Upload
others
View
157
Download
6
Embed Size (px)
Citation preview
Kagawaran ng Edukasyon
Araling
Panlipunan 3 Mga Pagbabago sa Rehiyong
Kinabibilangan
Ikalawang Markahan – Ikalawang Linggo
Schools Division Office – Muntinlupa City Student Center for Life Skills Bldg., Centennial Ave., Brgy. Tunasan, Muntinlupa Ci ty (02) 8805-9935 / (02) 8805-9940
Rea D. Estiller
Manunulat
Edsel B. Basilla
Tagasuri
Dr. Aurora S. Bartolaba
Edizer C. Laqueo
Mariel Eugene L. Luna
Katibayan ng Kalidad
2
Sa nakaraang aralin, natutuhan mo ang tungkol sa kasaysayan ng
pinagmulan ng lungsod o bayan sa iyong rehiyon. Gamit ang talahanayan ng
mga pangyayari, naitala mo ang ilang detalye ng mga naganap sa iyong
lungsod o bayan. May nakikita ka bang pagbabago sa inyong lungsod sa
ngayon?
Sa araling ito, ikaw ay inaasahang:
1. Matutukoy ang kahalagan ng mga pagbabago ng sariling lalawigan at
mga karat ig na lalawigan sa rehiyon tulad ng laki nito, pangalan,
lokasyon, populasyon, mga ist ruktura at iba pa; at
2. Maisasalaysay ang mga pagbabago ng sariling lalawigan at mga
karat ig na lalawigan sa rehiyon tulad ng laki nito, pangalan, lokasyon,
populasyon, mga ist ruktura at iba pa.
Bago ka magsimula ng aralin. Subukan mo munang sagutan ang mga
pahayag na may kaugnayan sa aralin ngayon.
1. It inuturing na pinakasentro ng kalakalan sa bansa.
2. Bilang ng lungsod at bayan na bumubuo sa National Capital Region.
3. Tinutukoy nito ang pagbabago na may kinalaman sa bilang ng tao na
naninirahan sa isang lungsod o bayan.
4. Tinutukoy nito ang pagbabagong katawagan sa isang lungsod o bayan.
5. Kinabibilangan mong lungsod sa National Capital Region.
3
Balikan ang Kasaysayan ng Muntinlupa. Sagutan ang sumusunod na tanong.
Ang mga Pagbabago sa mga Lungsod o Bayan ng Aking Rehiyon
Ang Nat ional Capit al Region o Met ro Manila ang pinakasentro ng
kalakalan ng at ing bansa. Ito ang t inatawag na kabisera. Dito makikita ang iba’t -ibang ahensya ng pamahalaan pati na ang mga punong taggapan ng
mga pribadong kompanya ng bansa. Ang buong Metro Manila ay binubuo
ng mga pamayanang urban ng 16 na lungsod at 1 bayan.
Ang unang nanirahan sa Kalakhang Maynila ay ang mga katutubong
Muslim. Masagana ang kanilang naging kalakalan sa ibang bansa bago pa ang pananakop ng mga Espanyol sa at ing bansa. Nagtayo sila ng isang
baluwarte na nakikilala na natin ngayon na Intramuros.
Ang Intramuros ay ang naging taguan ng mga Espanyol sa mga hindi
nila nasakop na mga katutubong Pilipino at ito rin ang naging sentro nila ng pangangalakal. Nang tumagal ang mga Espanyol, nagtayo na sila ng mga
gusali sa loob ng Intramuros kabilang ang mga paaralan at mga simbahan. Marahas ang pananakop ng mga Espanyol. Nagtayo sila ng mga gusali at
naging sentro ng kalakal ang Intramuros dahil sa karat ig na daungan ng
barko kung saan sila ay may ugnayan sa kalakalan sa ibang bansa. Nang naging maunlad ang Maynila, umusbong na rin ang mga karat ig-lalawigan
nito. Mula sa maliit na sentro ng Intramuros, lumawak ang sakop ng Manila
hanggang sa naging kabuuang Kalakhang Maynila na ito sa kasalukuyan.
Tanong Sagot
1. Ano ang dating pangalan ng inyong lungsod?
2. Saan hango ang pangalan ng iyong lungsod?
3. Kailan ito it inatag?
4. Kailan naging ganap na Lungsod ang Muntinlupa?
5. Sino ang Pangulo na lumagda upang maging ganap na
lungsod ang Muntinlupa?
4
Ang harapan ng Intramuros sa panahon ngayon na matatagpuan sa
Lungsod ng Maynila. Ito ang naging saksi sa makasaysayang pangyayaring humubog sa kabuuan ng Kalakhang Maynila.
Alamin natin ang mga pagbabago sa mga lungsod o bayan ng Pambansang Punong Rehiyon.
1. Pagbabago sa Pangalan Ang bawat lungsod o bayan ng Pambansang Punong Rehiyon ay
mayroong mga pinagmulang pangalan na sa paglipas ng panahon ay
nagbago o napalitan sa iba’t -ibang kadahilanan. Tulad na lang nang lungsod ng Maynila ito ay nakilala sa pangalan na Maynilad. Ang pangalan ay mula
sa salitang nila, isang uri ng halamang mabulaklak na tumutubo sa baybayin
ng look na ginagamit para gumawa ng sabon para sa pakikipagkalakalan. Upang matandaan ang lugar kung saan maraming ganitong halaman,
t inawag ng mga naunang nanirahan dito ng “may nila”, ibig sabihin, “ang lugar na ito ay maraming bulaklak na nila”. Sa kasalukuyan ito ay t inatawag
na ngayong Maynila.
2. Pagbabago sa Populasyon
Tingnan at suriin ang pagbabago sa populasyon sa Maynila? Bakit kaya
mabilis tumaas ang populasyon dito
5
30 25
20 15
10
5
0 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010
3. Pagbabago sa Estruktura at Impraestruktura
Hindi lamang ang pangalan at populasyon ang nagbabago sa isang lungsod o bayan. Ang mga daan, gusali o ang mga impraestruktura noon ay
iba na rin sa ngayon.
Pagsusuri: 1. Ano-ano ang pagbabago noon at ngayon ang napansin mo sa mga
sumusunod:
a. pagbabago sa pangalan ng lungsod o bayan?
In M
illi
on
Pinagkunan:https://images.app.goo.gl/nBTdxCWKPA9suQiu7
Pinagkunan:ht t ps ://images.app.goo.gl/RQvt oVA29HQ8cVvH8
Ang Paglaki ng Populasyon (Pinagkunan: Araling Panlipunan 3
Nat ional Capital Region)
6
b. pagbabago sa impraestruktura?
c. pagbabago sa populasyon?
Gawain A 1. Saang lungsod o bayan ng Pambansang Punong Rehiyon ka kabilang?
2. Ano- ano ang mga pagbabagong naganap sa iyong lungsod?
3. I lan ang bilang ng populasyon sa iyong kinabibilangang lunsod?
7
Gawain B Pag- aralan ang datos ng populasyon sa mga lungsod o bayan sa Pambansang Punong Rehiyon.
Pinagkunan: Philippines Population: National Capital Region (NCR) Economic Indicator/CEIC
Gabay na Tanong:
1. Aling lungsod ang may pinakamalaking populasyon sa Pambansang
Punong Rehiyon o NCR?
2. Alin naman ang may pinakamaliit na populasyon?
Lungsod/ Bayan Populasyon (2007)
Caloocan 1,3861,610
Las Piñas 532,330
Makati 567,349
Malabon 363,681
Mandaluyong 305,576
Maynila 1,381,610
Marikina 424,610
Muntinlupa 452,943
Navotas 245,344
Paranaque 552,660
Pasay 403,064
Pasig 627,445
Quezon 2,679,450
San Juan 125,338
Taguig 613,343
Valenzuela 568,928
Pateros 61,940
8
3. Saang lungsod o bayan kaya ang may pinakamaraming pamilihan?
Bakit mo nasabi ito?
4. Ano ang limang lungsod o bayan na may malalaking populasyon? Sa iyong palagay, bakit kaya malaki ang bilang ng populasyon sa
nabanggit na lungsod o bayan?
5. Kapag pinagsama-sama ang mga bilang ng populasyon sa mga
lungsod o bayan sa Pambansang Punong Rehiyon, gaano kaya
karami ang kabuuang bilang ng tao?
Gawain C Sumulat ng 1-2 talata tungkol sa mga pagbabago sa istruktura at impraestruktura sa
iyong lungsod. Gawing gabay ang sumusunod na graphic organizer. I sulat ang
sagot sa sariling sagutang papel.
Ano ang bagay na nagbago sa iyong lungsod?
Ano ang naging epekto ng pagbabago sa buhay ng mga naninirahan sa inyong
lungsod?
9
Nakakabuti ba ang
pagbabagong ito sa mga
naninirahan dito? Bakit mo
nasabi?
Mula sa pinagmulan ng iyong lungsod nagkaroon ng mga
pagbabagong tulad ng laki, pangalan, lokasyon, populasyon, estruktura, at
iba pa. Mahalagang malaman mo ito para matukoy mo ang mga
pagbabagong naganap noon hanggang sa kasalukuyan.
Gumawa ng isang rap o tula sa mga pagbabagong naganap sa
inyong lungsod o bayan mula noon at ngayon. Gawing gabay ang
sumusunod na tanong.
1. Ano ang pangalan ng iyong lungsod noon? Ano naman ang tawag dito
ngayon?
2. Gaano karami ang naninirahan noon kumpara ngayon?
3. Ayon sa kuwento ng nakatatanda sa inyong lugar, ano ang itsura ng mga
gusali noon at ngayon?
_____________________________
_____________________________
____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
10
Sagutin ang mga sumusunod na tanong. Bilugan ang letra ng tamang
sagot.
1. Ito ang pagbabago kung saan kilala ang iyong lungsod sa isang
katawagan.
A. Pagbabago sa pangalan C. Pagbabago sa imprastruktura
B. Pagbabago sa populasyon D. Pagbabago sa kapaligiran
2. Ito ay tumutukoy sa pagbabago na may kinalaman sa bilang ng
taong naninirahan sa iyong lungsod o bayan na kinabibilangang
rehiyon.
11
A. Pagbabago sa pangalan C. Pagbabago sa popolusyon
B. Pagbabago sa impraestruktura D. Pagbabago sa kapaligiran
3. Ito ay tumutukoy sa pagbabago na may kinalaman sa kaanyuan ng
mga gusali, tulay o kalsada o kapaligiran ng iyong lungsod o bayan.
A. Pagbabago sa populasyon C. Pagbabago sa impraestruktura
B. Pagbabago sa populasyon D. Pagbabago sa kapaligiran
4. Nakabuti ba ang mga pagbabagong naganap sa iyong lungsod?
A. Oo, dahil ipinapakita nito na umuunlad ang aking lungsod o bayan.
B. Hindi, dahil wala itong kinalaman sa kaunlaran ng aking lungsod o
bayan.
C. Oo at hindi sapagkat iba’t -iba ang dulot ng mga pagbabago sa aking
lungsod sa bayan.
D. Hindi, walang epekto ito sa pamumuhay sa aming lungsod.
5. Ano ang ipinapakita ng mga pagbabago sa iyong kinabibilangang
lungsod?
A. Umuunlad ang lungsod na aking kinabibilangan.
B. Nananatili sa dating kalagayan ang lungsod na aking
kinakabilangan.
C. Naghihirap lalo ang aking lungsod na kinabibilangan.
D. Walang ipinakikitang epekto ang pagbabago sa pamumuhay ng
pamayanan sa aming lungsod.
Sanggunian: Mary Ann DG. Goyal, Emilyn F. Gerilla, Critina DC. Cruz, Paul Nylden A. Carable, Eric John D.
Lao, Janice N. Gagante, Lenie A. Tiamzon, Annie D. Pesito, Clarissa DC. Catabay, Alona B.
Miano, Daisy M. Gonatise, Rosemarie S. Sto Domingo, Jenalyn I. Datuin, Analine R. De Guzman,
12
Margie P. Cas Ever Bryan A. De Asis; Araling Panlipunan 3, Kagamitan ng Mag-aaral National
Capital Region Unang Edisyon, 2019
Grade 3 TG Araling Panlipunan
turismosamarikina.blogspot.com
www.gintongaral.com
www.marikeno.com