмей адат таап алды. Биринчиден кєрбєгєн бакытты, экинчиден кєрєм деп ойло-гон жаным, экинчи жашоом да бул болуп жа-тат. Азыр ара жолдо турам, эмне кылаарымды билбейм. Мага кеўеш бериўиздерчи?

Кеўешиўерди биздин редакциянын дарегине жазыўыз:

redactor@aibat.kg

Татаал тагдырларга, жан кейиткен турмушка кайсы бир адам чыдаса, кээ бири чыдабай, эмне кылаар айласын таппай жїрїшєт. Ошондой адамдардын катарын биздин редакцияга кат жазган Жамила аттуу кыз да толуктап келет."Саламатсыздарбы, "Айбат" гезитинин жалпы жамааты! Сиздердин тагдыр рубрикаўыздарды окуп алып, мен да башыман єтїп жаткан оор тагдырымды сиздер менен теў бєлїшїп, жылдыздардын кеўешин алгым келди "-деп, биринчи кїйєєсїн чанып, аны менен ажырашкан соў

28-февраль, 2014-жыл

1515СКАНВОРД

28-февраль, 2014-жыл

16 КОНЦЕРТ АЛДЫНДА

Салтка айланып, тєрт жылдан бери элдин купулуна толуп, шоу бизнесте єз оордун тапкан айымдарга арналган 8-мартта боло турчу “сїйєм сени аял зат “ аттуу концерттин уюштуруучусу Жыргал байкени сєзгє тарттык.

- Жыргал байке ушул концер-тиўиз боюнча айтып єтсє-ўїз? - Бул концертти єткєрїп келе жат-

каныбызга тєрт жылдын жїзї болду. Абдылас Малдыбаев атындагы опера балет театрында 8-мартта болмокчу . Бул концертти биз маданият жана маалымат министрлиги жана "Алтын їн" продюсерлик борбору менен бир-геликте уюштурабыз.

- Ушул концерти єткєрїї идеясы сиздикиби же…?- Ооба меники , менин азыркы учур-

дагы эн чоў долбоорлорумдун бири десем болот.

- Концерттин жїрїшї боюн-ча кененирээк айта кетсеўиз?- Бул концертте мурдагыдай эле жуп

болуп чыгышат, алгач ирээт биз ырчы-

ларды кызыл килемден тозуп алабыз. Мурун он жуп болсо, азыр сегиз тїгєй катышат. Бул тїгєйлєр азыркы учур-да жакшы даярдыкта, бир айдан бери даярданып келе жатат…

- Катыша турчу ырчылар жєнїндє да айта кетсеўиз? - Биздин сахнага чыга турчулар ба-

шында айтып єткєндєй сегиз жуп бу-лардын ар тармактагы адамдар спорт чеберлери, мамлекеттик кызматта иш-теген адамдар болмокчу жана башка дагы чеберлерибиз бар. Жуптар кызыл килемди басып єтїп, сахнага чыкканда биринин номери вальс болмокчу. Ан-дан кийин экинчиси ретро жана дїйнє-лїк хити деп аталат. Биз ал эми їчїнчї спорттук бийи мисалы: сальса, бачата, танго бийлерин коноктор кєрїшмєкчї.

- Концертиўизге конок ката-ры кайсыл ырчы куудулдарды кєрєбїз?- Бул концертте конок катары ырчы-

лар бар. Омар, Арсен, Токтобек Асана-лиев жана башка кєптєгєн ырчылар болот. Кыскасы ондон ашык ырчылар болот. Ал эми куудулдар болсо Кубан Алимов болмокчу. Эў кызыктуу ин-

термедия Кубандын жети областын сулуусу деген тамашасы..

- Жыргал байке мындан башка да ишке ашчу иштериўиз ме-нен бєлїшсєўїз окуучулары-ўыз менен дегендей...?- "Аял эне, аял эне алган жар алар

барда ємїр бою майрам бар"аттуу кон-церт болот. Бул концерт дагы айымдар-дын майрамына арналмакчы. Бешинчи жана алтынчы март кїндєрї Токтогул Сатылганов атындагы улуттук филар-монияда єтєт. Бул концертке кырктан ашуун ырчылар катышат жана сен су-рагандай єзїмдїн окуучум Каныкей акын катышат.

- Окуучуўуз жєнїндє да кеўи-рээк айта кетсеўиз?- Каныкей акын деп айтсак эле,

эмне бул кыз акынбы деп сурашат. Бул жєн гана адамдын аты жєнї. Буйурса єсїш бар десем болот..

- Жыргал байке ишиўизге ийги-лик, маегинизге рахмат!!- Сиздерге дагы “Айбат” гезитине

рахмат!!!!Акмат РААТКАН

1616 КОНЦЕРТ АЛДЫНДА

“Биз ырчыларды кызыл килемден тосуп алабыз”

Жыргал ШАКИРОВ, продюсер:

“Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды “Биз ырчыларды кызыл килемден кызыл килемден кызыл килемден тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”тосуп алабыз”

Жыргал Жыргал ШАКИРОВ, продюсер: